،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻣﺎﻧ لﺎﺳ
ﻢﻫد ةرﺎﻤﺷ ،مﻮﺳ ةرود ، ﺰﯿﯾﺎﭘ ،ﻢﺘﻔﻫ
1388
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻋﺎﻤﺘﺟﺍ ﺕﺎﻃﺎﺒﺗﺭﺍ ﻭ ﻲ
ﺍﻳ ﻧﺍﺮ ﻴ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻩﺎﮕﻧ ﺯﺍ ﻥﺎ ﻮﻧ
ﻳ ﻥﺎﺴ
ﻮﻠﻬﭘ ﻭ ﻪﻳﺭﺎﺟﺎﻗ ﻥﺍﺭﻭﺩ ﺭﺩ ﻲﻳﺎﭘﻭﺭﺍ ﻱ
ﻣا ﯿ ﺠﻨﭙﺳ ﺎﺿﺮﻟاﺪﺒﻋ ﺮ ﯽ
ð
ﻩﺪﻴﮑﭼ
ا رد ﯾ ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ﺶﺷﻮﮐ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦ ﯽ
ﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﯽ
اﯾ ﻧاﺮ ـﯿ نﺎ ، ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻪـﮐ ي
ﻧاواﺮﻓ ﯽ ﻨﺘﺒﻣ ﯽ ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﺑ ﯽ
دراد دﻮﺧ رد ار ،
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ هﺎﮕﻧ زا ﻮﻧ
ﯾ ﺎﭘورا نﺎﺴ ﯽﯾ هرود رد ﻪﮐ ﺎﻫ
ي رﺎﺟﺎﻗ
ﻮﻠﻬﭘ و ي ا ﻪﺑ ﯾ هدﺮﮐ ﺮﻔﺳ ناﺮ ﺪﻧا
، ﺳرﺮﺑ ﯽ دﻮﺷ .
اﺪﺘﺑا رد ، ﻤﻫا ﻪﺑ ﯿ ا ﺖ ﯾ رﺎﺗ رد هرود ود ﻦ ﯾ
ا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦ ﯾ
ﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺮ ﯽ
دﻮﺷ ، رﺎﺗ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﯾ
ﭽﺨ ﮥ ﻫﺎﺗﻮﮐ ﯽ
زا ﺳﯿ ﺳوﺮ ﯿ ا رد ﺖﺣﺎ ﯾ ﻣ هرﺎﺷا ناﺮ ﯽ
دﻮﺷ ﺪﻌﺑ ﺶﺨﺑ . ي ﻧﯿ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﺑ ﺰ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ و ﺎﻫ
ﻮﻧ ﯾ ﺎـﭘورا نﺎﺴ ﯽﯾ
رود ة
ﺳرﺮﺑ و رﺎﺟﺎﻗ ﯽ
دراد صﺎﺼﺘﺧا نﺎﻧآ تاﺮﻈﻧ
ًﺎﻨﻤﺿ . ﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽ
نﺎﺑز ﺑدا و ـﯿ ـﺳرﺎﻓ تﺎ ﯽ رد
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ
اﯾ ﻧاﺮ ﯿ ﺸﺨﺑ نﺎ ﯽ ا ﻪﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﯾ
ﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ ﯽ
دزادﺮﭘ .
ﺴﭘاو رد ﯿ ﻧ ﺶﺨﺑ ﻦ ﯿﺰ
، ﺎﺑ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻟﺎﻤﺟا ﯽ ﻮﻠﻬﭘ ﺮﺼﻋ ي ، دﯾ هﺎﮔﺪ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ تاﺮﻈﻧ و ﺎﻫ ﻮﻧ
ﯾ نﺎـﺴ ةرﺎـﺑرد
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ
ﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﯽ
اﯾ ﻧاﺮ ﯿ ﺳرﺮﺑ نﺎ ﯽ ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﺘﻧﯿ . ﻪﺠ ﮔﯿ ﺮ ي ﻊﻤﺟ و ﺪﻨﺑ ي حﺮـﻃ ﺚـﺣﺎﺒﻣ
ﺎﻬﺘﻧا رد ﻢﻫ هﺪﺷ ي
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻪﻟﺎﻘﻣ .
هژاو ﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ
، ﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﯽ
، رﺎﺟﺎﻗ ، ﻮﻠﻬﭘ ي ، ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ
ﺎﻫ
ﺮﯾﺪﻣð ﻪﻧﺎﺳر و ﯽﻃﺎﺒﺗرا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ
ﮓﻨﻫﺮﻓ هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﺮﻨﻫ ،
ﻪﻣﺪﻘﻣ هار ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ زا ﯽﮑﯾ هﺪﯾﺪﭘ ﺖﺧﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻣﻮـﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﯽ
و
ﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﯽ
يداﺮﻓا هﺎﮔﺪﯾد ﯽﺳرﺮﺑ ،
هﺪـﯾﺪﭘ ﯽﺟرﺎـﺧ ﺮﻇﺎـﻧ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳ ار ﺎـﻫ
ﯽﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺪﻨﻨﮐ
.
ﻣﻮـﻤﻋ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻪـﮐ ﺎـﺠﻧآ زا ،هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﻈﻧ زا ﯽ
ﻋﺎـﻤﺘﺟا تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و ﯽ
،
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي ﺎﻫرﺎﺘﻓر زا ي
ﮔ دﺮﻓ نﻮﮔﺎﻧﻮ ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽ
و ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺖﯿﻌـﺿو ﯽﺳرﺮﺑ ،ﺖﺳا
ﺎﻫرﺎﺘﻓر ي ﺎﻫرﻮﺸﮐ رد نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ي
،ﺮﯿﻔـﺳ مﺎـﻘﻣ رد ﻪـﮐ ﯽﺟرﺎـﺧ ناﺮﻇﺎﻧ ﺪﯾد زا ﺪﺼﻘﻣ
هﺪﺷ دراو ﻦﯿﻣزﺮﺳ نآ ﻪﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺎﯾ ﺮﻓﺎﺴﻣ ﺖـﻣﺎﻗا ﻞـﺣر ،كﺪﻧا ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ،ار ﯽﻧﺎﻣز و ﺪﻧا
هﺪﻨﮑﻓا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﺨﺑﺮﺛا و ﺐﻟﺎﺟ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﺪﻧا .
زﯾ ﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺑ اﺮ نﺎـﺼﺼﺨﺘﻣ و ناﺮـﮕﻠ
رﻮﺸﮐ ﻦﮐﺎﺳ ﻪﮐ هزﻮﺣ ﻦﯾا ي
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ،ﯽﻃﺎـﺒﺗرا و ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ صﺎﺧ
نآ و ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﻊﻔﻨﯾذ يداﺮﻓا ﻞﯿﻠﺤﺗ و تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ
ﻦـﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﻮﺧ ﯽﻧورد يﺎﻫ
ﻞﯿﻠﺤﺗ و تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻣا ،ﺪﻧراد تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎـﺑ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ﻪـﭼﺮﮔا ،ﯽﺟرﺎـﺧ داﺮﻓا يﺎﻫ
ضﺮﻏ ﮕﻧ ﺎﻣا ،ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يزرو دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺐﺼﻌﺗ زا ﯽﻟﺎﺧ ﺶﯿﺑﺎﻤﮐ و ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﯽﻫﺎ
.
ﻣﻮـﻤﻋ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ،تﺎـﻃﺎﺒﺗرا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ﯽﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﯽ
ﺎـﻫرﺎﺘﻓر و ، ي
هﺪﻧزﺎـﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔــﺳ ﺪــﯾد زا نﺎــﯿﻧاﺮﯾا نﺎــﯿﻣ و ناﺮــﯾا رد نآ و ﺮــﺻﺎﻌﻣ ةرود رد ﻪــﮐ ﯽﺟرﺎــﺧ نﺎــﺴﯾﻮﻧ
ﻪﺑ هدﺮﮐ ﺮﻔﺳ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻪﯾرﺎﺟﺎﻗ ﺪﻬﻋ صﻮﺼﺧ دﻮﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﻧا
.
ﺎـﻋذا ﻪـﺑ ﻪﭼﺮﮔا و نﺎـﮔرﺰﺑ ن
ﻞﯾو ﻪﻠﻤﺟ زا ،ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺎـﮑﯾﺮﻣآ و ﺎـﭘورا نﺪﻤﺗ ﯽﻌﻗاو ﺲﺳﺆﻣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ،ﺖﻧارود
ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻨﭼ ﺎﺑ ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﺎﻣا ﺐﻘﻋ ﮏﯾرﺎﺗ يﺎﯾاوز ﯽﯾﺎﻫ
هرود ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ و ناﺮـﯾا ﺮـﯿﺧا يﺎـﻫ
دﺮـﮐ ﻦـﺷور ﺖـﺳا زوﺮـﻣا و زوﺮﯾد نﺎﻧاﺮﻤﮑﺣ و ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا گرﺰﺑ ﮥﻏﺪﻏد ﻪﮐ ار نﺎﯿﻧاﺮﯾا ) وا ﯾ ،ﺲ 1379 : .(5
ﻪﻣﺎﻧ رد ،ﺮﺠﻗ ةداﺰﻫﺎﺷ ،ازﺮﯿﻣ سﺎﺒﻋ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ و راﺪﻤﺘـﺳﺎﯿﺳ ،ﺮـﺑوژ ﻪـﺑ ﻪـﮐ يا ﺲﯾﻮـﻧ
ﯽﻣ ،يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» ﺖﻓﺮـﺸﯿﭘ و ﯽـﻗﺮﺗ ﻪـﺑ ار مرﻮـﺸﮐ ﻪـﻧﻮﮕﭼ ﻮـﮕﺑ ﻦﻣ ﻪﺑ ،ﯽﺒﻨﺟا يا
ﯽﻣ ﺎﻤﺷ رﻮﺸﮐ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺑﺎﺘﻓآ ﺮﮕﻣ ؟ﻢﻨﮐ هﺎﮔآ ار ﻢﻣدﺮﻣ و ﻢﻧﺎﺳﺮﺑ ﻦﯿﻣزﺮـﺳ نآ زا ﻞـﺒﻗ ،ﺪﺑﺎﺗ
ﯽﻤﻧ ﻦﺷور اﺮﻣ اﺮﭼ ﺲﭘ ؟ﺪﻨﮐ
ﻪﻤﻫ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻦﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ و دﺎﺑآ ﺎﻤﺷ رﻮﺸﮐ
؟ﻢﻨﮐ ﻪﭼ ﻪﮐ ﻮﮕﺑ ﻦﻣ ﻪﺑ ؟ﺪﻨﻫﺎﮔآﺎﻧ ﺶﻣدﺮﻣ و هدﺎﺘﻓا ﺐﻘﻋ تﺎﻧﺎﮑﻣا «
) نﺎﻤﻫ .(
ﻮﻠﻬﭘ ةرود و ﻪﯾرﺎﺟﺎﻗ ﺮﺼﻋ ي
ﻪﮐ دراد ﺖﯿﻤﻫا ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد ور نآ زا :
1.
لﺎﺳ راﺰﻫ زا نﺎﯿﻧاﺮﯾا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﮓﻨﻫﺮﻓ يﻮﮕﻟا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﺎـﺗ ﺶﯿـﭘ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯽﺗوﺎﻔﺗ ناﺪﻨﭼ رﺎﺟﺎﻗ ةرود )
نﺎﻤﻫ : 14 ( ﺮـﺿﺎﺣ نارود ﺎﺗ رﺎﺟﺎﻗ ﺪﻬﻋ زا ﺎﻣا ؛
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﻧاواﺮﻓ تاﺮﯿﯿﻐﺗ .
ﻪـﻠﻤﺟ زا ،ﺖـﺳا ﯽﻠﺧاد و ﯽﺟرﺎﺧ ناواﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ نآ ﻞﯿﻟد :
هرود رد نﺎﻬﺟ رد ﺶﻧاد ﮥﻠﻓﺎﻗ بﺎﺘﺷﺮﭘ ﺖﮐﺮﺣ ا
ي هزاﺪﻧا ﺎﺗ ،هﺎﺗﻮﮐ ﻪﺑ ناورﺎﮐ ﺎﺑ ﺮﻔﺳ ﻪﮐ يا
ﺎﻤﯿﭘاﻮﻫ ﺎﺑ ﺮﻔﺳ ﺪﺷ ﯽﻬﺘﻨﻣ
. ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﻦﯾا هرود نﺎﻤﻫ رد ﺎﻫ
ﻞـﯿﻟد ﻪﺑ ،نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﻪﮐ داد خر يا
ﮓﻨﺟ رد ﺖﺴﮑﺷ هﺪـﯾﺰﮔﺮﺑ ار ﺖـﻟﺰﻋ ﺞﻨـﮐ هدﺰﻟد و ﺪﯿﻣاﺎﻧ ،يراﺰﺗ ﮥﯿﺳور زا ﻪﻧﺎﮔود يﺎﻫ
ﯽﻤﻧ و ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﮐ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﭼ ﺪﻨﺘﺴﻧاد
.
2.
ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ رﺎﺟﺎﻗ ﺪﻬﻋ رد 108
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ و ﯽﯾﺎﭘورا دﺮﮕﻧﺎﻬﺟ كﺎـﺧ رد مﺪـﻗ ﺲﯾﻮﻧ
ﻨﺘﺷاﺬﮔ ناﺮﯾا ﺪ
. دﻮﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ناﺮﯾا ةرﺎﺑرد ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ داﺪﻌﺗ ﻦﯾا نآ زا ﺲﭘ و ﺶﯿﭘ .
اﺮﭼ
هرود رد ﻪﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا جاور ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ﯽﺘﺣ و يﻮﻠﻬﭘ نارود ﻞﺜﻣ ،ﺪﻌﺑ يﺎﻫ
هﺪﯾﺪﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ داﺪـﻌﺗ ﻦـﯾا ﺮـﮕﯾد نﻮـﯾﺰﯾﻮﻠﺗ ،ﻮـﯾدار ،ﻦﻔﻠﺗ ،تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ ﻞﺜﻣ ﯽﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺷﻮﻧ ناﺮﯾا ةرﺎﺑرد .
ﻞﯿﻠﺤﺗ و تاﺮﻈﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ يﻮﻠﻬﭘ ةرود رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﺘﺒﻟا داﺮـﻓا ﯽـﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ
يﺎﺗدﻮﮐ نﻮﭼ ﯽﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ياﺮﻔﺳ و ﺬﻔﻨﺘﻣ 28
ﯽـﻠﻣ ،دادﺮـﻣ
ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا و ﺖﻔﻧ ﺖﻌﻨﺻ نﺪﺷ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﻪـﺑ ناﺪـﻨﭼ و ﺪـﻧا
ﻪﺘﺧادﺮﭙﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺪﻧا
. ﺶﺨﺑ رد يﻮﻠﻬﭘ ةرود نﺎﺣﺎﯿﺳ ﯽﺧﺮﺑ تاﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هرﺎﺷا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ .
3.
ﺴﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ رﺎﺟﺎﻗ ةرود ﯿ
رﺎ ي ﺧرﻮﻣ زا ﯿ ﻠﺧاد ﻦ ﯽ ﺟرﺎﺧ و ﯽ ناﺮﯾا طﺎﻄﺤﻧا نارود ﻪﺑ
ﺖﺳا رﻮﻬﺸﻣ .
ﺐـﻘﻋ زا يرﺎﯿـﺴﺑ ﻞﯿﻟد ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﯽﮔﺪـﻧﺎﻣ
رد ناﺮـﯾا مدﺮـﻣ ﯽﻧﻮـﻨﮐ يﺎـﻫ
هزﻮﺣ ﻮﻠﻬﭘ ةرود و هرود نآ رد ار نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ي
دﺮﮐ شوﺎﮐ .
ﻢﺟﺎـﻬﺗ ﮥـﻟﻮﻘﻣ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
نآ زا نﺎـﻬﺟ نﺪـﻤﺘﻣ و ﯽﺘﻨـﺳ يﺎﻫرﻮـﺸﮐ و قﺮـﺸﻣ ﻪﺑ ﻦﯿﻣز بﺮﻐﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
هرود ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ﺎﻫ
1.
ﺋارا زا ﺲﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﮥ
ﻪـﺑ ناﺮـﯾا رد نﺎـﯿﺟرﺎﺧ ﺖﺣﺎﯿﺳوﺮﯿﺳ زا ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ﮥﭽﺨﯾرﺎﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد هرود ﻦﯾا ﺖﯿﻤﻫا و رﺎﺟﺎﻗ ةرود يﺎﻫ ﻣ
ﯽ ﻢﯾزادﺮﭘ . ﺶﺨﺑ رد
ﻢﻬﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ يﺪﻌﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﯾﺮﺗ
ﺮﻔـﺳ ناﺮـﯾا ﻪـﺑ رﺎـﺟﺎﻗ ةرود رد ﻪـﮐ ،ﯽﯾﺎـﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
هدﺮﮐ ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ،ﺪﻧا ﺪﻧﻮﺷ
. و ﯽﻠﻐـﺷ ،ﯽـﻤﻠﻋ ﻖﺑاﻮـﺳ ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ داﺮﻓا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﺘﻔﮔ
ﻖـﯿﻗد يﺎﻫﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا ﺶﯾﻮﺧ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
ﻪﺘـﺷاد يﺮـﺗ ﺮﯾﺎـﺳ ﺮـﻈﻧ يدراﻮـﻣ رد ﻪـﭼﺮﮔا ،ﺪـﻧا
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻧ نﺎﺴﯾﻮﻧ ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺰﯿ .
ﮥـﻟﻮﻘﻣ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و نﺎـﺑز ﯽـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ مرﺎﻬﭼ ﺶﺨﺑ ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺺﻗﺎﻧ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﯽﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﺪﯾد زا ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا ﯽﻣ ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
دزادﺮﭘ . ﯽـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ،ﻢﺠﻨـﭘ ﺶـﺨﺑ رد
ﺣ رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ دراﻮﻣ هزﻮ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ رد ﻪـﮐ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﯽﻃﺎﺒﺗرا و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ةرود يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺲﮑﻌﻨﻣ رﺎﺟﺎﻗ دﻮﺷ
. ﺖﯿﻌﺿو ﯽﻟﺎﻤﺟا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﻢﺸﺷ ﺶﺨﺑ رد
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ تاﺮﻈﻧ و ناﺮﯾا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد يﻮﻠﻬﭘ ةرود ةرﺎـﺑرد هرود نآ ﯽﯾﺎـﭘورا نﺎـﺴﯾﻮﻧ
ﻧاﺮﯾا تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯿ
ﯽـﻣ نﺎ ﻢﯾزادﺮـﭘ .
ﻣ ﯽﻧﺎـﯾﺎﭘ ﺶـﺨﺑ
ﻊـﻤﺟ ﻪـﺑ ،ﺰـﯿﻧ ﻪـﻟﺎﻘ و يﺪـﻨﺑ
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا يﺮﯿﮔ .
ﻥﺍﺮﻳﺍ ﺭﺩ ﺖﺣﺎﻴﺳ ﻭ ﺮﻴﺳ ﺔﭽﺨﻳﺭﺎﺗ
نﺎﺣﺎﯿـﺳ هﺎﮔﺪﯾد ،ﺦﯾرﺎﺗ لﻮﻃ رد نﺎﯿﻧاﺮﯾا و ناﺮﯾا ةرﺎﺑرد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ دراﻮﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ هدﺮﮐ ﺮﻔﺳ ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﻓﺎﺴﻣ و هﺪﯾد و ﺪﻧا
هﺪﯿﻨﺷ ،ﺎﻫ ار دﻮـﺧ برﺎـﺠﺗ و ﺎﻫ
رﻮﺸﮐ ﻦﯾا ةرﺎﺑرد ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﺶﻧﺎﻣدﺮﻣ و
ﺪﻧا . ﯽﻤﯾﺪﻗ ﯽﻧﺎﺘـﺳﺎﺑ ﺮﺒﻣﺎـﯿﭘ ةرﺎﺑرد ﺮﺒﺘﻌﻣ ةرﺎﺷا ﻦﯾﺮﺗ
،نﺎﯿﻧاﺮﯾا
» ﺖﺸﺗرز
« ﮥﻟﺎﺳر رد ،
» نﻮﻃﻼﻓا « و
» سﺎـﯿﺒﮑﻟآ «
ﺖـﺳا هﺪـﻣآ .
رﺪﻨﮑـﺳا ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
1.
ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﯾﺎﺳ و ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻦﯾا يرﺎﮕﻧ
ﺗ ﺎﻫ ﺄ ﺪﯿﯾ هﺪﺷ ﺖﺳا
، ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﯿﻧرﺪﻣ و ﺎﻣ و يرﻮﺷآ شﻮﯾراد
ﯽﮔدﺰﺑﺮﻏ
ﺪﻤﺣا لآ لﻼﺟ .
هرود رد ﻪﮐ ﯽﻧوﺪﻘﻣ
ﯽـﻣ ار ناﺮـﯾا ﻮﻄﺳرا هار زا ،دﺮﮐ ﯽﻧاﺮﻤﮑﺣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺮﺑ يا و ﺖﺧﺎﻨـﺷ
ياﺮﺑ ار ﻪﻧازﺮﻓ فﻮﺴﻠﯿﻓ نآ يﺎﻫزرﺪﻧا ﯽـﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺮﺑ ﺖﻣﻮﮑﺣ
ﺖـﺴﺑ . رد ﻮﻄـﺳرا
ﻪﻣﺎﻧ ﯽﻣ رﺪﻨﮑﺳا ياﺮﺑ يا ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» رﺪﻨﮑﺳا يا !
ار ناﺮـﯾا نﺎـﻣدﺮﻣ ﻦﺘـﺸﮐ ﮥـﺸﯾﺪﻧا ﻮـﺗ ﺮﮔا
رﺎﺘﺨﻣ نآ نداد مﺎﺠﻧا رد ﻪﮐ ﺖﺳا يرﺎﮐ ﻦﯾا ،يراد ي
ﯽﻤﻧ ﻪﮐ ناﺪﺑ ﺎﻣا ، ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ ﯽﻧاﻮﺗ
ﯽﻣ دﻮﺧ نﺎﻣاد رد ﯽﻧﺎﻣدﺮﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ ار
ﯽـﻤﻧ ﺰـﮔﺮﻫ و ﯽـﺸﮑﺑ دروﺮـﭘ بآ ﯽﻧاﻮـﺗ
و ياﻮـﻫ
ﯽﻣ رﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻣدﺮﻣ نﺎﻨﭼ ﻪﮐ ار ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻦـﯾا ﺰـﺟ هرﺎﭼ ﺲﭘ ؛يزﺎﺳ نﻮﮔﺮﮔد ،دروآ
يدﺮـﮐ ﻦﯿـﻨﭼ ﺮـﮔا و ،ﯽـﻨﮐ ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ناﺮﯾا مدﺮﻣ ﺮﺑ يرﺎﮐﻮﮑﯿﻧ و ﯽﻧﺎﺑﺮﻬﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ لد ﻪﺑ ار ناﺮﯾا مدﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﺳ دﻮﺧ راﺪﺘﺳود ار نﺎﻣدﺮﻣ نآ و هدروآ ﺖﺳد
ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ و يا
نآ ﺮﺑ ﻮﺗ هﺪﻨﯾﺎﭘ رﻮﺸﮐ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗ
« ) ،ﺖﺨﺒﻧاﻮﺟ 1379
: 15 .(
نﺎـﯿﻧﺎﻧﻮﯾ وﺮـﻤﻠﻗ ثراو ﻪـﮐ ،مور رد ار نﺎـﯿﻧاﺮﯾا تادﺎـﻘﺘﻋا و ﻦﯿﯾآ رﺎﺛآ ﺰﯿﻧ نآ زا ﺲﭘ ﯽﻣ ،ﺖﺳا دﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﻮﺗ
. ،ﺖـﻓﺎﯾ شﺮﺘـﺴﮔ نارود نآ رد ﯽﻧﺎﮑـﺷا و ﯽـﺸﻨﻣﺎﺨﻫ ﺮـﻨﻫ
ﯽﻤﻧ ﻪﭼﺮﮔا
ـﺑ ،نﺎﯿﻧﺎـﺳﺎﺳ ﺮـﻨﻫ رد ﺰﯿﻧ ار ﯽﻣور و ﯽﺑﺮﻏ ﺮﻨﻫ رﺎﺛآ ناﻮﺗ ،ﺖﻟﺎـﺻا ﻪـﻤﻫ نآ ﺎ
دﺮﮐ نﺎﻤﺘﮐ .
زا ناوﺮﯿـﺷﻮﻧا ﺮﺼﻋ رد مﻮﺠﻧ و تﺎﯿﺿﺎﯾر ،ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ،ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺮﻨﻫ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ
ﯽﻣ ﺮﺒﺧ ناﺮﯾا ﻪﺑ نﺎﯿﻧﺎﻧﻮﯾ ﺮﻔﺳ ﺪﻫد
. ﯽﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﺮﻔﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ زا ﺖﻋﺎﺠﺷ و ﺖﺣاﺮﺻ ﺎﺑ ناﻮﺗ
ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ و نﺪﻤﺗ رد ﺮﻓﺎﺴﻣ و .
و ﯽﻤﻠﻋ ﺰﮐﺮﻣ داﺪﻐﺑ نآ زا ﺲﭘ و مﺎﺷ م ﻢﺘﻔﻫ نﺮﻗ زا ﺪﻨﭼ ﺎﺗ و ﺪﺷ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﯽﻨﯾد
رﺎـﯾد نآ ﻪـﺑ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﯽﺼﻗا زا نﺎﻤﻠﺴﻣﺮﯿﻏ ﯽﺘﺣ و نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد نآ زا ﺲﭘ نﺮﻗ ﺪﻨﺘﺷﺎﻤﮔ ﺖﻤﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ و ﺪﻧدﺮﮐ ﺮﻔﺳ .
