The preliminary objection concerning "Third Country Measures" in the Judgment of the International Court
of Justice in the Jurisdiction, 2021
(Type of Paper: Research Article)
Taha Mousavi Mirkalaei1, Savalan Mohammadzadeh2*
Abstract
Following the sanctions by the US, on July 16 2018 Iran filed in the ICJ an application instituting proceedings against the US pursuant to Article 21(2)of the Treaty of Amity. The proceeding led to the issuance of a Judgment February 3 2021 and declaring jurisdiction of the court to settle the dispute. During the proceedings, the US as a defendant, challenged the court's jurisdiction and raised some preliminary objections, including "Third Country Measures". The main question is how was reflected in the Judgment of the ICJ, February 3 2021, the "Third Country Measures" as one of the defendant’s preliminary objections?The paper concludes descriptively-analytically that inferred from the Court's Judgment, in order to examine the violation of the Treaty of Amity, it is important to determine the jurisdiction based on the US action about sanctions, not on the manner of implementation that could be the US or any other state.
Keywords
Third Country Measures, USA, Iran, International Court of Justice(ICJ), Judgment on the Jurisdiction.
___________________________________________________________________
1. Former Assistant Prof., Department of Public Law and International Law, Faculty of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran.
2. MA. in (International Law), Faculty of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran. (Corresponding Author).
Received: August 31, 2021 - Accepted: December 26, 2021
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
یتامدقم داریا
« مادقا یاه ثلاث تلود »
یتیحلاص یأر رد
ب ناوید ی
ن للملا ی یرتسگداد 2021
یملع :هلاقم عون(
)یشهوژپ _
ییلاکریم یوسوم هط ،1
هدازدمحم نلااواس
2
*
هدیکچ
عضو یپ رد رحت
ی م اه رد ناریا ،هدحتم تلاایا فرط زا 16
ۀیئوژ 2018 ددنب قباطم ، 2
دادم 21
ع ،تدوم ۀماندهع هیل
ای تلاا هدحتم ناوید رد بی
ن للملا یگدیسر .درک هماقا ییاوعد یرتسگداد ی
یأر رودص هب ،یتیحلاص ۀلحرم رد ناوید 3
ۀیروف 2021 رد .دش رجنم ناوید تیحلاص زارحا و
یودب یگدیسر ای
تلاا هدحتم هب ناونع زا هدک درک دراو ناوید تیحلاص هب یتاداریا ،اوعد دناوخ
ۀلمج اهنآ
« دقا ما ثلاث تلود یاه
3» ماددقا هدک تدسا نآ یلدصا دسرپ .دوب یاده
ثدلاث تدلود
هب ناونع یتیحلاص یأر رد ،هدناوخ یتیحلاص تاداریا زا یکی 3
ۀیروف 2021 یبادتزاب هچ ناوید
یفیصوت شور اب هلاقم ؟تسا هتشاد لئان هجیتن نیا هب یلیلحت–
م ی دوش یأر زا ااطنتدسا ادب هک
،هرداص هچنآ لاص زارحا رد هب ،تیح
تدودم ۀدماندهع دقن یسررب روظنم هدب
ناودنع هددهاعم ا ی
ویدش هدن ،تدسا میرحت رب ینطم هدحتم تلاایا لعف ،تسا تیمها زئاح روشک ود نایم هطناجود هک لعف نآ یرجُم و ارجا م
ی دناوت لاایا .دشاب یررید تلود ره ای هدحتم ت
ناگژاودیلک
مادقا یاه ثلاث تلود
، ای تلاا هدحتم ریا ، ناوید ،نا بی
ن للملا .یتیحلاص یأر ،یرتسگداد ی
___________________________________________________________________
1 . داتسا ی را مومع قوقح هورگ ی
ب و ی ن اضق مولع هارشناد للملا یی
رادا تامدخ و ی
، ا ،نارهت ی نار .
Email: [email protected]
2 . ناد تخومآ ۀ ب قوقح دشرا سانشراک ی
ن للملا دکشناد ، ح اضق قوق یی
، ادضق مودلع هارشناد یی
رادا تامددخ و ی
،
ا ،نارهت ی نار ون(
ی دنس )لوئسم . Email: [email protected]
:تفایرد خیرات 09
/ 06 / 1400 - :شریذپ خیرات 05
/ 10 / 1400 3. Third Country Measures
همدقم
و ناریا ای تلاا هدحتم یرودهمج ماظن یادیپ زا سپ ملادسا
رد ار یدفلتلم یقودقح یوادعد ،ی
ناوید بی ن للملا هبرجت یرتسگداد ی هدرک
دنا
« . نادنکراک د
ی تاملپ دی ک و یلودسنک ا
دی تلاا ددحتم
نارهت رد اکیرمآ ( »
1980 ) اوعد نیتسلن ناونع ییاضق عجرم نیا رد تلود ود ی
بی ن للملا دوب ی
هک بناج زا ای تلاا هدحتم و هددش شردطم ناردیا هیلع هدب
بطدس نادیرج رد ناردیا رودضح مددع
یأر ،یگدیسر هب
تروص رداص یبایغ ددش
ادی سادبریا ۀیدضق .
« ۀدثداح اوده یی 3 ۀدیئوژ 1988 »
یمود یاوعد هک دوب
ناریا هب ناونع هیلع ناهاوخ ای
تلاا ددحتم ه ۀحلادحم زا سدپ و دردک شردط
اوعد زا ناهاوخ ،ناوید زا جراخ رد نیفرط فرص
رظن م ی دنک
« . اهوکدس ی ناردیا یدتفن ( »
1992 )
ناریا و دیزگرب نیفرط نایم یاوعد نیموس یارب ناوید هک دوب یناونع هب
ناونع ار اودعد ناهاوخ
ۀقباس هتطلا .درک یریریپ ناوید رد یوهام یأر لوحح ات لح
لدحفو تدخا فلا یاده دب ی ن دللملا ی
نایم ای ن هب ،تلود ود شور
اه یرتسگداد هب دودحم اهنت ،یقوقح ی بی
ن للملا نیفردط و هدودطن ی
ناوید هب لسوت اب رواد
ی اعد ی ای نار و ا ی تلاا هدحتم هک هب بجوم ب ی نا ی ه اده ی ازجلا دی ر ( 1981 )
،دش سیسأت رواد
ی ب ی ن للملا زین ار ی هب ناونع هبرجت یقوقح یطلاق هدرک
دنا .
لاح رد رضاح و ناردیا نادیم یقوقح یاوعد ود مه ا
دی تلاا هددحتم ناودید رد دب
ی ن دللملا ی
رتسگداد ،ود ره رد هک تسا شرطم ی ای
تلاا هدحتم یاوعد یکی :تساوعد دناوخ
« لاودما یخرب
ناریا ( » 2016 کدناب لاوما فیقوت یپ رد هک ) زدکرم
رد ناردیا ی ا
دی تلاا هددحتم و ددش شردطم
دص هب نونکات رو
أر رد ناودید یتیحلاص ی 13
ۀدیروف 2019 یردرید دتدسا هددیماجنا
« دقن
ۀماندهع ییاعدا تدوم
( » 2018 دیدشت و هداعا یپ رد هک ) رحت
ی م اه ی ی دطناجک ۀ ا دی تلاا هددحتم
هدب نونکادت و ددش شردطم ،ناریا هیلع روددص
رد ناودید تدقوم روتدسد 3
ردطتکا 2018 یأر و
خروم یتیحلاص 3
ۀیروف 2021 هدش رجنم یأر یبایزرا هب رضاح ۀلاقم .تسا
حلاص ی ت هردادص ی
یفیصوت شور اب ریخا یاوعد رد -
تاعلاطم رازبا و یلیلحت هنالباتک
ا ی دم ی دزادردپ ندیا رد هدتطلا .
