Iranian Journal of Public Policy
2023, Vol. 8 , No. 4 , 107-121
Https://doi.org/10.22059/jppolicy.2023.91406
Copyright © 2023The Authors. Published by Faculty of Law & Political Science, University of Tehran.
This Work Is licensed under a CreativeCommons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)
Decarceration as a Policy in Iran: Developments and Theoretical Framework
Eshagh Rasuli Amirhajloo1*, Shahram Ebrahimi2
1- Phd of Criminal Law and Criminology, Shiraz University, Shiraz, iran
2- Associate Prof. of Criminal Law and Criminology, Shiraz University, Shiraz, Iran
Corresponding Author’s Email: [email protected]
Received: 18 August 2022 Accepted: 28 October 2022
A B S T R A C T
Until the 19th century, most lawyers considered imprisonment to be the best way of punishing offenders. However, this approach, which was based on correction and rehabilitation, gradually led to the development of incarceration-oriented institutions favoring punishment and preventive and educative measures. Therefore, less emphasis was placed on the punishment of imprisonment, and the concept of social penalties (community-oriented) and imprisonment alternatives became increasingly dominant. Influenced by these developments, the Iranian criminal system moved towards decarceration and accepted the decarceration policy as a general policy. Therefore, it is necessary to explore the developments and the theoretical framework of this policy, and the criminal policy of iran towards decarceration should be based on a specific theoretical framework. Models of welfare, high quality of regulations, and participatory and restorative justice can be offered in this regard. This is an applied study conducted using the descriptive-analytical method.
Data were collected using desk-based, documentary and field studies through note taking and were then analyzed.
Keywords:Imprisonment, Decarceration, Prison, Release from Prison, Criminal Policy.
R E S E A R C H A R T I C L E
همانلصف یمومع یراذگتسایس
هرود 8 هرامش
،4
،ناتسمز 1401 تاحفص
.121 - 107
Https://doi.org/10.22059/jppolicy.2023.91406
نادنز تلاوحت :تسایس کی هباثم هب ناریا رد ییادز یرظن بوچراچ و
قاحسا ولجاحریما یلوسر
1
،*
یمیهاربا مارهش
2
1 - یسانش مرج و ازج قوقح یرتکد ناریا ،زاریش ،زاریش هاگشناد
2 - یسانش مرج و ازج قوقح رایشناد ناریا ،زاریش ،زاریش هاگشناد
* هدنسیون ۀمانایار :لوئسم
:تفایرد خیرات 27
دادرم 1401
:شریذپ خیرات 6
نابآ 1401
هدیکچ
نرق ات نانادقوقح بلاغ 19
دنتسناد یم نامرجم تازاجم هویش نیرتهب ار سبح ،یدلایم لاصا رب ینتبم هک درکیور نیا اما
یرورپزاب و ح
سبح یاهداهن هعسوت بجوم جیردت هب ،دوب ادنز تازاجم رب دیکأت اذل ؛دش یتیبرت و ینیمأت تامادقا و تازاجم بلاق رد ارگ
دش گنر مک ،ن
ماظن .تفرگ یا هدنیازف باتش سبح یاه نیزگیاج و )روحم هعماج( یعامتجا یاهارجا تنامض موهفم و رثأتم زین ناریا یرفیک
نیا زا
.تفریذپ یلک تسایس کی ناونع هب ار ییادز سبح تسایس و دومن تکرح ییادز سبح تمس هب ،تلاوحت تسا هتسیاش نیاربانب
لاوحت ت
یسررب تسایس نیا یرظن بوچراچ و ددرگ
دشاب یصخشم یرظن بوچراچ اب قبطنم ،ییادز سبح یاتسار رد نامروشک ییانج تسایس و .
گلا .دومن یفرعم اتسار نیا رد ناوت یم ار یمیمرت تلادع و یتکراشم ،تاررقم ندوب یفیک ،هافر یاهو ه رظن زا شهوژپ نیا
و یدربراک ،فد
یفیصوت ،شور ظاحل زا -
هداد هک تسا یلیلحت هب نآ یاه
دانسا تاعلاطم تروص و ی
هناخباتک و تشاددای )ءارآ ( ینادیم و یا هدش لیلحت
.تسا
یشهوژپ هلاقم .
یدیلک ناگژاو
،سبح: ییادز سبح نادنز ،نادنز ،
ییانج تسایس ،ییادز .
نادنز ی بهاثم به نایرا در ییادز ن بوچراچ و تلاوحت :تسایس ک
یرظ ولجاحریما یلوسر قاحسا ه و
راکم
همدقم حلاصا و یهدازس ،هدیدرگ نایب تازاجم یارب هک یا هفسلف نیرتمهم ماظن رثکا هزورما .دشاب یم راکهزب نامرد و 1
یاه
،اه نادنز نوزفازور تیعمج ریثأت تحت ،ییاضق فادها هب لین رد تازاجم نیا تسکش
هتفریذپ ار رفیک هب تلع نیمه هب و دنا
عامتجا یاهرفیک هلمج زا اه تازاجم ریاس هب لسوت زین و ترورض نازیم هب و نآ زا هدافتسا دیدحت تمس
2روحم هدومن تکرح
سبح تسایس و شبنج ناونع هب هک یتکرح ؛دنا .دوش یم هتخانش ییادز
سبح تسایس رگید ترابع هب دروم تساه لاس ییادز
هجوت .تسا هدوب یمومع ناراذگتسایس هک تسا رکذ نایاش هتبلا
« سبح نیا رد هکلب ؛تسین سبح قلطم یفن یانعم هب ییادز
هنیمک رب یعس ،تسایس تسا یرفیک ییارگ
»
(Sadeghi, 2019: 177)
. ههد زا ییادز نادنز نامتفگ زین ناریا رد 70
یسمش هب
دراو هژیو تروص کیمداکآ ثحابم
؛دیدرگ داوم تیفرظ زا هدافتسا اب مکاحم زا یخرب همادا رد 17
، 22 و 72۸ تازاجم نوناق
،نینقت هزوح رد ،دندومن رداص ناناوجون و لافطا دروم رد ار نادنز یاه نیزگیاج نمضتم ماکحا ،یملاسا هعسوت نیناوق رد
تسایس و یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا تسایس نیا هب زین ماظن یلک یاه
اهراب أت یملاسا تازاجم نیناوق ًاتیاهن و هدیدرگ دیک
بوصم یرفیک یسرداد نییآ و 1392
ماگ دنا هتشادرب هنیمز نیا رد یدج و یساسا یاه .
