Full Research Paper
Vol. 36, No. 3, Fall 2022, p. 249-263
Assessing the Effect of Climate Change and Food Price Index on Food Security of Urban Households in Iran
A. Fatahi Ardakani 1*, F. Sakhi2, Y. Bostan 3, M. Rezvani4
Received: 04-10-2021 Revised: 28-10-2021 Accepted: 17-12-2021 Available Online: 06-10-2022
How to cite this article:
Fatahi Ardakani, A., Sakhi, F., Bostan, Y., & Rezvani, M. (2022). Assessing the Effect of Climate Change and Food Price Index on Food Security of Urban Households in Iran. Journal of Agricultural Economics & Development 36(3):
249-263. (In Persian with English abstract) DOI: 10.22067/jead.2021.71352.1060
Introduction
Various studies have shown that changes in rainfall due to climate change can affect the stability of food supply and in fact climate change by increasing the prevalence and severity of drought or flood, crop yields, food access and also effect food prices. According to the FAO, Iran's food security rank is 82 out of 125 countries in the world, and one of the reasons for this rank is the excessive waste of agricultural products in Iran. As a result, citing a wide range of previous studies, it has been documented that the impact of climate change on food security for countries that are more dependent on agriculture is largely negative and has significant effects. Therefore, in present study, citing theoretical foundations and foreign and domestic studies conducted in the field of food security especially in Iran, factors such as food prices, climate change, household income, exchange rate and targeted subsidy policy as factors affecting selected food security and their effect on food security of urban households in Iran were studied.
Materials and Methods
In this study, it was our goal to find the effects of food price variables, climate change, household income, exchange rate and targeted subsidy policy on food availability by estimating single equations of the food security index.
In this study, based on the subject literature and available information, the self-explanatory model with wide intervals (ARDL) and the error correction model (ECM) introduced by boys and colleagues have been used to examine integration and estimate short-term and long-term relationships between variables. Data required for the present study, regarding the open market exchange rate and food prices (food and beverages) from official statistics based on the annual reports of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran and the necessary information to calculate the food security index of households and average household income from detailed results Expenditure and income of urban households of the Statistics Center of Iran, for the period 1398-1399 has been extracted.
Results and Discussion
The results showed that in the long run, a one percent increase in food prices reduces the food security index of Iranian urban households by 21 percent. As expected, the coefficient of variable climate change has a negative and significant effect on the food security index, and with its increase, the production of food and agricultural
1- Associate Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural and Natural Resources, Ardakan University, Ardakan, Iran
(*- Corresponding Author Email: [email protected])
2 and 4- Ph.D. Students Department of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural and Natural Resources, University of Tehran
3- Ph.D. Student Department of Agricultural Economics, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Mazandaran, Iran
Homepage: https://jead.um.ac.ir
products decreases, and as a result, the food security index decreases. The growth rate of free market exchange rate with a negative sign at the level of one percent is significant. Since the agricultural industry in Iran is an industry highly dependent on imports. As a result, the increase in the exchange rate increases the price of agricultural products and affects food security. Annual household income has a positive and significant effect on household food security index. By increasing household income and assuming its appropriate distribution in society, it can be concluded that urban households are faced with increased purchasing power and ability to meet their food needs, and this variable has a positive effect on energy status and food security. The virtual variable of the years of implementation of the law on targeted subsidies is also significant at the level of 10% with a negative sign. The results show that in the long run, the implementation of this law has reduced the activity of farmers due to rising prices of agricultural inputs and energy carriers, this issue leads to a decrease in domestic food production and thus increases their prices and ultimately reduces food security of households. The estimated coefficient of ecm (-1) is equal to the negative value of 0.42 and is statistically significant at 1%
probability level. The value of this coefficient indicates that each year 0.42% of the imbalance of one period of food security of urban households in Iran in the next period is adjusted.
Conclusion
Given the negative effect of food price index and exchange rate on food security of urban households, the application of appropriate exchange rate policies can be very effective in reducing inflation, especially food price inflation, which threatens the country's food security. With increasing investment, domestic food production is approaching self-sufficiency in this sector, in which case food prices will be subject to domestic supply and demand, and to some extent will be protected from exchange rate fluctuations and food imports, and this will create food security and prosperity. The economy in the country will help a lot. Given the negative effect of targeted subsidies, a review of the implementation of targeted subsidies policy to establish food security for households is proposed. To reduce the negative effects of climate change on food security, selective strategies must focus on addressing the adverse effects of climate change and food insecurity. Educating and strengthening public belief in climate change and water crisis, formulating long-term and short-term plans and policies for water resources management under climate change conditions with the participation of all relevant organizations and moving towards modern methods can be effective in reducing the effects of climate change.
Keywords: ARDL, Climate change, Domarten index, Nutrition index, Subsidy targeting
یحاتف ،ناراکمه و یناکدرا یسررب
ثأت ی ر یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب ییاذغ داوم تمیق صخاش و ییاوه و بآ تارییغت ا
ی نار
052
یشهوژپ هلاقم
دلج 63 هرامش ، 6 ، زییاپ 1041 ص ، . 336 - 302
یسررب ثأت
ی ر و بآ تارییغت یاهراوناخ ییاذغ تینما رب ییاذغ داوم تمیق صخاش و ییاوه
یرهش ا ی نار
یحاتف دمحا یناکدرا
1
-*
یخس همطاف -2
ی للهاد ناتتب -3
یناوضر دمحم
4
:تفایرد خیرات 21
/ 70 / 2077
:شریذپ خیرات 12
/ 70 / 2077
دیکچ
نماان ی اذغ یی ی ک ساسا شلاچ ی
ارب ی دارفا یمامت هب
وی هژ تسا ناهج رد ارقف زا .
