The Effects of Human Rights on the System of International Responsibility of States
Reza Mousazadeh1 | Ahmadreza Azarpendar2
1. Corresponding Author; Prof,. Departmenetof Law, School of International Relations, Iranian Ministry of Foreign Affairs. Tehran, Iran. Email: r.mousazadeh@sir.ac.ir
2. Ph.D Candidate of public International Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. Email:a_azarpendar@sbu.ac.ir
Article Info Abstract
Article Type:
Research Article
After the Second World War, human rights greatly affected the international law. Among the structural changes resulting from the emergence of human rights was the major change in the system of international responsibility of states. Traces of these changes can be found in the decisions of international courts and the Draft Articles on the Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts adopted in 2001. By examining these sources, three categories of changes in the system of international responsibility can be discerned: first is change in the elements of international wrongful act; the second is change in the relationship between offending and aggrieved states; and third is countermeasure by non-aggrieved states. In the first case, the mere breach of an international obligation was sufficient to establish an “internationally wrongful act” and on this basis “material damage” was removed as a constituent element of a wrongful act. In the second case, the mutual relationship between the offending and aggrieved states, in some instances, gave way to the relationship between the offending state and the international community as a whole. In the third case, following the disappearance of the first two, the right to “countermeasure by a non- aggrieved” emerged.
Pages: 205-222 Received:
2021/07/16
Received in revised from:
2021/12/26 Accepted:
2022/02/27 Published online:
2023/04/19 Keywords:
countermeasures by a non- aggrieved states, human rights, internationally wrongful act, international responsibility of states.
How To Cite
Mousazadeh, Reza; Azarpendar, Ahmadreza (2023). The Effects of Human Rights on the System of International Responsibility of States.
Public Law Studies Quarterly, 53 (1), 205-222.
DOI: https://doi.com/10.22059/jplsq.2022.326721.2822
DOI 10.22059/jplsq.2022.326721.2822
Publisher University of Tehran Press.
تیلوئسم ماظن رب رشب قوقح تاریثأت بی
ن للملا ی تلود اه
یسوم اضر
1هداز
|
رادنپرذآ اضردمحا
2
1 و یساملپید هورگ داتسا ؛لوئسم ۀدنسیون . نامزاس
اه ی ب ی ن للملا باوو ۀدد شناد ،ی ب
ی ن لملا .نار یا ،نار ار ، هواا وو ما توازو
: مانایاو r.mousazadeh@sir.ac.ir
2 قوقح یرتکد یوجشناد . بی
ن لملا : مانایاو .ناریا ،نارار ،یتشاب دیاش هاگشناد ،یمومع om
a.azarpendar@yahoo.c
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ
قوقح ماظن ،مود ینااه گنه زا سپ رشب قوقح بی
ن لملا ب او و اا س رثأتم یلک
تارییغر هدمع ا ب نآ ود او ی وو ار زا ی شان یواتاا س تار ییغر لمه زا .دووآ دوهو
یلوئسم ماظن ود هدمع رییغر ،رشب قوقح بی
ن للملا ی لود اه . سا هدوب ن یا یاپ دو
یم او تارییغر ناوید یاوآ ود ناور
نیب یاه نیب یلوئسم حرط و یللملا لود ی للملا
بوصم 2001 سه ما ظن تلاوحر زا هدمع ۀتسد س ،عبانم نیا یسورب اب ؛درک وهو
نیب یلوئسم یم وادیدپ یللملا
وش سخن ؛د
« ۀ ناالختم مع موقم رصانع ود لوحر
نیب یللملا
» مود ،
« لوحر نایم ۀطباو ود لود
ا ه نا یز و لختم ی هد ید
» مو س و
« مادقا یاه باقتم لود اه نایزریغ ی هدید .»
ب ا درا ًافرص ، سخن دووم یسورب ود
« داعر ضقن » ب ووظنم
« ناالختم مع زارحا »
یااک م ی در ک ا نام نی مه ر ب و
« یدام تواسا »
موقم رصانع زا
« ۀناالختم مع بی
ن للملا ی » ود .دش فذح مود دووم
ۀطباو یگیوسود زین لود
اه نایز و لختم ی ب او دو ا یاه دواوم یارب ود ،هدید
نیب ۀعماه و لختم لود نایم ۀطباو ،لوا دوو م ود وریپ نینچمه .داد ک ود یللملا
نتفو نایم زا اب
« یگیوسود » و
« یدام تواسا
» رب قح ،
« مادقا یاه سور باقتم
نایزریغ لود هدید
» زورب ریغ لود ک انعم نیا ب ، فای نایز
هدید یم زین سد دناور
مادقا ب .دنزب لختم لود ربارب ود باقتم یاه
:تاحفص 205 - 222
:تفایرد خیرات 25 / 04 / 1400 :یرگنزاب خیرات
05 / 10 / 1400
خیرات شریذپ :
08 / 12 / 1400 راشتنا خیرات طخرب
:
30 / 01 / 1402
هژاودیلک :اه
ماد قا باقتم یا ه لود سور
نا یزریغ مع ،ر شب قو قح ،هد ید
نی ب ۀ ناالختم یلوئ سم ،ی للملا
نیب . لود یللملا
دانتسا یسوم
اضودمحا ،وادنپوذآ ؛اضو ،هداز (
1402 .) یلوئسم ماظن رب رشب قوقح تاریثأر
بی ن للملا ی لود اه قوقح تاعلاطم. یمومع
، 53 ( 1 ،) 205 - 222 .
DOI: https://doi.com/10.22059/jplsq.2022.326721.2822
DOI 10.22059/jplsq.2022.326721.2822
.نارار هاگشناد تاواشتنا سسؤم رشان
همدقم نیب قوقح رب فرگش یراریثأر ،رشب قوقح هوم لوا ۀ هود ود تاریثأ ر ن یا ؛ سا هداان رصاعم لملا
قوقح ود یواتااس تارییغر بی
ن لملا ااس تارییغر . سا هدش رصاعم یوات
اپ ی ا ه نی ب قو قح ی لملا
،داد وارق لمح دووم او کیسلاک ب
نوگ ا نیب قوقح یوهام یاوتحم و فده ک ی ؛ فای رت سگ لملا
زا وذگ قیرط زا ک انعم نیا ب
« نیب قوقح یتسیزمه لملا
» ب
« نیب قوقح یوا دمه لملا
» سپ س و
« نیب قوقح یگتسامه لملا
» نیب قوقح فده و اوتحم ، لا
او لم ب ووط . ااس نوگرگد یساسا
قوقح نینچمه بی
ن لملا لود ک او یقوقح ،رشب یو ا یحلا ص واد تقا ۀزو ح ود ، تشذگ ود اه
یم ،دندید ب تووص یمومع دووآود لود یصوصا قوقح انام نیمه رب و ناشیا نایم یمومع قوقح ب اه
تاوایتاا زا یارب ک انعم نیا ب ؛دش یدار لود
اه تفو تفو ۀعماه ود بی
ن لملا نا شیا و د ش ضه
یوا یحلاص ود ک او یدعاوق زا تسد نآ ،دندش وواجم م
ی دنت سناد و د نووآود یمو مع لاح ب ،
ۀعماه بی ن للملا .دننک یاد نآ ود او ی دعاوق ود رتشیب عوضوم نیا1
اهواتااس ن و– -
دووو و فای زورب
نوچ یراالا
« زوا یداینب یاه نیب ۀعماه ن
یللملا
» ،
« یرشب کرتشم ثاریم
» ،
« هرمآ ۀدعاق »
و
« یانه
نیب دارفا یللملا »
ساعدم نیا رب یدهاش (
Lipkina, 2019: 63
.)
