Research Paper
Application of the Principles and Considerations of Urban Brownfields Redevelopment: An Abandoned Industrial Zone in Hakimiyeh Neighborhood of
Tehran
Parsa Arbab a, Gelareh Alborzi b
a. Department of Urban Planning, School of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
b. Department of Urban Design, School of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran
A B S T R A C T A R T I C L E I N F O
The proximity of brownfields to the city’s urban fabric, predominantly residential areas, due to urban development, is a severe threat and, at the same time, a vital opportunity to reduce or improve living qualities, such as environmental vitality, dynamism, and security. Despite recent efforts concerning the brownfields’ revitalization, the principles and considerations in their redevelopment process have been neglected.
Therefore, the present study seeks to apply the principles and considerations in the redevelopment framework of urban brownfields.
The research approach is qualitative, and the method adopted at the theoretical level is meta-synthesis. Accordingly, the principles and considerations were first extracted and compiled from the literature, then scrutinized and applied at the empirical level through the case study method. The principles of “understanding the importance and narrative of the place,” “determining the causes of site obsolescence,” “cleaning up or controlling pollution,” “adapting the secondary use to the site conditions and surrounding context,” “flexibility of the reuse,”
“preservation, display and use of identified and valuable elements”, and
“preservation and improvement of landscape” with their specific considerations have been applied in the abandoned industrial zone belonging to the Naab Vegetable Oil Factory, located in the Hakimieh neighborhood of Tehran. Fulfilling and implementing these seven principles under the particular conditions of each site is an important step and a fundamental approach in responding to the challenge of the redevelopment of urban brownfields and, subsequently, their planning and design phases.
Adaptive Reuse, Brownfields, Redevelopment, Tehran, Urban Heritage.
26 March 2022 2 June 2022 28 July 2022
165-188
. Corresponding author (Email: [email protected])
Copyright © 2022 The Authors. Published by University of Tehran. This is an open access article under the CC BY license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).
Citation: Arbab P., & Alborzi, G. (2022).Application of the Principles and Considerations of Urban Brownfields Redevelopment: An Abandoned Industrial Zone in Hakimiyeh Neighborhood of Tehran. Journal of Geographical Urban Planning Research, 10 (1), 165-188.
http://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2022.345604.1718
Extended Abstract Introduction
During the last few decades, several industrial sites have been idled or abandoned through the economy’s restructuring. These sites, which are so- called brownfields or industrial heritage because of having technical and architectural features and containing tangible or intangible values, need to be transformed from industrial centers into cultural ones to provide new functions. The proximity of brownfields to the city’s urban fabric, predominantly residential areas, due to urban development, is a severe threat and, at the same time, a vital opportunity to reduce or improve living qualities, such as environmental vitality, dynamism, and security. Despite recent efforts concerning the brownfields’ revitalization, the principles and considerations in their redevelopment process have been neglected. Therefore, the present study seeks to apply the principles and considerations in the redevelopment framework of urban brownfields.
Methodology
The research approach is qualitative, and the method adopted at the theoretical level is meta-synthesis. Accordingly, the principles and considerations were first extracted and compiled from the literature, then scrutinized and applied at the empirical level through the case study method, including tools such as field surveys and observations, review of the available documents, and obtaining the opinions of the residents and the former factory officials as the sources of data collection. The case study focuses on the abandoned industrial zone belonging to the Naab Vegetable Oil Factory, located in the Hakimieh neighborhood of Tehran. Its activities, with a history of more than 50 years, have been stopped since 2012 because of the residents’ dissatisfaction due to the unpleasant smell, as well as numerous warnings from the organizations, including the Municipality and the Department of Environment. After the closure, the factory’s space has been rented
to more than 70 small-scale industrial workshops since 2016. So, the site has been abandoned for nearly a decade and became a space for establishing small-scale industrial workshops, which are incompatible with the residential context and have led to a decline in the quality of life in the neighborhood, a decrease in its vitality, visual disturbances and other problems such as insecurity.
Results and discussion
The principles of “understanding the importance and narrative of the place,”
“determining the causes of site obsolescence,” “cleaning up or controlling pollution,” “adapting the secondary use to the site conditions and surrounding context,” “flexibility of the reuse,”
“preservation, display and use of identified and valuable elements”, and “preservation and improvement of landscape” with their specific considerations have been applied in the Naab Vegetable Oil Factory.The cause of deterioration of the site is environmental, and due to the mentioned unprincipled interventions, it is identified physically and visually. However, because the factory has specialized purification systems, its land is not subject to pollution and possible effects.
The socio-cultural, functional, and physical analyses by exploring the neighborhood’s historical core, the past and current areas and land-uses, and the typology of the designed buildings with identity and value of industrial architecture have also been addressed. Determining the secondary use based on the needs assessment of the residents within the framework of the zoning proposed in the development documents, as well as recognizing and using the physical patterns of the buildings, are other significant considerations regarding the redevelopment of the site.
Besides, identifying the qualities of the landscape, the skyline, and the redesigned facades of the factory, as a symbol of industrial architecture in the neighborhood, as well as its view to the surrounding areas, including the Alborz Mountains, old trees and gardens as natural elements, and Eshraq Cultural Center, are among other important
considerations.
Conclusion
Following the research’s purpose and its approach, by reviewing the theoretical foundations and subsequently exploring the facts in practice, the seven principles of
“understanding the importance and narrative of the place,” “determining the causes of site obsolescence,” “cleaning up or controlling pollution,” “adapting the secondary use to the site conditions and surrounding context,” “flexibility of the reuse,” “preservation, display and use of identified and valuable elements”, and
“preservation and improvement of landscape” with their specific considerations were explained and applied regarding the redevelopment of urban brownfields and especially the abandoned industrial zone of the Naab Vegetable Oil Factory. Fulfilling and implementing these seven principles under the particular conditions of each site is an important step and a fundamental approach in responding to the challenge of the redevelopment of urban brownfields and, subsequently, their planning and design phases.
Funding
There is no funding support.
Authors’ Contribution
All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work.
Conflict of Interest
Authors declared no conflict of interest.
