A Reflection on the Margin of Appreciation Doctrine

(1)

A Reflection on the Margin of Appreciation Doctrine

(Type of Paper: Research Article)

Amirhossein Molkizadeh¹*, Seyyed Hossein Mosavifar²

Abstract

The margin of appreciation as an established doctrine in the European Court of Human Rights (ECtHR) is a methodology for precise examination of decisions of national authorities by international courts. According to this doctrine, national authorities are in a better position than international judges to decide on the better application of the European Convention on Human Rights. In this article, the doctrine has been examined from both theoretical and practical perspectives. It has also been discussed whether the doctrine is applicable in international legal obligation of states. Although in the field of human rights the margin of appreciation for states has sometimes been approved, it cannot be extended to all international legal obligations.

Keywords

doctrine of margin of appreciation, European Court of Human Rights, European convention on Human Rights, human rights obligations, International Court of Justice.

________________________________________________________________

1.International law, law & political science, Islamic Azad University, Mashhad, Iran (Corresponding Author). Email: [email protected]

2.Ph.D. in International Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.

Email: [email protected]

Rceeived: July 14, 2018 – Acepted: July 12, 2020

This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.

(2)

یشاح نیرتکد رب یشرگن دیدحلاص ة

رد سفت ی ر

یملع :هلاقم عون(

)یشهوژپ _

یکلم نیسحریما

1هداز ،*

س ی د سح ی ن یوسوم

2رف

هدیکچ

ویدش ش دتا هدش دراو رشب قوقح ییاپورا ناوید ییاضق ةیور رد هک ریسفت ةیشاح نیرتکد یا

اد یوت زا یلم تاماقم تامیمصت یتررب یارب اگد

نیب یاه یللملا تا نیردتکد ندیا ساتارب .

نیب تاضق هب بسن یتلود تاماقم یمدصت یاردب یرتهب یعقوم رد یللملا

ودصص رد یردیگ

یرظن ظاحل زا ریسفت ةیشاح هلاقم نیا رد .هنراد رارق رشب قوقح ییاپورا نویسناونک رتهب لامعا تصادرپ هلئسم نیا هب نینچمه . تا هش یتررب یلمع و درودم رد نیردتکد ندیا ادیآ هک هش ه

نیب یقوقح تاههعت لود یللملا

ردشب قودقح ةدنیمز رد هچرگا ؟ریص ای دراد ارجا یلباق ه اه

اگداد لود ریسفت ةیشاح یهاگ اه در یهادگ و هدیی ت یردشب قودقح تاهدهعت یاردجا رد ار اه

درک نیب تاههعت ریات دروم رد شهنا ق ریسفت ةیشاح نیرتکد یللملا

.دراهن لامعا یلبا

ناگژاودیلک

نیب ناوید شیرشب قوقح تاههعت ییادپورا ناودید شریدسفت ةیدشاح نیردتکد شیرتسگداد یللملا

.رشب قوقح ییاپورا نویسناونک شرشب قوقح

________________________________________________________________

1 . ناریا شههشم شیملاتا دازآ اگشناد قوقح ورگ رایداتتا .)لوئسم ۀهنسیون(

2 . شناد ةتصومآ نیب قوقح یرتکد لا

للم ش شیتایت مولع و قوقح هکشناد .ناریا شنارهت شنارهت اگشناد

: فایرد خیرات 23

/ 04 / 1397 - :شریذپ خیرات 22

/ 04 / 1399

(3)

همدقم

شنیرتکد نیا ساتارب . تا رشب قوقح ییاپورا ناوید تاعاهبا هلمج زا ریسفت ةیشاح نیرتکد فم زا تا یریسفت هک یدازآ و ردشب قوقح زا ظافح نویسناونک دا

یدتاتا یاده 1950

ادی(

لود نیا هک اجنآ زا ش)رشب قوقح ییاپورا نویسناونک نامه یدم هک هنتسه وضع یاه

دسیاب

لاودحا و عاضوا و طیارش هب ناوید تاضق زا رتهب شهننک ارجا ار نویسناونک قبط دوص تاههعت فقاو دوص روشک نیازا و هنا

تا نکمم ور هدب هک هنک باجیا یمومع ظن و حلصم

هدنوگ یا

هب .هننک لمع دوص تاههعت هب لاوحا و عاضوا نآ اب بتانتم ندیا ریسفت ةیشاح شرگید ترابع

لود هب ار زاجا یم اه

هک یشترپ .هننکن لمع رشب قوقح ییاپورا نویسناونک دافم هب ات ههد

یم حرطم نونکا یسفت ةیشاح ورملق هک تا نیا دوش

یم نییعت هنوگچ ر دلود ادیآ ؟دوش

اده

قودقح تاههعت و هنوش لتوتم نیرتکد نیا هب دوص رظن بسحرب ات هنراد ار یدازآ نیا ًلاماک یدازآ و قوقح ةمه لماش ریسفت ةیشاح ایآ ؟هنههن ماجنا ار دوص یرشب رد هدک دتا ییاده

؟ تا همآ نویسناونک یم ایآ شرگید فرط زا لود هک درک روصت ناوت

نیب یقوقح تاههعت ۀرابرد اه رد دودص یدللملا

لود لابق ؟هننک دانتتا ریسفت هیشاح هب هنناوتب رگید یاه

ش تا شخب جنپ یاراد هک رضاح ةتشون پ رد

ندیا هدب ییوگختاپ ی شدترپ

دتاه یهیهدب .

راک نیا تا هن

طقف ةدیور یدتررب نامه ای یلمع یتررب اب هکلب شریسفت ةیشاح یرظن یتررب اب

ید رشب قوقح ییاپورا ناو ناکما

ذپ ادصتصا ریسفت ةیشاح فیرعت هب لوا مسق .دوب ههاوص ری

ریسفت ةیشاح یهام وصص رد مود شخب . تا ریسفت ةیشاح اب ییانشآ نآ زا فهه هک دراد هب نیرتکد نیا و تا یدم یتررب یعماج تروص

ریدسفت ةیدشاح هدب هدک دتا یدعیبط .دودش

هشاب دراو ه ییاهداقتنا شدخب . دتا هدش داد خدتاپ و هدتصادرپ ادهنآ هب موت شخب رد هک

هب نآ رد و دراد اصتصا رشب قوقح ییاپورا ناوید ةیور هب مراهچ هنورپ

اه ناودید هک یمهم ی

یم هتصادرپ ریسفت ةیشاح هب لادمعا ار ریدسفت ةیدشاح هدنوگچ ناودید هدک هید یهاوص و دوش

یم ت ةیشاح ناکما ۀرابرد جنپ شخب .هنک نیب یقوقح تاههعت دروم رد ریسف

دلود یللملا و اده

هب روط نیب ناوید ةیور اص . تا نآ ۀرابرد یرتسگداد یللملا

ریسفت ةیشاح 1 . فیرعت

ییادتانش ۀویش کی ش تا داتفا اج رشب قوقح ییاپورا ناوید ییاضق ةیور رد هک ریسفت ةیشاح طتوت قیقد یتررب یارب اگداد

اه نیدب ی د یدللملا ندیا . دتا یدلم تادماقم تامیمدصت ۀرادبر

(4)

طتوت راب نیلوا نیرتکد ه

ت ی ییادپورا نویدسناونک یاضعا هب و هش داهن انب گروبتارتتا یاه

ار صرف نیا رشب قوقح م

ی نادیم یلدادعت شقودقح یدصرب ندردک دوهحم اب ات داد غ

رتدشمری

ر ریسفت ةیشاح ووروی دراوه .هننک داجیا دارفا عفانم و دوص ةعماج ا

ا نی یم فیرعت هنوگ :هنک

هنماد ا هک ابتشا ای توافت زا ی ناگرا

اه یدیارجا شیراذگنوناق یلم تاماقم هب گروبتارتتا ی

ار زاجا نیا نآ ساتارب ییاضق ای م

ی ردشب قودقح ییادپورا نویدسناونک زا یدراودم رد ادت هنهد

قوقح رب هکنیا ای هننک لوهع مضت

نی نویسناونک طتوت هش دوهحم

ی اه هدتبلا .دودش لدئاق یی

هیاب هنیمز نیا رد هک هش هتفریذپ هلئسم نیا تراظن

اه نیب ی دافم یارجا و هیهحلاص رب یللملا

لود رب لکش نیا هب نویسناونک دریگ تروص وضع یاه

(Yourow, 1996: 13)

.