نی ب قوقح ود نیون دعاوق و واتااس ووار اب قو قح ۀ صرع ود ید یده نارگیزا ب نی نچمه ، لملا
بی ن لملا دندش دواو یم ک
ناور زا ا ی ن سد ا دووو ب دار فا ما قم ن یا ود ؛در ک هوا شا ی قیقح صاخش
نیب تاورقم زا یارب یقتسم طاخم دووو نیا ،دندش لملا
ن اانر یقو قح یاوتحم نوچمه( یلوا دعاوق
،انعم نیا ود .دندرک خوسو زین یوناث دعاوق ب یتح دلب ،دنتااس رثأتم او )نیقاثیم و یملاعا ب
یار لا ثم
قم ود دنواد قح ه دارفا نیب عهارم ب ضقن تووص ود ه و دنوش یامح یدازآ ضقن با
عو هو یللملا
.دنالطب تواسا و دننک نیب قوقح عبانم ،یواجنه و یواتااس تارییغر ک ی زا ؛ اا س ینو گرگد وختسد زین او لملا
و س
یووحم زا او فرع
« یوو » ب
« ینهذ رصنع »
د واب او یقوقح یلک لوصا رگید یوس زا و داد قوس ر گی
نیمز نیا ود ، فرگ ناشن زین او یلوا دعاوق یهام و دنامن یقاب عبانم ود قف تلاوحر نیا .درک گنورپ یم نو چمه یمیها ام لو حر ب ناور
« ر ش ق ح »
(
Pellet, 2005: para.93 ILC, 2011: para.8;
) ،
« ریسار » (
Dorr, 2018: 563
) ،
« لود ینیشناه اه
» .درک هواشا ... و
قح ذوان نیب قوقح ب رشب قو ۀدمع تارییغر هوم نیون لملا
قباس رکذلا یا هواجنه و اهواتااس ود
1 ام زا دیاش . لاثم نیرر
قوقح ، نیمز نیا ود اه بی
ن لملا نویسناونک یوصر زا یپ ار .دشاب ناتسودرشب ۀ ناگوااچ یا ه
لود قلطم یحلاص ۀزوح ود یلااد ۀناحلسم تامصاخم ،ونژ ۀدام نتفای ناماس اب اما ؛دوب اه
3 زا ر ما ن یا کرت شم
واصحنا لود اه .دش جواا ریگود ی
نیب نیب یلوئسم دحتسم ماظن ،تارییغر نیا نوگچ دید دیاب کنیا .دش لملا لود یللملا
تفاد ش او اه
. سا هدووآ هارف ماظن نیا ود او لوحر تااهوم نوود زا و ۀعلاطم اب ووظنم نیا یارب یلوئسم ماظن
بی ن للملا لود ی م ی ناور خوسو اب ک دش لئسم نیا هوتم
قوقح بی ن لملا نیب یلوئسم ورملق ب رشب تارییغر ، لود یللملا
هدمع ا مواام س ود ی
« فلا ا مع
نیب یللملا
» ،
« ناالختم مع یدانتسا ۀطباو »
و
« مادقا یاه باقتم » . سا هدش ثداح
1 . موهفم رد لوحت
« ع نیب فلاخ لم یللملا
»
قوقح کیسلاک نیرتکد ساسارب بی
ن لملا ؛ سا تواسا ناراه یلدر و داعر دح ب دودحم ، یلوئسم ،
دواد لئسم نیا ود یزکرم یهاگیاه نایز و ورض نیاربانب (
Ago, 1971: para.74
.) نآ در دیوو نیا زایتما
نیب یلوئسم مواام ک سا مع کی نوماریپ ود او یللملا
یم دحتم ،دحاو ۀعقاو ای دنیا زا عا ؛دزاس
یب و ریصقر ۀجیتن ود ووکذم یلوئسم با یغ ود ک د شاب یرواسا ۀجیتن قف ای دشاب قوقح ب یاهور
ود و یروو ص ود ا انر یلوئ سم نی عتم و صخشم جیاتن نیاربانب ، سا هدش ثداح داعر ضقن نوگره یم رهار یدح ا دووو هوم ،عقاو رما ک دوش
نیب قوقح عبار کی ب تواس ،ن ید کک( دشاب هدش لملا
1382 : 79 للادتسا نیا .) ب
نانادقوقح یارب ک شاد تودق و توق یدح
« تواسا » مع موس نکو او
نیب ۀناالختم یم یللملا
،یمیقتسم( دنتسناد 1377
: 45 .)
یلوئسم حرط نارگشوازگ قیقد رظن لامعا و یریگیپ اب و نودم ناوود ود بی
ن لملا لود اه نیا زا(
نیب قوقح ۀعسور و دشو ،)حرط سپ لملا
ب نوگ ا رصنع ک فریذپ تووص ی
« یدام تواسا »
رصانع زا
لدشتم
« نیب فلاا مع یللملا
» دش جواا (
YILC, 1973: para.12
.) ب توااع دی رگ نیب قوقح ود لملا
دیاان ًاموزل نیون
« یدام تواسا »
ناوتب ار دوش زارحا
« ع فلاا م »
د اعر ض قن دلب ،دیمان جسم او
ب اانر یااک یی م
ی دنک (
Paparinskis, 2020: 618-626
.)
ۀدام ود 2 نیب ۀناالختم عف رصانع ک حرط نی ب قوقح نویسیمک ،دواد رظندم او لود یللملا
لملا
یم نایب :دواد
« نیب ۀناالختم عف یم ققحم یماگنه لود یللملا
یواتفو ک ددرگ : عف کرر ای عف زا عا
نیب قوقح هوم ب ) لا و ؛دشاب لود نآ ب باستنا باق لملا
نیب داعر ضقن )ب .دوش یقلر لود یللملا
»
مواام ندش نیزگیاه ک اجنآ زا
« تواسا » ب اه ی
« یدام تواسا »
ها ک او نآ یهوا ا ینیع
یرعر مدع یفرط زا و داد
« تواسا » یمگودرس تااهوم دوب ندمم نیب یلوئسم نودم قوقح ود
یللملا
دوش نیون (
Crawford, 2010: 196
) نیا ، هژاو زا س د نب ود ی 2
ۀدا م 31 ،د نب ن یا ق اط .داد خو حر ط
« تواسا » تاواسا ماش
« یدام » و
« یونعم » یم ؛دش
« یدام تواسا »
ریا س ا ی لاو ما ب تواسا ب
ک دواد هواشا عاارا و لود عفانم زا
ظاحل باق یلام و سا یوقر
« یونعم تواسا »
نوچمه یدواوم
یم ماش زین او یصخش جنو و دود ک سا نیهور و ریقحر دوش
(
ILC, 2001: 92
.) نوزفا عو ن ود نیا رب
ب دیاب نینچمه ،تواسا ناونع اب ک دمآرب تواسا موس عون لااند
« یقوقح تواسا »
تاانش م ی دو ش ،1
م تواسا زا زیامتم یقوقح تواسا مواام ، سا یونع
کارچ ب ًاروورض یونعم تواسا ک ی ضقن لااند
یمن خو داعر ،دهد
لاحود ی ک سا هارمه داعر ضقن اب هواومه یقوقح نایز (
Barboza, 2005: 18
.)
