هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هورگ متسیسویب یسدنهم
اپ ی نا همان ارب ی رد ی تفا اپ هجرد ی نا همان سانشراک ی دشرا
م هتشر یسدنه یزرواشک نویسازیناکم هناماس لیلحت تیریدم–
و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک یمرو و یماد دوکریثات کاخ یکیزیف
رگشهوژپ :
همکارت یهلادسا یلع
امنهار داتسا :
یلقهاش نیسحملاغ رتکد
رواشم داتسا :
خسار روصنمرتکد رتکد یراکفا نیسحریما حایس
ناتسمز 98
ناونع و :روآدیدپ مان ثات
ی دوکر ماد ی مرو و ی خرب رب تسوپمک ی
ناکم صاوخ ی
ک ی فو ی ز ی ک ی کاخ / لع ی
هلادسا ی همکارت
داتسا نا امنهار : یلقهاش نیسحملاغ رتکد
داتسا :رواشم نا رتکد
خسار روصنم رتکد و حایس یراکفا نیسح ریما
خیرات :عافد 07
/ 11 / 1398
دادعت حفص :تا 76
.ص
نایاپ هرامش :همان
/متسیسویب یسدنهم
:هدیکچ
:فده .دنتسه رثؤم كاخ یگدرشف داجیا رد یدایز لماوع .دیشاب ییم كاخ رد یلآ داوم دوجو و كاخ تبوطر مهم لماوع نیا زا
وزفا د تیشگزاب ییلو هدیش دایجیا كاخ رد یرتشیب ییاجباج نیشام روبع رثا رد و هداد شیازفا ار كاخ هتیسیتسلاا كاخ داوم ن -
یم شیازفا لبق تلاح هب كاخ یریذپ لک رد .دبای
رد و هیتفای شهایک كاخ هتسیتسلاا لودم دشاب رتشیب كاخ یلآ داوم یچ ره
بای یم شهاک كاخ مکارت لک و شیازفا كاخ ییاجباج هدراو صخشم راشف رثا حب تبوطر كاخ تفاب عون ره یارب .د
دویجو یینار
اب دح نآ ات هک دراد ا
مکارت دح زا رذگ اب یلو دنک یم ادیپ شیازفا مکارت كاخ تبوطر شیازف یم ناشن شهاک كاخ
دیه .دیهد
نیا زا یمرو و یماد دوک رثا یسررب قیقحت ب كاخ رب هدش هفاضا یلآ هدام ناونع هب تسوپمک
رد یمویل كایخ هتیسیتسلاا لودم ر
تبوطر یم فلتخم یاه .دشاب
:شهوژپ یسانش شور شیامزآ ماجنا یارب
120 هنومن سپس و دش هیهت كاخ هنومن یتبویطر ر یس رایهچ هب اه
5 / 15 ، 5 / 18 ،
4 / 22 و 2 / 24 دندش میسقت .
60 شیامزآ یارب هنومن و دش هتفرگ رظن رد تسوپمک یمرو هدام هب طوبرم یاه
60 یاریب رگید هنومن
شیامزآ هنومن هب .دندش هتشاذگ رانک یماد دوک هب طوبرم یاه نآ ینزو دصرد ساسارب كاخ یاه
ییماد دویک ای تسوپمک یمرو اه
ا دصرد هک دیدرگ هفاضا :زا دوب ترابع كاخ هب یندوزفا هدام طلاتخ
2 ، 2 / 5 ، 7 / 8 ، 6 / 13 و 19 هنومن . هناوتیسا لیخاد كایخ یایه
کچ تابرض طسوت سپس و دش هتخیر درادناتسا ش
هینومن یلیصا شیامزآ ماجنا یارب .دیدرگ مکارتم یصاخ دح ات صوصخم یایه
تم کف طسوت و دش هداد درارق یروحم راشف هاگتسد ریز یا هناوتسا هنومن هب یگتخیسگ یارب مزلا یروحم یورین هاگتسد كرح
اه
شنت رادومن مسر اب .دش دراو -
هنومن هتیسیتسلاا لودم اهرادومن نیا بیش هبساحم و لسکا رازفا مرن رد شنرک دیدرگ نییعت اه
.
هتفای :اه هداد سنایراو هیزجت جیاتن هب هجوت اب هزادنا زا لصاح یاه
یریگ هتیسیتسلاا لودم كاخ
یم هدهاشم یلصا تارثا هک ،دوش
ینعم دصرد کی لامتحا ر س رد كاخرب دراو یورین رب یندوزفا هدام دصرد و یندوزفا هدام عون ،تبوطر یم راد
نییننمه .دنیشاب
زفا هدام عون ییات ود لباقتم تارثا دو
رد ییندوزفا هدام دصرد رد تبوطر و یندوزفا هدام دصرد رد یندوزفا هدام عون ،تبوطر رد ین
لامتحا ر س 1
% ینعم رب یندوزفا هدام دصرد رد تبوطر رد یندوزفا هدام عون هناگ هس رثا تیاهن رد .تسا راد هتییسیتسلاا لودم
لامتحا ر س رد كاخ 1
% ینعم تسا راد . اد ناشن هدمآ تسدب جیاتن ای عنا دویبهب ثعاب یلآ هدام رادقم و تبوطر شیازفا هک د
ییمرو هیب تبیسن ییماد دویک هیک دش صخشم هدمآ تسدب جیاتن هسیاقم اب .تسا هدش هتیسیتسلاا لودم شهاک و كاخ یریذپ اخ یریذپ ا عنا رب یرتشیب ریثات تسوپمک هنومن هتیسیتسلاا لودم و هتشاد ك
دوب نییاپ یماد دوک هب طوبرم یاه .
هجیتن :یریگ شیازیفا بلاغ رثا تسوپمک یمرو دروم رد هک تسا هتکن نیا رگنایب یلآ هدام رادقم و تبوطر نیب لباقتم رثا یسررب
.تسا هتشاد هتیسیتسلاا لودم شهاک رب یرتشیب ریثات یلآ هدام شیازفا هب تبسن تبوطر شیازفا و تسا هدوب تبوطر ریثا یسررب
ریب یرتیشیب ریثایت تبوطر شیازفا هب تبسن یماد دوک شیازفا هک داد ناشن یماد دوک یارب یلآ هدام رادقم و تبوطر نیب لباقتم زا رتشیب هب یلآ دوک رادقم هک ینامز و هتشاد هتیسیتسلاا لودم شهاک 20
یم دصرد هاک رب یریثات تبوطر تارییغت لامع دسر ش
شادن هتیسیتسلاا لودم تسا هت
.