ینعی ،یأر داعبا زا یکی ًافرص ،یبایزرا
« مادقا یاده ثدلاث تدلود »
ار هدب ناودنع تاداردیا زا یدکی
یم یسررب ،هدناوخ یتیحلاص .دنک
ای لاا ت هدحتم رد ،تاداریا نآ نمض و هدرک شرطم ناریا ۀتساوخ دروم رد یتامدقم داریا جنپ
تیلباق صوحخ ذپ
ی شر یتیحلاص داریا نیتسلن :درک دیدرت راهظا زین اوعد ا
دی تلاا هددحتم نآ
دنب یعوضوم تیحلاص زا جراخ فلاتخا عوضوم هک دوب 2
دام 21 ( تدوم ۀماندهع 1955
رارق )
اوبرم و هتفرگ داریا نیمود دتسا ماجرب هب
ای تلاا هدحتم ماددقا رتشیب هک دوب نآ زا یکاح یاده
و ناریا نایم تلاماعم و تراجت هب اوبرم ،ناریا ضارتعا دروم تلود
اه نادیم هدن ،تدسا ثدلاث ی
و ناریا ای تلاا هدحتم راردق تدوم ۀماندهع یعوضوم تیحلاص ورملق رد هجیتن رد و دمن
ی گ دی در د
مدع موس داریا هب ناریا تساوخداد شریذپ تیلباق
تلع هدافتدساءوس مددع و یدسرداد ددنیارف زا
قوقدش هدب زدین ردخآ یتیحلاص داریا ود .دوب ییاضق مادقا بسانت
« ب » و
« د » ددنب 1 دادم 20
اوبرم هدهاعم نیا یعوضوم تائانثتسا ینعی ،تدوم ۀماندهع م
ی دش ترادطع رودبزم تائانثتدسا .
لداطم رد یراکمه :زا دندوب داوم ۀ
هتسه ا ( نیفردط زا کدیره یدساسا یدتینما عفانم و ی
I.C.J,
2021: para 38
ناوید ،تیاهن رد .) بی
ن للملا تیحلاص و در ار هدشدای تاداریا ۀمه ،یرتسگداد ی
( درک زارحا ناریا تساوخداد هب یگدیسر تهج ار دوخ
I.C.J, 2021: para 114
.)
هک تسا نآ رضاح هوژپ یلصا سرپ
« مادقا اه ی ثلاث تلود »
هب ناونع تاداردیا زا یدکی
ناوید یتیحلاص یأر رد ،هدناوخ یتیحلاص بی
ن للملا خرودم یرتدسگداد ی 3
ۀدیروف 2021 هدچ
ۀلاقم ۀیضرف ؟تسا هتشاد یباتزاب پ
ی ور ادب هدک دراد نآ زا تدیاکح ، دسرپ ندیا هب خساپ رد
،ناوید رداص یأر زا ااطنتسا هچنآ
ق عجرم نیا تیحلاص زارحا رد هب ،ییاض
قن یسررب روظنم
تدوم ۀماندهع هب
ناونع هدهاعم ا و ناریا نایم هطناجود ی ای
تلاا هدحتم لدعف ،تسا تیمها زئاح
هک لعف نآ یرجم و ارجا ویش هن ،تسا یداحتقا میرحت رب ینطم هدحتم تلاایا م
ی دناوت تلاایا
نیازا .دشاب یررید تلود ره ای هدحتم ید تیحلاص زارحا یارب ور
لدعف ندیا هدک تسا یفاک ،ناو
.دشاب هدهاعم نیفرط زا یکی هب بستنم و هدوب تدوم ۀماندهع دافم قان ًارهاظ هب رظن هکنآ رد ثحب دروم یأر 3
ۀیروف 2021 یبایزرا ،تسا هدش هرداص مادقا
اه ثلاث تلود ی
رق هقادم دروم ،یسراف نابز هب دوجوم یقوقح تایبدا رد نیا زا یپ یأر نیا رد ددجاو و هدتفررن را
ندیا تد طثم ،عودضوم ادب ططترم یقوقح تایبدا و یملع راثآ رب یلامجا یرورم .تسا یروآون فصو رد یردیپ قداص و یئارلفریم نسح ددوب دهاوخ اعدا هدلاقم
ا ناودنع ادب ی
« ۀدماندهع یریذپدانتدسا
تدوم 1955 رابرد رحت ی م اه ناریا هیلع برغ ی ( »
1395 طم نیا لیلحت هب ًافرص ،) بل
دم ی ددنزادرپ
تدوم ۀماندهع هب لسوت هک هب
ناونع دروم رد اوعد شرط یتیحلاص یانطم ردحت
ی م اده ددح هدچ ادت ،
هب ،هلاقم راشتنا خیرات هب رظن و هتشاد دربراک ار عودضوم صوحخ رد ناوید ریخا یتیحلاص یأر عطت
رفعج نینچمه .تسا هدرکن ظاحل ح
ی لقرد ی هداز دمص و مئاق هانپ ۀلاقم رد
« ئدسم تیلو دب ی ن دللملا ی
لادمعا زا اکیرمآ دحتم تلاایا تلود ردحت
ی م اده ناردیا یملادسا یرودهمج هدیلع ردب هدطناجکی ی »
( 1397 هچرگا ،) هب ناودنع تیلوئدسم یدادم ندکر دب
ی ن دللملا تدودم ۀدماندهع دقن دراودم هدب ی
هتخادرپ دنا ماددقا هدب و هداددن راردق رظنددم ار عوضوم یتیحلاص ۀطنج ، یاده
أر رد ثدلاث تدلود ی
رظندروم ، هب ناونع لوذطم یهجوت اوعد دناوخ یتیحلاص تاداریا زا یکی هتشادن
دنا .
قیقحت پی ور و عودضوم ۀنیدشیپ یدسررب هدب ،تدسلن لب :تسا هدش میظنت لب ود رد
مز ی هن اه .تدخادرپ دهاوخ ناریا یاوعد شرط و هدحتم تلاایا و ناریا تلود ود نایم فلاتخا زورب ی
داریا ،مود لب رد یتیحلاص
رظندرودم و للادتدسا و اودعد نیفردط عدضوم لدیلحت و نیدیطت ادب ،
ناوید جاتنتسا بی
ن للملا .تفرگ دهاوخ رارق هقادم دروم ،داریا صوحخ رد یرتسگداد ی
و ناریا یملاسا یروهمج نایم فلاتخا ۀنیشیپ ای
تلاا هدحتم و ااکیرمآ
هباشم دراوم رد ناوید ۀیور
زا ناریا تلود 1
ۀیئوژ 1968 شرتسگ عنم دهاعم هب شلاس
اه ی هتسه ا دنب قباطم .تسویپ ی 1
دام 3 دقاف هک هدهاعم فرط لود زا کیره ،نویسناونک نیا شلاس
اه ی هتسه ا دهعتم ،دنتسه ی
م ی دنوش هب روظنم ددیلوت زا یریگودلج و نویسناونک قفو ناشتادهعت یارجا نیمضت شلادس
اده ی
هتسه ا یراجفنا تاودا ریاس ای ی هتدسه
ا فرادحم زا فاردحنا و ی لدص
وج ی هدنا ، نادمداپ اده ار یی
نیا( دنریذپب نامداپ
اه ط داقعنا ی تقفاوم همان ا نیا نایم ی تلود
اه سدناژآ اب دب
ی ن دللملا یژردنا ی
( )دش دهاوخ میظنت یمتا
U.N. Treaty Series, 1970: art 3
هنیمز نیا رد .) تقفاوم
مان نامداپ ۀ
صوحخ رد ،سناژآ و ناریا نایم شرتسگ عنم هدهاعم
شلاس اه ی هتسه ا زا ی 15 هدم 1974 هدب
( دمآرد ارجا
INFCIRC, 1974: 214
.)
1 . رحت ی م اه و ناریا یملاسا یروهمج هیلع مز
ی هن اه نآ زورب ی
رد 6 نئوژ 2003 سناژآ لکریدم ، بی
ن للملا رد ناردیا هدک درک راهظا یشرازگ یط ،یمتا یژرنا ی
قفو دوخ تادهعت یارجا تقفاوم
ن ما داوم تادراو شرازگ رب ینطم ،نامداپ ۀ هتدسه
ا بدقاعتم و ی
و یروارف ماجنا نآ هب
گراک ی ر ملادعا و داودم نیا ی سأت
ی تادس هتدسه ا و ی نادکم اده و یرواردف ی
( تسا هدرک روحق ،سناژآ هب داوم نیا یرادهرن
IAEA, 2003: 7
یاروش ،شرازگ نیا ۀجیتن رد .)
خروم ۀمانعطق رد ،سناژآ ماکح 4
ۀیروف 2006 ادب قبادطم ناریا تادهعت قن هب ، تدقفاوم
دمان ۀ
شرتسگ عنم دهاعم نامداپ شلاس
اه ی هتسه ا زا نادنیمطا دودطن هدب هرادشا ادب و هدرک یرحت ی
لص مآ ی ز ۀمانرب ندوب هتسه
ا رطماتپس زا ناریا ی 2002
ادت دردک تدساوخرد سدناژآ لکریدم زا ،
ازگ دحتم للم نامزاس تینما یاروش هب ار عوضوم ( دهد شر
IAEA, 2006: 1-2
.)