یپ ثحاام نتشاد رظن ود اب نیب قوقح هاگدید زا ، تاگ
ناراه ساواود قح یتلود ،کیسلاک لملا
نآ زا عقاو ود ک شاد تواسا ؛دوب هدید یدام تواسا مع
ب توااع دی رگ تواسا مواام ، ب
ناو نع
نایز فرط صیخشر یارب یوایعم یم حرطم زین هدید
د ش (
ILC, 1970: 218
.) ما جنا ود وو صق نیاربا نب
نیب داعر کی نیب ۀناالختم مع یارب یفاک رش یللملا
مع ب ،ی تلود دنیا یار ب و دو ان ی للملا
رگید لود ۀناالختم د شاب هد مآ دواو توا سا نیت سخن لود ب دوب مزلا ،دنک دانتسا
؛ قو قح ود ا ما
نیب دنب ،نودم لملا 1
ۀدام 40 نیب قوقح نویسیمک حرط خووم لملا
1996 ما ن ا ب ک
« لود یا نعم
نایز هدید » یم تاانش نایز لود ،دوش
ریز وارق ب او هدید م
ی دناد
« : یو ق ح ک یتلود ب
سو یل مع ۀ
تم نیب ۀناالخ سا تفرگ وارق زواجر دووم رگید لود یللملا
» م ی دناد (
ILC, 1996: art40
) یرعر نیا زا .
ای ن نوگ یم شادرب نایز لود ک دوش
عفانم ک سین یتلود نآ قف هدید دام
ی ا وار ق زوا جر دووم
یم دلب ،دشاب تفرگ دریذپ تووص یدام عفانم ب یزواجر دنآ نودب دناور
و ب فرص لود ،داعر ضقن
نایز دوش یقلر هدید (
Kawasaki, 2000: 20
.) یم نیاربانب نا یز لود ناور
ی التخم یا یاوز زا او هد ید
یم لود نیا ؛ سیرگن توا سا ،یدام تواسا :دشاب تفرگ وارق یدعر دووم ناگاده تووص س ب دناور
یقوقح تواسا و یونعم و ؛2
ره مادک زا ای اان ماز لا کی نار اه نآ و دواد ی پ ود لوئ سم لود یار ب
سا دووم ب انب ،هدواو تواسا (
Stern, 2005: 101
.)
1 . ه یهاام ود تاواسا نیا هزورما لاعف زا یشان تاواسا نوچمه یدید
ی اه ی سآ ی ناسو تفای زورب زین سیز یحم ب
لصام و ازجم قیقحر دوا ک سا ی
م ی دالط مانقفاور . ۀ پ نیمز نیا ود سیواپ ی
بی ن ی یم ک دنک لود ماد قا ود ا ه
شب قوقح ب مارتحا دووم ود او دوا ب وبرم تاداعر دیاب یمیلقا تارییغر عفو یارب د رت سگ ر
د نه جیور ر و نک .د ن
نآ ب دو ا یاه ود دیاب ک سا هدش یدار یلوئسم ام تاعوضوم زا یدی ب زورما لامعا نیا لااق ود یلوئسم علاطم یارب . اادرپ ۀ
رتشیب :ک.و
Quirico, O. Climate Change and State Responsibility for Human Rights Violations: Causation and Imputation. Neth Int Law Rev 65, 185–215, 2018.
2 :ک.و رتشیب ۀعلاطم یارب .
Katja Creutz, State Responsibility in the International Legal Order: A Critical Appraisal, Cambridge University Press, 2020.
زا کی سلاک قوقح ود ؛دنک ضقن او عاارا یساسا قوقح یتلود ک سا ینامز ،رییغر نیا رگید رثا چیه یضقن نینچ ک اجنآ لود ای لود ب یدام یسآ نوگ
دیاان ،دوب هدناسرن رگید یاه ساوازاب دووم
لود رگید – اه
نایزریغ هدید - یم وارق نیب یلوئسم نیون قوقح اما ؛ فرگ لود یللملا
ندرک جواا اب اه
مواام
« یدام تواسا »
ندرک دواو و
« داعر ضقن »
ب ناونع یلوئ سم با ستنا ۀلدشتم رصانع زا یدی
نیب ب ماظن نیا ود یساسا یرارییغر ،یللملا سا هدووآ دوهو
(
ICJ,1986: para.75
) . ب ب ی نا دی ر گ ود ،
نیب قوقح ،نیون لملا
« داعر ضقن »
نی نچمه ،دو ش تفرگ ر ظن ود یدام تواسا اب هارمه دیاان ًاموزل
تواسا م ی دناور ه ی چ نوگ لود نآ رب یریثأر ب
ووط دشاب تشادن صاا (
Tarzi, 1987: 1
.)
یمومع جیاتن زا ،دوا رما نیا ندش
نیب قوقح لملا
نی نچمه . سا پ
ای اهد م یمو مع نآ ی ند ش
نیب یلوئسم قوقح ب او یللملا
ک اجنآ زا .دواد لااند
« داعر ضقن »
عور شمان مع ۀلد شتم ر صانع زا
یم یقلر ،دوش ازا ی ن وو نیفرط ک یرادهاعم ود م
ی ذپ ی دنر ار
« ر شب نیداینب قوقح »
ر گا ،د ننک یاعو او
یتلود فلاارب ا قوقح نیا ،دوا تاداعر لود ریا س ،درک ضقن او یساس
ا ه
« دانت سا ق ح »
مع ب
نینچمه و ناالختم
« باقتم مادقا »
. شاد دنهاوا او لود نآ ربارب ود
2 . هنافلختم لمع یدانتسا ۀطبار
نیب قوقح ود ،کیسلاک لملا
اناهود ارگ نیب یلوئسم باوو رب یی یم ینارمدح یللملا
ک ا نعم ن یا ب ؛درک
انتسا طباو ب دودحم ، یلوئسم ید
« نایز لود هدید
» و
« فلا ا مع دررم لود »
یتلا ح نی نچ ود .دو ب
یم یتلود اانر او تواسا ناراه ۀناالختم مع زا ک دوش واتساوا سناور
« دررم لود »
نایز دی هد ا ب .دشاب
یهام رییغر
« تواسا
» م یاد یپ ی فرط زا و در ک وا یتاا دوا یارب یرگید یانعم نایز ، نو چمه یمیها ا
« هرمآ دعاوق »
زا قتسم یژو ود ار دووآ هارف او نآ تااهوم
« لود یلوئسم اه
» ب یژو ی دی :د یآ دو هو
« هداس یلوئسم »
یژو یرگید و
« هرمآ دعاوق ضقن یارب دیدش یلوئسم »
،یاسلف(
1396 : 192 .)
ک اجنآ زا
« یقوقح دعاوق »
- ک نیب تادهاعم ود یم ووار یللملا
نبای د - ، ب ووظنم مازلا تاداعر داجیا ووآ
نیب قوقح ناعبار یارب یارب نیب ناعبار رگید یارب عانم داجیا و لملا
یم ، سا یللملا او تاداعر نیا ناور
ود تسد دنب بوو ی ناگمه لااق ود تاداعر و اناهدنچ ای ود تاداعر :داد وارق وو (1
زا ا ی ن سپ ؛)سن ما ا گوا ،
،سنما اگوا تاداعر ب
ناونع تفرگ رظن ود یراداعر م
ی دنوش نیب ۀعماه ربارب ود یتلود ک ک ود یللملا
ر ب
هداع یم ظاحل ب تاداعر نیا و دریگ
« زوا یلک یاه » و نآ
« یارها یمها »
،نآ ب نوگ ا ک سا ی
یم ،تاداعر نآ ضقن لود مامر دناور
،تاداعر نآ ضقن زا یریگوله یارب ار دزاس وداق او اه ماد قا ب سد
دنناسرب نایاپ ب او ناالختم مع و دننزب (
Institut De Droit International, 2005: art.1
.)