هژاو :یدیلک یاه
یریذپ مکارت ،یروحم شنت ،یماد دوک ،هتیسیتسلاا لودم ،تسوپمک یمرو
1 فده و همدقم -
1 - 1 - همدقم
اب شیپ زا شیب ییاذغ تلاوصحم رتشیب دیلوت هب زاین تیعمج نوزفا زور دشر هب هجوت
یم ساسحا .دوش
شخب زا یکی ناونع هب یزرواشک رد یروحم یاه
زاین نیمات ییاذیغ یایه
رشب .تسا حر م نیمز یفرط زا
دودیحم زیین تلاوصحم دیلوت یارب تشک لباق عرازم و اه
.تسا دییاب دودیحم حباینم نییا زا بیسانم و ریحص هدافتسا و دیلوت ندومن هنیهب اب سپ
.دبای شیازفا دیلوت نازیم و لایت مامت دیاب هار نیارد هجیتن رد
رد ار دویخ یییارجا ناویت
ا
ًاصوصخم تفرگراکب هنیمز نی رگا
ریثات .دشاب ریگمشچ نآ یراذگ و متیسیب نرق طساوا زا
هتیشذگ لاس یس یط رد صوصخ هب
هیمه رد ریشب نوزیفازور تفریشیپ ایب هینیمز ی
ایه
نیشام دیلوت شخب رد صوصخب نیگنیس یزروایشک یاه
، لیماکت زیین یتعنیص تازییهجت
هتفای دنا نییشام زا هدافتسا یزروایشک یایه
تلاویصحم دریکلمع شیازیفا بیجوم نردیم
.تسا هدش یزرواشک ربارب رد كاخ شنرک رادقم رکناشن هتیسیتسلاا لودم
صخیشم رادقم
زا .تسا شنت رتشیب رتماراپ نیا رادقم هچ ره
،دشاب شنت ربارب رد كاخ ریییغت هدراو یایه
دهاوخ یرتمک لکش .تشاد
رد هیک تسا یسدنهم تایصوصخ زا كاخ هتیسیتسلاا لودم
هژورپ بلغا یزرواشک یاه
، ینامتخاس هار ،
هرییغو وآ لایقتنا هیلول طو خ و ینارمع ،یزاس
.تسا راذگ ریثات رتمارایپ زا هتییسیتسلاا لودیم و یروحم تمواقم
هیک هدویب ییمهم یایه
ییم ناییب ار كایخ لکیش رییغت لیسناتپ لودیم و یرویحم تیمواقم شیازیفا ایب دینیامن
شنت هتیسیتسلاا رییغت هدراو یاه
یم لامعا كاخ هب ار یرتمک لکش دنیامن
. لودم ریداقم
تبوطر و مکارت رد كاخ هتیسیتسلاا هتییسیتسلاا لودیم مکارت شیازفا اب هک فلتخم یاه
یم شیازفا دبای
هی بار تهج کی زا ییم حری م كایخ و نییشام نییب ی
دویش ریط زا و
،هدنز ی یحم و بسانم و دعاسم طیارش داجیا تلع هب كاخرگید ایوپ
،هییذغت یاریب ایاپ و
هناوج
،ندز دشر و ندشزبس و
ییم تییمها هاییگ ویمن .دیبای
و ییعیبط لیماوع زا یدادیعت
ییم كایخ ندیش مکارتم و یگدرشف داجیا ثعاب یعونصم .دویش
و رزیب لیماوع یهایگ
4 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
كایخ لیاسو و نیابمک،اهروتکارت ددرت لثم یعونصم
،تیشاک تاییلمع رد یزرو و تیشاد
كاخ یگدرشف ثعاب تشادرب یم
.دنوش یتقو لاح ره هب هلیسو هک
یم تفرشیپ اه زا دیننک
روتکارت نزو ریخا لاس داتفه یط و هدش رتگرزب زین هزادنا رظن ییاناوت و هدش ربارب تفه اه
یم شیازفا یزرواشک تلاوصحم هب ندز همدص رد اهنآ .دبای
همدیص نیا ترایسخ(
نیکمم
بیرخت ای كاخ ر س رد بیرخت هلیسوب تسا هدهایشم لیباق رییغ هیک كایخ ر سریزرد
لاح ود ره رد دریگ تروص،تسا كاخ ر سریز ای ر س رد بیرخت(
ریثایت لیایسو ددرت
یم تلاوصحم دیلوت رب یفنم .دراذگ
دییلوت یاریب یفایک طیاریش مکارتم كاخ کی رد اریز
یمن مهارف هایگ کی .دوش
هلأیسم نیاربانب كاخ دحزا شیب یگدرشف
وینع هب یعارز یاه نا
.تسا هدش حر م فلتخم تلاوصحم درکلمع رد یفنم لماع کی كاخ مکارت هک یروط هب
یم ات دناوت 10
%
،كایخ نامتخایس بییرخت اب و هدروآ نیئاپ ار تلاوصحم درکلمع نازیم زا
ددریگ وآ و كایخ تییفیک ندیمآ نیئایپ ببیس و هتیساک ار كایخ لخاد رد وآ نایرج رکییود(
،1
2002 . ب اهروشک رضاح لاح رد یم تکرح هتفرشیپ نویسازیناکم رط ه
دیننک
هولج رتشیب زین كاخ مکارت .دناشک دهاوخ شلاچ هب ار نازرواشک و هدش رگ
یتیسیاب سیپ
دایجیا زا هیک دریک تیریدم یروط و هتسناد ار نآ رد رثوم لماوع و تخانشار كاخ مکارت .ددرگ یریگولج نآ مکارت لماوع ریحص تیریدم و تخانش اذل
كاخ رد از یزروایشک یایه
.تیسارادروخرب هژییو تیمها زا مکارت ورخم تارثا شهاک روظنم هب ثیعاب كایخ مکاریت
، یکیشخ هب هایگ دح زا شیب تیساسح هییوهت
یفاکان
،وآ وذیج شهایک،
هدزایب شهایک
ییاذغرصانع
، ناهایگ تخاونکیریغدشر هناوج ندشدنک،
هشیر متسیس و ینز و لکیش دب یا
یصحم شهایک ببیس ایتیاهن و فیعض ییم لو
( ددریگ مدیقم یدیمحاو یدیهیش
، 1384 .