ﻪﮐ ،ار نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺶﻘﻧ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد
ﺶﻧاد ﺪﻣآﺮﺳ ﻪﺸﯿﻤﻫ هدﻮﺑ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد يزوﺪﻧا
ﯽﻤﻧ ،ﺪﻧا ﺖﻓﺮﮔ هﺪﯾدﺎﻧ ناﻮﺗ .
د ﮓﻨﺟ نارود ر ﺪﻣآ ةزﻮﺣ ﺰﯿﻧ ﯽﺒﯿﻠﺻ يﺎﻫ
و لﺎﻤﺷ ،نﺎﻤﻠﺴﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد و نﺎﺣﺎﯿﺳ ﺪﺷ
هرود رد ،ﻦﯿـﻣز قﺮﺸﻣ نﺪﻤﺗ و ﺖﻓﺮﮔ اﺮﻓ ار ﺎﭘورا ﺮﯿـﺳا ﯽﻄـﺳو نوﺮـﻗ يﺎـﭘورا ﻪـﮐ يا
دﺮـﮐ ﺮﻔـﺳ بﺮـﻏ يﻮﺳ ﻪﺑ ،دﻮﺑ ﺎﺴﯿﻠﮐ ﮥﻘﻠﻄﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺖﻤﻠﻇ و ﺖﻟﺎﻬﺟ .
ﻪـﺘﺒﻟا
لﻮﻐﻣ ﮏﯾرﺎﺗ ةرود رد ﺰﯿﻧ نﺎﯿﯾﺎﭘورا ﻤﯿﺗ و ﺎﻫ
هدﺮﮐ ﺮﻔﺳ قﺮﺷ ﻪﺑ نﺎﯾرﻮ ﻞـﺜﻣ يداﺮـﻓا و ﺪـﻧا
ﺖﻓر رد ﻦﯿﭼ ﺎﺗ ﻮﻟﻮﭘﻮﮐرﺎﻣ و ﻮﻟﻮﭘ نارداﺮﺑ و
مﺎﯿﭘ و ﺪﻣآ هدﻮﺑ ﯽﻧﺎﺳر
ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ نﺮﻗ زا ﺎﻣا ،ﺪﻧا م
ﺎـﺑ و ﺖـﻓﺎﯾ ﺶﯿـﭘ زا ﺶﯿـﺑ ﯽـﺘﯿﻤﻫا نﺎـﯿﯾﺎﭘورا ياﺮـﺑ ﯽـﺗادواﺮﻣ ﻦﯿـﻨﭼ و ﺮﻔـﺳ ﺪـﻌﺑ ﻪﺑ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ يﺎﻫرازﺎﺑ ﻒﺸﮐ و ترﺎﺠﺗ ياﺮﺑ ،دﻮﺧ ﯽﺘﻌﻨﺻ و ﯽﯾﺎﯾرد يﺎﻫ ﻦﯾﺮﺗرود ﻪﺑ ،ﺪﯾﺪﺟ
ﺪﻧدﺮﮐ ﺮﻔﺳ ﻢﻟﺎﻋ طﺎﻘﻧ .
ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ رد ق
هدﺎﺟ ، و ﺪـﻧدﻮﺑ ﯽﻗﺮﺷ نﺎﺣﺎﯿﺳ زا ﯽﯾاﺮﯾﺬﭘ ةدﺎﻣآ ،ﺎﭘورا يﺎﻫرازﺎﺑ و ﺎﻫ
ﯽﻣ هﺪﯾد ناواﺮﻓ ﯽﻨﯿﭼ و يﺪﻨﻫ ،ﯽﻧاﺮﯾا ،بﺮﻋ ،ﺎﺠﻧآ رد ﺪﺷ
) بﺎﺘﮐ ﻪﻣﺎﻧ ﻮﯿﮑﺴﺘﻨﻣ ﯽﻧاﺮﯾا يﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻋﺪﻣ ﻦﯾا ﺮﺑ يﺪﻫﺎﺷ ﺰﯿﻧ (
ناﺮﯾا و ﻦﯿﻣز قﺮﺸﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ، ﺎﯾ دﺮﮕﻧﺎﻬﺟ ترﺪﻧ ﻪﺑ
ﻪﺘﻓﺎﯾ رﻮﻀﺣ بﺮﻏ زا يﺮﺟﺎﺗ
ﺖﺳا . ﻪـﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﻊﺿو ﺪﻌﺑ نﺮﻗ ﺞﻨﭘ ﺎﻣا ا
ي ﯽـﻣ ﻢـﻗر ﺮـﮕﯾد
ﯽـﻣ مﻮـﺠﻫ ناﺮـﯾا و قﺮـﺷ ﻪﺑ ﺎﭘورا رﺎﺠﺗ و نﺎﺣﺎﯿﺳ زا ﯽﻫﻮﺒﻧا و درﻮﺧ ﺮـﮕﯾد و ﺪـﻧروآ
ﯽﻤﻧ هﺪﯾد بﺮﻏ رد نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﺣﺎﯿﺳ
ﯾﺎـﺟ ﺎـﺗ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ و ﺮﻔـﺳ ﻪـﮐ رﺎـﮐ ﯽـﺴﯾﻮﻧ
ﯽﺑﺮﻏ ﯽﻣ ﺎﻫ ﻫﺎﻇ و دﻮﺷ دﻮـﺧ برﺎﺠﺗ شرﺎﮕﻧ و بﺮﻏ نﺪﯾد ﻪﺑ ﯽﻠﯾﺎﻤﺗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﮕﯾد ًاﺮ
ﺪﻧراﺪﻧ . ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻦﯿﻣﺎـﯿﻨﺑ ﮥﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷﻮﻧ ناﺮـﯾا ةرﺎـﺑرد ﯽﯾﺎـﭘورا ﮏﯾ ﻪﮐ يا
ﺖﺳا هﺪﻣآ ناﺮﯾا ﻪﺑ م ﻢﻫدزاود نﺮﻗ رد ﻪﮐ ﺖﺳا لدﻮﺗود )
نﺎﻤﻫ : 20 .(
نﺎﻤﻫ ﺖﺧﺎﺗ زا ﺪﻌﺑ ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ و
ﻪﮐ يﺮﺛا و نﻻﻮﻐﻣ زﺎﺗ نآ تﺎﺣﻮﺘﻓ
ﻞـﻠﻣ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﯽﯾﺎﭘورا تﺮﻓﺎﺴﻣ ،ﺖﺷاﺬﮔ ﻦﯿﻣز قﺮﺸﻣ
ﺖـﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰـﻓا نﺎﻤﻠـﺴﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﺑ ﺎﻫ .
نآ زا
زا رود قﺮـﺷ و ﻦﯿـﭼ ﻪﺑ دﻮﺧ تﺮﻓﺎﺴﻣ رد ،ﺎﻫﺮﻧﻮﯿﺴﯿﻣ ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ ،ﺖﯿﺤﯿﺴﻣ نﺎﻐﻠﺒﻣ ﺲﭘ هدﺮﮐ نﺪﯾد ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا نآ تاﺪﻫﺎﺸﻣ زا يرﺎﺛآ و ﺪﻧا
ﺖـﺳا هﺪﻧﺎﻣ يﺎﺟ ﺮﺑ ﺎﻫ .
ﻦـﯾا ﻪـﻠﻤﺟ زا
ﯽﻣ ﺎﻫﺮﻧﻮﯿﺴﯿﻣ ناﻮﺗ
» ﻦﺗﺮﭘود ﺲﯾرودوا «
دﺮـﺑ مﺎﻧ ار ﻦﮑﭘ ﻒﻘﺳا و .
ﻪـﮐ يرﺎـﺠُﺗ نﺎـﯿﻣ زا
لﺎﻣ
ﺞﯿـﻠﺧ ﺎـﺗ هﺎﯿـﺳ يﺎﯾرد زا ار دﻮﺧ ةرﺎﺠﺘﻟا
ﯽـﻣ ﻞـﻤﺣ ﺪـﻨﻫ يﺎـﯾرد و سرﺎـﻓ ،ﺪـﻧدﺮﮐ
فوﺮﻌﻣ ﻪﻤﻫ زا ﺮﺗ
» ﻮﻟﻮﭘﻮﮐرﺎﻣ «
ﯽﯾﺎﯿﻧﺎﭙﺳا دﺮﮕﻧﺎﻬﺟ و رﺎﺒﺗ
» ﻪﻃﻮﻄﺑ ﻦﺑا «
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) نﺎﻤﻫ .(
نﺮﻗ ﻂﺳاوا رد 15
ﺎﯾراوﺎﺑ مدﺮﻣ زا يزﺎﺑﺮﺳ ،م )
ﯽﻧﻮـﻨﮐ نﺎـﻤﻟآ (
رد نﺎﯾﻮـﺴﯿﻋ رد ﻪـﮐ ،
ﮓﻨﺟ ﺖﺷاددﺎﯾ و ﺪﻣآ ناﺮﯾا ﻪﺑ ،ﺖﺷاد ﺖﮐﺮﺷ ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ يﺎﻫ هﺪـﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎـﺑ يو ﺮﻔﺳ زا ﯽﯾﺎﻫ
ﺖﺳا . مﺎﻧ ﻪﺑ ﻢﻫ ﯽﺳور ﺮﻔﻧ ﮏﯾ ،مﺎﯾا ﻦﯿﻤﻫ رد
» ﻦﯿﺘﮑﯿﻧ « ناﺮـﯾا زا ﺪﻨﻫ ﻪﺑ ﺮﻔﺳ هار رد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷﺬﮔ )
،رﺎﮕﻟآ 1356 : 25 .(
ﯽﻟﺎﻐﺗﺮﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﺲﭘ ﯾﻮﻔﺻ رﺎﺑرد ﻪﺑ ﺎﻫ
،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا زا ﯽﻟﺮﺷ نارداﺮﺑ ،ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ هار ﻪ
ﯽﻣﺎﻈﻧ روﺎﺸﻣ ﺖﻤﺳ رد
» سﺎﺒﻋ هﺎﺷ
« ﯽﻧﺎﻤﺜﻋ ﺎﺑ ﮓﻨﺟ رد ، ﺪﻨﺘﺷاﺬﮔ مﺪﻗ ناﺮﯾا رﺎﺑرد ﻪﺑ ﺎﻫ
.
لﺎﺳ ﻦﯿﺑ و هرود ﻦﯿﻤﻫ رد يﺎﻫ
1614 ﺎﺗ 1636 ﻪـﺑ يﺰﯿﻧو يدﺮﻓ ، مﺎـﻧ
» لاوﻻود ﺮـﺘﯿﭘ «
ﻪـﺑ
ﺑ وا تاﺪﻫﺎﺸﻣ زا ﯽﺷزراﺎﺑ رﺎﺛآ ﻪﮐ ﺖﺷﺬﮔ ناﺮﯾا زا ﺎﯿﺳآ ﺖﺣﺎﯿﺳ ﺪﺼﻗ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ يﺎﺟ ﺮ
) نﺎﻤﻫ : 30 .(
ﯽﻧﺎـﻤﻟآ ةداﺰﻫﺎـﺷ م ﻢﻫﺪـﻔﻫ نﺮـﻗ ﻂـﺳاوا رد ،ﺎـﭘورا و ناﺮﯾا ترﺎﺠﺗ ﮥﻌﺳﻮﺗ زا ﺲﭘ
» پرﻮﺗﻮﮔ ﻦﯿﺘﺴﻠﻫ «
زا ﯽـﮑﯾ و دروآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ ار ناﺮﯾا ﻢﺸﯾﺮﺑا يرﺎﺼﺤﻧا ترﺎﺠﺗ زﺎﯿﺘﻣا
،وا نارﺎﯿﺘﺳد
» سﻮﯾرﺎﯿﻟوا مادآ
« داد مﺎﺠﻧا ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮﯾا رد ، )
نﺎﻤﻫ .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ داﺪﻌﺗ ﺴﯾﻮﻧ
لﺎـﺳ ﺎـﺗ ﻪـﮐ ﯽﺟرﺎﺧ نﺎ 1308
ق / 1891
هﺪـﻣآ ناﺮـﯾا ﻪـﺑ م و ﺪـﻧا
نآ ﮥﻣﺎﻧﺮﻔﺳ نﺎﺑز زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ و هدﻮﺑ رﻮﻬﺸﻣ ﺎﻫ
لوﺪـﺟ رد ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﯾﺎﭘورا يﺎﻫ
1 ﺖﺳا هﺪﻣآ :
ﻒﯾدر ﯽﻧﺎﻣز ةرود
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
هﺪﻣآ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﺪﻧا
1 زا
1300 ﺎﺗ 1500 م 12
ﺮﻔﻧ
2 زا
1500 ﺎﺗ 1600 م 15
ﺮﻔﻧ
3 زا
1600 ﺎﺗ 1700 م 41
ﺮﻔﻧ
4 زا
1700 ﺎﺗ 1800 م 31
ﺮﻔﻧ
5 زا
1800 ﺎﺗ 1891 م 194
ﺮﻔﻧ
لوﺪﺟ 1 ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ـ ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
) ﺷ ﯿ ﻧﺎﺒ ﯽ ، 1353 (
نﺎﻤﻫ لﺎـﺳ زا ،نﺮـﻗ ﺶﺷ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﻃ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ 1300
ﺎـﺗ 1891 ،م
293 ناﺮﯾا ﻪﺑ حﺎﯿﺳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﺮﻔﺳ ﻞﻗاﺪﺣ نﺎﺷ
هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺑز ﮏﯾ ﻪﺑ
ﻪﺑ و ﻦﯿﻣز قﺮﺸﻣ ﻪﺑ نﺎﯿﺑﺮﻏ ناواﺮﻓ ﻪﺟﻮﺗ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻦﯾا و ﺖﺳا ﺖﺳا ناﺮﯾا صﻮﺼﺧ
.