هدماین نویسناونک دوص رد ریسفت ةیشاح حلاطصا هک دوش شومارف هیابن هچرگا

(Brauch,

2005: 113-116)

هدئارا نویسناونک زا طابنتتا اب ار نیرتکد نیا دوص رشب قوقح ییاپورا ناوید ش

نیردتکد ندیا لومدشم نویدسناونک داودم زا یصرب اهنت شلاح نیا اب . تا درک دم

ی هدک هنودش

هم رت داوم اهنآ نی 8

ات 11 تا

(Legg, 2012: 17)

.

هب بلغا یرشب قوقح نیناوق رد ریسفت ةیشاح موهفم هلئسم ناونع

شلادچ یا هدید دیگنارب

یلاحرد . تا هش هلئسم ار نآ ناگهنسیون یضعب هک

یم داهملق جنرغب یا هع شهننک

نآ رگید یا

یم رشب قوقح نیناوق یارب رضم ینمض یتللاد ار زا ار رشب قوقح یگچراپکی نیرتکد نیا :هنناد

یم نیب ساتا زا ار نآ لومعم یاهدراهناتتا هکنیا ای درب یم دوبان

هدنراد لودبق هک یناسک .هننک

زا فیدصوت کدی هب ار ناشهاگهید ات هنراد لیامت ش تا یهنمدوت ییاضق کینکت ریسفت ةیشاح یم لمع هنوگچ هکنیا و نآ شقن .هننک دوهحم شهنک

هک اجنآ زا هنورپ

اه د ن یرشب قوقح ی اگداد

اه نیب ی یدم یگهیدتر یدللملا رده رد شدودش

انآ د ن هک یدروم یم حرطم ن

رودشک کدی ریدسفت زا هدک هدنریگب ردظن رد ار هتکن نیا هیاب شدوش

ار ناشدوص اگهید ای هننک یعبت یرشب قوقح هعاوق زا اص رظنهدم

ادب تادضق .هدنهد راردق

یم یظنت یرشب قوقح قایت رد ار یلم یمکاح دوهح ار ود نیا زا کیره باختنا .هننک

اگداد ع یدتررب دروم یرشب قوقح یاه ترادب

ادگداد شردشب قودقح ییادپورا ادگداد زا هدنا

نیب لدلم نامزادت ردشب قوقح ةتیمک و رشب قوقح ییاکیرمآ هدک هدحتم

لدکتورپ نیدلوا دحت

نیب قاثیم یرایتصا یم لمع یتایت و یهنورهش قوقح یللملا

ار یحلادص نیا اهنآ هب هک هننک

یم وت زا ار وضع لود طتوت قاثیم ضقن ییاعدا دراوم ات ههد .هننک یتررب یقیقح نایکاش ی

تادضق هب بسن یرتهب یعقوم رد یتلود تاماقم هک تا نیا نیرتکد نیا رد همع لصا نیب یمصت یارب یللملا ریسفت ةیشاح ۀرابرد .هنراد رارق نویسناونک رتهب لامعا یارب یریگ

هچنآ

ا زا شرشب قوقح ییاپورا نویسناونک رد هک تا نیا شدوش شومارف هیابن هب لصا نی

نامض ناونع

ماهقا زا هتتد نآ یارب یلیمکت یارجا یطایتحا یاه

هب راک م ی داردفا یاردب یلصاد قوقح هک دور

یم هارف هعماج ماهقا نیا .هنک

دراوم نیا لماش یطایتحا یاه م

ی :هنوش 1 دینما ادفح مو دل .

(5)

زا یریگولج شکیتارکومد عماوج رد یمومع دب

ی دج بادکترا و هدعماج رد یدمظن زا دظافح شمر

یدازآ و قوقح زا ظافح یارب ای هعماج ملات و قلاصا نارگید یاه

(Butler, 2008: 696)

.

رگید و رشب قوقح ییاپورا ناوید ییاضق ةیور شهچرگا د

ناوی نیب یاه ش دسین نزاودتم یللملا

هدک ادنعم ندیا هدب :ییادضق توادفت شلوا ا دتا ییادتانش لباق نیرتکد نیا زا یتاتا رصنع ود اگداد اه نیب ی یلم تاماقم هب یللملا هجرد

ا تاعودضوم ۀرادبرد هیهحلادص و توادفت زا اص ی

نیب تاههعت یارجا نوماریپ یللملا

م ی نیهب .هنهد شبدیترت

ادگداد اده نیدب ی ادهنت هدیابن یدللملا

زرا یبای هب شددرگ نی گیاج یلم تاماقم یاه هدیاب هدناروآون تامیمدصت زا بادنتجا اب شرگید ترابع

م دوهح ی :یراجنه فاطعنا یلباق شمود ادوش لامعا ییاضق یاه مرن

اده نیدب ی لومدشم یدللملا

هب نیرتکد نیا هک تا یتروص

لح هشن یدوهحم یامنهار ییاهراجنه نینچ . تا هنام یقاب

کی یارب

« یقوقح یلباق هقطنم

ا ی » لود رد یم هارف اه شهدجیتن رد .هننک لمع هنادازآ ات هنک

م تاماقم لود رد توافتم یل فلتخم یاه

م ی هدب طودبرم یقودقح تامیمدصت و جیادتن هب هنناوت

نیب یاهراجنه نامه لامعا .هنترب یللملا

ثحب شریسفت زاجم ةیشاح نیرتکد یهام دروم رد هدب ا تا هش حرطم یدایز یاه

هدنوگ یا

هع هک هدب ار ریدسفت زادجم ةیدشاح نیرتکد یهام شناهنمشیهنا زا یا ناودنع

کدی

« و کدینکت

ویش » هع و هب ار نآ رگید یا ةباثم

« نایب نف » یم فیصوت رتدشیب شریذپ دروم هچنآ یلو شهننک

یدلمع شنآ ردب کادح لوصا اب ارمه ریسفت زاجم ةیشاح هک تا عوضوم نیا ش تا ناناهقوقح

« یریسفت » یم بوسحم هب زاجم ةیشاح نیرتکد یهام یفرعم .دوش

ردب شیریدسفت یلمع ناونع

لود تارایتصا لود هک انعم نیا هب ا تا راذگریث ت رایسب اه

ریدسفت و یبادیزرا مادگنه هدیاب اه

نویسناونک نیب تاههاعم و اه

هب رشب قوقح ییاپورا نویسناونک هننام شیللملا ۀهدهاعم کدی ناونع

نیب نو فا شیللملا نیب تاههاعم ریسفت رب کاح لوصا نیرتکد نیا یاهدراهناتتا یاعر رب

یللملا

نیب تاههاعم ةبناجکی ریسفت یعونمم هلمج زا دتا یعودضوم نیا اهننک یاعر ین ار یللملا

. تا درک هیک ت نآ رب ین رشب قوقح ییاپورا ناوید هک فردط زا کدیره هدچرگا نیاربانب

یاده

نیب ۀههاعم کی یدصخش و دیمکاح سادتارب شرشب قوقح ییاپورا نویسناونک نوچمه یللملا

یقوقح ههاعم هنراد قح شهنرادروصرب نآ زا هک یلقتسم مادگنه هنتسه نآ فرط شدوص هک ار یا

هدک ییاج ات ادراهن ار ناههاعتم ریات هیلع دانتتا یلباق یریسفت نینچ یلو شهننک ریسفت ارجا نیب یلوئسم تابجوم شهشاب ارمه ینءوت اب لمع نیا رگا هاردف دین ار ریدسفت لماع یللملا

یم دزات یهمحا(

نیما و داژن شایاعرلا

1397 : 119 - 118 .)

ریسفت ةیشاح تیهام

هک یشترپ ه

نونکا یم حرطم ةلهو رد ؟ سیچ ریسفت ةیشاح قیقد یهام هک تا نیا دوش

(6)

دتا هیقع نیا رب ریرگ . تا یریسفت لصا کی ریسفت ةیشاح هک دوش هتفگ تا نکمم لوا هب ریسفت ةیشاح هک انت لصا ود ارمه

قوقح ییاپورا نویسناونک ةیوناث لوصا ضیعبت مهع و بت

هیلوا لصا هت یارب یلمکم عقاو رد لوصا نیا .هنرشب ترابع هک هنا

قودقح لدصا :زا هدنا لدصا ش1

قوقح مهقت لصا و یتارکومد

(S.Greer, 2008: 697)2

.

