ﻦﻔﻠﺗ : 09163049658
E-mail:
ﻦﻳﻻ رد نآ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو تﺎﻔﺻ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﺨﺑﺪﻴﻣا يﺎﻫ
ﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺄ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻴﺛ
ﻚﻟ جﺮﻳا
1هداز يردﺎﻧ ﺪﻤﺣا و * 2
1 . 2 . ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا و ﻲﺑﺮﻣ ﺮﻣ
نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
26 / 6 / 92 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
28 / 5 / 93 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﺑ ﻮﻈﻨﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ر ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻳﺮﺗ
ﻦﻳﻻ ﺶﺨﺑﺪﻴﻣا يﺎﻫ
،ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻦﻳا
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ترﻮﺻ
تﺮﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ هﺪﺷدﺮﺧ يﺎﻫ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
ﻪﺳ ﺰﻛﺮﻣ رد راﺮﻜﺗ
نﺎﺘﺳزﻮﺧ يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻋارز لﺎﺳ ود رد
90 - 1389 و 91 - 1390 اﺮﺟا ﺪﺷ . ﻞـﻣﺎﻋ
ﻲﻠﺻا رﺎـﻬﭼ ﺖﺷﺎـﻛ ﺦﻳرﺎﺗ )
زا ﺠﻨﭘ ﻢ ﺑآ ـ نﺎ ﻪﺑ ﻓ ـ ﻠﺻﺎ ﺔ 15 زور ( و رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻋﺮـﻓ ﻞـﻣﺎـﻋ
دﻮﺑ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺶﺨﺑﺪـﻴﻣا ﻦﻳﻻ .
ﻲﮔﺪﻴﺳر و ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ زور ياﺮﺑ لﺎﺳ ﺮﺛا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ و ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺎﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد . ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
× ﻦﻳﻻ ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ ﻂﻘﻓ ،
، و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺛا
ﺮﺘﻣ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻂﻘﻓ ﻊﺑﺮﻣ
ﺎﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد . ﻦﻳﻻ توﺎﻔﺗ ﺺﺧﺎﺷ ،ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ زور ﺮﻈﻧ زا ﺎﻫ
رود و ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ،ﻪﻧادراﺰﻫ نزو ،ﺖﺷادﺮﺑ ة
ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺎﻨﻌﻣ
راد
دﻮﺑ . ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ
6268 ﻛ مﺮﮔﻮﻠﻴ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد رﺎﺘﻜﻫ رد نﺎﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺑ
ﺑ ﻪ ﺖﺳد
ﺪﻣآ . ﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪ
ﻴﻠﻛ ﺎﺑ ،ﻪﻧاد نﺪﺷﺮﭘ ﺖﻋﺮﺳ ﺰﺟ ﺔ
و ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻔﺻ ﺎﻨﻌﻣ
دﻮﺑ راد .
ﺗ ﺎﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺄ
دوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺮﻴﺧ ة
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،رﻮﻛﺬﻣ ﻲﻧﺎﻣز ﻪﺑ
هﺎﺗﻮﻛ ﻞﻴﻟد
رود نﺪﺷ ة
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻧاد نﺪﺷ ﺮﭘ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻠﭘ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻊﺑﺎﺗ
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ لﺎﻴﻣﻮﻧ
ﺑ ﻪ ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ناﻮﻨﻋ 26
ﺑ نﺎﺑآ ﻪ ﻄﻘﻧ ناﻮﻨﻋ ﺔ
ﻨﻴﻬﺑ ﺔ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺪﺷ
.
ژاو ه ﻛ يﺎﻫ ﻠ يﺪﻴ ةرود: ﻪﻧاد نﺪﺷﺮﭘ
، ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
، ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺎﺑ يﺎﻘﺗرا زا ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻮﺳ ﻚﻳ زا ﻲﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ
ﻮـﺳ ﺮـﻓ فﺮﺼﻣ ،ﺮـﮕﻳد ي ا
هدرو رد رﻮﺸﻛ رد ﻲﻣاد يﺎﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ ﺖﺳا
. ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ زا ﺎﻫ
ﻢﻛ ﻲﺿارا ،كﺎﺧ و بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﻠﻤﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ و هدزﺎﺑ
ﻲﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا رﻮﺸﻛ زﺎﻴﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ نﻮﭽﻤﻫ
و ترذ
ﻲﻓﺮﻌﻣ ،تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﻳا تادراو ياﺮﺑ زرا ﺺﻴﺼﺨﺗ و ﺎﻳﻮﺳ
زﺎﺳ و ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻋارز نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ رﺎﮔ
ﻢﻛ ﺑ ،ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا هدزﺎﺑ ﻪ
ﻨﻳﺰﮔ ناﻮﻨﻋ ﺔ
ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ
ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ .
اﺬﻏ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻳ
ﻧاد ﺔ
رد ﺎﻳﻮﺳ و ترذ زا ﻲﺸﺨﺑ ندﺮﻛ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ،ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺮﻴﺟ ة اﺬﻏ ﻲﻳ يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻪﻠﻤﺟ زا ،رﻮﻴﻃ و ماد كارﻮﺧ
ﻣ ﺆ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺮﺛ ةﺪﻨﻳاﺰﻓ
ﻪﻧاد ﻦﻳا تادراو ﺑ ﺎﻫ
ﻪ رﺎﻤﺷ
ﻲﻣ دور . هوﻼﻋ نآ ﺮﺑ
، ﻦﻳا رد ﺪﻴﻟﻮﺗ يراﺪﻳﺎﭘ ﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻧﻮﮔ
ﻨﻣاد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺔ
،ﺎﻬﻧآ يرﺎﮔزﺎﺳ
ﻊﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ
هﺮﻬﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و نازروﺎﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﻢﻛ ﻲﺿارا يرو
هدزﺎﺑ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﺑ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد ﻪ
ﻠﻏ ناﻮﻨﻋ ﺔ نﺮﻗ
ﺖﺴﻴﺑ و ﻢﻜﻳ و ﻲﺿارا رد ﺖﺸﻛ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ
ﻢﻛ ﺎﺳ رد هدزﺎﺑ ل
ﺢﻄﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ رد نآ ﺖﺸﻛ
.(FAO, 2004) ﺖﺳا
ﻠﻏ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺔ
حﻼﺻا ﺪﻳﺮﺒﻴﻫ هﺪﺷ
زا ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ﺑ رادوﺎﭼ و مﺪﻨﮔ ﻲﻗﻼﺗ ﻪ
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد .