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻥﺍﺮﻳﺍ ﺦﻳﺭﺎﺗ ﺭﺩ ﻩﺭﻭﺩ ﻦﻳﺍ ﺖﻴﻤﻫﺍ ﻭ ﺭﺎﺟﺎﻗ ﻥﺍﺭﻭﺩ ﺭﺩ ﻥﺎﻴﻳﺎﭘﻭﺭﺍ ﻱﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ باﺬﺟ زا ﯽﻠﯿﺨﺗﺮﯿﻏ و ﯽﻌﻗاو يﺎﻫ ﻊﻗاو و ناﻮﺨﺑﺎﺘﮐ داﺮﻓا ياﺮﺑ نﻮﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﯿﺑ
ا و ﺖﺳا ﯽﻣ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ،ﻪﻘﯿﻠﺳ و قوذ ﺮﻫ ﺎﺑ ،ار داﺮﻓ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺪﻨﮐ ﺮـﻫ نﺎﺴﯾﻮﻧ
رد و دﻮـﺧ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ ﻪـﺒﻨﺟ و ﻪﯿﺣور ﺮﺑ ﺎﻨﺑ ،صﺎﺧ ﯽﺸﻨﯿﺑ و هﺰﯿﮕﻧا ﺎﺑ ماﺪﮐ ،ﯽﯾﺎـﯿﻓاﺮﻐﺟ ،ﯽﻌﯿﺒﻃ عﺎﺿوا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺪﻧراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ ﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﻣ دﻮﺧ ﺪﯾدزﺎﺑ ﻞﺤ
شرﺎـﮕﻧ ﻪـﺑ ار نآ و ﺪﻧزادﺮﭘ
ﯽﻣ رد ﺪﻧروآ . ﺪـﯾدزﺎﺑ ﺮﻔﺳ زا نﺎﺸﻓﺪﻫ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺮﯾا نﺎﺷﺪﺼﻘﻣ ﻪﮐ ﯽﻧادﺮﮕﻧﺎﻬﺟ ﺐﻠﻏا
دراد ﺦﯾرﺎـﺗ رد ﯽﯾﺎـﻨﺘﻋا رﻮـﺧرد هﺎـﮕﯾﺎﺟ ﮓـﻨﻫﺮﻓ و ﺶـﻧاد ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ هدﻮﺑ يرﻮﺸﮐ زا .
هﺪﻋ ﻪﻨﯿﻣز رد ﺶﻫوﮋﭘ ار نﺎﺸﻓﺪﻫ يا ﺮﺻ ار دﻮﺧ فﺪﻫ ﯽﺧﺮﺑ و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
و ﺮﯿـﺳ ًﺎﻓ
هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﺖﺣﺎﯿﺳ ﺪﻧا
.
ﯽﻣ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﺮﻔﺳ زا ار ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺣﺎﯿﺳ فاﺪﻫا ﺪﯿﻧﺎﺠﻨﮔ ﺮﯾز دراﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ رد ناﻮﺗ
:
1.
،ﯽﺒﻫﺬﻣ تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ
2.
،ﯽﺳﺎﯿﺳ تازﺎﯿﺘﻣا و يرﺎﺠﺗ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺐﺴﮐ
3.
هﺮﻬﺑ ،ﯽﺳﺎﯿﺳ يرادﺮﺑ
4.
ﻪﻨﯿﻣز ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﺑﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ روﺪﺻ ياﺮﺑ ﺪﻋﺎﺴﻣ يﺎﻫ
.
» ﻪﯾرﻮﻓ « ﯽﻣ يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» ،ﺪـﯾﺪﺟ رﺎـﮑﻓا زوﺮـﺑ دﻮـﺟو ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يرﻮﺸﮐ ناﺮﯾا
ﯽـﻣ ﻪـﮐ ،ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ نوﺪﺑ و ﺖﺑﺎﺛ نﺎﻨﭽﻧآ مدﺮﻣ تادﺎﻋ و بادآ ﻪﺑﺎـﺸﻣ ار نآ ناﻮـﺗ
ﺖﺳد بادآ ﻦﯾا زا ﺰﯿﻧ نﺎﺸﯾا دﻻوا ﺪﯾﺎﺷ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﻧاد نﺎﺸﯾا داﺪﺟا بادآ و تادﺎﻋ نﺎﻤﻫ ﺪﻧراﺪﻧﺮﺑ « ) ،نزﺮﮐ 1373 : 38 .(
و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﮔآ ناﺮـﯾا ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ طﺎـﻄﺤﻧا ةرود ار رﺎﺟﺎﻗ ةرود ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ
ﯽﻣ و ﯽﻗﺮـﺷ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﺑ نﺎﯿﯾﺎﭘورا ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺪﯾﺎﻘﻋ ﻞﯿﻤﺤﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا فدﺎﺼﻣ اﺮﯾز ،ﺪﻨﻧاد
ﺖﻨﺳ اﺮﮔ .
ﻪﺑﺮـﺼﺤﻨﻣ و ﻂﻠـﺴﻣ ﮓـﻨﻫﺮﻓ بﺮـﻏ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻪـﮐ هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا ﺎﺑ و ﺖـﺳا دﺮـﻓ
تﺎﺠﻧ نﺎﺴﻧا ﺶﺨﺑ ﻊﻣاﻮﺟ و ﺎﻫ
. ﻠﺌﺴﻣ ﯽﺑﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ ةﺮﻄﯿﺳ و مﻮﺠﻫ ﻪﮑﻧآ ﺎﺑ و ﻪ
ﯽﻧﺎﻬﺟ يا
و ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ ﻂﯾاﺮـﺷ ﺮﯾﺎـﺳ و رﺎـﺟﺎﻗ نﺎـﻧاﺮﻤﮑﺣ ﻒﻌـﺿ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدﻮﺑ
نﻮﻧﺎـﻗ زا ﺪﻨﺘـﺴﻧاﻮﺘﻧ و ﺪﻧدﺮﮐ ﺎﻔﺘﮐا بﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﻫاﻮﻇ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ،ﯽﻧﺎﻣز ،ﯽـﯾاﺮﮔ
يدﺎﯿﻨﺑ زا ﻪﮐ شﻼﺗ و رﺎﮐ و ،ﺖﯾﺪﺟ ،ﯽﻤﻠﻋ ﻖﻄﻨﻣ و لﻮﺻا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ و ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﯾﺮﺗ
بﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ لﻮﺻا ﺪﻨﻨﮐ سﺎﺒﺘﻗا و ﺖﯿﻌﺒﺗ ،ﺖﺳا
. و هدﻮﺑ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽﯾوﺮﻤﻠﻗ ﻪﺸﯿﻤﻫ ناﺮﯾا
ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ار نآ يﺎﻫزﺮﻣ ،ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﺑز و نﺪﻤﺗ :
و رﺎـﺟﺎﻗ ةرود رد نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﺎـﻣا
ﺦﻠﺗ و ﻪﯿﺳور ﺎﺑ ﮓﻨﺟ رد ﺖﺴﮑﺷ زا ﺲﭘ ﯽﻣﺎﮐ
ﯽﻣ ﯽﺘﻤﯿﻗ ﺮﻫ ﻪﺑ ،نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﺘﺳاﻮﺧ
رد ؛ﺪﻨﺑﺎﯾ ﯽﯾﺎﻫر ﯽﮔدﺰﻟد و سﺄﯾ ﺖﻟﺎﺣ نآ زا ﻟﺎﺣ
ﯽ ترﺪﻗ ﻪﮐ ﺎـﺑ نﺎـﻣز نآ گرﺰـﺑ يﺎـﻫ
فاﺪﻫا ﺖﻬﺟ رد ار مدﺮﻣ يﺮﮑﻓ نﺎﯾﺮﺟ ﺮﯿﺴﻣ ﺪﻧدﺮﮐ شﻼﺗ و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳاءﻮﺳ لﺎﻧﺎﮐ ﺮﺑ ﻪﻄﻠﺳ و ذﻮﻔﻧ هار زا ﺎﺗ ،ﺪﻨﻫد راﺮﻗ دﻮﺧ رد ار ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﯽﺗﺪﯿﻘﻋ و يﺮﮑﻓ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
نآ ؛ﺪﻧروآرد ﺖﮐﺮﺣ ﻪﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﺖﻬﺟ
ـﻨﻫﺮﻓ ﺮـﯿﯿﻐﺗ ار دﻮـﺧ ﯽﻠـﺻا ﻒﯾﺎﻇو زا ﯽﮑﯾ ﺎﻫ ﮓ
ﺪﻨﺘﺴﻧاد نﺎﯿﻧاﺮﯾا .
نﺎﻤﻫ ـﻣ ﻦﯾا ار نﺎﻤﻟآ ﮥﻔﯿﻇو دﻮﺧ ﮥﻣﺎﻧﺮﻔﺳ رد ﺮﺷﻮﻠﺑ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﯽ
ﻪـﮐ ﺪـﻧاد
لﻮـﺤﺗ ﺮﯿﺴﻣ زا هار ﻦﯾا ﺎﻣا ،ﺪﻫد يرﺎﯾ ﻦﯿﻣز بﺮﻐﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ ﯽﻫار ﻦﺘﻓﺎﯾ ياﺮﺑ ار نﺎﯿﻧاﺮﯾا هار مﺎﺠﻧاﺮﺳ و درﺬﮕﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻞﻣﺎﮑﺗ و تﻻﻮـﻘﻣ نﺎـﯿﻣ زا ﻪـﮐ دﻮـﺷ اﺪـﯿﭘ ﯽـﻠﺣ
ﻧآ ﯽﻧاﺮﯾا ـ ﯽﻣﻼﺳا ﺖـﻓﺎﯾ نآ ياﺮـﺑ ﯽﻨﯿـﺸﻧﺎﺟ و دراد ﻖـﯿﺒﻄﺗ ﯽﮔﺪـﻧز ﺖـﻤﮑﺣ ﺎﺑ ار ﻪﭽ
ﯽﻤﻧ ﺖﺷاد هﺎﮕﻧ نﺎﻨﭽﻤﻫ ،دﻮﺷ )
ﺷ ﯿ ﻧﺎﺒ ﯽ ، 1353 : 45 .(
ﻪﺘﻔﮔ ،ور ﻦﯾا زا ﻪﺘﺷﻮﻧ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ،رﺎﺟﺎﻗ ةرود رد نﺎﯿﯾﺎﭘورا يﺎﻫ و نادﺮـﻤﺘﻟود صﻮـﺼﺧ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ نآ نﺎﺴﯾﻮﻧ دراﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ و دراد صﺎﺧ ﯽﺘﯿﻤﻫا نﺎﯿﻧاﺮﯾا ياﺮﺑ ،ﺎﻫ
ي ﯽﻧﺎﻤﺸﭼ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﻪﻤﯿﻧ ﺎﯾ زﺎﺑ ﻪﺘﺴﯾﺮﮕﻧ نآ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ناﺮﯾا ﻪﺑ زﺎﺑ
دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ يروﺮﺿ ﺪﻧا .
ناﻮـﺘﺑ ﻪـﮐ ﺪـﯿﻣا
ﻪﺒﻨﺟ ﯽﺑ و لﺬﺘﺒﻣ رﻮﻣا و دﺮﮐ هﺪﻧز هرﺎﺑود ار ﯽﻧاﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺖﺒﺜﻣ و ﺎﯾﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﺑ ار شزرا
ﻪﺑ ﯽﺸﻘﻧ ناﺮﯾا ﺮﮕﯾد رﺎﺑ ﺎﺗ دﺮﭙﺳ ﯽﺷﻮﻣاﺮﻓ دﺎﯾ
ﺪﻨﮐ ﺎﻔﯾا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ و نﺪﻤﺗ رد ﯽﻧﺪﻧﺎﻣ .
ﺖﻴﻤﻫﺍﺎﺑ ﺮﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﻳ ﺭﺎﺟﺎﻗ ﺪﻬﻋ ﺭﺩ ﻲﻳﺎﭘﻭﺭﺍ ﻥﺎﺴﻳﻮﻧ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻪـﺒﻨﺟ زا رﺎـﺟﺎﻗ نارود يﺎـﻫ
دراد ﺖـﯿﻤﻫا نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ .
زا ﯽـﺧﺮﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ و مدﺮـﻣ ﻪـﺑ ،دﻮـﺧ ﯽـﺳﺎﯿﺳ ﺎﯾ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هرود ﻦﯾا نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﻪﺒﻨﺟ زا ناﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ هدﺮﮐ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺟﻮﺗ يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،ﺪﻧا ـﻓا هﮋﯾو رد ﻪـﮐ يداﺮ
هدﻮـﺑ ﯽـﺘﻟود ﻢﻬﻣ تﺎﻣﺎﻘﻣ و ﺐﺼﻨﻣ ﺐﺣﺎﺻ دﻮﺧ رﻮﺸﮐ
نآ زا ﯽـﻀﻌﺑ ﯽـﺘﺣ ؛ﺪـﻧا ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﻪﻨﯿﻣز رد ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻘﺑﺎﺳ و ﺺﺼﺨﺗ ﺪﻧراد ﯽﻧﺎﻬﺟ يرﺎﺒﺘﻋا ،صﺎﺧ يا
. ﯽﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﺑ ناﻮﺗ
» ﻮﻨﯿﺑﻮﮔود ﺖﻨﮐ
« ،
» نزﺮﮐ دﺮﻟ جﺮﺟ
« ،
» نواﺮﺑ دراودا
« ،
» ﻪـﯾرﻮﻓ ﺮﺘﮐد «
و
»
ﻦـﺴﮑﺟ مﺎـﯿﻠﯾو «
دﺮﮐ هرﺎﺷا .
ﻮﯿﻨﺑﻮﮔود ﺖﻨﮐ :
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ لﺎﺳ رد نﺎﯿﻧاﺮﯾا راﺪﺘﺳود و ﺪﻨﻤﺸﻧاد ﺲﯾﻮﻧ 1816
رد م
» ﻞﯾو
يرواد « دﺮﮐ ﻞﯿﺼﺤﺗ ،ﯽﻧﺎﺗﻮﺑ تﻻﺎﯾا يﺎﻫﺮﻬﺷ زا ﯽﮑﯾ ،نﺎﯾرﻮﻟ رد و ﺪﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ .
وا
ﺖـﻓر ترﻮـﻔﮑﻧاﺮﻓ ﻪـﺑ ﺎـﺠﻧآ زا و ﺪـﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺲﯿﺋﻮﺳ ﻪﺑ تﺎﻤﻠﭙﯾد ﺖﻤﺳ رد ﯽﻧاﻮﺟ رد .
لﺎﺳ رد ﻮﯿﻨﺑﻮﮔ 1855
ناﺮﻬﺗ رد ﻪﺴﻧاﺮﻓ ترﺎﻔﺳ رد لﺎﺳ رد ﺎﻣا ،ﺪﺷ رﺎﮐ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ
1862
ﺖﺸﮔﺮﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﺑ .
لﺎﺳ رد ﺮﮕﯾد رﺎﺑ يو 1875
ﺪﻣآ ناﺮﻬﺗ ﻪﺑ رﺎﺘﺨﻣ ﺮﯾزو ﺖﻤﺳ ﺎﺑ .
ﻪﺑ وا
دﻮﺑ ﺎﻨﺷآ ﻞﮕﻫ يارآ ﺎﺑ و ﺖﺷاد ﻂﻠﺴﺗ ﯽﻧﺎﻤﻟآ نﺎﺑز .
يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﯽﺧﺮﺑ يزﺎﻧ ،ﺎﻫ
نﺎﻤﻟآ يﺎﻫ )
ﺖﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ لﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﺮﻠﺘﯿﻫ وﺮﯿﭘ يﺎﻫ
(
ـﺌﺗ و ﻮـﯿﻨﺑﻮﮔ يارآ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ار وا كﺎـﭘ داﮋـﻧ يرﻮ
ﯽﻣ ﺪﻨﻧاد . داﮋﻧ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻪﺑ ﻮﯿﻨﺑﻮﮔ ﺖﺷاد دﺎﻘﺘﻋا ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ
) ،ﻖﻃﺎﻧ 1364 : 15 .(
جﺮﺟ ن نزﺮﮐ دﺮﻟ ـ :
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ لﺎـﺳ رد ﻞـﯿﭼﺮﭼ بﻮـﺒﺤﻣ ﺲﯾﻮﻧ 1859
ﺲﯿـﻠﮕﻧا رد
لﺎﺳ رد و ﺪﻟﻮﺘﻣ 1878
ﺪﺷ درﻮﻔﺴﮐآ دراو .
ﺦﯾرﺎـﺗ ﮥﻘﺑﺎـﺴﻣ رد ﺪـﻌﺑ لﺎـﺳ ﺶـﺷ ﯽـﺴﯾﻮﻧ
نآ زا ﺶﯿﭘ ،ﺖﻓﺮﮔ هﺰﯾﺎﺟ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻟﺎﻋ ﺰﯿﻧ
دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ار هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺑدا ةﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾﺮﺗ .
رد وا
لﺎﺳ 1886 ﺖﻓر ﺎﯿﻧد رود ﺮﻔﺳ ﻪﺑ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﻣآرد ماﻮﻋ ﺲﻠﺠﻣ ﺖﯾﻮﻀﻋ ﻪﺑ م .
بﺎـﺘﮐ
ناﺮﯾا ﻪﯿﻀﻗ و ناﺮﯾا لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳوا ﺮﻔﺳ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد زا
1892 ﺖﻓﺎﯾ رﺎﺸﺘﻧا )
،نزﺮـﮐ
1373 : 3 .(
نواﺮﺑ دراودا رﻮﺴﻓوﺮﭘ :
ﻮﻬﺸﻣ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و قﺮﺸﺘﺴﻣ لﺎﺳ رد ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ر
1862 ﺎﯿﻧد م
ﺪﻣآ . رد 16 ار ﯽﮐﺮﺗ نﺎﺑز و ﺪﺷ ﻪﯿﮐﺮﺗ ناراﺪﻓﺮﻃ زا ﻪﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﯿﺳور ﮥﻠﻤﺣ زا ﺲﭘ ﯽﮕﻟﺎﺳ
ﺖﺧﻮﻣآ . رد 21 ناﺮـﯾا نﺎـﻓﺮﻋ و تﺎﯿﺑدا ﻪﺑ ﺎﺟ نﺎﻤﻫ رد و دﺮﮐ ﺮﻔﺳ ﻪﯿﻨﻄﻨﻄﺴﻗ ﻪﺑ ﯽﮕﻟﺎﺳ
ﻪﻗﻼﻋ لﺎﺳ رد و ﺪﺷ ﺪﻨﻣ 1887
راو ،دﻮﺑ ﻂﻠﺴﻣ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ًﻼﻣﺎﮐ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ناﺮـﯾا د
ﺪﺷ ) ،نواﺮﺑ 1355 : 4 .(
ﻪﯾرﻮﻓ ﺮﺘﮐد :
ترازو فﺮـﻃ زا نازﻮـﻟﻮﺗ ﺮـﺘﮐد زا ﺲـﭘ ،هﺎﺷ ﻦﯾﺪﻟاﺮﺻﺎﻧ رﺎﺑرد ﮏﺷﺰﭘ
لﺎـﺳ رد و ﺪﻣآرد هﺎﺷ ﻦﯾﺪﻟاﺮﺻﺎﻧ ﺖﻣﺪﺧ رد ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﺟرﺎﺧ 1306
ق / 1889 ﯽﻣﺎـﮕﻨﻫ م
ﺪﯿﺳر يو رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ،دﺮﮐ ﺮﻔﺳ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﺑ ناﺮﯾا هﺎﺷ ﻪﮐ )
وا ﯾ ،ﺲ 1379 : 15 .(
ﻦﺴﮑﺟ مﺎﯿﻠﯾو ﺮﺘﮐد :
لﺎـﺳ رد ،نآ ﺖﻤﻈﻋ و ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ فﺮﻌﻣ 1862
زا ﯽـﮑﯾ رد م
هداﻮﻧﺎﺧ لﺎـﺳ رد و ﺪـﻣآ ﺎـﯿﻧد ﻪﺑ كرﻮﯾﻮﯿﻧ ﺮﻬﺷ ﯽﻤﯾﺪﻗ يﺎﻫ 1887
ﮥـﺟرد ﺖـﻓﺎﯾرد ﺎـﺑ م
ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا هﺎﮕـﺸﻧاد نآ يدﺎﺘـﺳا ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ ﺎﯿﺒﻤﻠﮐ هﺎﮕﺸﻧاد زا ﺦﯾرﺎﺗ ﮥﺘﺷر رد يﺮﺘﮐد ) ﻦﺴﮑﺟ 1357 : 8 .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ةرﺎﺑرد ـﮐ ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ ﺰﯿﻧ يﻮﻠﻬﭘ ﺮﺼﻋ يﺎﻫ
ﻞﯾﻮﮑـﺳ ،ﻮـﻧوﺮﭘ نﻮـﭼ يداﺮـﻓا ﻪ
هﺪﻣآ ناﺮﯾا ﻪﺑ هرود ﻦﯾا رد ﻮﮐﻮﻓ و ﻪﺳوﺮﮔ ،ﻮﺴﻠﯿﻣ ،ترﺎﻬﮐﻻ ،ﺲﮐﺎﻫ ،سار ،ﺖﺳو و ﺪـﻧا
ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ مﺎﻋ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﯾا و ناﺮﯾا ةرﺎﺑرد ار دﻮﺧ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪـﮔر ناﻮﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﻪﮐ ﺪﻧا
زا ﯽﯾﺎـﻫ
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ و تﺎﯿﺑدا ﯽ
نآ رد ار ﺪﯾد ﺎﻫ .
هﺎﮔﺪﯾد ﻪﺑ ﺮﺼﺘﺨﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﯾا رد ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﯿﻧاﺮﯾا
رﺎـﺟﺎﻗ ةرود نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﯽﻣ هرﺎﺷا دﻮﺷ
. ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ هﺪﻣآ ناﺮﯾا ﻪﺑ رﺎﺟﺎﻗ ﺪﻬﻋ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ نارﻮﻣﺄﻣ ًاﺮﺜﮐا ،ﺪﻧا
هدﻮﺑ ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ و ذﻮﻔﻧﺎﺑ يداﺮﻓا و ﯽﺘﻟود ﺪﻧا
. رد ﻪﮐ ،نواﺮﺑ دراودا ﻞﺜﻣ ﯽﻀﻌﺑ ﻪﺑ ناﺮﯾا مدﺮﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﺑ زا كﻮﮑﺸﻣ و ﻪﻧﺎﺘﺨﺳﺮﺳ عﺎﻓد ﻪﺑ شا ءﻮﺳ ،ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﯿﺋﺎﻬ
ﻪﺘـﺷاد ﻦﻇ ﺎـﺑ و ﺪـﻧا
ﻦﯿﻋ رد ،ﻢﻫ ﯽﺧﺮﺑ
نﺎﻤﻬﻣ ﯽﻣ درﻮﺧﺮﺑ طﺎﯿﺘﺣا ﺎﺑ ،يزاﻮﻧ ﺪﻧدﺮﮐ
.
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ زا ﯽـﮑﯾ نﺎـﺴﯾﻮﻧ
ﯽﻣ هرﺎﺷا دﻮﺧ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد نﺎﯿﻧاﺮﯾا يوﺎﮑﺠﻨﮐ ﻪﺑ ﯽﻨﭘاژ ﯽﻣ و ﺪﻨﮐ
ﺪﺴﯾﻮﻧ :
» ﻪـﺑ نﺎﯿﯾﺎﺘﺳور
ﯽﺟرﺎﺧ نآ زا ،ﻪﺘﺴﯾﺮﮕﻧ ﺐﯿﺒﻃ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺎﻫ راد نﺎﺸﻧارﺎﻤﯿﺑ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﻣرد و و ﺪﻨﺘﺳاﻮﺧ
«
) ،ﺖﺨﺒﻧاﻮﺟ 1379
: 18 .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻩﺎﮔﺪﻳﺩ ﺯﺍ ﻲﺳﺭﺎﻓ ﺕﺎﻴﺑﺩﺍ ﻭ ﻥﺎﺑﺯ ﻲﻳﺎﭘﻭﺭﺍ ﻥﺎﺴﻳﻮﻧ
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تادواﺮﻣ رد نﺎﺑز راﺬﮔﺮﺛا و ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽ
ﯽﺳرﺮﺑ ،
ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ يﺎﻫ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يروﺮﺿ هرﺎﺑ ﻦﯾا رد ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﺪﺳر . نﺎـﯿﻣ نﺎﯿﯾﺎﭘورا
نﺎﺑز نﺎﺑز و ﯽﺳرﺎﻓ
ﯽـﻣ سﺎـﺴﺣا ﯽـﮑﯾدﺰﻧ و ﺖـﺑاﺮﻗ ﯽﻋﻮﻧ ،ﯽﯾﺎﭘورا يﺎﻫ ﺪـﻨﻨﮐ
. زا ﻪـﺘﺒﻟا
نﺎﺑز هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯿﻤﻫ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﻪﺧﺎﺷ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺖﺴﻫ ﻢﻫ رﻮﻃ نﺎـﺑز يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﯽﯾﺎﭘوراوﺪﻨﻫ .