شهاک نوناق رد زین ننقم تامادقا جوا
بوصم یریزعت سبح تازاجم 1399
.تسا هدیدرگ یلجتم همانشخب أفاضم
روتسد و اه د هییاضق هوق رد یددعتم یاه لمعلا
ر
هلمج زا هدیدرگ رداص تسایس نیا ققحت یاتسار خیرات رد هک ییاضق لوحت دنس
30 / 9 / 1399 هییاضق هوق سییر بیوصت هب
سبح ریسم رد تکرح همادا .دیسر یسررب مزلتسم ،ییاضق هیور دعب رد هچ و تاررقم و نیناوق نیودت دعب رد هچ ؛ییادز
یتساک حلاصا و تلاوحت بوچراچ ییاسانش زین و اه
یم یبسانم یرظن شجنس یانبم دناوتب روکذم بوچراچ هک یوحن هب ،دشاب
ون .دریگ رارق ییاضق و ینینقت ییانج تسایس ات تسا ددصرد رضاح راتش
،ناریا ییاضق ماظن رد تسایس نیا تلاوحت یسررب اب
هب تبسن ییاسانش
یرظن بوچراچ سبح تسایس یریگراک هب تهج بسانم
ییادز
؛دیامن مادقا ربانب
هچخیرات ادتبا نیا
نادنز ییادز نآ تلاوحت و ار ناریا یرفیک ماظن رد
شاکنک یم سپس و مییامن یرظن بوچراچ
نیا یریگراکب تهج بسانم
ار تسایس .میهد یم رارق ییاسانش دروم
سبح تسایس تلاوحت ییادز
نادنز هچخیرات تسا مزلا ادتبا رد لماکت ریس ات ددرگ یسررب ناریا قوقح رد ییادز
وش نایامن تسایس نیا نیا رکذ اب .د
هک هتکن ناریا رد هراومه یداصتقا تلاوحت اب هارمه -
هدوب مه یرفیک یاه خساپ تلاوحت دهاش ،یسایس ناونع هب هاگ هک میا
یقوقح ماظن هفیظو -
.تسا هدش هتخانش یسایس ینوگرگد ،تسخن شخب بلاطم رد نیاربانب
سبح یاه قوقح رد ییادز
ا ناری
دم دروم یم رارق هقا نادنز هب طوبرم تاررقم تلاوحت ریس ؛دریگ
سبح تسایس لماکت و ییادز ریا قوقح رد ییادز
ناوت یم ار نا
نادنز نیون رصع و راذگ هرود ،نیزاغآ هرود لماش هلحرم هس رد لاطم نیاربانب .داد رارق یسررب دروم ییادز
رد ار ثحبم نیا ب
رد ییادز سبح هنیشیپ یسررب هب شخب هس .میهد یم صاصتخا ناریا
نیزاغآ هرود :ییادز سبح ییاسانش هک تسا یرورض هتکن نیا نایب ادتبا رد
« سبح رتشیب ءوس راثآ هب هجوت اب بجوم اهنت هن هک تهج نیا هب تدم هاتوک یاه
یم اهنآ هب هنامرجم گنهرف لاقتنا ثعاب هکلب دش یمن ناراکهزب نامرد و حلاصا صا زا ماگ نیتسخن رد ،دش
فذح ،ینوناق تاحلا
تفرگ رارق راذگ نوناق راک روتسد رد تدم هاتوک یاه سبح »
(Bahrmand, 2017: 360)
. بوصم یمومع تازاجم نوناق رد
1304 أتدمع و یرفیک قوقح یتنس هشیدنا بلاق رد ،سبح هلمج زا یتنس یاهرفیک هب لسوت ،یراکهزب هب خساپ یلصا ماظن
همجرت
،لاح نیا اب .تسا هدوب یا تازاجم هب لسوت
یم هظحلام روکذم نوناق رد زین یدازآ بلاسریغ یاه قباطم .ددرگ
هدام 45
،هحنج رد یم هیضق لاوحا و عاضوا هب هجوت اب هاگداد
دنک لیدبت یدقن یازج هب ار یبیدأت سبح تازاجم تسناوت .
داوم 9 و 10
ج زین هحن زا یبیدأت سبح بجوتسم ار کچوک 11
ج و هام کی ات زور هحن
کی زا شیب یبیدأت سبح بجوتسم ار مهم هام
.دوب هتسناد هدام قبط
53 همادا رد .دوب هدش ینیب شیپ نادنز زا نوریب راک ،سبح راب نایز راثآ شهاک تهج هدام قبط
119 نییآ
1 - Reform
2 - Community -Based Punishments
همانلصف س یمومع یراذگتسای
هرود 8 هرامش،
4 ،
ناتسمز 1401 .
تاحفص 121 - 107
بوصم اه نادنز همان 1347
.دوب هدش ینیب شیپ نادنز زا نوریب راک زین لیدبت ناکما نوناق
سبح لاخ روما رد ح و یف
ب هک یس
بوصم یدقن یازج هب دشاب رتمک ای هام ود نآ تدم 1307
سبح هدام قباطم هک( یفلاخ روما رد 11
یمومع تازاجم نوناق
بوصم 1304 زا یریدکت سبح مزلتسم 11
رتمک ای هام ود نآ تدم هک یسبح زین و قلطم تروص هب ار)دوب هام کی ات زور
د یدقن یازج هب لیدبت لباق ار دشاب
،هدحاو هدام نیا لامعا یاتسار رد .تسنا موکحم یاضاقت تروص رد دوب فلکم همکحم
،هیلع .دهد ماجنا ار تازاجم لیدبت هدام همادا رد
5 بوصم یرفیک یسرداد نییآ داوم زا یضعب حلاصا نوناق 1327
مکح نیمه
ت دروم ار أ .داد رارق دیک هدام
4 بوصم یرفیک یسرداد نییآ حلاصا نوناق 1337
هب لیدبت لباق ار رکذلا قوف یاه تازاجم زین
ررقم زا هیلع موکحم تساوخرد هب هک توافت نیا اب تسناد یدقن یازج ه
و دوب هدش فذح نآ لامعا
قلطم ٌا هاگداد رایتخا رد
.تفرگ رارق درکیور ذاختا زا سپ ههد هس اما
روکذم دهاش ، هجوت ب راذگنوناق ه
و هنارورپ زاب و یحلاصا یاه هزومآ هناریگشیپ
ههد .میتسه 1330
یاه لاس رد .تسا هجوت لباق رایسب تهج نیا زا نآ مود همین صوصخ هب و 133۸
و 1339 لیکشت نوناق
هاگداد ههد رد و طورشم یدازآ نوناق و یتیبرت و ینیمأت تامادقا نوناق ،راکهزب ناناوجون و لافطا یاه 40
یارجا قیلعت نوناق
تازاجم دیسر بیوصت هب .
رد هنیمز اب عقاو روکذم
یم غارس هب میناوت هلحرم
رگید ی رد یرفیک یهد خساپ ماظن رد لوحت زا
یسایس نلاک یژتارتسا کی هب لسوت اب ًاتدمع هک میورب ناریا -
لاس .دروخ مقر یداصتقا 1352
، یمومع تازاجم نوناق 1304
سبح لیدعت قیرط زا رفیک هب لسوت ماظن رد هک یلوحت هب هجوت اب هیحلاصا نیا رد و دش حلاصا یاهراک و زاس یفرعم و
ًابیرقت
هافر هتسد صوصخ هب یراکهزب هب خساپ زا هنایارگ ک طابنتسا نینچ ناوت یم ،تفرگ رارق رظن دم لافطا لثم ناراکهزب زا یا
در
یحلاصا نوناق هک 1352
تحت ثأت هزومآ ری دوب یداصتقا و یسایس هنایارگ هافر یاه هجیتن رد .
تازاجم نوناق حلاصا بلاق رد
یمومع 1304 لاس رد 1352 ندش یعامتجازاب و ناراکهزب تیبرت و حلاصا و یرورپزاب عفن هب کیسلاک ییارگرفیک تدش زا
نآ اه دش هتساک داوم رد عوضوم نیا .
7 ات 19 یمومع تازاجم نوناق 1352
و داوم 33 تیلوئسم هب عجار ،نوناق نآ دعب هب
لافطا یرفیک لباق
هظحلام تسا . هدام 7 بوصم یمومع تازاجم نوناق 1352
، هب تازاجم فعض و تدش ثیح زا ار میارج
،تیانج هدام و درک میسقت فلاخ و هحنج 11
زا رتمک تازاجم رثکادح هک ار یدراوم 61
،دشاب سبح زور یازج هب ًارابجا
ت یدقن زا شیب تازاجم رثکادح هکیتروص رد و دومن لیدب 61
هک داد رایتخا هاگداد هب دشاب نآ زا رتمک لقادح و سبح زور
.دهد رارق مکح دروم ار یدقن یازج ای دنک رداص سبح هام ود زا شیب هب مکح یملاسا هلحرم دراو یرفیک ماظن ،همادا رد
یزاس
ه یقوقح یسایس ماظن رییغت اب لوحت نیا .دش .دوب هارم
لاس رد یملاسا تازاجم هب عجار نوناق بیوصت زا سپ 1361
هقبط
هدام قباطم .دومن رییغت یلک هب میارج یدنب 7
نوناق نیا
، تازاجم
،دودح هب میارج عون بسح اه
،صاصق تاریزعت و تاید
هدام .دیدرگ میسقت 35
هراشا و تفریذپ ریزعت بجوتسم میارج رد ار فیفخت اهنت دبت هب یا
رکن تازاجم لی د
هرصبت کی دنب اما .