رد 31 ۀیئوژ 2006 دادم قفو تینما یاروش ، 40
ۀدمانعطق ،ددحتم لدلم رودشنم 1696
ار
ۀمه هک تساوخ ناریا زا و درک بیوحت لاعف
ی ت اه هدب اودبرم ی دنغ
ی زادس داودم یروارفزادب و ی
هتسه ا نیا دییأت ات ار هعسوت و قیقحت هلمج زا ی لاعف
ی ت اه سدناژآ یوس زا دب
ی ن لا دللم یژردنا ی
هدمانعطق ندیا دافم تیاعر مدع تروص رد هک درک زاربا همادا رد تینما یاروش .دنک قیلعت یمتا دام ساسارب بسانم ریبادت ذالتا ،ناریا بناج زا 41
زا یوریپ هب ناریا بیغرت تهج رد ،روشنم
سناژآ تامازلا و همانعطق دم
ی ددناوت ( دودش ذادلتا
The security council, RES/1696, 2006
.)
رد ًاطقاعتم 23
رطماسد 2006 ۀمانعطق تینما یاروش ، 1737
دادم ساسارب ار 41
لدلم رودشنم
هک درک رداص دحتم هب
بجوم ۀمه ناریا ،نآ لاعف
ی ت اه هب اوبرم ی نغ
ی زاس داودم یروارفزاب و ی
هتسه ا ۀمانعطق قطط ار ی 1696
هب روط یاروش .تسا هدرواین رد قیلعت هب رمتسم و لماک تینما
ۀمه هک تفرگ میمحت ،همانعطق نیا رد تلود
اه هدب مزلا ریبادت دیاب ،هدیهت زا یریگودلج رودظنم
هک ار یروانف و اهلااک ،تازیهجت ،داوم ،ملاقا یمامت لاقتنا ای شورف م
ی ددنناوت هدب لاعف دی ت اده ی
هتسه ا ( ددنیامن ذالتا ،دننک کمک ناریا ی
The security council, RES/1737,2006
.) یارودش
هدب ناردیا بدیغرت یاردب بدسانم ریبادت ذالتا اب دراد دحق هک درک هراشا همانعطق نیا رد تینما ۀمانعطق زا یوریپ 1696
ۀعسوت ندرک دودحم نینچمه و سناژآ تامازلا و روانف
ی اده یتادیح ی
زا تیامح یاتسار رد هک ناریا همانرب
اه ی هتسه ا و ی کشوم ی شا ردثا دوخ تامیمحت هب ،دنتسه
( دشلب
I.C.J, 2021: para 38
.)
رد لاس اه زین دعب ی همانعطق
اه ۀلئسم صوحخ رد یررید ی هتسه
ا یارودش بدناج زا ،ناریا ی
.دددش بیوددحت تددینما هددمانعطق
ادده ی 1747 ( 2007 ،) 1803 ( 2008 ،) 1835 ( 2008 ،) 1929
( 2010 و ) 2224 ( 2015 نیا زا ) هلمج دنا نیا . همانعطق اه ، هب روط تیعونمم هب یلک ای بعش داجیا
یگدنیامن رتافد کناب
اده رد یدناریا ی تدلود
اده زا لود ندیا تدطقارم زدین و ردرید ی لاعف
دی ت اده ی
اب دوخ یلام تاسسؤم کناب
اه بعش و یناریا ی اهنآ
هدطوبرم داودم و شلادس لادقتنا و شورف ،هیهت ،
ماو یادطعا مددع و ،ناردیا زا ررید لود طسوت یملاقا نینچ ۀیهت زین و ناریا طسوت و
کدمک اده ی
هراشا ناریا هب ررید لود طسوت یلام و ضوعلاب م
ی دننک نوزفا . ملادقا لادقتنا و شورف تیعونمم رب
رد ناریا هب صلشم همانعطق
اه رد اپورا ۀیداحتا یاروش ،تینما یاروش ی 26
ۀیئوژ 2010 میمدحت
رامش
2010/413/CFSP
رد و 23 سرام 2012 رامش ررقم 2012
/ 267 ا درودم رد ار ماددق
یاده
دننکدودحم
لاعف ی ت اه ی هتسه ا ،یلادم تلاماعم ندرک دودحم ،هحلسا تارداص تیعونمم ،ناریا ی
و لاوما ندرک دودسم لیمحت اراد
یی اه ناردیا تادماقم زا صاخ دارفا یخرب یارب رفس تیدودحم و
( درک بیوحت ار
I.C.J, 2021: para 29
ۀناهب هب زین هدحتم تلاایا .) لاعف
ی ت اه ی تسه ه ا ادب ،ناردیا ی
یدیارجا یاهروتدسد روددص 13574
( 23 هدم 2011 ،) 13590 ( 21 رطماودن 2011 ،) 13622 ( 30
ۀیئوژ 2012 ،) 13628 ( 9 رطتکا 2012 و ) 13645 ( 3 نئوژ 2013 ،) رحت ی م اه ی ی هدطناجک ا رد ار ی
ۀنیمز لب اه ( درک ررقم ناریا داحتقا فلتلم ی
I.C.J, 2021: para 30
.)
ارب ناریا ینزیار ی
نورب تفر رد هدک ددش بجوم ،تیعضو نیا زا 14
ۀدیئوژ 2015 ،
« ۀدمانرب
کرتشم مادقا عماج »
)ماجرب(
یمادمت ۀدمتاخ هک دیسر بیوحت هب1
ردحت ی م اده ی ودحت ی ب هددش
زا یخرب یارجا فقوت زین و اپورا ۀیداحتا و تینما یاروش طسوت ردحت
ی م اده ی ا دی تلاا هددحتم ار
پ ی بی ن ی م ی درک (
I.C.J, 2021: para 33
ۀدمانرب درودم رد عمادج یمهادفت ،ماجرب .) هتدسه
ا ی
مهافت یپ رد هک دوب ناریا هتسه
ا نازول ی هوردگ و اپورا ۀیداحتا ،ناریا نیب یرتا نیو رد ،2
1 + 5
،دندس ندیا سادسارب .ددش ددقعنم )ناملآ و هدحتم تلاایا ،ایناتیرب ،هیسور ،هسنارف ،نیچ لماش(
ۀمانعطق 2231 ماقم رد تینما یاروش روکذدم ۀمانعطق بیوحت اب .دیسر بیوحت هب ماجرب دییأت
___________________________________________________________________
1. Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) 2. Lausanne
،تینما یاروش رد تلود
اه ی 1 + 5 هب ندیشلب همتاخ رب ینطم دوخ دهعت همانعطق
اه یدمیرحت ی
،یللاج و یمیرکلام( دندرک یتایلمع ار قباس 1396
: 59 ۀدمانعطق فدلا ۀمیمدض مادجرب نتم .)
2231 ( تسا تینما یاروش
I.C.J, 2021: para 32
) نوزفا ماجرب . کی رب
« ارجا ۀمانرب
» نمدضتم ،
هب اوبرم تاررقم لح
لحفو رارقرب ار یدنور ،روبزم تاررقم .تسا زین تافلاتخا م
ی دنک ۀطقن هک
زا یکی تیاکش نآ عورش تلود
اه ی تکرش هددننک ردرید تدلود زا مادجرب رد تکردش
هددننک رد
( تسا ماجرب قفو تادهعت هب تلود نآ ندرکن لمع صوحخ
I.C.J, 2021: para 33
.)
2 . ددجم ۀداعا رحت
ی م اه ۀبناجکی ی ای
تلاا هدحتم ناواید رد ناریا یاوعد حرط و
بی ن للملا یرتسگداد ی
تیعضو هدشرقتسم هب
بجوم ات تشاد همادا ماجرب نآ
هک رد 8 هم 2018 ، ئر ی س رودهمج ددیدج
ای تلاا هدحتم تشاددای رودص اب ، ر
ی تسا روهمج نایاپ ملاعا نمض ،ی یراکمه
ای تلاا هدحتم رد
دیدشت و ددجم لیمحت ،ماجرب
« رحت ی م اه و وغل ی طقاس هدش مادجرب ادب ططترم »
تدشاد رردقم ار
(
NSPM, 2018: 2
،ناریا تیامح تحت ای یناریا یاهورین هک تسا هدش هراشا تشاددای نیا رد .)