1. obligasion erga omnes
نیتسخن سنما اگوا تاداعر نیب ناوید سور واب
حر طم نشکارر انولسواب یاوعد ود یرتسگداد یللملا
قیداصم یارب اوعد نیا ود ناوید ؛دش ای
ن نچ ی ن او یراداعر مرب
ی دوامش ی م نایب و :د نک
« تاد اعر ن یا
ب یار لاثم نیب قوقح ود سن ، ناواکزواجر لامعا عنم زا لملا
و برم دعاوق و لوصا زا نینچمه و ییادز
رشب یانبا یساسا قوقح ب زا
لمه ی م ی شان یداژ ن ضی عار و ی گدرب عنم دو ش
» (
ICJ, 1970: 32
) .
یم هدهاشم زا یشان ،تاداعر نیا ک دوش
« زوا یاه ر شب قو قح زا هد مآرب نیدا ینب »
سا ناو ید و
دهد زییمر قوقح رگید زا او رشب یساسا قوقح سا تشاد دصق ًلاامتحا (
Meron, 2012: 185-186
).
ۀیضق ود
« ر ی ووم یقرش » شونرس نییعر صا ب ناوید ب
ناونع زوا یذ و سنما اگوا داعر کی یا ه
فارتعا ،رشب قوقح نیداینب م
ی دنک نایب و یم :دواد
« یم نایب ک لاغررپ رظنواارا نییعر یارب نامدرم قح شاد
شونرس ، سا دحتم لم ۀیوو و ووشنم لد زا هدمآرب ک ب
ووط عطق دواد سن ما ا گوا ی گژیو ک ی ، »
(
ICJ,
1995: 102
) صا نیا . ۀیضق ود نینچمه
« پ ای اهدم ا یایمان ود یبونه یاقیرفآ رمتسم ووضح یقوقح ی »
(
ICJ,
1971: 31-32
) ۀیضق و
« یبرغ یارحص »
(
ICJ, 1975: 31-33
) زوا وررپ ود . سا هدش تاانش نیداینب یاه
نیب ۀعماه ،هدمآ دیدپ نآ ود ک یرلاوحر اب نیون یللملا
« یوه » ود او دوا
« زوا
» اه سا تفای یی
رب تیدوهوم ک اانآ
نیب ۀعماه یقوقح مواام نیام ،هرمآ ۀدعاق و سا یدتم یللملا
تووص ود لو حر
ی تفا ،یا سلف( سا نآ یزورما ۀ 1393
: 411 نی ب ناو ید ک ی راریاعر و هر مآ ۀد عاق مو اام .) ی للملا
ب نآ زا یرتسگداد ود سا هدووآ مع
نی نرق چیه یارب تشذگ لود زا کی
،دوان کود باق نااه یاه
لود ب مازتلا ناوود نآ ود اریز نیب تاورقم ب اه
زا قف یللملا ی م ی شان اانآ ۀداوا
ود دنآ لا ح ؛د ش
عاضوا نیب ۀعماه ،نااه ینونک لاوحا و فدارم یللملا
« یرشب » تالا . سا هدش نآ یقوقح مواام ود
انامه یرشب زا ووظنم
« زوا یلاعتم یاه »
ماظن یمامر ود ک سا وا اتعا ا انآ ب یواتفو و یردف یاه
،یاسلف( سا هدش هداد 1393
: 413 .)
ود مواام
« هرمآ ۀدعاق »
و
« سنما اگوا تاداعر »
هر مآ ۀد عاق ک انعم نیا ب ؛دنرگیددی مدم عقاو ود
کی اب طباو ود دیاب ،ًامازلا
« سنما اگوا داعر »
دریگ وارق ثحب دووم (
Bassiouni, 1996: 72
) جیتن ود . ر ه
مادک ب دوا اب او یرامازلا مواام ود نیا زا لوا ۀ هود ود ؛دنواد هارمه
هر مآ د عاوق تاد اعر ی ساسا ض قن ،
ود یلیمدر یجیاتن دوادرب
ک انعم نیا ب ، ن
اانر ر گید دلب ،دواد یلوئ سم ناالختم مع دررم لود
لود مادقا دیاب زین اه یاه
یلوئسم ار دنهد تووص او ی ریگنماد
لود ۀ مه ،مود ۀ هود ود ؛دوشن ناشیا ا ه
ارب یطاا لود یلوئسم ب دنواد قح ضقن ی
« سنما اگوا تاداعر »
دننک دانتسا (
ILC, 2001: 112
.)
نیب یلوئسم حرط موس و مود خب تاورقم زا یارب صا صتاا هر مآ ۀد عاق ضقن ب لود یللملا
نا دما ،حر ط لوا خب د ییأر اب ار سا هدووآ هارف او یبوچواچ مود خب زا موس صف . سا تفای د عاوق حاف ضقن دواوم اب لباقم دووآ هار ف ،د ننک ییا سانش او ا انآ د یاب اهوو شک ما مر ک هر مآ
(
Crawford, 2001: 978
.)
ۀدام 41 یم نایب هرمآ ۀدعاق ضقن ییاسانش نوگره یان ود ،حرط :دواد
لود اه یارب مراا ندیشخب ب نوگره ضقن یده ود بوچواچ یانعم ۀدام 40
، زا قیرط یا هوازبا
ینوناق اب رگیددی یوادمه ا دنهاو درک .
یعضو یتلود چیه ای
هدشداج ب سو یل دیاان او یده ضقن ۀ ب
ناونع ب ینوناق یلمع د سانشب یمسو
.دنک یعضو نآ ظاح ود یردعاسم و او هرمآ ۀدعاق زا یشان تاداعر یده ضقن صاا جیاتن ،حرط اجنیا ود ن
قف ،لوئ سم لود دووم ود
لود یمامر تاداعر اب دنویپ ود دلب اه
ر ب یباجیا و یالس لاح ود ود تاداعر نیا . سا هدرک صخشم
لود ۀداع یانعم ب یالس : سا تفرگ وارق اه
« ییاسانش مدع ب داعر »
مواام ود یباجیا و
« ب د اعر
هدمآرب یعضو نتشادرب نایم زا یارب یوادمه »
.هرمآ ۀدعاق ضقن زا
ۀیضق ود ناوید
« مکاحم ای دادرتسا ب داعر »
ن ود اب جند ش عنم نویسناونک ۀمدقم نتشاد رظ
یم نایب :دواد
« لود نیا سود دردلمع زا نانیمطا یارب کرتشم عانم کی نویسناونک فرط یاه
،دنواد نویسناونک کارچ
زوا یذ کرتشم عانم نیا وار ق نا شکرتشم یاه
تفرگ د نا لا معا .
امح ود نویسناونک فارطا مامر )...( سا هدش عونمم جندش ق ح ن یا زا ی
تاان ش هد ش ک ی ،
یم ک دنواد یقوقح عانم تامازلا او نآ لد زا هدمآرب تامازلا ،ناور
فرط اه ا گوا ۀد هاعم ک ی ی
سنما » دیمان » (
ICJ, 2012: 449
.)