ای ن ور تلود اه یارجا ددصرد س
ی تسا اه یرادیاپ تهج رد فلتخم ی
ناریا نوچمه ییاهروشک نیب نیا رد .دنتسه اهراوناخ ییاذغ تینما هب
لد ی ل و رادب رد نادسونن دیددش ییاوه و بآ تارییغت و رادیاپان یداصتقا طیارش
لاسکشخ ی اه اهراوناخ یارب یناسونرپ ییاذغ تینما دهاش )یلاوتم ی یاهروشک ییاذغ تینما رد یرادیاپ یارب .دنتسه
لاحرد هعسوت هلمجزا ادانا ،ناردیا
زا .تسا تیمها زئاح ییاذغ تینما رب راذگرثا لماوع ییاسانش تهج رد فلتخم تاعلاطم ای
ن ور هدعلاطم رد دپ
ی ش ور ور زا هدادتدسا ادب دضوتدوخ
ی ح ادب
هدقو اه ی هدرتسگ ینامز هرود تاعلاطا و رامآ و 1632
- 1621 ددمآرد یادهریغتم هاردمه هب ییاذغ داوم تمیق صخاش و اوه و بآ رییغت ریثأت یسررب هب
صخاش زا .دش هتخادرپ ناریا یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب دازآ زرا خرن دشر و راوناخ هنلااس AHFSI
ددش هدادتسا راوناخ ییاذغ تینما ریغتم یارب
لاس ات نآ رادقم و 1621
ن .دیدرگ دروآرب رد هک داد ناشن جیات
هاتوک تدم دازآ رازاب خرن ،اوه و بآ رییغت وس هدقو ،ییاذغ داوم تمیق صخاش تدمدنلب و
اوناخ ییاذغ تینما رب رادانعم و تبثم رثا زین راوناخ هنلااس دمآرد ریغتم و رادانعم و یدنم رثا یاراد هنارای یدنمفده یزاام ریغتم و .تدسا ناردیا یرهش ر
ه رد نینچمه لاس ر
03 / 4 لیدعت دعب هرود رد ناریا یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما هرود کی لداعت دع زا دصرد م
ی دوش داهنشیپ هایتن رد . م
ی دوش اب
و زودمآ .ددننک زدکرمت ییاذغ ینماان و اوه و بآ تارییغت بولطمان تارثا عفر یارب دیاب یباختنا یاهدربهار ،رضاح هعلاطم جیاتن هب هجوت ادب تدیوقت
رو
و همانرب نیودت ،بآ نارحب و اوه و بآ رییغت هب تبسن یمومع س
ی تسا اه و تدمدنلب ی هاتوک
تدم اوده و بآ ردییغت طیارش تحت بآ عبانم تیریدم هژیو
یم .دشاب رثوم دناوت
هژاو یاه دیلک ی صخاش ،یاوه و بآ تارییغت : ما
ی تن اذغ ،هنارای یدنمفده ،نترامود صخاش ،یی ARDL
همدقم
1 2 3 4
لع ی مغر پ ی تفرش اه ی هجوت لباق ی ط رد هک ی هتدشذگ هدهد دنچ
گنسرگ شهاک رد ی
لاس زا اما ،تسا هدش لصاح 3412
زا شیب 144
می لی نو وس راچد ردن ء
ذغت ی ه .دنتسه نمزم دمخت
ی ن دم هدز ی دودش 131
1 - هاگدشناد ،یدعیبط عبادنم و یزروادشک هدکدشناد ،یزرواشک داصتقا هورگ رایشناد
ناریا ،ناکدرا ،ناکدرا
*ن - :لوئسم هدنسیون
Email: [email protected] )
3 و 0 - زرواشک داصتقا یرتکد نایواشناد ،یدعیبط عبادنم و یزروادشک یدردپ ،ی
ناریا ،نارهت هاگشناد 6 - یدعیبط عبادنم و یزروادشک ودلع هاگشناد ،یزرواشک داصتقا یرتکد یواشناد
ناریا ،ناردنزام ،یراس DOI: 10.22067/jead.2021.71352.1060
می لی نو ز کدوک ی ر هاتوک راچد لاس جنپ ی
دشر تدفایرد ددع زا یشان
یفاک یاذغ .دنتسه
م ود یل ی درا دقاف ردن یذغم داوم رورض
ی ن دروم دی زا
ارب ی گدنز ی .دنتسه ملاس هب
ترابع ی هداس رت زا ، ره 2 ناهج رد ردن ی
ک
مأت هب رداق ردن ی
ن ن ی اهزا ی ژرنا ی لادس رد دوخ 3412
- 3410 .ددندوبن
ساسارب وئاف رامآ ارب ، ی مأت ی ن اضاقت ی ازف ی هدن شان ی عمج دشر زا ی
ت و
غت یی تار ژر ی م اذغ یی لوت ، ی د اذغ داوم یی اب ی د لاس ات 3424
، 34 ددصرد
ازفا ی ش ی دبا ن
Fao, 2015
).
ثحبم هایتن رد نما
ی ت اذدغ هدب تبدسن یی
ههد اه .تسا هجوت دروم شیپ زا شیب هتشذگ ی نما
ی ت اذغ یانعم هب یی
یشور ،یملع باسح
هدش بوچرادچ و هیذغت و اذغ تلاکشم عفر یارب
هدددش فددیرعت یارددب یا
هددمانرب ر ددی ز تددسا هعددسوت تیریدددم و ی
ن
Ahmadzade et al., 2012 ؛
Wossen et al., 2018
) سادسارب .
زا فدلتخم فیراعت نما
دی ت اذدغ یلدصا ودهدم هدس ،یی نما
دی ت اذدغ یی
https://jead.um.ac.ir
تدینما و اذدغ هب یداصتقا و یکیزیف یسرتسد ،یفاک یاذغ :زادنترابع رد .ملاس یگدنز یارب لکش
1 تدینما صخادش تاردییغت هنلااس دنور
تدینما صخادش لکدش نیا ساسارب .تسا هدش هئارا ناهج رد ییاذغ دوددح هتدشذگ ههد کی رد ناهج رد ییاذغ 3
هدتفای شیازدفا ددصرد
رد .تسا هبتر دنب یادهروتکاف سادسارب هدک ییاذدغ تدینما ینادهج ی تاعلاطا زا ،تفرگ تروص یدلتخم
116 .تدسا هددش هدادتدسا روشک
ب وئاف رازگ ساسار هبتر
تدینما ییاذدغ ناردیا رد نیدب 132 رودشک
،ناهج 13 تسا و یکی زا لیلاد بسک نیا
،هبتر ردده تدفر شیدب زا
دح تلاوصحم یزرواشک
رد ناریا نایب هدش تسا ن
Sheibani et al.,
.)2019
لکش 1 - دنور نما ی ت اذغ ینامز هرود رد ناهج رد یی 2112
ات 2112 :عبنم ، Fao, 2019
Figure 1- Trend of food security in the world in the period 2012 to 2018, Source: Fao, 2019
لاس رد وئاف رازگ ساسارب 3412
هب هک هدس نیگنادیم ترودص
کدی زا ددعب ناریا رد هیذغت ءوس تدش دنور ،دش هبساحم یلاوتم لاس شیازفا 2 / 1 لادس رد تیعمج لک هب یدصرد 3441
ار یدلوزن ددنور ،
لاس رامآ ساسارب و تسا هدرک یط 3411
- 3413 ندیا رضاح لاح رد ددع
2 / 0 حطدس هب هرابود هک تسا ناریا تیعمج لک هب تبسن دصرد
دوخ لاس رد 3441 - 1222 رد هک تسا هدیسر لکش
3 هدهادشم لباق
.تسا
لکش 2 - ینامز هرود رد ناریا رد هیذغت ءوس عویش هلاس هس رییغت دنور 2112
- 1111 :عبنم ، Fao, 2019
Figure 2- Trend of three years change in the prevalence of malnutrition in Iran in the period 1999 -2018, Source: Fao, 2019
رب یدلتخم لماوع نما
ی ت اذغ نیدب رد .دنتسه راذگریثأت اهراوناخ یی
رب راذگرثا لماوع نما
ی ت اذغ یزروادشک شدخب رد یی دم
ی ناودت ود هدب
لماع غت یی تار ییاوه و بآ دردک هرادشا یزرواشک تلاوصحم تمیق و
ددعب رب ددعتم تاعلاطم ساسارب هک سرتدسدرد
نما ندودب دی ت اذدغ یی
دنتدسه راذدگرثا ن
Alem and Söderbom, 2012
؛
Ticci, 2011 ؛
Wossen et al., 2018
) . غت دیی تار ادب ییاوده و بآ جندپ زا هدادتدسا
رب لماع س ی متس اه راذدگرثا اذدغ هدب یدسرتسد و اذدغ دیلوت ،یعارز ی
، رادب ،یودج بیکرت ،کاخ شیاسرف زا دنترابع لماع جنپ نیا .تسا ن ترارح هجرد و ایرد بآ حطس شیازفا
Fao, 2015
لدماع جندپ نیا .)