لوغشم لاعف ی ت اه نانچمه ناریا و هدوب فارطا ۀقطنم رد یماظن ی هب
ناونع یلادم یمادح تدلود
نوزفا .تسا هدنام یقاب مسیرورت رب
ای هکن سناژآ یسرتسد زا عنام هک تسا هدرک ملاعا ًانلع ناریا
بی ن للملا ،روبزم تشاددای بسح .دش دهاوخ یماظن نکاما هب یمتا یژرنا ی هب
لد دی ل یدلم عفادنم
ای تلاا هدحتم ، رحت ی م اه دیاب
« رد رس ی ع رت ی ن نکمم نامز »
هدک
« یده رد زا ردترید درودم 180
زور » ( دنوش لیمحت ًاددجم ،دوب دهاولن تشاددای نیا خیرات زا
I.C.J, 2021: para 35
نیمه رد )
رب تراظن رتفد ،نامز اراد
یی اه ترازو یجراخ ی هنازخ
راد ی ای تلاا هددحتم هدک دردک ملادعا زدین
« رحت ی م اه » تددم یادضقنا ادب :دش دنهاوخ لیمحت هلحرم ود رد 90
،هزور ردحت ی م اده نیدعم ی
( هب و ی هژ تادراو ،تازلف تراجت ،یلام تلاماعم هب اوبرم ) شرف
اه و ییاذدغ داوم و یناریا لیصا ی
لیمحت ًاددجم ار ناریا هب نآ اب ططترم تاعطق و یراجت یربرفاسم یاهامیپاوه تارداص م
ی دنک د
رود کی یاضقنا اب نینچمه 180
هزور ای تلاا هدحتم رحت ی م اده حت ار فعادضم یی ددهاوخ لدیم
( درک
I.C.J, 2021: para 36
نینچمه .) ئر
ی س روهمج ا ی تلاا هدحتم رد 6 توا 2018 روددص ادب
ییارجا روتسد 13846
تاددهعت یاردجا هب اوبرم یلطق ییارجا یاهروتسد ، ا
دی تلاا هددحتم ردب
( درک وغل ار ماجرب ساسا
I.C.J, 2021: para 37
.)
مادقا نیا یپ رد اه
، رد ناردیا 16
دیئوژ ۀ 2018 ، ار ییاودعد ا هدیلع
دی تلاا هددحتم رد ناودید
بی ن للملا یرتسگداد ی شرطم
رک د . ناوید تیحلاص یانطم ،ناردیا ردظن زا اودعد نیا رد
دماندهع ۀ
تدوم ، یلوسنک قوقح و یداحتقا طباور (
1955 ) رد هک تسا 15
توا 1955 نیفرط یاضما هب
رد و هدیسر 16
ندئوژ 1957 مزلا اردجلاا ادعد رد .تدسا هددش ناودید رد تدلود ود نیدشیپ یو
بی ن للملا دودب هدتفرگ راردق دانتدسا درودم تیحلادص زاردحا تدهج هدهاعم نیا زین یرتسگداد ی
،یریپ و ییارلفریم(
1395 : 121 .) و هنلاداع راتفر تکرش و عاطتا اب هنافحنم
یاه لدباقم فرط ،
،تادراو یدازآ ،یلام تلااقتنا و لقن و تخادرپ رب تیدودحم داجیا مدع لدمح و تاردادص
لدقنو
زا یناریتشک و تراجت یدازآ و لااک یقوقح
ا دن هک ررقم هماندهع نیا رد هدش
ا .تس ناردیا تدلود
هک دوب دقتعم مادقا
ا ی تلاا هدحتم رب ینطم لیمحت ددجم دیدشت و میرحت
،ناریا هیلع اه بدجوم
ب تادهعت قن ی
ن للملا ی ا ی تلاا هدحتم یزاوم ریاس و تدوم ۀماندهع قفو قوقح ن
بی ن للملا هدش
تسا ،هدازدمحم(
1399 .)
دنب قفو 3 دام 23 ،تدوم ۀماندهع
« ،دهاعتم نیمظعم نیفرط زا کیره دم
ی ددناوت نداد ادب
ددهد همتاخ ار هماندهع نیا ... ررید دهاعتم مظعم فرط هب لاس کی تدم هب یطتک راطخا .»
ردب
یملاسا یروهمج یوس زا اوعد نیا شرط زا سپ ،ساسا نیا ۀدجراخ رودما ترازو ،ناردیا
ا دی تلاا
هدحتم ط خروم کیتاملپید تشاددای ی 3
رطتکا 2018 نلاعا ناریا هجراخ روما ترازو هب باطخ
هک درک ای تلاا هدحتم دنب قباطم 3
دام 23 خسف ار نآ ،تدوم ۀماندهع م
ی ک دن ندیا دودجو ادب .
( تساوخداد تطث نامز رد هک تسین یفلاتخا 16
ۀدیئوژ 2018 ندیا ،) نیفردط نادیم هدماندهع
مزلا ارجلاا ( تسا هدوب
I.C.J, 2021: para 24
.)
نایرج رد سر
ی گد ی اه ،ناریا بناج زا هحورطم یاوعد هب یتامدقم ی ای
تلاا هدحتم داریا جنپ
ناودید یعوضوم تیحلاص رابرد لوا داریا ود :درک شرطم ناوید تیحلاص صوحخ رد یتامدقم ساسارب هدنورپ هب یگدیسر یارب دنب
2 دام 21 تدیلباق مددع ،موس داریا دتسا تدوم ۀماندهع
هب ناریا تساوخداد شریذپ تلع
هدافتساءوس هک تسا )ناوید رد( یسرداد دنیارف زا
هب مدعز ندیا
رجنم ییاضق مادقا بسانت مدع هب ،تلود م
ی دوش قوقش رب زین رخآ داریا ود د
« ب » و
« د » ددنب 1
دام 20 .تسا ینتطم تدوم ۀماندهع هدن ریخا داریا ود د )هدحتم تلاایا( هدناوخ رظن زا د هچرگا
اوبرم تساوخداد شریذپ تیلباق هب هن و ناوید تیحلاص هب من
ی دودش تدساوخرد هددناوخ ادما ،
دروم رد میمحت ذالتا اهنآ
( دراد هددنورپ تدیهام رد یگدیدسر هنوگره زا یپ ار
I.C.J, 2021:
para 38
ریا ،روبزم تاداریا نایم زا .) تدسا نآ زا یکاح ،ناوید یعوضوم تیحلاص رب رظان مود دا
مادقا رتشیب هک یاه
و ناردیا نایم تلاماعم و تراجت هب اوبرم ،ناریا ضارتعا دروم تدلود
اده ی
و ناریا نایم هن ،تسا ثلاث ای
تلاا هدحتم ۀدماندهع یعودضوم تیحلادص وردملق رد هدجیتن رد و
رارق تدوم من
ی گ ی در ح ۀلاقم مود لب رد . وترپ رد داریا نیا رضا
للادتسا اه هاگدید و نیفرط ی
یسررب ناوید م
ی وش د .
3 . یتامدقم داریا
« مادقا ثلاث تلود یاه »
ناوید ۀیور رد بی
ن للملا یرتسگداد ی
هلمج زا مهم رت ی ن هددناوخ بدناج زا ثدلاث تلود اب عوضوم ااطترا هک ناوید رد هحورطم یواعد
دناوخ یتیحلاص داریا و هدش شرطم هتدشادزاب دوخ تیحلاص زارحا زا ار ناوید ،صوحخ نیا رد ه
( یقرش رومیت ۀیضق ،تسا 1995
1) صوحخ رد لاغترپ ،هیضق نیا رد .تسا لاعف
ی ت اده صادخ ی
لادس رد ایلارتدسا و یزنوددنا نیدب هدقعنم دهاعم ۀجیتن هک ،یقرش رومیت صوحخ رد ایلارتسا 1989 ناوید رد ایلارتسا هیلع یتساوخداد ،دوب بی
ن دللملا تدساوخداد .دردک تدطث یرتدسگداد ی
ددنب قدفو ناوید یراطجا تیحلاص شریذپ ۀیملاعا ار ناوید تیحلاص یانطم ،روبزم 2
دادم 36
یقلت همانساسا م
ی درک
(I.C.J, 1995: para.1)
.
