Basis for the State Succession to Obligations in respect of International Wrongful Acts

(1)

Basis for the State Succession to Obligations in respect of International Wrongful Acts

(Type of Paper: Research Article)

Mostafa Fazaeli¹*, Mohamad Setyaeshpur²

Abstract

Succession of states to obligations resulting from international wrongful acts is related to the broader topic of succession to international responsibility about which there are very different opinions. Applying a descriptive-analytical method, the present paper is seeking to explain the basis of state succession to obligations in respect of international wrongful acts. Moreover, it explains the principles of non- transmission and of continuance which the advocates of non-succession have relied on. In spite of all the dissenting opinions, especially in classical scholarship, this article comes to the conclusion that there are no impediments in international law to prevent the transfer of obligations in respect of international wrongful acts.

Scrutinizing this proposition is the subject of the present paper.

Keywords

state succession, consequences of succession, law of international responsibility, transmission of obligation, international wrongful act.

1. Associate Prof., Department of International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran (Corresponding Author). Email: [email protected]

2. Assistant Prof., Department of International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran.

Received: August 28, 2018 - Accepted: January 2, 2019

This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.

(2)

ینیشناج ساسا تلود

اه زا یشان تادهعت ۀنیمز رد لامعا

ۀنافلختم بی

ن للملا ی

یملع :هلاقم عون(

)یشهوژپ _

یلئاضف یفطصم

1

، *

دمحم اتس ی ش

2روپ

یکچ هد

ینیشناج تلود

اه ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد بی

ن للملا ا ل ،یعضاوضم ااحل هب ،ی

ۀلضقم نلاک رت تیلضئسم ۀنیمز رد ینیشناج اب

ی ن اللملا ااهرین نظ درضام رد هاک تاتا راطم ی

دراد دضجو یفلتخم .

یفیصضت شور اب ات تتا هدیشضک ،رواح ۀلاقم -

اتاپ اترپ ن ا هب ،یلیلحت

دهد ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج ساتا هک اب

ی ن اللملا تاسیچ ی

ازا ن ور ، هب تسخن نییبت

رب ینبم هاگد د تیلضئسم لاقتنا مدع

، هب ناضنع مداع هاب نلائاق هک رما

هیکت نادب هنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج هدرک

دنا ات و هتخادرپ ، س

صا ،ار تیلضئسم لاوز مدع هب

ناضنع هرازگ ا تاداهعت ۀانیمز رد اهرضاشک ینیشناج هب نلائاق هک

دانتتا نظ هب هدشدا هدرک

دنا .تاتا هدراک یتررب ، ور یاپ یایقحت ت ااتن سااتارب

، ینیاشناج

ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک بی

ن للملا ،ی هب مغر هاک یفلااخم ااهرین ماامت

هب و هژ قضقح کیتلاک راثظ رد بی

ن لملا ،تتا هدش دراو ااب

قضاقح رد یعناام اب

ی ن الملا هاجاضم

تسین ات ربارب رد ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت لاقتنا بی

ن اللملا ی تامواقم نیاشناج تالود هاب

دنک .تتور یپ ۀلاقم عضوضم ،هرازگ ن ا یتررب .

ناگژاودیلک

یاشناج اهدامایپ ،دهعت لاقتنا تیلضئاسم قضاقح ،اهرضاشک ینیاشناج ،ین

اب ی ن اللملا ،ی امع

ۀنافلختم بی ن للملا .ی

1 . قضقح هورگ رایشناد بی

ن لملا نار ا ،مق ،مق هاگشناد قضقح ۀدکشناد ، )لضئسم ۀدنس ضن(

. Email: [email protected]

2 . قضقح هورگ را داتتا بی

ن لملا مق هاگشناد قضقح ۀدکشناد ، .نار ا ،مق ،

:تفا رد رات 06

/ 06 / 1397 - :شر ذپ رات 12

/ 10 / 1397

(3)

همدقم

فااش( تاتا هدضب هشقانم حم هراضمه نظ راثظ هب نتخادرپ هک تتا یثحابم زا اهرضشک ینیشناج ،راذب و 1397 : 18 رصانع اب یلد نیمه هب ،) تلود

گدضب

1ی نیجع رضشک یقضقح تیصخش لآملاب و

یئایو( تتا ،یلدگیب

1391 : 201 - 200 لاامعا زا یاشان تاداهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج .)

ۀنافلختم بی ن للملا تاعضوضم زا ی ثحب

گنارب ی ز قضقح رد بی

ن لملا هاب نظ شر ذاپ هک تتا یمضمع

هنافلختم لامعا زا یشان تادهعت لاقتنا م

ی دماجنا ۀانیمز رد ینیاشناج نلااک ثاحب ا ل ،دضخ و

تیلضئسم بی

ن لملا ل هتسناد ی م

ی دضش عضوضم . هدشدا

پ ی رتش قضقح نضیسیمک رد بی

ن لملا نامزات

دحتم لم هب

ناضنع قضقح یج ردت ۀعتضت و ن ودت یملع داهن بی

ن لملا هاتفرگ رارق راک رضتتد رد

هب نکیل ،دضب نااگرا نا ا ضات زا عضوضم ۀعلاطم ،هنیمز ن ا رد دا ز رایسب اهرین فلاتخا ببت

مع مجم یعرف دااتفا یا ضعت هاب دحتم لم نامزات یمض

(ILC First Report, 2017: 5 & 6)

اات

ا هکن و ًاددجم هب گزات لات رد ی 2016

امرضتشا لواپ اقظ باصتنا اب ، دلایم ،2

هب ناضانع رگاشرازگ

تفرگ رت زا ار نظ ۀعلاطم ،هژ و

(A/71/10, 2016: 400)

ردااص زاین شرازاگ نیامود ،زورما هب ات و

تتا هدش

(ILC Second Report, 2018: 273)

یمضاهفم نیانچ سااتا هاک تاتا یلاح رد ن ا .

تتا رایسب ۀشقانم حم

(ILC First Report, 2017: 9 & 10)

رواح ۀلاقم . م

ی دشضک ات فرص راین

شرازگ ود رد نظ ۀنماد زا هدشدا

ینیاشناج مداع هاب نلائااق دانتتا درضم ساتارب ، هاب نلائااق و3

ینیشناج نیمز رد4

ۀانافلختم لاامعا زا یشان تادهعت ۀ اب

ی ن اللملا نا ا و دزادرا ب ی فراص

راین زا

.تتا نظ نضچ و دنچ و هنماد ،یگتس اب و دانچ و یگتاس اب زا یاپ ،هالضقم ن ا ًاقطنم ، قاو رد5

رطم نظ نضچ م

ی

6دضش ، هکارچ تاداهعت ۀانیمز رد ینیاشناج سااتارب یافنم یخاتاپ هاچنانچ

بی ن للملا رگ د ،دضش هداد ی بارعا زا یلحم نظ ۀنماد

من ی دبا

7.

هب ،رواح هوژپ یفیصضت شور اب ، ورطم تاپ هب ین رضینم

- ۀاعلاطم یا رط زا و یلیلحت

بانم هناخباتک ا و یتنرتن ا اهامنرات و ف

ی رادرب قضقح رد ات هدمظرب ددصرد نانظ بی

ن لملا

ترپ ارب یقطنم یختاپ ،هعضوضم هدشدا

ار ن ا رد .دبایب هب ًاقطنم ،تسخن ،ه

مضهفم تانش ی

ن ا و تتا هدش هتخادرپ فرص

رین زا رضینم .تتا یمضهفم ۀنماد زا مضهفم

اتانش رد ییقدات ،ی

1. Statehood

2. Pavel Šturma 3. Non-Succession 4. Succession

5 . هب ی اضق جارم ًاضعب هک تتا هدضب اهرین براضت نیمه یلد بی

ن للملا ناض د یتح و ی بی

ن للملا رتسگداد ی هب

ناضنع

رضم رد یناهج هاگداد یپ رد ار تضکت هار نظ د

هتفرگ دنا و یلئاضف :ک.ر هراب ن ا رد . اتت

رضپ ، 1399 : 347 .