یم نوناق موکح لصا ای ندوب ینوناق شیو رظن زا هب سیاب

تا لدصا نیمرادهچ ناونع یدتا

بادنتجا یلکدش هدک دتا یلدصا ریدسفت ةیدشاح ش دقیقح رد .دوش یقلت رد لدادعت زا ریذدپان

زا . دتا یمودمع فهده و یدادرارق قوقح نیب ای ضراعتم قوقح هعومجم ود نایم نویسناونک قوقح لصا ش هنسیون نیا رظن م لتسم

یدادراردق قودقح شکدیتارکومد موکح رد هک تا نیا

طتوت هیاب اگداد

اه ی یدعمج فهه کی دوجو ناهاوص ه یتارکومد لصا .دوش ظفاحم یلم

زا سپ هک تا ناگرا

اه مهدقت لصا ش یاهن رد .درک اگن نآ هب هیاب ییاضقریغ یلم یوگختاپ ی

یلکدش مهقت هیاب یدادرارق قوقح هک تا نیا هنمزاین هک لوصا نیا نایم تا یجنایم قوقح یاغ هن و یتابثا و ومع عفانم رب ارگ

هنشاب هتشاد یم

(S.Greer, 2008: 697)

.

یمن شرگید اگهید زا نآ ار ردت رب یدایز عناوم هکارچ ش سناد لصا کی ار ریسفت ةیشاح ناوت

هب هن فرح نیا هک شاد هجوت هیاب هچرگا .دراد دوجو اتنتدتا لدصا کدی ندیا هدکنیا لیلد

هدش

ظن هب . تا ریسفت ةیشاح دوص یهام هب طوبرم هکلب ش تا دتاجنیا رد یلصا لکشم شناهقتنم ر

شیپ یفرظ یاراد ریسفت ةیشاح نیرتکد هک ندیا هدکارچ ش دسین ادص یرادجنه جیادتن یدنیب

یم یریسفت یاهرایعم اب ارمه بلغا یفرظ هب للاهتتا نیا .هنیآ

یدم گنررپ ییاج وصص دودش

دراد یراعش درکراک هک یلمع درکراک هن ریسفت ةیشاح نابز هک

(Shany, 2005: 914)

.

هیچیپ ییاضق ضقن هب نیرتکد نیا هک دوش للاهتتا تا نکمم طتوت]

ادگداد[

رد اده

لوحت لصا و بتانت لصا هننام هعاوق و لوصا نایم لماعت رد یریسفت یهافم یناعم نییعت

3

نو فا .هنک کمک هب ارجا یفرظ یاراد لصا نیا نیا رب

ردگید هدب . دتا یدلیلحت را دبا ناونع

اح شنخت ریسفت ةیش

م ی هب هناوت هدیور دراهناتدتا کدی ناونع

4یا یدم شلادح نیدع رد دسیاب

لود یارب ریسفت ةیشاح هک درک ناشنرطاص لود هک لیلد نیا هب لوا . سین دوهحمان اه

اده

اگداد هکنیا مود و هننک لامعا ین نسح اب ار دوص هیهحلاص هیاب راومه نیدب یاده

یدللملا

هب تروص اغ هنزاجم یی شلادثم یارب ای ریص ای هنتسه لوقعم یلم تامیمصت ایآ هنریگب یمصت

یمصت یارب لود کی طتوت هک یلمع ۀرود عودضوم و فهه اب قباطم ش تا هش یط یزات

کاح راجنه تا

هلئسم نیا .ریص ای م

ی یمدصت هنیارف یبایزرا ًلاثم لماش هناوت یدلم یردیگ

د مزلا تاظحلام ایآ هکنیا شلاثم یارب(

یاردب( یوهام ةجیتن و )ریص ای تا هش هتفرگ رظن ر

________________________________________________________________

1. The “rights” principle

2. The “priority – to rights” principle 3. Evaluative interpretation 4. Policy Standard

(7)

یمصت ایآ لاثم رظندروم

یاهدرواتتد یاقترا ببت مرن

اه ندیا هدب .هدشاب )ریص ای تا هش

لمع ورملق هک تا نیا شراک اما ش سین ییاضق یگهیتر یارب یعنام ریسفت ةیشاح شبیترت .هنک دوهحم ار نآ ناوتب هکنیا یارب لمتحم ۀویش کی دتا نیا شداد هعتوت ار ریسفت ةیشاح هیاب هنوگچ هک هیمهف

اگداد هک نیب قوقح یاهراجنه هیاب اه و درک ریسفت ار للملا

دوهحم ی عدضو نآ یاردب یلقاهح یاه

یلک ریتافت نینچ .هننک م

ی لود یارب هناوت ةقطنم کی اه

« یقوقح » دوهدحم .هدنک داجیا هجوت لباق

قیرط زا یقوقح ةیشاح ندرک دوهحم ریسفت

مرن اه نیب ی یللملا م ی ردب دلود کی درکلمع ذوفن هناوت

نیب ةعماج زا یشخب .دوش ندوب هعبات یاقترا ببت و هناترب لقاهح هب ار یللملا

1 . مکاحم للادتسا و هلدا تابثا شور رب ریسفت ةیشاح هک دراد دوجو یهار ثأت

؟دراذگب ری

شاح ةی سفت ری کی ور ةی اضق یی هب هک تا للاهتتا زرط

رک ختاپ لود ند ادنبم ردب هنهد

ی هدت

لماع م ی دزادرپ : 1 . نوناق ی تارکومد شکی 2 . ور ةی داع ی لود و اه 3 . تانشراک ی تقو . ی تن رد ةجی ا ندی

لماوع جراص ی نچ نی مز هنی یاه مک ی ارب ی شاح ةی سفت ری للاهتتا رد رک

خدتاپ دلود ند هدنهد

تا نداد رارق رظنهم رد اگداد شدراد دوجو للاهت

اه ی ختاپ لود تحا هنهد

طای ب یرتشی ردص هدب

یم .ههد ریسفت ةیشاح موهفم باتزاب

هنهد ةیور ۀ اگداد اه . تا وصص نیا رد

2 . رد یسارکومد شقن مرن

اه ی

(norms)

؟تسیچ یرشب قوقح

هب ریسفت ةیشاح حت کیتارکومد ینوناق تاظحلام ةلیتو

ث ت یم رارق ری نادشن بدلطم ندیا .دردیگ

م ی اگداد هک ههد مرن کیتارکومد بیکرت ار ناشدوص شقن اه

لادح نیا اب شهنراد یرشب قوقح یاه

للاهتتا اب لود یاه

هب اه یم یتررب قد یم نایب دروم نیا ینوناق حرش .دوش

هدب یدمعت هدک هنک

و ینوناق یانبم رب ریسفت ةیشاح ذپ

هتفری ادگداد هدکنیا سدپ . تا یتارکومد ۀهش ةیدشاح هدب اده

لود تلالاهتتا ای ریسفت یدم هدجوت یتارکومد ینوناق لوصا یانبم رب اه

و هعدتوت ببدت شهدننک

لکش نیب قوقح رد یتارکومد یمکاح زا مرن کی یریگ یم للملا

دوش

(Legg, 2012: 18)

.

یم روصت اهتبا رد هک فگ هیاب ریسفت ةیشاح نیرتکد شقن وصص رد نیرتکد نیا هک هش

قح رد ریسفت ةیشاح نیب قو

هدب و یردشب قودقح تاهدهاعم ةصرع رد اهنت للملا ۀزودح رد ژدیو

نیدب تاهدهاعم یدتررب ادب دیاهن رد ادما شدراد دودجو ردشب قودقح ییاپورا نویسناونک یدللملا

هب هیامرت تاههاعم وصص زردحم عودضوم ندیا ریسفت ةیشاح نیرتکد ةیواز زا یراجت و یراذگ

یم هب هک دوش اص هعاوق و طیارش لیلد

نیدب تاههاعم یصرب رب کاح یدم یدللملا

دودجو ناودت

لود یارب یرشب قوقح ریغ تاههاعم زا یرایسب رد ار ریسفت ةیشاح نیرتکد و دردک زاردحا اده

هب نیازا . فرگ رظن رد قح ةل نم نیب تاههاعم ةصرع رد ور

دلود هدب قح نیا یاطعا یللملا اده

(8)

یم بجوم هجوت اب ار یمصت نیرتهب اهنآ هک دوش

ترورض و طیارش هب دعفنم هدب طودبرم یاده

یهمحا( هننک ذاختا و باختنا یمومع نیما و داژن

شایاعرلا 1397 : 293 .)