هدب تطدسن یقرش رومیت مدرم ،ًلاوا هک دنک ملاعا و یگدیسر ات درک تساوخرد ناوید زا لاغترپ ضرا تیمامت .ددنراد تدشونرس نیدیعت قدح ،نادشتورث و یدعیطط عبادنم ردب یدمئاد تیمکاح و ی
لادغترپ تلود تارایتخا و فیلاکت ،قوقح نینچمه هدب
ناودنع هرادا ددننک بدناج زا یقردش رودمیت
لاس رد یزنودنا و ایلارتسا نایم هدهاعم داقعنا ،ًایناث دتسا هدش قن ایلارتسا 1989
،نآ یاردجا و
ار لاغترپ قوقح ادب ،دوددح ددیدحت نیا صوحخ رد ات دوب دهعتم ایلارتسا ،ًاثلاث دتسا هتفرگ هدیدان
لاغترپ هب ناونع ماقم هرادا دننک انب ،ًاعبار ددنک هرکاذم یقرش رومیت هب
بدتارم تیلوئدسم ،هددشدای
بی ن للملا و یقردش رودمیت مدردم هدب هدراو تارادسخ نارطج دنمزاین هک تسا هدش ققحم ایلارتسا ی
ترپ مامت فقوت هب مزلم ایلارتسا ،ًاسماخ دتسا لاغ دقن
اده تدسا قودف ی
(I.C.J, 1995: para.10)
.
میمدحت ذادلتا یاردب ،ًلاوا هک دنک ملاعا و یگدیسر دیاب ناوید هک درک راهظا عافد ماقم رد ایلارتسا و ددنتدسه شریذدپ لباق ریغ لاغترپ یاهاعدا و تسا تیحلاص دقاف لاغترپ یاهاعدا دروم رد ،ًادیناث
مادقا یاه قان ایلارتسا ه
ی ی ک قوقح زا بی ن للملا تسین
(I.C.J, 1995: para.10)
.
مادقا رد و هیضق نیا رد ثلاث تلود یاه للادتسا
اه هدناوخ ی ای
ن روط هک تسا هدش سکعنم
لادغترپ یاوعد و درادن دوجو لاغترپ و تلود نیا نایم یفلاتخا یه هک دوب نآ هب لئاق ایلارتسا شرط یزنودنا هیلع دیاب م
ی ددش
(I.C.J, 1995: para.21)
. هدب مدعز زا ،ناودید ادجنآ
لادغترپ هدک
فلاتدخا کی ،تسا هدرک راکنا ار نآ ایلارتسا و شرط ایلارتسا هیلع ییاوعد ،دوجوم عیاقو ساسارب نیازا .دراد دوجو یقوقح دوش در دیاب ایلارتسا یتامدقم داریا نیا ور
(I.C.J, 1995: para.22)
رد .
زا یکی ناوید ،یزنودنا تادهعت و قوقح نییعت ترورض رب ینطم ایلارتسا ررید ضارتعا صوحخ یروآدای ار همانساسا لوصا م
ی دنک نآ قفو هک دمن
ی ددناوت نادیم فلاتدخا رد تدلود
اده نوددب ،
تیاضر اهنآ دنک تیحلاص لامعا
(I.C.J, 1995: para.26)
هجیتن ،روبزم لصا ساسارب ناوید . م
ی
گ ی در رضاح دنورپ رد هک من
ی دناوت نیفرط هک ار یتیحلاص هدب
بدجوم ملاعا دی ه اده هدطناجکی ی
رک اطعا نآ هب ،هرداص هد
دنا ددنک لامعا هکارچ
هدب رودظنم یادهاعدا صودحخ رد میمدحت ذادلتا
ماددقا تیعورشم دروم رد مکح رودص هب روطجم ناوید ،لاغترپ ناددقف دودجو ادب ،یزنوددنا یاده
لود نآ تیاضر دوب دهاوخ ،ت
(I.C.J, 1995: para.35)
.
( یگدنهانپ ۀیضق رد ناوید هچرگا 1950
لادمعا زا عنادم ار ثدلاث تدلود اب عوضوم ااطترا )
___________________________________________________________________
1.East Timor
( یقردش رودمیت ۀیدضق رد یراظتنا لباقریغ یأر نینچ رودص اب ،دوب هتسنادن تیحلاص 1995
،)
ثلاث تلود هب اوبرم یواعد رد تباث ۀیور ذالتا دحق هک داد ناشن رد یأر ندیا ریثأدت .دراددن ار
قوقح ماظن بی
ن للملا هدب یگدیدسر هدک یوادعد زا هتدسد نآ هددنیآ رد هک دوب دهاوخ نآ ادهنآ
تدسا نکمم ،درادن فلاتخا رد تکرش یارب یلیامت تلود نیا و تسا ثلاث تلود روضح مزلتسم اب أر ،یقثوم( دنوش هجاوم ناوید تیحلاص مدع ی 1386
: 178 - 175 یاوعد رد .)
« ییادعدا قن
ۀماندهع تدوم ( » 2018 نآ زا یتمدسق لدیلحت هب رضاح هوژپ هک ) دم
ی دزادردپ شریذدپ ادب ،
هب ناوید تیحلاص هیلع ناریا ۀحورطم یاوعد هب یگدیسر روظنم
ای تلاا هدحتم ۀدیور زا ًارهادظ ،
لاس رد یذالتا 1995
یقرش رومیت ۀیضق رد فردص
ردظن لادس ۀدیور و هددش 1950
ۀیدضق رد
یگدنهانپ ًاددجم
پ ی ور بجوم نآ موادت هک یرما دتسا هتفرگ رارق ناوید ی م
ی دوش فلاتدخا
هتطلا .دنبایب ار ناوید ییاضق ۀیور هب ندش لیدطت لاجم یرتشیب یقوقح یاه دم
ی ناودت توادفت
ۀیضق نایم مه یفیرظ
« یقرش رومیت »
یاوعد و
« تدودم ۀدماندهع ییاعدا قن »
:ددش رودحتم
لن یاوعد هب ناوید یگدیسر مادقا تیعورشم دروم رد مکح رودص مزلتسم ،تس
ثلاث تلود یاه
نآ یارجا و ایلارتسا اب هدهاعم داقعنا رب ینطم )یزنودنا(
هب ناونع یاودعد عودضوم نکل ددوب لعف
مادقا هب یگدیسر ،مود دیددشت ار نآ و هتدشاد رردقم هدطناجکی میردحت هک تساوعد دناوخ یاه
مادقا هن ،تسا هدرک تلود
اه ک یی ار ناریا اب دوخ یلام و یراجت تلاداطم ،میرحت نیا ۀجیتن رد ه
لعف کرت بکترم ًافرص و هدرک عطق هدش
دنا .