یزیخلیصاح شهایک و یکینایکم تمواقم ای ماکحتسا شیازفا ببس كاخ مکارت نیننمه ه ساو هب كاخ هتخودنا شهاک ی
ییم هاییگ سرتیسدرد یتبوطر یوتحم و یذغمداوم ی -
دوش هنیزه شیازفا و اهدوک هب زاین شیازفا بجوم تیاهن رد و یم دیلوت یاه
.دویش بیقاوع
رد سرتیسد رد ییلآ داوم رتمک نازیم لیلد هب هایگ دشر شهاک تروص هب یدعب راب نایز هخرچ شهاک، تشک طیحم
،یندعمداوم و یذغمداوم ی میسیناگراورکیم تیلاعف شهاک
ایه
نیشام طسوت كاخ بیرخت شیازفا و یم نایامن اه
( دوش رپیر
2، 2005 . ت ینایمز كاخ مکار
یم خر شیب نآ تارذ هک دهد رگیدکی هب هزادنا زا
یم کیدزن و لیلخ مکاریت ریثا رد.دنویش
Duiker
1- Raper
2-
ده و همدقم :لوا لصف
5
یم شیازفا یمجح مرج و شهاک جرف .دبای
یم شهاک ار هشیر ذوفن قمع مکارت ایب و دیهد
ییم دودحم ار وآ و یندعم داوم هب هایگ سرتسد كاخ هنیئوم یراجم ندرک مک .دینک
ریب
،تبوطر ساسا نیا
،یلآ داوم نازیم
،کهآ نایمز و كاخ تفاب لیماوع زا یگدیش تخیس(
كاخ یریذپ مکارت رب راذگریثات یم اه
ور كایخ مکاریت شهایک رویظنم هب و دنشاب یایه
یم هیصوت كاخ نامتخاس یحلاصا ور نیا زا یکی هک دوش
یلآداویم میفح و ندوزیفا اه
و هدریک رادیاپ ار كاخ راتخاس كاخ رد یلآداوم یفاکرادقم کی ندنام یقاب تسا كاخ رد نآ تمواقم .داد دهاوخ شیازفا بیرخت هب تبسن ار
شهاک رب هولاع یلآ داوم ندومن هفاضا
،ییکیزیف صاویخ رب یرگید دیفم ددعتم تارثا كاخ یریذپ مکارت کییژولویبو ییایمییش
دراد كاخ ویهوا(
،ناراکمه و1
1994 . مکاریت شهایک ثیعاب لییلد ود هیب كایخ یلآ داوم
یم كاخ یریذپ :دنوش
ًلاوا شیازفا ثعاب ییم كایخ نامتخایس یرادییاپ
دریگ د
ًاییناث و ایب
كاخ یلآ داوم شیازفا کتشلاب کی دننام كاخ و هتفای شیازفا كاخ هتیسیتسلاا تیصاخ
یم لمع هدراو یورین لباقم رد .دنک
مه ددریت یارب بسانم یتبوطر هنماد یلآ داوم نینین
یم شیازفا ار تلاآ نیشام دنهد
نتساو ووکا(
،2
1995 . هدییقع هب لآ)
ایم ار
3س نارایکمه و
، 1998 . یم هجوت لباق و راد ینعم یماگنه كاخ مکارت لیخلخت رادیقم فیلا هیک ددریگ
زا رتمک كاخ 10
% مسیناگراورکیم تیلاعف تسا نکمم هک ددرگ دیهد رارق ریثات تحت ار اه
و زا رتگرزب كاخ ذوفن هب تمواقم 2
اگم ذویفن یاریب ینارحب رادقم کی هک ددرگ لاکساپ
یم هشیر .دشاب
ن هب تمواقم رادقم شیازفا ر شهاک زا یشان تسا نکمم كاخ ذوف
ای تبوط
.دشاب كاخ یرهاظ صوصخم مرج شیازفا هار زا یکی
،درکلمع شیازفا یاه صاویخ دوبهب
هیذغت ییم كایخ هیب یلآ هدام ندوزفا اب عرازم كاخ یکیزیف و یا .دیشاب
بیلق ییلآ هدایم
جیردت شیازفا ترورض تسا رادیاپ یزرواشک كاخ یلآ هدام نازیم ی
زا شییب رویشک یایه
یم ساسحا شیپ .دوش
كایخ تیفیک و تملاس هدنهد ناشن هکنیارب هولاع یلآ هدام دوجو
،تسا راب یارب یبسانم صخاش زین كاخ یرو
ب ییم رامیش شنی ک میه ریب لیصاح هیک دور
دنیارف
،یکیزیف یاه هدام تسا یتسیز و ییایمیش
هینادکاخ طیاریش دویبهب ایب ییلآ زایس
،ی
یم دوبهب ار كاخ یریذپذوفن و لخلخت تیعضو .دشخب
(
4ناوس
، 1990 رایک و زایس شیش
داوم شهاک رثا هیجوت یارب مکارت رب یلآ
زا دنترابع هک درک هئارا یریذپ :
1 دینویپ تیوقت -
Ohu
1-
Ekwu & Stone
1-
Allmaras
3- Soan
4-
6 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
هنادکاخ یجراخو یلخاد یاه اه
2 كایخ شنیت شیایسآو عاجترا تیلباق شیازفا 3
ریثا
یگدننک كوپ 4
هتشر رثا یا 5 كاخ تارذ ر س یکیرتکلا راب رد حضومرییغت 6
ریییغت
كاخ رد یگدننک مرن رثا داجیا و یلخاد كاک صا رد .
،دیماج شخب هس یاراد كاخ حیایم
نیشام هک یتقو تسا زاگو یم ددرت كاخ یور رب یزرواشک یاه
دویجوم یاوه مجح دننک
یم قافتا یگدرشف و هتفای شهاک كاخ رد
،رپیر( دتفا 2005
ا . کیی ات یگدرشف ءوس تارث
،ندز مخش اب و هدنام یقاب لاس ییمن حیفر كایخ ندیش مرگ ای یگدز خی
.دویش یگدریشف
یم نژیسکا راشتنا شهاک ببس كاخ ییم كاخ ندش یتزا ثعاب هکددرگ
ایب هاریمه دویش
ذوفن تیلباق كاخ مکارت رد وآ ندیش یراج ببسو هتفای شهاک وآ
ییم یگدینراب هرود -
دوش و جیا ثعاب یم كاخ شیاسرف دا
.ددرگ هیلا کی داجیا ثعاب كاخ یگدرشف تخیس ی
یم كاخ قمع رد دوش
ییم هیگن هنیهب تلاح ریز ار هایگ یراک تیلاعف نیاربانب .دراد
لیماع
.تسا مکارت كاخ نامتخاس بیرخت و لوصحم دیلوت شهاک یلصا مهم
رب رثوم لماع نیرت
مکارت كاخ یریذپ نیشام ددرت اه
یزرواشک یاه تیشادرب ایی نییمز كرادت ماگنه نیگنس
یم لااب یتبوطر یاوتحم اب لوصحم .ددریگ كاخ هزادنا زا شیب بیرخت هبرجنم دناوت
لایح
نیشام تیریدم رد رییغت هکنآ روبع و یزرواشک یاه
و نآ روریم هریهب شیازیفا ایه
هیب و یرو
هیامرس دوس و یزرواشک رد نیشام دربراک ندوب هفرص یراذگ
اه لاایب ار یزرواشک شخب رد
یم .درب و یگدرشف یسررب كاخ مکارت
و دیشر نازیم رب نآ یفنم ریثات لیلد هب یعارز یاه
نآ هب یدج روط هب ریخا ههد دنچ رد هک یروط هب و هتشاد یدایز تیمها لوصحم دیلوت هار ات هتفرگ تروص زین یناوارف لات و تسا هدش هتخادرپ ییفنم تاریثا نییا شهاک یاه
،رپیر(دنوش یفرعم و یبایزرا 2005
.
ثیعاب ییماد دویک ریصم هیک هداد ناشن هتشذگ ههد دنچ رد یملع حبانم رب یرورم هدیییدرگ كاییخ یییلآ داوییم رادییقم شیازییفا یوییقن(
و
،ناراییکمه
؛1384 و یفییسوی
،ناراکمه 1386
. هار زا یکی نیاربانب راک
دیشر ریب كاخ یگدرشف رثا شهاک یاه هییذغت و
فا هایگ دوک ندوز یاه
.تسا كاخ هب یلآ دنامیسپ ریصم
ببیس ییماد دویک و ییلآ یایه
هگن تیفرظ و ذوفن تعرس شیازفا
،كاخ یرهاظ یلاگچ شهاک،كاخ رد وآ یراد لیدیعت
،كاخ یامد
،كاخ ذفانم مجح شیازفا هیشیر دشر شیازفا
هیب ییاذیغ داویم وذیج و ایه
هایگ هلیسو هیناجوا و یناکآ)
،1
2007 (.
