انلاوم هاگدید زا توبن
مظاک اسهم تایبدا و نابز یرتکد یوجشناد ،روپ
یلیبدرا ققحم هاگشناد ،یسراف
یسانشراک یوجشناد ،هدازاضر ابوط
دشرا
یلیبدرا ققحم هاگشناد ،یسراف تایبدا و نابز
هدیکچ یگدیزگرب ،توبن ،الله سدقا تاذ بناج زا صخش کی
فراعم و یحو ساسارب مومع ییامنهار یارب یدنوادخ
نیمهرب .تسا مدرم یم ساسا
نم تفگ ناوت هلمج
نابیدا لاوقا و راعشا رد هک یلئاسم نیرتدماسبرپ هرود یم یخیرات فلتخم یاه ،درک هدهاشم ناوت
تیصخش باب رد هک تسا یمیهافم ناربمایپ ،ینید یاه
ناتساد و یم توبن هب طوبرم یاه
رکذ نایاش .دیآ
تسا ی یم هک یراثآ زا یک هنیجنگ ار نآ ناوت
ینغ یا
ناتساد زا یونعم یونثم ،تسناد توبن هب طوبرم یاه
للاج انلاوم هک تسا یرعاش انلاوم .تسا یخلب نیدلا
یم ةلق ناحتاف نیرتگرزب زا ار وا ناوت تیاور
یاه
و ینید نیماضم هک یدنمرنه .تسناد ینید ناتساد بغ ،خیرات للاخ رد هک ییاه
رب رارکت را
و تاراعتسا ،نیشتآ و مرگ نابز اب ار هتسشن اهنآ هیانک ةتفیش و قلاخ نهذ ددم هب نینچمه و قیمع یاه
هب ،دوخ قح هویش
مومع مهف روخرد و نیون یا
شور اب رضاح شهوژپ .تسا هدرک لقن ،نایمدآ یلیلحت -
هناخباتک عبانم زا هدافتسا و یفیصوت ،یا
هب ار توبن یانعم ادتبا و تسا هداد حیضوت حیرصت
انلاوم هاگدید زا موهفم نیا یسررب هب سپس -
یلع نیا دنیآرب .تسا هتخادرپ یونثم رد صوصخلا
یم نایامن ار عوضوم نیا ،شهوژپ ،یولوم هک دزاس
مه و لامک و تداعس هب لین یقاس هب لاصو نینچ
ربمایپ نامه هک دارم و ریپ ةیاس رد ار یلزا یم رودقم ،تسا دناد
مه ربمایپ . ار هار ،یغارچ نوچ
یم نایامن ههاریب زا مه عرش فلاخ رگا یتحو دزاس
هک رضخ نانوچ ؛درک تعاطا ناشیا زا دیاب دنک رما یم نومنهر هک یهار ره هب ار یسوم ربارب رد تخاس
هراچ اضر و میلست ریغ ،دارم و ریپ .دوبن یا
داقتعا ،هصاخ و هماع توبن عون ود ره هب انلاوم
ق و ایلوا صوصخم هک هماع توبن .دراد یبل هب ار نادیرم ،تیاهن رد یگمه و تسا ناربمایپ
یم نومنهر دحاو یفده صوصخم هک هصاخ توبن و دنزاس
ار وا انلاوم هک یربمایپ .تسا )ص( مرکا ربمایپ یم تیناسنا لماک ةنومن .دناد
هژاودیلک .یونثم ،یولوم ،ملاسا ربمایپ ،توبن :اه
همدقم للاج انلاوم ةداز ،یخلب نیدلا
۵ یدامج رد یناثلا
میظع فراع و رعاش ،یرمق یرجه متفه نرق نأشلا
یسراپ هب ،دوخ زا یناشخرد راثآ هک تسا یوگ
یاج
مهم یونعم یونثم .تسا هتشاذگ و انلاوم رثا نیرت
زا نآ رد هک تسا یو رمع نارود نیرترابرپ لصاح زو ،یقیسوم ،یبدا عیانص ،تایبدا ،هیفاق و ن
هب ینافرع یلااو میهافم نایب یارب یزیواتسد ناونع
رعاش ،یولوم فده .تسا هدرب هرهب دوخ ؛تسین ندوب
اب هتخیمآ نافرع راذگریثأت نایب یو فده و ءایبنا صصق ،ینآرق میهافم زا هک تسا یتاساسحا موهفم .تسا هتفرگ تأشن یو ینورد راشرس ملع
« توبن
» سا رب ،یربمایپ ای یشنیزگ میرک نآرق سا
ةدنب رب ار یهلا فراعم ،دنوادخ هک تسا یهلا هدیزگرب یم یحو شا
ار ناگدنب رادرک و قلاخا ات دنک
دنک تیاده و یربهر ،تداعس و لامک ریسم رد ،مچرپ(
۱۳۷۸ : ۱۱۲ .) هک تفگ دیاب اتسار نیمه رد
یاج رد توبن هب انلاوم داقتعا یاپ در ،یونثم یاج
یئزج میهافم و یم هدید ،نآ یعرف و
قبط .دوش
ناسنا ،سناجت ةدعاق یمن اه
یب دنناوت زا هطساو
و ایبنا دنوادخ نیاربانب ؛دننک ضیف بسک دنوادخ رشب و ادخ نیب لاصتا ةقلح ات داتسرف ار ایلوا هب و دنشاب هب جایتحا موزل رد ،یولوم ببس نیمه
بناج زا ضیف ةطساو ار اهنآ ،ءایلوا و ءایبنا نوادخ یم تیرشب هب د
،ییاضر( .دناد ۱۳۸۲
: ۳۲ .) وا
ایبنا و توبن ثحابم زا یونثم رد ات هتفرگ یرای
و دهدب یرتشیب ماکحتسا ،دوخ میهافم و ظافلا هب مه گنر ،هنافراع و هناملاع دید اب یو نینچ
هزات .تسا هدیشخب ،توبن هب طوبرم ثحابم رب یا
هداتسرف ،ناربمایپ :تسا دقتعم یولوم یاه
زا ی
یراب بناج ناکلاس هار غارچ هک دنتسه یلاعت
قح جک ،یدب زا یکین ،رش زا ریخ کحم گنس .دنا ههار