Acknowledgments
We are grateful to all the scientific consultants of this paper.
هلاقم یشهوژپ
تسبراک هوهق یضارا ددجم هعسوت تاظحلام و لوصا
یرهش یا :
ح هلحم رد کورتم یتعنص هنهپ یک
م ی ارهت ه
ن
بابرا اسراپ -1
هورگ همانرب یرهش یزیر یزاسرهش هدکشناد ،
، ابیز یاهرنه ناگدکشناد
، ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد
ا هرلاگ یزربل - هورگ
،یزاسرهش هدکشناد ،یرهش یحارط ابیز یاهرنه ناگدکشناد
، ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
ناگژاو یدیلک :
هوهق یضارا ددجم هدافتسا ،یا
،نارهت ،ددجم هعسوت ،یقیبطت یرهش ثاریم .
خیرات تفایرد :
06 / 01 / 1401
خیرات یرگنزاب :
12 / 03 / 1401
خیرات شریذپ :
06 / 05 / 1401
.صص 188 - 165
مه یراوج یضارا هوهق یا اب تفاب رهش و اصوصخ تلاحم
،ینوکسم رد یپ هعسوت
،یرهش
یدیدهت یدج و نیعرد
،لاح یتصرف یتایح رظان رب لزنت و ای اقترا تیفیک یاه تسیز ریظن
،یگدنزرس ییایوپ
و تینما یطیحم تسا . مغریلع لات ش یاه ماجنا هدش رد لاس یاه
،ریخا رد
ناهج و زین
،روشک هب روظنم ءایحا و هعسوت ددجم نیا
،یضارا نیودت لوصا و تاظحلام نودم
هب روظنم تسبراک رد دنیآرف هعسوت ددجم نآ
،اه نانچمه لوفغم هدنام تسا . نیازا
،ور شهوژپ
رضاح هب لابند تسبراک لوصا و تاظحلام رد بوچراچ هعسوت م ددج یضارا هوهق یا یرهش
تسا . درکیور
،شهوژپ یفیک و شور یسانش رد حطس
،یرظن بیکرتارف تسا ات لوصا و
تاظحلام ادتبا زا نایم
،تایبدا جارختسا و نیودت و سپس رد حطس یبرجت و ینتبم رب شور
هعلاطم
،یدروم رد طابترا اب هنومن یا
،ینیع هب تروص یقادصم یواکاو دنوش . نیا
،نینچ ا لوص
« کرد تیمها و تیاور ناکم
»
،
« نییعت للع یگدوسرف و کورتم ندش تیاس
»
،
« کاپ یزاس ای
راهم یگدولآ اه
»
،
« یراگزاس هدافتسا هیوناث بسانتم اب طیارش تیاس و تفاب ینوماریپ
»
،
« فاطعنا یریذپ هب روظنم هدافتسا ددجم
»
،
«
،ظفح شیامن و هب یریگراک رصانع تیوه دنم و
دجاو شزرا
» و
« ح ظف و ءاقترا تیفیک دید
» و تاظحلام یصاصتخا ره
،کی رد هنهپ یتعنص
کورتم قلعتم هب هناخراک نغور یتابن بان عقاو رد هلحم هیمیکح رهش
،نارهت هب ناونع هنومن
،یتاعلاطم دروم تسبراک هتفرگرارق دنا . هدایپ یزاس و قیبطت لوصا تفه هناگ روکذم بسانتم اب
طیارش صاخ ره
،تیاس یماگ یساسا و یتفایهر یدیلک رد خساپ هب شلاچ هعسوت ددجم
یضارا هوهق یا یرهش و ابقاعتم لحارم همانرب یزیر و یحارط نآ اه .تسا
. ای ن مکت و موادت زا هتفرگرب هلاقم ی
ل شخب ی اپ هب طوبرم تاعلاطم زا ی
نا همان سانشراک ی ناونع اب دشرا
« یحارط روظنم هب ددجم هعسوت بوچراچ نیودت
هوهق یضارا ا ی یرهش یحاون رد »
تعنص هنهپ :یدروم هعلاطم(
ی هدکشناد رد )نارهت هیمیکح هلحم رد کورتم زاسرهش
ی اهرنه ناگدکشناد ی
ز ی اب هاگشناد
.تسا نارهت 1 لوئسم هدنسیون . Email: [email protected]
:دانتسا ،بابرا اسراپ .هرلاگ ،یزربلا و (
1401 .) ضارا ددجم هعسوت تاظحلام و لوصا تسبراک ی
هوهق ا ی رهش ی : هنهپ تعنص ی هلحم رد کورتم
کح ی م ی ه نارهت هلجم . شهوژپ یاه یایفارغج همانرب یزیر یرهش 10 ، ( 1 ،) 188 - 165 .
http://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2022.345604.1718
همدقم و یقفا شرتسگ میقتسم یاهدمایپ زا اتدمع
ندش هرصاحم ،اهرهش همانرب دقاف هنهپ
یاه عاونا نوچمه یتعنص
هناخراک اه یاهرابنا و هیشاح
یا یئزج نونکا هک تساهرهش طسوت ییادج
ریذپان نآ زا هتشگ دنا و ندش هتخانش بولطمان .