هﺎﻴﮔ ﻦﻳا رد
ﻢﻛ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ يرﺎﮔزﺎـﺳ ياﺮﺑ ﻲﻜﻴﺘﻧژ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ هدزﺎــﺑ
ـﻳﺎـﭘ زا ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺔ
دوﺎــﭼ ﻲﻨﻌﻳ ،يرﺪـﭘ تﺎﻴﺻﻮـﺼﺧ و را
ــﻳﺎــﭘ زا دﺮـﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻋارز بﻮــﻠﻄﻣ ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﺔ
يردﺎــﻣ
ﻨﻌﻳ ـ ـﻘﺘﻨﻣ مﺪــﻨﮔ ﻲ ـ
ﺳا هﺪــﺷ ﻞ ــ
(Bittle & ﺖ
Gustafson,1991; Smith et al., 1994)
. ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ زا
ﻪﺑ ود و ﻪﻓﻮﻠﻋ ،ﻪﻧاد ترﻮﺻ رﻮﻈﻨﻣ
ة ﻪﻓﻮﻠﻋ و ﻪﻧاد و
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻳﺬﻐﺗ رد ترذ و ﺎﻳﻮﺳ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺔ
ﻔﺘﺳا رﻮﻴﻃ و ماد هدﺎ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﻴﻤﻫا زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻢﻗر و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ
يدﺎﻳز رد دﺮــﻜﻠﻤﻋ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ ﻲﺑﺎــﻴﺘﺳد رد
رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻋارز نﺎـﻫﺎـﻴﮔ
.ﺖﺳا
(2004) Hackett & Burke
ﺪﻧداد شراﺰﮔ ﻪﻛ
رد
ﺖﻴﻌﺿو ﻢﻛ ﻲﻋارز ،ﻮﺟ و مﺪﻨﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد و هدزﺎﺑ
ﺎﭘ زا ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ يراﺪﻳ
.
Schwarte et al.
(2005)
ﺮﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺛا
ﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺔ
ار ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺎﻨﻌﻣ
شراﺰﮔ راد ﺪﻧدﺮﻛ
. نﺎﻧآ
ﺑ ،بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﻪ
ﻞﻴﻟد
ﺖﻴﻌﺿو ﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺪﻋﺎﺴﻣ ﻪ
زا ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﺎﻣد صﻮﺼﺧ
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا نژوﺮﺘﻴﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ بﺬﺟ ﻖﻳﺮﻃ .
Fedders
&
(2008) Clapham
شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻛ
ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺛا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺔﻧاد
ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ
، ﺐﻠﻏا ﻖﻳﺮﻃ زا
ﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺔ
ترﻮﺻ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد رورﺎﺑ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
(2000) Royo et al. .
ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ
ﺖﺷﺎﻛ ﺮﻳد يﺎﻫ
، ﻪﺑ هﮋﻳو بآ دﻮﺒﻤﻛ ﺎﺑ هﺎﻴﮔ ﻪﻛ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ رد
و يﺎﻣد دﺎﻳز ﺰﻴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ ﺔﻧاد
ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ مﺎﻗرا
ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻫﺎﻛ
(2006) Khodarahmi et al., . ﺎﺑ
و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺰﺟا
دﺮﻜﻠﻤﻋ 50
ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻦﻳﻻ
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺑ ﺎﻫ
ﻪ ،ﻪﻠﺒﻨﺳ لﻮﻃ ﺰﺟ
ياﺮﺑ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺔﻤﻫ
تﺎﻔﺻ
ﺖﺤﺗ ﻮﺟو ﻲﻜﻴﺘﻧژ عﻮﻨﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺷاد د
. Ghooshchi et
.al.
(2006)
ﻴﻧ ﺰ ﭗﻴﺗﻮﻧژ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد شراﺰﮔ يﺎﻫ
رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ نزو ،ﻪﭽﻠﺒﻨﺳ ﻪﻧادراﺰﻫ
و ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ،
ﻨﻌﻣ ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﭽﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ﺎ
دﻮﺑ راد .
(1995) Yagbasanlar & Ozkan.
ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ رد
ﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴ
رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ و ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺘﻣ و ﻲﻔﻨﻣ ﻪﻧادراﺰﻫ نزو ﺎﺑ و ﺖﺒﺜﻣ ار ﻊﺑﺮﻣ ﺎﻨﻌﻣ
راد
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
) Lin & Binns .
(1991
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺎﺗ ﺖﺷﺎﻛ زا زور داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ﻪﻧادراﺰﻫ نزو ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و ﻦﺘﻓر ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺖﺷﺎﻛ زا زور داﺪﻌﺗ ﺎﺑ نآ ﺖ
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ نﺪﻴﺳر ﺎﺗ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺔﻠﺣﺮﻣ هﺎﺗﻮﻛ ﺮﺗ
و ﻪﻧاد ﺪﺷر ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ نﺎﻣز ،ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ نﺪﺷ ﺰﺒﺳ زا ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻴﺘﺧا رد ﻪﻧاد ﻲﮔﺪﻴﻛوﺮﭼ ﺶﻫﺎﻛ
(2007) .
Gupta et al.
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻠﺻا ءﺰﺟ ار ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺔﻧاد ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻛ
ﺪﻧدﺮ ﻲﻟﺎﺣرد ،
(2010) ﻪﻛ
Gulmezglu et al.
داﺪﻌﺗ ،هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا ﻪﻛ ﺪﻧداد شراﺰﮔ
ﻢﻬﻣ ﻪﻧادراﺰﻫ نزو و ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد ﻦﻳﺮﺗ
ياﺰﺟا ﻣ ﺆ ﺮﺑ ﺮﺛ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺔﻧاد ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ يﺎﻫ .