هب لین ،نانآ زا تعاطا اب هک ...و تسرد هار زا هدش نیمضت ،رشب تداعس ،انلاوم هک یناربمایپ .تسا
یگلمج دصقم اما ؛توافتم ار نانآ ریسم هچرگ یم دحاو ار ناشیا ایلوا .دناد
دمحا مان هک یئ
تاولص یماسا حول کرات رب هراومه ،هیلع الله
،ناش
یم .دشخرد
هلئسم نایب یتسد هک یدارفا و نارعاش ،ناگدنسیون زا یرایسب هتشاد ملق رب هدرک شلات خیرات لوط رد ،دنا
هک دنا
ناتساد و توبن هب طوبرم لئاسم و ءایلوا یاه
یملق و نیون یدید اب ار یهلا ءایبنا و اویش
یاضف و رتسب ،تایبدا تقیقح رد .دننک نایب رثؤم ،توبن ،دیحوت نوچ یلئاسم ناوتب ات تسا یبسانم عیانص زاجعا و فطل ددم هب ار ...و داعم ،تماما هب انلاوم ،نایم نیا رد هک درک نایب ،یبدا یبوخ
انلاوم تقیقح رد .تسا هدمآرب مهم نیا ةدهع زا
« هدورس ار دوخ رعش ناوید یم یلزا قوشعم
ا و دراگن
یم باسح هب وا راك رازبا اهنت ار دوخ دروآ
»
،یمارس(
:1386 .)57
شهوژپ فادها زا یکی ،اه
هفلؤم یواکاو نیا رد .تسا یبدا یرثا رد صاخ یا
هفلؤم ساسا رب یونثم نوچ فرگش یرثا شهوژپ یا
ثحب و قیمع و یسررب دروم ،توبن نوچ زیگنارب
هتفرگ رارق لیلحت توبن یایرد تعسو دنچره ؛تسا
هب اب هک تسه یردق نآ داعبا مامت ناوتن شهوژپ کی
نارگشهوژپ اما ؛درک نییبت یولوم یونثم رد ار ناوتن رگا ار ایرد بآ هک دنرظن نیا رب هراومه هب مه ،دیشک .دیشچ دیاب یگنشت ردق
شهوژپ ترورض نخس هب ،توبن زا نتفگ ترثک ،موهفم نیا سدقت تهج
اور دوجو اتسار نیا رد هک یبلاطم قمع و تای
یراک ،دراد و نهذ زا زج هک تسا راوشد و میظع سب
هدنسیون و رعاش ملق ةدیروش و هلاو دوخ هک یا
نیا
یمنرب ،تسا هاگرد .دیآ
ترورض زا یکی شهوژپ یاه
یولوم یونثم یمکح و یبدا شزرا و تیمها ،ور شیپ ةلئسم اب دروخرب رد ا توبن ریطخ
مه .تس نینچ
هشیدنا ساکعنا نوچ یگرزب فراع و رعاش یوبن یاه
ینهذ فیارظ و موتکم تاکن نتخاس راکشآ ،انلاوم نارگشهوژپ و هدنیآ لسن یارب یخیرات تیصخش نیا شیپ زا شیب ار شهوژپ نیا ترورض ،هصرع نیا یم نایامن .دزاس
شهوژپ ةنیشیپ
- ( یرابیوج رادمان هجیدخ ۱۳۹۷
) ییامنهار اب ،
نسح نیسح یرتکد ةلاسر ناردنزام هاگشناد رد روپ
ناونع اب
« اب انلاوم هناقلاخ راتفر یگنوگچ یسررب
همشچرس اب دنویپ رد ءایبنا صصق نیوکت و ینتم یاه
نآ رد انعم »
صصق هب یهاگن نآ رد هک تسا هتشون
انلاوم زا شیپ راثآ و سدقم بتک ،نآرق رد ایبنا راک یسررب هب سپس و هتخادنا رد انلاوم نآ نیون
هصق شیارس یم ،ناربمایپ یاه
.دزادرپ
- (یسایلا یضترم یاقآ نایاپ ،)1381
همان اب یا
ناونع
« یونثم رد توبن »
نمض نآ رد هک تسا هتشون
توبن ،یونعم یونثم ،یو فورعم رثا و یولوم یفرعم رارق لیلحت و یسررب دروم یونعم یونثم رد ار هداد .تسا
- (یدزیا هزئاف اب یصصخت یارتکد ةلاسر ،)1398
ناونع
« ناتساد لیلحت و یسررب رد مرکا ربمایپ یاه
یولوم و راطع ،ییانس راثآ »
دمحا ییامنهار هب
ینغ نیا رد .تسا هتشاگن ناردنزام هاگشناد رد روپ
ناتساد هلاسر و لاوقا حرش و مرکا ربمایپ یاه
نیا راثآ نیا رد )ص( دمحم ترضح تازجعم و لاوحا ش هس هتفرگ رارق لیلحت و یسررب دروم ،گرزب رعا
.تسا انلاوم هاگن زا توبن یلزا یقاس هب لاصو و یهلا ریسم یط یارب ناسنا ناربمایپ دنوادخ هک تسا ییامنهار و ریپ دنمزاین هب ار و هفیلخ هک ناسنا ییامنهار یارب ریپ ناونع
نداد رارق اب و تسا هداتسرف تسوا ةدیرفآ نیرتهب قعت ةوق ریسم باختنا ناسنا دوجو رد ،رّبدت و ل
تسا هداد رارق وا دوخ رایتخا هب ار حیبق و نسح هناشن و راثآ رد ندیشیدنا اب ات و یهلا ملاک و اه
.دننک باختنا ار دوخ ریسم ،ایبنا ییامنهار ینعم هب ءابن ةدام زا توبن
« ندادربخ »
تسا هدمآ
ج ،نیعم(
:4 ینامسآ نایدا مامت رد و )4668
هب یساسا زا یكی ناونع هدولاش نیرت
دیاقع یاه
تلاسر زغم و نطاب ،توبن .تسا هدش یفرعم نایدا
رشق رب تسوپ و زغم ،یرما ره رد هک تسادیپ و تسا ،ییامه( دراد تلیضف و فرش ،رهاظ و ۱۳۵۶
: ۸۹۲ ) .