اناچور ناراکمه و ،2
2006 . هیک دنتیشاد ملایعا
Akanni and Ojeniyi
1-
Rochana
2-
ده و همدقم :لوا لصف
7
و هدش كاخ ذفانم شیازفا و جرف و للخ هزادنا رییغت بجوم تسوپمک یمرو دربراک نیا زا
ییم شیازیفا ار كاخ رد وآ یرادهگن تیفرظ قیرط .دیهد
دویک یعوین تیسوپمک ییمرو
هاگتیسد زا ندیسوپ لاح رد یلآ داوم مارآ و موادم روبع رثا رد هک تسا کیژولویب راویگ
هنوگ یم دوجوب مرک ندب زا داوم نیا حفد و یکاخ مرک زا یاه .دیآ
زا رویبع ماگنه داوم نیا
، راوگ هاگتسد طاخم اب مرک ندب نیماتیو
میزنآ و اه یم حفد و هدش هتشغآ اه
هیب هک.دوش
ریصم درویم كایخ یزیخلیصاح دوبهب یارب دیفم رایسب و هدش ینغ یلآدوک کی ناونع یم رارق .دریگ
2 - 1 - شهوژپ تیمها و ترورض
کیناکم ،یکیزیف صاوخ تخانش كاخ یکیمانید تایصوصخ نیننمه و ی
یاه
و یرورض یرما یزرواشک یم وانتجا لباق ریغ
لماش كاخ یاه رتمراپ قیقد نییعت .دشاب
،یگدنبسچ ،یلخاد كاک صا بیرض كاخ كاک صا ،یکیمانید كاک صا بیرض
زلف– و
...
رد یحارط تاودا
،یزرواشک هبساحم
یورین مواقم و درکلمع یسررب و یششک
ناونع هب رط کی زا كاخ هکنیا هب هجوت اب .دراد یساسا تیمها اهنآ یگدیئاس رلاصم
طیحم کی ناونع هب رگید یوس زا و دریگ یم رارق ناحارط و نیسدنهم هجوت دروم تهج یعیبط یعت اذل ،تسا هتفرگ رارق ناسنا رایتخا رد یعارز تلاوصحم تشک
ریداقم نی
یبسچرگد و كاک صا بیارض و مزلا نآ رب یلصا لماوع تارثا تاعلا م و اه كاخ
یم رظن هب یرورض دسر
(
1ایج
، 2004 . نیشام دایز ددرت و هعرزم ر س رد یزرواشک یاه
یم كاخ یگدرشف بجوم جیردتب تباث قمع رد مخش تایلمع ماجنا یگدرشف نیا و ددرگ
هایگ هشیر دشر ندش دودحم ببس یم لوصحم درکلمع شهاک و
تاقیقحت ساسارب .دوش
كاخ یگدرشف ینارحب دح ناونع هب لاکساپاگم ود اب ربارب یطورخم صخاش هدش ماجنا اگم ود زا كاخ یطورخم صخاش یتقو .دیدرگ نییعت ناهایگ هشیر ذوفن و دشر تهج و دبای یم شهاک هایگ هشیر دشر و لوصحم درکلمع نازیم ،دشاب رتشیب لاکساپ ماجنا اب
(داد شهاک ار كاخ یگدرشف ناوت یم ینکشریز تایلمع و رلک
،ناراکمه2
2013 زا یارب .
یلوط دشر هدننک هدودحم هک كاخ نیریز هیلا رد هدش داجیا تخس هیلا نیا ندرب نیب یم قیمع مخش ماجنا هب زاین ،تسا كاخ بسانم یشکهز و هشیر یمخش نینچ هک دشاب
ر زایندروم یژرنا تدش هب یم شیازفا ا
هنیزه و دهد دراو زرواشک رب ار ینیگنس یاه
-یم
Jia
1- Keller
2-
8 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
دنک ( و کیراب
،ناراکمه1
2014 اخ . ك زرو ی یکی ساسا زا ی رت ی ن رم ا لح رد دیلوت
لاوصحم ت اشک زرو ی ا .تس ا نی اک ر لماش رص ا رن یژ ایسب یر رب یا دیرب
،ن لااب رب
،ند
رگرب ناد زاسزاب و اه خولک هزادنا شهاک ،ندرک ی
م كاخ راتخاس ی
ا رد .دشاب ی
ن ارش ی ط
ا كاک صا ی
داج ب هدش ی ن ب تسا نکمم كاخ و زروکاخ تاودا ی
ش ا ز 30 لک دصرد
ششک تمواقم ی
دوش لماش ار م و
ی رو هرهب شهاک ثعاب دناوت ی
، ازفا ی ش ژرنا رصم ی
، و
ک تفا ی ف ی ت دوش راک (
و ناخ
،ناراکمه2
؛2010
،اوونام 2012
،كاک صا هنلااس . اس
ی ش و
گدنبسچ ی هرذ اه ی ور رب كاخ ی
زه ،زروکاخ تاع ق ی
هن اه ی سب ی را ی نازرواشک هب ار
محت ی ل .تسا هدرک ور زورما هب ات
اه ی سب ی را ی ارب ی اهرتماراپ شهاک ی
راک هب روکذم
کرت حلاصا نوچ مه .تسا هدش هتفرگ ی
ب ش ی م ی ا یی لآ راتخاس رد هتفر راک هب داوم ی
ژا
سو ی هل سدنه لکش حلاصا ،زروکاخ ی
ا ،راک ناور ، اعترا ،حو س ی
داج ا عنا راتخاس ذپ
ی ر
و ششوپ هد حو س ی ما
ا گدنبسچ ناننمه ی
ور كاخ ی تمسق اه ی اسو فلتخم یل
ی هک
م رد تکرح هب كاخ لخاد رد ی
آی دن لضعم ی گنا رب شلاچ ی
ز ارد ی ن م ووسحم هزوح ی
.دنوش لیسوب كاخ راتخاس حلاصا دننام یرادیاپ یاهراکهار یسررب نیاربانب یعیبط داوم ه
رض یرما یرو
یم رظنب .دسر
3 - 1 - شهوژپ )فادها( فده
ده ا رد رظن دروم ی
ن همان نایاپ .