ددعتم تامدخ رب س
ی متس اه رثا یعارز ی م
ی دنراذگ ردب دیرط نیا زا و
56 56.5 57 57.5 58 58.5 59
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
ییاذغ تینما صخاش Food security index
لاس
Year
4.5 5 5.5 6 6.5
یحاتف ،ناراکمه و یناکدرا یسررب
ثأت ی ر یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب ییاذغ داوم تمیق صخاش و ییاوه و بآ تارییغت ا
ی نار
052
تشادرب زا پ دنیارف و یزرواشک تلاوصحم تمیق و تیدیک ،تیمک ثأت ی ر و ) درم اعم رارمان تمیق رب تراات و رازاب یرط زا و هتشاذگ
یدعیبط عبانم و یزرواشک هب هتسباو لغاشم و نازرواشک دمآرد ثأدت
ی ر
هیذغت و ییاذغ تینما تیهام و یسرتسد ،یرادیاپ تیاهن رد و هتشاذگ رارق عاعش تحت ار م
ی ددهد رد . لکدش 6 و بآ تاردییغت نیدب ادبترا
و یتمیق و ییاوه ژتارتسا
ی اه ی راگزاس ی نما و ی ت اذغ یی ودصت هدب ی ر
.تسا هدش هدیشک لکش
6 ا ی ن عقاو دی ت أت ار دیی د دم ی ددنک ثأدت هدک ی ر
قتددسم ی م غت ددیی ر تا ییاودده و بآ ییاذددغ تددینما رددب
رط زا ددی ددسم ی ر
هرهب رو ی م لقتنم )درکلمعن ی
دوش . ای ن ددعب ردب دودخ هبون هب رما یاه
یکیزیف و یداصتقا نما
ی ت اذغ یی هب روط و میقتسمریغ قتدسم
ی م ثأدت ی ر
م ی دراذگ . ا اب ی ن ،لاح ییاوه و بآ تارییغت نچمه
ی ن ردب تدسا نکمم
قی تم لوت ی د زدین ثأت ی ر .ددشاب راذدگ ا
دی ن غت یی ذدپر ی ر تدمیق ی دشان
ی زا ییاوه و بآ تارییغت ثأت تحت ار درکلمع ًانئمطم
ی ر ز داد دهاوخ رارق ی
ار
اهراوناخ دیلوت و فرصم ،یبسن تمیق تارییغت ساسارب دظنت ار دوخ
ی م
م ی دننک . هولاع ا رب ی ن تح ، ی غت نودب یی ر هرهب رد رو ی غت ، یی ر ق ی تدم ادب
غت یی ر رخ تردق ی د اهراوناخ
، نما رب ی ت اذغ یی ثأت ی ر م ی دراذگ ن
Wossen
et al., 2018
).
هب ترابع رگید م ی ناوت هدک دردک نایب غت
دیی تار و بآ
ییاوه
، لوت ی د زرواشک ی پ رد و ی زرواشک هب هتسباو لماوع نآ ی
ددننام
نما ی ت اذغ یی داصتقا هافر و ی
ثأت تحت ار ی
ر م رارق ی ددهد . غت دیی تار رد
می ناز شان راب ی غت زا یی ر م اوه و بآ ی
دناوت اذغ داوم هضرع تابث یی
ار ثأت تحت ی ر رارق هداد غت عقاو رد و یی
ر ازدفا ادب اوه و بآ ی
ش دش ی عو و
لاسکشخ تدش ی
و یا س ی
،ل زرواشک تلاوصحم هدزاب ی
، سرتسد ی هدب
اذغ داوم یی نچمه و ی ن ق ی تم اذغ داوم یی ثأت تحت ار ی
ر دهد رارق دوخ
ن
Gohar and Cashman, 2016
.) ییاوهو بآ تارییغت
Climate Changes
ییاذغ تینما
Food security
و درکلمع رب رثا هرهب
رو ی
Effect on performace and productivity
لکش 3 - :ذخام ،ییاذغ تینما و یراگزاس ،تمیق ،ییاوه و بآ تارییغت نیب یموهفم طابترا Gohar and Cashman, 2016
Figure 3- Conceptual linkages among climate and price variability, adaptation options and food security, Source: Gohar and Cashman, 2016
رد ییاوه و بآ تارییغت و ییاذغ تینما هزوح رد یرایسب تاعلاطم شک زا جراخ و لخاد تاعلاطم زا یدادعت رب همادا رد تسا هدش اانا رو
هراشا م ی دوش . ربگومیزگ ن تودهار و
Gezimu Gebre and Rahut,
زا هدادتسا اب )2021
هداد اه هیلوا ی عمج روآ و ادینک ،یپودیتا رد هدش ی
و راوناخ ییاذغ ینماان )عویشن جاور نیب طباور اینازنات سآ
ی ب ذدپ ی ر رد ی
.ددنداد راردق هعلاطم دروم ار اقیرفآ قرش رد ییاوه و بآ تارییغت ربارب یارب هزادنا گ ی ر ینماان هب یسرتسد صخاش راوناخ ییاذغ ینماان جاور ی راوناخ ییاذغ
ن1 HFIAS
جاور رب رثوم لماوع یسررب یارب و هبساحم )
یدبیترت تدیبورپ یاندسداصتقا لدم زا راوناخ ییاذغ ینماان هدادتدسا3
طقف هک داد ناشن جیاتن .تسا هدش 23
تدینما یاراد ادهراوناخ ددصرد
ردثا لودصحم تاددلت و ییاوه و بآ تارییغت نینچمه .دنتسه ییاذغ نارادکمه و هدبگلومآ .دنراد ییاذغ تینما شهاک رب یرادانعم و تبثم
1- Household Food Insecurity Access Scale 2- Ordered Probit Econometrics Model
یراگزاس
Compatibi lity
ییاراد
Asset
تاسسوم
Institutes
اهرازاب
Markets
یتمیق تارییغت
Price Changes
ن
Amolegbe et al., 2021
غ تانادسون ردثا یدسررب یارب ) یلدصفری
هرظتنمریغ شیازفا هژیو هبن ییاذغ داوم تمیق قی
تدم اده تدینما ردب )
زا هیراین راوناخ ییاذغ هداد
اه نتفرگ رظن رد اب .دندومن هدادتسا لنپ ی
هدک داد نادشن جیاتن یتادراو و یلخاد جنرب رب زکرمت و ینیشناج تارثا زا اذغ مهس و ییاذغ میژر عونت هب یتادراو جنرب تمیق شیازفا جراخم