ود لماش ،تسا ثحب دروم توبن ةلأسم رد هك یثحابم :تسا شخب روما صوصخ رد ،تسا یثحابم لماش هك هماع توبن )1 ،تثعب دئاوف :لیبق زا ناربمایپ ةمه نیب كرتشم
...و ءایبنا تمصع ،تثعب ترورضو دوجو ربمایپ ةرابرد هك هصاخ توبن )2 ثحب ،صوصخم ی
یم دمحم ترضح یربمایپ ،ملاسا سدقم نید رد هك دنک
یم ربرد ار )ص(
.دریگ
نبا هتبلا ت رد یبرع
ود هب ار توبن رگید یمیسق
توبن یرگید و تلاسر نامه ینعی ،عیرشت توبن مسق یم مسقنم ،تسا تیلاو نامه هك هماع ،شخبرون( دنك
:1372 .)56
« یونعم یونثم »
قیاقح و فراعم ةدنرادرب رد هك
،توبن هب هناملاع یهاگن اب ،تسا ملاسا یلمع اب و لیصفت هب ار مركا لوسر یربمایپ ةلأسم بیز مامت هچره ییا وگزاب هنكمم تاهج مامت رد ،رت
.تسا هدرك رپ هار ،تسا ناملسم یفراع هك یولوم هاگن رد هار كی هب زاین یویند ةرطاخم زا هك دراد سانش
مامت و دشاب هدش هتخیگنارب ،لاعتم دنوادخ یوس و لاصتا نیا ةطساو هب ار یناسنا یونعم یاهزاین ییامنهار مایپ نآ یاه
،روآ ةمانرب ،هدرك عفر
هب نانآ یربمایپ و نید یارب یلماك وا .دهد تسد
ناسنا تسا دقتعم نت سبحم ینادنز هراومه اه
شیوخ یقودنص هب قودنص نیا زا گرم ماگنه هب و دنا
یم لاقتنا ،رگید یم شلات همه ،دنبای
هب دننك یعون
قودنص نیا رد ار ناسنا ایبنا اما ؛دننك سبح ،اه
ملاع نادصاق تردق ،دنوادخ نذا هب هك دنرگید
ار نانآ یویند لامآ و اهوزرآ زا مدرم ییاهر ناسنا یصلاخ ،نانآ تلاسر اریز ؛دنراد زا اه
:تسا یدام تاقلعت یموق رامگب ادخ یا محر دنم ندب قودنص ز ات
دنرخ او نام
دنب زا ار قلخ نوسف قودنص ؟نولسرم و ایبنا زج درخ هك
،یولوم(
:1357 /6 /4 )4503
یم رگید یاج رد و :دیامرف
توبن یدازآ هب نوچ تسا یداه یدازآ ایبنا ز ار نانموم
تسا
،یولوم(
:1357 /6 )4539
هار توبن تابثا یارب ؛دراد دوجو ینوگانوگ یاه
یارب هناگادج هار هس زا افرع و ناملكتم ،امكح هدرك مادقا ،هلئسم نیا تابثا یگمه اریز ؛دنا
زا یكی ار توبن هدروآ رامش هب نید لوصا
.دنا
هدرك هدافتسا فطل بوجو هدعاق زا ناملكتم ؛دنا
مزلا و بجاو دنوادخ رب ار ناربمایپ نداتسرف اریز یم ،تسا بجاو ادخ رب فطل هک ببس نیدب .دنناد
ناسنا یراگتسر و تیاده ،فطل نودب ناكما اه
ریذپ
زگره دنوادخ سپ ؛تسا فطل ناربمایپ دوجو و تسین نیا ،یجیهلا ضایف( درک دهاوخن غیرد ار فطل :1372
.)357 یندم رب ،توبن تابثا یارب امكح ناسنا ندوب عبطلا
وا .یعامتجا تسا یدوجوم ناسنا اریز ؛دنراد هیكت یم هعماج رد اهنت ناسنا لقع و دنك یگدنز دناوت
یمن ار وا یورخا و یویند تداعس ییاهنت هب دناوت
هب راچان سپ ؛دنک نیمأت تسا زاین ناربمایپ دوجو
.دننك تیاده ،دنوادخ یوس هب ار هعماج هك و یلاعت تیاهن رد دنوادخ هك دنراد هدیقع افرع نیب طابترا .دنتسه یتسپ تیاهن رد یدام تادوجوم هطساو ةلیسو هب اهنت كلافا اب كاخ ناكما ییاه
ریذپ
یمن رارقرب هطبار نیا اهنآ نودب هك تسا هب ؛ددرگ
یلد نیمه .تسا یرورض و مزلا ناربمایپ دوجو ل
هماع توبن یناكلاس و افرع لاوحا زا تسا راشرس یونثم رسارس هب هك تقیقح و قح نابلاط هار ارف یعمش ناونع
یم رارق هطقن زا ،ریسم نیا رد ار نانآ ات دنریگ
نیا تلاكشم و بئاصم ،دننک تیوقت یناحور تارظن و دنهد هولج درخ ناشرظن رد ار هار ار نانآ
،انعم ملاع هب تشگزاب و قح هب لوصو قاتشم
هب نآ زا یولوم هك نامه .دننکب
« ناتسین »
ریبعت
.تسا هدرك رد ایبنا و ایلوا زا معا ،ناكلاس مامت تقیقح رد ؛دیسر دنهاوخ دحاو یدصقم هب كولس قیرط یط نیا دیابن ،تقیقح هار ناكلاس ددعت نیاربانب دنك یعادت نهذ رد ار هجیتن ؛تسا ددعتم ،دصقم هك
ةلق هب ندیسر یارب اریز دحاو یدصقم هك هوك كی
ةیاس رد هك دراد دوجو یددعتم یاهریسم ،تسا هب هلق حتف ،لصاو و انشآ ینایامنهار تیاده عوقو
یم .ددنویپ
« فلاتخا نیا عفر هتبلا كلاهتسا هك اه
یم ققحت یدمحا تعیرش رد ار ایبنا عیارش ،دهد
هك تسا یرما لصاح یماخ و بصعت زا ییاهر اب زج
یمن تدحو ،دوهج هاشداپ نآ دننام یناسك و دیآ كرد ار اهنآ حاورا داحتا و ایبنا یحو نومضم
یمن زا ییاهر هك رهاظ تافلاتخا نآ عفر رد ،دنیامن ،تسا یهلا دیحوت میقتسم طارص هب لین طرش نآ
یمن ار هتبلا دنبای
» نیرز(
،بوک :1380
.)20
رظن زا :تسا یكی نایدا مامت رهوج یولوم
دص و بیس دص وت رگ یرمشب یبآ ار نآ هچ ددرگ كی هلمج
یرشفب
و تمسق یناعم رد تسین دادعا هیزجت یناـــعم رد
دارفا ی
تسین
،یولوم(
/ :1357 -1 )680
ةطقن كی هب عیارش مامت یمرب دحاو و صاخ
.دندرگ
فلاتخا و ارآ تتشت همه نیا ثعاب هچنآ ،هدیدرگ
یب تابصعت هدع بناجزا هك تسا یشزرا
،هاگآان یا
هداس و هتفرگ ار بهذم نابیرگ هتفیرف ار ناحول
نیا رد یولوم .تسا یم هراب
:دیامرف
هلمج مان دمحا مان تسایبنا شیپ مه دون دمآ دص هك نوچ
تسام :نامه(
:7 /1 )1106
یبتارم هلسلس یاراد قرط ددعت نیا لاح نیع رد ،تسا هب
نیا مامت ،دراد فعض و تدش هك رون ناس