یتیحلاص داریا ا
ای تلاا هداحتم راب یانبم
« ماداقا ثالاث تالود یااه :»
ناوید عضوم و نیفرط للادتسا
ای تلاا هدحتم شرطم ار اعدا نیا یتامدقم یگدیسر نایرج رد دم
ی ددنک ًلاوا هدک یلدصا عودضوم ،
عودضوم ردگا یدتح ،ًادیناث دتدوم ۀماندهع هن تسا ماجرب یارجا ،ناریا بناج زا هحورطم یاوعد ناردیا یاهاعدا رتشیب شریذپ یارب یتیحلاص ناوید ،دشاب تدوم ۀماندهع یارجا ،فلاتخا یلصا مادقا هب اوبرم اهاعدا نیا اریز ،تشاد دهاولن یاه
دعم ادی تراجت اب ًلاوصا هک تسا ی نادیم تلاما
و عاطتا نایم ای ثلاث لود و ناریا تکرش
اه ی اهنآ ۀدماندهع هدک تسا یلاح رد نیا .تسا ططترم
و ناریا نایم تراجت رب ًافرص تدوم ای
تلاا هدحتم و عاطتا ای تکرش
اه ی اهنآ هن ،تسا لامعا لباق
و عاطتا ای تلود ود نیا زا یکی نایم تراجت هب تکرش
اه ی ناش ثلاث تلود اب (
I.C.J, 2021: para
.)61
للادتسا اه ی ا دی تلاا هددحتم ،هدنیمز ندیا رد خدساپ
اده ناودید عدضوم و ناردیا یقودقح ی
بی ن للملا هب یتامدقم داریا نیا صوحخ رد یرتسگداد ی .دش دهاوخ یسررب کیکفت
1 . للادتسا اه ی ای تلاا هدحتم داریا دروم رد
« مادقا اه ثلاث تلود ی
»
ای تلاا هدحتم اعدا م ی دنک قافتا هب بیرق رثکا هک رحت
ی م اه ی لامعا هدش هدنادرگزاب ای قدفو هددش
نوناق 8 هم 2018 ای( ناریا تلاماعم ای تراجت هب ، تکرش
اه ادی( ثدلاث لود ادب )یدناریا عادطتا و
تکرش اه عاطتا و اهنآ اوبرم ) م ی دوش یخرب . مادقا یاه ییادکیرمآ صالشا هیلع میقتسم ییارجا
تسار رد زین ا
ی م عن هک هدوب یناریا یاهداهن ای ناریا اب تلاماعم یخرب زا صالشا نیا رما نیا
هدب
بجوم ماجرب وغل هدشن دوب . نیازا دراوم نیا ور اب
نوناق 8 هم 2018 مادقا و یاه ارجا یی بدقاعتم
نآ
، حا ی ا دندشن ،هجیتن رد . ای
تلاا هدحتم زا تسا یعدم اجنآ
تیعوردشم ًافرص ناریا هک
« ماددقا
یاه ییارجا 8 هم » ناوید دزن ،تدوم هماندهع ساسارب ار بی
ن للملا لادچ هدب یرتسگداد ی دم
ی
دشک ، هب عقاو مادقا هب تطسن یاه
اوعد شرط ی م
ی دنک رتشیب هک اهنآ
نیدب یلادم ای یداحتقا طباور
ای تلاا هدحتم رثأتم ار ناریا و من
ی دنزاس ریثأت هکلب ، آ
اه ردیا نادیم یلام و یداحتقا طباور رب و نا
تلود اه ای ثلاث ی تکرش
اه عاطتا و اهنآ هاگدید قباطم .تس ای
تلاا هدحتم هدک ،یدراودم نیدنچ ،
« مادقا یاه ثلاث تلود »
هدیمان م ی دنوش راردق تدوم ۀماندهع ورملق زا جراخ ، دم
ی گ ی ددنر (
I.C.J
,2021: para 61
.)
ای تلاا هدحتم راهظا ،دوخ للادتسا یرشت ماقم رد دم
ی دراد ماددقا هدک درودم یدیارجا یاده
ناشفده هب هجوت اب ار فلاتخا م
ی ناوت :درک میسقت هتسد راهچ هب 1
زا یدخرب دددجم لدیمحت .
رحت ی م اه نیناوق قفو ای
تلاا هدحتم دددندوب هددش ودغل مادجرب بقاعتم هک 2
دددجم نددنادرگزاب .
یخرب رحت ی م اه یدیارجا روتدسد روددص قدیرط زا ،دندوب هتفای همتاخ ًاقباس هک 13846
د 3 دراو .
لاوما و صالشا یخرب مان ددجم ندرک اهنآ
نادمه ادی هددشدودسم لاوما و صالشا تسرهف رد
ترازو تسرهف هنازخ
راد ی ای تلاا هدحتم یدیاراد دادسنا لومشم یقوقح و یقیقح صالشا هک(
عاطتا زا تلود اه نییعت ار صاخ ی م
ی دنک و د) 4 داودم ،شردف یاردب اهزوجم رودص زا یخرب وغل .
ذغ و نآ تادعطق و یربرفادسم یامیپاوه ،ییا لاعف
دی ت اده تدحت یجرادخ تادسسؤم و ادهداهن ی
یقوقح ای یقیقح صالشا لرتنک ای تیکلام ای
تلاا هدحتم اعدا اوعد هدناوخ . م
ی دنک ندیا زا هدک
هب اوبرم ،تسلن ۀتسد هس ،نایم
« مادقا ثلاث تلود یاه »
تدودم ۀماندهع ورملق رد هک دنتسه
رارق من ی گ ی دنر (
I.C.J, 2021: para 63
.)
دروم رد ،تسلن ۀتسد هس هب
و ی هژ اهنآ ینونادق تارردقم یدخرب ددجم لیمحت لومشم هک یی
هدشوغل هب بجوم ماجرب م ی دنوش ، ا دی تلاا هددحتم رادهظا دم ی دراد هدک ،مادجرب یردحت بدسح
رحت ی م اه یی ا هک ی تلاا هدحتم لامعا ادهنآ ار ددهاوخ فدقوتم لع هدک دنتدسه یدراودم ،دردک
هدی
عضو ییاکیرمآریغ صالشا هدش
دنا . نچمه ی ن ماجرب رحت ی درک تسا ه رمآ صالشا هک ی
ادک یی و
تاسسؤم جراخ
ی ای ییاکیرمآ لرتنک تحت
،اکیرمآ هب لک روط ی زادجم تلامادعم ماجنا زا قبادطم
ماجرب دش دنهاوخ عنم
، ا ررم ی هکن بناج زا هنازخ ترازو راد
ی ا ی تلاا هدحتم ا هدب زادجم دی
ن رادک
شاب ن د . ،ساسا نیا رب ای
تلاا هدحتم للادتسا م ی دنک نوزفا هک اهنت ،مراهچ ۀتسد رب رحت
ی م اده یی
و عاطتا ای ثلاث لود رب هک دندوب هدش وغل ماجرب یارجا تدم لوط رد تکرش
اه ی ادهنآ زدکرمتم
ییارجا روتسد .دندوب 8
هم 2018 نیمه ًافرص زین
« مادقا اه ثلاث تلود ی »
دردک ادیحا ًاددجم ار
(
C.J, 2021: para 64
زا یکی ،هنیمز نیا رد .)I.
لاکو ی ای تلاا هدحتم مناخ ،
« ناهَگ
1» ، ۀسلج رد
عامتسا درک راهظا نیا ماجرب یلصا یگژیو هک
دوب رحت هک ی م اه ی دشوغل ه هدب بدجوم
،نآ بدلغا
رحت ی م اه ی ن رظا ب ر ردحت و تدسا ییادکیرمآریغ صالشا و ناریا نایم تلاداطم ی
م اده ی ردب رظادن
لاداطم یناریا و ییاکیرمآ صالشا نایم ت
، بلغا ذپن ماجرب زا یریثأت ی
هتفر دنا دب . نادیب ه ،ردرید زا
اجنآ هک رحت ی م اه ریخا ی قفو دندشن وغل ماجرب
، جورخ اب ای تلاا هدحتم ماجرب زا زین ادهنآ لادمعا
تسا هدوب یقاب دوخ توق هب .
ررید لیکو ای
تلاا هدحتم ، یاقآ
« ثد ب دهِل م
2» رادهظا زدین ، دم
ی دراد
نامه هنوگ رد ناریا هک ۀیضق
« ناردیا لاودما یدخرب
» شلادت رد ار تینودحم عودضوم ادت تدشاد
دناجنرب تدوم ۀماندهع بوچراچ ،دش هجاوم ناوید فلالم عضوم اب و
زدین هیضق نیا رد نآ ردب
تسا ماندهع ورملق ات ۀ
تدوم هب ار یمامت راسخ ا یدادحتقا ت
، هدب تارادسخ نآ اادطترا زا رادف
م و تراجت فرط نایم تلاداط
نی هماندهع
، دهد میمعت ،راذب(
1400 .)
لاودما و صالشا یخرب مان ددجم ندرک دراو صوحخ رد ادهنآ
لاودما و صالدشا تدسرهف رد
ترازو تسرهف نامه ای هدشدودسم هنازخ
راد ی ای تلاا هدحتم ندردک دراو هدک تسا دقتعم هدناوخ ،
زا یب مان ددجم 400
وبزم تسرهف رد هسسؤم و درف و عادطتا ردب ًادساسا هدک تدسا یتیدودحم ،ر
تکرش اه عنم اب هتطلا هک تسا هدش عضو ثلاث لود ی اهنآ
یدناریا صالشا هب تامدخ و لااک ۀئارا زا
( تدسا هدردک صالدشا ندیا هجوتم ار یتاریثأت ،روبزم تسرهف لومشم
I.C.J, 2021: para 66
ادب .)