17
،یداصتقا هعسوت لوا همانرب نوناق بوصم ناریا یملاسا یروهمج یگنهرف و یعامتجا
136۸ هک دروم ره رد تشاد ررقم
رد زا رتمک تازاجم رثکادح نیناوق 91
یاج هب سپ نیا زا دشاب یگدننار تافلخت عوضوم یریزعت تازاجم ای و سبح زور
جم نآ ای سبح
،یریزعت تازا دهاوخ هداد یدقن یازج هب مکح
زا شیب تازاجم رثکادح هاگ ره و دش 91
لقادح و سبح زور
،دشاب نیا زا رتمک نآ م هاگداد
ریخ زا شیب هب مکح هک تسا 3
دهدب یدقن یازج ای سبح هام .
تخس زا سپ بلاقنا لیاوا یریگ
لاس رد 1361
، لاس رد ًاددجم راذگنوناق 136۸
،تشگزاب بلاقنا زا لبق هیور و دنور نامه هب ًابیرقت رثکادح هک توافت نیا اب
سبح 60 .داد شیازفا هام هس هب ار زور بوصم یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا هعسوت لوا همانرب نوناق
136۸ دنب ساسا رب 1
هرصبت 17 سبح هب .درک هجوت یداصتقا درکیور اب ییادز راثآ ریثأت تحت همادا رد
ناریو
،یلیمحت گنج رگ نیداینب تارییغت دهاش
یداصتقا هژیو هب ینارمکح یوگلا رد و
یبارخ زا رثأتم و گنج زا یشان یاه
ذخا موزل کمک
یداصتقا زا
قودنص نیب یللملا
،لوپ کناب یناهج و ریاس میتسه اهروشک .
رد نیا ههرب ینامز زاین هب رصنع هیامرس و لوپ یارب ناربج و یزاسزاب رخ
یبا یاه
گنج و لاعف ندومن ماظن دیلوت و شیازفا یاهدمآرد یتایلام
زا هلمج همانرب یاه تلود دوب . ات روکذم طیارش دح
ایز رجنم ید
هزومآ زا رثأتم یداصتقا ینارمکح یوگلا شریذپ هب دش لاربیلوئن یاه
. هجیتن رد یرفیک ماظن
زین لوپ و هیامرس رصنع کمک هب
نیناوق عضو دهاش هک تسا اتسار نیمه رد .دمآ صاخ
لثم ینیوانع تحت هیامرس و لوپ یماح نوناق
دیدشت تازاجم نیبکترم
،ءاشترا سلاتخا و ( یرادربهلاک 1367
،) نوناق تازاجم نارگللاخا رد
ماظن ( یداصتقا 1369
،) نوناق تاریزعت ( یتموکح 1367
)
و داجیا اتخاس ر صاخ ریاغم نوناق یساسا و رتارف زا راتخاس هوق هییاضق یارب یارجا نآ نوناق میتسه . یارگ یاهدرکیور هب ش
نادنز ی بهاثم به نایرا در ییادز ن بوچراچ و تلاوحت :تسایس ک
یرظ ولجاحریما یلوسر قاحسا ه و
راکم
هنیمز ،هلاس تشه گنج زا دعب یاه ترورض هعومجم هب هجوت اب ،لاربیلوئن یداصتقا تخس ًاتدمع صاخ نیناوق عضو زاس
هناریگ
لاس رد تلاوحت همه هجیتن رد هک دش 1375
تاریزعت نوناق رییغت اب 1362
مه یملاسا تازاجم نوناق مجنپ باتک بیوصت هب ،
دش هتخادرپ تازاجم هب لسوت شیازفا ،اه هصرع یخرب رد یرفیک یراذگنوناق رد یدرکیور رییغت نینچ یلصا هجیتن .
دیدش یاه
رفیک ناونع هب سبح رفیک هب لسوت و وس کی زا غ
و رگید یوس زا بلا تیاهنرد
یازفا نادنز یرفیک تیعمج ش ههد لیاوا زا اه
13۸0 .دوب ییادز نادنز نیزاغآ هرود ناونع هب ناوت یم ار تسین رادروخرب زین یفاک ماجسنا زا هک قوف هتخیرگ و هتسج تامادقا
.داد رارق ییاسانش دروم ناریا رد سبح بوچراچ ینوگرگد راذگ هرود :ییادز
،یرظن ثحابم رد
« یزگیاج یاهرفیک موهفم
،یعامتجا یاهرفیک سپس و سبح ن دروم ناریا رد یدیشروخ داتفه ههد زاغآ زا
دیدرگ یسراف یقوقح تایبدا دراو و تفرگ رارق یسانش مرج و یرفیک قوقح ناداتسا زا یضعب هجوت
» رد اما هیور ییاضق
« هام زا لاس ینایاپ یاه 137۸
ب ، هبعش زا یضع هاگداد لافطا هژیو یاه
اب یمومع یاه ت
سف هدام دافم ری 17
یملاسا تازاجم نوناق
،یرصح هن و دراد یلیثمت هبنج هدام نیا رد روکذم هدنرادزاب تازاجم قیداصم هکنیا رب ینبم فیرعت هئارا زا سپ راذگنوناق اریز
،هدنرادزاب یاه تازاجم ماقم رد
،اه نآ ءاصحا دیق اب ار هلمج
« لیبق زا » اب و هداد همادا
« ام و نآ دنن » هب یم نایاپ درب دانتسا هب و
داوم 22 و 72۸
،دهد یم یضاق هب ار هدنرادزاب و یریزعت یاه تازاجم ندرک یدرف رایتخا عقاو رد هک نوناق نیمه یضعب یارب
ریز راکهزب لافطا زا 1۸
،هنایار اب راک یریگارف لیبق زا ییاه مادقا لاس
،هنایار شزومآ هفرح نتخومآ
ماجنا ای هنادنمتفارش
مدخ
،نوناک رد تا
،اه ناتسرامیب رد تامدخ هئارا
،...و صاخ یزومآراک رد تکرش سبح رفیک یاج هب
ینیب شیپ
،هدش رداص
دندرک
»
(Najafi Abrandabadi, 2008: 3-4)
رد .تفرگ رارق هجوت دروم ییاضق هعسوت نامتفگ ،هرود نیا رد یترابع هب . نیا
،نامز شیدنا ک یاه خساپ ماظن نیداینب حلاصا ه نطب رد هییاضق هوق و هیرجم هوق ،یهاگشناد نارگشنک و رصانع لماعت اب یرفی
ود نیودت ،تنواعم نیا رد یرفیک تاحلاصا هجیتن .تفرگ لکش ییاضق هعسوت تنواعم ناونع تحت یتنواعم رد هییاضق هوق یملاسا تازاجم نوناق ینعی یرفیک یاه خساپ ماظن رد هدنهد رییغت یساسا و نیداینب نوناق دوب یرفیک یسرداد نییآ نوناق و
هرود رد أتیاهن هک ،نینقت هزوح رد تسا رکذ هب مزلا .دیسر بیوصت هب یدعب یاه
بوصم یملاسا تازاجم نوناق رد 1370
، هدام
22
،فیفخت یاتسار رد تازاجم یمامت لیدبت
هدام لامعا رد هاگداد .تفریذپ ار هدنرادزاب و یریزعت یاه 22
یم تسناوت رد
روص فیفخت تاهج دوجو ت
، تازاجم مهتم لاح هب دعاسم هک دیامن یرگید تازاجم هب لیدبت ای دهد فیفخت ار روکذم یاه
.دشاب لاس رد نیعم دراوم رد نآ فرصم و تلود یاهدمآرد زا یخرب لوصو نوناق 1373
هدام و دش بیوصت 3
نامه نوناق نیا
دنب تاررقم 1
هرصبت 17 قا هعسوت لوا همانرب نوناق
،یداصت بوصم یگنهرف و یعامتجا 136۸
ار یاه سبح لیدبت دروم رد
یدقن یازج هب تدم هاتوک ،1
لاس رد .داد رارق بیوصت دروم ًانیع 1375
مجنپ باتک -
بیوصت هدنرادزاب یاهتازاجم و تاریزعت
هدام هرصبت و دش 71۸
، هدام لامعا 3
داوم صوصخ رد ار لوصو نوناق 714
( و )فداصت زا یشان دمع ریغ لتق 71۸
( یگدننار
یتسم تلاح رد ای
یگدننار ای هدایپ رباع روبع لحم هب هجوت مدع ای هلیسو رد صقن و بیع ای زاجم ریغ تعرس ای هناورپ نتشادن