هار متاخ )ص( دمحم ترضح هك تسا یتاجرد یاراد اه فده وا مه ،دراد رارق تاجرد نیا سأر رد ایبنا
هك ،نامحر یادخ لوق قبط تسا شنیرفآ ییاهن :دومرف
َكلافلاا ُتقلخ امل َكلاول« »
،رگید یایبنا و
چرس نیا زا ،شیوخ ماقم و لاح تبسانم هب ةمش
هدیدرگ ضیاف ،ینامسآ .دنا
یهلا یایبنا صوصخرد یونعم یونثم رد هچنآ هتبلا یم هدید ایلوا و یحو و هتفای ،دوش
یولوم دوخ یاه
تسد تایبرجت نیا هب شیوخ یناحور ریس رد هك تسا و تایاكح نایم رد یبیترت نینچ و تسا هتفای هصق ماقم ةدنهد ناشن ءایبنا هرابرد یونثم یاه
ناحور .تساهنآ یونعم و ی
« رارسا و لاوحا فیطل زا یونثم رد هك یركذ هتبلا
هصق تراشا یارو تسه ایبنا و یداع ظاعو و نایوگ
هاگ هگور نیا زا ،تسا رابخا ای ملاك لها نارسفم هتكن یم ریرقت اهنآ لاوحا رد انلاوم هك ییاه ،دنك
هناشن طابنتسا رد للاقتسا و ركف تلاصا زا ییاه
ب و دراد یامدق لاوحا رد دنچ ره اهنآ زا یضع
یب یلک هب مه هیفوص یو ریرقت زرط رد ،تسین هقباس
نانچ ای هصق درجم و دراد رگید ینشاچ و فطل هك
تسا هدرك اعدا یونثم ةرابرد هناعط
« و ریطاسا
هناسفا »
نیرز(تسین ،بوک
:1380 .)43
،دمایب الله باتك نوچ نآ رب مـه نآ دندز هنعط نینچ نیا
ك نارفا
و تسا ریطاسا هك دنژن ةناــسفا یقیــقحت و یقیمعت تسین
دنلب
،یولوم(
:1357 / 3
-8 )4237
ریسفت و همجرت رد هتسیاش و روخرد یباتك یونثم نآرق تایآ زا ینافرع و موظنم یریسفت ،تسا نآرق ،یناقیاو یدمحم( دیجم ۱۳۸۶
: ۱۲ .) نیا هك نانآ
یم نابز رب ار نانخس ،دنروآ
جك هك دنتسه ینامهف
رهاظ اب طبترم لئاسم ،هدناوخ ار نآرق رهاظ اهنت هدید ار نآ نآ دنلب یناعم و نطاب هب تبسن و دنا
هدنام لفاغ تیلاو و توبن و راوتسا ملاك :اریز ؛دنا
و ءایبنا راب و راك نولسرم نورب اهرتخا و كلافا زا تسه
ز مه ور نورب وت راود و كلافا و راك نآ نك هراظن ناهگناو
راب
،یولوم(
:1357 /6 -8 )3437
ءایبنا تخانش نیلوا ،نایبنتم زا یهلا یایبنا تخانش صوصخ رد یم حرطم هك یلاؤس یم هنوگچ :هك تسا نیا دوش
ناوت
؟درك زیامتم مه زا ار هورگ ود نآ هك نیریش اسب یا دوب ركش نوچ دوب رمضم ركش ردنا رهز كیل
،یولوم(
:1357 /1 )2584
ةوق ،خلت و نیریش بآ تخانش رازبا هك روطنامه نادجو ،زین توبن زییمت رازبا اهنت ،تسا هقئاذ و لقع ةوق ددم هب ناسنا .تسا میلس قوذ و ملاس یورین نیا .تسا زاتمم ،تادوجوم رگید زا نادجو هاریب تخانش زین و هاچ زا هار تخانش یارب صیخشت مزلا ،تقیقح هارهاش زا .تسا
،نآ و كاپ نیمز نیا دب و تسا هروش هتشرف نیا
وید نآ و كاپ ی
دد و تسا
مه هب رگ تروص ود ره تساور دناـم نیرــــــیش بآ و خلت بآ
تسافص ار
هك قوذ بحاص هك زج بایب،دسانش زا شوخ بآ دسانــــــش وا
بآ هروش
،یولوم(
:1357 /1 -7 )274
یریباعت اب یهلا یایبنا زا یولوم نوچ
« نیمز
كاپ
» ،
« كاپ ةتشرف
» ،
« نیریش بآ »
و
« شوخ بآ »
دای
یم و نارفاك ،لباقم رد و دنك ار نیغورد نایداه
ریظن یظافلا اب
« هروش راز
» ،
« دد و وید
» ،
« بآ
خلت » و
« بآ هروش »
یم صاخشا هنوگ نیا اریز ؛دناوخ
تكرب هب هك دنراد ار نآ ییاناوت ،نادراك و اناد امنهار ،حیحص نادجو و ناینبتم زا ار نیتسار نای
صیخشت كلام نیاربانب ؛دنهد صیخشت نیغورد نادشرم ةوق ،ار هورگ ود نیا بحاص و كریز یصخش ةقئاذ
یم یفرعم ،قوذ .دنك
رحب و خلت رحب ناهج رد نیرـــیش خزرـب ناشناــیم رد
نایغبیلا
رز و بلق رز ه كحم یب
ز ینادن زگر
رد وــــكین راـــــیع
رابتعا
ادخ ناج رد ار هك ره كحم دهنب وا دناد زاـب ار نیقی رم
كشز :نامه(
/1 -300 )297
« یتسار »
رارق و شمارآ ةیام ناسنا یگدنز رد
ماگ میقتسم طارص رد هك یناسنا .تسوا نادجو یمرب یمن تسار زج و دراد یمن لمع و دیوگ
زگره ،دنك
؛دش دهاوخن نادجو باذع راچد ًاتعیبط ناسنا اریز
و یدیلپ و ثبخ هنوگره زا یراع و كاپ یبلق اب یم ایند هب غورد وا ترطف اب یتسار و دیآ
.تسا رتراگزاس غورد اب یمدآ لد هك تسا رواب نیا رب زین یولوم هنایم نیغورد یاعدا و نخس اب ینعی ؛درادن یا
یمن مارآ نامه ؛دریگ
نغور اب بآ یتقو هك یروط
دوش طولخم یمن غارچ نتخورفا ثعاب ،
.دوش
یحو زا هك ینامز
« یحو » یم نایم هب نخس یب ،دیآ
گنرد
اب نانآ طابترا و ربمایپ ،ادخ زا یلیخت یریوصت یم روطخ نهذ هب ،ءاقلا ای هراشا ای راتفگ .دنك
لوسر و ادخ نیب یطابترا لاناك ار یحو مدرم ةماع یم ركذ مهم زا یكی ار نآ و دننك
مزاول نیرت
یم یربمایپ مایپ تفایرد ،یحو نودب اریز ؛دنرامش
یمن لصاح مایپ نامه هك تلاسر لصا و ددرگ
زا یروآ
یمن ققحم ،تسادخ بناج ار یحو ادخهد هملاع .دوش
نیا یم فیرعت هنوگ :دنک
« و مدرم رد هك یزاوآ :یحو
.دشاب نانآ ریغ
« تراشا
» ،
« تباتك
« » هتشون
»
« بوتكم
« » همان
« » هلاسر »
هچ ره و یتسرف یرگید هب
نادب و دتسرف یرگید هب یسك هچنآ ره ،یزادنا ملاک ،عرش حلاطصا رد ...دشاب هچ ره ،دنك اقلا یم لزان ربمغیپ رب هك تسا دنوادخ ددرگ
» ،ادخهد(
49ج 137 : .)