6 . هراب ن ا رد :ک.ر

اتت و یلئاضف رضپ

، 1398 : 116 - 97.

7 . نافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج یقضقح اهدمایپ داعبا رگ د درضم رد ۀ

ب ی ن للملا ی

ر اتت :ک.

رضپ ، 1398 .

(4)

ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج ۀرازگ بی

ن للملا ،راما نا ا و تتا ی

هچ تتا نظ ۀنماد زا طق ا

هکن مز رد ینیاشناج مدع هب نلائاق لاامعا زا یاشان تاداهعت ۀانی

ۀنافلختم بی

ن للملا مضهفم ًاقلطم ،ی هدشدا

قضاقح رد ار اب

ی ن الملا رااکنا ام ی داننک و ازا ا ن ور ،

هنماد ا نارادافرط راین ،نظ و دراد دضاجو زاین یلبااقم راین ،نکیال .دنتاسین رضاصتم نظ ارب

ۀاانافلختم لااامعا زا یااشان تادااهعت ۀاانیمز رد ینیااشناج ااب

ی ن االلملا .تااتا ی نوزاافا

ۀاالضقم رااب

مضهفم تانش هب ی ساتا اه تادهعت ینیشناج و ینیشناج مدع هب نلائاق دانتتا درضم پ

ی هتفگ

.داد زییمت تتردان زا ار تترد و دورطم زا ار هتفر ذپ ناضتب ات دش دهاضخ هتخادرپ

موهفم سانش ی

تیلضئسم ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج بی

ن للملا ی هب ناضنع ا راثظ زا یک اهدامایپ ، رایبعت هب

قضقح بتک رتشیب رد هک تتا اهرضشک ینیشناج یقضقح بی

ن لملا تاتا هداش یتررب یمضمع

(Shaw, 1997: 713) (Malanczuk, 1997: 169)

دضاجو نظ رت رب دا ز تافلاتخا ،همه ن ا اب

ات دش بجضم دضخ هک رما دراد هن

اهنت ز رد اهرضاشک ینیاشناج یقضاقح اهدمایپ ریین ۀانیم

تادهاعم و1

مه ی ن رضط و دانتا ،ضیشرظ ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج یقضقح اهدمایپ ، هدب

ی

2 ااه

یاقیقح اخاشا تیعبات ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج یقضقح اهدمایپ و زا نظ ی ااهن نتام ،3

قضقح نضیسیمک ضت بی

ن لملا راط رد یتح هک دضشن هدامظ دحتم لم نامزات 2001

دااهن

م رد هدشدا تیلضئسم درض

بی ن للملا ی تلود اه ،زین هب دمع .دضش تضکت نظ درضم رد ،

4

و راثظ رد هب

رضط یلک هزضمظ اه هدانکفا راین نظ هاب هاتضک یلیخ دح رد اهنت مه نانادقضقح

تاتا هداش دایکهت ینیاشناج مداع ن راتکد راب ماه رتاشیب و هداش

Brierly, 1928: 89-90)

(Schwarzenberger, 1960: 81;

ب رقت . باتک ۀمه رد ًا قضاقح یاسیلگنا و یاتراپ یتنات ااه

بی ن لملا ،یمضمع هچنظ هتسناد لامعا باق هراب ن ا رد ام

ی دضاش تاتا ینیاشناج مداع ۀرازاگ ،

O’Brien, 2001: 604) (McNair, 1956: 166;

تاداهعت ،ینیاشناج مداع ن راتکد باجضم هب .

ۀنافلختم لامعا ۀنیمز رد نیشیپ رضشک بی

ن اللملا ضاشک هاب ،ی لااقتنا نیاشناج اهرضاشک اا ر

امن ی دابا

Philipson, 1916: 331) (Kelsen, 1966: 419;

. ازا ا ن ور مداع ۀاش دنا باجضم هاب ،

1. Vienna Convention on Succession of States in Respect of Treaties, 1978.

2. Vienna Convention on Succession of State Property, Archives and Debts, 1983.

3. Articles on Nationality of Natural Persons in relation to Succession of States, 1999; at http://legal.un.org/avl/ha/annprss/annprss.html

4. ILC Yearbook, vol. II, part. 2, Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts (ARSIWA), 2001.

ارب یحلام ۀ نادرگرب داضم هعضمجم یتراپ 2001

قضقح نضیسیمک بی

ن لملا رد ۀنیمز تیلضئسم بی ن للملا ی

تلود اه :ک.ر هاربا ی م گ ، 1392.

(5)

هتسناد یتادهعت هب مزلم ،نیشناج رضشک ینیشناج من

ی دضش راات زا یاپ ،نیاشیپ رضاشک هک

تتا هدش بکترم ینیشناج

(Cheng, 1953: 167 -168)

.

ت ،ًاضعب ،نایم ن ا رد ن راتکد لضمش ۀنماد زا ار رایتخا ماغدا و رایتخا للاحنا دراضم اهن

ۀانافلختم لاامعا زا یاشان تاداهعت ۀنیمز رد ینیشناج مدع اب

ی ن اللملا ،ی انثتاسم هتاسناد دانا

(Brownlie, 2003: 632)

نظ راب ار یتادااقتنا ،دضاخ ،زین رما ن ا هب نلائاق زا یخرب ،لاح ن ا اب .

دراو هدرک دنا ،نظ و ا هکن نودب ،دضجضم یپ زا دهعت هکنظ

نیاب زا ،دضاش ادا ام

ی دور

(Hyde,

1945: 437)

. ا ن هنضگ م ی امن د عضاوضم ضاصخ رد یطضسبم ۀعلاطم هک یناگدنس ضن یتح هک

تیلضئسم ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج بی

ن للملا ماجنا ی هدادن دنا تادهعت هک دنتسه ن ا هب ئاق ،

مع زا یشان نیشیپ رضشک ۀنافلختم

بی ن للملا اقتنم ،نیاشناج اهرضاشک ا رضشک هب ی امن

ی

دضش اب . ا هکن تاداهعت ۀانیمز رد اهرضاشک ینیاشناج مدع رضحم لضح ،هزضح ن ا رد راثظ ۀبطاق

ۀنافلختم مع زا یشان بی

ن للملا ی م ی ضش د ماشچ هب راثظ ،کدنا دنچره ،کیل ، ام

ی درضاخ هاک

لاختا توافتم درک ور هدرک

دنا .

ا هب ضاصخ رد هک یناگدنس ضن ۀبطاق ،بیترت ن لئاسم

قضاقح ۀانیمز رد اهرضاشک ینیاشناج ۀ

تیلضئسم اب

ی ن اللملا ۀانافلختم لاامعا زا یاشان تاداهعت ۀانیمز رد اهرضاشک ینیاشناج ،لآاملاب و ی

بی ن لملا ملق ، هدز دنا ۀانافلختم امع زا یشان دهعت راکدضخ و میقتسم لاقتنا هنضگره ، اب

ی ن اللملا ار ی

رکنم دش ه دنا

(Dumberry, 2007: 38)

زا ًافراص ینیاشناج مداع ن راتکد هاب نلائاق هک تتا ینتفگ .

تافا راکف یالتخم باتاکم یماامت ،ناایم نا ا رد و دنتسین اخ رکف بتکم ک ام

ی دنضاش .

بحاص نارین یناهج ینیشناج ۀ رین هب هک ی ئاق1

تاداهعت و قضقح یمامت هک دنرواب ن ا رب بلغا ،دنا

مه زا تلود ،هدیشاپ

هب رضط ادیپ لاقتنا نیشناج رضشک هب ،راکدضخ م

ی دنک هاب رضائت نا ا هاگتاتاخ .