بیسآ یفرصم م
ی دناسر . ن نارادکمه و ننودنکم
Mekonnen et al.,
ردییغت لدیلحت و هیزات هب تیجلا نویسرگر لدم زا هدادتسا اب )2020
ییاذدغ ینماادن لماوع ،راوناخ ییاذغ تینما تیعضو ،یلحم اوه و بآ لماوع ،اوه و بآ هب وبرم عت
یی ن هددننک ا و ییاذدغ تدینما یژتارتدس
یپویتا رد یلحم نازرواشک یراگزاس نیا رگنایب جیاتن .دنتخادرپ یبونج
زا یگددنراب و تدشکریز نیدمز نازدیم ،راونادخ هزاددنا و نس هک تسا و لاودیچکوب .ددندوب راونادخ ییاذدغ تدینما تیعدضو ردب رثوم لماوع ن نارادکمه
Bocchiola et al., 2019
یدسررب هدب دودخ هدعلاطم رد )
،ییاذغ تینما پی
ش بی ن لادس یاردب لودصحم دیلوت و تیعمج ی 3144
.دنتخادرپ اتن ی ج داد ناشن ثدعاب اوده و بآ ردییغت یدلعف ددنور ادب هک
شهاک 03 و جنرب رد یدصرد 03
و ترر رد یددصرد 111
رد ددصرد
ییاذغ تینما م
ی دوش ن نارادکمه و ندسوو .
Wossen et al., 2018
)
رد هعلاطم ا ردب ییاذغ داوم تمیق ناسون و اوه و بآ یریذپرییغت رثا ی
و دمآرد نما ی ت اذغ راردق یبادیزرا دروم ار انغ و یپویتا یاهراوناخ رد یی
ناشن جیاتن .دنداد م
ی دهد ردثا تدمیق نادسون و اوه و بآ یریذپرییغت
د ره یاهراوناخ رد ییاذغ تینما و دمآرد رب یدنم رهودگ .دراد روشک و
ن نمشاک و
Gohar and Cashman, 2016
هدادتسا اب ) زا
همانرب ری ز ی
ن تبثم یضایر اوده و بآ تارییغت هک دنداد ناشن )PMP
ثأدت ی ر یددنم
لباق هجوت ا بآ تاردییغت نینچمه .دراد ییاذغ تینما و بآ عبانم رب ی
یزرواشک تلاوصحم تمیق شیازفا ثعاب اوه و م
ی دنوش ی . هدتفا اده ی
هعلاطم ن رگرب و نسوو ی
Wossen and Berger, 2015
زا هدادتسا اب )
س ی متس اه ی لماع دنچ ی نتبم ی همانرب رب ون ی س ی ر ی دضا ی نادشن داد هدک
ت مه رییغ تا اوه و بآ رییغت مه و تا
یدنم رثا تمیق لباق
ردب یهجوت
راوناخ هافر ادنغ رد اده ددنراد
ن نارادکمه و یدمیرک .
Karimi et al.,
ناردیا یزروادشک رب اوه و بآ رییغت یسررب هب دوخ هعلاطم رد )2018
.دنتخادرپ اتن ی ج هداد لیلحت و عبانم رورم زا لصاح ینادمز یردس یاده
داد ناشن اوده و بآ رییغت ثأدت
ی ر رادادنعم زادین ،لودصحم دردکلمع ردب
دراد راوناخ هافر و دمآرد ،بآ هب لوصحم و یدسابرک شهوژدپ جیادتن.
ن هدازدمحم
Karbasi and Mohammadizade, 2018
زا هدادتسا اب )
ینادمز هرود یارب نوسناهوج یوگلا 1622
- 1633 ادشن هدک ددنداد ن
و یزروادشک تلاودصحم تادراو ،یعارز عونت ،هنارس دمآرد یاهریغتم یاددهریغتم و راداددنعم و تددبثم ریثأددت رادددیاپ یزرواددشک صخاددش رض ی ب ج ین تسایس و ی ردثا یزروادشک شدخب زا تدلود یتیادمح یاه
و یدنم رادانعم رد ناریا ییاتسور و یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب
هاتوک تددم و دمدنلب تد ن نارادکمه و یزدیزع .ددنراد
Azizi et al.,
هدرتسگ هدقو اب حیضوتدوخ یوگلا زا هدادتسا اب دوخ هعلاطم رد )2016
رد ددنداد ناشن هادتوک
تددم شدخب زا تدیامح صخادش تددمدنلب و
و تبثم رثا یاراد یزرواشک رادانعم
نیدنچمه .تدسا ییاذغ تینما رب
یزاام ریغتم لاس
ه ا ی یزاسدنمفده نوناق یارجا ی هنارا
اه صخادش و
و یدنم رثا یاراد روت رادانعم
یرهدش یادهراوناخ ییاذدغ تدینما ردب
ن یدمحم .تسا ناریا
Mohammadi, 2014
زا هدادتسا اب ) یاهریغتم
کاروخ تمیق صخاش ،ییاذغ تینما صخاش ی
اه ماشآ و ی ند ی اه راددقم ،
یاذغ داوم هضرع تاناسون یسررب هب رقف طخ و ی
رب ییاذغ داوم تمیق
هرود یط یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما 1624
- 1634 زا هدادتدسا اب
ور سرگردوخ ی نو رادرب .تخادرپ ی هاتوک رد هک داد ناشن جیاتن
تددم
دم ییاذدغ تدینما ردب یددنم یرثا ییاذغ داوم تمیق ی
دراذدگ رد ادما ،
م تبثم رثا تدمدنلب ی
دوش حطس ، هاتوک رد رقف و تدم
م ی نا تدم رب
رد ادما ،تدشاذگ ددهاوخ تدبثم ردثا ،یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما نیا تدمدنلب ییاذدغ تدینما ردب یددنم یردثا و هددش کعرب هطبار
م ی دراذدگ . دبارهم ی دابآردشب ن یددحوا و ی
Mehrabi and Owhadi,
لماوع یسررب فده اب )2014
نما رب رثوم تی
هدک ددنداد نادشن ییاذغ
ودصحم تادراو و هنارس دمآرد ،یعارز عونت یاهریغتم لا
یزروادشک ت
ثأت ی ر و تبثم رادانعم س و ینیج بیرض یاهریغتم و ی
تسا اه ی یتیامح
و یدددنم رددثا یزرواددشک شددخب زا تددلود راداددنعم
ییاذددغ تددینما رددب
هتشاد ییاتسور و یرهش یاهراوناخ دنا
.