یم ماهلا ربمایپ بلق رب هاگ یحو هتشرف هاگ ،دوش
یم لقن ار نآ هب ،هراشا اب زین یهاگ و دنك
لت ربمایپ یم نیق
دروم رد یحو عون هس ره .دنک
یم قافتا ناربمایپ هب ملاسا مركم ربمایپ و دتفا
هبرجت ،شیوخ ناج و بلق اب ار یحو عاونا ،تارك .تسا هدرك تعیرش ماكحا ةمشچرس و ینابر مهف هك یهلا یحو ترضح اب طابترا و لاصتا ساسا رب ،تسا ناربمایپ
یم تروص ،قح ر یحو ،تعیرش رد .دریگ
صاخ ا
یم ناربمایپ هك دندقتعم هیفوص و افرع اما ؛دنناد
ءایلوا رب یحو یم لزان زین الله
لد یحو نادب و دوش
یم نیرز( دنیوگ ،بوک
:1380 .)30
شوـــپ ور یپ زا نایب رد هماـــع ار نآ دنیوگ لد یـــحو
نایفوــص
لد یحو هك شریگ
تسوا هاگرظنم هاگآ لد وچ دشاب اطخ نوچ
تسوا
رظنی !اـــنموم یدــش اللهروـــنب وــهس و اــــــطخ زا
یدمآ نمیا
،یولوم(
:1357 /4 -5 )1853
صتخم ،یحو هك تسا دقتعم یحو صوصخ رد یولوم تروص هب هك تسین یهلا یایبنا هس یاه
هناگ رب قوف
هك ینامز زین لد لها لب ؛ددرگ لزان مركا ربمایپ قح هب و دننك ادخ رظنم ار شیوخ لد ،دندرگ هاگآ
هب اما ؛دوب دنهاوخ قارشا و ماهلا لوزن لحم اب ار نآ دنراد مدرم ةماع زا هك یمیب لیلد ناونع
« لد یحو »
یم نایب دارفا بضغ دروم ات دننك
یرشق و بصعتم و ماخ .دنریگن رارق ،رگن
« یحو ةكلم »
یهاگآ مامت أشنم و كلافا زا یبن یاه
دوبن تروص رد و تسا یناسنا نطاوب ،نآ عطق ای نآ
خساپ ،یناسنا هشیدنا ناسنا عون یاهزاین یوگ
لیثمت ،بلاج یتایبا رد انلاوم .دوب دهاوخن :تسا هدرك ركذ عوضوم نیا یارب ییابیز ،وش ربا ،وش نامسآ رابب ناراب دوبن ،دنك شراب ،نادوان
راك هب
،نادوان ردنا بآ تسا یتیراع یترطف ایرد و ربا ردنا بآ
تسا
و ركف تسا هشیدنا
نادوان لثم و ربا تافوشكم و یحو
نامسآ :نامه(
/5 )2490
لیلد هب ،یونعم تافوشكم و یحو ششوج نیاربانب زیهجت و تسا یهانتیلا ًاتاذ ،لااب ملاع اب طابترا نانآ شزغل و اطخ عنام هك تسا حلاس نیا هب ایبنا چیه هب ناراب بآ اب نادوان بآ .تسا هدیدرگ هجو
قم لباق نامه ،تسین هسیا
هشیدنا و ركف هك روط
و تسا زیچان یهلا یحو رباربرد یرشب صقان و میقس .ایرد لباقم رد تسا هرطق تیاکح هصاخ توبن ینامسآ و نیرترب )ص( مركا ربمایپ نامرهق نیرت
هك یلاح نیع رد انلاوم .تسا یونعم یونثم رد یرشب یم یهلا یایبنا مامت شیاتس هب لاسر و دزادرپ
ت
یم قحرب ار نانآ ملاسا مركم یبن میظعت رد ،درامش
هدیشوك رایسب ناونع هب ار ملاسا ربمایپ وا .تسا
ةنومن دای ،تسا تقلخ یلاع فده هك ،لماك یناسنا
یم :دنك ،گرب و خاش هچرگ
خیب تسا لوا شا لسرم هویم رهب زا همه نآ
تسا
نآ زــغم هك یرس سپ دوب كلافا هجاوخ رـــخآ ردنا
كلاول ی
دوب
،یولوم(
:1357 /2 -4 )973
تیاكح هدروآ ملاسا ربمایپ صوصخ رد انلاوم هك ییاه
ربتعم ثیداحا و میرك نآرق ساسارب رتشیب ،تسا گنج حرش و یناگدنز حورش زا ،تسا دمحم ترضح یاه
تایاكح زا یدادعت هتبلا .تسا هدیدرگ سابتقا )ص(
دنرادن ربتعم ذخأم هك ةطساو هب اهنآ تیدنس و
رد زین ،تسا هدشن تباث ربمایپ هریس و ثیداحا دوجو اب مه تایاكح نیا هك تسا هدش ركذ یونثم نوناق بوچراچ زا نوریب ،یخیرات دانتسا مدع یمن رظن هب یملاسا صوصخ رد هك یتیاكح ریظن :دسر
:تسا هدروآ هیبیدح حلص هب هیبیدح تشگاو تقو لذ لهد دز انحتف انا تلود
:یولوم(
/3 )4502
یلاحرد ینب رب هبلغ هک
ینب و هظیرق یادا رد ریضن
حیحص ماوع لوق نیا و دماین تسد هب هیبیدح حلص .درادن یخیرات دانتسا و تسین
« و یدمحم تعیرش رهاظ مازتلا رد یونثم هتبلا رد هچنآ قفو رب ،لوسر تنس و تریس زا یوریپ
و هیفوص تایاور همه ،تسا لوقنم تنس لها
رارصا اج
قوف یم ناشن هداعلا هب و دهد
رد دیقت نیمه رطاخ
اعدا نآ دقن نمض یونثم ةناعط هك تسا تعیرش ظفح یم لها رارسا قیاقد زا انلاوم رثا نیا هك دیامن تسا ربمغیپ ةصق طقف تسا نآ رد هچنآ و تسا تقیقح
یوریپ و »
نیرز(
،بوک :1380
.)84
گان یطبرخ زا ها
هـــناـــخرخ یا
هناعط نوچ دروآ نورب رس یا
تسا تسپ نخس نیك ینعی
یونثم هصق
...یوریپ و تسربمغیپ ی
و تسا ریطاسا هك هــناسفا دنژن ی
یقیقحت و یقیمعت تسین دنلب
،یولوم(
:1357 /3 )4332
یهلا تایآ هب ،ركنم هورگ نیا باوج رد انلاوم هك یم كسمت یم و دیوج
:دیامرف
دیامن ناسآ رگا :تفگ وت هب نیا هروس یكی ناسآ نینچ نیا