ریسفت ةیشاح هب اهداقتنا

یم ریسفت هیشاح نیرتکد هب هک یداقتنا نیلوا یم ببت نیرتکد نیا هک تا نیا دوش

ادت دودش

مرن هب اه هتفگ شلاثم یارب .هنوش دوترف یتروص یم

لادمعا قیودشت ببدت نیرتکد نیا هک دوش

نیب قوقح زا ینهذ و یبسن ةچراپکیریغ هدعاوق یراذدگنوناق دیفیک بیترت نیا هب و دوش للملا

نو فا .ههد شهاک ین ار اهنآ ترهق و هنک ک ار یقوقح نیا شناهقتنم زا هع نیا رظن هب شنیا رب

یم ببت نیرتکد دورب نیب زا یقوقح یاهزرم ات دوش

نیب قوقح و ودلج قوقح کی رگید للملا

یم داقتنا نیا هب ختاپ رد .هنکن نیب قوقح یاهراجنه ًاتاتا هک فگ ناوت

حوطدت یاراد لدلملا

زا یتوافتم عطق

ی یتاذ یقوقح یاه و قودقح و دقیقح ةطبار هننام لئاسم یصرب نینچمه .هنا

یم ببت اهنآ یهام نتجا ریسفت ةیشاح نیرتکد لامعا ات دوش

با شردگید فردط زا .هدشاب ریذپان

لدباق یدادهن یادیا م زا یدلم تاماقم هک شاد هجوت هیاب اقم

هدسی ادگداد هدب بدسن یا یاده

نیب هب طوبرم لامعا لماش هک هنرادروصرب یللملا قح

قی ندیا ادما ش دتا قیقح یبایزرا و یبای

یمن اهراجنه ریسفت لماش اح هدک دردک شودمارف هیابن شرگید فرط زا .دوش

ۀرادبرد ریدسفت ةیدش

ضدقن یهام ش قیقح رد .دراهن یدربراک رمآ هعاوق نیدادینب دیمها و ادهراجنه ندیا ینهدشن

شزرا اه نیب ی هب هک یعفانم و یللملا ظفاحم هعاوق نیا ةلیتو

م ی یم ببت شهنوش ناوتن ات دوش

.درک عوجر ریسفت ةیشاح هب رگید هچنآ

یم ببت ع ندیا ردمآ هعاوق ۀرابرد ات دوش

دودجو هدیق

هک تا یطایتحا شهشاب هتشاد د

ناوی اه ربارب رد .هنراد نآ

یم ریسفت ةیشاح هب هک یرگید داقتنا دربرادک ةدفلفم یاراد نیردتکد ندیا هک تا نیا دوش

ماهبا هب هتم ار نیرتکد نیا یقوقح هعاوق رد یعطق ناراهفرط . تا هبم یادمنهار رد یزات

قوقح هب طوبرم تاررقم یراجنه یدم ردشب قوقح ییاپورا نویسناونک رد دوجوم یوهام

هدننک

(Shany, 2005: 907 at 922)

.

رد نویدسناونک رد دودجوم یاهدراهناتدتا تا نکمم هک دراد دوجو رطص نیا رظنم نیا زا هنورپ اه .هنوش لامعا یریغتم لکش هب هباشم ی کد ندیا لامعا هک تا نیا ریسفت ةیشاح نیرتکد هب یهعب داقتنا یدم ببدت نیردت

ادت دودش

یاهدراهناتتا بسن

ی ردظن هدب ش دقیقح رد .هنودش یرشب قوقح یتاههاعم تاررقم دراو ینهذ و ارگ

ۀژورپ اب ریاغم نیرتکد نیا ناهقتنم نیا ناهج

ی تا رشب قوقح یزات

(Benvenisti, 1998: 846)

.

ریغ ۀویش هک تا نیا رگید داقتنا لوصا

ارگ ریسفت ةیشاح زا دافتتا ةنای زا هدح نآ ادب ریاغم

اگداد تامیمصت نایم توافت یدم لامعا رشب قوقح ییاپورا ناوید هک تا یلم یاه

ندیا .هدنک

(9)

هب هلئسم ۀویدش نانچ هب نیرتکد نیا هک تا حیحص یماگنه وصص فادطعنا

ذدپ لادمعا یری

دوش

(Keller, 1998: 52-53)

یم نیرتکد نیا نینچمه . ادت دودش ببدت ناهدقتنم ردظن زا هناوت

هنک ل نت رشب قوقح ییاپورا ناوید یعورشم

(Brauch, 2005: 116)

یدم هلئدسم ندیا و هدناوت

دوش فیعضت نوناق یمکاح و ضیعبت مهع لصا فیعضت ببت

(Macklem, 2006: 488)

.

ببدت ریدسفت ةیشاح نیرتکد لامعا هک ییوگب هیاب ینک هصلاص ار اهداقتنا نیا یهاوخب رگا یم قوقح ةعتوت هک دوش ییاضق ةیور

نشور ار رت رب یعنام و دوش فیعضت روحم یاهراجنه یزات

نیب قوقح نو فا .دوب ههاوص رشب للملا

مادهبا شنیا رب لدصاح ییادضق ةدیور زا هدک یمیقتدسم یاده

یم یم بجوم شدوش دورب نیب زا ینیع دراوم رد اخشا مارک هک دوش

(Raz, 1979: 182)

.

یم اهداقتنا ۀرابرد لاح نیع رد نیدب دتا راردق هدک ییادج رد نیرتکد نیا هک فگ ناوت

رد یرثکا و یلقا هلئسم

ا هدب هدک یتادضراعت نیدنچ رد .دراهدن یدربرادک شدوش تواضق ی رودط

هب لومعم دوهحم

ی قوقح رب یراصحنا ییاه لقا

دی ردجنم اده یدم

یدم شدودش دردکلمع زا ناودت

نیب یاهداهن ضوع رد شدرک عافد یتلود یاهداهن یللملا

حیحدصت رد یدمهم شدقن ردشب قودقح

هطقن یصرب فعض

اه ی ماظن هنم رد تارکومد ی نیهب .هنراد اه هدب هدجوت ادب ریسفت ةیشاح شبیترت

ت تای هب روشک کی یعمج لک رب هک تا بتانم ییاه لاثم یارب ادراد ریث ت ناسکی تروص

یاهراتفگ ار رت رب یدوهحم مآرفنت

ای ی دوهحم ی رت رب ینوناق یاه هبش ار

مرج اه فردط زا .

یمن ار یریسفت ةیشاح چیه شرگید یاضعا یتایت قوقح یارب ناوت

ورگ اده .داد راردق دیلقا ی

ای ینارنخت ار رت رب یدوهحم زا دافتتا اب لاثم یارب نمجنا

اه ندرک دوهحم و دصرف

اده ی

یلقا رب توافتم یراثآ ببت عبانم اصتصا هک ییاج ای اهنآ یارب یلیصحت .دوش یرثکا و

رشب قوقح ییاپورا ناوید ةیور

نیدلوا ییادپورا ادگداد .دراد ردشب قودقح ییادپورا ناوید رد ینلاوط ةقبات ریسفت ةیشاح نیرتکد دودب ییاضق سیت ت کی ریسفت ةیشاح عقاو رد .درک داجیا ار ریسفت ةیشاح موهفم هک دوب یهاگداد ن چیه . فای شرتسگ گروبتارتتا اگداد رد هک ییادپورا نویسناونک رد نآ زا ناوتب هک ینقتم ص

یدمرب ییادضق توادفت لیلحت هب نآ ةشیر . شاهن دوجو شدرک دافتتا یرادا قودقح رد هدک ددردگ

نیب اگداد .دراد دوجو ییاپورا یاهروشک یضعب دودص ییاپورا هننامه ۀزاهنا هب رشب قوقح ییاکیرمآ

ن یرشب قوقح یاهدراهناتتا ریسفت دایز دراوم زا یدادیز داهدعت ۀهدنرادربرد ضودع رد . تا هتشاه

وصص رد فلتخم قیاقح لماش دراوم ضقن

اه ی نامزات ریغ ای هتفای نامزات

یردشب قودقح ةدتفای

داودم ضقن لماش تابثا تروص رد دراوم نیا زا یدایز داهعت . تا دوب 4

)یگهدنز قدح(

5 عدنم(

و )هجنکش 7

ییاکیرمآ نویسناونک ) ینما و یدازآ(

م ی هش

(Legg, 2012: 21)

.