دنا هش اه سضیتورگ دنمش دنا ،2

هب مان قضقح دنله و اب

ی ن الملا ، مزااب ی ددراگ نراق اات ًااب رقت و

دادملق بلاغ ۀ رین ، دلایم مهدزضن م

ی دش

Hall, 1924: 114 - 115) (Manning, 1875: 91;

.

ا اب یتائانثتتا ،زین نانظ ضت زا ،همه ن تاتا هداش هتاسناد دراو نظ راب3

(Lauterpacht,

1927: 132)

یعیبط ین زگ اج ۀ رین هب نلائاق ، قاو رد . نظ رب مه ،4

تاداهعت و قضاقح هاک دانا

،هدیشاپورف رضشک هب

گدات نایم زا ی من

ی دور ار رضاشک ینیاشناج و یشاپورف فرص و امن

ی ناضات

هعت لاوز بجضم هانافلختم لاامعا زا یشان تاد

اب ی ن اللملا تاشاگنا ی

.

و نادنمش دنا بحاص

نارین ، هب رضط داندرک لابقتتا هدشدا ۀش دنا زا ریگمشچ

(Westlake,

1904: 69)

،لاح ن ا اب . اهنظ

هیکت وضم ن ا رب هتشاد

دنا ۀنافلختم لامعا هک بی

ن اللملا رایاسب ،ی

1. Universal Succession Theory

2. Grotius

3 . لاقم هکن ا هب هجضت اب ۀ

ب قضقح رد یلاقتنا نینچ دضبن ا دضب ددصرد ،ور یپ ی

ن لملا ،تتا ن ازا ور نضچ و دنچ

ا نماد زا نظ تایئزج و لامع ۀ

.تتا جراخ رواح رضطت 4. Organic Substitution

(6)

ش ن ا و تتا یصخش نظ زا نام ندضب یصخ

م ی دضش لاامعا زا یاشان نیشیپ رضشک تادهعت هک

ۀنافلختم بی

ن للملا هب ا هدش بکترم هک ی لاقتنا رگ د رضشک هب ،تتا هدضب یخد نظ رد ضحن

دبا

.

ازا ن ور ۀانافلختم لاامعا زا یاشان تاداهعت درضام رد ینیاشناج مداع ۀ رین ،نادنمش دنا ،

بی ن للملا ار ی قطنم ی رت و دنتسناد دب

ن هاب رضاشک کا زا داهعت نیانچ لاقتنا هنضگره ،ببت

دورو ااب هاک دراد ااضتقا ،تایمکاح اصا ،ها رین ن ا هب نلائاق هاگن زا .دندرک در ار رگ د رضشک ۀعماج هب د دج رضشک بی

ن للملا نادب .دضشن راب نظ رب رضشک نظ ت اور نودب دهعت ،ی هاک اانعم

هنضگره ۀنافلختم لامعا زا یشان دهعت هلمج زا ،دهعت راکدضخ لاقتنا بی

ن للملا نیشیپ رضشک هک ی

هب ا هتشاد قن نظ رد ،تدعاسم ا کمک هلمج زا ، ضحن هب

ترضص ،تاتا هداش بکترم رشابم

.دضشن قتنم نیشناج رضشک هب ۀعماج رد هک رضشک ، قاو رد بی

ن للملا سیتهت ی م

ی دضش دراد رهطم یحضل ، و

ازا ن ور هاب نلائااق

ۀانافلختم لامعا زا یشان تادهعت ینیشناج مدع اب

ی ن اللملا لاامعا زا یاشان داهعت رااکدضخ لااقتنا ی

ۀنافلختم بی ن للملا ار نیشناج رضشک هب نیشیپ رضشک زا ی هاب

الزنم ۀ هاکل راد و هتاسناد ضال نظ ندراک

دادملق لدع فلاخ هدرک

دنا ینیاشناج مداع رضاحم لضاح هاک ه رین ن ا . ت ااور نوداب و رااکدضخ

،تتا هنافلختم لامعا زا یشان تادهعت هب

لزنم رضاشک هاب نیشیپ رضشک زا دهعت نینچ هک تتا نظ ۀ

لاقتنا نیشناج اهرضشک ا من

ی دبا رگم ، ا هکن نیاشناج اهرضاشک اا رضاشک تتاضخ و ت اور اب

ن ا زا د ازت هب ور لابقتتا ، دلایم مهدزضن ۀدت رخاوا ات .دشاب دش ه رین

(Keith, 1907: 102)

.

ار رهطم ضل یتنت ۀ رین ، قتسم هزات لود ، وضم ن ا اب ضسمه هب

تدش رد .داندرک لاابند

هک ی اهرضشک ، قاو هب

گزات تادهعت ات دندضب ددصرد ،دنضش جراخ رامعتتا غض زا دندضب هتسناضت ی

ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد نیشیپ اهرضشک بی

ن ا للمل داندضب هداش بکترم هک ی

هب ا هب ،دنتشاد قن نظ رد ضحن اهنظ

هچ دباین لاقتنا ا

هکن اراب ،نیگنت تادهعت نظ لاقتنا ،

هزات اهرضشک تلاکشم اب ،دضخ هک سیتهت

دع هد ا تتد هجنپو مرن ام ی داندرک ، ام ی تاسناضت

نکشرمک ۀهد .دشاب

1960 جوا ، دلایم ادزرامعتاتا

ی ااه هاجیتن رد و نا ا نداش راطم جوا

راه هاک داندضب نظ راب ،هدشدا ۀ رین نلائاق .دضب ه رین هار

اح باجضم ، راگ د ام

ی دضاش اات

نیشناج رضشک راتخمدضخ هشدخ

راد هچ دضش ا

هکن اات راما نا ا ،نانظ للادتتا رد ، هزادانا

ا

هب باثم تتا نیشیپ رضشک هب یگتسباو ۀمادا ۀ

.

رین هب نلائاق ،ینیشناج مدع ۀ

هتفر هتفر یپ اجنادب ات ، هتفر

دنا نداش هداعاق زا نخات هک

ۀنافلختم لامعا باکترا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد ینیشناج مدع بی

ن للملا ناایم هاب ی هدروظ

دانا .

للادتتا اه ۀدعاق هب نلائاق للادتتا راهچ هب ل رد تتا هتشاد رارق رضحم راهچ لضح نان ا

ینیشناج مدع ۀنافلختم لامعا باکترا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد

بی ن للملا یم ی هاگن زا و م زادرپ

قضقح بی ن لملا یلحت ،هعضوضم م

ی .مینک

(7)

تیلوئسم لاقتنا مدع

لامعا هنافلختم ا و تاتا نیاشیپ تامضکح هاب بضابرم ،تاتا هدش بکترم نیشیپ رضشک هک

درادن نیمزرت اب یطابترا

(Hurst, 1924: 178)

ا . تایکلام ۀ رین ریثهت تحت هش دنا ن راطم1

یتح و تتا تیمکاح زا یشخب ،نیمزرت ،تیکلام ۀ رین بجضم هب .تتا هدش م

ی دناضت هالدابم

یب ،نکیل .دضش قضقح رد ،د درت

بی ن لملا ن ا ،هعضوضم دنا

هاش ا هاچ تاتا ضاسنم ا

هاکن ،

رصانع ندمظ مه درگ زا رضشک تلود

گدضب سیتهت ی م

ی دضش رضشک . هاک تاتا یانیع یت دضجضم

یقضقح ت دضجضم ،زین ی اتانش نودب یتح بی

ن اللملا ار دضاخ ی ام

ی دابا راصانع نظ زا یاک و

تتا نیمزرت رصنع ،ینیع

(Volkovitsch, 1992: 2197)

.