وگب
و ناتسنا و ناتنج راک لـــــها ناسآ نیا زا تیآ یكی :وگ
رایب :نامه(
/3 -3 )4242
هنحص یولوم یگدنز نارود مامت زا بلاج ییاه
نارود زا یریواصت .تسا هدیشك ریوصت هب ربمایپ ناتسود و نانمشد ،تثعب ،یناوج ،یكدوك یتح و
ینامز بیترت و یلاوت هتبلا ؛رمع رخاوا نایلاس یمن مشچ هب تایاكح نایب رد یولوم یلو ،دروخ
یم مزلا بلطم روخارف هب هاگره هب ،تسا هدید
.تسا هدروآ یور ،تسد نیا زا یتایاكح مگ ةیضق :لاثم ناونع هب ارحص رد دمحم ترضح ندش
ا هدش ركذ مراهچ رتفد رد هك یكدوك نارود رد ،تس
یلاحرد رد ترضح نآ رب یهلا یحو یعطق عوضوم هك
.تسا هدمآ مود رتفد تیاور ناگتشذگ هچنآ قبط رب دوخ یونثم رد انلاوم
هدرك یم دراو زین ربمایپ یصوصخ میرح رد ،دنا دوش
یم ریوصت هب ار هداوناخ طیحم رد وا شمارآ و :دشك
وا یراگزیهرپ و هشیاع اب وا سنا ،یگدنز ثداوح برد هنومن ...و انیبان نامهیم ربار زا یزراب یاه
تقد نیا :تسا ربمایپ ةریس صوصخ رد ،یولوم رظن
دزاس هك دمآ یفطصم یمدمه یملك اریمح ای ینیملك
:نامه(
/1 )1972
شیپ دــمآ ردنا ریرـض رـــبمغیپ ریمخ ره رونت شخب اون یاك
و بآ رـــیم وت یا یقستسم نم ما
،ثاغتسملا ثاغتسم یا
یقاس ما
ریرض نآ دمآرد نوچ باتش رد زا رهب تخیرگب هشیاع
...باجتحا
یارــب رــبمغیپ تفگ ناـــحتما یمن وا
وش مك ،ار وت دنیب
ناهن
هشیاع تراـــشا درك تسد اب اه
منیب یمه نم ،دنیبن وا :نامه( ارو /6
)670
)س( ارهز همطاف ترضح صوصخ رد قوف تیاور هتبلا لقن زین .تسا هدش هتفگ
رایسب یونثم رد ربمایپ فاصوا و مسا راركت یم هدهاشم و یماسا ترابع نیا زا یخرب هك دوش
دنترابع باقلا :زا
« افص رحب
» ،
« ناربمغیپ رس
» ،
« هدبز دوجو
» ،
« رینتسم لوسر
» ،
« تقو لیفارسا
» ،
« ناطلس رشبلا
»
،
« ماما نیقتملا
»
،
« حور دلابلا
» ،
« وخرحب
» ،
« وخدنق
» ،
« و ناحیر درو
» ،
« هجاوخ
» ،
« رتهم
» ،
« میتیّرُد
» ،
« كلاول
» ،
« كرمعل
» ،
« عیفش
نایصاع »
هدروآ یفشاک تعافش ةلئسم باب رد ...و
:تسا
« هبترم نایب رد هضافا زا ترابع هك ،تعافش
ار هموحرم تما نآ قاقحتسا و تسا هیتوكلم راونا دناوت تابسانم دوجو و تادادعتسا تافص ةطساو هب دوب » فشاک ظعاو(
1375 ،ی 26 :
نیا رد یولوم و )
نخس ،باب ...دراد اه
زور هك :ربمغیپ تفگ ریختسر كشا ار نامرجم مراذگ یك
زیر
نایصاع عیفش نم هجنكشا ز ناشمناهر ات
ناج هب مشاب ...نارگ
یزیچ تساوخ ییبن ره ادخ زا ازج زور متساوخ تعافش نم
،یولوم(
/:1357 )1783
یم زاب و :دیوگ
عیفش وا نیا تسا
ناهج نآ و ناهج اجنآ و نید ات ناهج نیا
نانج ات
وت هك دیوگ ناهج نیا امن ناــشهر وت هك دیوگ ناهج نآ
ناشهم امن
:نامه(
/6 )16
یم انلاوم تنیز ار دوخ بوبحم ربمایپ لاوقا دشوك
لاس اریز ؛دزاس شیوخ باتك ثیداحا ،زارد یاه
بیرق هب و هدرک هعلاطم ار یونعم یوبن ثیدح 750
لاس و تسا هدرك هراشا میظع باتك نیا رد و ییاه
و یوبن ثیداحا و هریس رحب رد ار دوخ رمع زا هب فراعم زا یرابرهگ ّرد ،هدرک روغ تعیرش یلك روط
زا شیب .تسا هدرک دیص ار اب هك یونثم رعش 500
« ربمغیپ تفگ »
رش یم ع یرایسب ثیداحا زین و ،دوش
یم گنچ اهنادب انلاوم ،تایبا للاخ رد هك ،دنز
یگدنز یایاوز زا یولوم قیمع تخانش رگنایب :تسا نایملاع ربمایپ دوخ ،متما ناحلاص دـنغراف تعاـــــفش زا
زور نم یاه
دنزگ
ار ناشیا هكلب تعافش دوب اه
تفگ ذفان مكح نوچ ناش
یم :نامه(دور /4
)16
« ،دربب دوخ فلاغ ،نوردنا رد نارب ریشمش یتقو
هچ دیرجت تقو هك نك سایق نارای اب دنك اه
»
،یکلافا(
:1372 )356
میظع ربمایپ تمظع نایب رد یصخش هك سب نیمه نأشلا
و یناعم زا و هدرك كرد ار )ص( مركا ربمایپ هك رایسب ربمایپ رظن رد ،دشاب هدرب ضیف وا فاصوا ا وكین و تخبشوخ یم یولوم .تسا لابق
:دیامرف
،ینآر نم یبوط :تفگ افطصم یأَر یهجو نَمِل رِصبی یذ ّلاو
،یولوم(
:1357 /1 )1946
دوخ و دوب تیدحا تاذ بوذجم هك یدرم قح رد زین و یم ،دوب هتخاس وحم یهلا قشع رد ار :دیوگ
تمایق دص دمحم سپ دــقن دوب لح یانف رد دش لح هك ناز
دقع و
هداز ی دمحا تسا یناث
ناهج رد وا ردــنا دوب تمایق دص
:نامه( نایع /1
-51 )750