تدن ا دیاب ک رگید ی او نآ
ب ندی شخب نا یاپ یار ب یوا دمه ب داعر ک سا نآ شاد رظن ود
و ییاسانش مدع و داعر ضقن ب یعض
لود مامر دووم ود ،داعر ضقن رثا رب هدمآدوهو یم ییارها اه
دو ش
او ورضتم لود ای لوئسم لود ًافرص و رظندم
تا مازلا ک ا نعم ن یا ب ؛دوادن هد مآرب
زوا زا یا ه
لود مامر یارب ، سا تفای دومن هرمآ ۀدعاق ای سنما اگوا تاداعر ود ک کرتشم ،اه
فرص رظن ۀ طباو زا
ا یم دیدپ او یقوقح و تاداعر ، ناالختم مع اب ناشی ( دووآ
Trindade et al., 2020: 453-454
.)
یرووشم رظن ود ناوید
« لاح واو ید ااس »
ی م نا یب :دواد
« لود ما مر یع ضو ،د نداعتم ا ه
چیه و دنندن ییاسانش او واوید ااس زا هدمآرب ینوناقریغ ب یردعاسم ای کمک نوگ
دنوواین مع ن یا ا ر
لود مامر ؛دنامب یقاب ینوناقریغ یعضو نویسناونک فرط یاه
نتفر گ ر ظن ود ا ب ،و نژ ۀ ناگوااچ یاه
نیب قوقح و دحتم لم ووشنم ود دو هوم ۀنات سودرشب قو قح ک د ننک صاح نا نیمطا د یاب ، لملا
دش دهاوا ییارها یلارسا سور نویسناونک »
(
ICJ, 2004: 202
).
و حرط موس خب ود ۀدام ود
48 ( 1 لود دانتسا قح ب نویسیمک ،) نایزریغ یاه
سا تاادرپ هدید
(
Fernandez, 2018: 834
) لود یتح ک انعم نیا ب ؛ چیه محتم ک ییاه
هد شن یرواسا نوگ ز ین د نا
:دنک دانتسا ناالختم مع دررم ووشک یلوئسم ب دنواد قح
« نایز لود زه یتلود ره دواد قح ،هدید
دنب قباطم 2
:رگا ،دنک دانتسا رگید ووشک یلوئسم ب ،
ضقن داعر ) لا زا یهورگ ربارب ود ،هدش
لود اه ، لمهزا و دشاب لود نآ ب
ووظنم عانم زا یامح
ای ؛دشاب هدش داجیا هورگ یعمه ضقن داعر )ب نیب ۀعماه ربارب ود ،هدش
.دشاب ک ود یللملا
»
ۀدام ود نویسیمک مادقا 48
ب ضقن دووم ود یلوئسم ۀطباو ک سانعم نیا هر مآ دعاوق یده یاه
اناهود رب ًافرص ، تشذگ دننامه یم دلب ، سین واوتسا ییارگ
ب دانت سا یار ب اناهدنچ ۀ طباو ب دناور
یم لود نآ ساسا نیا رب و دوش رجنم یلوئسم لا اق ود تاد اعر ض قن ب وبرم یلوئسم ب دناور
نیب ۀعماه ملا
لود زا هورگ کی ای ک ود یلل چی ه محتم رگا یتح ،دزوو دانتسا اه
یروا سا نوگ ا ب–
نآ کیسلاک یرعر -
اب .دشاب هدشن ای
ن نا یزریغ لود چنآ ،دوش هداد رکذر دیاب لاح ی م هد ید
د ناور
ۀدام ساسارب 48
انب ؛ سا واردر مدع نیمضر و یقوقح ظن ددجم ینادرگزاب ،دزاس حرط ارب
نی نیا لود
یمن دناور زا وذگهو دانتسا ب مع ۀناالختم ۀدام ود جودنم 48
.دنک لط یدام تواسا
رگید صاخشا دووو رب نینچمه ،یدانتسا ۀطباو ود رییغر رگید یوس زا ب
ووظنم یاد توا سا ناراه
ود ک انعم نیا ب ؛ سا هدوب لاس
اه قطنم نط س ود چ یر شب قوقح دانسا ریاا ی ود چ و یا
نط س
بی ن للملا ی مک ی ت اه ب او یی ناماس دارفا تایادش ۀظحلام و فایود ووظنم شخب
ی هد دنا نیا . مک ی ت اه یا نام رب
دانسا سأر ی س اانآ م ی دنناور زا و دنواد فایود او تایادش ودام دنس ب وبرم تاعوضوم ود لود
ا ه ی ذ ی
بو عوضوم نیا .دنهاوخب نیضور ن
اانر ب وبرم دانسا ود یسایس و یندم قوقح
(
UN GA, 1966: art.1
) ،
ی گنهرف و یعامتها ،یداصتقا قوقح ب وبرم دانسا ود دلب (
UN GA, 2009: art.1
) ب و برم دان سا و
صاا صاخشا رشب قوقح (
UN GA, 2000: art.2 UN HRC, 2011: art.1;
) هدید زین م ی دوش .
3 . مادقا رب قح نایزریغ لود لباقتم یاه
هدید
نامه نوگ ذوان اب ، یتاگ اق خب ود ک
« رشب قوقح »
نیب یلوئسم ماظن ب لود یللملا
دانتسا قح ،اه
یارب یلوئسم ب لود
اه یغ ی نایز ن یا ب ؛د ش تاانش یمسو ب سنما اگوا تاداعر ضقن ود هدید
ک انعم لود اه ریغ ی زی نا دی هد ، ود اه نیب ۀعماه یقوقح ظن ک یی ود ی للملا
لود ک ی سور ک
یم ، سا هداتفا هرطاخم ب لوئسم نیا اب .دزوو دانتسا لختم لود یلوئسم ب دنناور
فرص دانتسا لاح
یم ن یارب .دنک نیمضر او ناالختم عف واردر مدع ن و دوش رجنم یقوقح ظن ددجم ینادرگزاب ب دناور
دانتسا ار دندفا ود یمظن دیاب ووظنم نیا لود
اه ی نایزریغ .دریگب دوا ب یعقاو رثا دناوتب هدید
ب باقتم مادقا ک اجنآ زا توا سا نار اه و ناالختم مع قور یار ها نامض نیمضر ووظنم
یم تووص دریذپ
(
ILC, 1973: 173
) زوا ب یتلود رگا ، و هر مآ د عاوق ود ک یر شب کرت شم یا ه
د ،دنک ضرعر سا تفای دومن سنما اگوا تاداعر لود رگی
نیب ۀعماه یاه یم یللملا
مادقا ب سد دنناور
مادقا نیا .ددرگزاب یلوا لاح ب یعضو ار دننزب باقتم یاه
باقتم ، سا ی سورب باق هزو ح ود ود
مادقا یاه باقتم تسد عمه مادقا و ی یاه
یدارانا باقتم (
Crawford, 2013: 118
).