.دومن ملاعا عونمم )عونمم روبع لحم رد هدام
62 بوصم یملاسا تازاجم نوناق ررکم 1377
قوقح زا تیمورحم زین یعامتجا
لاس رد یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا هعسوت لوا همانرب رد هکنیا مغریلع .دومن ینیب شیپ ار 136۸
دنب رد و 1
هرصبت 17 هب
سبح بوصم هعسوت موس همانرب نوناق رد نکیل دوب هدش هراشا یداصتقا درکیور اب ییادز 1379
نادنز هب یا هراشا .دیدرگن ییادز
،یلک تسایس ناونع هب لاس رد راب نیتسخن
13۸1 دنب رد 14 تسایس طسوت هدش غلابا ییاضق تینما صوصخ رد ماظن یلک یاه
،یربهر مظعم ماقم
« رارق دیکأت دروم نادنز تازاجم زا هدافتسا شهاک و میارج نیوانع شهاک تهج رد نیناوق رد یرگنزاب
.تفرگ » داوم رد 125 و 130 بوصم هعسوت مراهچ همانرب نوناق 13۸3
ق نیزگیاج هحیلا دیدرگ فظوم هییاضق هو تازاجم یاه
لاس رد هییاضق هوق .دنک هئارا و هیهت ار سبح 13۸4
و دومن لمع دوخ فیلکت هب
« نیزگیاج یعامتجا یاه تازاجم هحیلا
نادنز » لاس روکذم هحیلا هتبلا .درک لاسرا یملاسا یاروش سلجم هب ار .تفرگن رارق بیوصت دروم و دوب سلجم رد اه
لاس رد
13۸۸ یاهدنب رد و دش غلابا یربهر مظعم ماقم طسوت هلاس جنپ ییاضق یلک تسایس 12
و 13 زا هدافتسا رد مزلا ریبادت ذاختا
سبح درکیور اب نادنز تازاجم .دیدرگ نییعت یلک تسایس ناونع هب ییادز
« یعامتجا ،یداصتقا هعسوت مجنپ همانرب نوناق رد اما
1 - Cash Punishment or Fine
همانلصف س یمومع یراذگتسای
هرود 8 هرامش،
4 ،
ناتسمز 1401 .
تاحفص 121 - 107
یملاسا یروهمج یگنهرف و بوصم ناریا
13۸9 رد سبح نیزگیاج یعامتجا یاه تازاجم هحیلا هکنیا هظحلام اب راذگ نوناق
خروم هسلج ۸
/ 4 / 13۸4 هب هحیلا نیا هیهت رب ددجم دیکأت یاج هب ،دوب هدش لاسرا سلجم هب و هدیسر ناریزو تئیه بیوصت هب
اب اهنآ ینیزگیاج و یرفیک یاهارجا تنامض یزاسدرادناتسا نوچ یروما یگدنرادزاب یاقترا و رثؤم یرفیک ریغ یاهارجا تنامض
نادنز طیحم حلاصا و سبح تازاجم یحلاصا هبنج و تسا هدش هجوت اه
»
(Bahrmand, 2017: 360)
. نایب هچنآ هب هجوت اب
ههد زاغآ زا ،دش 70
ههد نایاپ ات یسمش ۸0
یم ار ا یروهمج یرفیک ماظن رد تسایس نیا راذگ هرود ناونع هب ناوت ناریا یملاس
.درک یفرعم سبح سبح نیون رصع :تسایس هباثم هب ییادز ییادز
لاس رد أتیاهن 1392
نادنز دیدج رصع ،یرفیک یسرداد نییآ نوناق و یملاسا تازاجم نوناق بیوصت اب ، زاغآ ناریا رد ییادز
تازاجم هحیلا ؛دیدرگ ا یشخب ناونع هب ،دوب هدشن بیوصت نامز نآ ات هک یعامتجا یاه
ناونع تحت و یملاسا تازاجم نوناق ز
تازاجم .دیسر بیوصت هب سبح نیزگیاج یاه نیا زا
نامز لکش دهاش یریگ
هویش بلاق رد هنامرجم ماظن هب خساپ زا یتوافتم
ینورد لماعت ریثأت تحت .میتسه نوناق ود نیا فلتخم نارگشنک نیب
یلکش نیناوق رد ،یقیبطت و یملع تاعلاطم هب هاگن اب و
اش ده هب هجوت هزومآ یخرب هب هجوت و وس کی زا یرشب و یدنورهش قوقح رصانع رانک رد .میتسه رگید یوس زا یمیمرت یاه
هدننک لیدعت یاهداهن یخرب دورو دهاش یملاسا تازاجم نوناق رد ،نآ سبح
،مکح رودص قیوعت ،تازاجم زا تیفاعم هلمج زا
یزگیاج ،یدازآ همین ماظن ،تازاجم یارجا قیلعت ن
ماظن و سبح یاه یاه
صاخ میتسه ناناوجون و لافطا یراکهزب هب خساپ .
لباق تلاوحت داجیا هب رجنم یوهام مه و یلکش دعب رد مه ،ییازج یراذگنوناق ورملق رد هعسوت نامتفگ عقاو رد .دش یهجوت
هبرجت نینچ لوط رد یترابع هب ههد مود همین رد هک تسا یا
1390 نوناق ود نیداینب و مهم
ینعی یمئاد ماکحا یاه همانرب
روشک هعسوت همانرب و
هلاس جنپ شهاک ،یرفیک تسایس رد یرگنزاب هب فلکم رگید هوق ود رانک رد ار هییاضق هوق ،هعسوت مشش
یم یماظتنا و یمیمرت ،یرادا ،یطابضنا یاه خساپ زا هدافتسا هب قیوشت لاح نیع رد و سبح تازاجم هب لسوت .دنک
هنوگنامه
شا هک :زا دنترابع تفرگ رارق راذگنوناق هجوت دروم نادنز دیدحت یاتسار رد نوناق ود نیا طسوت هک ییاهداهن هلمج زا دش هرا
مکح رودص قیوعت ،رفیک زا تیفاعم تازاجم یارجا قیلعت ،1
طورشم یدازآ ،یدازآ همین ماظن ،2
یکینورتکلا تراظن ،3
تامدخ ،4
قوقح زا تیمورحم ،ناگیار یمومع یگناخ سبح ،هنازور یدقن یازج ،تبقارم هرود ،یعامتجا
رارق ،هبوت ،هتفه رخآ سبح ،5
یجنایم هب عاجرا ،بیقعت قیوعت رارق ،بیقعت قیلعت رارق ،هدنورپ یناگیاب رارق ،بیقعت کرت زا شیپ یاه سبح دیدحت ،یرگ
ت زا یدنم هرهب تهج یأر هب میلست هب مهتم بیغرت شور زا هدافتسا ،تیموکحم لاس رد .فیفخ
1394 تسایس رد یلک یاه
دنب رد هعسوت مشش هلاس جنپ همانرب 64
« هب نآ لیدبت و سبح هب تیموکحم زا نتساک روظنم هب ییازج نیناوق رد یرگنزاب
رگید یاه تازاجم »
هدام ساسا رب نینچمه .تفرگ رارق هجوت دروم 3۸
نوناق اد ماکحا ی همانرب یم بوصم روشک هعسوت یاه
10 نمهب 1395 فلکم هیئاضق هوق دش
مرج عوقو زا یریگشیپ درکیور اب یئاضق نیناوق یاهلأخ عفر و حلاصا ،حیقنت هب تبسن
تازاجم هب نآ لیدبت و سبح تیموکحم و هنامرجم نیوانع شهاک ،فلاتخا و بسانتم و رگید یاه
تازاجم یزاس ،مئارج و اه
آزور و رثؤم یرفیکریغ یاهارجا تنامض ندرک نیزگیاج حیاول و مادقا یمیمرت و یرادا ،یندم ،یطابضنا ،یماظتنا لیبق زا دم
بوصم روشک تاررقم و نیناوق حیقنت و نیودت نوناق تیاعر اب تلود قیرط زا و هیهت ار زاین دروم 13۸9
/ 3 / 25 سلجم هب
میدقت یملاسا یاروش .دنک
،نآ زا سپ ءزج
3 هدام )ت( دنب 113
هعسوت مشش همانرب نوناق داصتقا
یگنهرف و یعامتجا ،ی
بوصم ناریا یملاسا یروهمج 1396
، رارق رودص هب زاجم یرورض دراوم رد طقف ار تاضق تسناد نادنز مکح ای تشادزاب
نآ یارجا نسح رب تراظن هب فلکم ار تاضق یماظتنا یارسداد و تشاد ملاعا