هتفر رتارف سح ملاع زا اریز ؛تسا یناث ةداز وا تایدام هب وا .تسا هدش دلوتم مود راب یارب و انف تیدحا تاذ رد رتارف یملاع رد ،هدز اپ تشپ ،تفرعم لها رظن رد لد و تسا لد لها وا .تسا هدش هفیطل .تسین ملاع نیا زا و ادخ تفرعم هک تسا یا
( تسا نآ اب تزع ترضح لامج ةدهاشم ،نایروتاسآ
لآ ،روفصع ۱۳۸۶
: ۴۰ ) هدشانف نینچ . ناوت یك ار یا
؟تخانش تمكح و یتسه زار )ص( دمحم ترضح ،نافرع رظنم زا یتسه تنمیم هب تادوجوم مامت اریز ؛تسا تقلخ هتفریذپ یتسه ،ناشیا و نامسآ رد هچنآ ره .دنا
:دنتسه )ص( مركا ربمایپ دوجو لیفط ،تسا نیمز نامسآ ـــــنب اه
ةدــ
یو هام دنا
هاوخ نان هلمج برغم و قرش یو دنا
رب تسا كلاول هك ناز وا عیقوت رد و ماـــعنا رد هــلمج
وا عــیزوت
،وا یدوــــبن رگ كلف یدیباین و روـــن و شدرــگ
كلم یناـــكم
،وا یدوـــــبن رگ راحب یدیباین رد و یهاــــم و تبیه
راوهاــــش
،وا یدوـــبن رگ نیمز یدیباین نورـیب و جـــنگ نورد رد
نیمسای
قزر
مــه اه
قزر یو ناراوخ دنا
هوـــــیم بل اه
ناراب كشخ
یو دنا
،یولوم(
:1357 /6 -7 )2102
ًارهاظ ،ینامز ظاحل زا هچرگا )ص( مركا ربمایپ ظاحل زا اما ؛تساهنآ نیرخآ و ناربمایپ متاخ مدقم ،یدوجو مدقم لب ،دنوادخ ناگداتسرف مامترب
توبن ،نیشیپ ناربمایپ یتح .تسا تادوجوم مامت رب هدرك دییأت ار وا شش زا شیب یسیع ترضح ًلاثم :دنا
ربخ ار لوسر نآ تثعب ،ربمایپ تدلاو زا شیپ نرق مان اب ار وا و هداد
« دمحا » :تسا هدناوخ
لیـــــجنا رد دوب یفطصم مان ـــــبمغیپ رس نآ
،نار
افص رــحب
هیــــلح ركذ دوب اه
وا لكش و و موــــص و وزغ ركذ دوب
وا لـكا
هفیاط ناینارصن ی
باوث رـــهب و مان نادب یدندیسر نوچ
باطخ
نآرب یدنداد هسوب فیرش مان فصو نادــــب یدنداهن ور
فیطل :نامه(
/1 -30 )727
مارتحا دروم ،قیلاخ ةدیزگرب و شنیرفآ ةدبز نیا ناسنا مامت دنوادخ اریز ؛تسا هدوب فلخ و فلس یاه
ةدنب نیا قشاع دوخ انلاوم هاگن رد و تسا ینامسآ
هب هك دیدرگ ثعاب یهلا قشع نیمه ،ناشیا رطاخ
.دندرگ قلخ تادوجوم مامت قشع دوب دمحم اب تفج كاـــپ كلاول ادــخ ار وا قشع رهب
تفگ
نوچ ،قشع رد یهتنم درف دوب وا وارم سپ
صیصخت ،ایبنا ز ار
درك
رهب یدوبن رگ ار كاپ قـــشع كلافا یمداد یدوجو یــــك
؟ار :نامه(
/5 ـ9 )2737
یم ای :دیارس
شمشچ ود حرشن ملا زا تفای همرس رب نآ لیئربج هچنآ دید
تفاتن
هك ار یمیتیرم دشك قـح همرـــس اب مــــیتی رد وا ددرگ
دـــشر
اهروـــن رب وا رون دوش بلاـــــــغ بلاط ار بولطم نانچ نآ
دوش
شدوب رـــظن رد دابعلا تاماــــقم دهاش ادخ شمان مرجلا
داــهن :نامه(
/6 -6 )2863
و تسا لدع قح مان مشچ ور نیز تسا لدع دهاش
تسود نآ دهاش تسود
لد قح رــــــظنم ارــس ود رد دوب دهاش رد رـــــــــظن هك
ار هاش دیآ
رس و قـــح قـــشع یزاب دهاش شا
هلــــــــمج ةیام دوب هدرپ یزاس شا
نآ زا سپ
تفگ كلاوــــــل اقل ردنا ،جارــــــــــعم بش رد
ام زابدهاش :نامه(
/6 -4 )2881
رظن دهاش هب زج هاش و تسا ملاع هاش ،قح ترضح ةتفیش دوخ ،لاعتم دنوادخ نیاربانب ؛درادن ةدنب
دهاش و بوبحم .تسا )ص( یفطصم دمحم ترضح ،شیوخ
هدرپ و عنص و یرگراگن همه نیا نآ یاربزا یزاس
یتسه ،ناهج ،وا نودب هك تسا یلاصخ ابیز دهاش یمن ةمدقم وا .لصا وا و دنعرف همه .تفای شنیرفآ
ار عوضوم نیا ابیز یهیبشت نایب اب یولوم .تسا هب ربمایپ هك بیترت نیا هب ؛تسا هدرك نایب ینشور
ةنت ار نیشیپ ناربمغیپ و تخرد ةویم ار ملاسا ار یلاهن نابغاب هك ینامز .تسا هدرك یفرعم تخرد یم ،لاهن نیا تشاك زا وا ییاهن فده ،دراك
هویم زا هدافتسا یتح و هقاس ،هنت .تسا نآ یاه
گرب همدقم و عرف ناونع هب زبس یاه یارب ،دنتسه یا
هویم زا و ددرگ رادراب تخرد هكنیا ه
نآ یا
ناونع هب نیشیپ ناربمایپ ةمه .دوش هدافتسا همدقم و هنیشیپ )ص( دمحم ترضح تلاسر یارب یا
هدوب :تسا تقلخ ییاهن فده ترضح نآ و دنا
لــصا خاش نآ رهاظ تسا هویم خاش دش ،رمث رهب ًاــنطاب
تسه
لــیم یدوـــبن رگ رمث دیموا و خیب ،نابغاب یدناـــشن یك
رجش
ینعم هب سپ رجش نآ
داز هویم زا شدوب رجش زا تروص هب رگ
دلاو
تفگ نیز یــفطصم ایبنا و مداك رد دــنشاب نم فـــلخ
اول رــیز
هدومرف نیا رهب نونفوذ نآ تـسا
نــــحن زمر
نورخلاا
نوقباــسلا
نم تروــــص هب رگ هداز مدآ ز ما
ّدَجّدَج یـــنعم هب نم هداـتفا ما