» ﻞﯿﺷ يﺪﯿﻟ «
ﯽﻣ نﺎﺳآ ار ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻦﺘﺧﻮﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻋﺪﻣ و ﺪﻧاد
ﺘﯾا نﺎﺑز ﻪﯿﺒﺷ يﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺖﺴﯿﻧ راﻮﺷد دﺎﯾز ﻢﻫ نآ ﻆﻔﻠﺗ و ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯿﻟﺎ
) ـﺷ ﯿ ،ﻞ 1386 : 84 .(
ﯽﻣ ﺐﻟﺎﺟ و ﻦﯾﺮﯿﺷ ار ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻢﻫ ﻦﺴﮑﺟ مﺎﯿﻠﯾو ﺪﻧاد
.
ﻪـﺠﻬﻟ ﺎـﺑ نواﺮﺑ دراودا يﺎـﻫ
شﻮـﺧ و ﻦﯾﺮﯿـﺷ رﺎﯿـﺴﺑ ﻪـﺠﻬﻟ ﺮـﻫ ﺎـﺑ ار نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﻢﻠﮑﺗ ةﻮﯿﺷ و ﺖﺳﺎﻨﺷآ ﻢﻫ ﯽﻧاﺮﯾا اوآ
ﯽﻣ يدﺰﯾ ﻢﻠﮑﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺪﻧاد ﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻦﯾﺮﯿﺷ ار ﺎﻫ
ﯽ ﮐ ﺪﻨ ) ،نواﺮﺑ 1355 : 65 .(
رﻮﺸﮐ ﻦﯾا ﺮﻌﺷ و تﺎﯿﺑدا زا و ﺪﺴﯾﻮﻨﺑ ناﺮﯾا ةرﺎﺑرد ﯽﺑﺎﺘﮐ ﺲﮐ ﺮﻫ دراد دﺎﻘﺘﻋا ﻮﻨﯿﺑﻮﮔ ﯽﺑ و ﺺﻗﺎﻧ ﺶﺑﺎﺘﮐ ،ﺪﯾﻮﮕﻧ ﻦﺨﺳ ﺖﺳا ﻪﯾﺎﻣ
. ﻢﻬﻣ ار ناﺮﻋﺎﺷ ﺮﻌﺷ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ وا ﺮـﮐذ زا ﺮـﺗ
نآ گﺮﻣ و ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧاد .
دراد ﯽـﺻﺎﺧ تاﺮـﻈﻧ ﯽـﺳرﺎﻓ ﺮﻌـﺷ ةرﺎﺑرد يو :
» ياﺮﻌـﺷ
تدﺎﻋ ﺎﭘورا ﻪـﮐ ار ﻪـﭽﻧآ و ﺪـﻧروآرد ﺮﻌﺷ ﻪﺑ ار دﻮﺧ تﺎﺳﻮﺴﺤﻣ و تادﻮﻬﺸﻣ ﻪﮐ ﺪﻧراد
هﺪﯿﻨﺷ و هﺪﯾد ﯽﻣ ﺮﯿﺳ لﺎﯿﺧ ﻢﻟﺎﻋ رد ناﺮﯾا ياﺮﻌﺷ ﯽﻟو ،ﺪﻨﻨﮐ نﺎﯿﺑ ﺮﻌﺷ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺪﻧا
؛ﺪﻨﻨﮐ
نآ قﻮﺸﻌﻣ ًﻼﺜﻣ يدﻮـﺟﻮﻣ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻒﻟز و شﻮﮔ و ﻢﺸﭼ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ يﺮﺘﺧد ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺖﺴﯾز ﻪﻌﯿﺒﻄﻟاﺪﻌﺑﺎﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﯿﺧ ﺖﺳا ﻨﮐ
ﺪ . ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﻋﻮـﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻮﻨﯿﺑﻮﮔ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﯽﻤﻧ ﯽﺳرﺎﻓ رﺎﻌﺷا ﮥﻤﺟﺮﺗ رد ﯽﯾﺎﭘورا ﻦﯿﻤﺟﺮﺘﻣ ﺪﻨﻨﮐ كرد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
« ) ﺑﻮﮔ ﯿ ﻮﻨ .(
ﻢﻬﻣ ةﺮﻣز رد ار ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا ﻦﺴﮑﺟ مﺎﯿﻠﯾو ﯽﻣ نﺎﻬﺟ ﯽﺑدا رﺎﺛآ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ و ﺪﻧاد ﺪﯾﻮﮔ
ﻪﺘﺴﺑاو ناﺮﯾا ﻪﺑ ﺖﻬﺟ نآ زا ﺎﻣ ﯽﻣ ار نآ ﺮﻨﻫ و تﺎﯿﺑدا ﻪﮐ ﻢﯾا
ﻢﯾﺪﻨـﺴﭘ .
ﺎـﺗ ﻪـﺑ ﺲﭙـﺳ ﺦﯾر
ﮓﻨﺳ ﺮﯾﺮﺤﺗ و ﺎﺘﺳوا ﻒﯿﻟﺄﺗ ﻪﺘﺸﺒﻧ
ﯽﻣ هرﺎﺷا ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ ﺶﯿﭘ نﺮﻗ ﺶﺷ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﯾا ﺮﻫ تﺎﻫﺎﺒﻣ ﮥﯾﺎﻣ و ﺢﯿﺴﻣ دﻼﯿﻣ زا )
،ﻦﺴﮑﺟ 1357
: 29 .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ عﻮﻤﺠﻣ رد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا ﺮﮕﺸﯾﺎﺘﺳ ،ﯽﮕﻤﻫ ،رﺎﺟﺎﻗ ﺪﻬﻋ ﯽﯾﺎﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
و ﺪﻧا
ﯽﻣ ﻦﯿﺸﻨﻟد و ﻦﯾﺮﯿﺷ ار ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﺪﻨﻧاد
. ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ يﺎﻫﺮﻌـﺷ شزرا ﻪـﺑ ﯽﯾﺎـﭘورا نﺎﺴﯾﻮﻧ
رﺎﻌـﺷا ﺖﺧﺎﻨﺷ رد ار ﯽﻌﻗاو ﺐﯾﺬﻬﺗ ،ﻦﺴﮑﺟ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ ؛ﺪﻨﻔﻗاو ﯽﻗﻼﺧا ﺮﻈﻧ زا ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﻣ يﺪﻌﺳ و ﻆﻓﺎﺣ ،ﯽﺳودﺮﻓ ﺪﻧاد
) نﺎﻤﻫ .(
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺖﻴﻌﺿﻭ ﻲﺳﺭﺮﺑ ﻲ
ﺪـﻳﺩ ﺯﺍ ﻪـﻳﺭﺎﺟﺎﻗ ﺓﺭﻭﺩ ﺭﺩ ﻥﺍﺮـﻳﺍ ﺕﺎﻃﺎﺒﺗﺭﺍ ﻭ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻲﻳﺎﭘﻭﺭﺍ ﻥﺎﺴﻳﻮﻧ
ﺮﺑ ﻪـﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد
ﻣﻮـﻤﻋ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺖﯿﻌـﺿو ﯽـﺳر ﯽ
ا تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و ﯾ
ﻧاﺮ ـﯿ ﺪـﯾد زا نﺎ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﺴﯾﻮﻧ دﻮﺷ
. ﺎﻫدﻮﻤﻧ زا يدراﻮﻣ ي
ﻣﻮﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ
يدﺮﻓ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﺪﯾد زا نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﻌﻤﺟ و
ﻪـﺑ و رﻮـﻬﻇ و ،ﯽﯾﺎـﭘورا نﺎﺣﺎﯿـﺳ و نﺎـﺴﯾﻮﻧ يﺮﯿﮔرﺎـﮐ
هﺪﯾﺪﭘ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﮐذ ناﺮﯾا رد ﯽﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺸﯾر نﺎﺴﯾﻮﻧ
هدﻮﺘﺳ ار نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﺨﯾرﺎﺗ و ﯽﺗاذ ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ ﺪﻧا
. ،ناﺮﯾا
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ نﻮﭼ ﯽﻧﺎﺴﯾﻮﻧ
» ندرﺎﺷ
« ،
» ﻪﯿﻧروﺎﺗ « و
» ﻪﻟاوﻻد ﺮﺘﯿﭘ «
و ﻖﺷﺎﻋ ار
و ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺪﻨﺒﯾﺎﭘ
» ﻮﯿﮑﺴﺘﻨﻣ
« ،
» ﺮﺘﻟو « ار يرﺎﯿـﺴﺑ تﺎﺤﻔﺻ بﺮﻏ گرﺰﺑ ﮥﻔﺳﻼﻓ ﺮﮕﯾد و
بﺎﺘﮐ رد اد صﺎﺼﺘﺧا نآ ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ هد
ﺪﻧا .
» ﻪﺗﻮﮔ « ،ﻆﻓﺎﺣ ﻖﺷﺎﻋ
» ورﺪﯾد « ،يﺪﻌﺳ ﮥﺘﻔﯿﺷ
» نوﺮﺑوﺪﯾﺎﻫ «
و
» ﻪﭽﯿﻧ « ﻪﻗﻼﻋ نواﺮﺑ ،ﺖﺸﺗرز نﻮﺘﻔﻣ ،تﺎﯿﺑدا ﺪﻨﻣ
» پﻮﭘ « مﺎﯿﻠﯾو و ﺮﻨﻫ ﮥﻟاو
هﺪﺷ ناﺮﯾا ﯽﺨﯾرﺎﺗ رﺎﺛآ ﮥﺘﺧﺎﺒﻟد ﻦﺴﮑﺟ ﺪﻧا
.
ﯽﻣ ﯽﻤﯾﺪﻗ ﯽﺘﻠﻣ ار نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﻮﯿﻨﺑﻮﮔ نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﯽـﻗﻼﺧا ﯽﻧﺎـﺒﻣ زا ار عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﯾا و ﺪﻧاد
ﺳا ﻪﺘﺴﻧاد ﺖ
. ﯽﻣ و دراد هﺪﯿﻘﻋ ﯽﻧاﺮﯾا داﮋﻧ يﺮﺗﺮﺑ ﻪﺑ وا داﮋـﻧ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺮﮔا نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺪﯾﻮﮔ
ﺎـﻫ
دﺮﮐ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ يﺮﺗﺮﺑ ﺪﻧﻮﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺰﯿﻧ )
ﺑﻮﮔ ﯿ ،ﻮﻨ 1378 : 77 .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻪﺑ ار نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﺗاذ ﺖﺷﺮﺳ نﺎﺴﯾﻮﻧ ﻪـﻧﻮﮔ
ﯽـﻣ يا و ﮏـﯿﻧ يﺎﯾﺎﺠـﺳ ﻪـﮐ ﺪـﻨﻧاد
يﺪﺑ ﺮﺑ نﺎﺸﮐﺎﭘ ﺖﺷﺮﺳ دراد نﺎﺤﺟر نﺎﻧآ يﺎﻫ
) ﺎﺟ ﯽﻧﺎـﻣز رد نﺎﻨﺨـﺳ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺐﻟ
ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ
ﻮـﻠﻬﭘ نآ زا ﺲـﭘ و رﺎﺟﺎﻗ نﺎﻫﺎﺷ نﻮﭼ ﺪﺒﺘﺴﻣ و ﺪﺳﺎﻓ ﯽﻧﺎﻧاﺮﻤﮑﺣ ﻪﮐ دﻮﺷ ي
رد
هدﻮﺑ رﺎﮐ رﺪﺻ ﺪﻧا
.(
» ﻪﻧر يﺮﻧﺎﻫ «
ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
» شﻮﻫﺎـﺑ رﺎﯿـﺴﺑ ،دﻮﺸﻧ ﺪﺳﺎﻓ كﺎﯾﺮﺗ نﺪﯿﺸﮐ ﺮﺛا رد ﯽﻧاﺮﯾا ﺮﮔا
دراد ناﻮﺗﺮﭘ و ﺖﺳا .
ﯽﻣ رﻮﺟ ﯽﺴﮐ ﺮﻫ ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﯾا دﻮﺷ
. ﻋ و ﺲﺴﺠﺘﻣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا مﻮﻤ
ﯽﻔﺴﻠﻓ و يﻮﻨﻌﻣ رﺎﮑﻓا ياراد يﺎﻫرﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﮐ و ﺪﻨﺘﺴﻫ فﺎﺒﻟﺎﯿﺧ و ﯽﯾﺎﯾور ﺐﻠﻏا ﺎﻣا ،ﺪﻧا
ﯽﻣ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺪﻧزادﺮﭘ
« ) ،ﺖﺨﺒﻧاﻮﺟ 1379
: 48 .(
بﺎﺘﮐ رد نزﺮﮐ جﺮﺟ ناﺮـﯾا ﻪﯿـﻀﻗ و ناﺮﯾا
يداﮋـﻧ ياراد و توﺎـﮐذ ﺎـﺑ ار نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ،
نآ و هﺪﻧاﻮﺧ ﺪﻨﯾﺎﺷﻮﺧ ﺎﯿﺳآ ﻞﻠﻣ ﺮﮕﯾد زا ار ﺎﻫ
يﺪﻨﻫ و ﯽﻣ ﺮﺗﺮﺑ ﺎﻫ ﺪﻧاد
.