یم ناشن رشب قوقح ییاپورا ناوید ییاضق ةیور هب ارذگ یهاگن حردطم یایادضق هدک ههد

رد هدش

(10)

یدازآ ه و نیداینب قوقح لماش ه ناوید نیا لمع

اه یی م ی یم هک هنوش وردگ راهچ هب ار اهنآ ناوت

رب ینتبم اهاعدا اهنآ رد هک هنتسه ییایاضق لوا ةتتد ادرک یسقت رد هدیاب هدک تا ینیداینب قوقح

ندیا ةدلمج زا .هنودش لداعتم یداصتقا و یراجت یاهزاین ربارب هدنورپ

اده یدم هدب ناودت هدنورپ

اده ی

( رگربهیمشا

ECJ, 2003

( اگما ش)

ECJ, 2004

( لاولا و )

ECJ, 2007

هدب طودبرم مود ةتتد .درک راشا )

وح هب طوبرم هک هنتسه ینیداینب قوقح وصص رد ییاهاعدا ییادضق ةدیور . تا اخشا درکراک ۀز

ةنیمز رد یلئاسم لماش و هنراد ینلاوط ةچخیرات اهاعدا نیا هب طوبرم شبدنج

اده یادضعا ادی یدلم ی

اخشا نیا ۀداوناص فرص

رظن اهنآ یلم زا ت

نیا زا یرایسب . هنورپ

اده قدح لادمعا زا دافتدتا ادب

اپورا ةیداحتا یهنورهش لح

لصفو م ی هنوش (

European Union, 2004

.)

هب طوبرم موت ةتتد هنورپ

اه یدازآ هب طوبرم قوقح نآ رد هک تا یی شبنج

اه شدراد دوجو

ادگداد هدب ناودید دراودم ندیا رد .یوهادم هن و تا یلکش لئاسم هب طوبرم اهنت اما یدلصاد یاده

روتتد هطوبرم م

ی ر ردشب قودقح ییادپورا نویدسناونک بوچراچ رد دوص تاههعت هیاب هک ههد رد ا

یدردف یگهدنز لاودحا و عادضوا و طیارش یصرب رد هتبلا شهننک یاعر یگداوناص یگهنز هب مارتحا عامتجا هب طوبرم یمومع قوقح ۀدوهحم زا راص یم1

ددرگ

(Nic Shuibhne, 2009: 230)

.

درودم رد ریدسفت ةیشاح هب طوبرم ییاضق ةیور مراهچ ةتتد اما مودهفم

زادت یدازآ دودص ی

شبنج اه هب نع نیا هک تا نیداینب یقح ناو موهفم

زات ۀرابرد ی هنورپ

اه لمادش هدک دتا یی

ین یداصتقا لئاسم م

ی .هنوش

هب روط هدکنآ لوا اداد رارق رظنهم ار هلئسم ود هیاب ریسفت ةیشاح درکراک ۀزوح دروم رد یلک

یقوقح هچ دروم رد روب م نیرتکد هب

راک د نیرتکد نیا هکنیا مود و تا هش درب ناودید ارآ ر

یم لوا دروم وصص رد . تا رادروصرب یتیمها هچ زا ش فگ ناوت

ناگرا اده رد گروبدتارتتا ی

عاجرا ریسفت ةیشاح نیرتکد هب هنیمز هت داد

هنا : هنورپ اده یدازآ و قودقح ادب طبتردم ی یاده

ش اص هنورپ اه ۀدام رد حرصم ضیعبت مهع اب طبترم ی 14

و نویسناونک هنورپ

اده طبتردم ی ادب

ۀدام ساتارب قوقح شهاک 15

شیدنیبم و یهودک زاردط یفیردش(

1393 : 84 رد شلادثم یاردب .)

عیزوت یعونمم ناوید هیات یهنه ۀهنورپ باتک

اه ار ادیناتیرب لود طتوت ناناوجون یامنهار ی

ریث ت حت ببت دوب نکمم هک لیلد نیا هب نداد رارق

شزرا اه .دردک یدتررب شدودش یدقلاصا ی

نیا رد ناوید : اگداد رظن زا .داد ایناتیرب هب ار قح هنورپ

ۀدام 10 ( 2 لود هب ) یدم ار ریدسفت ةیدشاح زا دافتتا زاجا اه

هدب ده هیدشاح ندیا .هدهد

و راذگنوناق ناگرا

اه ندیا ادب .هدننک ریدسفت ار دودجوم قوقح هنناوتب ات تا هش داد یلصاد ی

ۀدام شلاح 10

( 2 لود هب ) ترهق نویسناونک فرط یاه

ریدسفت ةیشاح زا دافتتا رد یدوهحمان

یمن لود تاههعت نیا یاعر زا ات دراد یلوئسم اجنیا رد ناوید .ههد .هنک لصاح نانیمطا اه

________________________________________________________________

1. Community law

(11)

سنیگ کم هب موتوم ةیضق رد رد هک دوب یلامش هنلریا رد ناملراپ یاضعا زا یکی ناهاوص1

لات 1997 ب هش هی گرب ماقم نیا هب یمومع تاباختنا یط و هتفای ترهش ثیح نیا زا یو .دو

یوضع وغل ببت هلئسم نیمه و دوب هشن ایناتیرب موکح هب یرادافو هنگوت هب رضاح هک دوب یم راشا هیضق نیا رد رشب قوقح ییاپورا ناوید .هش ناملراپ رد یو رد هدنادازآ ناهاوص هک هنک

یرادافو هنگوت هیاب و تا هش هی گرب و درک کرش تاباختنا یم دای نطلت ماقم هب

ش درک

نو فا . تا یتاتا نوناق بجوم هب ههعت کی عقاو رد راک نیا هکارچ دتد ناوید رظن زا نیا رب

ساتارب هناوتب ات هشاب زاب دراوم نیا رد هیاب لود هدچنآ

و هدنک لدمع ش هدمآ یدتاتا نونادق رد

شدودش نادملراپ رد یگهدنیامن یارب طیارش ئاح هتسناوتن یو هکنیا

ش دسین نادیب یدازآ ضدقن

تا لوقعم طرش کی یرادافو هنگوت هکارچ

(ECtHR, 1999: 45)

.

رد هنومن ا سکرادم ۀهنورپ رد شرگید ی ار شناهدنزرف یتدترپرت هدک دتا یدنز هدک نادهاوص2

ههع راد ردادم هدب عوردشمان هدنزرف کدی باستنا قوقح ضقان کیژلب نیناوق هک درک اعدا یو . تا

ان نیا و تا دوص ۀدام ضق

8 رشب قوقح ییاپورا نویسناونک تا

نآ عدفن هب هنیمز نیا رد ناوید .

و عوردشم رادک دودص عودن رد یتندت ۀداونادص زا ینابیتدشپ و قیودشت ادگداد رظن زا .داد یأر نز هیهنسپ یمن و تا یا ۀدام ینابیتشپ حت ه عورشمان ۀداوناص هک فگ ناوت

8 ناودید .هنتدسه

یم هیک ت نینچمه نک

هلئدسم ندیا و دردک ریدسفت زور طیاردش هدب هجوت اب هیاب ار نویسناونک هک ه

یمن هدب اپورا یاروش یاضعا یرثکا یلصاد قوقح هک قیقح نیا شریذپ اب رگم شدریگ ماجنا هناوت

تا هتفای لماکت نامز رورم (

ECtHR, 1979: 330

نجناد ةیضق رد ) رد ثدحب هدب رادبود ناوید ش3

درپ نیرتکد نیا وصص ۀدام و تا هتصا

8 یدم ریدسفت نآ وترپ رد ار نویسناونک نادهاوص .هدنک

یم اعدا ةدطبار و هتدشاذگ ادپ ردیز ار یو یدصوصص یردح هدب طوبرم قوقح ایناتیرب لود هک هنک

مرج ار دوص سنجمه اب درم کی یسنج هب طوبرم نیناوق نیا . تا درک یراگنا

لادت اده ی 1861

ات 1885 هنتسه هدنلریا رد نادنچمه نیناودق ندیا هک فرگ رظن رد ه ار هلئسم نیا هیاب هچرگا ش

لامعا یلامش م

ی ۀدادم ییاعدا ضقن هک شاد زاربا دوص زا عافد رد ایناتیرب لود .هنوش 8

دلاصد

عضو یتاررقم ات تا مزلا یقلاصا لوصا زا ظافح یارب کیتارکومد ةعماج رد هکارچ ش تا زاجم ( دوش

ECtHR, 1982: 149

) تروردض ادب هدهجاوم یارب دوص درکیور رد هنورپ نیا رد ناوید.