. هررقم دروم رد ریخا
هدش نایب
« یم رظن هب دسر
نرب نوناق دیدج مکح نیا نادنز یاهداهن یرایتخا لامعا رد ییاضق ماقم تارایتخا هب طوبرم تاررقم ،هعسوت مشش هما
و ادز
تشادزاب صیصخت ار ادز هدز
نآ رب تهج نیا زا و اه
دازآ یاضف و ناینادنز رامآ زا سرداد رگا هک یتروص هب ،تسا هدش مکاح
1 - Deferring Sentence 2 - Suspended Sentence 3 - Parole
4 - Electronic Supervision 5 - House Arrest
نادنز ی بهاثم به نایرا در ییادز ن بوچراچ و تلاوحت :تسایس ک
یرظ ولجاحریما یلوسر قاحسا ه و
راکم
ورض دراوم رد طقف ،دشاب علطم ناینادنز شریذپ تیفرظ و نادنز یم )طوبرم نیناوق بجوم هب( یر
ای تشادزاب هب مکح دناوت
دنک رداص سبح
»
(Sadeghi, 2019: 40)
. سبح نیون رصع رد همانشخب هجوت دروم تسایس نیا ،ییادز
لمعلاروتسد و اه یاه
هلمج زا ؛تفرگ رارق زین یددعتم خیرات رد
5 / 5 / 139۸ تمسق هرصبت یارجا رد 3
هدام ت دنب 113
همانرب نوناق مشش هلاس جنپ
تیحلاص ییاضق تاماقم هب ناینادنز شریذپ تیفرظ طخرب ملاعا ییارجا لمعلاروتسد ،هعسوت هییاضق هوق سییر بیوصت هب راد
هدام قباطم ؛دیسر 5
،لمعلاروتسد نیا تاضق
اهارسداد و
مکاحم زج دنفلکم رد
دراوم یرورض زا رودص یاهرارق نیمأت یهتنم
هب تشادزاب و
ای ماکحا سبح یراددوخ و
زا سیسأت یاه
،یرفیک عوضوم نوناق نییآ یسرداد
،یرفیک نوناق تازاجم یملاسا و
لمعلاروتسد یهدناماس
ناینادنز و شهاک تیعمج یرفیک نادنز
،اه دننام قیلعت بیقعت ای
،تازاجم قیوعت
رودص
،مکح یدازآ
تحت تراظن هناماس یاه
،یکینورتکلا یدازآ
طورشم و یاهتازاجم نیزگیاج
سبح هدافتسا هرصبت ساسا رب .دنیامن هدام
5
،
سیئر لک یرتسگداد ناتسا
فظوم تسا شرازگ تامادقا ماجنا
،هدش عوضوم نیا هدام ار ره 3 هام رابکی هب ناتسداد لک روشک
و ناتسداد یماظتنا تاضق هئارا .دنیامن خیرات رد نینچمه 31
/ 5 / 139۸ دنب یارجا رد هییاضق هوق سیئر 64
یس تسا یلک یاه
سبح هنیمز رد یملاسا تازاجم نوناق و یرفیک یسرداد نییآ نوناق تاررقم و هعسوت مشش همانرب ،ییادز
« یهدناماس لمعلاروتسد
نادنز یرفیک تیعمج شهاک و ناینادنز اه
» ار و بیوصت درک غلابا
سبح تسایس لامعا یاهراکهار . نیا فلتخم داوم رد ییادز
یم هدید هررقم ت و دوش
سبح ققحت یاتسار رد فلتخم تاماقم یارب یددعتم فیلاک هلمج زا ،تسا هدیدرگ ینیب شیپ ییادز
داوم 2 ات 4 هدام ؛هدرک ینیب شیپ تشادزاب هب یهتنم یرفیک نیمأت یاهرارق رودص شهاک تهج یددعتم تاررقم ، 7
تاضق
ارجا هب فلکم ار اه ناتسا یرتسگداد لک یاسؤر و رظندیدجت و یودب مکاحم سبح تسایس ی
هدام ؛هدومن ییادز 10
یاسؤر
و طورشم یدازآ طیارش زا یرادروخرب ثیح زا موکحم تیعضو یسررب هب فظوم ار یرفیک ماکحا یارجا تاضق و اه نادنز هدام ،تسا هدومن هاگداد هب هدنورپ لاسرا 13
هقبط یاروش تاسلج لیکشت هب فظوم ار یرفیک ماکحا یارجا تاضق و یدنب
ا و مظنم سبح یاهداهن لامعا دروم رد میمصت ذاخت هدام و هدرک ادز
17 روما یسررب هب فلکم ار یرفیک ماکحا یارجا تاضق
هرهب تهج مزلا مادقا و ناینادنز سبح تاسیسأت زا یدنم
.تسا هدومن ادز رد یریزعت سبح تازاجم شهاک نوناق ،همادا رد
خیرات 23 / 2 / 1399 مشچ تامادقا و دش بیوصت رد یریگ
هلمج زا .دیدرگ داجیا نیینقت هزوح رد سبح زا هدافتسا شهاک یاتسار
سبح تسایس یاتسار رد هک یتامادقا هدام بجومب میارج زا یخرب سبح نازیم شهاک :زا دنترابع تفرگ تروص ییادز
1 ؛
زفا ؛تلع رکذ ،لقادح زا شیب سبح هب مکح رودص تروص رد و سبح لقادح هب مکح رودص هب هاگداد فیلکت هنماد شیا
هدام بجومب سبح نیزگیاج هب هتفای فیفخت تازاجم لیدبت ناکما و تازاجم فیفخت یاتسار رد سبح لیلقت 6
هنماد شهاک ؛
هدام قبط تازاجم یارجا قیلعت تائانثتسا 7
هجرد یریزعت یاه سبح هب تبسن یدازآ همین ماظن لامعا هنماد شیازفا ؛ 2
، 3 و
4 دم مراهچ کی ندنارذگ تروص رد هدام بجوم هب سبح ت
۸ یاه سبح هب تبسن یکینورتکلا تراظن لامعا هنماد شیازفا ؛
هجرد 2 ، 3 و 4 هدام قبط سبح مراهچ کی ندنارذگ زا سپ 9
زا تازاجم لقادح شیازفا ؛ 6
تیعونمم دروم رد لاس کی هب هام
هدام ساسا رب ددعت تروص رد اه نیزگیاج لامعا 10
ق ریغ میارج زا یرایسب لیدبت ؛ لیلقت و تشذگ لباق میارج هب تشذگ لبا
هجرد یریزعت سبح یاه تازاجم رثکادح و لقادح 4
ات ۸ هدام قبط فصن هب تشذگ لباق میارج یارب 11
تاررقم حلاصا ؛
داوم ساسا رب رارکت و ددعت 12
، 13 و 14 .نآ تاهج دوجو تروص رد فیفخت هنماد شیازفا و رفیک دیدشت هنماد شهاک و
خیرات رد هک ییاضق لوحت دنس تیاهن رد 30
/ 9 / 1399 تسایس یارجا رب زین دیسر هییاضق هوق سییر بیوصت هب سبح یاه
ادز
ا هدش نییعت روما نایرج نسح و نیناوق حیحص یارجا رب تراظن ،دنس نیا رد ررقم موس تیرومأم .دومن دیکأت شلاچ و تس
رظن رد زین ییاهراکهار و اهدربهار ،لماوع ،اه صخاش زا یشخب ،اهراکهار ثحبم رد .تسا هدش هتفرگ
درکلمع یبایزرا یاه
سبح یاهداهن زا هدافتسا هب تاضق شخب رد هچنآ هب انب .تسا هتفای صاصتخا ادز
1 سبح عوضوم ،دش نایب تروص هب ییادز
ظ یخرب زا هدافتسا اب ییاضق هیور همادا رد و دش کیمداکآ ثحابم دراو ادتبا ،مجسنم و یدج وناق یاه تیفر
فطعنم و ین
نادنز تمس هب ،نآ ندومن .دیدرگ نینقت هلحرم دراو هژیو تروصب تسایس نیا تیاهن رد و درک تکرح ییادز
سبح یرظن بوچراچ ییادز
،میناد یم هک روط نامه
« هتشر رد هدنکارپ روط هب یرفیک یاهارجا تنامض یم رارق هعلاطم دروم یناسنا مولع فلتخم یاه
دریگ
»
(Najafi Abrandabadi, 2008: 20)
. هتشر نیا زا کی ره هتشر رگید شجنس یانبم و تسا راذگریثأت یرگید رب زین اه
اه
همانلصف س یمومع یراذگتسای
هرود 8 هرامش،
4 ،
ناتسمز 1401 .