» نﺪﻧﻼﻓ « ﻞﺜﻣ ﻢﻫ
دراد ﺪﯿﮐﺄﺗ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﺷﻮﻫﺰﯿﺗ ﺮﺑ ﺮﮕﯾد يرﺎﯿﺴﺑ )
نﺎﻤﻫ .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ نﺎﻋذا ﻪﯿﺣور ﺎﺑ ﺐﯿﺠﻋ ﯽﻧﺎﻣدﺮﻣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﺪﻧدﺎـﻀﺘﻣ يا .
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ نﺎﯿﻣ رد ﻪﮐ ﻢﻫ نواﺮﺑ دراودا ﻢـﺸﭼ ﻪـﺑ ﯽـﻧاﺮﯾا و ناﺮﯾا ﻪﺑ ﯽﺘﻟﺎﺣ ﺮﻫ رد ،نﺎﺴﯾﻮﻧ
ﻣ ﻦﯿﺴﺤﺗ ﯽ
نآ بﻮﯿﻋ يدراﻮﻣ رد و دﺮﮕﻧ ﻣ هﺪﯾدﺎﻧ ار ﺎﻫ
ﯽ زا ﯽﯾﺎـﺟ رد ﺐـﺠﻌﺗ ﺎـﺑ ،دﺮـﯿﮔ
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ مﺎﻧ ﺎﺑ شا نﺎﯿﻧاﺮﯾا نﺎﯿﻣ رد لﺎﺴﮑﯾ
ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :
» مﺪـﯾد ﯽﯾﺎـﯿﻧد رد ار دﻮﺧ ﯽﺘﺳار ﻪﺑ
ﻢﺘﺷاﺪﻧ ﻢﻫ ار نآ رﻮﺼﺗ ﯽﺘﺣ ﻪﮐ .
و ﺮﯾﺪﻘﺗ و ﻦﯿﺴﺤﺗ ،ﺐﺠﻌﺗ ﻦﯾﺮﻗ ﻦﻣ ﺮﮑﻓ و حور نﺎﻨﭼ
ﯽﻣ تﺮﻔﻧ هﺎﮔ ﻈﻧ ﺮﻤﻋ مﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ ﺪﺷ
هﺪﯾﺪﻧ ار شﺮﯿ ما
« ) ،نواﺮﺑ 1355 : 68 .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ ﻪـﮐ ﯽـﺘﺒﺜﻣ ﺺﯾﺎـﺼﺧ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﻣﻮـﻤﻋ ﮓـﻨﻫﺮﻓ رد نﺎـﺴﯾﻮﻧ ﯽ
تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و
هﺪﯾد نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هدﺮﮐ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ و ﺪﻧا
بادآ ﻪـﺑ يﺪـﻨﺒﯾﺎﭘ ،ﺖﻋﺎﺠﺷ و ﯽﮐﺮﯾز ،ﺪﻧا
اﻮـﻧ نﺎﻤﻬﻣ ،ﻪﻗرﺪﺑ و لﺎﺒﻘﺘﺳا ﻢﺳاﺮﻣ ،باﺬﺟ ﯽﯾاﺮﯾﺬﭘ و ﺪﯾدزﺎﺑوﺪﯾد ﻢﺳاﺮﻣ ،تﺮﺷﺎﻌﻣ ،يز
خﻮﺷ ،ﯽﻧارﺬﮕﺷﻮﺧ و ﺮﻔﺳوﺮﯿﺳ ﯽﻌﺒﻃ
، ﻪﻟﺬﺑ و ﺖﺳا ﯽﯾﻮﮔ .
نﺎﯿﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻃﺎﺒﺗرا رد ﺪﻨﺴﭘﺎﻧ تﺎﻔﺻ ةرﺎﺑرد ﺎﻣا هرﺎـﺷا يدراﻮـﻣ ﻪـﺑ ﻢﻫ يدﺮﻓ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺑ ناﺮﯾا مدﺮﻣ ﻪﮑﻨﯾا زا ﻮﻨﯿﺑﻮﮔ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز يرﻮﺸﮐ رد ﯽﺘﺣار
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
ﻞـﻠﻣ فﻼﺧﺮـﺑ و ،دراﺪـﻧ دﻮـﺟو نآ رد ﯽـﻌﻗاو يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﯽﺘﻟود اﻮـﻠﺑ و شرﻮـﺷ ﺮـﮕﯾد
ﻤﻧ ﯽ ﯽﻣ ﺐﺠﻌﺘﻣ ،ﺪﻨﻨﮐ دﻮﺷ
. ﻊﻓﺎـﻨﻣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ درﻮﺧﺮﺑ رد ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﺖﻠﻋ يو
ﯽﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻘﺒﻃ ﯽﻣ ﻪﻣادا و ﺪﻧاد
ﺰـﮔﺮﻫ ﻪـﮐ ﺖـﺳا يﻮـﺤﻧ ﻪﺑ ﺶﺘﻌﯿﺒﻃ ﯽﻧاﺮﯾا ﻪﮐ ﺪﻫد
ﯽﻤﻧ ﺪﻧﺎـﺳﺮﺑ دﻮـﺧ ﮥـﺟرد يﺎـﻬﺘﻨﻣ ﻪـﺑ ار يرﺎـﮐ ﺪـﻫاﻮﺧ )
،ﻖﻃﺎـﻧ 1364 : 48 .(
ﺮـﮕﯾد زا
ا مدﺮﻣ ﺪﻨﺴﭘﺎﻧ تﺎﻔﺻ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ هﺎﮔﺪﯾد زا ناﺮﯾ
ﯽﻣ نﺎﺴﯾﻮﻧ مﺪـﻋ و ﯽﻤﻠﻋﺮﯿﻏ ﮥﯿﺣور ﻪﺑ ناﻮﺗ
دﺮﮐ هرﺎﺷا نﺎﻬﺟ رﺎﮐ رد ﺮﻈﻧ نﺎﻌﻣا و ﻞﺋﺎﺴﻣ رد ﻖﻤﻌﺗ .
ﯽﻣ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد ﺖﻔﺻ د ﺪﻧاﻮﺗ
ﯾ
ﺎـﻫدﻮﻤﻧ زا ﺮـﮕ ي
ﻣﻮـﻤﻋ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﯽ
ﯽﺘﺧاﻮـﻨﮑﯾ ،ﺪـﺷﺎﺑ
مﺪﻋ و ﯽﮔﺪﻧز
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يﺰﯾر .
ﯽﻣ هرﺎﺑ ﻦﯾا رد ﻮﯿﻨﺑﻮﮔ ﺪﯾﻮﮔ
:
» رد ﺎﻤﺷ ﺮﮔا
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﺎﺑ ناﺮﯾا ﯽﻣ ﺪﯿﻨﮐ ﺖﺒﺤﺻ ﻢﻫ داﺮﻓا ﻦﯾﺮﺗ
ﭻﯿﻫ ﻪﮐ ﺪﯿﻨﯿﺑ ﺖـﺴﯿﻧ حﻼﺻا ﺮﮑﻓ رد ﺲﮐ
ﯽﻤﻧ رﻮﻄﺧ ﻢﻫ ﯽﺴﮐ ﻦﻫذ ﻪﺑ و ﯽﻣ هﺪﻨﯾآ رد ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ضﻮـﻋ رد ،داد ﺮـﯿﯿﻐﺗ ار يﺰﯿﭼ ناﻮﺗ
ﺖﺒﺤﺻ مﺎﻤﺗ نﺎـﻧاﻮﻠﻬﭘ و نﺎـﮔرﺰﺑ زا مد ﻪﺘـﺳﻮﯿﭘ و ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷﺬﮔ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ رﺎﮑﻓا و ﺎﻫ
ﯽﻣ نارود رد ﻪﮐ ﺪﻨﻧز و رود يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﯾز
. ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا يدراﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻦﯾا
ﯽﻣ ﮏﻤﮐ نﺎﺣﺎﯿﺳ هﺎﮕﻧ زا ناﺮﯾا ﮥﻌﺳﻮﺗ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺑﺎﯾزرا ﺪﻨﮐ
« ) ،ﻖﻃﺎﻧ 1364 : 49 .(
غورد ﺮـﮕﯾد تﺎﻔﺻ ﻪﻠﻤﺟ زا
ترﺎـﻏ ،ﯽﯾﻮـﮔ
ﻊـﻤﻃ و يﺮـﮔ ﺖـﺳا يزرو
. رد ﻪـﭼﺮﮔا
ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﮥﻣﺎﻧﺮﻔﺳ
» نﻮﻔﻧﺮﮔ « ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ةرﺎﺑرد ﻢﯿـﻠﻌﺗ
ﺖﺳرد ،ﯽﯾﻮﮕﺘﺳار سرد ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﮐدﻮﮐ ﻪﺑ ﻦﺘﺷﻮﻧ و نﺪﻧاﻮﺧ
ﻪـﻔﯿﻇو و يرادﺮـﮐ ﯽـﺳﺎﻨﺷ
ﯽﻣ هداد دﻮﺷ . هدﻮـﺑ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯽﺸﻨﻣﺎﺨﻫ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ زا ﻦﺗ ﺞﻨﭘ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ خرﻮﻣ ،تودوﺮﻫ
ﯽﻣ ناﺮﯾا رد ناﺪﻧزﺮﻓ ﺖﯿﺑﺮﺗ ةرﺎﺑرد ،ﺖﺳا ﺪﯾﻮﮔ
:
» ﺖـﺴﯿﺑ ﺎﺗ ﺞﻨﭘ زا دﻮﺧ ﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا
ﯽﻣ ﺰﯿﭼ ﻪﺳ ﯽﮕﻟﺎﺳ ﻣآ
ﺪﻧزﻮ : ﯽﯾﻮﮕﺘﺳار و يزاﺪﻧاﺮﯿﺗ ،يراﻮﺳ .
« ار ﯽﯾﻮﮕﻏورد خرﻮﻣ ﻦﯿﻤﻫ
ﻦﯿﮕﻨﻧ ﯽﻣ ﯽﺳرﺎﭘ ﮏﯾ ياﺮﺑ ﺐﯿﻋ ﻦﯾﺮﺗ ﮓـﻧر عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﯾا ﺦﯾرﺎـﺗ لﻮﻃ رد ﻪﭼﺮﮔا ،ﺪﻧاد
ﻢﻬﻣ زا ﻪﮐ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﺳرﺎﭘ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﯽﯾﻮﮕﻏورد ﻪﺑ و ﻪﺘﺧﺎﺑ رد تﻻﻼﺘﺧا ﻦﯾﺮﺗ
نﺎﯿﻣ تﺎﻃﺎﺒﺗرا هدر زا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ و ﺖﺳا نﺎﯿﻧاﺮﯾا يدﺮﻓ
ﻫ
ﻪـﯾﻻ ﺎـﺗ عﺎﻤﺘﺟا ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎ يﺎـﻫ
ﺪﻨﮐ خﻮﺳر ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ يﻻﺎﺑ )
،ﺖﺨﺒﻧاﻮﺟ 1379
: 54 .(
» رﺰﯾﺮﻓ ﯽﻠﯿﺑ ﺰﻤﯿﺟ «
ﯽـﺑ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ داﺮﻓا زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﻢﻫ
غورد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽـﺿﺮﻏ و ﯽﯾﻮـﮔ
ﯽﻣ ناﺮﯾا رد ﻊﯾﺎﺷ يﺮﻣا ار ﺐﻠﻘﺗ ﯽﻣ ﺐﺠﻌﺗ ﻢﻫ ﯽﺧﺮﺑ ﯽﯾﻮﮕﺘﺳار زا ﺎﻣا ،ﺪﻧاد
ﺪﻨﮐ ) نﺎﻤﻫ .(
ـﻤﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﺪﻨﺴﭘﺎﻧ تﺎﻔﺻ ﺮﮕﯾد زا ﻣﻮ
ﯽ
ﻋﺎـﻤﺘﺟا تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و ﯽ
ﺪـﯾد زا ،نﺎـﯿﻧاﺮﯾا
ﺟرﺎﺧ نﺎﺣﺎﯿﺳ ﯽ
ﯽﺑ ، ﺖﺳا ﺖﻗو ندﻮﺑ شزرا .
ﺖﻗو ،ﻮﻨﯿﺑﻮﮔ تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ زا ار ﯽـﺳﺎﻨﺷﺎﻧ
ﻪﺑ ،ﯽﻗﺮﺷ ﻞﻠﻣ ﯽﻧاﺮﯾا و نﺎﯾﺪﻨﻫ صﻮﺼﺧ
ﯽﻣ ﺎﻫ ﯽﻣ ﻪﻓﺎﺿا و ﺪﻧاد
ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ ناﺮـﯾا رد ﺪـﻨﮐ يا
ـﻘﻠﺗ زﺮﻃ ﻦﯾا ﻪﮐ دراد ﻪﻣادا ﺮﻬﻇ ﺎﺗ ﺢﺒﺻ زا ﻪﭼرﺎﭘ عرذ ﺪﻨﭼ ﺪﯾﺮﺧ ﺎﯾ ﯽﺋﺰﺟ ﻖـﻄﻨﻣ ﺎـﺑ ﯽ
ﺖﺳا ﻖﻓاﻮﻣ ﯽﻧاﺮﯾا ﻪﯿﺣور ﺎﺑ ﺎﻣا ،دراﺪﻧ ﻖﯿﺒﻄﺗ ﯽﯾﺎﭘورا .