،سنما اگوا تاداعر ضقن ک اجنآ زا زوا ب ضرعر
نی ب ۀ عماه نیداینب یاه سا ک ود ی للملا
(
Tanaka, 2021: 2
)،
لوا ۀلحرم ود ب
ووظنم نتااساپرب ب دیاب ضرعر نیا ب ندیشخب نایاپ یارب یمظن
نیب ۀعماه نیواتااس قن ام . شاد رظن یللملا
نیب ۀعماه دنمواتااس داان نیرر ،ر ضاح ر صع ود یللملا
دحتم لم نامزاس ینعی ،دحتم لم نامزاس یلصا نکو ب زین دوهوم ظن ینادرگزاب و ظاح ۀایرو . سا
نیب ۀعماه زا یگدنیامن ب ک سا هدش هدرپس ، ینما یاووش د نک دوو ارب یعضو نیا اب ک ود یللملا
(
UN Charter, 1945: art 24(1)
.) ب یقطنم نیاربانب یم رظن
نما اگوا داعر کی ضقن یارش ود دسو و س
ب ووظنم مادقا ب زاین ، ظن ینادرگزاب یاه
لم وو شنم ۀیاپ رب مادقا نیا دنیا رب ورشم ؛دشاب یوورض ی
داان وایتاا ود و هدوب واوتسا دحتم حلاص
ی وادت دشاب نامزاس (
ILC, 1979: 43
) یم . ناور ب ناونع یدها ش
ب رظن نیا تااثا ود
« ینیمزرس زواجر »
،دحتم لم ووشنم ود ب
ناو نع زوا دید ش ض قن ک ی یا ه
نیب ۀعماه نیداینب نا کوا و لم نامزا س ب دیاب نآ اب دووارب ک درک هواشا ، ک ود یللملا
حلا ص ی وادت
دوش واذگاو لم نامزاس (
ILC, 1982: 48
).
اب ا ی دن قیدا صم و سا هد ش دییأر یددعتم نادنمشیدنا سور یوو نیا قفوم
ی مآ ی ز ود نآ زا ی
ه ییایا ضق یبو نه یا یزدوو نو چم
(
Mc Dougal et al., 1968:1
یوک ب قار ع ها ار ۀ لباقم ،)
(
Warbrick, 1991: 1
) نایره و مب واذگ د ش هدها شم یبرکلا ی (
Gowlland-Debbas, 1994: 64
) ا ب ،
نیا ب لاح یلد
« ینما یاووش یسایس یهام »
،ییوپود(
1369 : 303 ،)
« یدودحم یاووش یوهام یاه
ینما » یدیشو(
،داژن 1386 : 100 - 81 ،)
« ینما یاووش یعورشم »
(
Zemanek, 2000: 45
) و
« نامز ر ب
مادقا ندوب یاه
ینما یاووش »
یسوم(
،ناوادمه و هداز 1393
: 234 ی من ک اگ دیاب ،) یاوو ش ناو ر
. شاد رظن ود سنما اگوا تاداعر یده ضقن یارب نیزگ اانر او دحتم لم نامزاس ینما دووم ود مادقا یاه نیب یلوئسم ۀچخیوار یسورب اب و یدارانا ب یللملا
رظن م ی د سو قو قح ود ک
نیب یلوئسم مادقا ،کیسلاک یللملا
یاه یم ًافرص باقتم نایز لود سور سناور
هدید ب وو ظنم واداو
ور هوم ماد قا ن یا ک انعم نیا ب ؛دریذپ تووص راداعر ماجنا ب لوئسم لود نتااس وا تفو ق
نیب ۀناالختم یللملا
موادر تووص ود– -
نا یز لود ب توا سا نار اه یارب هاو و دوش هد ید
ددرگزا ب
،یملح(
1390 : 394 - 393 ۀدام ک سا یرما ،عوضوم نیا .) 49
.دش فرتعم نآ ب زین یلوئسم حرط
1
1 . ۀدام 49 ثحام ب
« باقتم تامادقا دودح و عوضوم »
م نایب و سا تاادرپ ی
دواد :
1 . یدنایز لود
ًافرص هد ب م رادار یاایا ب ناالختم عف لوئسم لود نتشاداو ووظنم ی
دناور ب مود خب قاط رب
؛دزوو توداام باقتم تامادقا
پی رش نیب یلوئسم قوقح ود ینوناق باقتم مادقا کی یساسا مع کی دوهو ،کیسلاک یللملا
نیب ۀناالختم نایز لود ب ک دوب یللملا
او نادما نیا هدید م
ی داد .در یگ وار ق لوئسم لود باقم ود ار
نیب ناوید ود یرتسگداد یللملا
ۀیضق
« سووامیگان ودیچباگ »
یم نایب و هواشا ام نیا ب :دواد
« ب ووظنم
ود دیاب باقتم مادقا ک سا نآ ، یارش نیا زا یدی ؛دشاب دوهوم یطیارش دیاب ، باقتم مادقا ندوب هوم نیب ۀناالختم مع ب خساپ ًاقیقد مادقا نیا و دریذپ تووص رگید لود یللملا
لع ی لختم لود نامه
دریذپ تووص »
(
ICJ, 1997: 55
.)
نیب قوقح ود ون لملا
مادقا مواام ،نی یاه
یمو مع عفا نم اه ود و د ش جواا یوسود ۀطباو زا ، باقتم
مادقا نیا . فرگ وارق اه
لود سور هد شن نآ کی سلاک مو اام ود توا سا محتم ک ییاه
ر بارب ود ،د نا
ضقن سنما اگوا تاداعر یاه ک
ب ناونع زوا نیب ۀعماه یارب کرتشم نیداینب یاه ان ش ک ود ی للملا
تا
یم لود باقم ود ،دوش توو ص ،تاد اعر ضقا ن یاه
م ی ذ پ ی در (
Alland, 2002:1222
.) ی ارب ۀد یقع ب
یمادقا نینچ نادنمشیدنا ن
اانر ب ووظنم یذ لود زا یامح ب نی نچمه دلب ، سا عان
زا یریگو له ا س
سا نامدرم مامر یارب تواسا داجیا و ک ود لادع ب ندووآ دواو مطل (
de Vattel et al., 1797: 296
).
نیب ناوید ۀیضق ود یرتسگداد یللملا
« نشکارر انولسواب »
ی م وا ارا عو ضوم نیا لوح :دواد
« ما مر
لود قح نیا ساسارب و دنواد یقوقح عان سنما اگوا تاداعر یاعو صوصا ود اه ب
وو ظنم ب خ ساپ
ضقن یاه تووص ذپ ی تفر یم مادقا زا دنناور یاه
باقتم اب هر دنم دنو ش » (
ICJ, 1970: 32
) ود نی نچمه .
ۀیضق
« لاح واوید »
یم دیکأر ناوید سن ما ا گوا یهام اب تاداعر زا یارب ،واوید ااس یپ ود ک دنک
سا هدش ضقن یلارسا سور (
ICJ , 2004: 67
) یم نایب ثحام نیا مادا ود و :دواد
« لود د نداعتم اه
عر ضقن زا یشان ینوناقریغ یعضو ا ب و د نندن ک مک یع ضو نیا ظاح ب و هدردن ییاسانش او تادا
نیب قوقح نینچمه و دحتم لم ووشنم تاورقم یاعو تاد اعر نیا لامعا هاو رس رب عنام نوگره ، لملا
دنوادرب نایم زا او »
(
ICJ , 2004: 70
).