نیا یراگزاسان یربراک
اه لاقتنا موزل ،رهش تفاب اب نآ
اه زا جراخ هب ینوناق هدودحم
و تشاد یپ رد ار هجیتنرد
یاجرب ،
اتکه ندنام و هدافتسالاب نیمز اهر
کورتم فلتخم عاونا رد دز مقر ار
هک صا احلاط زا نآ اه ناونع اب وهق یضارا ه
1یا رد و
یگژیو ندوب اراد تروص دجاو یرامعم و ینف تایفیک و اه
شزرا و مها تی سوملمان ای سوملم یتعنص ثاریم ،
، 2
دای
یم دوش (
Arbab & Alborzi, 2022; Rey et al., 2022
.) هب ریبعت ( نارگید و کلا
Locke et al., 2018
،)
یلاحرد هک ا اهرهش ا ز ،دنتسه شرتسگ لاح رد فارط مه
نامز ، و نورد زا هب
روط موادم هبور لاوز و یدوبان دنا . نیا تعنص
ییادز ندرک اهر و 3
تیاس یاه لوت ی د ی رد اهرهش لخاد نارگن هک
ی سب هدمع ی را ی زا اهروشک تس
، هن اهنت و داصتقا رب
طیحم تسیز عامتجا هافر رب هکلب ، ی
و یمومع تملاس ، ک
یف ی ت گدنز ی ی ک هقطنم یتارثا وس ء هتشاذگ و هب ناونع ی ک
لک شلاچ ی د ی ارب ی همانرب یزیر رهش هعسوت و ی
، نهپ زا یهوبنا اب ار اهرهش ه
یاه کورتم دقاف و تیفیک یاه هیلوا یگدنز
،
تسا هتخاس هجاوم (
Masiero et al., 2022; Rizzo et al., 2015
) . ،نایم نیا رد یلعف تعرس
هرهب زا یرادرب عبانم
یمز هویش لیلد هب ن همانرب ،نآ زا هدافتسا رادیاپان یاه
،یرهش دعاسمان یزیر حلاصا
نکاما دمآراکان اقباس
و یتعنص
هژورپ ریغ هعسوت یاه نامزاس
هتفای
، تسا شیازفا هب ور ناهج رسارس رد .
نیازا ور ، وهق یضارا ددجم هعسوت ه
یا هب هژیو رد
یاهداصتقا لاحرد
هعسوت ، یرورض هتخانش هدش م و ی تسیاب اقترا ء دبای (
Ahmad et al., 2020
.) تشاد هجوت دیاب
، هعسوت
وهق یضارا ددجم ه
یا ءایحا هب رصحنم و دودحم نیمز
ییاه و صاخ ددجم هدافتسا یاهاضف زا
هدشاهر من ی دوش
، هکلب
یعامتجا ینیرفآزاب -
،یداصتقا ا و تملاس
ی نم ی گرد عماوج ی
ر دشاب هتشاد هارمه هب دیاب زین ار (
Wang et al., 2022
.)
یضارا ددجم هعسوت هوهق
یا یلصا عوضوم کی هنیمزرد
یرهش قلاخ هعسوت و یرهش یرادیاپ هاگدید زا یرهش هعسوت
هقطنم و ( تسا یا
Szabo & Bozsoki, 2022
.) تیاس زا یرایسب ،هتشذگ ههد دنچ لوط رد یتعنص یاه
هجیتنرد
،داصتقا راتخاس دیدجت لاعفریغ
ای کورتم هدش دنا هک نیعرد لاح شزرا دجاو ، تیمها و اه
و یدام یاه یدامریغ
و
مه نامز رییغت دنمزاین ، هب
روظنم لوحت نیون تامازلا اب بسانتم دیدج یاهدرکلمع هب ییوگخساپ نتفای
زکارم زا اهرهش
یتعنص و لیدبت ندش ( دنتسه یگنهرف زکارم هب
Arbab & Alborzi, 2022
.) لاس رد ریخا یاه هب
ساو هط مامتها
هنهپ نیا هب هجوت ،دنمشوه دشر و رادیاپ هعسوت نوچ یمیهافم ققحت رد یملع یاهداهن یاه
هدشاهر هب ناونع یلیسناتپ
هب روظنم ا ددجم هعسوت و هدافتس
، نادنچود دش تسا ه . نآ نانچ هک نهپ نیا ه ،اه یرهش ثاریم ناونع اب
، 4
یعبنم و لاح یارب
یامرس ه یا یارب هدنیآ وم زین و رهش یتآ هعسوت یارب یدل هتخانش
یم نیا .دنوش هک ثاریم
هب ناونع کی تخاسریز ، کی
کرتشم ییاراد و 5
یمومع ییلااک یم دومن و هدرک لمع 6
،دبای یم دناوت هب ناونع رد یعورش هطقن یایحا
اب هک ییاهرهش
،دنتسه هجاوم دیدش ندش اهر و طاطحنا ،لاوز دادملق
دوش (
Locke et al., 2018
.) ام روشک رد ،هتشذگ ههد کی یط
ناگرا و اهداهن ،زین ،طبترم یاه
فدهاب تصرف قلخ یداصتقا دیدج یاه
، یرهش یاهاضف شرتسگ و یعامتجا بلاق رد ،
هژورپ فیرعت ددعتم یاه
هصرع ینیرفآزاب دمآراکان یاه
هوهق یضارا یایحا هب ، هتخادرپ یا
توق زا ناشن دوخ رما نیا هک دنا
ت تسایس نتفرگ همانرب ماظن رد نآ هب هجوت و ددجم هعسو
،نایم نیا رد .دراد یرهش تیریدم و یزیر هچنآ
نایم رد مه
1 . Brownfields
2 . Industrial Heritage 3 . De-Industrialization 4 . Urban Heritage 5 . Commons Resource 6 . Public Good
/ یزربلا و بابرا جم هعسوت تاظحلام و لوصا تسبراک
ضارا دد ی هوهق ا ی رهش ی ...
167
نیا لوح ماجنا لاح رد ای و هتفرگ تروص تامادقا و تاعلاطم کدنا نیب زا مه و یضارا نیا ددجم هعسوت یجراخ براجت لام و لوصا نیودت ندنام لوفغم ،تسا دوهشم ،روشک لخاد رد عوضوم تاظح
هب روظنم .تسا یدنیآرف نینچ رد تسبراک
هوهق یضارا ددجم هعسوت لمع و تسایس یا
اتدمع هب تروص هژورپ هب هژورپ لدم کی ( تسا1
2022 Schilling,
).