،یفیصوت نینچ ای
تلاا هدحتم للادتسا م ی دنک نچ هک نی دوددحم ی ت اده لومدشم یی ده
ی دی ک زا
مازلا دنرادربرد هماندهع نیا اریز دتسین تدوم ۀماندهع تاررقم ای
تلاا هدحتم مددع ادی ذادلتا هدب
مادقا ذالتا .تدسین ثدلاث تدلود و ناردیا نادیم تلاماعم ای تراجت ۀنیمز رد ییاه
هدب مدعز ا دی تلاا
هدحتم مادقا نینچ ، یاه
لومشم ی ه
ی ی ک ع تاررقم زا دقن ناریا یاعدا بسح هک تدوم ۀمانده
هدش دنا یاهدنب هنومن یارب(
1 و 2 دام 4 دنب ، 1 دام 5 ددنب ، 1 دادم 7 یاهددنب ، 1
و 2 دادم 8 ،
یاهدنب 2 و 3 دام 9 دنب و 1 دام 10 رارق ،) من ی گ ی دنر (
I.C.J, 2021: para 67
.)
دا تحدص مدع رب ،تدوم ۀماندهع زا هدشدای داوم یلامجا رورم یادع
ا دی تلاا هددحتم تدللاد
.دراد ب دنب ،هنومن یار 2
دام 4 ررقم ،تسا ینیمزرس تیدودحم نّیطم هک م
ی دراد
« عادطتا لاوما
و تکرش اه تدیامح یلاعا دح زا ،لاوما عفانم هلمج زا ،نیدهاعتم نیمظعم نیفرط زا کیره ی
مئاد تینما و هب
وحن رتمک ،دروم یه رد هک ی زا
نیب قوقح تاررقم فرط ورملق رد ،دشاطن للملا
دوب دهاوخ رادروخرب ررید دهاعتم مظعم .»
هراشا نیدهاعتم ورملق هب دنب نیا دویق زا یکی هچرگا
___________________________________________________________________
1. Kimberly A. Gahan 2. Daniel Bethlehem
مادقا ،دراد ای
تلاا هدحتم عنم و میرحت رب ینطم تلود
اه شور ادب زگره ،ناریا اب هلماعم زا ثلاث ی
و هدام نیا هب
و ی هژ دویق
« هب مازلا مئاد تینما و تیامح یلاعا دح »
و
« قودقح تارردقم زا ردتمک
بی ن للملا دشاطن » دنب .درادن یراگزاس ،دنب نیا رد روکذم 1
دام 7 ررقم زین تدوم ۀماندهع دم
ی
دراد
« ه ی ی ک ریاس و لاسرا و تخادرپ دروم رد ،نیدهاعتم نیمظعم نیفرط زا یلودپ تلاادقتنا
ررید دهاعتم مظعم فرط ورملق هب
، ی فردط وردملق زا ا دودخ وردملق هدب ردرید ددهاعتم مدظعم
،
دش دهاولن لئاق یتاقییضت .»
تاقییضت ،ًلاوا زین دنب نیا رد هب
روط لماش و هدش نایب ماع هنوگره
یتیدودحم لامعا م
ی دوش هب رظن ،ًایناث و هکنآ
نیدهاعتم زا یکی ورملق زا لاقتنا هب رظان نآ دافم
نیدهاعتم زا یکی ورملق هب ای م
ی دوش ، م ی دناوت قبادطم .ددشاب زدین ثلاث تلود مادقا دنریگربرد
،دنب نیا دافم ای
تلاا هدحتم من ی دناوت ییأدطم ره زا لوپ لاقتنا رب هب
وردملق زا زین و ناریا ورملق
یاهددنب درودم رد .دنک لامعا تیدودحم ،ییأدطم ره هب ناریا 1
و 2 دادم 8 هدک زدین ۀدماندهع
ای تلاا هدحتم اهنآ یناریا تلاوححم هب رظان ًافرص ار هدشدراو
تلاودححم ادی و ادکیرمآ وردملق هب
ییاکیرمآ هدشرداص
مادقا و هتسناد ناریا ورملق هب یدقلت هدوددحم نیا زا جراخ ار ثلاث لود یاه
م ی دنک (
I.C.J, 2021: para 69
اهدنب نیا رد رظن تقد اب ) م
ی ناوت ،تلاودححم ندیا هک تفایرد
تسد ود هب دودحم طسوت هراشا دروم ۀ
ای تلاا هدحتم داعبا و تسین هدرتدسگ
ردت لمادش ار ی دم
ی
دنوش هلمج زا د 1
یناریا تلاوححم . هدشدراو
هب ای تلاا هدحتم لودححم رده و ینیمزردس رده زا
هدشرداص لوححم ره نینچمه ،ناریا هب
هدشدراو و هددشرداص ادی ددحقم رده زا ناردیا هدب و زا
دییأدطم 2 یناریا تلاوححم . و
هدشدرا لوححم ره و ینیمزرس ره هب هدشرداص
رده زا ناردیا هدب
دنب صوحخ رد و تیاهن رد .أدطم 1
دام 10 ررقم هک هماندهع م
ی دراد
« : ینیمزردس ورملق نایم
تشاد دهاوخ دوجو یدرونایرد و تراجت یدازآ ،دهاعتم نیمظعم نیفرط
» ، ای تلاا هدحتم نیا رب
کی یواح هررقم نیا هک تسا رواب
« دحم تیمها زئاح ینیمزرس تیدو
1» و تسا هب بطس یدگژیو
لادمعا ،دنتدسه ثلاث لود اب تلاماعم عوضوم هک ییاهلااک رب ،نآ ینیمزرس دمن
ی دودش (
I.C.J,
2021: para 69
ااطنتسا هدام نیا یاوتحم زا ،هنیمز نیا رد .) م
ی دوش ترادجت یدازآ هچرگا هک
هب و هدهاعم فرط لود نایم مزردس ورملق نایم عطت
ینی ادهنآ یدازآ یاردجا ،تدسا هددش راردقرب
یتیدوددحم ،نیفرط یوس زا لقادح هک تسا نآ مزلتسم ،نیفرط ینیمزرس ورملق نایم تراجت هک دوشن لامعا هب
بطس .دودش شوددلم تراجت یدازآ هجیتن رد و تامدخ و زرا ،لااک لداطت نآ
داوم پ ی هتفگ ردط تاددهعت ۀمه هک تسا نآ یایوگ تدوم ۀماندهع زا رریددکی لدباقم رد نیف
من ی دناوت لامعا و دشاب ینیمزرس فصو دجاو رحت
ی م اه تادهعت اب یدایز دراوم رد ای
تلاا هدحتم
.تسا راگزاسان
___________________________________________________________________
1. Important territorial limitation
2 . للادتسا اه داریا دروم رد ناریا یملاسا یروهمج ی
« مادقا ثلاث تلود یاه
»
موهفم ات درک شلات ناریا یملاسا یروهمج
« مادقا ثلاث تلود یاه »
ار داردیا نیدمود یانطم هک
یتامدقم ای تلاا هدحتم ،ناردیا عدضوم قباطم .دشکب لاچ هب ،دوب ناوید تیحلاص صوحخ رد
موهفم نیا هارمگ
هدننک مادقا مامت اریز ،تسا یاه
ای تلاا هددحتم ،درودم ندیا رد هدب
عدقاو ،ناردیا
تکرش اه و ثلاث لود هن و تسا هداد رارق فده ار یناریا عاطتا و تکرش
اه عاطتا و ادهنآ ناردیا .ار
ترازو تاراطع هب هنیمز نیا رد هنازخ
راد ی ای تلاا هدحتم خروم 5 رطماون 2018 دانتسا دم ی ددنک
مادقا هک ار ثحب دروم یاه هب
ناونع نیرتدیدش رحت
ی م اه ی ای تلاا هدحتم ناردیا رب لاح هب ات هک
و هدش لیمحت لب
اه دهاوخ رارق فده ار ناریا داحتقا مهم ی فیدصوت ،داد
دم ی ددنک (
I.C.J,
2021: para 70
.) رد ناریا حیلا ۀ 23 رطماسد 2019 دوخ راعشا م ی دراد دحورطم یاودعد هدک
،ه
هب یه تلود قوقح هب هجو اه
ی دبرم ثلاث و تدسین ا د
لب هدک م ردححن
ًا ترادسخ هدب اودبرم اده
ی
ا یداحتقا ی
هدشداج هب سو ی ل ۀ فرط زا یکی نی
تدوم ۀماندهع
، تکرش و عاطتا یارب اه
ی ررید فرط
تسا هماندهع زا یکی .