هب دانتسا اب ط
ی ف هدرتسگ ا ی ا ز لبق تاعلاطم
،ی تدسا هددش دنتسم
ثأت هک ی ر ت رییغ اوه و بآ نما رب ی ت اذغ یی ارب ی اهروشک یی ب هک ی رتش هب
زرواشک شخب ی
هتسباو ز دح ات ،دنا ی
دا ی دنم یدمهم تاردثا یاراد و ی
.تسا رد ییاذدغ تدینما تیعدضو ددصر ،هدش هئارا بلاطم هب هجوت اب
اهروشک یمامت هب
وی هژ شدخب یمامت رد و هعسوت لاحرد یاهروشک اده
ور زا هدادتدسا ادب فلتخم تاعلاطم اانا هایتن رد .تسا زلا یاده
هدب ادت دریگ تروص دیاب نارگشهوژپ یوس زا یرامآ و یداصتقا ددعتم تخانش قد ی رت هدب دیرط ندیا زا و دیسر ییاذغ تینما تیعضو زا ی
تسایس نیودت ینماادن عدفر یاردب بدسانم یاده
یگندسرگ و ییاذدغ
زا .دوش هتخادرپ ای
ن ور و یردظن ینادبم هدب دانتسا اب رضاح هعلاطم رد
تیعضو و ییاذغ تینما هنیمز رد هدش اانا یلخاد و یجراخ تاعلاطم تاردییغت ،ییاذدغ داوم تمیق نوچمه یلماوع ،ناریا رد ییاذغ تینما هدنارای یددنمفده تدسایس و زرا خردن ،راونادخ دمآرد ،ییاوه و بآ اده
هب ناونع ردثا و هددش هددیزگرب ییاذغ تینما رب رثؤم لماوع نآ
اده ردب
.تفرگ رارق یسررب دروم ناریا یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما و داوم شور اه
صخاش طس رد ییاذغ تینما شانس تهج یتوادتم یاه ح
م ل و ی
مج زا هک دراد دوجو راوناخ ل
نآ ه یم اه صخاش ناوت ییاذغ تینما یلک
یحاتف ،ناراکمه و یناکدرا یسررب
ثأت ی ر یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب ییاذغ داوم تمیق صخاش و ییاوه و بآ تارییغت ا
ی نار
055
راوناخ ن1 AHFSI
ور ،) ینادسنا هعدسوت هدیامن ردب یدنتبم ن3
،)HDI
ینادهج ییاذدغ تینما صخاش ن6
ییاذدغ تدینما صخادش و )GFSI 0
ن صخاش .درب ان ار )FSI AHFSI
یلدصا ردصنع هدس ندروآ ظاحل اب
یدسرتسد و اذدغ هضرع یرادیاپ ،اذغ ندوب دوجوم ینعی ییاذغ تینما دنا ار هعماج رد ییاذغ تینما حطس ،اذغ هب هزا
یریگ م ی ددنک صخادش .
AHFSI
یصخاش زات ی ه ذپ ی ر کدی رد ییاذدغ تینما هبتر نییعت یارب
و ادهراوناخ نیب اذغ عیزوت رد یرباربان ،ییاذغ رقف تدش هیاپ رب روشک یاردب نیزگیادج اخ هسانش کین اذغ هب هنلااس یبایتسد رد یرادیاپان دوبمک کسیر ن تدسا )رودشک لک حطس رد اذغ
Khodadad Kashi
and Heidari, 2004
ندیا زا .) یدلک صخادش زا شهوژدپ ندیا رد ور
یم هدادتسا ییاذغ تینما دوش
شیپ شهوژپ رد . ات تسا هدش لات ور
کت دروآرب اب هلداعم
ا یادهریغتم تاردثا ،ییاذغ تینما یلک صخاش ی
نادخ ددمآرد ،ییاوده و بآ تاردییغت ،ییاذغ داوم تمیق و زرا خردن ،راو
هنارای یدنمفده تسایس نیاربادنب .دردیگ راردق یدسررب درودم نآ رب اه
تدینما صخادش ییاهن یوگلا شهوژپ تایبدا و یرظن ینابم ساسارب لماوع هب هجوت اب ییاذغ ثأت
ی ر هب ،نآ رب راذگ ن هطبار تروص
1 هب ) تروص
یطخ - رارق یسررب دروم و حیرصت یمتیراگل م
ی گ ی در :
ن 1 )
𝐴𝐻𝐹𝑆𝐼𝑡= 𝛽0+ 𝛽1𝑅𝐸𝑋𝑅𝑡+ 𝛽2𝐹𝑃𝐼t
+ 𝛽3𝐶𝐿𝐼𝑀𝐴𝑇𝐸t
+ 𝛽4𝐼𝑁𝐶𝑂𝑀𝐸t + 𝛽5𝐷𝑈89t𝜀t
ن هلداعم رد 1
𝐴𝐻𝐹𝑆𝐼𝑡 ،) ناشن
هدنهد ییاذدغ تینما یلک صخاش
،راوناخ 𝑅𝐸𝑋𝑅𝑡 ،دازآ رازاب زرا خرن دشر
𝐹𝑃𝐼t
داودم تدمیق صخادش
ن ییاذغ کاروخ ی اه و ماشآ ی ند ی اه 𝐶𝐿𝐼𝑀𝐴𝑇𝐸t ،) ،اوده و بآ تارییغت
𝐼𝑁𝐶𝑂𝑀𝐸t
و )لادیرن راونادخ هنلاادس ددمآرد طسوتم
𝐷𝑈89t
ردیغتم
هنارای یدنمفده یزاام اه
م ی دنشاب یادهریغتم هک تسا رکر هب زلا .
هتفرگ رظن رد یمتیراگل رف رد قوف هدش
دنا یرصتخم حیضوت ریز رد .