شدب نم یارب زك جس هد كلم ی متفه رب تفر نـــم یپ زو
كلف
رد دیـــیاز نمز سپ ردپ ینعم ینـــعم رد داز هویم ز سپ
رجش
رــــخآ ،ركف لوا لمع رد دمآ فـــصو دوب واك یركف هصاخ
لزا :نامه(
/4 -30 )522
:تسا هدومرف دوخ ربمایپ
« یرون الله قلخ ام لوا
» ،
؛تسا هدوب نم رون ،درك قلخ ادخ هك یزیچ نیلوا هك تسا یتقیقح و تسا شنیرفآ زار وا نیاربانب هب تاقولخم تقلخ رد وا .تسا هدوب تقیقح نآ رطاخ
باتك نایاپ شباتك ،تسا متاخ ،ناربمایپ نایم و اه
.تسا نایدا مامت نایاپ وا نید وا یقلاخا لیاضف
و نیرترب وا ملع و فراعم و ،تایقلاخا دمآرس لماك هب ملاسا نید .تسا فراعم و مولع نیرت وا مان
ةنادواج ،دنوادخ رما هب وا و تسا هدمآ ود ره
.تسا ناهج هجیتن یریگ
هب هك ،نید لوصا زا لصا نیمود ناونع هب توبن نیملسم یداقتعا لوصا نیرتابیز زا یكی ناونع هب
یم رامش رد یولوم هك تسا یتاعوضوم هلمج زا ،دور
توبن عوضوم رد هچ و هماع توبن رد هچ ،نآ نییبت گنس ،)ص( مركا ربمایپ هصاخ رد .تسا هتشاذگ مامت
هرطاخمرپ هار ،تسا ناملسم یفراع هك یولوم هاگن هار كی هب زاین یویند یوس زا هك دراد سانش
و دشاب هدش لاسرا ،لاعتم دنوادخ یاهزاین مامت
و لاصتا نیا ةطساو هب ار یناسنا یونعم ییامنهار مایپ نآ یاه
ةمانرب ،هدرك عفر ،روآ
وا .دهد تسد هب نانآ یربمایپ و نید یارب یلماك ناسنا تسا دقتعم نت سبحم ینادنز هراومه اه
شیوخ یقودنص هب قودنص نیا زا گرم ماگنه هب و دنا
یم لاقتنا ،رگید لات همه ،دنبای
یم ش یعون هب دننك
قودنص نیا رد ار ناسنا ایبنا اما ؛دننك سبح ،اه
تردق ،دنوادخ نذا هب هك دنرگید ملاع نادصاق
ار نانآ یویند لامآ و اهوزرآ زا مدرم ییاهر ناسنا یصلاخ ،نانآ تلاسر اریز ؛دنراد زا اه
.تسا یدام تاقلعت عبانم - ( ،دمحم ،روفصع لآ ،کیمراف ،نایروتاسآ ،)1386
« یونثم رد نآ یلصا یاهروحم و ناسنا تمارک
یونعم
» هاگشناد یناسنا و یعامتجا مولع ةلجم ،
یپایپ ،مود هرامش ،مشش و تسیب هرود ،زاریش ۵۱
،
-27 .42
- نبدمحا ،یكلافا یخا
( ،روطان بقانم ،)1375
نیسحت تاقیلعت و یشاوح و تاحیحصتاب ،نیفراعلا پاچ ،باتک یایند :نارهت ،یچیزای .موس
- ( مظعا ،مچرپ ،)1378
« یهلا نید هس یوگتفگ
توبن ینعم نوماریپ
» ةدکشناد یشهوژپ یملع ةیرشن ،
ةرود ،ناهفصا هاگشناد یناسنا مولع و تایبدا ،مهدفه و مهدزناش ةرامش ،مود -109
.130
- ( ،یقتدمحم ،یزیربت یرفعج ۱۳۶۶
،) و دقن ،ریسفت
نیودت هسسؤم ،یملاسا :نارهت ،یونثم لیلحت رشن و
.مهدزای پاچ ،یرفعج یقت دمحم هملاع داتسا راثآ - یلع ،ادخهد ( ،ربكا
تغل ،)1325 ،ادخهد همان
.نارهت هاگشناد :نارهت - ( ،جریا ،ییاضر ،)1382
« عاونا و ماهلا و یحو
یولوم یونثم رد نآ بتارم
» هدکشناد ةیرشن ،
لهچ ةرود ،زیربت هاگشناد یناسنا مولع و تایبدا مش ،مشش و ةرا
،188 -19 .44
- نیرز ( ،نیسحلادبع ،بوك :نارهت ،ینرس ،)1369
.موس پاچ ،یملع - نیرز ( ،نیسحلادبع ،بوك ،هزوك رد رحب ،)1380
.مهد پاچ ،یملع :نارهت - ( ،میرک ،ینامز یعوضوم حرش ،قشع رگانیم ،)1386
.مجنپ پاچ ،ین :نارهت ،یونثم - ( ،یلعمدق ،یمارس ات كاخ زا ،)1386
،كلافا
.موس پاچ ،دنفرت :نارهت
- ( ،یلع ،یناوریش هزومآ ،)1377
رد یقلاخا یاه
.ملعلاراد تاراشتنا :مق ،یونثم - باهش ،یسابع ( ،نیدلا
انلاوم یونعم هنیجنگ ،)1383
نآ ،کیتیچ مایلیو ،رصن نیسح زا یراثآ اب یرام
-
لمیش نیب زکرم ،دیراورم :نارهت ، یوگتفگ یللملا
ندمت چ ،اه .لوا پا
- ( ،یلع نب قازرلادبع ،یجیهلا ضایف رهوگ ،)1372
.یملاسا داشرا و گنهرف ترازو :نارهت ،دارم - ( ،مظاك ،یناقیاو یدمحم ةمجرت و انلاوم ،)1386
.یربك مجن :نارهت ،نآرق تایآ - ( ،دمحم ،نیعم ۱۳88
.راهچ ج ،یسراف گنهرف ،)
.مجنپ و تسیب پاچ ،ریبکریما :نارهت -
،انلاوم للاج
( ،دمحم نیدلا ،یونعم یونثم ،)1357
.ریبکریما :نارهت ،نوسلکین حیحصت - ( ،داوج ،شخبرون تاحلاطصا :شخبرون گنهرف ،)1372
.موس پاچ ،یورم هناخپاچ :نارهت ،فوصت - (،نیسح ،یفشاک ظعاو اب ،یونثم بابل بل .)1375
پاچ ،ریطاسا :نارهت ،یسیفن دیعس داتسا ةمدقم .مجنپ - یامه للاج ی ( ،نیدلا
۱۳۵۶
،) یولوم هچ یولوم ،همان
یم للاج انلاوم راکفا و دیاقع ،دیوگ دمحم نیدلا
.مود پاچ ،هاگآ :نارهت ،یولوم