یلاضما ۀرمز رد نیمزرت ،ه رین ن ا بجضم هب ، قاو رد هب

رامش م ی دمظ ثرا هب هاشداپ هک ام

ی دراب

و ازا ن ور ، هب ار تح نیب ی مکاح ی ت اه هتسناد لدابت باق یلتخم م

ی دش ،نیمزرات هاک اانعم ن ا هب

رصنع ک ،نیمزرت ،هش دنا ن ا رد ًاتاتا و دشاب هدرضخ هرگ تیمکاح اب هک تسین رصنع ،تاسین2

یلماع هکلب هتسناد3

م ی دضش ،نظ دضبن هک همطل

ا داهن ت دضجضم هب رضشک4

امن ی دانز یلااح رد نا ا .

د هک تتا قضقح ر

بی ن لملا یب ،هعضوضم .تتا دودرم هدشدا ۀش دنا ،د درت

ااهنظ نظ راب ائاق یاتح

ی رط زا ار نیمزرت هک دندضب تملاسم

مظ ی ز زین یفاضت بجضم هب و م

ی ناضات ار راما نا ا و دراک راذاگاو

بضسحم رضشک یقضقح تیصخش لاوز ماع امن

ی داندرک . ازا ا ن ور ،تایکلام ۀا رین یابط هاک دضاب

راذگاو ،احنا زا ضحن ره هب ،نیمزرت هب

لزنم رامش هب نظ ۀ م

ی تفر تایمکاح کا ی اراد ا لام هک

هداد رگ د رضشک هب و ادج رضشک نظ زا م

ی دش دادملق تیمکاح لاوز زا نام رما ن ا و من

ی ش د .

قضقح رد نیمزرت رصنع زا ن ضن ریسفت بی

ن لملا تیحلااص ۀ رین رد د اب ار تاسج5

ضاجو

ضم هب .درک تیحلاص ،نظ رد رضشک هک تتا ی اج نیمزرت ،تیحلاص ۀ رین بج

لاامعا ار دضخ6

م ی دنک لاطصا ود هک تتا ینتفگ .

Jursidiction

و

Competence

نادرگرب تیحلاص هب ود ره ،

هدش دنا و هب گدات ی من ی ناضت هاچرگا ،هسنارف یلخاد یترداد نی ظ رد .دش ئاق ز امت نانظ نایم

ضقم ل عضوضم ن ا ضراعت ۀل

حلاص ی ت اه یتررب مکاحم م

ی دضش رضاحم لضاح نظ اضاتحم ،

تیحلاص بی

ن للملا ،ی لاضم( تتا یلخاد جارم ی 1375

: 117 رد .) ا اجن ،زین فرص رین زا ا هکن

ترابع ود ا ظ ًاعقاو

Jurisdiction

و

Competence

هچ رگ دک اب توافت

اه تاتا یضتقم ،دنراد ی

نم و م ورب اضتحم غارت هب زا مسق نظ ،اجن ا رد تیحلاص زا رضی

حلاص ی ت اه هاک تاتا رضاشک

هب هطتاو زا دضخ تیمکاح بجضم هب ،رتهب ریبعت هب و اهنظ

هتسناد رادرضخرب م

ی دضش .

1. Terrirory of Property

2. Element 3. Factor 4. Entity

5. Théorie de la competence 6. Jurisdiction

(8)

، رثکادح انعم رد تیحلاص هک تتا ینتفگ ،تیحلاص یمضهفم ۀنماد درضم رد هاب

الزنم ۀ

هب یتلود یماقم ا داهن ینضناق ناضت ادا رضینم

زا ماعا ،،خاش نظ ارب هک تتا ینضناق ی اظو

.تتا هدش نییعت ،یقضقح و یقیقح ازا

ن ور ،،خاش تیحلااص تحت تامادقا هک تت هاب

اباثم ۀ

،خش دهعت و ناضت هدشدا

هتسناد هطضبرم ۀطیح رد م

ی دضش ن ازا . ور

Jurisdiction

اانعم رد ،

دن امن هب ،خش هک تتا یتیحلاص ا ضگ ،دضخ تضم و رثکادح تالود ۀزاجا ا نلا اب و یگ

ماجنا م ی دهد ا م ی داناضت ،ی لاضام( داهدب مااجنا 1375

: 117 ۀ او هاک تاتا یلااح رد نا ا .)

پ ی هتفگ اانعم ن ا .تتا ی اضق ماقم تیحلاص رگنایب ،دراد هک یقیضم و یلقادح انعم رد

و تایبدا رد رتشیب ،ییضم ترابع

زادرپ اه قضقح ناد بی

ن لملا یاصضصخ هاب

رااک ام ی دور .

ازا ن ور بجضم فلاتخا عضوضم یقضقح تیهام ، م

ی دضش دضاخ ااج ی اضق یلخاد تیحلاص هک

تیحلاص هب ار بی

ن للملا هاب ،تیلضئسم زا مسق ن ا زا ًاضعب .دهدب ی

International Competence

زین دا هدش ناضتب هک درادن دضجو یحواو زرم و تتا هب

رضط ئاق ود ن ا نایم ییقد تواافت هاب

یب هتبلا .دش ود چیه کش

ه او ا هتاشاد نااسک اانعم ًااقیقد و ًاانیع هک درادن دضجو ایند رد

اما دنشاب فرص

رین نااسک ود راه مضاهفم .تاتا مضاهفم زا نخت اجن ا رد ،یناگ او انعم زا

و تتاه هب اج هب رگ دک راک

م ی دنور اامک ا هاکن زاین ضاسنارف تاایبدا رد ا

ا ن هانضگ ا تات

،ی لاضم(

1375 : 117 قضقح ناد رد ًاتاتا .) بی

ن لملا و هاب رضاط میهاافم نا ا ،قضاقح یالک

و دنراد تیمها هک دنتسه فرص

رین دنضاش ااحل دا اب ،دنضش لاختا مضهفم ارب هک ین وانع زا

هچ ا هکن یاب ،دشابن یفاضت ،دنت نظ هک دضش هتفرگ رین رد دنت ارب هدهاعم ناضنع هچنانچ ،

م کش و دضب دهاضخن هدهاع سکعرب

یافاضت یالو ،دریگب دضخ هب همانعطق ناضنع ، دنت هچنانچ ،

نامزات ا رضشک دنچ ا ود نایم یبتک بی

ن للملا قضاقح باجضم هاب ،ی اب

ی ن الملا ًااعطق داشاب ،

.تسین دنت نظ نتسناد هدهاعم زا نام ،دنت نظ ارب همانعطق ناضنع نتشاد رما ن ا ، قاو رد هب

مکح یطنم اضتقا و هرازگ

اه هک تتا ی لاقع هب

مغر ن واانع تیمها

و نشور کین هتبلا .دنرادرضخرب رتشیب تیمها زا میهافم ،ناگ او و حواورپ

و هتاس اب هک تتا

هچنانچ یلو ،دنشاب میهافم اب یبطنم ن وانع ات تتا هتس اش ا

ن هنضگ راک ن ا ،دضشن ناداقضقح

نم هک یناضنع زا ار مضهفم ات تتا نا ا زا اات داتانشزاب و داهد ،یخاشت ،تسین مضهفم اب یبط

.دضش ادا بلطم یح ،رذگهر .تشاد هجضت نادب د اب و تتا تیمها زئاح رایسب تسبراک وضم ،هراب ن ا رد نامه

رضط هاک

رد هرازگ اه هب ،یعیش و یملاتا ًااعمتجا ضال و ًااعمتجا ًااقرتفا ضل ،تتا هدش ح رصت نظ رب یکین

ن ا .ًاقرتفا هب

ود ،هچنانچ هک تتا نظ ۀلزنم ه او

ا هاب یمضاهفم هاتبلا و ی اانعم ااحل هاب هک

ک دزن رگ دک هب یلتخم وضم ود رد ،دنا

،دانورب راک ام

ی دانناضت هاب هاب یتاترد رگ داک ااج

،کیل دنضش لامعتتا ترضصرد

ی هک ،ًااقطنم ،دن ایب دحاو ینتم رد رگ دک رانک رد ه او ود نامه

نعم تتا یضتقم ارب یتوافتم ا

اهنظ هچ تفرگ رین رد ا

هکن هاک ترابع ود ا ه او ود دربراک

(9)

،یابدا نضاتم رد راما نا ا هاتبلا .تاتا ضشح ،دحاو یترابع رد ،دنشاب ناسک یمضهفم احل هب هن اهنت ن ز هک ت ار ،تتا هدنهد

هکارچ مشچ و شضگ م

ی دزاضن هب هک یقضقح تایبدا رد اما ، لابند

دضصقم هب ین دربراک ،تتا ،خشم

هنضگره دئاز ۀ او هن اهنت یتح هک تسین هتس اش ام

ی داناضت

و دماجنیب هیلوا دضصقم زا فارحنا هب ، دعب ریتافت رد ازا

ن ور هتسناد نغدق م

ی دضش .