اما
هژورپ
،ددجم هعسوت یاه یتروص رد اهنت
هجیتن شخب دوب دنهاوخ هک
لصاح باختنا یاه هقیلس یفداصت و یا و هدوبن2
زا
ریسم ی یلیلحت ییاسانش هک یلوصا رب رظان هار
لح یاه یگژیو و طیارش زا ار تیاس یراگزاس رب رثوم زاغآ یلحم یاه
یم ( دنوش جتنم ،دننک
De Gregorio et al., 2020
رضاح شهوژپ ،نیاربانب .) لابند هب
تاظحلام و لوصا نیودت
هب روظنم هوهق یضارا ددجم هعسوت رد تسبراک .تسا یرهش یا
نیازا ور هدش شلات تسا
نمض ،یرظن حطس رد و ادتبا
هژورپ رب رظان براجت و یرظن ینابم رورم تاظحلام و لوصا ،یضارا نیا زا ددجم هدافتسا یاه
هب روظنم ددجم هعسوت
هوهق یضارا ددرگ جارختسا یرهش یا
. هنومن رتسب رد ،لوصا نیا تسبراک و لامعا قیداصم ،یبرجت حطس رد سپس
هعلاطمدروم نعی
یتابن نغور کورتم هناخراک ی هیمیکح هلحم رد عقاو بان
رهش هک نارهت هقباساب
یا غلاب رب 50 بیرق ،لاس
،تسا هدنام کورتم ههد کی هب هجوتدروم
.دریگ رارق
یرظن ینابم نامه روط شهوژپ هدمع رد هک تسا نیا تیعقاو ،دش هراشا هک هوهق یضارا یایحا رب زکرمتم و دوجوم یاه
،یرهش یا
امیقتسم و هب تروص هدشن هتخادرپ ،دشاب تسبراک لباق یضارا نیا هعسوت بوچراچ رد هک نودم لوصا هئارا هب صخشم
اما تسا هب هطساو زتنس و اوتحم لیلحت ،رورم نآ
اه اب یگژیو و طیارش رب ینتبم یصصخت یهاگن یاه
هبرصحنم درف
هوهق یضارا یم ،یا
نیا نیودت و جارختسا ریسم رد ناوت همادا رد هک تاظحلام و لوصا
هب لیصفت هجوتدروم هتفرگرارق
.دومن تکرح ،تسا هوهق یضارا ینیرفآزاب لوصا نوماریپ یشهوژپ رد
یربراک حیحص باختنا یاتسار رد یتاظحلام ،یا
رما هب هجوت موزل و یروآدرگ ،هیوناث کاپ
یزاس هدنیلاآ ( تسا هدش نییبت ،نیشیپ یربراک زا یشان یاه
Hollander et
al., 2010
باب رد ،رگید یشهوژپ رد نینچمه .) هرطاخم
زیمآ ندوب لاآ ی هدن اه ی موسرم خرب ی آرف زا ی اهدن ی تعنص هب ،ی
هتسد یدنب نآ اه هتخادرپ هدش ( تسا
Jackson et al., 2010
هعلاطم رد .) هب لیذ رد ،رگید یا
یاهدربهار یریگراک
،زبس تخاسریز پ
ییاهداهنشی یربراک صوصخ رد
یضارا ییاهن هداتفاراکزا
هئارا هدش ( تسا
Kim, 2015
.) رد
شهوژپ اه یی هوهق یضارا یگدوسرف و ندش خوسنم للع ،یصاصتخا یفادها یریگیپ نمض ،رگید ،یا
هب ناونع زا یکی
تاظحلام یسرربدروم
، هراشادروم هتفرگرارق
( تسا
Al-Attar, 2011; Cahantimur et al., 2010; Lepel, 2006
.)
س زا ،رگید ییو ییاجنآزا
هک هوهق یضارا زا یخرب و هدوب یخیرات هینبا یواح ،یا
عومجمرد ، هب ناونع شزرا دجاو یرتسب
یثاریم هب باسح یم یصاصتخا تاظحلام یخرب ،دنیآ نآ
اه شهوژپ رد ریظن دودعم ییاه
بطت ددجم هدافتسا یق
ی زا
هناخراک اه یثاریم تشک ی زاس ( ی
Hettema and Egberts, 2020
تیاس و نکاما زا ددجم هدافتسا ای و ) ،یخیرات یاه
حرطم هدش ( ایلارتسا یتنطلس نارامعم هسسوم یوس زا
NSWDP and RAIA, 2008
) هجوتدروم هتفرگرارق
.تسا هتیمک
نیب یتعنص ثاریم زا تظافح یللملا ،تئود( تسا هدومن یتعنص ثاریم زا تظافح یارب ییامنهار نیودت هب مادقا زین 3
1396 .) اتیاهن شهوژپ رد هوهق یضارا یدنمتیوه تیمها للاخ زا ار یدنچ تاظحلام ،رگید ییاه
یم ،یا دروم ناوت
( داد رارق ییاسانش
2019
; Lee, 2018 Cenci,
.) ( نایرون و یدارفا ،زین یلخاد نارگشهوژپ نایم زا 1394
یط رد )
هب ،یشهوژپ فرعم
ی ک تاظحلام یف
ی هنهپ ددجم دربراک رد مهم اه
ی کورتم هتخادرپ تاظحلام نیا .دنا 25
یگمه ،هناگ
1 . Project-by-Project Model 2 . Arbitrary Choices
3 . The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage (TICCIH)
هدش یهدناماس ،یبایزرا بوچراچ کی بلاق رد هک دنتسه یماع یفیک تاظحلام نیما نینچمه .دنا
( نمایرآ و هداز 1383
)
رظانم یایحا نوماریپ یشهوژپ رد زین یتعنص ارف
موادت لماش هک ار رظانم نیا یحارط نلاک یاهراکهار و لوصا ،
خیرات هدرک هئارا ،تسا یراگزاس و تفایزاب ،ی قابطنا ییارجا براجت ،رگید یشهوژپ رد هک تسا یلاح رد نیا .دنا
و یریذپ
،یتعنص ثاریم زا ددجم هدافتسا هب
ناونع هنومن هوهق یضارا زا یصاصتخا یا یناوخزاب دروم ناریا رد ،یرهش یا
هتفرگرارق
و یچانح( تسا ناراکمه
، 1398 .)