تاحفص 121 - 107
نادنز بسانم یرظن بوچراچ ییاسانش یارب نیاربانب .دریگ یم رارق هتشر نایم تاعلاطم زا ریزگان ،ییادز
هعماج هلمج زا یا
مرج ،یسانش یسانشرفیک و یسانش
لا .میتسه 1
هبنج و دوب ناموکحم هیبنت ،تازاجم فده یدامتم نایلاس تسا رکذ هب مز
یفلات شهوژپ نکیل تشاد باعرا و هنایوج مرج یاه
ناور ،یتخانش هاگدید ،هناتسودرشب یاهدرکیور و یتخانش
دروم رد اه
روم رد و دش لیدبت تازاجم یلصا فده هب نامرد و حلاصا و یگدنرادزاب .داد رییغت ار تازاجم هدنرادزاب و هنارورپزاب شقن د
شیپ رد و نادنز تازاجم دیدحت تمس هب اهروشک هجیتن رد .دمآ دوجو هب یدج دیدرت زین نادنز تازاجم یاهوگلا نتفرگ
سبح فلتخم نوناق فلاخ لامعا یارب بسانم خساپ اهنت نادنز تازاجم هک هاگدید نیا اب شبنج نیا رد .دندرک تکرح ییادز
ح هب ،دشاب یمن یم دیکأت سبح رفیک زا هدافتسا شهاک ای فذ
ییاسانش لابند هب یتسیاب ،سبح رفیک ندوب دمآراکان شریذپ اب .دوش
.میشاب تازاجم نیا دیدحت بسانم یاهراکهار هب
یترابع دیاب یصخشم یرظن بوچراچ سبح تامادقا زا کی ره هک دوش هئارا
اب ادز نآ نایب هب ،دشاب هتشاد تقباطم و یناوخمه اب ییوسمه ،سبح دض مادقا ای داهن ندوب بسانم و دیفم کلام رگید
بوچراچ
.دشاب روکذم هب
رظن یم دسر یوگلا
،هافر
،تاررقم ندوب یفیک یمیمرت تلادع و یتکراشم
اتسار نیا رد بسانم
و لباق لامعا
دنشاب یم اه نآ یسررب هب همادا رد هک2
.میزادرپ
یوگلا افر ه هیرظن زا وگلا نیا هدیدرگ ناونع هافر تلود فیرعت رد .ددرگ یم جارختسا هافر تلود
« یتلود تسا هک رد آ ن نیمأت و دوبهب
هافر یمومع هفیظو ینوناق یاهداهن تردق تسا
»
(Rahigh Aghsan, 2005: 403)
. لاس نیب رد یاه
194۸ ات 195۸
« هب ب روا
فیک تسایس هصرع رد رادم هافر یراذگنوناق رولبت ،نادنمشیدنا دوجو هب نیون درکیور .داد ناشن ار دوخ یر
آ ،رتسب نیا رد هدم
هب نآ زا دنلراگ هک تسا یزیچ نامه
« یرفیک ییارگ هافر »
خرن ناوت یم موهفم نیا ساسا رب .تسا هدرک دای ج
قیرط زا ار مر
،از تیمورحم طیارش دوبهب ان
داد شهاک یراکیب و اه تصرف یربارب
»
(Sevdiren, 2017: 66).
تسا رکذ نایاش ًاتیاهن و هتفای هعسوت نامز رذگ رد و هدش داجیا ینامز هرود هچ رد هافر تلود هیرظن هکنیا زا رظن فرص
زا ،هدش هدناجنگ هافر تلود زا ییاه هبنج فلتخم یاهروشک تاررقم رد هک تفریذپ دیاب ،تسا هدیدرگ لوفا راچد هزورما ناریا یملاسا یروهمج یساسا نوناق رد هلمج تسا هتخادرپ عوضوم نیا هب یددعتم لوصا
.
،لاثم ناونع هب دنب
1 لصا 43
، داصتقا
نآ زا یکی هک دزاس یم راوتسا یطباوض ساسا رب ار ناریا یملاسا یروهمج ،کاروخ ،نکسم دننام مدرم یساسا یاهزاین نیمأت اه
،نامرد ،تشادهب ،کاشوپ .تسا همه یارب هداوناخ لیکشت یارب مزلا تاناکما و شرورپ و شزومآ
لوصا 3 ، 29 ، 30 ، 31 و 50
رب ،هافر یاه تلود مه و ناریا یساسا نوناق مه هجیتن رد .دنشاب یم هنیمز نیا رد یتاررقم یاراد زین
« تاناکما لقأدح نیمأت
دنا هتشاذگ هحص »
(Jafari Samimi, Zarrin Eghbal, Zibaei and Derahkshani Darabi, 2016: 68).
،روکذم یوگلا نینچمه .
عماج درکیور رب ینتبم ،زین ینید دعب زا .تسا هیجوت لباق ،رگن
یملاسا نیرکفتم طسوت هک ییاهدرکیور زا یکی هک حیضوت نیا اب
یم رگن عماج درکیور ،هدیدرگ ناونع نید تلاسر یارب کیسلاک ا هزوح رد یدایز نارکفتم .دشاب
یم رارق درکیور نی زا ؛دنریگ
:تسا هدرک یفرعم نینچ ار نید تلاسر ،ینارحب مثیم نبا هلمج
« هنیمز رد یو لاوحا حلاصا و ناسنا عون ءاقب رد ربمایپ دوجو
تسا یرورض ،وا داعم و تشیعم »
(Bahrani, 1007: 122)
. هب و ناناملسم هافر و تشیعم هزوح رد نید تلاخد هوحن دنچ ره
،یلک روط یم ار هلئسم نیا نکیل ،دوب دهاوخ فلاتخا لحم ،دشاب ینازیم و لکش هچ هب یتسیاب تلاخد نیا هکنیا و نادنورهش
.دوب فوطعم یملاسا ینابم هب دیاب ،وگلا نیا رد هک هتکن نیا رکذ اب ؛دز دنویپ هافر یوگلا هب ناوت رظن هب ،دش نایب هچنآ رب انب3
یم ابم ،هافر یوگلا هئارا هک دسر لدم رد یملاسا درکیور اب یتنی
هزورما ،رگید فرط زا .درادن ییانج تسایس یزاس اب
هجوت هب
تلاکشم یداصتقا
یاهروشک فلتخم
و یرسک هجدوب
،هنایلاس
ًلامع تموکح اه ییاناوت مهارف ندومن لقادح یاه روکذم رد
1 - Penology
2 - هلمج زا یلخاد و یللملا نیب یاه هررقم و یرفیک قوقح تلاوحت یسررب اب روکذم یرظن بوچراچ یمک یاهرایعم تاررقم
ن تامادقا دروم رد دحتم للم نامزاس ه
هرامش همانعطق یط یمومع عمجم بوصم )ویکوت دعاوق( سبح ریغ 110
/ 45 خروم 14 ربماسد 1990 بوصم ییاضق لوحت دنس و 1399
جارختسا .تسا هدیدرگ
3 - :هب ک.ر یملاسا تلود رد یمومع هافر یهقف ینابم دروم رد هعلاطم تهج Ranjbaran, Mahdi. (2018). The Jurisprudential foundations of providing general welfare, The level of welfare hn The Islamic State, Specialized Scientific Quarterly Journal of Research, 35, pp. 177-203. [in Persian].