نوزفا ، راب و رب

فرص رین زا ن ضان ریاسفت ،تاشذگ هاکنانچ ،ی اانعم و یمضاهفم ثحب ن ا زا

قضقح رد نیمزرت رصنع بی

ن لا لم نمضتم هدشدا رضئت .تتا هدش سکعنم تیحلاص ۀ رین رد

لامعا ار دضخ تیحلاص ،رضشک هک تتا ی اج ،نیمزرت هک تتا نظ م

ی نک د باجضم هاب ، اقاو رد .

هچنظ راهظا ،تیحلاص ۀ رین هب نلائاق هتشاد

دنا ام ی ناایم یاقیقد وااست چیاه هاک تافگ ناضات

رادن دضجو نظ یعقاو نیمزرت و یناکم تیحلاص رضشک ، قاضم یخرب رد اهنت و د

م ی داناضت جرااخ رد

دانک تیحلاص لامعا ،رگ د رضشک ینیمزرت ۀدودحم رد ینع ،دضخ ینیمزرت ۀطیح زا

(Kelsen,

1966: 308)

، وضم ن ا اب ضسمه . م

ی ناضت نظ رد رضشک هک تسناد یناکم ار رضشک ورملق م

ی داناضت

ح ااحل هاب ،هایقب اراب هاک دانک لااختا یتامیمصت یقضاق

مازالا روظ داشاب

Kelsen, 1966: 308)

(Conforti, 1994: 70;

،دضب هدش رطم هفتلاف ضت زا رتشیب ، داب رد هک هش دنا ن ا . هتفر

هاتفر ،

راثظ رد نانادقضقح تافا سااکعنا رتاشیب

de Visscher, 1957: 197) (Verzijl, 1974: 12; 13;

.

هچ ا هکن زین قضقح ضهام بنم اب ًاتاتا ، ت

راکور هک تتا نظ انعم هب ن ا و دراد هان

ااهنت یالز

اب نظ ناد اه اب هک یقضقحارو ناد

اه و هلمج زا ،یقضقحارف هب

و هژ .تتا هدرضخ هرگ ،هفسلف

یضعب ،نایم ن ا رد نانادقضقح

هاب نیاشیپ رضاشک زا تاداهعت لااقتنا هاک دندضب نظ رب ئاق

نیشناج رضشک هب

ترضص ترضص راکدضخ م

ی گ ی در

، ،لااقتنا ن ا اما هاب

الزنم و یاعقاو یاح کا ۀ

د دشت زا یشان هکلب ،دضش یقحم ًاموزل هک تسین یعیبط حلااص

ی ت ااه ضاصخ رد یمضامع

زا نیشناج رضشک هک تتا نظ نانکات و نیمزرت اهنظ

قضاقح باجضم هاب اا تاتا هدراب هراهب

بی ن لملا زا عافتنا یح زا ینیشناج نامز ات ، اهنظ

تاتا هدضاب رادرضخرب نا ا سااتارب ، اقاو رد .

،هاگد د هچنظ لاقتنا درضم ن ا رد م

ی دبا زا هتتد نظ ، حلاص

ی ت اه رد هاش ر هاک تاتا رضاشک

ن دب .دراد ینیمزرت یتیحلاص مضهفم ۀبطاق ،بیترت

دنا هش اه و هزضمظ اه رااکنا هب ئاق هطضبرم

.دندضب رگ د رضشک هب رضشک زا تادهعت راکدضخ لاقتنا

سم لاوز مدع تیلوئ

رتمک ، دلایم متسیب ۀدت رخاوا ات دنا

هش ا تادهعت رب ینیشناج مدع هب د درت ۀد د اب هک دضب

ۀنافلختم لامعا زا یشان بی

ن للملا هاک تاشاد روااب نا ا رد هاش ر وراطم رما ، قاو رد .درگنب ی

هتاسناد نیاشیپ رضاشک تامادقا لضئسم ،نیشناج رضشک امن

ی دضاش

(O’Connell, 1967: 482)

.

ا ن هنضگ یمامت ًاب رقت هک دضب دنا

هش اه ۀانیمز رد اهرضاشک ینیشناج مدع هب ئاق هطضبرم راثظ و

دندضب هنافلختم لامعا زا یشان تادهعت

ن ا ،نکیل . کت

ادص رارمتاتا ی

(10)

و تفاین هتفر هتفر ۀش دنا ، هدشدا

،نظ و د د دضخ هب ینافلاخم ا

هکن ،نیشناج رضشک امن

ی داناضت

هب گدات ۀانافلختم امع تایهام هاک تاتا تاترد .دشکب نیشیپ رضشک تیلضئسم زا تتد ،ی

بی ن للملا و د ابن ار رما ن ا اما ،تسین یهدب تیهام ناسمه ی من

ی ناضت هب اتحار ی هاب الزنم لاوز ۀ

هچ تشاگنا تیلضئسم ا

هکن ۀنافلختم مع و یهدب تیهام هچنانچ ، بی

ن للملا ناسک ی م

ی دضاب ،

یب تشادن هار د درت نظ لاقتنا رد کش هکارچ

ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج ،رود ما ا زا هداب

ی

اه بضبرم نظ نیمزرت هب هک نیشیپ رضشک م

ی دنضش .تتا هدش هتفر ذپ ًلاماک ،

ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج درضم رد اب

ی ن اللملا ،ی هاب ماغر

و یهدب تیهام نایم توافت ۀنافلختم مع

بی ن للملا ۀداعاق هاب هاک تاتا هتاس اش و یضتقم ،ی

هبش هب بضبرم واعد اقب

1مرج اهرضاشک یاح ، قاو رد .تسج دانتتا ز

ا نا د ا هد درضام رد

ۀنافلختم لامعا بی

ن للملا و دضاش ظفح تتا یضتقم ،اهرضشک ینیشناج قایت رد ،رگ د رضشک ی

رد ینیشناج هک تتا نظ د ؤم دضخ ،مهم ن ا هنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز

بی ن للملا ی

دشاب هجضم

(Feilchenfeld, 1931: 690)

.

هاک دش یلضحت زاغظرت و بجضم دضخ ،للادتتا ن ا هاب

ردات ت هان ااهنت هاک تافا ینارادافرط

ۀانیمز رد ینیاشناج مداع ناافلاخم هالمج زا ،د اه .دندرک ت ضقت ار للادتتا نظ رگ د اخشا ان تادهعت نیاشیپ رضاشک زا داهعت نینچ لاقتنا مدع هک تتا نظ رب ئاق ،هنافلختم لامعا زا یش

بجضم نیشناج اهرضشک ا رضشک هب م

ی دضش هاطضبرم تامادقا و نیمزرت نیب بابترا ات انرمک

تاماداقا و نیمزرات نیاب باابترا تا ضقت و دضاجو هک تتا یلاح رد ن ا .دزابب نر یتح و دضش تتا یضتقم هطضبرم ۀاعماج رد راتهب یقضقح ارجا تنامو ناضتب ی رط ن ا زا ات

اب ی ن اللملا ی

تشاد

(Hyde, 1945: 437 - 438)

نادب ،ترضص ن ا ریغ رد هچ ینیاشناج هاک دضاب داهاضخ اانعم

،اهرضشک هب لزنم ئاز ماضع زا رگ د یک ۀ مع ۀنافلختم یصو ۀدننک

هب2

باسح ائاق .تاتا هدمظ

نینچ هب تتنم ،للادتتا ن ا هب ندش تن

ی هج ا م ی دضش نینچ و تن ی هج ا ۀانماد راب ندوزافا ینع

ئاز ماضع ئاز ماضع هک تتا یلاح رد ن ا مع ۀنافلختم یصو ۀدننک

ۀانافلختم یاصو ۀداننک

1. Maintenance of Tort Claims

2 هجضت ۀتس اش . نافلختم یصو فار تاهج هب نظ زا هک تتا

ۀ ( درضفارک .تتا هدش دا زین عف 2013

مجرت ،) ۀ

هاربا ی م گ

،ناراکمه و 1395

: 349 .