رد ﺖﻴﻌﺿو بآ و اﻮﻫ ﻲﻳ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،نﺎﺘﺳزﻮﺧ
ﺎﺑ و رﺎﻬﺑ سردوز يﺎﻣﺮﮔ و ،نﺎﺘﺴﻣز يﺎﻣﺮﺳ زوﺮﺑ فﺪﻫ
ﺑ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ درﻮﺧﺮﺑ زا بﺎﻨﺘﺟا ﻪ
ﻲﻠﺣاﺮﻣ صﻮﺼﺧ
ﻪﻛ ياﺰﺟا ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻠﺻا ﺎﺑ ،دﻮﺷ
ﺶﻨﺗ دوﺪﺤﻣ زا جرﺎﺧ يﺎﻣد ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ ة
سﻼﻛ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،هﺎﻴﮔ ﻞﻤﺤﺗ ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﻲﺳردوز ﺖﻴﻤﻫا زا ،ﺎﻫ
يدﺎﻳز دﺮﻜﻠﻤﻋ يراﺪﻳﺎﭘ رد
ﻮﺧﺮﺑ ﻪﻧاد ر
راد ﺖﺳا . تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ يﻮﮕﻟا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﭗﻴﺗ ،ﺎﻣد رﺎﻬﺑ يﺎﻫ
ة و ﻮﺟ ،مﺪﻨﮔ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺗﻻﻮﺼﺤﻣ
ﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا رد ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻪ
ﺎﭘ ترﻮﺻ ﻴﻳ
ﺖﺸﻛ هﺰ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻲﻧﻻﻮﻃ رﺎﻣآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﻳﺪﭘ عﻮﻗو ،تﺪﻣ
ة رد ﺎﻣﺮﺳ
لﺎﺳ ﻲﺧﺮﺑ رد ،ﻦﻤﻬﺑ و يد ﺮﺧاوا ﺎﻫ
، ﺪﻳﺪﭘ ة ﺶﻨﺗ ياﺮﺑ از
رﻮﻛﺬﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ دور
. ﻋ نآ ﺮﺑ هوﻼ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻦﻳدروﺮﻓ ﻂﺳاوا زا ﺰﻴﻧ ﺎﻣد ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ
، ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ
رود نﺪﺷ هﺎﺗﻮﻛ رد ﻲﻄﻴﺤﻣ ة
ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﻧاد نﺪﺷ ﺮﭘ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺑ ﻪ رد ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻤﻫ ﺖﻴﻌﺿو
نﺎﺘﺳا ﻲﻤﻴﻠﻗا
و مﺪﻨﮔ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﻞﻣﺎﻛ ﻲﮔﺪﻴﺳر نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺎﻬﻧآ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻪﻧ ،ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ اوا رد ﺎﻣد ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻳ
ﻨﻣاد رد و رﺎﻬﺑ ﺔ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ترﻮﺻ ،ﺎﻣد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ
ﻲﻣ
(Radmehr et al., 2005; Naderi, 2010)دﺮﻴﮔ .
ﺶﺨﺑ ﻲﮔرﺰﺑ ﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا ﻲﺿارا زا ﻪ
ﻞﻴﻟد
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يرﻮﺷ و بآ دﻮﺒﻤﻛ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
، ﻲﺿارا
ﻢﻛ ﺑ ﻢﻛ يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ ﺎﺑ هدزﺎﺑ ﻪ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﺪﻧور
، ﻪﺑ ﻦﻴﻤﻫ
ﻪﺑ سﺎﺴﺣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﺸﻛ ﻞﻴﻟد ﺖﻴﻌﺿو
رد رﻮﻛﺬﻣ
ﻦﻳا نوﺮﻘﻣ ﻲﺿارا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ
ﻪﻓﺮﺻ ﺖﺴﻴﻧ . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
هﺎﻴﮔ ﻦﻳا ﺖﺸﻛ ،ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ درﻮﻣ رد هﺪﺷﺮﻛذ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻪﻴﺷﺎﺣ ﻲﺿارا رد ﻢﻛ و يا
ﻲﻣ نﺎﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
هﺮﻬﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ نازروﺎﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﺿو دﻮﺒﻬﺑ يرو
ﻦﻳا ارا ﻪﻧﻮﮔ ﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و دﻮﺷ نﺎﺘﺳا رد ﻲﺿ ﻪ
ناﻮﻨﻋ
ﺎﻳﻮﺳ و ترذ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻳﺬﻐﺗ رد
ﺔ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،رﻮﻴﻃ و ماد
ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ ار ﺎﻬﻧآ تادراو .
ﻢﻗر و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﺐﺳﺎﻨﻣ فاﺪﻫا ﺎﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا رد ﺖﺸﻛ هﺪﺷدﺎﻳ
ﺑ ﻪ ﻣ ود ناﻮﻨﻋ ﺆ
ﻔﻟ ﺔ ﺖﻴﻤﻫا زا ،ﻲﻋارز ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا ﻢﻬﻣ
رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﺖﺳا
. ﻃا ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد
ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼ
ﻂﻳاﺮﺷ ياﺮﺑ ﻢﻗر و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ صﻮﺼﺧ رد ﻲﻧاﺪﻨﭼ بآ و اﻮﻫ ﻲﻳ دراﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﺘﺳزﻮﺧ .
ﻦﻳا ياﺮﺟا زا فﺪﻫ
ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻢﻗر و بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻢﻛ ﻲﺿارا رد لﻮﺼﺤﻣ ﻦﻳا ﺖﺸﻛ نﺎﺘﺳا هدزﺎﺑ
نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﺖﺳا
. داﻮﻣ شور و ﺎﻫ
ﻦﻳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ترﻮﺻ تﺮﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ دﺮﺧ يﺎﻫ
هﺪﺷ رد
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
ﻪﺳ رد راﺮﻜﺗ
ﻢﻛ ﻲﺿارا هدزﺎﺑ
ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ
ﺧ ــ نﺎﺘﺳزﻮ ﻲﻋارز لﺎـﺳ ود رد 90
- 1389 و 91 - 1390
اﺮﺟا ﺪﺷ . رﺎﻬﭼ ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ
ﻢﺠﻨﭘ
نﺎﺑآ
، نﺎﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺑ
، رذآ ﻢﺠﻨﭘ و
رذآ ﻢﺘﺴﻴﺑ
؛ و ﻲﻋﺮﻓ ﻞﻣﺎﻋ
رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺶﺨﺑﺪﻴﻣا ﻦﻳﻻ
ET-84-15 ،
ET-82-15 ET-79-17 ،
ET-85-9و دﻮﺑ
. ﻴﻬﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺔ
ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﻣز ﻚﻳ
ﻢﺨﺷ ﻖﻴﻤﻋ ﺮﺑ دﻮﻤﻋ ﻚﺴﻳد ود و و ﻢﻫ
دﻮﺑ ﻪﻟﺎﻣ . ﺮﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻋﺮﻓ تﺮﻛ ﺶﺷ
ﻂﺧ ﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﻪ لﻮﻃ
ﺶﺷ ﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﺮﺘﻣ ﺔ
طﻮﻄﺧ ﻦﻴﺑ 20
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺑ و ﺮﺘﻣ
ﺖﺣﺎﺴﻣ 2
/ 7 ﺮﺘﻣ ﻮﺑ ﻊﺑﺮﻣ د . راﺪﻘﻣ ﻮﺗ ﺎﺑ رﺬﺑ نزو ﻪﺑ ﻪﺟ
راﺰﻫ ﺔﻧاد ﻦﻳﻻ ﺎﻫ ﺮﺑ سﺎﺳا 400 ﺮﺘﻣ رد ﻪﻧاد ياﺮﺑ و ﻊﺑﺮﻣ
تﺮﻛ ﺮﻫ
، ﺷ ﻦﻳزﻮﺗ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺪ
. راﺪﻘﻣ دﻮﻛ مزﻻ لﺎﺳ ﺮﻫ رد
ﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺔ
كﺎﺧ نﻮﻣزآ ﻋرﺰﻣ
ﺔ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﻴﺻﻮﺗ و
ﺔ
بآ ﺶﺨﺑ و
ﺰﻛﺮﻣ كﺎﺧ
، سﺎﺳاﺮﺑ 60
رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﻊﺒﻨﻣ زا ﺮﻔﺴﻓ ﺪﻴﺴﻛا
،ﻞﭙﻳﺮﺗ تﺎﻔﺴﻓ ﺮﭘﻮﺳ 50
ﺮﮔﻮﻠﻴﻛ م
رﺎﺘﻜﻫ رد ﻊﺒﻨﻣ زا ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ ﺪﻴﺴﻛا
ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ تﺎﻔﻟﻮﺳ
، 40
و يور تﺎﻔﻟﻮﺳ دﻮﻛ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 50
رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
رﺎﺘﻜﻫ نژوﺮﺘﻴﻧ ﻊﺒﻨﻣ زا
هروا ﻪﺑ هداد ﻦﻴﻣز ﻪﺑ ﻪﻳﺎﭘ ترﻮﺻ
ﺪﺷ . ﺖﺑﻮﻧ ود ﻠﺣﺮﻣ رد كﺮﺳ دﻮﻛ ﺔ
ﻪﺠﻨﭘ و ﻲﻧز ﻪﻠﺒﻨﺳ
ﻦﺘﻓر ، ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﺑ راﺪﻘﻣ 25 زا نژوﺮﺘﻴﻧ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺼﻣ هروا ﺪﺷ فﺮ . ﻒﻠﻋ ﻪﻴﻠﻋ هزرﺎﺒﻣ زﺮﻫ يﺎﻫ
ﻚﻳرﺎﺑ گﺮﺑ و
ﻬﭘ ﻦ گﺮﺑ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻒﻠﻋ
ﻛ ﺶ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻚﻴﭘﺎﺗ راﺪﻘﻣ
رﺎﺘﻜﻫ رد ﺮﺘﻴﻟ ود و
رﺎﺘﺴﻧاﺮﮔ ﻪﺑ راﺪﻘﻣ 20 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔ و
تﺮﻛ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﺦﻳرﺎﺗ
ﺰﺒﺳ ﺎﺗ نﺪﺷ ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺪﻴﺳر و
ﻲﮔ ﺖﺒﺛ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ
ﺪﺷ . ﺗ رﺎﻴﻌﻣ ياﺮﺑ ﺦﻳرﺎ
،ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﻞﻣﺎﻛ نﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ
50
رد ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺪﺻ
ﻲﮔﺪﻴﺳر نﺎﻣز و تﺮﻛ ﺮﻫ يﺎﻫ
نﺪﺷ درز ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ يﺪﻧوآ طﺎﺒﺗرا ﻊﻄﻗ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ دﻮﺑ ﻞﻜﻧاﺪﭘ زا ﻲﻤﻴﻧ دوﺪﺣ
. زا ﻂﺧ ﻚﻳ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ
ﺮﺘﻣ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ سﺎﺳاﺮﺑ و شرﺎﻤﺷ تﺮﻛ ﺮﻫ ﻊﺑﺮﻣ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﺧ ود فﺬﺣ زا ﺲﭘ تﺮﻛ ﺮﻫ لﻮﺼﺤﻣ زا ﻂ
ﺎﭘ و ﻻﺎﺑ زا ﺮﺘﻣ ﻢﻴﻧ و ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻳ
ﻪﺑ تﺮﻛ ﺮﻫ ﻦﻴ ناﻮﻨﻋ
ﺮﺘﻣ رﺎﻬﭼ ﺢﻄﺳ رد ،ﻪﻴﺷﺎﺣ ﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﻊﺑﺮﻣ
. سﺎﻣﻮﻴﺑ
ﺖﺷادﺮﺑ ﺑ هﺪﺷ ﻪ ﻒﻛ ترﻮﺻ ﺑ ،تﺮﻛ ﺮﻫ زا ﺮﺑ
ﻪ ناﻮﻨﻋ
و دروآﺮﺑ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ سﺎﺳاﺮﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺷادﺮﺑ سﺎﻣﻮﻴﺑ زا تﺮﻛ ﺮﻫ ﻪﻧاد لﻮﺼﺤﻣ اﺪﺟ هﺪﺷ
ﺪﺷ .
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺔﻧاد
ﺮﻫ نزو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ تﺮﻛ ﺔﻧاد
ﺖﺷادﺮﺑ ﺮﺑ تﺮﻛ ﺮﻫ زا هﺪﺷ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ سﺎﺳا
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺒﺴﻧ زا ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﺪﺻ دﺪﻋ رد نآ بﺮﺿ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
زا ﺲﭘ ياﺮﺟا ﻲﺘﺧاﻮﻨﻜﻳ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ
ﻳﺰﺠﺗ ،ﻲﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫﺎﻄﺧ ﺲﻧﺎﻳراو ﺔ
ﺲﻧﺎﻳراو هداد
مﺎﺠﻧا ﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﻨﻣاد ﻦﻜﻧاد يا
(DMRT)
ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻦﻴﺑ هدﺎﺳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ .
و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا
تﺎﻔﺻ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ نآ
ﻣ ﺆ ﻳﺰﺠﺗ ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﺛ ﺔ
نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﺑ
مﺎﮔ شور ﻪﺑ
مﺎﮔ
اﺮﺟا ﺪﺷ . ﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ ﺔ
هداد ﺲﻧﺎﻳراو مﺮﻧ زا ﺎﻫ
ﺰﻓا را
MSTATC
ﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ و ﺔ
ﻳﺰﺠﺗ و تﺎﻔﺻ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺔ
مﺮﻧ زا نﻮﻴﺳﺮﮔر راﺰﻓا
Minitab
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﺎﺳ ود رد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ياﺮﺟا
و ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
رادﻮﻤﻧ رد تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ رﺎﻣآ سﺎﺳاﺮﺑ 1
هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا . لﺎﺳ ود رد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻧور ياﺮﺟا
ﺎﻔﺗ كﺪﻧا ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻠﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ،تو
،تﺪﻣ
دﻮﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ .
ﺶﻫﺎﻛ يد ﺎﺗ ﺮﻬﻣ زا ﺎﻣد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﻓﺎﻳ
و
داد نﺎﺸﻧ ﻲﺸﻳاﺰﻓا ﺪﻧور نآ زا ﺲﭘ .
ﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺔ
ﺐﻛﺮﻣ
هداد ﺲﻧﺎﻳراو لوﺪﺟ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
1 هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا . ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ و ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ ﻂﻘﻓ لﺎﺳ ﺮﺛا
ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﺎﻨﻌﻣ
دﻮﺒﻧ راد . ﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ ﻪ ﺎﻨﻌﻣ ﺮﺛا نﺪﺸﻧ راد
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ
× ياﺮﺑ ﻦﻳﻻ
ﻳﺰﺠﺗ رد ﻮﺳ ﻚﻳ زا ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ و ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺔ
و ﺲﻧﺎﻳراو ﺐﻛﺮﻣ ﺎﻨﻌﻣ
ﭗﻴﺗﻮﻧژ توﺎﻔﺗ نﺪﺷ راد ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ،ﺖﻔﺻ ود ﻦﻳا ﺦﺳﺎﭘ رد ار رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻔﺻ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ناﻮﺗ
دوﺪﺤﻣ رد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ة
لﺎﻤﻋا ﺤﺗ ﻦﻳا رد هﺪﺷ ﻖﻴﻘ
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا راﺪﻳﺎﭘ دﺮﻛ
.
ﺪﻨﻠﺑ رﺎﻣآ و ﻖﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺟا لﺎﺳ ود رد مﺪﻨﮔ ﻲﻋارز ﻞﺼﻓ رد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ يﺎﻣد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺪﻧور .1ﻞﻜﺷ زاﻮﻫا هﺎﮕﺘﺴﻳا رد تﺪﻣ
ﻧﺎﻫﺎﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﺔ
ود ﻦﻴﺑ ﻲﻧاﺪﻨﭼ توﺎﻔﺗ ﺎﻣد
لﺎﺳ ياﺮﺟا ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻖﻴﻘﺤﺗ )
ﻞﻜﺷ 1 ( ﺮﺛا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،
و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ لﺎﺳ ﻲﺧﺮﺑ
ياﺰﺟا ﺪﻳﺎﺑ ار نآ رد
توﺎﻔﺗ ﺑ و ﻪﻧازور يﺎﻣد يﺎﻫ ﻪ
رود رد صﻮﺼﺧ ة
و ﺎﻣﺮﺳ زوﺮﺑ
رود ة ﺖﺴﺟ ﻪﻧاد ﺪﺷر و
دﺮﻛ ﻮﺟ . ﻧازور يﺎﻣد ﻲﺳرﺮﺑ ﺔ
ود
لﺎﺳ ياﺮﺟا ﻖﻴﻘﺤﺗ ) هداد نﺎﺸﻧ رﺎﻣآ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ
( نﺎﺸﻧ ،
ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ يﺎﻫزور زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ لوا لﺎﺳ رد ﻪﻛ داد ﺎﭘ ﻴﻳ اوا و ﺰ ﻳ ﺎﻫزور زا ﺎﻣد نﺎﺘﺴﻣز ﻞ لﺎﺳ رد نآ ﻪﺑﺎﺸﻣ ي
هوﻼﻋ ،دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ مود رﺎﻬﺑ يﺎﻫزور ﻲﺧﺮﺑ رد نآ ﺮﺑ
رود ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ﻪﻛ ة
لﺎﺳ رد ﻪﻧازور يﺎﻣد ،دﻮﺑ ﻪﻧاد نﺪﺷﺮﭘ
ﺮﺘﺸﻴﺑ مود لﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد لوا دﻮﺑ
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و
ﺖﻴﻌﺿو بآ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ و
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد لوا لﺎﺳ رد اﻮﻫ ﻲﻣ ار مود لﺎﺳ ﺎﺑ
ﻢﻬﻣ ناﻮﺗ ﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺆ رد ﺮﺛ ﺎﻨﻌﻣ راد
دﺮﻤﺷﺮﺑ لﺎﺳ ﺮﺛا نﺪﺷ و ﻲﻫﺪﻠﮔ ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ .
ﺎﭘ يﺎﻣد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لوا لﺎﺳ رد ﻞﻣﺎﻛ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﻴﻳ
ﻦ رد ﺮﺗ
مود لﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد لﺎﺳ ﻦﻳا رد ﺎﻫزور زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻧﻻﻮﻃ و ﺪﺷ ﺮﺗ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 100
و 146 ﺪﻴﺳر زور
،
رد ﻲﻟﺎﺣ ﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ مود لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﻪ
ﺎﻣد ﺮﺛا دﻮﺒﻧ ﻞﻴﻟد يﺎﻫ
ﻠﺣﺮﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،نﺎﺘﺴﻣز رد ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺔ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻨﻓ
ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 92 و 131 دﻮﺑ زور . رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
صﻮـﺼﺧ ﺎﻨﻌﻣ
ﻪﺘﻓﺎـﻳ ﺎﺑ لﺎـﺳ ﺮــﺛا نﺪـﺷ راد يﺎـﻫ
(2006) Stacey et al.