هتییسیتسلاا لودیم تیسوپمک یمرو و یماد دوک رادقم ریثات یسررب تیبوطر رد
یایه
فلتخم یم .دشاب
Barik
3-
Khan and Manuwa
1-
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2
1 - 2 - کاخ یگدرشف رب رثوم لماوع
مسج کی كاخ ایوپ
و ناگدینیآ یاریب و هدرک تظفاحم نآ زا یتسیاب هک تسا یعیبط
ییمن ام و هدوب نامز لوط رد یداب و یبآ شیاسرف عاونا ضرعمرد كاخ. تشاد هگن میناویت
زا هیک درک تیریدم یروط ار رظن دروم كاخ یتسیاب هکلب هدرک لرتنک ار شیاسرف لماوع یاسرف لماوع لباقم رد نآ هب بیسآ ندمآ دراو .ددریگ تیظفاحم ش
لایح رد لایثم یاریب
كاخ رضاح ور زا یکی یتظافح یزرو
یداب و یبآ شیاسرف لباقم رد كاخ تظافح یاه
یم .دشاب نییشام زا هدافتیسا و نویسازیناکم هک ناننمه لایح رد نیگنیس و رزیب یایه
یم تفرشیپ ییم كایخ شیایسرف لیماوع زا یکی هک كاخ مکارت نآ هجیتن رد دشاب
دیشاب
یم شهاک ار یعارز لوصحم درکلمع و هدناشک شلاچ هب ار نازرواشک و هتفای شیازفا .دهد
هفرص تهج نازرواشک هکنیا هب هجوت اب نییشام زا هدافتیسا هیب لیامت تقو رد ییوج
یایه
هتشاد نیگنس و رزب یزرواشک تیسا هتفای شیازفا زین كاخ مکارت لاونم نیمه هب و دنا
ییمن هک یتروص رد سپ اویت
نییشام زا هدافتیسا تفریشیپ یویلج ن تاییلمع مایجنارد ایه
تیمواقم هیک درک تیریدم یروط ار كاخ هک تسا نآ راکهار نیرتهب .تفرگ ار یزرواشک .دشاب هتشاد نآ زا یشان شیاسرف و مکارت لباقم رد ییلااب مکاریت ریب هیک یلماویع
یریذیپ
كاخ راذگریثات اه دنتسه
ر لمایش
،تیبوط
،یلآداویم نازییم تیفاب
و كایخ رویبع تایعفد
نیشام یم ...و یزرواشک یاه دشاب
.
1 - 1 - 2 - کاخ تفاب
یم نآ تفاب كاخ مکارت ثحب رد راذگریثات رصنع نیلوا یگدریشف رد كاخ تفاب .دشاب
كاخ دراد ریثات نآ تخاونکی یاه
هزادنا مه تارذاب(
كاخ هب تبسن تخاونکیریغ یاه
ایب(
یم هدرشفرتمک فلتخم تارذ هزادنا .دنوش
ک تارذ ریپ ار ریتگرزب تارذ نییب یایضف رتکچو
یم یم شهاک زین كاخ لخاد یاوه و وآ نازیم و هدش مک اهنآ نیب یلاخ یاضف و دننک -
.دبای
،تشرد تارذ هزادنا اب یکاخ هب تبسن زیر تارذ هزادنا اب كاخ کی ار یریتمک رایشف
یم لمحت كاخ دنک
رتزیر تارذ هزادنا ندوب اراد لیلد هب یسر یاه كاخ هب تبسن
ایب یاه
ییم هدریشف ییتحار هب و دنراد راشف لمحت لباقم رد یرتمک ییاناوت تشرد تارذ هزادنا -
كاخ.دنوش تشرد تفاب و دایز یلآداوم یواح یاه
كاخ هب تبسن یرتهب نامتخاس رت یاه
دینراد یلآداویم نودیب و هدیبیسچ مه هب تارذ و زیر تفاب اب و یدیهیش(
یدیمحا مدیقم
،
1384 .
2 - 1 - 2 - وم یلآ دا
.تیسین ریذپ ناکما رادیاپ كاخ نودب رادیاپ یزرواشک هب یبایتسد كایخ هیب ندییسر
و تسین نکمم كاخ رد یفاک یلآ هدام نودب زین رادیاپ دودیح ات زین كاخ یلآ هدام رادقم
.دراد یگتیسب نآ تیریدم یگنوگچ و هفاضا كاخ هب هدش هدوزفا یلآ داوم رادقم هب یدایز هیلوا یلآ داوم مه لکش لماوع زا كاخ یلآ هدام مهو
ییم رامیش هب كاخ لماکت و یریگ -
.دور
،حبنم ود نیا هیزجت زا لصاح یژرنا زاین هدننک نیمات
تادویجوم زییر زا یرایسب یاه
یرتکاب دننام چراق اه
تسیمونیتکا و اه نیس تادویجوم نییا تیساه
هیک ار یردایم یایه
یم رییغت امئاد دنتسه كاخ هاگتساخ دنهد
انع و ییم دازآ ناهایگ یارب ار ییاذغ رص دیننک
دوک یدایز ریداقم هنایلاس یم دیلوت یهایگ یایاقب ریاس و یناویح یاه
مدع تروص رد .دوش
ییم و هدیش وویسحم هیلابز مییظع میجح نیا ریحص هدافتسا و یرهیش تلاکیشم دیناوت
طیحم تشادهب رظن زا ار یرادرهش تسیز و
فتیسا ترویص رد و.دیننک دایجیا یی یحم هدا
یم اجب و ریحص ندریب لاایب تیهج تیمیق نازرا و یدنمشزرا رایسب حبنم ناونع هب دنناوت
دینیامن افیا هدنزاس شقن یغاب و یعارز تلاوصحم دیلوت یارب كاخ یزیخلصاح تردق .
رد
مهم زا یادعت شخب نیا هدیاف نیرت
اه ررب دروم هدش یروآرف یناویح دوک ی هتفرگ رارق یس
.تسا
2 - 1 - 2 - 1 - ز تردق شیازفا هشیر هعسوت هب کمکو کاخ یشکه
كاخ تلاکشم زا یکی ذوفن و یشکهز یسر و نیگنس یاه
كایخ نیا فیعض یریذپ ایه
یم وآ وذج و یرادهگن رد یم یلآدوک.دشاب
یاریب ووخ هدننک حلاصا کی ناونع هب دناوت
هنادکاخ لیکشت هب کمک مه و اه
تردیق شیازیفا بجوم كاخ نامتخاس ماکحتسا نینچ
و یشکهز ذوفن
كاخ نیا یریذپ یم اه
دوش .