یاده

ریسفت یپ رد ش تد نیا زا ییایاضق رگید فلاصرب اهتبا رد شکیتارکومد هبنج

اه ۀدادم زا یی 8

دفر

ضقن قوقح یهام هناوتب ات یرودف زادین یادنعم هدب ترورض شناوید رظن زا .هنک رد رتهب ار هش

تا یعامتجا یم ببت هک تا زاین نیا هک

هدنک ودلج لودقعم یدلمع دلود دلاصد ادت دودش

(

ECtHR, 1982: 149

شاراهدم یاتدتار رد و هدشاب لودقعم هدیاب ده لامعا یهام شلاح نیع رد .)

یدم ردظن رد ار لوصا نیا سپت ناوید .هشاب زاب نهذ اب لمع و ییارگرثکت و دردیگ

دم ی هدک هدیوگ

________________________________________________________________

1. McGuiness 2. Marckx 3. Dudgeon

(12)

ام قبط دوص تاههعت ایناتیرب ۀد

8 دلود لدمع لدیلد ندیا هدب ناودید ردظن زا . تا درک ضقن ار

ایناتیرب غ سنجمه لمع اپورا یاروش یاضعا رتشیب هک تا ینوناقری یمن یقلت مرج ار ییارگ

.هننک

قوقح نویسناونک داوم زا رگید یکی اپورا رشب

نیردتکد ادب نآ ةدطبار ۀرادبرد ناودید هدک یی

یاراد ریسفت ةیشاح ور

هی دهعتم یاه ۀدام ش تا ی

10 یدازآ ودصص رد هدک دادم ندیا . تا

راهظا ش تا نایب م

ی :دراد

لادترا و دفایرد و هدیاقع نایب یدازآ لماش قح نیا . تا نایب یدازآ قح یاراد سک ره و تاعلاطا ا

هی یم تروص اهزرم هب هجوت نوهب و یمومع تاماقم لاصد نوهب اه دام نیا .دریگ

لود یارب یعنام هیابن شدخپ یاردب سنادسیل تاوصرد هج رد اه

هدمانرب اده و ینودی یولت ی

ف لی ( هشاب ییامنیت یاه

ECHR, 1950: Article 10

.)

ناهاوص ششیرتا لود هیلع کیلشربوا ۀهنورپ رد همانزور

راگن ش دتا نیهوت هب هتم هک تا ی

دیا قدبط . دتا دردک ردشتنم شیردتا لاردبیل ب ح هیلع ار یرفیک تاعلاطا هکارچ شتادعلاطا ن

هیلع شیعبت راداوه ناراهمتتایت داوناص

اه رگید فلاصرب و هنتسه نارجاهم ی داوناص

اه ادهنآ هدب

کمک جرص یمن صادرپ ی ۀدام هک داد یأر هیضق نیا رد ناوید .هننک

10 هدش ضدقن نویسناونک

یمومع و یتایت هم ثحب کی هب تاعلاطا نیا راشتنا اب ناهاوص ناوید رظن زا . تا دردک کمک

نینچ راظتنا هیاب اجنیا رد ناراهمتتایت و شنکاو

اه هدک دراد هدیقع ناودید .هندشاب هتدشاد ار یی

بانتجا لکش هب ناراهمتتایت و ریذپان

هتسناد ا و دوص ی فرح

اه ضرعم رد ار دوص ی دتررب

ی یاده

یم و داد رارق هنافاکشوم هب ییلااب یاراهم ةناتتآ سیاب

وصص ماگنه ی ردعم رد هک یادهداقتنا ض

رارق یمومع م

ی ( هنهد ناشن دوص زا شهنریگ

ECtHR, 1994: 58

)

.

یمن هیضق نیا زا اما دلود نادیم ضرادعت رد راودمه ناودید هدک دفرگ هدجیتن ناوت

و اده

یم ناهنورهش هب ار قح نایب یدازآ وصص رد ناشناهنورهش شهدیکرت هدیلع ادناز ةیضق رد .ههد

کبراید قبات رادرهش هک ناهاوص هب ش تا ر

کدی ادب هبحادصم رد هک یتاراهظا لیلد هدمانزور

رادگن

شبدنج زا یو هبحادصم ندیا رد .هدش مودکحم شداد ماجنا دازآ

ی هدیکرت ناتدتدرک یدلم شدخب

تارادهظا ندیا هدک دفرگ رظن رد ار هلئسم نیا هیضق نیا یتررب رد ناوید .دوب درک یراهفرط هب شبنج نیا رابگرم تلامح اب نراقم غ

نایماظنری دودص تارادهظا ندیا و دوب هیکرت بونج رد

نتفرگ لااب بجوم شنت

اه تازادجم ادب هدک هبایرد ناوید ات هش ببت هلئسم نیمه و تا هش

اگداد طتوت ناهاوص ۀدادم شهیکرت یرفیک یاه

10 ( دتا هدشن ضدقن نویدسناونک

ECtHR,

1997: 60-62

) یکرت هیلع ریمزدوا و روت ةیضق رد شلاح نیع رد اما.

ردبهر تاراهظا هکنآ اب شه

ار نآ ناودید شدودب نودشص و گدنج قیودشت هج رد یتاملک یواح ناتتدرک نارگراک ب ح ۀدام ضقان 10

یمن ناوید رظن زا هکارچ ش سناهن و گدنج هدک دردک دشادرب تارابع نیا زا هش

( تا هش قیوشت نوشص

ECtHR, 1998: 25

)

.

هب روط شب قوقح ییاپورا ناوید ةیور شیلک یم ناشن ر

هدت ردب ریدسفت ةیشاح لامعا هک ههد

(13)

تادماقم و ادهداهن ندیا هدک انعم نیا هب یلحم تاماقم هجوت لباق ی م :لوا ا تا ینتبم لماع یم رتهب زا یبایزرا هنناوت شاح

هی نیدیعت دیلباق مهدع :مود اهندشاب هتشاد ینیع یاهراجنه یاه

دروم عفانم یهام موت و لامعا لباق یاهدراهناتتا هدک دتا ندیا یادنعم هدب نیا هک فلاتصا

یم رطص رد یلم عفانم .هترب لداعت هب یدرف قوقح ربارب رد سیاب

هب قح ش تا هتفرگ رارق ریسفت ةیشاح ریث ت حت هک رشب قوقح زا یکی نایب یدازآ قح ج

ۀدام قبط . تا تاعامتجا یدازآ رب 11

عادمتجا قدح سدک ره شرشب قوقح ییاپورا نویسناونک

سم ملا مآ هدب نهش قحلم و لیکشت قح لماش قح نیا هک دراد ار نارگید اب عمجت یدازآ و ی

داحتا هی ( تا دوص عفانم زا ظافح یارب یراجت یاه

ECHR, 1950 :Article 11

ش قیقح رد .)

هب قح نیا یم هتفگ هک دراد یمها یهح

نیدادینب قودقح زا یکی نایب یدازآ قح هننامه دوش

یاهدرکراک یارب یم درمش کیتارکومد

دوش

(Eyal Benvenisti: 850)

.