ﺮﺛا ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ لﺎﺳ راد
بآ ﻂﻳاﺮﺷ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ار ﻪﻧاد و
اﻮﻫ ﻲﻳ ﺐﺴﺘﻨﻣ ﺪﻧدﺮﻛ
،
ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
لوﺪﺟ 1 . ﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺔ
و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺮﺑ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﺐﻛﺮﻣ ﺲﻧﺎﻳراو ﺮﮕﻳد
ﻲﺳرﺮﺑ تﺎﻔﺻ هﺪﺷ
تﺎﻔﺻ
ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ
ﺔﺟرد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يدازآ ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺪﻴﺳر
ﻲﮔ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ نزو ﻪﻧادراﺰﻫ ﺮﺘﻣ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ
ﻊﺑﺮﻣ رد ﻪﻧاد
ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺪﺷر ةرود
ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ
ﻪﻧاد
لﺎﺳ Y) ( 1
* 26 / 1625
* 01 / 4043
ns 38 /
* 3825 292025825
* 50812965 01ns
/
ns 0 51 /
ns 290 67 /
* 4592 04 / 1247
ns 50 /
* 541 73 / 274
لﺎﺳ نورد راﺮﻜﺗ R)
Y* ( 4 89 / 207 60 / 227 52 / 607 22826994 4146563 99 / 10 42 / 113 35 / 8445 39 / 182 49 / 336 35 / 31
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ 3 (A)
**
21 / 1234
**
90 / 1427
* 03 / 1210
**
49760370
**
10192477 84*
/ 110
**
65 / 124
ns 51 / 1270
* 75 / 166
**
51 / 4957
**
22 / 109
*Y A 3
ns 87 / 4
**
84 / 247
ns 24 / 580
ns 1640062
ns 43040 79ns
/ 3
ns 79 / 0
ns 64 / 239
ns 51 / 6
ns 53 / 204
ns 49 / 12
تﺮﻛ يﺎﻄﺧ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ 12 96 / 131 17 / 40 09 / 253 5913069 989074 97 / 30 21 / 11 66 / 1134 21 / 37 91 / 228 12 / 6
ﻦﻳﻻ (B) ﺎﻫ 3
**
96 / 86
ns 04 / 3
**
69 / 279
ns 1353230
ns 904925
**
43 / 29
**
23 / 144
**
49 / 8503
**
83 / 178
* 24 / 101
ns 30 / 8
*Y B 3
ns 07 / 7
ns 87 / 5
ns 74 / 35
ns 1307997
ns 204568
ns 93 / 0
ns 37 / 6
ns 11 / 162
ns 15 / 25
ns 75 / 11
ns 75 / 0
*A B 9
ns 96 / 27
ns 43 / 6
ns 17 / 16
ns 8766404
ns 1147698
* 26 / 12
ns 38 / 14
ns 29 / 2821
ns 92 / 18
ns 63 / 28
ns 62 / 4
*Y
*A B 9
ns 16 / 5
ns 63 / 6
ns 63 / 55
ns 2040154
ns 436701
ns 00 / 3
ns 91 / 10
ns 31 / 268
ns 07 / 9
ns 07 / 8
ns 31 / 2
تﺮﻛ يﺎﻄﺧ ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ 48 89 / 17 57 / 3 37 / 23 4779530 719119 58 / 5 92 / 8 57 / 1521 72 / 16 61 / 25 77 / 3
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ (%) 4 / 4 1 / 18 9 / 4 9 / 16 0 / 16 7 / 5 6 / 6 2 / 19 0 / 7 9 / 7 8 / 21
: ns ﺎﻨﻌﻣﺮﻴﻏ ،راد
* و
**
: ﻪﺑ ﻨﻌﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺎ ﺢﻄﺳرد راد 5
و 1 ﺪﺻرد .
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﻨﻌﻣ راد لﺎﺳ ﺮﺛا ندﻮﺒﻧ
ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ
و ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﻨﻌﻣ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ندﻮﺑ راد
× ﻦﻳﻻ
،ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
مﺎﺠﻧا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يور
.ﺖﻓﺮﮔ رد
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ مرﺎﻬﭼ و مود ،لوا يﺎﻫ
ﻦﻳﻻ ﻪﺑ ﺖﺷادﺮﺑ
ET-84-15
ﻪﺑ مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد و
ET-79-17 ﻦﻳﻻ ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ
) لوﺪﺟ 2 .(
لوﺪﺟ 2 . ﺴﻳﺎﻘﻣ ﺔ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا رد ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ
× ﻦﻳﻻ ﺎﻫ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻳﻻ
ﺖﺷادﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
(%)
37e ET-79-17 ET-82-15 39de
38e ET-84-15 نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ ET-85-9
e 38
ET-79-17 ab
43
43a ET-82-15 ET-84-15 ab
43
نﺎﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺑ
ET-85-9 cde
40
44a ET-79-17 ET-82-15 abcd
42
44a ET-84-15 رذآ ﻢﺠﻨﭘ ET-85-9
abc 42
44a ET-79-17 ET-82-15 bcde
40
44a ET-84-15 رذآ ﻢﺘﺴﻴﺑ ET-85-9
bcde 40
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد سﺎﺳاﺮﺑ ،كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد يا
5 ﺪﺻرد ﻨﻌﻣ ﺎ ﺖﺴﻴﻧ راد .
تﺎﻔﺻ ﻲﺧﺮﺑ ياﺮﺑ لﺎﺳ ﺮﺛا ﻪﭼﺮﮔا ﺎﻨﻌﻣ
ﺎﺑ ،دﻮﺑ راد
ﺪﻧور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
ﺖﺒﺴﻧ رد تﺎﻔﺻ ﻦﻳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ نﺎﺴﻜﻳ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﭗﻴﺗﻮﻧژ و ﺎﻫ
يﺎﻫ ﺖﺤﺗ ود ﺮﻫ رد ﻲﺳرﺮﺑ
لﺎﺳ ياﺮﺟا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا )
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هداد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ (
،
ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﻟﺎﺳود ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يور تﺎﻔﺻ ﺖﻓﺮﮔ
.
تﺎﻔﺻ و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﺤﺗ
رد ﻲﺳرﺮﺑ تاﺮﻴﺛﺄﺗ
دﺎﺳ ة لوﺪﺟ رد ﭗﻴﺗﻮﻧژ و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ 3
هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا . هﺎﺗﻮﻛ ﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳﺮﺗ ﺔ
ﻪﺑ ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ ﺖﺷﺎﻛ زا ﻲﻧﺎﻣز
هﺎﺗﻮﻛ ،ﺖﺷاد صﺎﺼﺘﺧا نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ندﻮﺑ ﺮﺗ
رود ة ﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ ﻲﻧﺎﻣز ـ
ﻳا رد ﻪ ـ ﻳرﺎﺗ ﻦ ـ ﺷﺎﻛ ﺦ ـ ار ﺖ
ﻲﻣ ﻮﺗ ﻪﺑ نا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟرد ﺖﻓﺎﻳرد و ﺎﻣد ندﻮﺑ -
ﺪﺷر زور
مزﻻ هﺎﺗﻮﻛ نﺎﻣز تﺪﻣ رد ﺐﺴﺘﻨﻣ ﺮﺗ
دﺮﻛ . داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ هﺎﻣ رذآ ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺎﺗ زور .
رد ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ ار ﺖﺷﺎﻛ بآ يﻮﮕﻟا رد ﺎﻣد ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ناﻮﺗ
و ﻲﻳاﻮﻫ
نﺎﺘﺳزﻮﺧ )
ﻞﻜﺷ 1 ( داد ﺖﺒﺴﻧ .
داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼﺮﮔا
نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ زور ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ ﺑ و دﻮﺒﻧ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ياﺮ
لﺎﺜﻣ
رد ﻲﻟﺎﺣ ﻢﺘﺴﻴﺑ و نﺎﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ
داﺪﻌﺗ ،دﻮﺑ زور ﻲﺳ ،رذآ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ زور
دﻮﺑ زور رﺎﻬﭼ ﻂﻘﻓ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ .
ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ
رد ﺮﮕﻳد ﺖﻴﻌﺿو
ﻲﮔﺪﻴﺳر نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﻲﻤﻴﻠﻗا
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ يﺎﻫ
ﺔﻟ ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ ﻦﻳا رد
ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻪﻧ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ رﺎﻬﺑ رد ﺎﻣد ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﺶﻳاﺰﻓا )
ﻞﻜﺷ 1 ( ﻲﻣ ترﻮﺻ ، ﺮﻴﮔ
،د
ﻪﺳ رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﻲﺒﺴﻧ ﻲﺘﺧاﻮﻨﻜﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ ،ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻲﻧﻻﻮﻃ ناﻮﺗ
ﺎﺗ زور ندﻮﺑ ﺮﺗ
ار نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﮔﺪﻴﺳر يﺎﻣد ﺶﻨﺗ زا ﺰﻳﺮﮔ ﺎﻳ بﺎﻨﺘﺟا ﻲﻋﻮﻧ دﺎﻳز
ﻲﺑﺎﻳزرا رﺎﻬﺑ رد
دﺮﻛ . نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ ،ﺖﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺮﺛا رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .
نﺎﻫﺎﻴﮔ رد هﺮﮕﻧﺎﻴﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻋارز
، ﻲﻋﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﺖﻔﺻ
راﺮﻗ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻣ
ﺶﻫﺎﻛ ،دﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ار ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻠﺻﺎﻓ ﺔ هﺮﮕﻧﺎﻴﻣ د ﺎﻫ رود ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ر ة
ﺐﺴﺘﻨﻣ ﺪﺷر
دﺮﻛ . نزو ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﻧادراﺰﻫ ﺖﺷاد صﺎﺼﺘﺧا نﺎﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﻠﺒﻨﺳ ) لوﺪﺟ 3 .(
ﻲﻧﻻﻮﻃ دﻮﺟو ﺎﺑ رود ندﻮﺑ ﺮﺗ
ة ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺪﺷر
،نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ ﺖﺷﺎﻛ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ر ﻢﺘﺴﻴﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺪﺳ
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ،نﺎﺑآ ﻫ
ـ ﺳرﺮﺑ يﺎ ـ
ﻲ هﺪﺷ زا ﻴﻌﺿو ـ ﺖ ﻣد ـ يﺎ
ﻮﻠﻄﻣ ب رادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ
دﻮﺑ ﺪﻧ ﺠﻴﺘﻧ رد و ـ
ﻴﻜﺸﺗ ﺎﺑ ﻪ ـ
رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا ﻞ
هرود ﻫ ـ ﻧﺎﻣز يﺎ ـ ﺳﺎﻨﻣ ﻲ ـ ﺐ و رد ﻲﭘ ﺠﻳا ـ دﺎ ﺨﻣ ـ نﺰ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مواﺪﺗ ياﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز ،ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘﺮﭘ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻊﺒﻨﻣ
ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،نﺰﺨﻣ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و ﻧادراﺰﻫ نزو و ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺔ
ﻪﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺮﺘﺸﻴﺑ
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﮕﻳد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ .
ﺮﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺛا
و ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺰﺟا
هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ مﺎﻗرا رد نآ
.
(Schwarte et al., 2005; Stacey et al., 2006) ﺖﺳاﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
Lin & Binns يﺎﻫ
(1991) (2012) Szempliniky & Dubis و
ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ
ﻪﻧادراﺰﻫ نزو ار
ﺗ ﺮﺛا رد ﺄ ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﺖﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧ يﺎﻫ
شراﺰﮔ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ،ﺪﻧداد ﺖﺷاد
Dubis .
&
(2012) Szempliński
ﺗ ﺮﺛا رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺄ
ﺧ رد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﺮﻴ
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﺪﻧداد شراﺰﮔ ار ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ يﺎﻫ .
ﻘﻘﺤﻣ ﻦﻳا ﺎ
ن
ﺗ ﺮﺛا رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺄ
ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ار ﺖﺷﺎﻛ رد ﺮﻴﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ .
Jaśkiewicz 2009)
&
(2008
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﺔﻧاد
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ار ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ يﺎﻫ
ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧداد شراﺰﮔ ﻪﻧادراﺰﻫ نزو ﺶﻫﺎﻛ زا .
(2000) Royo et al,.
Clapham Fedders & و
(2008)
ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ رد
بﻮﻠﻄﻣ رد
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ يﺎﻫ
، ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ داﺪﻌﺗ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻮﺳ ﻚﻳ زا
زا ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و ﻪﻧادراﺰﻫ نزو ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻧور و و ﺮﮕﻳد يﻮﺳ ﺎﻨﻌﻣ
داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺮﺛا نﺪﺸﻧ راد
ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ )
ﺟ لوﺪ 1 ( ﺑ ، ﻪ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﺶﺨﺑ ﺪﺳر
رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ زا ﻲﺷﺎﻧ
ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و ﻪﻧادراﺰﻫ نزو .
ﺶﻫﺎﻛ
نزو ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧادراﺰﻫ
رد ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ و
و مﻮﺳ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ود ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد لوا ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ و مرﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﺑ مود ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﻪ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ناﻮﻨﻋ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،بﻮﻠﻄﻣ .
رود ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ة
ﺮﺛا رد ﻪﻧاد نﺪﺷﺮﭘ
ﺗﺄ ﺎﻛ رد ﺮﻴﺧ دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﺖﺷ
ﺶﻳاﺰﻓا رد ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﺘﻣ يﺎﻫ
ﺄ ﺮﺧ ﺑ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ، ﻪ
ﻠﻴﺳو ﺔ
ﺪﺸﻧ ناﺮﺒﺟ ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا )
لوﺪﺟ 3 .(
رد
ﭗﻴﺗ ﻪﻛ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا رد ﺎﻣد تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ
رﺎﻬﺑ ة ﺑ ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ﻪ
ﺎﭘ ترﻮﺻ ﻴﻳ ﻲﻣ ﺖﺸﻛ هﺰ يﺎﻣﺮﺳ ،ﺪﻧﻮﺷ
رﺎﻬﺑ سردوز يﺎﻣﺮﮔ و نﺎﺘﺴﻣز
، ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﻣد ي
ﻲﻣ
(Naderi, 2010) ﺪﻧﻮﺷ .
ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻦﻴﻨﭼ رد
سﺎﺴﺣ ﻞﺣاﺮﻣ درﻮﺧﺮﺑ زا بﺎﻨﺘﺟا ياﺮﺑ ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ يﺎﻫﺎﻣد ﺎﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻨﻓ
، ﻞﻴﻜﺸﺗ رد ياﺰﺟا
ﻣ ﺆ ﺮﺛ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ دراد يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا
. رود لﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ة
ﭗﻴﺗﻮﻧژ ﺪﺷر رﺎﻬﺑ يﺎﻫ
ة ﺖﺷﺎﻛ ترﻮﺻ رد ،ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ
ا ،مﺎﮕﻨﻫدوز هدﺮﮔ و ﻲﻫﺪﻠﮔ ﻞﺣاﺮﻣ درﻮﺧﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣ
ﻲﻧﺎﺸﻓا
يﺎﻫﺎﻣد ﺎﺑ ﻢﻛ
دراد دﻮﺟو .
ﺖﺷﺎﻛ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ًﻻوا ،مﺎﮕﻨﻫﺮﻳد ﻴﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ
ﺔ يﺎﻫﺎﻣد ﺎﺑ ﺪﺷر ﻢﻛ
درﻮﺧﺮﺑ
ﻲﻣ ﻨﻨﻛ
ًﺎﻴﻧﺎﺛ و ﺪ ﺗ ﺎﺑ
ﺄ زا ﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ ﻞﻴﻤﻜﺗ رد ﺮﻴﺧ
ﻪﻧاﻮﺟ هدﺮﮔ ﺎﺗ ﻲﻧز ﻠﺣﺮﻣ ،ﻲﻧﺎﺸﻓا
ﺔ يﺎﻫﺎﻣد ﺎﺑ ﻪﻧاد ﺪﺷر دﺎﻳز
ﻮﺧ درﻮﺧﺮﺑ رﺎﻬﺑ رد ﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﻛ دﺮﻛ ﺪﻫا
ﺔ ﻦﻳا لﻮﻃ ،نآ
ﺶﻫﺎﻛ ،ﺎﻣد ﻲﻨﻌﻳ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ رﺎﺸﻓ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . ﻦﻳﻻ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﺎﺗ زور داﺪﻌﺗ يﺎﻫ
ﺖﺤﺗ
،ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺎﺗ زور ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﻣا ،دﻮﺑ راد
ﻦﻳﻻ ﻦﻳا رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ دﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ ﺎﻫ
. عﺎﻔﺗرا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻮﻃ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،هﺎﻴﮔ رود ل
ة ﻦﻳﻻ ﻪﺑ ﻪﻧاد ﺪﺷر
ET-82-15
ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ .
داﺪﻌﺗ ،ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺮﺘﻣ رد ﻪﻠﺒﻨﺳ ﻦﻳﻻ ﻪﺑ ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ و ﻊﺑﺮﻣ
ET-79-
ﺖﺷاد صﺎﺼﺘﺧا 17
. نزو ﺔﻧادراﺰﻫ
ET-84-15 ﻦﻳﻻ زا
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﮕﻳد ﻦﻳﻻ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺖﻔﺻ ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) لوﺪﺟ 3 .(
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻦﻳﻻ رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ندﻮﺑ
ET-79-17
ﺎﺑ ار
ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ راد
ﻦﻳﻻ ﻦﻳا ندﻮﺒﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺮﮕﻳد ﻦﻳﻻ ﺎﻫ
ﻲﻣ و ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺐﺴﺘﻨﻣ ﻦﻳﻻ ﻦﻳا رد ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ دﺮﻛ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
Szempliński يﺎﻫ
&
Dubis (2012)
رد ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﻪﻛ
ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﻟﺎﻜﻴﺘﻳﺮﺗ ،دﻮﺑ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ
ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
لوﺪﺟ 3 . ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ تﺎﻔﺻ و
هﺪﺷ رد تاﺮﻴﺛﺄﺗ دﺎﺳ ة ﭗﻴﺗﻮﻧژ و ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ
ﺎﺗ زور دﺮﻜﻠﻤﻋ
(Kg/ha) داﺪﻌﺗ
ﺖﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎﺗ ﻠﺒﻨﺳ رﻮﻬﻇ ﻪ ﻲﮔﺪﻴﺳر
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هﺎﻴﮔ عﺎﻔﺗرا (cm) ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
ﻪﻧاد ﻪﻧادراﺰﻫ نزو
(g) رد ﻪﻠﺒﻨﺳ
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ رد ﻪﻧاد
ﻪﻠﺒﻨﺳ ﻪﻧاد ﺪﺷر هرود
) زور ( ﻪﻧاد ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ (g/m2.day)
نﺎﺑآ ﻢﺠﻨﭘ c
87 a
171 a
106 b
12640 b
4817 c
43 a 203 b
56 a
84 b
6
نﺎﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺑ b
96 b
159 ab
104 a 15020 a
6268 a
48 a 212 a
62 b
64 a
10
رذآ ﻢﺠﻨﭘ a
105 bc
155 bc
95 b 11930 b
5121 b
45 a 195 ab 59 c 51 a
11
ﺑ رذآ ﻢﺘﺴﻴ b
97 c
154 c
91 b 12050 b
5033 bc
45 a 202 b
57 bc 57 a
9
ﻦﻳﻻ ﺎﻫ
ET-79-17 a
98 a
160 b
96 a 13000 a
5464 b
43 a 225 b
56 c
62 a
10
ET-82-15 b
95 a
160 a
104 a
13210 a
5391 b
45 b 204 a
59 a
66 ab
9
ET-84-15 a
98 a
160 b
96 a 12690 a
5357 a
49 c 179 a
62 bd 62 ab
9
ET-85-9 b
95 a
160 b
98 a 12750 a
5026 b
44 b 204 b
56 ab 65 b
8
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد سﺎﺳاﺮﺑ ،كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ يﺎﻫ
نﻮﻣزآ ﻪﻨﻣادﺪﻨﭼ ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد يا 5
ﺪﺻرد ﻨﻌﻣ ﺎ ﺖﺴﻴﻧ راد .