نادنز ی بهاثم به نایرا در ییادز ن بوچراچ و تلاوحت :تسایس ک
یرظ ولجاحریما یلوسر قاحسا ه و
راکم
نیناوق یساسا ار دنرادن و یرایسب زا مدرم زا یاهزاین هیلوا کی یگدنز فراعتم مورحم دنتسه . اب تیانع هب بلاطم ،هدش نایب
یم ناوت رد فتسا تازاجم زا هدا هب مرجم هک ینامز .دنشاب هتشاد رارق یعامتجا هافر یاتسار رد هک دومن هدافتسا ییاهرفیک زا ،اه
یم مزلم سبح یاج شناد زا یدادعت یارب دوش
یب نازومآ مزاول تعاضب
و رد ،دیامن یرادیرخ ریرحتلا یم کمک تلود هب عقا
دنک
یم موکحم یناتسرامیب تامدخ هب راکهزب هک یماگنه ای دنک مهارف ار ناگیار شرورپ و شزومآ هنیمز ات تلود هب عقاو رد ،دوش
یم یرای دیامن هئارا یرتهب لکش هب ار ینامرد و یتشادهب تامدخ ات دناسر ؛
یاج هب فلختم کشزپ کی هک ینامز نینچمه
ت دوش فلکم سبح یم کمک تلود هب دیامن تیزیو هنیزه تفایرد نودب ار نارامیب زا ینیعم دادع
تامدخ نیمأت هفیظو ات دنک
.دهد ماجنا ار ناگیار ینامرد ،رتهب ترابع هب
یوگلا هک هافر زا هیرظن تلود هافر جارختسا یم
دوش هب نیا تسانعم هک راکهزب هب
یاج
،نادنز بسانتم اب صصخت دوخ هب یلامعا کحم مو دوش هک
ًاتیاهن هب تلود کمک یم دیامن هب فیاظو دوخ رد یاتسار نیمأت
هافر هعماج ع اگ ،درادن رب رد ار نادنز تازاجم رامش یب بیاعم هکنیا رب هولاع وگلا نیا هب لسوت .دیامن لم م
هعسوت یاتسار رد ی
یم رامش هب هعماج تهج نیا زا و دیآ
هک تیاضر ملاعا تروص رد یتح راکهزب
،دوخ تهج موکحم تی هب یتازاجم نینچ کی ،
هویش ،رفیک عون باختنا رد نیاربانب .دش دهاوخ ظفح زین لمع ندوب رفیک هبنج ،درک دهاوخ ساسحا دوخ رد ار ینورد رابجا یا
ا دیاب ذاخت افم یاراد و دهد رارق تلود شود رب فعاضم هنیزه هکنیا هن دیامن ار کمک نیرتشیب هعماج هافر هب هک دوش ددعتم دس
تموکح ًلاومعم هک یطیارش رد مه نآ ،دشاب هنیمز رد یناوارف تلاکشم یاراد اه
یترابع هب .دنتسه یعامتجا و یداصتقا یاه
تازاجم و دشاب ییاضق تاماقم نآ عبت هب و راذگنوناق نیعلا بصن عامتجا هیلاع عفانم و حلاصم هراومه یتسیاب رفیک نییعت رد ک نیرتمک دیابن یباختنا .دیامن هعماج بولطمان طیارش دیدشت هب یکم
تهج لامعا ره هچ رتهب نیا وگلا هب رظن یم دسر یکشت ل
.دشاب یرورض نیمهتم همه یارب تیصخش هدنورپ ارچ
یکی هک زا لوصا ملسم قوقح
،ازج لصا بسانت نیب مرج اب تازاجم
تسا . ییاسانش تیعضو
،ینامسج
،یناور یگداوناخ ریاسو
صخاش یاه طوبرم هب هدنورپ تیصخش کمک
یم دنک ات یرفیک
باختنا دوش هک
ًلاوا لصا دیرفت تازاجم
ًایناث ا .دوش نیمأت هافر یوگل دراد ییاراک زین یرگید دعب زا هافر یوگلا1
؛
« و هعلاطم
یم ناشن ناریا و ناهج رد یرفیک تیعمج خرن یسررب هافر ریغ ینارمکح هک دهد
یساسا یاهریغتم هلمج زا ارگ هدننک نییعت
بیسآ تیعمج شیازفا هژیو هب و یرفیک تیعمج شیازفا یاهناگورگ و نایلاتبم یلک روط هب و نایاونیب و ناریقف ،یعامتجا ناگدید
تسا نادنز رد هلمج زا و یرفیک ماظن رد فاعضتسا هلت
»
(Gholami, 2019: 206)
. زورب هنیمز یعامتجا هافر نیمأت نیاربانب
بیسآ یعامتجا یاه یم نیب زا ار
نآ هجیتن و درب
، .دوب دهاوخ نادنز تیعمج شهاک و میارج شهاک تسا رکذ هب مزلا
دنب 22-
1 یمک یاهرایعم تاررقم ن
همانعطق یط یمومع عمجم بوصم )ویکوت دعاوق( سبحریغ تامادقا دروم رد دحتم للم نامزاس ه
هرامش 110 / 45 خروم 14 ربماسد 1990 یم ییوگلا نینچ هدنراد رب رد زین هک تسا هتشاد نایب صوصخ نیا رد و دشاب
یناکم س م ریاس و یسبحریغ یاهرارق لوئسم تلایکشت نایم طابترا داجیا ات دنوش نیودت دیاب فلتخم حوطس رد بسانم یاه
هخاش ادهب هنیمز رد یتلودریغ و یتلود یهافر تاسسؤم و یعامتجا هعسوت ،تلادع ماظن یاه هناسر و راک ،نکسم ،تش
یاه
.دنک لیهست ار یناگمه یفیک یوگلا تاررقم ندوب
یلک روط هب .دشاب نوناق هب دنتسم یتسیاب هاگداد ماکحا و یسرداد
تازاجم و میارج ندوب ینوناق لصا ًاقباس یسرداد و اه
؛دوب حرطم یرفیک صا
لو 36 و 169 و یساسا نوناق داوم
2 یرفیک یسرداد نیئآ نوناق نمضتم یملاسا تازاجم نوناق و
لصا
تازاجم و میارج ندوب ینوناق یرفیک یسرداد و اه
یم شاب ن .د
« ینوناق موهفم چیه ،تازاجم چیه ،مرج چیه هک تسا نیا ندوب
تسین روصتم نوناق وترپ زا جراخ رد یسرداد و بیقعت عون
»
(Rabbani, Hushyar and Rahgoshay, 2018: 358).
. رکذ نایاش
تسا روکذم لصا یفیک لصا هب ،دوخ هیلوا تروص زا رتارف هزورما أتیاهن و هدش لوحتم نامز رذگ رد
هتفای رییغت نوناق ندوب
2.تسا هکارچ نوناق تیمکاح راثآ زا و بولطم تموکح مزاول زا ماهبا نودب و فافش نیناوق عضو یم هتسناد
دوش . نایب هب
1 - :هب ک.ر اهروشک یخرب اب نآ هسیاقم و ناریا قوقح رد تیصخش هدنورپ درومرد هعلاطم یارب
Talezari, Ali., and Hossien Ali Izad. (2017). Personality Case in Criminal law of Iran, France and England, First Ed. Tehran: Ava Book. [in Persian].
2 - :هب ک.ر اهتازاجم و میارج ندوب ینوناق لصا تلاوحت هب عجار هعلاطم یارب Eftekhar Jahromi, Gudarz. (1999). “The Legality of Crimes and Punishments and its Developments,” Journal of Legal Research, University law School Shahid Beheshti, 25 – 26. Pp. 79- 102. [in Persian].