لام و لوصا هوهق یضارا ددجم هعسوت تاظح
یرهش یا
ناکم تیاور و تیمها کرد
و ینیسح( تسا عماوج یداصتقا و یعامتجا تایعقاو نییبت و کرد رب رظان و یلحم تائاضتقا رد هشیر ،ناکم تیفیک ،نارگید 1399 .) نیازا ور و نتفای ، لوا تسا مهم ناکم دروم رد هچنآ کرد
ی ن هژورپ ره زا هلحرم ددجم هعسوت
تسا .
شزرا لیلحت ( دوش نیودت فافش هینایب کی بلاق رد دیاب نآ تفاب و تیاس تیمها و اه
NSWDP & RAIA, 2008
.)
یسنس ،ناکم یرگتیاور باب رد ی
ک اس ی ت تعنص ی هدافتسا نودب ار
م ی ثار ی یم دناد ناتساد هک ی هب صوصخ اور ار
ی ت
م ی دنک (
Cenci, 2018
ک تیاور ،ناکم هچخیرات ،تقیقح رد .) یگنوگچ و تسا ناکم تشذگرس و تیوه هدنن
یور مه
هیلا هدرشف یریگرارق یم وگزاب ،زورما ییاهن هجیتن هب ندیسر ات ار ددعتم یاه
.دیامن هب یاج افرص یتسیچ ، ییارچ نتفای
رف للاخ رد زورما رهش مرف ندمآ دیدپ آ
ینوگرگد سپ رد یاهدنی رهش یاه
،تسا تیمها زئاح رایسب ، تفای هب هکارچ
ن
هار لح یاه ی هئارا زین و طیارش رییغت یارب پ
ییاهداهنشی همانرب راک هطیح رد هک ،نآ ماجنا یگنوگچ دروم رد
نازیر و
ناحارط یرهش تسا یم کمک ، دنک
(
Locke et al., 2018
).
هوهق یضارا هچخیرات نییبت ،زتربگا و امته ار یا
هب ناونع یم یرورض هدنیآ یارب یتیوه نایوار زا یشخب دنناد
(
Hettema & Egberts, 2020
،هچخیرات نیا .) وصت
ی نشور ر ی زرا هرابرد ار ی
با ی هنهپ هب ناونع رد یدیدهت ای و تصرف
ترواجم اب قطانم نوکسم ی هناماس و اه ی لمح لقنو پ ی نومار مهارف ، م ی دزاس (
Kirkwood, 2003
).
هیلا شناوخ یاه
یوار ناکم هکنیا و تیاس تشذگرس حیحص کرد و یلبق شزرا هچ
نآ هیوناث یربراک ذاختا رد ییازسب شقن ،تسا ییاه
.دراد تیاور نیا ددجم هدافتسا و ءایحا ریسم زا هدنیآ رد د
اس زا ددجم هدافتسا ر تی
یاه کورتم
، رثکا همانرب و نازیر
ناحارط
، ای ن ناکم ار اه هب ناونع هتسجرب رت ی ن هخسن هیلادنچ دنمشزرا یاه یم رظن رد
فاح هک دنریگ ظ
رات ی خ گنهرف
لحم ی و یلم دنتسه (
Lee, 2019
.) دام عبانم اب ورملق ره ی
و یدامریغ دوخ
رگنایامن ، وه
ی ت تسا دوخ س .
نامتخا زین
هب ناونع
،هعومجم نیا زا مهم یرصنع باتزاب
ی رات زا ی
،خ ش ی هو گدنز ی هعماج
، نوگرگد ی نهرف ،نآ تلاوحت و اه گ
اه و
نکت کی یاه تنس ی لحم حلاصم و نامتخاس ی
تسا (
De Gregorio et al., 2020
تیلباق زا ،ساسا نیا رب هک ) تیصخش
یشخب ،شاترومیت و یچانح( تسا رادروخرب ناکم سح داجیا و هیحان کی هب 1400
و تاظحلام بلاق رد ،دراوم نیا .)
هیلا یعامتجا یاه -
یدبلاک و یدرکلمع ،یگنهرف -
ییاضف لباق ییاسانش .دنتسه لیلحت و
سرف للع نییعت تیاس ندش کورتم و یگدو
هلمجزا یگژیو و یلصا یاه فیرعت
هدننک هوهق یضارا نآ ندوب کورتم و یگدوسرف ،یا
،ییاسانش .تساه و شجنس
نازیم شهاک رد ... و یتیعقوم ،یدبلاک ،یدرکلمع یگدوسرف ریظن یضارا نیا یگدوسرف و ندش کورتم للع نییعت زا یشان یفنم تارثا نآ
اه لقادح هب زین و .تسا یمازلا ،ایحا زا شیپ تیعضو هب تشگزاب لامتحا ندناسر
نیازا ور اب ،
سررب
،عوضوم تایبدا رد یگدوسرف لیلاد ی یلصا ،تیاس ره یارب ندش کورتم للع زین و عاونا ای عون ندرک صخشم
هوهق یضارا ددجم هعسوت رد مهم یرهش یا
هب باسح یم یضارا ندش کورتم و یگدوسرف عاونا حرش .دیآ هوهق
رد یا
/ یزربلا و بابرا جم هعسوت تاظحلام و لوصا تسبراک
ضارا دد ی هوهق ا ی رهش ی ...
169
لودج 1 .تسا هدش نییبت
لودج 1 . هوهق یضارا ندش کورتم و یگدوسرف للع و عاونا یرهش یا
تلع و عون
و یگدوسرف
ندش کورتم تاحیضوت
ذخأم
هفلؤم یاه
فی ز ی ک
،ی درکلمع
و ی
یرصب ( نوسلیو و لکیج
1992 اب ) دیکأت رب هفلؤم هوهق یضارا یدرکلمع و یکیزیف ،یتعنص یا
وگ و للع یم ناونع ریز حرش هب ار یگدوسرف نیا هن :دننک
- هناخراک :یدرکلمع یگدوسرف لاخ
یدصتم نودب و ی (
لاعفریغ اما ،) رظنزا ف ی ز ی ک ی
( /نامتخاس تاسیسأت .تسا بسانم )
- یکیزیف یئزج یگدوسرف -
:یدرکلمع هناخراک هک هدافتسا مک لاماک
رظنزا یکیزیف
رادهگن ی من ی تسا نکمم هچرگا دوش ل هب
دشاب لاعف یدرکلمع ظاح .