نیب ناوید یاوآ لامکا مدع ب هور اب یرتسگداد یللملا
ش نشوو یارب دیاب ،1
انه ند لتخم یا ه
مادقا یاه نایزریغ لود باقتم نیب یلوئسم حرط ب هدید
لود یللملا ۀدا م .دو ش عو هو ا ه
54 حر ط
نیب یلوئسم ۀدام لس هورقم نیا ک اجنآ زا ؛دیزوو مامتها عوضوم نیا ب لود یللملا
54 قبا س حر ط
2 . ب تاداعر قوم یارها مدع ب دودحم باقتم تامادقا ی
ن للملا ی نی نچ ب لوئ سم لود باقم ود ک سا یتلود
م توداام یرامادقا ی
دزوو ؛
3 . ب نادما دح ار دیاب باقتم تامادقا نوگ
ا ی .دزاس ندمم او ثحب دووم داعر یارها موادر ک دشاب
1 . علاطم یارب ۀ نیمز نیا ود رتشیب ک.و
:
Couvreur, Philippe; The ICJ and the Implementation of the Law of State Responsibility, The International Court of Justice and the Effectiveness of International Law, Vol.9. pp.205-263, 2017.
لاس ود ک دوب یلوئسم 2000
زا یوای سب ،دش هدواذگ ثحب ب دو ب هد ناوذگ ر س زا او ا هداقتنا
1 ن یا ؛
مادقا ووحم ود لوح اهداقتنا یاه
نینچمه و یدرف باقتم ب
ی تااث نیب باوو ندرک .دو ب حر طم لملا
2
ۀدام ک دش هوم اهداقتنا نیا 54
مرن وایسب ینابز ماد قا یار ب او ر ر
یا ه ریغ لود باقتم ز
ی نا د ی هد
ۀدام نیمز نیا ود .دنیزگرب 54
حرط نیب یلوئسم لود یللملا
حرطم لاسم زا یوایسب ب اه خ ساپ هد ش
یم و دهد هرتسگ ا یم عاررم او اهداقتنا زا ی یم نایب هدام نیا ؛دزاس
:دواد
« ک یتلود قح ب صف نیا ب
هوم دنب 1 ۀدام 48 ، سا رگید لود یلوئسم ب دانتسا ب قحم
نآ یلع ینوناق تامادقا ب توداام یارب ب تواسا ناراه و داعر ضقن و قور زا نانیمطا یارب لود
نایز لود عان یذ صاخشا رگید ای هدید
ضقن داعر عان ،هدش
شدا ا یمن دواو ی .دنک
»
نیدب ،هدام نیا مادقا نایم ک سا ام وایسب ووظنم
یاه کی زا ،یدرف وس
- هاوا و لود سور هاوا
لود زا یهورگ سور دشاب اه
- نکاو و نامزاس بوچواچ ود نیداان یاه نیب یاه
،ر گید یوس زا یللملا
یم لاق زیامر ک یدواوم نوچمه ریاا یعضو ک انعم نیا ب ؛دوش
ب هوم لم وو شنم تاه صف
ماجنا دحتم م
ی ریگ دن یهاربا( دنتسین داوم عومجم نیا لومشم ، ، گ
1391 : 312 .)
ۀژاو ک سا رکذ نایاش
« مادقا یاه ق ینونا » یدودحم مادقا یارب او ییاه
یا ه یاهوو شک باقتم
نایزریغ هدید رظندم ۀدام ود رما نیا ب .دواد 50
نیب یلوئسم حرط ، سا هد ش تاادرپ لود یللملا
ود
اه ب داعر ک یی
« ووز ب سور ای دیدار عنم »
ب وبرم تاداعر ،دحتم لم ووشنم قباطم
« زا یامح
رشب یساسا قوقح
» ، تاداعر
« ناتسودرشب قوقح »
مادقا اب طباو ود یاه
فلار ی وه ی نا تاد اعر ریا س و
زا یشان
« هرمآ دعاوق »
نیب قوقح نیاربانب . سا هدش حرطم ماع لملا
ب فرص ماد قا دنیا یا ه
باقتم
نایزریغ لود نی ب ۀعماه ب یقوقح ظن ندنادرگزاب یارب هدید
ماد قا ن یا ، سا ی للملا ا ه
ی من اور د ن
شدا ا ب ی
« زوا نیداینب یاه »
نیب ۀعماه دووآ دواو ک ود یللملا
(
ICJ, 2004: 69
.)
1 . نیا اب صرع ود نودم لاسم زا یوایسب زونه لاح ۀ
نیب باوو لملا د صوصا و ح عوضوم نیا هدشن صفو
د یاب و د نا
م لاسم سد نیا زا .درک ذاخرا اانآ یارب یاسانم یاهوادهاو ی
ناور ب
« رحر ی ا ه ی د نمفده » هوا شا ر ک تلاا یا .د
صرع دنمرودق نارگیزاب رگید و هدحتم ۀ
ب ی ن لملا یداحرا نوچمه ۀ
تاقوا یارب ود اپووا
« ر حر ی ا ه ی ید نمفده » او
اماقم یلع عضو یهواا ت رک
هد رحر ب سور یارب ینوناق یژو .دنا ی
اه ی ماد قا زا جواا ک اناجدی یا ه
ود ی عمه
ام زا ، سا دحتم لم ووشنم بوچواچ لاچ نیرر
مادقا زورما یاه یاه
اناجدی باقتم ۀ
لود ب اه ا ب دوو ارب ووظنم
صرع ود رشب قوقح ضقان لامعا ۀ
ب یلوئسم ی ن للملا ی یارب . سا علاطم
ۀ رتشیب ک.و :
Tzanakopoulos, A., State Responsibility for “Targeted Sanctions”. AJIL Unbound, 113, 2019, 135-139.
2 . دهاشم یارب ۀ
داقتنا نیا اه یارب لاثم ک.و :
UNDOC. A/CN 4/515, Add1, p.91. (Mexico), A/C.6/55/SR.15. p.3. para.17 (Mr.Mirzaee-Yengejeh- Islamic Republic of Iran), A/C.6/55/SR.17, p.14, para.85 (Ms. Dascalopoulou, livada- Greece), UNDOC. A/CN.4/515 p.93. (Japan).
ۀی ضق ود دوا یرووشم رظن ود ناوید نینچمه ، نیمز نیا ود
« ود یبو نه یا قیرفآ وو ضح مان
یا ی ا »
یم دیکأر :دنک
« مامر ،ایایمان لاغشا ندوب ینوناقریغ اه ود ینما یاووش ۀمانعطق ب هور اب لود
ا ه
ایایمان ود یبونه یاقیرفآ ۀوادا ییاسانش زا دیاب دننیاب یسآ ایایمان مدرم ک یدواوم ود زه–
- یواددو ا
دنزوو » (
ICJ, 1971: 16
.) یم یمصر نیا زا ناور
ای ن نوگ ض قن دواوم ود ک درک شادرب و ید ه یا ه
ماظن مادقا ،سنما اگوا تاداعر دنم یاه
مازلا باقتم ، سا ووآ
یدودحم اما زوا ،انامه ک دواد ییاه
یاه
سا یرشب کرتشم (
Schachter, 1991: 198
.)