همانلصف س یمومع یراذگتسای
هرود 8 هرامش،
4 ،
ناتسمز 1401 .
تاحفص 121 - 107
هداس ،رت هک تسانعم نیدب لصا نیا
« عضو هنوگ هب یتسیاب نوناق مک اب نآ لولدم هک دشاب یا
دشاب مهف و کرد لباق شلات نیرت
(Moazzen zadegan and Rahdarpur, 2018: 193-195)
. هک تسا نآ رما نیا همزلا تسا یهیدب ب نیناوق
ینازیم ه سرتسد رد
ا هداد ماجنا هک یلمع هرابرد ار یفاک تاعلاطا دنناوتب ناشیا هک دنشاب مدرم دننک بسک ،دن
؛ هولاع ،نوناق ندوب سرتسد رد طرش
نییآ ریظن یعرف دعاوق هرابرد ،یلصا نیناوق رب همانشخب و اه همان
تسا هیاعرلا مزلا مه اه
(Barghi, 2017: 61)
. ،تسادیپ هکنانچ
ینوناق لصا ادتبا ،هعوضوم قوقح رد تازاجم و میارج ندوب
لصا ،تیاهن رد و دش هتخانش تیمسر هب اه نیناوق ندوب یفیک
هدعاق ،ملاسا ییانج تسایس رد ،هدنراگن رظن هب اما .تفرگ رارق ییاسانش دروم
« نایب لاب باقع حبق
» ،ینف و قیقد یتروص هب ،
یم تاررقم ندوب یفیک لصا نمضتم ،اه تازاجم و میارج ندوب ینوناق لصا زا رتلااب هدعاق نیا دافم .دشاب
« راب نیتسخن ًارهاظ
یش نوتم رد یم مشچ هب یسوط خ
هفیرش هیآ لیذ نایبت ریسفت رد یو .دروخ
« لاوسر ثعبن یتح نیبذعم انک ام و »
نیا :دیوگ یم
نایب هیآ تجح اب هکنآ رگم ؛درک دهاوخن باقع شناهانگ و یصاعم رب ار سک چیه دنوادخ هک تسا نآ رگ لاسرا و لیلاد ،اه
لادتسا ماقم رد سپس .دشاب هتخاس هاگآ ار یو ،لسر یم ل
ار یسک دنوادخ هک )ًلاقع( تسا تشز هکنآ رطاخ هب :دیوگ باقع
و اهقف دزن ملسم دعاوق زا نایب لاب باقع حبق هدعاق ،لاح ره هب .دشاب هتخاس هاگآ شدسافم و حلاصم هب ار وا هکنآ زا لبق دنک دور یم رامش هب نییلوصا »
(Mohaghegh Damad, 2015: 14)
. زل رب هولاع هک تسا یهیدب هب نآ ملاعا ،مکح لصا دوجو مو
یم فیلکت طیارش زا ،زین یو مهف و یهاگآ و فلکم ،هدعاق نیا رد ار نایب زا دارم اهقف هک تسا لیلد نیمه هب و دشاب
« نایب
هتسناد لصاو رداص نایب هن و دنا
»
(Mohaghegh Damad, 2015: 15)
لماع ناونع هب نوناق هب لهج شریذپ ،درکیور نیا دیؤم .
فار یرظن بوچراچ ،روکذم بلاطم هب تیانع اب .تسا یملاسا هقف رد یرفیک تیلوئسم ع یاهداهن لامعا یارب هک یرگید
سبح یم رارق دانتسا دروم نآ لامعا یارب هک ینوناق هک تسا نآ دوش تیاعر تسا مزلا ادز دشاب تیفیک یاراد دیاب ،دریگ
ینعی .
ییازج نیناوق سبح تسایس اب طبترم
ییادز یاب صاخشا سرتسد رد و دشاب صخشم نآ راثآ ،هدوب زجنم و فافش یتس و
وحن هب
.دبای راشتنا و میظنت مهف لباق یفیک لصا مزاول زا نوناق تیعطق و تحارص ،تیفافش هزورما ،دش هراشا هک روط نامه
ندوب
یم رامش هب تاررقم دخ راچد ار تامازلا نیا هک ینوتم بیوصت زا یتسیاب راذگنوناق .دور
زا یکی اما .دنک بانتجا ،دیامن هش
یم هدهاشم ناریا یرفیک نیناوق رد هک یتلاکشم یم همان نییآ هب نآ راثآ و مرج نییبت هلاحا ،دوش
یفیک لصا اب مادقا نیا ،دشاب
هنایار میارج نوناق رد ،لاثم ناونع هب .دراد رارق راکشآ ضراعت رد نیناوق ندوب هفلؤم نییعت ،یا
یاه روم و یئزج قیداصم ید
.دیدرگ راذگاو هنامرجم قیداصم نییعت هتیمک هب هنامرجم همانشخب ،یرفیک ماظن تلاکشم زا رگید یکی .تسا ییانج تسایس ندش یا
« فیعضت اب ،همانشخب هب نوناق زا راذگتسایس
یمن کمک تلاضعم عفر هب اهنت هن و هدرک دیدحت ار صاخشا قوقح ،یرفیک دنیارف رد نوناق تیمکاح لصا یامیس هکلب دنک
نارحب دراذگ یم شیامن هب رتشیب ار ییانج تسایس هدز »
(Rostami, 2021: 297)
. هشدخ ،یتامادقا نینچ راثآ زا هک تسا یهیدب
یفیک لصا رب .دوب دهاوخ اوق کیکفت لصا ضقن و یرفیک تاررقم ندوب
نییعت رد یتسیاب یراذگنوناق یاهداهن ،بیترت نیدب
اهراتفر یارب تازاجم ار یعامتجا تمدخ عون و نازیم و نییعت ار )یعامتجا تامدخ لاثم ناونع( هب شنکاو عون ،هنامرجم ی
تازاجم ندرک یدرف لصا اب بسانتم
، .دنیامن راذگاو مکاحم هب هجیتن رد
نیا بجوم هب
،یرظن بوچراچ هک هویش ره باختنا
دشاب نادنز تازاجم دیدحت نمضتم
، وناق تاررقم اب قبطنم یتسیاب ین
تیفیک یاراد .دشاب
رد زین لوحت دنس رد تسا رکذ نایاش
سبح یاهداهن زا هدافتسا ،موس لصف هتفرگ رارق هراشا دروم مدرم یارب حضاو و مهف لباق تروص هب نیناوق حیقنت قیرط زا ادز
یم ناشن هلأسم نیا و تسا هدیدرگ دراو زین ییاضق نامتفگ هب تاررقم و نیناوق ندوب یفیک لصا دهد
.
تکراشم یوگلا ی
دش مکاح یمومع یرتسگداد هرود ،یصوصخ یرتسگداد هرود ندش یرپس زا سپ ،برغ رد یرفیک قوقح تلاوحت ریس رد یوعماج یاهداهن هجیتن رد ؛تفرگ هدهع رب نآ لحارم مامت رد ار هزب هب تبسن شنکاو تیلوئسم ،هعماج هدنیامن ناونع هب تلود و
.دنتفرگ رارق لماک یاوزنا رد هبنج رد تلود تلاخادم ،نامز تشذگ اب اما
نکمم رثکادح هب نادنورهش یداصتقا و یعامتجا یاه
دیسر
؛ هدیدع تلاکشم ،درکیور نیا رثا رد شیازفا ،دش هتسناد مرج هک یلامعا مروت نآ عبت هب و ییازج نیناوق مروت هلمج زا یا
یب هنیزه هیور ع یتیاضران و یرفیک تلادع ماظن یداصتقا یاه
هشیدنا همادا رد .دمآ دیدپ ییازج ماظن درکلمع هب تبسن یموم یاه
لحارم مامت رد مرج هب شنکاو هنیمز رد یندم هعماج تکراشم هشیدنا ات دیدرگ بجوم و تشگ رادیدپ ماظن نیا یدمآراکان