- یکیزیف یگدوسرف -
نامتخاس :یرصب دروم یراتخاس ظاحل هب هک ییاه
ءوس هدافتسا
،دنتسه هب ناونع فیعض یحارط اب ییاهاضف رد دیدج یاهدرکلمع هتفرگرارق
دنا .
- یکیزیف یگدوسرف -
:یدرکلمع هزاس اه ی کورتم ، نودب تظافح رادهگن و ی ی ا تراظن
قتسم ی م .دنتسه
- یکیزیف دیدش یگدوسرف -
یدرکلمع - .تسا بیرخت لاح رد هناخراک :یرصب Al-Attar, 2011;
Jakle and Wilson, 1992
هفلؤم یاه
،یدرکلمع
،یکیزیف یعامتجا و ( نروب
1982 یگدوسرف ) ار هب ناونع ی ک ضرف ی ه ارب ی طاطحنا یضارا رهش نورد هدرمش
ک م ه ی دنچ هب دناوت ی ن دشاب تروص :
- :یدرکلمع تقو ی لد هب دوجوم راتخاس ی
ل حارط ی عقوم ، ی ت ناکم ی ی ا اضاقت یی دی رگ
،
رظنزا داصتقا ی لباق هدافتسا دشابن .
- :یکیزیف تقو ی هزاس لباقریغ تنوکس ریذپان عامتجا و دشاب
.
- تاحیجرت :یعامتجا اضاقتدروم
.دنتسین Al-Attar, 2011;
Bourne, 1982;
یدمآراکان یکیزیف ،یدرکلمع یدبلاک و هوهق یضارا هدنیآ هک یلماوع
رود دوخ یلصا درکلمع زا هک ار یا هدش
ای یدح ات و هب
روط
هدش هنکس زا یلاخ ای هدافتسالاب ،کورتم لماک یم لکش ،دنا
،دنهد هب رارق :تسا ریز
هدافتسا و بیرخت و یناریو ،تقوم هدافتسا ،ندش کورتم ،درکلمع نداد تسد زا ینلاوط تدم Lepel, 2006;
Szabo and Bozsoki, 2022;
Wang et al., 2022
داعبا یکیزیف - س ،یراتخا طوبرم ،یدرکلمع
ریوصت هب ینهذ
،
،یمسر و ینوناق
،یتیعقوم طیحم
تسیز
،ی و یلام
یداصتقا -
یکیزیف یگدوسرف -
:یراتخاس تشذگاب
،نامز رییغت بآ اوهو مز تکرح ، ی ن تفاب ... و
یرهش هبور لاوز هتفر هب یروط هک ن ی زا هب و تظافح دوبهب ، رتارف زا هچنآ طسوت تظافح و
رادهگن ی داع ی تسا ماجنا لاح رد .دراد ،
- یرهش تفاب هک ینامز :یدرکلمع یگدوسرف دی
رگ ارب ی درکلمع ی ارب هک ی نآ
یحارط هدش ، یا اهدرادناتسا اب قباطم ی
رصاعم یا تامازلا نانکاس هوقلاب
،تسا هدافتسا
یمن دوش . هق یضارا باب رد هو
یم رظن هب زین یتعنص یا ،دسر
یماگنه هک رگید هناخراک اه
هناخراک ،دوبمک نیا عفر یارب ،دنشاب هتشادن ار مزلا یکیژولونکت تاناکما اب رگید یا
تاناکما هب زور هطقن رد ،هدش رهش زا رگید یا
سیسأت یم .ددرگ
- :یتیعقوم یگدوسرف یماگنه
هک یربراک اعف یربراک کی نوماریپ یاه هاگتسیا لثم( ل
هار نهآ هاگشورف ریظن )سوبوتا لانیمرت ای هب نآ ییاتسور تیعمج ای و هتفر نیب زا ،اه
،دننک ترجاهم رهش هب
نامزرورم یتیعقوم یگدوسرف راچد و هداتفا تیلاعف زا یربراک نآ
یم .ددرگ
- یگدوسرف طیحم تسیز رییغت اب :ی حم ی ط ناسنا ی عامتجا ، ی داصتقا ، ی ی ا بط یع م ،ی نکم
.دشابن بسانتم ،زور یاهزاین اب رگید یرهش تفاب تسا هنومن
اه یی لخاد قطانم رد ی
گدولآ هک دراد دوجو اهرهش ی
اوه غ و شزرل ،ادص ، ی
هر م ثعاب ی دوش تنوکس رد
هناخ اه ی هتخاس هدش نامز رد اه ی غ هتشذگ ی ر .دشاب باذج هوهق یضارا باب رد
هب زین یا
یم رظن یگدولآ ،دسر یشان یاه
لیامت ،تیاس ندش کورتم زا یشان ای نیشیپ یربراک زا
.دشاب هداد شهاک یدایز نازیم هب ار هدودحم نآ رد یگدنز همادا هب نینکاس Cahantimur et al.,
2010;
Lichfield, 2009;
Trouw et al., 2020
کاپ یزاس یگدولآ راهم ای اه
یگژیو زا رگید یکی یاه
فیرعت هدننک هوهق یضارا یا
، لامتحا نیشیپ یربراک زا یشان یگدولآ ندوب اراد و
ابقاعتم دوجو
نورد ای و رد یکیزیف ای و ییایمیش ،یکیژولویب تارطخ یخرب رتسب
تیاس تسا هدافتسا زا شیپ یگدیسر دنمزاین هک
( تسا ددجم
Sun et al., 2022
.) یم یگدولآ نیا هویش هب یبایزرا زا سپ تسیاب
روم ،فلتخم یصصخت یاه د
کاپ یزاس
،ناراکمه و انیسپ نایب هب .دریگ رارق راهم ای ددجم هعسوت دروم رد
ی ک اس ی ت بوسر اب ینلاوط تدم مس هوقلاب رصانع ،ی
تامادقا حا ی ءا گدولآ تسا نکمم ی
یقاب هدنام دنک ناهنپ ار (
Pecina et al., 2021
و ) هجیتنرد یربراک زا یشان یگدولآ
نیشیپ هب تروص ی ک دهت ی د ناهنپ ارب ی تملاس .دنامب یقاب ی نیازا
ور ، کاپ یزاس یگدولآ نیا راهم و هلمجزا
تامادقا
ددجم هعسوت دنیآرف یرورض هب
باسح یم و هدمآ ی تسیاب
ک سدنهم طیحم
تسیز ی ا ی ک اس صصختم ی
ت
،
هیزجت لیلحتو لماک ی ارش زا ی ط اس دوجوم ی ت حم لماوع و ی
ط ی هطوبرم ار ماجنا ( دهد
Hollander et al., 2010
).