نایب وگلا یاهریغتم صوصخ رد م
ی دوش :
ادهراوناخ ییاذدغ تینما یلک صخاش
𝐴𝐻𝐹𝑆𝐼
هدعلاطم ندیا رد :
تینما یلک صخاش زا یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما هبساحم تهج ،ددش هداد هعدسوت یزروادشک رابوراوخ نامزاس طسوت هک راوناخ ییاذغ ن ندس هدعلاطم سادسارب صخادش ندیا .تدسا هدش هتفرگ هرهب
Sen,
و )1976
ن نمگیب
Bigman, 1993
انب ) هبدساحم لودمرف .تدسا هدش
صخاش
AHFSI
هب ن هطبار تروص 3
یم ) :دشاب
ن 3 𝐶𝑉 =𝑆 ) 𝐻 =𝑃𝑈 𝑋̅
𝑃𝑇 𝐺 =𝐶𝑆− 𝐶𝐴𝑈
𝐶𝑆× 𝐻
هطبار رد ،قوف یاه
𝑃𝑈
یژردنا درادناتسا زا رتمک هک یدارفا دادعت
تفایرد نیئتورپ ای هدرک
دنا
𝐻 ؛ ار نیئتوردپ ادی یژرنا هک یدارفا دصرد
1- Aggregate Household Food Security Index 2- Human Development Index
3- Global Food Security Index 4- Food Security Index
تفایرد درادناتسا زا رتمک نازیم هب هدرک
ددنا
𝑃𝑇 ؛ تدیعمج لدک داددعت
؛یسررب دروم
𝐶𝑆
؛درادناتسا نیئتورپ ای یژرنا
𝐶𝐴𝑈
ادی یژردنا نیگنایم
؛درادناتسا زا رتمک یتفایرد نیئتورپ ؛ییاذدغ ردقف تدش𝐺
فاردحنا𝑆
تورپ ای یژرنا هضرع رایعم ؛نامز یط نیئ
ادی یژرنا هضرع نیگنایم𝑋̅
؛نامز یط نیئتورپ یدط نیئتورپ ای یژرنا هضرع تارییغت بیرض𝐶𝑉
و نامز
𝐼𝑃
رکر هب زلا .تسا ارقف نیب نیئتورپ ای یژرنا عیزوت بیرض
یارب هک تسا هبساحم
سرتدسد رد لدیلد هدب ،یژرنا عیزوت بیرض ی
وناخ کت کت یتفایرد یژرنا اقرا ندوبن یدنیج بیرض زا ریقف یاهرا
تدسا نیا باختنا نیا لیلد .تسا هدش هدادتسا اهراوناخ جراخم عیزوت نیدب ییلااب یگتسبمه و تساهراوناخ زاین نیرت یساسا اذغ هب زاین هک دراد دودجو ددمآرد مدک یاده هوردگ یتفایرد یژرنا و یفرصم جراخم ن
Salem, 2017
تم هبساحم یارب .) عدمج زا دپ ،قودف یاهریغ
یروآ
رامآ زه ی هن کاروخ ی کهد رد یرهش یاهراوناخ
لیدبت و فلتخم یاه
نآ اه یژرنا هب هوبرک زا لصاحن ی
،تارد برچ ی
، ئتوردپ و دنق ی
ن دودجوم
غ رد اذ ) هسیاقم و نآ اه نتفردگ ردظن رد و یتفادیرد درادناتسا یژرنا اب
هدردک تدفایرد یژردنا درادناتدسا زا رتمک هک یدارفا دصرد راوناخ دعب .دش هبساحم درادناتسا زا رتمک یتفایرد یژرنا نیگنایم و دندوب تسنا
ی وت
ذغت ی ه انص و ی ع اذغ یی ندس راتخاس بسحرب روشک ی
دسنج و ی عمج دی ت
نی زا ره ا ی نار ی رلاک هب ی اذغ یی ار 3644 ارب ی عت زور رد رددن رده یدی
ن
تسا هدرک .
ن راوناخ ییاذغ تینما لک صخاش رادقم هنماد
AHFSI
ات ردص زا )
144 زا ردتمک صخاش رادقم رگا .تسا 32
رد ادهراوناخ ،ددشاب ددصرد
رس هب ییاذغ تینما ینارحب حطس م
ی دنرب نیب نآ رادقم رگا ؛ 32
ات 52
ذغ تینما یاراد اهراوناخ دشاب دصرد نیب رگا و )فیعضن مک ییا
52 ات
12 و طدسوتم ییاذدغ تدینما یاراد ،دشاب دصرد زا رتلاادب
12 ددصرد
ن دنتدسه رادرودخرب ییلااب ییاذغ تینما حطس زا اهراوناخ
Pinstrup-
Andersen et al., 1999
.)
رد اوده و بآ ردییغت هبدساحم روظنم هب :اوه و بآ رییغت صخاش زا فلتخم تاعلاطم صخاش
اه ی هدجرد ،یگدنراب نازیم لماش یددعتم
یادهزاگ رادشتنا و تدبوطر نازیم ،ترارح هدناخلگ
ا ن ی
CO2
هردیغ و )
هدادتسا م ی دوش . ییاوده و بآ تارییغت هبساحم تهج شهوژپ نیا رد
ود اوه و بآ رییغت صخاش زا هک نترام
هب ترودص ن هدطبار 6 هبدساحم )
م ی دوش .تسا هدش هدادتسا ،
ن 6 )
𝐴i= P T + 10
:نآ رد هک
𝐴i
رض ی ب کشخ ی نترامود
P ؛ یگدنراب هنلااس نیگنایم
؛رتمیلیم هب دارگیتنادس هدجرد هدب یامد هنلااس نیگنایمT
دم ی ددشاب .
ن هطبار ساسارب 6
نترادمود ،) هناتدسآ
اده و نیدیعت ار یی 5
و بآ دیت
فیرعت ار بوطرم رایسب ات کشخ زا ییاوه م
ی امن ی د .
صخاش زا هعلاطم نیا رد هدب 𝐹𝑃𝐼
داودم تدمیق صخادش ناودنع
هب هجوت اب .تسا هدش هدادتسا ییاذغ ای
ن هک یسررب شهوژپ نیا فده
ثأت ی ر ییاذغ تینما رب ییاذغ داوم تمیق م
ی ددشاب تدمیق صخادش زا ،
کاروخ داوم و ی
ماشآ ی ند ی اه رب لاس هیاپ 1622 هب هدک یدصخاش ناونع
ناشن ار ییاذغ داوم تمیق هنلااس تارییغت م
ی دهد ددشر .ددش هدادتسا
دازآ رازاب زرا خرن
𝑅𝐸𝑋𝑅
هب زرا خرن ناونع ی ک غتم ی ر داصتقا ی ،مدهم
ا هطساو هب ی
ن ب طبار هک ی ن ق ی تم اه ی جرادخ ی دلخاد و ی دنچمه و ی ن
هب مه روط رازبا نامز ی ارب ی ،تدسا تادراو شهادک و تارداص هعسوت
اربانب ی ن غت یی ر م نآ ی دناوت سو تارثا یع ی اس رب ار ی ر غتم ی اهر ی داصتقا ی
اج رب ی .دراذدگب ادب دازآ رازادب رد زرا خردن ردیغتم زا شهوژدپ ندیا رد
نیگنایم 62 / 12051 ادب ردبارب نآ دشر نیگنایم و لایر 52
/ 13 ددصرد
هب ناونع هردهب ادهراوناخ ییاذدغ تدینما رب رثوم و مهم لماوع زا یکی
یزاام ریغتم .تسا هدش هتفرگ یدسررب تدهج𝐷𝑈89
ثأدت ی ر یاردجا
ی یدنمفده نوناق هنارا
اه ردیغتم زا ،یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب
.دش هدادتسا یزاام هب
روط ی هک یارب نآ رادقم لاس
اه نوناق یارجا ی
ن روکذم لاس اه ی 1612 ات 1621 ریاس یارب و کی ددع ) لاس
اه دددع
راوناددخ هنلااددس دددمآرد طددسوتم .تددسا هدددش هددتفرگ رددظن رد ردددص
𝐼𝑁𝐶𝑂𝑀𝐸
تدینما نیمات رد مهم لماوع زا یکی راوناخ هنلااس دمآرد
هب ،تسا یعامتجا اظن کی رد ییاذغ هنوگ
ا ،ددمآرد شیازدفا ادب هک ی
نیمأت رد اهراوناخ ییاناوت و دیرخ تردق تیعضو و شیازفا ییاذغ زاین
ییاذغ تینما و تشیعم نآ
اه دوبهب م ی ی دبا طسوتم زا شهوژپ نیا رد .