2 - 1 - 2 - 2 - کاخ تبوطر یرادهگن تیفرظ شیازفا
كاخ و هینادازآ نآ ییشکهز تیسا هدش لیکشت نش زا اهنآ تفاب مظعا تمسق هک یاه
12 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
یم تروص یعیبط رو ب .دریگ
كاخ ینعی زا یراییبآ زا دیعب هلصافلاب ار دوخ وآ ینش یاه
یم کشخ و هداد تسد اسکشخ نارود شیادیپ اب و دنوش
تسد زا ار دوخ تبوطر رتدوز یل
یم و دنهد .دنتسه یداب شیاسرف ضرعم رد زیچان كاخ نیارد هایگ هدافتسا لباق تبوطر
.تسا هجوت لباق كاخ نیا رد زین ییایمیش دوک و حلاما ییوشبآ و هدوب روی ب ییماد دویک
ع هب یعیسو كاخ حلاصا و لوصحم یارب دوک ناون
،
،وذج شیازفا دقم یرادهگن تیفرظ
را
یم كاخ تبوطر یدایز .دوش
2 - 1 - 2 - 3 - کاخ رد هشیر هعسوت هب کمک و هیوهت تیعضو دوبهب یسر و نیگنس یاه
كاخ كاخ هلمج زا یسر یاه دینراد یکدینا هییوهت هیک دنتیسه نیگنیس تفاب اب یاه
چراق دشر لامتحا نیاربانب یم رتشیب اه
ییم رایسب دنوش ووطرم رگا و دشاب هدریشف دینناوت
هک دنوش ر نتفر لااب اب( هشیر یگفخ ثعاب
كاخ تبوط .تسا دایز رایسب
داویم تیفاب ییلآ
و هدیشخب دوبهب ار كاخ ییم كایخ رد تیشرد جریف و لیلخ دصرد شیازفا ثعاب
.ددریگ
كوپ ینعم هب لخلخت شیازفا هییوهت دویبهب تیسا كایخ هییوهت شیازیفا و كاخ ندش رت
م هشیر هعسوت رتشیب تلوهس ینعم هب كاخ لخلختو ی
.دشاب
4 - 2 - 1 - 2 - ولج یگ ر ی دوک تافلت و ندش هتسش زا یاه
ش ی م ی ا یی
كاخرد ییاذغ رصانع یخرب ییوشتسش ییتحار هیب طیسوتم تفاب اب یتحو کبس یاه
یم مهارف .دوش
داوم ندوزفا كاخ نیا هب یلآ
هدنکارپ كاخ تارذ ندیبسچ مه هب ببس اه
هنادکاخ داجیا و هدش یم تشرد یاه
.دوش هنادکاخ نیا اه
داجیا اب و هدوب مواقم وآ ربارب رد
،تشرد ذفانم هنادکاخ
،یزاس تیاده شیازفا و نایهایگ دشر یارب هک ار كاخ هیوهت و یبآ
مسیناگراورکیم یم شیازفا تسا مزلا اه
.دهد
5 - 2 - 1 - 2 - یرامیب و تافآ هب تبسن هایگ تمواقم شیازفا اه
تیعمج زا تیامح اب یلآ داوم ت شیازیفا و یزکایخ نوگانوگ یاه
،كایخ یتیسیز عوین
یرامیب لرتنک رد یمهم شقن یم افیا یهایگ یاه
.دنک دویبهب قیرط زا یلآ داوم نیننمه
یرایمیبزا یراییسب رارقتسا و ریثکت ناکما كاخ یکیزیف طیارش شیازیفا ایب یچرایق یایه
یرامیب و تافآ تبسن هایگ تمواقم یم شهاک ار اه
هییوهت دویبهب ثعاب یناویح دوکو دهد
یم كاخ درگ
كاخ رد نیننمه و د ذوفن و بسانم هیوهت اب یاه
حیمجت نایکما لاایب یریذپ
چراق دشر هک دایز تبوطر یم دیدشت اه
.درادن دوجو دنک
6 - 2 - 1 - 2 - کاخ نامتخاس ماکحتسا شیازفا و کاخ شیاسرف شهاک
درکراک زا یرایسب ییگژیو هک،یلآ داوم تبثم یاه
كایخ ییکیزیف یایه و ذویفن رییظن
زین وآ تشنورف و كاخ نامتخاس
هینادکاخ تایبث و ایه
ییم دویبهب ار یگدریشف
،دنیشخب
شیاسرف یم شهاک ار كاخ یریذپ .دنهد
زا ییکی كاخ شیاسرف شهاک رد یلآ داوم ریثات
مهم درکراک نیرت یرادییاپ هیجیتن رد و لویصحم دریکلمع میفح رد كایخ ییلآ هدام یاه
یزرواشک .تسا
2 - 1 - 2 - 7 - مسیناگراورکیم تیعمج شیازفا اه
و نارادناج زیر تیعمج شیازفا ثعاب كاخ هب یلآ داوم ندوزفا ردو یتسیز تیلاعف دیدشت
هنادکاخ یرادیاپ شیازفا هجیتن یم اه
مرک تیعمج یلآ داوم نیننمه دنوش ار یکاخ یاه
یم شیازفا حبنم ندوب مهارف لیلد هب كاخ دیفم یبورکیم هعماج تیعمج هیذغت دنهد
یم شیازفا اعیرس یژرنا بای
.د كاخ دیفم یبورکیم هعماج لاعف رایسب یلآ داوم زا ینغ یاه
هدننک دیلوت هدمع شخب تسا عونتم و هدننک هیزجت ار هیوناث یاه
یرتکاب لیبق زا یاه
،اه
چراق یم لیکشت تسیمونیتکا و اه .دنهد
هدننک هیزجت تیعمج یناویح دوک هدوترد اه
زات یلآ داوم هیزجت لمعو هتفای شیازفا اعیرس یم عورش ار ه
.دننک زاین دروم نبرک یلآداوم
هدننک دیلوت تیلاعف یارب یرتکاب ونایس لثم كاخ هیلوا یاه
اوه تزا تیبثت رد هک ار اه
یم نیمات ار دنراد شقن دنک
اسراپ(
13،د 1997 .
8 - 2 - 1 - 2 - )هشیر کیدزن طیحم(رفسوزیر رد ییاذغ رصانع رتهب لدابت هب کمک
مسیناگراورکیم تیلاعف دییساو نبرک دیسکا ید ندش دازآ ثعاب یلآ داوم هیزجت هفیظو اه
دیسا یدادعت نیننمهو کینبرک یم یلآ یاه
طییحم ندریک یدیسا هب رد ییاناوت هک.دوش
.دنتسه هشیر ارطا (رفیسوزیر ندیش یدییسا
Rhizosphere
زا یراییسب بیلج طیاریش
یم شیازفا ار ورکیم یزلف رصانع صوصخب ییاذغ رصانع دهد
(
،کنیر 199214
.