نﺎـﯿﻧاﺮﯾا ﻮـﻨﯿﺑﻮﮔ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ
ﯽﻣ شزراﺎﺑ ار ﺮﮕﯾد يﺎﯿﻧد ﻂﻘﻓ و ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﻞﺋﺎﻗ ﯽﺘﯿﻤﻫا ﺎﯿﻧد ﻦﯾا ﯽﮔﺪﻧز ياﺮﺑ ﺪﻨﻧاد
. ياﺮﺑ وا
ﯽﻧاﺮﯾا تﺎﻗﻼﻣ ةﺪﻋو ﺶﯾﺎﻋﺪﻣ تﺎﺒﺛا ﯽﻣ لﺎﺜﻣ ار ﺎﻫ
دروآ ) ﺑﻮﮔ ﯿ ،ﻮﻨ 1378 : 53 .(
ﻞﯿـﺷ يﺪﯿﻟ
ﯽﺑ ﻢﻫ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﯽﻣ هﺎﺷ ﯽﺘﺣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﮥﻤﻫ لﺎﺣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﺖﻗو ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ
ﺪﻧاد . رﺰﯾﺮﻓ ﯽﻠﯿﺑ
ﺰـﯿﻧ ﺎـﻣ يزوﺮﻣا ﯽﮔﺪﻧز رد ﯽﺘﺣ ﻪﮐ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ار ناﺮﯾا ،ﺰﯿﻧ دراد ﯽﻨﯿﻋ يدﻮﻤﻧ )
ﺷ ﯿ ،ﻞ 1386 : 83 .(
ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ ،ﯽﻃﺎﺒﺗرا دراﻮﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﺚﺤﺒﻣ ﻦﯾا ﮥﻣادا رد ﺎﻣا ي
ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺎﺑ ﻣﻮـﻤﻋ
ﯽ
ﯽﻣ هرﺎﺷا ،ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ دﻮﺷ
. ﯽﻃﺎـﺒﺗرا مﻮـﺳر ةرﺎـﺑرد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ دراﻮﻣ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ زا ﯽﮑﯾ
بﺎﺘﮐ رد ﻪﮐ ﺖﺳا رﺎﺟﺎﻗ هﺎﺷ ﯽﻠﻌﺤﺘﻓ ةرود ﯽﻧﺎﻬﻔﺻا ﺎﺑﺎﺑ ﯽﺟﺎﺣ
ﮥﺘﺷﻮﻧ
» ﻪـﯾرﻮﻣ ﺰﻤﯿﺟ «
و
ﮥﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
» ﺮﺑوژ « ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﺪـﻌﺑ ﻪﺑ بﺎﺘﻓآ بوﺮﻏ زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫاﺪﺻ ةرﺎﺑرد ﻪﯾرﻮﻣ
ﯽﻣ شﻮﮔ ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ رد ﯿﺳر
ﺪـﻨﻠﺑ ﻪـﻧﺎﺧ هرﺎـﻘﻧ زا ﻪﮐ ار ﺎﻫاﺪﺻ نآ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ ﺪ
ﯽﻣ ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻦﯿﻨﭼ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻨﮐ
:
» هرﺎﻘﻧ ياﺪﺻ ﯽﻟوا ؛مﺎﺷ ناذا ﻞﺒﻃ ياﺪﺻ ﺪﻌﺑ ،ﻪﻧﺎﺧ
ياوآ ﺎﻬﺘﻧا رد و ﺪﻨﺒﺑوﺮﯿﮕﺑ ﻞﺒﻃ ياﺪﺻ نآ زا ﺲﭘ ؛ﻦﯿﭼﺮﺑ ﻞﺒﻃ و لوا ﻞﺒﻃ ياﺪﺻ ﺲﭙﺳ
» شﺎﺑراﺪﯿﺑ و قذﺎﺣ «
ﺪﯿﺳر شﻮﮔ ﻪﺑ نﺎﻧﺎﺒﺳﺎﭘ «
) رﻮﻣ ﯾ ،ﻪ 1354 : 124 .(
ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا رد ﻪﻣﺎﻧزور ةرﺎﺑرد
» ﺎﻧﺮﺳ ﻻرﺎﮐ «
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ ﻪﮐ لﺎـﺳ رد شا
1883 ﺲﯾرﺎـﭘ رد
سﺎـﮑﻌﻧا ياﺮـﺑ ﺖـﺳا ﯽﯾاﺪﺻ ﻪﻣﺎﻧزور ﻪﮐ ﺎﯿﻧد مﺎﻤﺗ فﻼﺧﺮﺑ ﻪﮐ هدروآ ﻦﯿﻨﭼ ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺶﻣﺎﻘﻣ ناﺮﯾا رد ﻪﻣﺎﻧزور ﺎﻣا ،ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺪﯾﺎﻘﻋ و رﺎﮑﻓا نآ ﺶـﻘﻧ و ﺖـﺳا ﻦﯿﯾﺎـﭘ زا ﺮﺗ
ﭻﯿﻫ ) ﻨﺴﺤﻣ ﯿ نﺎ ،دار 1384 : 554 .(
ﯽـﻣ يﺮﺻﺎﻧ ﺪﻬﻋ ناﺮﯾا رد ﻪﻣﺎﻧزور يﺎﻫﺪﯾﺎﺒﻧ و ﺎﻫﺪﯾﺎﺑ ةرﺎﺑرد وا ﻪـﻣﺎﻧزور ﻪـﮐ ﺪـﺴﯾﻮﻧ
ﺶـﺠﻧر ﺚـﻋﺎﺑ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ نﻮـﭼ ،ﺪﻨﮐ ﺖﺒﺤﺻ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﯽﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻞﺋﺎﺴﻣ ةرﺎﺑرد دﻮﺷ ﯽﺟرﺎﺧ ياﺮﻔﺳ .
ﺐـﺟﻮﻣ ﻪـﮐ اﺮـﭼ ،دراﺪـﻧ ﺖﺒﺤـﺻ ﻖﺣ ﻢﻫ ﯽﻠﺧاد ﻞﺋﺎﺴﻣ ةرﺎﺑرد
ﯽﻣ ناﺮﯾا نﺎﻤﮐﺎﺣ ﺶﺠﻧر دﻮﺷ
. ﯽﻤﻧ ﻪﻣﺎﻧزور نﻮـﭼ ،ﺪـﻨﮐ ﺲﮑﻌﻨـﻣ ﯽـﻓاﺮﮕﻠﺗ رﺎـﺒﺧا ﺪﻧاﻮﺗ
نآ زا ﯽﻫﺎﮔآ ﺖﺳا ﺮﻀﻣ مدﺮﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ
. ﯽﻣ ﻂﻘﻓ ﻪﻣﺎﻧزور فاﺮـﻃا رد هﺎﺷ يﺎﻫﺮﻔﺳ زا ﺪﻧاﻮﺗ
نﺎﺘﺳاد ،ﺖﺨﺘﯾﺎﭘ ﺖﺳد تﺎﻧاﻮﯿﺣ ،يو رﺎﮑﺷ يﺎﻫ
ﻪﺑ و هﺎﺷ زﻮﻣآ ﺮﯿـﺷ نﺪـﯿﯾاز ةرﺎـﺑرد هﮋﯾو
ﺪﻨﮐ پﺎﭼ ﺮﺒﺧ هﺎﺷ .
لﺎﺳ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﻦﯿﺘﮑﯿﻧ يﺎﻫ
1909 ﺎﺗ 1919 دﻮـﺑ ناﺮﯾا رد م دﻮـﺟو ﻪـﺑ ه
ﻪﻣﺎﻨﺒﺷ ﯽﻣ هرﺎﺷا ناﺮﯾا رد ﺎﻫ راﺪـﯿﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
نآ رد ماﻮـﻋ ةﺪـﻨﻨﮐ
ﯽـﻣ ﺮـﺸﺘﻨﻣ ﺎـﻫ ﺪـﺷ
) نﺎﻤﻫ .(
ﻪﻧﺎﺳر ﻪﮐ ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا رد ﻪﯾﺰﻌﺗ ةرﺎﺑرد ا
ي ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ ﯽﺧﺮﺑ ،دﻮﺷ
نﺎـﺴﯾﻮﻧ
ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ؛ﺪﻧا
» فورﻮﮐ « ﺖـﺷاد ﺖﻣﺎﻗا ناﺮﯾا رد هﺎﺷﺪﻤﺤﻣ نﺎﻣز رد ﻪﮐ .
وا
ﺎﺑرد هﺪﯾد ناﺮﻬﺗ رد ﻪﮐ مﺮﺤﻣ يراداﺰﻋ ةﻮﺤﻧ ةر
ﺖﺳا هدروآ ار ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ .
» ﺮﺘﺴﻟﻮﻫ « ﻪﯾﺰﻌﺗ ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺖﻣﺎﻗا نﺎﻬﻔﺻا رد ﻪﮐ ﻢﻫ يﺎـﻫردﺎﭼ ﺮﯾز رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ راﺰﮔﺮﺑ گرﺰﺑ ﯽﻣ هرﺎﺷا ﺪﺷ
ﺪﻨﮐ .
» اﻮﻓﻻﻮﯾد مادﺎﻣ «
ﻪﯾﺰﻌﺗ ﻢﺳاﺮﻣ ﺰﯿﻧ ار ﻦﯾوﺰـﻗ رد ﯽﻧاﻮﺧ
ﯽﻣ راﺰﮔﺮﺑ ﻊﯿﺳو ﯽﻧاﺪﯿﻣ رد ﻪﮐ داﺪـﯾور و ﺪﺷ
ﯽـﻣ ﺶﯾﺎـﻤﻧ ار ارﻮـﺷﺎﻋ يﺎﻫ ﻒﯿـﺻﻮﺗ داد
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . نﺎﺑﺎﯿﺧ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ مﺮﺤﻣ يراداﺰﻋ ﻪﺑ ﻮﯿﻨﺑﻮﮔ غﻮﻠﺷ ،مﺮﺤﻣ مﺎﯾا رد ار ﺎﻫ
هﺎـﻣ زا ﺮـﺗ
ﯽﻣ نﺎﻀﻣر ﺪﻧاد
) نﺎﻤﻫ : 610 .(
هﻮﻬﻗ رد ﯽﻟﺎﻘﻧ ةرﺎﺑرد ﻪﻧﺎﺧ
لﺎﺳ رد ﻪﮐ اﻮﻓﻻﻮﯾد ﻢﻧﺎﺧ ﻢﻫ ﺎﻫ 1884
ﺮـﺴﻤﻫ ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ م
نﺎﺘﺳﺎﺑ نﺎﺘﺳاد ،ﺪﻣآ ناﺮﯾا ﻪﺑ دﻮﺧ سﺎﻨﺷ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻞﻘﻧ ﯽﯾﺎﻫ
. ﺮﯿﺴﻣ رد ار ﯽﻟﺎﻘﻧ ﺲﻠﺠﻣ وا
ﯽﻣ ﺖﯾاور ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻪﺑ زاﺮﯿﺷ ﺪﻨﮐ
.
نآ ﻪـﺟﻮﺗ و نﻻﺎـﻘﻧ رﺎـﮔزور ،عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﯾا رد و ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺲﮑﻌﻨﻣ طﺎﺒﺗرا ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ار نﺎﻌﻤﺘﺴﻣ درﻮﺧزﺎﺑ )
دﯾ ،اﻮﻓﻻﻮ 1355 : 84 .(
ﻦﯾﺪــﻟاﺮﻔﻈﻣ گﺮــﻣ و ﻪﻃوﺮــﺸﻣ ةرود رد نآ زا ﺶﯿــﭘ ،ﻢــﻫ ﻦﺑﻮــﻟ نژوا ﻪــﺑ ،هﺎــﺷ
ﻪﻤﯿﺧ ﺐﺷ ﯽﻣ هرﺎﺷا ناﺮﯾا رد يزﺎﺑ ﯽـﻣ نﺎﺘﺴﮐﺮﺗ ﺮﻨﻫ تادراو زا ار نآ و ﺪﻨﮐ
ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻧاد
ﯽﻃﻮﻟ ﺖﺳد ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا ﺎﻫ
. ﻪﮐ نواﺮﺑ دراودا و اﻮﻓﻻﻮﯾد مادﺎﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ،نادﺮﮕﻧﺎﻬﺟ ﯽﺧﺮﺑ
هدﺮﮐ ﺮﻔﺳ ناﺮﯾا ﻪﺑ هﺎﺷ ﻦﯾﺪﻟاﺮﺻﺎﻧ ةرود رد فاﺮﮕﻠﺗ دﻮﺟو زا ،ﺪﻧا
ﻞـﺜﻣ ﯽﯾﺎﻫﺮﻬﺷ رد ﻪﻧﺎﺧ
و نﺎﻣﺮﮐ و ﺎﻔﻠﺟ هﺪﮑﻫد رد ﯽﺘﺣ
هداد ﺮﺒﺧ ﻢﻫ ﮏﭼﻮﮐ يﺎﻫ نﺎﯿﯾﺎﭘورا ةدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﻪﺘﺒﻟا ،ﺪﻧا