هنلااس یعقاو دمآرد تسا هدش هدادتسا یرهش یاهراوناخ
.
هداد اه ی ن دروم ی زا ارب ی هعلاطم ی ،رضاح رازاب زرا خرن صوصخ رد
یندیماشآ و یکاروخن ییاذغ داوم تمیق و دازآ یمدسر یادهرامآ زا )اه
ساسارب رازگ اه ناردیا یملاسا یروهمج یزکرم کناب هنلااس ی و
زلا تاعلاطا و ادهراوناخ ییاذدغ تدینما صخادش هبساحم روظنم هب
راونادخ دمآرد طسوتم هدنیزه یلیدصدت جیادتن زا
و یادهراوناخ ددمآرد
زکرم یرهش رامآ
ا
،ناری ینامز هرود یارب 1621
- 1632 هدش جارختسا
تسا . داصتقا شور وگلا دروآرب یجنس
ا رد ی ن بدا ساسا رب هعلاطم ی
تا لدم زا دوجوم تاعلاطا و عوضوم
ضوت دوخ ی ح هدقو اب یاده هدرتدسگ ن1
ادطخ حیحدصت لددم و )ARDL
3ن )ECM
ددفرعم ی هدددش و نارددسپ طددسوت نارددسپ
ن
Pesaran and
Pesaran, 1997
) سررب یارب مده ی یگتدشابنا ن و
دی ز دمخت ی ن طدباور
هاتوک ب تدمدنلب و تدم ی
ن غتم ی اهر .تدسا هددش هدادتسا ور ندیا رد
نیدیعت ادب ًافردص و ددشاب نادسکی ادهریغتم ییاتسیا هجرد تسین زلا هدقو اه اهریغتم یارب بسانم ی م
ی ناوت .دردک بادختنا ار بسانم لدم
یوگلا رد دادعتARDL
هدقو اه یادهریغتم زا کدی ره یارب هنیهب ی
1- Autoregressive distributed lag 2- Error Correction Model
یددضوت ن کددیئاکآ یاددهرایعم هلیددسو هددب یح
AIC6
زتراوددش ،) - نیزددیب
0ن نانح و )SBC
- ن نیئوک
HQC2
صخشم ) م
ی دودش لکدش . یمودمع
نآ یارب تلاح ود هریغتم هب تروص تسا ریز :
( 4
𝑦𝑡= 𝛼0+ ∑ 𝛼𝑗 )
𝑝
𝑗=1
𝑦𝑡−𝑗+ ∑ 𝛽𝑖 𝑞
𝑖=0
𝑥𝑡−𝑖+ 𝑣𝑡
رد ن هلداعم 0
،) ریغتم هتسباو
𝑦𝑡
یعبات زا ریداقم حطدس و ادب هددقو
ریغتم یحیضوت و ریداقم هدقو اب دوخ هک تسا یدم ناودت نآ ار هدب
ریز تروص یسیونزاب
درک :
ن 2
𝐴(𝐿)𝑦𝑡= 𝐵(𝐿)𝑥𝑡+ 𝑢t )
ن هلداعم رد 2
ن ،) تروص هب هدقو رگلمع )L 1 − α1𝐿 − α2𝐿2−
𝛼3𝐿3− ⋯ − 𝛼𝑃𝐿P
و ن هدقو رگلمع ترودص هب )B
𝛽0+ β1𝐿 +
β2𝐿2+ 𝛽3𝐿3+ ⋯ + 𝛽𝑞𝐿q
.تسا
زا وی گژ ی اه ی یوگلا حیضوتدوخ اب
هدقو یاه هدرتسگ ندیا تدسا
هک هولاع هئارا رب ندودمن دروآردب نوددب یدشروت زا ،ادهرتماراپ دودجو
مه گتشابنا ی نیب یاهریغتم لدم
ار زین یم نومزآ دیامن
. یدسررب یارب
مه دوجو ا یگتشابن نومزآ زا اهریغتم نایم هدادتدسا ددنابF
دم ی دودش .
ضرف نومزآ ی
ه آ اانا یارب نومز
دنابF
ز تروص هب ی
ر نآ رد هک تسا
نبم ردص ضرف ی
دع رب هطبار دوجو ب تدمدنلب ی
ی ن غتم ی اهر ضرف و
هطبار دوجو ،لباقم م تدمدنلب ی
ی نا غتم ی تساهر :
𝐻0: λ1= λ2= λ3= λ4= λ5= 0 𝐻1: λ1≠ λ2≠ λ3≠ λ4≠ λ5≠ 0
هرامآ هبF
دنارحب راددقم ود ادب هدمآ تسد ی
هددمآ تدسدب طدسوت
نارددسپ ن نیددش و
Pesaran and Shin, 1999
) اقم ی هددس ددم ی دوددش
ن
Pesaran and Shin, 1999
.) راددقم ادپ یی رتن ادب ضردف ندودبI(0)
یمامت غتم ی اهر ضرف اب رتلااب رادقم و I(1)
غتم ادمت ندوب ی
تدساهر .
ا هرامآ رگ ی زا یتابساحمF
دنارحب راددقم یلاادب دح ی
،ددشاب ردتگرزب
رف ض ی ه ی نبم ردص ی هطبار دوجو دع رب تدمدنلب ی
م در ی دوش ردگا و
هرامآ ی اپ دح زا رتمک نومزآ یی
ن نارحب رادقم ی
ضرف ،دشاب ی ه ی ار ردص
من ی ناوت ب هرامآ رگا و درک در ی
ن ادپ دح و لااب دح یی
ن دادقم ی ر دنارحب ی
تن ،دددشاب ی هددا غ ی ددعطقر ی دوددب دددهاوخ ن
Pesaran et al., 2001 ؛
Frimpong Magnus and Oteng-Abayie, 2006
) ترودص رد .