مادقا زیوجر ب دیاب ثحام نیا ود نینچمه یاه
او یو ا عا ارا یساسا قوقح ،یتلود ک ییاه ود باقتم
یم ضقن نیب ۀصرع ود ن و یلااد ۀصرع ود ن ناینابرق نیا ؛ شاد هواشا دنک چیه یللملا
وگ و د نوادن یما ح ن
مادقا یاه لود باقتم نایزریغ یاه
یم هدید .د شاب نا شیا رشب قوقح ضقن ب ندیشخب نایاپ ۀلیسو اانر دناور
مادقا دیاب دووم نیا ب هور اب یاه
ماظن و یده ضقن ۀنیمز ود باقتم نوچمه رشب یساسا قوقح دنم
« وات شک
یعمه
» ،
« جندش
» ،
« سن ادز یی » ای
« یلع یانه یرشب
» ب .دو ش ت سب واک ر یغ ود1
ا ی ن توو ص مد ع ،
ضقن ب نکاو ماظن و یده وایسب یاه
نیب قوقح ک هرمآ دعاوق دنم او اانآ لملا
ب ناونع ضقن نیرردیدش ا ه
او نیمز نیا ود تادهاعم ، سا هدرک ییاسانش ب
ی زوا یم دنک (
Kaplan, 2004: 1930
.)
لود ۀیوو ود نینچمه ووکذم ۀدام چ اه
ب تووص تسد عمه یم هدهاشم یدارانا چ و ی ،دوش
زا ا ی ن
سد یم مادقا ب ناور یاه
تلاایا باقتم ( اد ناگوا یلع هدحتم
1978 یلع ی برغ یاهوو شک ی ضعب ،)
( یوووش ریهامه داحرا و ناتسال 1981
مادقا ،) یاه ( نی تناژوآ یلع یعمه 1982
تلاا یا ،) یلع هد حتم
یبونه یاقیرفآ (
1986 مادقا ،) یاه ( قارع یلع یعمه 1990
( یولا سگوی یلع یعمه تامادقا ،) 1998
،)
( مانیووس یلع دنله 1982
( یولاسگوی یلع ییاپووا ۀعماه وضع لود و ) 1991
نیرردیده ود .درک هواشا )
یم زین باقتم مادقا ناونع اب ک یلارسا یلع اپووا ۀیداحرا مادقا ب ناور
« تودیا ب » اان ش ی م ت ،دو ش
درک هواشا (
theguardian, 2018: 1
.)
هجیتن یریگ نآ لوط ود ک سا هدید یررر ینیون یاهواتااس رشب قوقح م
ی ناور ما ظن ود یواتااس تارییغر دهاش
نیب قوقح نیب قوقح ماظن ک تارییغر نیا .دوب لملا
؛ سا هدر ک ی ساسا تلاو حر وختسد او لملا
زا یدی هزوح اه ر ک یی نی ب یلوئ سم ما ظن ، سا ت شاد ر شب قو قح ذو ان زا یوایسب تاریثأ ی للملا
1 . علاطم یارب ۀ رتشیب ک.و :
Jemirade, Dele. Humanitarian intervention (HI) and the responsibility to protect (R2P): the United Nations and international security. African Security Review 2020.
Jansen, Annette. Anti-genocide Activists and the Responsibility to Protect. Routledge, 2017.
لود س ار سا هدووآ هارف او نآ تااهوم ،نودم یایند تلاوحر رگید وانک ود رشب قوقح ذوان . ساه
نیب یلوئسم ماظن ود یساسا لوحر ب یللملا
ۀزو ح س ود تلاوحر نیا ،دیآ دوهو
« مع مو قم ر صانع
ۀناالختم نیب یللملا
» ،
« نایز و لختم لود نایم ۀطباو هدید
» و
« مادقا یاه باقتم » . سا تفای زورب
نی ب یلوئسم قوقح ود ک اجنآ زا ،کی سلاک ی للملا
« یدا م توا سا »
مع ۀلد شتم ر صانع زا
یم بوسحم ناالختم هدننکدانتسا لود ب ای شادن دوهو یدام تواسا ک ییاه ود ،دش
مدص ا دواو ی
ن م ی دمآ نیب یلوئسم ، ر شب قو قح دووو اب و نودم رصع ود . شادن یعوضوم لود یللملا
ۀ صرع ب
نیب قوقح لملا
ماوع رگید وانک ود– -
، کدنا کدنا مو اام
« یدا م توا سا »
مع مو قم ر صانع زا
ب او دوا یاه و دش تشاذگ وانک ناالختم
« یقو قح توا سا »
ک ا نعم ن یا ب ،داد
« د اعر ض قن »
ب دوا ی دوا لود مو اام ا ر دش هوم لئسم نیا . شاد دهاوا یپ ود لختم لود یارب یلوئسم ،
نایز رگید و دنک رییغر هدید هزوح
اه نیب یلوئسم ی .دزاس رثأتم زین او یللملا
نیب یلوئسم رگید ۀزوح ، لود یللملا
« دانتسا » ناوود فلاار ب ک ا جنآ زا .دو ب ناالختم مع ب
،کیسلاک یدام تواسا
« صااش هو »
ی من ی قلر یلوئسم ر ه و دو ش
« ید اعر ض قن »
تا اهوم
یم هارف او یلوئسم یم ،دشاب تشاد یریثأر یو رب ،داعر ضقن نیا ک یتلود ره نیاربانب ،دووآ
ب دناور
لود یلوئسم ذ
ی بو .دنک دانتسا ب
ا ی ن ررر ی تادهاعم ود
« سنما اگوا »
ب ک
« زوا ینب یا ه نیدا
رشب قوقح »
یم تادهاعم نیا فرط لود ره ، سا تاادرپ دانت سا قو قح نیا ضقان یلوئسم ب دناور
دووم ود نینچمه و دزوو
« هرمآ دعاوق »
دواد ق ح ،ریا ای دشاب تسویپ طوبرم تادهاعم ب چ یتلود ره
نی ب یلوئ سم زا فد ه ک اجنآ زا .دنک دانتسا لختم لود یلوئسم ب ی للملا
لود
« مع قور
ناالختم » و
« تواسا ناراه »
سا یلوئسم ب دانتسا نیاربانب ، ب
اانر یمن یی .دنک عانقا او رما نیا دناور
نی ب یلوئسم ماظن فادها یماگنه ، یلوئسم ب دانتسا ی م هدووآر ب او لود ی للملا
ا ب ک دزا س
مادقا یاه مع ،دزا س وو اجم او لختم لود ار دشاب هارمه ی توا سا و دزا س قوتم او ناالختم
نایز ضقن قور ک اجنآ زا .دنک ناراه او ناگدید
« رشب قوقح نیداینب تاداعر »
- ود ک
« هرمآ دعاوق »
و
« سنما اگوا تاداعر »
یم دومن دبای - یم عطاق و عیرس یمادقا ود سا روم ،یتلود ره نیاربانب ،دالط
چ یراداعر و دعاوق نینچ ضقن ۀدهاشم تووص
ب تووص چ و یدارانا ت سد
عمه ماد قا ،ی یا ه
او ی
نیا اب .دهد تووص مادقا نیا لاح
اه یدودحم دوا ، ماد قا ک ا جنآ زا ؛دنریگب رظن ود دیاب او ییاه
یا ه
باقتم ب ووظنم زا نایص
« رشب نیداینب قوقح »
مادقا نیا نیاربانب ، سا اه
یمن نی نچ حا س ب دنناور
دننک ضرعر یقوقح ب سور و دیدار عنم و رشب قوقح ، ناتسودرشب قوقح ،هرمآ دعاوق ک انعم نیا ب ،
مادقا ود ووز یاه
مادقا رگید یوس زا . سا هدش عونمم باقتم یاه
فده او ضقان لود دیاب قف باقتم
فده نیا و دهد وارق یریگ
ب ه ی چ هو .دوش لود نیا ناعبار و یقیقح صاخشا ریگنماد دیاان