نافلختم یصو فار ر لاعم ار نظ یخرب و ۀ

هدناضخ مع ( واش .دنا

2008 رلاات همجرت ،) و

، دنترخ 1394 : 149 .

یلتخم تارابع تسبراک هب

رضینم زادنا ات ،دحاو یمضهفم نایب ۀ

دا ز یشان قیلت زا ۀ یملع

،تتا نضتم ،کیل

دحاو یترابع هک دنراد اضتقا یملع هب

رضینم دضش نایب دحاو یمضهفم نایب نادب

،یلتخم راثظ رد هک انعم

دحاو یترابع ارب

هب دضصقم نایب راک

دور دحاو ترابع زین یناهج تایبدا رد هکن ا امک Circumstances

Precluding Wrongfulness هب

م راک ی دور جاور . ترابع رد تدحو ن ا زادرپ

من یقحم ی دضش

، هب رگم .ت ردت

تتد هک تتا نظ ،ریسم ن ا رد مدق لوا هب دحاو یترابع ،رثا ره رد مک

راک دور رگ د رب نظ ناحجر یلد و

رطم تارابع ضش

.دضش هدافتتا ددعتم یتارابع ،رثا ک رد هکن ا هن د

(11)

دنراد ی انثتتا ۀبنج و دنتسه رصح ، مع

(Vidmar, 2016: 338-340)

ًاقطنم و هاب د اب ریسفت

هچ انثتتا لضمش ۀنماد د ازت هن در ذپ ترضص صا فن ا

هکن ائاز اماضع و الع یاصو ۀداننک

صف رد هک مع ۀنافلختم داضم هعضمجم تسخن خب زا مجنپ

2001 قضقح نضیسیمک بی

ن لملا

ت ااور اماضع راب ،اجنظ رد ،هدمظ عوراشم عاافد ،1

لختم امع اباقم رد اباقتم تاماداقا ،2

ۀاناف

بی ن لملا رو اام سرضف ،3

رارطاوا ،4

تروراو ،5

هرامظ داعاضق ااب تاقباطم و6

تاتا هداش ح راصت7

(ARSIWA, 2001: part. 1, chapter 5)

نضیاسیمک رااک هاک تتا هجضت نا اش داضم ن ا تضق رد .

( دراد ن ودت ۀبنج ،هراب ن ا رد هاربا

ی م گ ،ناراکمه و 1395

: 349 نادب .) ماضع رب ح رصت هک انعم

قضقح زا هتتاخرب ،هدشدا بی

ن لملا هتسناد دضجضم یپ زا یفرع م

ی دضش ،زاتمم(

1375 : 272 .)

تیلضئسم ماود رب صا ، قاو رد بی

ن للملا تیلضئسم لاوز و تتا ی بی

ن للملا یبانثتتا ۀبنج ی

هک دراد هب رضط تاتا هدش نایب رصح

(Kolb, 2017: 145 -146)

. ازا ا ن ور ،دا درت دراضام رد ،

م و یطنم مکح هب ات تتا یضتق هرازگ

اه هب ریسفت ،ی لاقع و ینلاقع اات در ذا ن ترضص ضحن

هب د اب ریسفت ،سکعرب و دضش هدوزفا انثتتا ۀنماد رب اصا ااب ضاسمه و اتتار رد هک دشاب ضحن

،رما ن ا .انثتتا ۀنماد د ازت هن و دشاب هن

اهنت قضقح رد بی

ن لملا هاب اا تاتا راجم قضاقح و

ت هتسناد یطنم اضتقم هک دشاب رجم د اب ،رتهب ریبع م

ی دضاش رد هاک تاتا هاجضت ۀتاس اش .

ئاز ماضع ۀر اد رد خاد رضکذم ت اور درضم ۀنافلختم یصو ۀدننک

بی ن للملا ییاضم ریسفت ،ی

ۀنافلختم مع یقحت زا یپ ت اور ًافرص و هدش بی

ن للملا نادب تتا هدش ماش ار ی هاک اانعم

سپ هچنانچ ۀنافلختم مع یقحت زا

بی ن للملا ئاز ماضع زا ،د ظ صاح ی هانافلختم یصو ۀدننک

تیلضئسم قضقح تلاضقم رگ د رد تتا یضتقم و تسین بی

ن للملا هاب ،ی .دضاب نظ لاابند هاب

رضاط

نظ لضصح ،دشاب هتفرگ ترضص ضنعم تراسخ هچنانچ ،لاثم م

ی داناضت نارابج دراضام ۀرامز رد

د و دضش دادملق تراسخ ئاز ماع ،رگ

ۀانافلختم یاصو هدننک اب

ی ن اللملا تاسین ی

(Shelton,

2002: 854 - 855)

ۀنافلختم مع ،ریخا درضم رد ،رتهب ریبعت هب . بی

ن لملا قاو تیلضئسم ،هدش

بی ن للملا تراسخ ناربج و هدش راب ی هب

ناضنع تیلضئسم اضتحم بی

ن للملا .تاتا هداش لاامعا ی

لاح هکنظ ز ماضع درضم رد ، ئا

ۀنافلختم یصو ۀدننک بی

ن للملا تیلضئسم ًلاصا رگ د ،ی بی

ن للملا ی

داج ا من ی دضش تراسخ ناربج هب تبضن هک هب

ناضنع تیلضئسم اضتحم بی

ن للملا .دترب ی

تیلضئسم ماود هک دضش دراو دار ا ن ا تتا نکمم بی

ن للملا رد ی عوو ی ت اه تاتا رجم ی

1. Consent

2. Self Defence

3. Counterneasures in respect of an Internationally Wrongful Act 4. Force Majeure

ضق هب نظ زا هک تتا ینتفگ ،یناگ او احل هب ۀ

هب تتا هدش دا زین هرهاق لاثم رضط

:ک.ر

،یئافص 1364 : 111 . 5. Distress 6. Necessity

7. Compliance with Peremptory Norms

(12)

رضشک هک هب

ناضنع ۀعماج لاعف بات بی

ن للملا یقضقح تیصخش ،ی بی

ن للملا هدراک ظفح ار دضخ ی

و دشاب دب ن هب هجضت اب ببت ا

هکن تلود رصانع ن ا ،ینیشناج رد راراق فده هک دنرضشک یگدضب

م ی ریگ دن راصانع ناامه یانع رضاشک داج ا رصانع زا رادرضخرب زا سپ ت دضجضم ک نضچ و

تلود تلود هک تتا یگدضب هب

ناضنع اج لاعف بات ۀعم

بی ن للملا هتسناد ی م

ی دضش تیلضئسم ماود ،

رضاشک نورد رد تیعاوو رایییت ااهنت ،درک ور ن ا یبط ، قاو رد .دضش راکنا ینیشناج دراضم رد تیلضئسم لاوز بجضم هک تتا من

ی دضش ،یانورد تلاضاحت و ریییت هب رصحنم ًافرص ماود صا و

ریییت دراضم رد و تتا هدش یقلت بلاقنا ریین عوو

ی ت ه ا راصانع ااب هک ی تالود

گدضاب رضاشک ی

بارعا زا یلحم ،تتا نیجع من

ی دبا یلاصا اا هدعاق دضبن رد ،نکیل . مازالا

روظ یلاصا باانم رد

قضقح بی ن لملا ینیاشناج نم ،رتهب ریبعت هب ا ینیشناج مدع د ؤم ،ًاح ضلت یتح ا ًاح رص هک

یضتقم ،دشاب م

ی امن د دادن تیلضئسم لاوز هب مکح هک هک رما

هن اهنت یح اب ضسمه ز

نا د هد

ۀنماد د ازت مدع و صا اب ضسمه ریسفت یقطنم صا اب ضسمه هکلب ،تتا ضخ یح قاقحا رد ( تتانثتتا اتت

رضپ ، 1398 : 141 .)