یب هدب و هدنریذپ مادجنا حلدص فهده ادب تادعامتجا هک تا نیا قح نیا یارجا ةمزلا کش

هب هک دراد دوجو ناکما نیا لاح نیع رد .هنوشن رجنم یمارآان لیلد

نوشص اده زا رادص هدک یی

نامزات لرتنک عامتجا ش تا ناگهنهد

رظندروم نوشص هب ناودید ةدیور .دودش ردجنم یمارآان و

ةدینوهقم نامزادت و وکناتدتا ۀهدنورپ رد . دتا قح نیا ۀرابرد ییارآ یواح رشب قوقح ییاپورا رد هدحتم ةدینوهقم نامزادت یدنعی ناهاوص شناتتراغلب هیلع نیهنیلیا هحتم 14

لدیروآ 1990

ساتارب نامزات نیا .هش سیت ت همانرب

اه ةدمه ندردک هدحتم فهده ادب شی هقم

نو هدی یا رد اده

یلقا نآ ساتارب هنناوتب ات تا یگنهرف ینابم ساتارب ناتتراغلب نوهقم

هی ناتتراغلب رد ار یا

یههنامزات نامزات نیا یلصا یلاعف ناهاوص رظن زا .هنتانشب یمتر هب لاعف

دی هدننام ییاده

هب و دوب هینوهقم یلاها یارب هم یخیرات عیاقو شاهیمارگ ه

چی آ نامزات هجو دیمامت ضقان اهن

یمن بوسحم ناتتراغلب ینیمزرت تا هش

(ECtHR, 2001: 10)

رد یهادگداد شلادح ندیا ادب .

یهدیههت نامزادت ندیا نآ ردظن هب هکارچ شدرک یراددوص نامزات نیا یمتر بث زا ناتتراغلب ادگداد ردظن ندیا رشب قوقح ییاپورا ناوید . تا ناتتراغلب یضرا یمامت و لم تهحو هیلع ب یم در ار ناتتراغل نادهاوص هدک دراد دودجو ینامزادت هدکنیا ناودید ردظن زا ش دقیقح رد .هنک

راتخمدوص هب . سین نآ یعونمم هیجوت رب یلیلد ش تا ییاهج یتح و ی

فردص شردگید ترابع

رد هکنیا نارنخت ی یدمن شهدیآ نایم هب نخت ییاهج زا تاعامتجا و اه هدب هدناوت

رادکدوص ترودص

مامت یارب یهیههت یلم ینما و ینیمزرت ی

هب بادسح هدیآ

.(ECtHR, 2001: 97)

دیاهن رد

هجیتن نیا هب اگداد م

ی لمع ای هیههت چیه هک یطیارش رد هتر نوشص

مآ یردگید لاکدشا ای ی

یمن شدراهن دوجو یتارکومد لوصا راکنا زا ندیا رد ناوید .داد نامزات نیا یعونمم هب رظن ناوت

فت ةیشاح نیرتکد هب یأر یم راشا ه ریس

و هنک م ی ادپ نیرتکد نیا زا یراغلب تاماقم هک هیوگ

هتشاذگ رتارف ار یم ملاعا و هنا

عدضو عادمتجا نیا یعونمم یارب تاماقم نیا هک ییاهرایعم هنک

درک تا کیتارکومد ةعماج لوصا اب ریاغم شهنا

.(ECtHR, 2001: 112)

(14)

ارگید و پموکول ةیضق رد روکذم ةیضق سکعرب ناوید شکیژلب هیلع ن

م ی تاعامتجا هک هیوگ

هب همآدوجو هنماد

ا یدازآ زا رتارف ی ۀدام یاه

11 .هدنراد نویدسناونک نادهاوص

اده اودعد ندیا رد

لومدشم هک هنتسه یناکش پ تازادجم

اده ندمجنا طدتوت یطابدضنا ی هدفرح

ا یمودمع ی راردق

هتفرگ هنا رظن زا . ناهاوص اه ضقادن یمودمع دظن دیاعر هدب هدهعت بودسحم تادعامتجا یدازآ

یم ۀدام هک دوب رظن نیا رب ناوید اجنیا رد .دوش 11

ناوید رظن زا . تا هشن ضقن نمجنا

اده ی

هفرح ا سیت ت یمومع قوقح و لود طتوت هک ی م

ی و دودب یتاررقم بوچراچ زا یشخب شهنوش

یاهدراهناتدتا دیاعر هب فلکم هدفرح

ا یمودمع عدفن سادتارب ی قدح ش دقیقح رد .هدنا

یدازآ

ۀرابرد اهنت تاعامتجا مزات

ا ن اه ( تا لامعا لباق یصوصص قوقح ی

ECtHR, 1981: 11

.)

ثحب نآ وصص رد تاعامتجا یدازآ ۀرابرد هک یتاعامتجا عاونا زا یکی دودجو یدادیز یاه

یتایت با حا شدراد ب دح ةیضق رد شرشب قوقح ییاپورا ناوید رد حرطم یایاضق زا یکی رد .هنا

تم سینومک انب ار یلصا ناوید شهیکرت لود هیلع هیکرت هح

م ی رد اههعب هک دراذگ هنورپ

اده ی

یم دانتتا نآ هب ه هباشم ادجنآ زا هدیکرت دلود رظن زا هک فگ هیاب ب ح نیا دروم رد .دوش

سینومک ةملک زا ب ح مان رد هک دافتتا

هش هجیتن رد ش لاعف

ی یاردب یردطص ب ح نآ یاه

ینیمزرت یمامت یم در ار هیکرت لود یاضاقت ناوید شلاح نیا اب . تا هیکرت

ردب هکارچ شهنک

ۀدام هک تا رظن نیا 11

فلاصرب یم ه یتایت با حا لماش لود نیا رظن ( دودش

ECtHR,

United Communist Party of Turkey and Others v. Turkey, 1998: 121

.)

یسفت ةیشاح وصص رد ایاضق نیرتهیهج زا یکی هدسنارف لود هک تا ینوناق هب طوبرم ر

لات رد 2010 ردگید و بادقن زا دافتدتا شنونادق ندیا بدجوم هدب .دردک بیوصت باجح ۀرابرد

ششوپ اه یدم صخش ۀرهچ ندرک ناهنپ ببت هک یی یدلم سدلجم ردظن زا .هدش عودنمم شدودش

و یردارب اب ریاغم ششوپ عون نیا زا دافتتا هسنارف لقاهح

اه دکی . دتا نهدمت ی نانکادت زا ی

ندیا هدیلع ردشب قودقح ییادپورا ناوید رد یناتسکاپ ًاتلاصا تا ینز هک هسنارف روشک ناملسم هدیهج نوناق شهنام سانشان شدوص تاوصرد هب شمان هک نز نیا رظن زا .درک اوعد ةماقا نوناق داوم اب ریاغم نانز ششوپ وصص رد هسنارف لود 3

ش) یمآریقحت یاهراتفر یعونمم(

8 قح(

ش)یددصوصص یگهدنز هددب ماردتحا 9

ش)بهذدم یدازآ(

10 ش)ناددیب یدازآ(

11 )تاددعامتجا یدازآ(

( دتا ردشب قودقح ییاپورا نویسناونک

ECtHR, 2014: 67

ندیا ادب نادهاوص عفاهدم یلادکو .)

یمن ششوپ یعونمم نیا هک للاهتتا اص دراوم رد ج هناوت

جوت هی یعقاو نیا و هشاب ریذپان

هک لقا ی م یاه نادهاوص یصخش لیم هب ًلاماک ششوپ نیا و دوب یدازآ یاراد هسنارف رد یبهذ

دافتتا هک للاهتتا نیا اب هسنارف لود لباقم رد .هندرک ار نوناق نیا وغل تاوصرد ش تا دوب ای باقن زا ششوپ

اه هب نآ هباشم یی عادفد نونادق ندیا زا ش دتا یعامتجا تایح اب قباطم یتخت

( هندرک

Wahlish, 2014

.)

عدفن هدب شدردک زاردبا یدتاره ملاتا شرتسگ باب ار دوص ینارگن هچرگا دوص یأر رد ناوید

(15)

یمن بهذم یدازآ ناوید تاضق رظن زا .داد یأر هسنارف لود رارق ینیناوق ار رت رب یعنام هناوت

نو فا . تا یمومع یرح زا ظفاحم اهنآ زا فهه هک دریگ تادماقم ناوید رظن هب شنیا رب

یدلم

ادت هنرادروصرب اهنآ رب کاح طیارش و یلحم یاهزاین یبایزرا یارب یرتهب اگیاج زا هنیمز نیا رد نیب ناوید کی ( یللملا

ECtHR, 2014: 128

)

.