9 - 2 - 1 - 2 - مرک ررصانع ورانب ییاذرغ ررصانع زا یبرسانم اتبرسن ریدارقم ندررک مهارف
یذغم زیر(فرام )اه
،تزا لثم یرصانع یارب یبوخ حبنم امومع یناویح یاهدوک
،رفسف زا ییضعب و میساتپ
parsad
1- Rink
2-
14 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
عون هب یگتسب نآ رد دوجوم ییاذغ رصانع یزاس دازآ اما دنتسه رصم مک ییاذغ رصانع
،دوک د عون ،سیم ،نیهآ نویچ یریگید یریصانع هیب ناهایگ .تسا توافتم نآ هیذغت و ما
داییز رادیقم هیب ریصانع نییا هیب ناهایگ زاین اما دنراد جایتحا مه ندبیلوم و یور ،زنگنم دویبمک مییلاع هک یتروص رد دنا هدیمان رصم مک رصانع ار اه نیا لیلد نیمه هب تسین دنویش فعیض راچد و دنداد ناشن دوخ زا ار زا رایبکی هیتفه ود ریه
ریصم میک یایهدوک
.دینک هدافتسا
10 - 2 - 1 - 2 - یسر و ینش یاه کاخ بسانمان طیارش دوبهب هب کمک
یگژیو ندرک لداعتم ییاناوت یلآ یاهدوک كایخ بیسانمان یاه
ار ییسر و ینیش یایه
كاخ یساسا لکشم .دنراد ییم كایخ یریذیپ ذوفن شهاک و یگدرشف هلئسم یسر ییاه
-
یاهدوک هک دشاب
،كایخ ییلآ داویم حبنم ناونع هب یلآ كایخ نییا
كویپ ار ایه و هدریکرت
یم شیازفا نآ یریذپذوفن كاخ دروم رد دنهد
كاخ سکعرب ینش یاه هلئیسم ییسر یاه
كاخ عون نیا رتمک تبوطر یرادهگن تیفرظ یلآ داوم تسا حر م لضعم کی ناونع هب اه
كاخ یرادهگن تیفرظ یرادهگن شیازفا ثعاب یم ینش یاه
.دوش
2 - 1 - 2 - 11 - اب ندومن رف کاخpH
یم شیازفا كاخ شنکاو تارییغت رباربرد ار كاخ ییاناوت یلآ داوم ع هیب و دنهد
یترایب
تارییغت هب تبسن ار كاخ یم رفابpH
كایخ درومرد كاخ یرفاب تردق هلئسم دننک یایه
دنچ ره كاخ شنکاو شیازفا .تسا حر م كاخ شنکاو شیازفا زا یریگولج رد رتشیب ام یئزج هرایپ وذیج تیلباق شهاک رب یدایز ریثات ،دشاب دراد ییاذیغ ریصانع زا یا
دایسراپ)
،
.
1997 .
12 - 2 - 1 - 2 - ازفا ی ش بثت رد کاخ تردق ی
ت غ و ی ر زلف رصانع ندش هدافتسا لباق ی
گنس ی ن
دناب یدادعت داجیا قیرط زا یلآ داوم ار یمیس یزلف رصانع كاخ لولحم زا ،مکحم یاه
سرتسد زا هجیتن رد و هدیشک نوریب یم رود هایگ هشیر
م .دننک یلآ داوم ار سم تیمومس
یم نیب زا دنرب
و یلوف(
،دنل ریوک15
2002 .
Foley and Desert Land
1-
13 - 2 - 1 - 2 - اه دوک را هدافتسا ی
لآ ی لوت شهاک هب رجنم ی
د اه زاگ ی ا هنانلگ ی م ی دوش
هییناخلگ یاییهزاگ ید لماییش یا
نبرکدیییسکا
(CO2)
نژورییتین دیییسکا و
(NO2)
و
ناتم
(CH4)
زا ید هدش هئارا زاگ هس نیب هدمع تمسق نبرکدیسکا
ییم لمایش ار یا .دویش
دوک و یهایگ یایاقب ییم ایهزاگ نییا یلیصا حیبنم یناویح یاه
ید زایگ رایشتنا و دیشاب -
هیب یناوییح یایهدوک و یهاییگ یایاقب ندرک كاخ لخاد اب رفسمتا لخاد هب نبرکدیسکا یم شهاک یهجوت لباق رادقم ید هکنیا یاج هب .دبای
نبرکدیسکا هدیمآرد یزایگ تروص هب
مسیناگراورکیم یارب و هدمآرد یلآ لکش هب دوش وج دراو و یژرینا حیبنم كایخ دیفم یاه
یم یبوخ ییم ایهر نیمز ر س رب یهایگ یایاقب و یناویح یاهدوک هک یتقو و دوش
.دویش
هیب و هییزجت نیح رد كاخ ر س رد زین نژورتین دیسکا زاگ نبرکدیسکا ید زاگ رب هولاع یتحار یم هدولآ ار رفسمتا .دنک
3 - 1 - 2 - تاوسکب و منش رثا رد کاخ یگدش تسس
نیمز كاخ هدروخ مخش یگزات هب هک یزرواشک یاه
دنا
، ماکحتیسا و تیسس اهنآ كاخ
مکاریتم یتحار هب یزرواشک یاهنیشام رط زا هک یراشف یاهورین ربارب رد و دنرادن یفاک یم رتشیب تاوسکب نازیم هک یتقو نیننمه دندرگیم وش
رفح هب عورش روتکارت یاهخرچ د
ددرگیم كاخ ر س مکارت شهاک ثعاب هجیتن رد و هدرک كاخ ندرک لکش(
2 - 1 نایمه
( لکش رد هک روط 2
- 1 كاخ رد تاوسکب شیازفا اب دوش یم هدهاشم ات یسر و ینش یاه
30%
یم ادیپ شیازفا یلاگچ دصرد كاخ رد و دنک
رد تاریییغت نیرتیشیب ینش یمول یاه
تاوسکب 25
% كاخ هب تبسن ینش كاخ یلاگچ نیننمه .دهدیم خر دصرد و ییسر یایه
تاوسکب هب ندیسر اب یمول 30
% یم شیازفا دصرد هیک دینکیم تیباث عویضوم نییا و دبای
كاخ لمحت تسا رتشیب یلامعا یاهراشف لباقم رد ینش یاه
( مدیقم یدیمحا و یدیهیش
1384 .
16 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
لکش -2 1 - تاوسکب رثا رد کاخ یلاگچ تارییغترادومن
4 - 1 - 2 - کاخ تبوطر نازیم
مکاریت شیازیفا ثیعاب صخیشم دیح کی ات كاخ تبوطر یراذگراب ناسکی طیارش رد یم كاخ .ددرگ
یم مکارت شهاک ثعاب نآ زا دعب یلو لکش هب هجوت اب دوش
2 - 2 یمامترد،
روبع دادعت راشفرد نیننمه و اه
فلتخم یاه هدودحم
دیح ار نآ هیک هدوب تباث تبوطر ی
یم ینارحب تبوطر .دنمان
ریثا ریب كاخ یلاگچ شهاک دهاش دح نیا زا تبوطر رذگ زا دعب
راشف دقم دمحاو یدیهش(میتسه كاخ یور رب هدراو یاه
،م 1384 .
لکش -2 2 - تبوطر دصرد رییغترثا رب کاخ یلاگچ تارییغت
5 - 1 - 2 - کاخ یور راب نازیم
یم شیازفا هلیسو کی نزو و هزادنا هک یماگنه یم شیازفا مه كاخ یور راب دبای
دیبای
یم كاخ رتشیب یگدرشف ثعاب و روتکارت دنوش
رلیرت، رزب یاه شخب دوک،تلاغ یاه
نک اه
نیابمک و یم هدرشف ار كاخ یدایز دح ات اه
نک
،دن خرچ زا هدافتسا هیب تبیسن نیهپ یایه
خرچ ثیعاب كایخ ر یس دیحاو هیب ریتمک یدویمع یورین ندرک دراو تلع هب کیراب یاه
یم كاخ مکارت شهاک .ددرگ
نیشام زا هدافتسا یفرط زا خریچ هیب زیهجم یزروایشک تلاآ
یم زین ریجنز و داد شهاک ار مکارت نیمز اب خرچ سامت ر س شیازفا اب ناوت
ایب نیننمه
خرچ ندرک زهجم یم خرچ تفج هب روتکارت بقع یاه
ویلج كایخ رتیشیب مکاریت زا ناوت -
،یدیهش(.درک یریگ 1384
.