ره هک تتا تترد هچنظ

قضقح رد بی

ن لملا هتسناد زاجم ًاموزل ،تتا هدشن نم امن

ی دضاش

،یکرو زربلا(

1383 : 137 ، 136 ، 111

(ICJ, 1996: para. 195;

دضخ زین رما ن ا اما ، هب

بضاخ ی

ره هک تتا نظ ا ضگ هچنظ

قضقح رد بی

ن لملا ن ازا .تسین مه عضنمم ،هدشن نم هاک رما ور

قضقح یلصا بانم رد بی

ن لملا هااگن رتاشیب هاک یان رتکد راب هایکت ااب ًافرص ،تتا هدشن نم

،دراد مه کیتلاک من

ی ناضت ابن و هاب ًااح ضلت یاتح ا ًاح رص هک دش رما تیعضنمم هب ئاق د

یلصا بانم بجضم مازلا

روظ قضقح بی ن لملا قضقح ،هدهاعم هلمج زا ، اب

ی ن الملا لضاصا ،یافرع

تامیمصت یتح و هرمظ دعاضق ،یقضقح یلک مازلا

روظ نامزات اه بی ن للملا ،ی من ی ناضات هاب ماکح

( داد نظ تیعضنمم اتت

رضپ ، 1398 : 125 - 123 .)

تن ی هج گ ی ر ی

ینیشناج تلود

اه ۀانافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اب

ی ن اللملا زا ،ی هالحن ااه درضام

تیلضئسم ۀنیمز رد ینیشناج ۀلضقم ل یتررب بی

ن للملا احل هب .تتا رطم ی ترابع

زادرپ ،

تلود انعم هب تلود ماع مضهفم ،اجن ا رد تلود مضهفم -

زا .تتا رضشک نظ

اج مضهفم هک هداشدا

تیلضئسم ۀلضقم اب بی

ن للملا بضبرم مه ی م

ی دضش ،تاتا هداش هدافتاتا تالود ظافل زا ، هاکارچ

تیلضئسم بی

ن للملا قضقح یتراپ تایبدا رد تلود ی بی

ن الملا تیلضئاسم زا یاب ، اب

ی ن اللملا ی

،تاتا هداش هدافتاتا زاین رضاشک ظفل زا همه ن ا اب .تتا هدش هتخانش رضشک هاکارچ

ضاوضم ع

بضبرم مه ینیشناج هب ورطم م

ی دضش قضاقح یتراف تایبدا رد رضشک ینیشناج و اب

ی ن الملا ،

ار رضینم تلود ینیشناج زا رتهب م

ی دناتر .

(13)

،هلئسم ن ا رب دیکهت ، راب هلضقم

ا تاایبدا هاب بضابرم ًافراص هاک تسین تراابع و زادراپ

ناکمم ح راصت مداع ترضص رد هک تتا یعضوضم هکلب ،دشاب یتانش ثاحبم بالخ هاب تاتا

،نظ و دماجنیب ا

هکن تتا نکمم ا

ن هنضگ تلود ینیشناج هک دضش یقلت -

تاتا ریندام ها رجم

لاحرد ی هک تلود ینیشناج -

مضهفم زا ًاعضوضم و تتا یلخاد ریییت ه رجم پ

ی هتفگ تتا جراخ

،تتا جراخ اهرضشک ینیشناج یمضهفم ۀر اد زا زین بلاقنا یتح و هکارچ

ترا زین بلاقنا ااب یطاب

تلود رصانع ن ازا .درادن رضشک یگدضب

زا یاشان تاداهعت ۀانیمز رد تالود ینیاشناج تراابع ور

ۀنافلختم لامعا بی

ن للملا ۀانافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج ًاضعب و ی

بی ن للملا ی هب راک هتفر اا تا دضجضم ینیاشناج رضاینم ،ود راه رد و دنا دضجضم

ا ت ااه ا دج د

رصانع زا رادرضخرب تلود

گدضب ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد ی بی

ن للملا نا ا .تتا ی

،بضبرم رضشک هک تتا نظ زا معا ،رما هب

ترضص بااکترا هاب تردابم بیبست ی رط زا ا ترشابم

ۀنافلختم مع بی

ن للملا ن ازا .دشاب هدرک ی ۀرازگ ًاقطنم ور

« ینیشناج تلود

اه ۀنیمز رد تادهعت

ۀنافلختم لامعا زا یشان بی

ن للملا ی

» ، هدرتسگ رت ۀرازگ زا

اه تاداهعت ۀانیمز رد

ۀنافلختم لامعا باکترا زا یشان بی

ن للملا ی » ،تتا هکارچ تیلضئسم قضقح بجضم هب بی

ن اللملا ی

نادب داضم هعضمجم رد و دراد دضجو فرع رد هک هنضگ 2001

قضقح نضیسیمک بی

ن لملا م سکعن

ۀنافلختم مع باکترا زا یشان ًافرص ،تلود تیلضئسم ،تتا هدش بی

ن للملا هکلب ،تسین رضصتم ی

نودب اهرضشک ًاضعب هکنظ

هب ،دنشاب هتشاد هنافلختم مع هب ترشابم هب هک یشقن ببت

زا ضاحن

اف ا نظ رد ،تدعاسم ا کمک دننام ،احنا م

ی دننک هتسناد لضئسم ، م

ی دنضش .

هدشدا ۀرازگ زا هتاتاخرب دضخ ،نظ اب تفلاخم و تقفاضم هک دراد دا ز ناقفاضم و نافلاخم ،

یاشان تاداهعت ۀنیمز رد اهرضشک ینیشناج هک ساتا ن ا رب ًاضعب تتا توافتم رکف نامتفگ ۀنافلختم لامعا زا بی

ن للملا ،ی هب لزنم راک رااکنا ار نظ تتا دهعت نینچ لاقتنا شر ذپ ۀ هد

دانا

هچ ا هکن تلود ، هب لزنم اجن ا رد رضشک ۀ ریندم

و تتا هب ه ی چ هجو من ی ناضت و من ی تاداهعت ناضت

ۀنافلختم لامعا زا یشان نیشیپ رضشک بی

ن للملا هاب ا هدش بکترم هک ار ی رد ضاحن

ااهنظ اقن

.تسناد لضئسم ار نظ و درک یمحت نیشناج رضشک رب ،تتا هتشاد نظ

اه دضاخ اعدم دی هت رد

د ینیشناج مدع زا تیلضئسم ۀنیمز ر

بی ن للملا زا یاک هک ی مز

ی هان ااه رد ینیاشناج مداع نظ

ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز بی

ن للملا ،تتا ی هب ناضنع دا هدعاق هدرک

ضاسمه ار نظ و

رهطم ضل ۀدعاق اب هدناضخ

دنا قضقح یلصا بانم رد هک تتا یلاح رد ن ا . بی

ن الملا ،هعضاوضم

قح ،هدهاعم ینع قض

بی ن لملا تامیمصت یتح و هرمظ دعاضق ،یقضقح یلک لضصا ،یفرع مازالا

روظ

نامزات اه بی ن للملا زگره ی من ی ناضت .تفا ار ینیشناج مدع ۀدعاق

قضاقح یاعرف باانم ۀرمز رد ن رتکد و تتا ن رتکد ک ینیشناج مدع ، قاو رد اب

ی ن الملا

هتسناد م ی دضش اهنت هک م ی دناضت بانم زارحا هب رد و دنک کمک یلصا

شضخ بی هنان رت ن رتسب تلاح

داج ا اهنظ یب .دنک مهارف ار ا ن رتکد ،د درت

هزضمظ اه هتسجرب رات ن زاگره ناناداقضقح هاب

الزنم ۀ

(14)