مه یم اهریغتم یگتشابنا یسررب هب اطخ حیحصت یوگلا یرط زا ناوت
هادتوک ییایوپ تدخادرپ لدادعت یودس هدب نآ تدکرح لدیامت و تددم
ن
Mohammadi and Eydizadeh, 2014
نیدددش و ناردددسپ .)
ن
Pesaran and Shin, 1996
زا هدک ددنداد نادشن دودخ تاعلاطم رد )
بیرض یور هبECM
یم ییاهنت تددمدنلب هدطبار دودجو هرابرد ناوت
3- Akaike Info Criterion
4- Schwarz Criterion 5- Hannan-Quinn Criterion
یحاتف ،ناراکمه و یناکدرا یسررب
ثأت ی ر یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما رب ییاذغ داوم تمیق صخاش و ییاوه و بآ تارییغت ا
ی نار
052
میمصت لدم یاهریغتم نیب بیردض رگا هک تروص نیا هب .دومن یریگ
ECM(-1)
ب یدروآرب لدم رد زا و دردیگ راردق کدی یددنم و ردص نی
لددم یادهریغتم نیدب تدمدنلب هطبار هاگنآ ،دشاب رادانعم یرامآ ظاحل .تسا رارقرب ثحب و جیاتن
لکش 0 عضو ی ت نما ی ت اذغ یی یط یرهش یاهراوناخ لادس
اده ی
1632 ات 1621 ناشن ار م ی دهد نیگنایم لکش نیا ساسارب . 64
هلاس
صخاش رب غلاب ناریا رد یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما 5
/ 21 ددصرد
ناردیا یرهدش یادهراوناخ ،رظن دروم صخاش هنماد هب هجوت اب .تسا .دنتسه ییلااب ییاذغ تینما یاراد
اب هب هجوت لکش 0 م ی ناوت یادهراوناخ ییاذدغ تدینما هدک تدگ
رد یرهش لاس
اه ی 1632 و 1654 کدشم تدلع هب دنج زا ددعب تلا
و دیلوت شهاک و یلیمحت مهدس
ی ه ددنب یدساسا یادهلااک ی حطدس رد
یسررب دروم ینامز هرود هب تبسن ینییاپ رارق
تسا هتشاد یدلو
اراد ی
دنور ی .تدسا دودبهب هب ور یدط
لادس اده یی 1654 ادت 1650 رد هدک
دعت نارود نآ هب حلاطصا ی
ل دادصتقا راتخادس ی
ن دی ز دم هدتدگ ی دودش
،
عضو ی ت نما ی ت اذغ یی ادهراوناخ ی زا یرهدش تانادسون
یهجودت لدباق
تسا رادروخرب ارب .
ی لوا ی ن ا رد راب ی ن دادمتم لاس ود رد هرود ی
1656
و 1650 نما ی ت اذغ یی دنور ی شهاک ی ار هک هتشاد ا ی ن ررادنتم نارود لاس اب
اه یی ب روشک هک تسا ی
رتش ی ن روت ار تدحت هدک هدومن هبرات
ای ن ارش ی ط تینما اذغ یی ن درم ی ز تحت .تسا هتفرگ رارق عاعشلا زا دعب
لاس 1650 ات لاس 1612 نما ی ت اذغ یی یرهدش یاهراوناخ دش ادب
ی ب
لام ی م ی ازفا لاح رد ی
ش لاس رد و هدوب 1610
هدیدسر دوخ رثکادح هب
.تسا رد ای ن اراد زرا خرن هرود ی
بدسن تابث ی هدودب زدین رودت حردن و
لاس هب تبسن 1650
هتفای شهاک .تسا
لماوع یدلتخم رد هرود ندیا
عم عدضو دودبهب بجوم ی
تدش ذغت و دی ه ادهراوناخ ی رد و هددش رودشک
عضو عومام ی
ت تابث اب و بولطم ی
ا رد ی ن مز ی هن .تدسا هددش لدصاح
نما ی ت اذغ یی لاس رد 1624 رادقم نیرتشیب هدرک هبرات ار دوخ
.تسا
لع ی ا اذه ی ن لاد هب نآ زا پ نارود رد دشر هب ور دنور ی
ل فدلتخم زا
هلمج رحت ی م اه ی ب ی ن للملا ی هب و وی هژ رحت ی م اه ی رمآ ی اک لع ی ه ا ی نار هک
هب رانم ازفا ی ش ق ی تم زرا خرن زرا شهاک و رازاب رد رلاد و
بقاعتم
نآ دشر مومع حطس ی
ق ی تم اه رازاب رد ودب و ی هژ ق ی تدم اذدغ داودم یی
لوت شخب رد دوکر ،اهراوناخ ی
د اهن و ی ات رخ ترددق و ناودت شهادک دی
د
ص و ظدح اهراوناخ یا
تن دشن حطدس شهادک هدب ردانم تدیاهن رد هک
نما ی ت اذغ .دش اهراوناخ یی
ییاتسیا نومزآ جیاتن دی
ک ی دمعت رلوف ی م ی هدتفا ن ) ADF
یادهریغتم
رد شهوژپ لودج
1 رازگ ، .تسا هدش نامه
هکروط هدهاشم م ی دوش
ریغتم 𝐶𝐿𝐼𝑀𝐴𝑇𝐸t رادبکی زا دپ اهریغتم ریاس یلو اتسیا حطس رد
لضادت گ ی ر حطس رد ی 2
.دنتسه اتسیا دصرد
لکش 4 - یط یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما صخاش دنور لاس
اه ی 1312 - 1331 ی :ذخأم(
هتفا اه )قیقحت ی
Figure 4-the trend of food Security index of urban households durind the years 1369-1398 (Source: Research findings)
اب ا هب هجوت ی ن هتکن ادب ،ادهریغتم ییاتدسیا تیعضو نییعت زا پ
باختنا رثکادح هدقو 3 هب لیلد هنلااس هداد ندودب اده
، سادسارب رادیعم
زتراوش - ادقا ،نیزیب هب
دروآرب یوگلا یاردب ARDL
یدسررب هدطبار
تدمدنلب و هاتوک تدم یاهریغتم نیب شهوژپ
یم دوش .
یایوپ یوگلا دروآرب جیاتن ردARDL
لودج 3 هئارا .تدسا هددش ادب هددقو کدی اب یرهش یاهراوناخ ییاذغ تینما صخاش ،جیاتن بط
دصرد کی حطس رد تبثم تملاع رادانعم
هدب .تدسا صخادش یترادبع
یادهراوناخ ییاذدغ تدینما ردب تبثم رثا هتشذگ لاس رد ییاذغ تینما داودم تدمیق صخادش ریغتم بیرض .دراد یراج لاس رد ناریا یرهش لاع اب دصرد جنپ حطس رد زین ییاذغ یدنم تم
رادانعم .تسا
80 85 90 95 100
1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398