6 - 1 - 2 - و ددرت ررکم یراذگراب
نیشام دادعت شیازفا اب شیازیفا كایخ یگدرشف نازیم هعرزم ر س رد یزرواشک یاه
یم نییشام داییز ددریت زا ایت تسا زاین ور نیمه زا دبای یس رد یزروایشک یایه
هیعرزم ر
یس و دیآ لمع هب یریگولج س
كاخ مت حیقاوم یضعب رد هک ار یلعف یتنس یزرو
10 ایت 12
كاخ یارب روتکارت روبع راب یم تروص لوصحم تشاک و یزرو
لقادیح تمیس هیب ار درییگ
كاخ كاخ شهاک ای و یزرو .داد قوس یزرو
زآ ناوقار رد ینیش یمویل كاخ رد ار یتاشیام
ر تبوط 18
% رویتکارت روبع دادعت شیازفا اب هک داد ناشن قیقحت نیا جیاتن داد ماجنا دصرد
یم ادیپ شیازفا ضرع و قمعرد تدش هب زین مکارت
،یدیهش(.دنک 1384
.
لکش -2 3 - اب یسر کاخ یلاگچ یور رب روتکارت روبع دادعت ریثات تبوطر
38
% ریات عون ود یارب
18 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
7 - 1 - 2 - تکرح تعرس
نیشام یورشیپ تعرس نتفر لااب اب كایخ ایب ریایت سایمت نایمز تدم یزرواشک یاه
یم هتساک مکارت نازیم زا و هدوب رتمک یم رتمک زین مکارت ذوفن قمعو دوش
.دوش هب هجوت اب
(لکش 2 - 4 ی شیازیفا كاخ یور رب ورین رثا نامز تدم تکرح تعرس ندش رتمک اب هیتفا
(لکش رد هک روط نامه 2
- 4 رد تعایس ریب رتمویلیک کی تعرسرد تسا هدش هداد ناشن
یبیرقت قمع 220
روتناک شنت كاخ ر س ریز رتم یلیم اه
141 هدمآ دوجوب لاکساپولیک
تعرس و نزو نامه اب هک تسا یلاح رد نیا و تسا 12
رویبع ریثا رد تعایس ریب رتمولیک
یبیرقت قمع رد روتکارت 150
لیم شنت رادقم رتم ی 141
.تسا هدش تبث لاکساپولیک
لکش -2 4 - شنت عیزوت و مکارت رادقم یور رب یورشیپ تعرس تارثا
8 - 1 - 2 - ریات داب راشف
شهایک ییشتلغ تیمواقم هیجیتن رد و کیتیسلا مرف رییغت ثعاب ریات داب راشف شیازفا یم و دبای نیننمه ییم هیک هدش نیمز اب کیتسلا سامت ر س شهاک ثعاب
نازییم دیناوت
ر یس ریایت دایب رایشف شهاک اب دیامن رتشیب ار قوف هلیسو روبع زا لصاح كاخ یگدرشف ییم دراو كایخ هیب یریتمک رایشف و هدیش رتیشیب كاخ و ریات نیب سامت هیجیتن رد دییآ
اشف هک ینامز هدش رتمک كاخ تسشنو هتفای شهاک كاخ یگدرشف یم شهاک ریات داب ر
-
.دبای یم کیتسلا مرف رد رییغت تروص هب ریات مرف رد رییغت شیازیفا تلاح نیا رد هک دشاب
ییم کیتیسلا مریف ریثا رد زیین یشتلغ تمواقم یدیهیش(كاخ مریف رد ریییغت هین دیشاب
دمحاو
،ی 1384
2 - 2 - شور هزادنا یاه کاخ مکارت یریگ
Title and Author:
The effect of manure and vermicomposte on some soil mechanical and physical properties/ Ali Asadollahi
Supervisor: Gholamhosein shahgoli Graduation date: 2020/01/27
Number of pages: 76
Abstract
Research Aim: There are many factors that contribute to soil compaction. Soil moisture and organic matter value in the soil are the important factors in soil compaction. Increasing organic matter in the soil increases the elasticity of the soil and as a result of the passing of the machine more displacement is created in the soil but the soil returnability increases which returns the soil to the previous state. In general, the higher the soil organic matter content, the lower the elastic modulus of the soil, the greater the soil displacement under a certain pressure, and the lower the soil compaction. There is a critical value for soil moisture content for each texture that with increasing soil moisture until that value soil compaction increases with machine passes and after that value soil compaction decreses with moisture increament. The purpose of this study was to investigate the effect of vermicompost as an organic matter added to soil on the modulus of loamy soil elasticity in adverse conditions.
Research method: 120 soil samples were prepared for the experiment and then the samples were divided into four moisture levels of 15.5, 18.5, 22.4 and 24.2. Sixty samples were considered for vermicompost experiments and another 60 for manure experiments. Soil samples were added to the soil samples based on weight percent of vermicompost or manure, with soil mixing percentages of 2, 2.5, 8.7, 13.6 and 19. Also 15 tests were conducted for soil without adding anu organic matters at different moistures. Standard automatic Uniaxial test was used to determine soil Elastic modoul. After finishing the test, the modulus of elasticity of the specimens was determined by drawing the stress-strain graph in Excel software and calculating the slope of these graphs.
Findings: According to the results of the analysis of variance, the data obtained from soil elasticity modulus measurement showed that the main effects of moisture content, type of additive and the percentage of additive were significant at the 1% probability level. The two- way interactions between additive type in moisture, additive type in additive percent and moisture content in additive percent were significant at 1% probability level. Finally, the triple interaction effect of the additive type and additive value on moisture content was significant at 1% probability level on the soil elastic modulus. The results showed that increasing the moisture content and amount of organic matter improved soil flexibility and reduced the modulus of elasticity. Comparison of the results showed that the manure was more effective on soil flexibility than the vermicompost and the modulus of elasticity of the samples was low.
Conclusion: Investigation of the interaction between moisture content and organic matter content showed that in the case of vermicompost the dominant effect was the increase of moisture content and the increase in moisture content had more effect on the modulus of elasticity than the organic matter content. While the interaction of moisture content and manure showed that increasing of manure increased moisture modulus more than increasing moisture content and when manure reached more than 19%, practically moisture change was not significant on the soil elasticity modulus decreament.
Keywords: Manure, Vermicompost, Elasticity modolus, Moisture.
20 یمرو و یماد دوک ریثات
كاخ یکیزیف و یکیناکم صاوخ یخرب رب تسوپمک
University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Agriculture and Natural Resources
Department of Biosystem Engineering
Thesis submitted in partial fulfillment for the degree of M.Sc. in Agricutural Mechanization (Management and analysis of
Systems )
The effect of manure and vermicomposte on some soil mechanical and physical properties
By:
Ali Asadollahi
Supervisor:
Dr. Gholamhosein shahgoli
Advisor:
Dr. Mansour Rasekh Dr. AmirHossein Afkari
January 2020