بضسحم هدعاق من

ی دضش هچ ا هکن فلاخ ن رتکد ، هکنظ

یاشان تادهعت ۀنیمز رد ینیشناج هب ئاق

ۀنافلختم لامعا زا بی

ن للملا ،تتا ی ن ه نادنچ نوزفا .تتا مک ،ن ا رب

هچنظ ینیاشناج مدع هب نلائاق

ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد بی

ن للملا دا رهطم ضل ۀدعاق هب نظ زا ی هدرک

دانا ،دضاخ ،

هزاات اهرضاشک درضم رد اهنت و تتا هدعاق رب ی انثتتا للاقتاتا

هاتفا و هداشاهر غضا و دانب زا

ق و تتا رجم رامعتتا ینضانک اایند رد ًلامع هک یتیعوو ینع ،دراد لامعا تیلبا

اب ی ن اللملا ی

ن ازا .درادن ینوریب قادصم ااخ یقاداصم درضم رد اهنت و تتا هدعاق رب انثتتا ک رهطم ضل ور

.درادن دضجو ًلامع زین قادصم ن ا زورما هک دراد لامعا تیلباق ینیشناج زا هب هجضت اب ا

هکن لضئسم ماود رب صا تی

بی ن للملا هتاشاد یقطنم هیجضت د اب ،نظ لاوز و تتا ی

زا یاشان تاداهعت ۀانیمز رد ینیاشناج مدع ،دشاب هدش رضصحم تائانثتتا لضمش ۀنماد رد و دشاب ۀنافلختم لامعا بی

ن للملا تیلضئسم لاوز هب ،ی بی

ن للملا نیشیپ رضشک ی م

ی دماجنا دضاخ ،راما ن ا و

نظ هب رجنم م

ی دضش ش ۀنماد رب هک ئاز ماضع رصح دراضم لضم

ۀنافلختم یصو ۀدننک بی

ن للملا ی

ۀداعاق دضابن رد ،ن ارباانب .دضش ییضم ریسفت د اب انثتتا ۀنماد هک تتا یلاح رد ن ا دضش هدوزفا ۀنافلختم لامعا زا یشان تادهعت ۀنیمز رد ینیشناج مدع بی

ن للملا هب ،ی راین ام ی داتر راب ندوزافا

ئاز ماضع لضمش ۀنماد ک

ۀنافلختم یصو ۀدنن بی

ن للملا .دشابن یضتقم و یقطنم ی

عبانم 1 یسراف .

)فلا باتک اه

1 . هاربا ی م گ

، ( اوریلع 1392 ب تیلضئسم ،) ی

ن للملا ی قضاقح نضیسیمک داضم رش و نتم :تلود

بی ن لملا اچاب د ااب و راین ر ز ، ۀ

،یفیات لاامج دیات راتکد :ناراهت

استؤم ۀ و تااعلاطم

هوژپ اه رهش یقضقح ناد

.

2 . ( مکلم ،واش 2008

قضقح ،) بی ن لملا تیلضئسم : بی

ن للملا دراف رفیک تیلضئسم و تلود ی ،

، دنترخ :نارهت ، رلاات ءامتا ۀمجرت 1394

.

3 . یئایو بی لدگ ی

، اوردمحم (

1391 قضقح )،

ب ی ن لملا مضمع ی

، ۀناخباتک :نارهت . ناد تنگ

4 . درضفارک زمیج ، ( 2013 اب تیلضئاسم قضاقح ،) ی

ن ملا الل ی )یمضامع داعاضق(

امجرت ، ۀ ااوریلع

هاربا ی م گ

،رکفنشور اس رپ و یهاشورسخ نسح ،یم رک کمایت ، :ناراهت

استؤم ۀ یقضاقح

تلگنت ملق ، 1395 .

)ب لااقم ت

(15)

5 . ( دضعسم ،یکرو زربلا 1383

،)

« ناض د یترضشم رین یتررب و دقن بی

ن للملا اجار رتسگداد ی

هب تضت ا د دهت هب لات

اه هتسه ا

» یقضقح هلجم ، بی

ن للملا ی ش ، 31 ، 87 - 5 .

6 . یفطصم ،یلئاضف اتت

رضپ ( دمحم ، 1398 ،)

« یگتس اب

ااه تیلضئاسم راب

بی ن لملا » هب لزنم یقضقح ۀرازگ ک ۀ بی

ن للملا و یتاسیچ ی لااچ

ااه

» قضاقح تااعلاطم ،

یمضمع ش ، 1 ، 116 - 97 .

7 . --- (

1399 ،)

« ناضااا د اتاااس ا ریاااسفت اااب

ی ن اااللملا ی

تیلضئسم زارحا رد رتسگداد سن

ادز ( ناتسبرص هیلع یتاورک ۀیضق واکاو :ی 2015

)

» ،

یمضمع قضقح تاعلاطم ش ،

1 ، 333 - 351 .

8 . ، فاش م ی بهشر ی ز حو ،راذاب ای د ( 1397 ،)

« اشناج ی ن ی تالود لضئاسم رد ااه ی

ت اب ی ن اللملا ی

»

،

قحت ی تاق قضقح ی

، ش 81 ، 336 - 315 .

9 . ( نیسح دیت ،یئافص 1364

،)

« یاقیبطت قضقح رد یلامجا یتررب :رو ام سرضف ا هرهاق ۀضق

قضقح و بی ن لملا یناگرزاب اهدادرارق و بی

ن للملا ی

» یقضقح هلجم ، بی

ن للملا قضقح ۀلجم( ی

)یبات ش ، 3 ، 149 - 111 .

10 . ،زاتمم شمج ی د ( 1375 ،)

« عتضت ۀ ردت ج ی و ودت ن قضقح ب ی ن لملا ت الم نامزاات باتض

دحتم

» قحت ، ی تاق قضقح ی

، ش 119 ، 287 - 269 .

11 . یتض ،ی لاضم (

1375

،)

« باو ب قضقح باقتم یگتس ی

ن الملا اب قضاقح و یمضامع ی

ن الملا

سم رد یصضصخ ئ

ل ۀ تیحلاص

» ( یمضامع قضاقح تاعلاطم ، الجم

ۀ دکاشناد ۀ مضالع و قضاقح

یتایت )یبات ، یپایپ ۀرامش 1064

، 134 - 115 .

)ج اپ ی نا ن هما

12 . اتت رضپ ( دامحم ، 1398

ینیاشناج یقضاقح اهدامایپ ،) تالود

ااه تیلضئاسم راینم زا

بی ن للملا ،ی اپ نا مان قضقح رتکد ۀ بی

ن لملا ۀدکاشناد ،یلئاضف یفطصم رتکد ی امنهار هب ،

.مق هاگشناد قضقح

2 یسیلگنا .

A) Books

1. Brierly, James Leslie (1928), The Law of Nations, An Introduction to the International Law of Peace, Oxford, Clarendon Press.

2. Brownlie, Ian (2003), Principles of Public International Law, 6^th ed., Oxford, Clarendon Press.

3. O’Brien, John (2001), International Law, London, Cavendish Publication.

4. de Visscher, Charles Marie Joseph Désiré (1957), Theory and Reality in Public International Law, Princeton, Princeton University Press.