زا یکی
هویش هرهب ،لصا نیا ققحت نیون یاه زا یریگ
زگ ی هن اه ی حلاصا ی لام ی
1م هک تسا هب
ناونع زا یکی اهدربهار ی ا
روانف ی اه ی دم ی ر ی ت ر ی کس هک رد دوبهب نچمه و کاخ درکلمع ی
ن تسد ی با ی دم هب ی ر ی ت ر ی کس دنرثؤم ، فیرعت هدش .تسا
هرهب اب هویش نیا زا یریگ
شور اه ی گ ی ها ی چراق ، و اه ی ا نتبم ی رتکاب رب ،ی ارب ی لاآ لاقتنا شهاک ی
هدن اه هب طیحم ی ا اب
بثت ی ت نآ اه لکش هب اجرد
رد ، کاپ یزاس یگدولآ راهم ای یم شقن یافیا اه
( دنک
Cundy et al., 2016
شور .) یاه
هویش هعومجمریز هک یهایگ حلاصا هدشدای
کینکت زا یکی ،تسا هنهپ ءایحا موسرم یاه
یتعنص یاه هب هک هدوب کورتم
نیما نایب ( نمایرآ و هداز
1383 نمض ) کاپ یزاس یتعنص ناکم بیسآ
هدید هب زین ار رظنم ییابیز ءاقترا ،هنیزه نیرتمک اب
.دراد هارمه ،فده افرص هدنیلاآ زا طیحم نتخاس یراع راهم ای اه
نآ اه اتجیتن و زا تظافح طیحم
تسیز شیامن هب هکلب ،تسین
روانف نتشاذگ ی
یاه هدافتسادروم کینکت زین و
یاه هدشذاختا .دراد هارمه هب دوخ اب زین ار
نآ نانچ هک نارگید و ناه
(
2020 Han et al.,
میظنت تیفرظ شیازفا ،) تسیز
یطیحم هژورپ ماجنا لیذ رد ار 2
ددجم هدافتسا یاه هب
هطساو راهم
هدنیلاآ یتعنص یرگشدرگ و اه رکلمع ندوزفا و هداد رارق فده3
یروانف هاگشیامن نوچ ییاهد گنهرف شزومآ و4
رد ار5
هدومن داهنشیپ ،نآ یاتسار .دنا
هب یهاگ کاپ یزاس یگدولآ لماک اه
هتخادرپ هدش راهم هب اهنت ،طیارش روخارف هب زین یهاگ و
هدنیلاآ نیا لرتنک و یم هتخادرپ اه
یم دوخ نیا هک دوش .ددرگ ددجم هعسوت یارب یتصرف هب لدب دناوت
ینوماریپ تفاب و تیاس طیارش اب بسانتم هیوناث هدافتسا یراگزاس
هبرصحنم طیارش اب صاخ لکش هب هیوناث هدافتسا یراگزاس و بسانت زا یکی ،نآ ینوماریپ تفاب زین و تیاس درف
یدیلک هوهق یضارا ددجم هعسوت لوصا نیرت .تسا یرهش یا
نیا رب نارگید و تراهنگاد دنارواب
هک رارق رگا تسا
رهش تلاوحت
، دروم دییأت ب دادعت ی رامش ی ذ زا ی ناعفن لحم ی
، هقطنم ا ی لم و ی ،دشاب هوهق یضارا یا
اب ی د روط ی دبای هعسوت
هک هب یاج لبق شقن همادا ی
دوخ هب ناونع تیاس یاه ادج هداتفا رهش زا
، 6
هب هنوگ یا ،راگزاس و مجسنم هب
ناونع شخب ی زا
هلحم و رهش اه
ی فارطا هتخانش دش ه و هدافتسادروم دریگ رارق
(
Dagenhart et al., 2006
).
هظحلام راهچ ،ساسا نیا رب
،لیذ حرش هب رد
لصا نیا اب طابترا لباق
هجوت :دنتسه
1 . Gentle Remediation Options (GROs) 2 . Ecological Regulation Capacity 3 . Industrial Tourism
4 . Technology Exhibition 5 . Culture Education 6 . Stand-alone Sites
/ یزربلا و بابرا جم هعسوت تاظحلام و لوصا تسبراک
ضارا دد ی هوهق ا ی رهش ی ...
171
.1 نتفرگ رظن رد لماش دوخ یدرکلمع ماظن رد یراگزاس :یدرکلمع یراگزاس
« و یسرتسد لمح
لقنو
» ،
« و یربراک
تیلاعف » و
« تاسیسأت تازیهجت و
» .تسا کرت ی اهدرکلمع بسانم ب ی
اهن یی هنهپ رد
، ی ک ی تاظحلام زا ددجم هدافتسا
هنهپ کورتم یاه .تسا
سپ زا ا ن اهدرکلمع باخت ی
اهن یی ا ،تسا مزلا ی
اعر اب اهدرکلمع ن ی
لکش هب لصا دنچ ت ی
بسانم
مه رانک رد کرت
ی دنوش ب هب
یروط هک سرتسد ی ربراک هب بسانم ی
گنهامه ، ی صوصخ اب ی
تا مکت ،هنهپ ی
ل اهدرکلمع ی
شیپ ینیب هدش رد نآ اب دنویپ رد اهدرکلمع
ی پ ی نومار اب اعر ی ت مه یراوج رتمک دوجو و ی
راگزاسان ن ی
و اتیاهن ت زو ی ع
اع هنلاد هنارس ه تاناکما و ا
، ،نایرون و یدارفا( دوش ققحم 1394
).