لاکو ی ناریا
، یاقآ
« ول نوو
1» ، صوحخ نیا رد للادتسا
م ی دنک عاطتا هک
تلود اه ی ثلاث
، د هیضق نیا رد لیلد نیا هب لیخ
م ی دنوش ا هک ی تلاا هددحتم هدب ادهنآ زا ناودنع
سآ یارب یرازبا ی
ب تسا هدرک هدافتسا ناریا هب ندناسر .
لیکو ردرید ناردیا
، یادقآ
« ثرُودرُو
2» ،
هتسد ردحت زا ادکیرمآ ۀدناگراهچ یدنب ی
م اده لاؤدس ردیز ار یدم
دردب و رادهظا دم ی دراد زا یدخرب
دودحم ی ت اه م ی دناوت دریگ رارق هتسد راهچ ره رد نامزمه ،راذب(
1400 ) للادتدسا عودمجم رد .
یتامدقم داریا در ماقم رد ناریا
« مادقا ثلاث تلود یاه
» کدیکفت ،ًلاوا هدک تدسا هدنیمز نیا رد ،
مادقا اه مادقا و ثلاث لود یارجم زا هدب یرایدسب دراودم رد ،تدوم ۀماندهع نیفرط میقتسم یاه
تلوهس نادکما ذدپ ی ر ت ندیا هدک یدراودم رتدشیب رد یدتح ،ًادیناث دتدسین ،تدسا ردسیم کدیکف
دودحم ی ت اه اعدا هک یی م
ی دوش مادقا رمز رد یاه
ثلاث تلود هدوب
دنا هب ، و ناردیا میقتدسم روط
رثأتم ار یناریا یقوقح و یقیقح صالشا هتخاس
دنا .
مادقا موهفم دقن یاتسار رد ناریا تادهاعم قوقح هب ،ثلاث تلود یاه
بی ن للملا دانتدسا زین ی
م ی دنک
،هنیمز نیا رد . راهظا ناریا
م ی دراد تارردقم یدخرب ریدسفت یادنطم ردب تساوخداد هک
دعاوق اب قباطم ،تدوم ۀماندهع ودت
ی ن دش نویسناونک 1969
تاددهاعم قوقح صوحخ رد نیو
دیکأت ناهاوخ .تسا م
ی دنک رادروخرب یساسا تیمها زا نتم یداع یانعم ،نیو دعاوق بسح هک
ندم دیاب زین نتم تاراطع قایس و تسا قیدحت ناریا ،هنیمز نیا رد .دشاب رظ
م ی دنک تارردقم هک
دددنریگربرد ،تدوددم ۀددماندهع زا یددصاخ دودددحم
ی ت ادده ینیمزرددس ی ا
نیددنچ دوددطن اددما ددددن
دودحم ی ت اه مهارف ار ریسفت نیا ناکما ،تاررقم یخرب رد یی م
ی دروآ یددمع یبادیغ نیدنچ هک
( تسا هدوب
I.C.J, 2021: para 72
رگ رظن رد اب ناریا .) هدک تدوم ۀماندهع تاررقم زا کیره نتف
___________________________________________________________________
1. Vaughan Lowe 2. Samuel Wordsworth
قن یاعدا اهنآ
بناج زا ای تلاا هدحتم ددنب :تساوخداد قفو( هدرک شرطم ار 1
دادم 4 ددنب ، 1
دام 7 یاهدنب ، 1
و 2 دام 8 دنب ، 2 دام 9 دنب و 1 دام 10 دنب :هحیلا قفو و 2
دادم 4 ددنب ،
1 دام 5 دنب و 3 دام 9 ناوید زا ،) م
ی دهاوخ ات کدی ،ییادعدا عیاقو ساسارب ایآ هک دنک نییعت
طسوت روبزم تاررقم زا دروم دنچ ای ای
تلاا هدحتم قن هدش دنا ،ناردیا ردظن زا .ریخ ای
« عیادقو
هطوبرم » هب روط ماددقا ردثا و عوضوم ،ًلاوا هک دنراد نآ زا تیاکح صاخ یاده
ا دی تلاا هددحتم زا ،
هلمج
« ماددقا ثدلاث تدلود یاده
» ا ندردک موردحم ، و عادطت
تکردش اده زا یدناریا ی اراد
یدی اده و
امرس ی ه راذگ ی اه ی ناش نینچ هب ندناسر بیسآ ای اراد
یدی اده و امردس ی ه راذدگ ی اده سادیقم رد یی
و عاطتا ،ًایناث دتسا هدوب هدرتسگ تکرش
اه رد هدک یدناریا ی دلب
اده ناردیا دادحتقا یددیلک ی
تیلاعف م ی دننک هب ، مادقا فده دمع یاه
ای تلاا هدحتم ارق ر هتفرگ دنا ،ًادثلاث د ردحت ی م اده لادح رد
و دنتسه ناریا جیار زرا و داحتقا ندرک دوبان م
ی ل ی نو اه ار مدرم زا رفن هب
وس قوس رقف ی م
ی دنهد
(
I.C.J,2021: para 73
مادقا زا یرایسب هک تساتسار نیا رد ناریا للادتسا .) یاه
ا ی تلاا هدحتم
رب رظان میقتسم هک ،ثلاث لود هب رظان هن .تسا یناریا یقوقح و یقیقح صالشا و ناریا
قن یاعدا هک تدوم ۀماندهع فلتلم تاررقم رورم اب ناریا ادهنآ
بدناج زا ا
دی تلاا هددحتم ار
هجیتن ،دراد م
ی گ ی در هدرمشرب تاررقم لماش ،تدوم ۀماندهع قن دراوم هک هدماندهع زا هددش
دم ی
دوش وید هک تسا یدراوم زا فلاتخا نیا ،هجیتن رد و نآ هدب یگدیسر یارب یعوضوم تیحلاص ،نا
دنب بسح ار 2
دام 21 ( دراد
I.C.J, 2021: para 74
ماددقا ،ناردیا هاگدید زا ررید نایب هب .) یاده
ای تلاا هدحتم هب دراوم بلاغ رد ،ًلاوا رثأدتم ار یناریا یقوقح و یقیقح صالشا و ناریا میقتسم روط
مادقا ،ًایناث دتسا هتخاس روبزم یاه
ب ه باثم دقن ار تدوم ۀماندهع زا هدشدای داوم هک تسا یعیاقو ۀ
.تسا هدرک ای
هکن قن رظن هچ زا تدوم ۀماندهع دشدای داوم زا کیره هددش
ددنا تدساوخداد رد ،
.تسا هدش یرشت ناوید هب ناریا ب
دنب دروم رد هنومن یار 1
دام 4 یعددم ناردیا ،تدودم ۀماندهع
لامعا هک تسا رحت
ی م اه ی 8 هم 2018 بناج زا ای تلاا هدحتم هلمج زا ، رحت
ی م اده تاریثأدت هدک یی
نورب زرم ای ،دنراد ی ردحت
ی م اده طدباور ودغل هدب راداو ار ییادکیرمآریغ و ییادکیرمآ صالدشا هدک یی
،ناریا اب ناشدوخ یداحتقا ای یدادرارق تکرش
اه یدناریا داردفا و دم
ی ددننک زا هرردقم ندیا قادن ،
ا یاعدا بسح .دنتسه هماندهع مادقا نیا ،ناری
رایعم فلاخرب اه
« هنافحنم و هنلاداع راتفر
1» روکذم
دنب رد 1 دام 4 هماندهع و دنا عطت ی مآ ی ز لوقعمریغ و هب
رامش م ی دنور (
ICJ Report, 2018: para
دنب دروم رد نینچمه .)41
1 دام 7 هدک تدسا یعددم ناردیا ،هماندهع ا
دی تلاا هددحتم لادمعا ادب
رحت ی م اه ،یلام ی هب و ی هژ داجیا عونمم ی ت اه زدین و یدناریا لادیر ادی ییادکیرمآ یاهرلاد دیرخ رد یی
دودحم ی ت اه هدردک دقن ار رودبزم رردقم ،ناریا ینیمزرس ورملق زا ای هب رلاد شدرگ هب اوبرم ی
( تسا
ICJ Report, 2018: para 43
یاهدنب صوحخ رد .) 1
و 2 دادم 8 للادتدسا زدین هدماندهع
هک تسا نیا ناریا ا
ی تلاا هدحتم طدباور یراردقرب نادکما ،تادسسؤم یخرب هب هک ییاهزوجم وغل اب
___________________________________________________________________
1. Fair and Equitable Treatment