هب رشب قوقح ییاپورا ناوید ییاپورا نویسناونک حیحص یارجا و ریسفت رب رظان عجرم ناونع

ح نادیم شزادت و لداعت داجیا یارب رشب قوقح ةیدشاح مودهفم یدعمج عفادنم و یدردف قودق

هحلاص ناوید . تا درک حرطم ار هی ه

چی ةیشاح موهفم و انعم اگ هحلادص

دردکن ندشور ار هی

هیجوت هک تا ةیشاح ۀرتسگ و نا یم اریز ش تا ریذپ

هحلاص لود هی عوضوم هب یعوضوم زا اه

رگید

ًلاماک . تا توافتم اب

تا نآ یایوگ ناوید ةیور لاح نیا ةیشاح هک

هحلادص ندیا ردب هی

دلود ۀهدهع رب لوا ةلحرم رد رشب قوقح یاعر هک تا ینتبم یتاتا لصا عدجارم و دتاه

نیب ییاضق ندیازا .هنراد یلیمکت و هیوناث یشقن هنیمز نیا رد یللملا

ۀودحن رد یدلصاد عدجارم ور

هدتبلا هک هنراد رونام ترهق و لمع یدازآ رشب قوقح تاههعت یارجا و ریسفت لدمع یدازآ ندیا

تامیمدصت ینیبزادب رادیتصا و هتدشاد ترادظن نآ رب رشب قوقح ییاپورا ناوید و سین دوهحمان شیهبع و ینامز( دراد ار لود 1395

: 79 - 78 .)

هنچره لود ار نویدسناونک ندیا دادفم هدنراد قح رشب قوقح ییاپورا نویسناونک وضع یاه

هب و هننک ریسفت دوص یرورض عفانم افح یارب دلود نیا زا کیره یارب شرگید ترابع

قدح اده

شهدبناجکی ریدسفت یعونمم هب هجوت اب یلو ش تا هش هتفرگ رظن رد ریسفت زاجم ةیشاح لامعا ریدسفت نیاربادنب شدراهن ار اضعا ریات هیلع دانتتا یلباق یریسفت نینچ مادجنا

دتفرگ ه یودت زا

لود زا کیره و لیلحت دروم ییاپورا ناوید طتوت اه

یم رارق تراظن .دریگ

هدب ادب ردگید ترادبع

هدب ین و ریسفت زاجم ةیشاح نیرتکد یریسفت یهام هب هجوت ریدسفت دیعونمم ۀهدعاق لدیلد

دلود یریدسفت لدمع رب هک تا هش داجیا قح نیا ییاپورا ناوید یارب شهبناجکی ودضع یاده

دقح ییادپورا نویدسناونک دافم یارجا .هشاب هتشاد تراظن شنویسناونک و رادیتصا یاراد ردشب قو

دشاد هدجوت هیاب یلو شهنتسه لمع یدازآ هدنچره

شریدسفت زادجم ةیدشاح نیردتکد سادتارب

لود دلود نیا هب هش داد تارایتصا هک شاد ریسفت رد نویسناونک وضع یاه دوهدحمان شاده

نیازا ش سین لود یبایزرا و ریسفت رب تراظن لوئسم شییاپورا ناوید ور

اهدهاعم زا اده ۀودحن و ت

. تا نآ یارجا ماهقا قباطم نا یم شجنت شییاپورا ناوید فیاظو زا رگید یکی نینچمه

یاه

ماجنا تفرگ ه هک تا ینوناق یاهدراهناتتا اب هم

رت ترادبع اهنآ نی ادب دقباطم دراهناتدتا :زا هدنا

ضیدعبت مهدع و دیلوقعم شکدیتارکومد ةدعماج کدی رد ترورض شبتانت شعورشم فهه شنوناق ( یهمحا نیما و داژن شایاعرلا

1397 : 123 )

(16)

نیب ناوید ةیور یرتسگداد یللملا

فلاصرب د ناوی نیدب ناودید شییادپورا ةدیداحتا یرتدسگداد و ردشب قودقح ییادپورا یاده یدللملا

دسناد نیا زا یشان هیاب ار هلئسم نیا .دراهن ریسفت ةیشاح هب یهعاسم رظن ناهنچ یرتسگداد و تابث تاضق رظن هب هک نیب قوقح یراهیاپ

ناودتن هک تا نیا رد للملا د

اگهدی تادماقم یاده

نیب قوقح هعاوق رد ار یلم یاودعد ود لمادش هدک یتفن یاهوکت ةیضق رد . سناد لیصد للملا

یدصرب هدیاب ناودید هدک دودب رظن نیا رب اکیرمآ ۀهحتم تلاایا ش تا رگیهکی هیلع اکیرمآ و ناریا هکنیا نییعت رد ار ریسفت ةیشاح یم ایآ

شهن ای درک عوجر لباقتم ةلمح هب ناوت رظنهم

.هدهد رارق

یم در ار اکیرمآ للاهتتا نیا ناوید :ناوید رظن زا .هنک

یم اعدا اکیرمآ ۀهحتم تلاایا یاردب یدتفن یاهوکدت هدب هدلمح شهتدشاد هک یتین نسح اب هنک

عفانم زا ظفاحم نما

یتی یم شلاح نیع رد ناوید ... تا دوب مزلا شا هدک دردیگب یمدصت دسیاب

ۀدام زا اکیرمآ ۀهحتم تلاایا ریسفت ایآ 20

هنب 1 قوقح هکارچ شریص ای تا حیحص تدوم ۀههاعم

نیب یم باجیا للملا ماهقا هنک

هب هک ییاه هب هیاب ش تا هش ذاختا عورشم عافد ناونع

یدنیع تروص

یاج و هشاب دوب ه

چی ( دراذگن اجرب ار یریسفت هیشاح هنوگ

ICJ Rep, 2003: 48

)

.

یمن هچرگا یم شلاح نیا اب ش تا نشور اجنیا رد ناوید ةیور هک دوب نئمطم ناوت

فگ ناوت

نیب قوقح رد ییاج ریسفت ةیشاح هک تا رظن نیا رب ناوید درودم هدیور ندیا ادما .دراهن للملا

:سامنیجوک یضاق رظن زا . تا هش عقاو داقتنا چ یتینما عفانم هکنیا یبایزرا یدم بودسحم ردطص دیچ هچ و هنتسه یچ ه

هلئدسم شدودش یا

و تا یتایت هب

ترهن یم هب ار نآ ناوت ۀهدحتم تلاایا شهیضق نیا رد ....درک یبایزرا ییاضق تروص

و یکدشوم ةلمح هک هیتر هجیتن نیا هب اکیرمآ دم

نی دینما یاردب یراذدگ دلم

ی هدیههت کدی شا

یم بوسحم رایعم هک تا لکشم نم یارب .دوش

ار ینلاقع هب

راک دترب هدجیتن ندیا هب و یهنبب

یمن اکیرمآ یبایزرا هک رد ار دودص دتا ندکمم یدتلود رده عدقاو رد .هدشاب رایعم نیا ریاغم هناوت

( هترب هجیتن نیمه هب ههاوخب و هنیبب هباشم یتیعضو

Judge Koojimans, 2003: 44–46

.)

ریسفت ةیشاح لامعا ناکما ۀرابرد لاتنگروب یضاق ش تا تدوم ۀههاعم ساتارب هک ه

م ی :هیوگ

ۀدام ناسل 20

هنب 1 ماهقا هک تا نیا هدب هیابن ش هش هتفگ عفانم زا ظافح یارب هک ییاه

یمن ههاعم نیا فرط ره هک هشاب انعم نیا ماهقا هب تد هناوت

شدودص ردظن هدب هدک هن ب ییاه

ادیزرا دروم هیاب لود یمصت هک اجنآ زا ... تا حیحص دلود هدب هدیاب ...دردیگ راردق ناودید یب

رظندروم ماهقا هک ههد ناشن ات داد صرف دتا دودب لوقعم یصاص لاوحا و عاضوا یارب شیاه

(Judge Buergentha, 2003: 37).

نیب ناوید یتروشم رظن یلاغدشا نیطسلف نیمزرت رد راوید صات ۀرابرد یرتسگداد یللملا

هنومن ا ریسفت ةیشاح لامعا زا ی یدم رادشا هلمج زا ناوید شیتروشم رظن نیا رد . تا

هدک هدنک

راوید صات غ

هننام هب تراسص صادرپ هب کح زا ناوید اجنیا رد شلاح نیع رد . تا ینوناقری