.2 کولب یاهوگلا ییاسانش :یدبلاک یراگزاس هناد و یدنب
یفیک ،اضف و هدوت هطبار ،یدنب ،هینبا تمدق و ت
هنوگ یسانش
دوجوم یاهانب رظنزا
و تیفیک ،یرامعم یوگلا شزرا
نآ اه ینوماریپ تفاب و تیاس رد هلمجزا
تخانش هک تسا یتاظحلام
یم هیوناث هدافتسا یراگزاس لصا بولطم ققحت هب رجنم ،دراوم رگید رانک رد ،نآ قیقد تیمها زئاح دراوم رگید زا .ددرگ
اک یراگزاس یارب یروانف و حلاصم ،یدبل
داقتعا هب .تسا هینبا هژیو یاه د
ی روگرگ ی و ،شناراکمه و یکی ،یرامعم یروانف
هژورپ کی ندرک ییاهن و ققحت یارب یلصا یاهرازبا زا ددجم هدافتسا
یقیبطت تسا1
تسیس و حلاصم باختنا اریز ، م
یاه
تخاس زاسو هب هنوگ یا بانتجا ریذپان
، طعنا تامازلا اب قابطنا ا
ف یریذپ شگرب ، ت یریذپ ییایوپ و تفایزاب ، ار
نآ هصخشم هک
تسا تحت ، ریثأت یم نآ هب هتسباو و هداد رارق ( دزاس
De Gregorio et al., 2020
.)
.3 :کورتم یضارا ددجم دیلوت ندناسر لقادح هب هلمجزا
ای و زا یریگولج ،هیوناث هدافتسا یراگزاس لصا تاظحلام
تسد مک کما ندناسر لقادح هب هنهپ ددجم دیلوت نا
،ءایحا یارب هتفرگ تروص تامادقا تسین مزلا .تسا کورتم یاه
یم هکلب دنادرگزاب نآ لوفا زا شیپ تیلاعف تیعضو هب ار نآ هدودحم و تیاس هرهب تسیاب
بسانم و دیدج یرادرب ،رت
همانرب و یزیر فده یراذگ ( دوش
Mert, 2019
حیحص باختنا تیمها رگنایب عوضوم نیا .) اراد موزل و هیوناث یربراک
رد زین ناراکمه و نوسکید .تسا نآ یراگزاس رثکادح ندوب نییبت
،دندقتعم کورتم یضارا ددجم هدافتسا تاظحلام ماظن
ربراک ی هنهپ اه ی اب کورتم ی
وحن هب د ی دوش نییعت کورتم اددجم هک
دشاب هتشادن یپ رد ار هنهپ ندش ی
ا ،تشونرس نیا
زا سپ هرود ینامز وط نلا ی رت ی ( دتفا قافتا
Dixon et al., 2007
اب هظحلام نیا ققحت رد یحارط رثوم شقن رب هولاع .)
عماج یهاگن رد ،تیقلاخ و یروآون لامعا و رت
همانرب
ِنازیر هقبط ، هوهق یضارا یدنب لیسناتپ و تیولوا رظنم زا یا
زاب
هعسوت ارا ددجم دیلوت ندناسر لقادح هب یاتسار رد مهم یمادقا ، هوهق یض
هقبط نیا زا یکی .تسا یا یدنب
لدم ،اه
تنرباک یصصخت هکبش یوس زا یداهنشیپ مان اب2
ABC3
هک تسا اریخا ،شناراکمه و اوکیدوویو طسوت هعسوت
هتفای اب و
4 مان هئاراABCD
هدش هک تسا هب روظنم نییبت سناتپ لی هوهق یضارا ددجم هعسوت رد لاعف ناققحم یوس زا هدافتسا و یا
1 . Adaptive Reuse
2 . Concerted Action on Brownfield and Economic Regeneration Network (CABERNET) 3 . ABC Model
هنیزه تبسن نتفرگ رظن رد اب لدم نیا یاه
هعسوت زاب زا سپ نیمز شزرا هب هعسوت زاب
هوهق یضارا ، هب ،ددجم هعسوت لیسناتپ ساسا رب ار یا
3 هتسد لیذ
هقبط یم یدنب ( دنک 2014 Dolezelova et al., :)
- یضارا :اA احلاطص اس تی یاه
« دوخ هعسوت ی هدنبا
» مان ی هد م ی دنوش هک زاسزاب ی آ ن اه م ی دناوت ن نودب دازآ رازاب داصتقا رد ی
زا مومع هجدوب هب ی
ققحت ی دبا .
- یضارا :B اس تی هک ییاه
« لیسناتپ یاراد هعسوت
» هدوب و هب عون ی هب مومع هجدوب ی ن ی زا ا .دنراد ی ن ورپ هژ اه روآدوس اب اهنت ی
اهن یی
، دنتسه ققحت لباق و
ازا ی ن ور
، ارب ی امرس ی ه صوصخ ناراذگ ی
کسیر یاراد م رظن هب
ی دنسر .
- یضارا :C اس تی یاه
« غ ی لباقر هعسوت » نآ ینیرفآزاب هک اه
ارب ی امرس ی ه ،راذگ لام ررض ی دراد دراوم رد . ترورض ای هیجوت یاراد زا تظافح(
حم ی ط زی تس
،
ای نم ی
، امح ی ت غ و کلاما رازاب زا ی
هر ) مومع هجدوب اب ی
م ماجنا ی دوش . 4. ABCD Model
لدم زا ماهلا اب هقبط ندوزفا اب و ،ABC
هتسد رب لمتشم ،رییغت یکدنا و رگید یا ( تسا لیذ هناگراهچ یدنب
2021 Vojvodikova et al., :)
- یضارا : A ه ی چ راکشآ عنام تیاس نیا هعسوت یور شیپ ی .درادن دوجو اه
- یضارا :اB ی ن اس تی اه اب یارب یعناوم هعسوت
هجاوم دنا هک عرد ی ن لاح .دنتسه ندش فرطرب لباق ،
