هدکشناد زرواشک ی بط عبانم و ی ع ی
یشزومآ هوگر گی کشزپها ی
نایاپ یسانشراک هجرد تفایرد یارب همان دشرا
یرامیب هتشر یهایگ یسانش
اسانش یی
چراق یاه رمه
ا کشخرس اب ه ی
گد ی لاوز و
بدرا رد کشجنگ نابز ناتخرد ی
ل
رگشهوژپ :
رپ ارهز ی روپ
امنهار داتسا :
رتکد دهم ی رواد ی
رواشم داتسا :
رتکد ب ی ات رگسع ی
نمهب 1398
ناونع و :روآدیدپ مان چراق ییاسانش
یرپ ارهز /لیبدرا رد کشجنگ نابز ناتخرد لاوز و یگدیکشخرس اب هارمه یاه روپ
داتسا امنهار : یرواد یدهم رتکد
داتسا :رواشم یرگسع اتیب رتکد
خیرات :عافد 19
نمهب 1398
دادعت حفص :تا 177
.ص
نایاپ هرامش :همان
/یکشزپهایگ هورگ
:هدیکچ :فده
چراق ییاسانش فده اب رضاح قیقحت یگدیکشخرس اب هارمه یاه
لاوز و کشجنگ نابز ناتخرد (
Fraxinus excelsior
و F. routondifolia )
چراق نیا .تفرگ تروص لیبدرا رد چراق لماش اه
رد لیخد یاه و یدنوآ دادسنا
ناتخرد نیا یگدیکشخرس
و داجیا یچراق لماوع هکل هدننک
هقوط و هشیر یگدیسوپ و یگرب هب
یگدیکشخ هب ناتخرد هدننک دعتسم لماوع ناونع یم
دشاب .
شور :شهوژپ یسانش
یط نیمن و لیبدرا یاهرهش زبس یاضف زا دیدزاب هدهاشم و
و یگدیککشخرس ناکتخرد لاوز
ناکبز
رد کشجنگ زییاپ و ناتسبات
1397 و زییاپ و ناتسبات رد دروم دنچ 1398
و هکشیر و هکنت ،هخاش ،گرب زا ، ،یدودکعم دراوکم رد
زا
و یگدیکشخرس و لاوز میلاع یاراد کشجنگ نابز ناتخرد هویم زین
ناتخرد ًارهاظ و ملاس میلاع نودب هنومن .دکش ماکجنا یرادرکب
یه اب ینوفعدض زا سپ تاعطق میدس تیرلکوپ
5 / 0
% یفاکص کغاک یور ،نورتس رطقم بآ اب وش و تسش و ،نورتکس
هکب و ککشخ
کتشت تشک طیحم یواح یرتپ یاه .دندش لقتنم PDA
ادج ی ه اه ی چراق ی کت شور هب روپسا
ًاهاگ و کون هسیر صلاخ زاکس و ی
طیحم زا هدافتسا اب و یصاصتخا تشک یاه
قباطم یگژیو تخیر یاه انش تخ و ی اب یپوکسورکیم زا هدافتسا
ربتعم یاهدیلک چراکق
-
یسانش .دندش ییاسانش یچراق هیادج دنچ یارب ییازیرامیب نومزآ
بختنم هخاش شور هب هخاش یور ییازیرامیب نینچمه و هدیرب
لاهن .دش ماجنا هناخلگ رد اه
هتفای اه :
لاس رد ریخا یاه
، هدکید یکناوارف هب لیبدرا یرهش زبس یاضف کشجنگ نابز ناتخرد رد یگدیکشخرس و لاوز میلاع
یم دوش شهوژپ نیا رد . ،
سپ یگژیو یسررب زا تخیر یاه
انش تخ یپوکسورکیم و ی
، هکیارآ که یا Alternariaalternata ،
A. cf.
destruens ،
A. infectoria
،
Alternaria sp.
،
Chaetomium fimeti
،
C. megalocarpum ،
Chaetomium sp.
، Cladosporium cladosporioides ،
Cladosporium cf. herbarum ،
Cladosporium sp.
، Clonostachys rosea ،
Cytospora chrysosperma ،
Diplodia sp.
، Epicoccum nigrum ،
Fusarium acutatum ،
F. acuminatum ،
F. cerealis ،
F. cf. denticulatum ،
F. equiseti ،
F. lateritium
،
F. oxysporum ،
F. solani ، F. cf. subglutinans ،
F. cf. thapsinum ،
F. cf. verticillioides ،
Nigrospora oryzae ،
Nodulisporium sp. 1 Nodulisporium sp. 2 ،
Penicillium sp. 1 ، Penicillium sp. 2 ،
Peyronellaea sp. ، ،
Phialophora cinerescens ،
Pleospora sp.
، Sordaria fimicola ،
Trichocladium cf. amurphum
،
Trichoderma sp.
، Melanospora sp.
، Microascus sp.
، Microsphaeropsis cf. olivacea و
Mucor sp.
زا هدافتسا اب
دندکش ییاکسانش ربتعم یاهدیلک و عبانم .
یاکتن ییازیراکمیب نوکمزآ هدکیرب هخاکش شور هکب
یارکب هکیادج هکس F. solani
، F.
oxysporum و
C. chrysosperma هام کی تش گ زا سپ
هک داد ناشن هوهق و تسوپ تفاب گنر رییغت
بوکچ و تسوپ ندش یا
هخاش هدش رامیت یاه یم قافتا
و دتفا هیادج اب ییازیرامیب نومزآ C. chrysosperma
گکنر رکییغت ثعاب زین هناخلگ رد لاهن یور
دینکیپ لیکشت و لاهن یاهرامیت بوچ و تسوپ موی
نآ یور .دش اه
هجیتن :یریگ
ب و تافآ ی اهرگرام ی فلتخم ی
، دهت ار کشجنگ نابز ناتخرد کی
د ککشخ و لاوز تاکبجوم و ی
گد ی نآ مهارکف ار اکه
م ی دننک ا رد هک ی ن م ی
،نا ب ی رام ی اه ی چراق ی ار یمهم شقن یم افیا
دننک . دادعت ،قیقحت نیا رد 200
یچراق هیادج هکب قلعتم
21
و سنج 43 لماش( یچراق هیارآ 26
هنوگ هدش ییاسانش و
یقبام صخکشمان هنوگ اب
مادکنا زا ناکبز یکسررب دروکم یاکه ککشجنگ
یزاسادج دش سنج هس هک Alternaria
، Fusarium و Cytospora هبتر بیترت هب
اه ی لوا ات موس زا رکظن ف دوکخ هکب ار یکناوار
هنوگ .دنداد صاصتخا یاه
Fusarium solani
، Cytospora chrysosperma و
F. oxysporum ب
ه ترت ی ب کناوارف اکب ی 5 / 9
، 6 و
5 / 5 دصرد
، یرامیب یاتن هب هجوت اب و دنتشاد ار یناوارف نیرتلااب چراق نیا ییاز
یم ،اه ار اهنآ ناوت لماوع ناونع هب یلامتحا
لکیخد
رد کشخرس و لاوز ی
گد ی بدرا رد کشجنگ نابز ناتخرد ی
ل دومن یفرعم . هنوگ رثکا اه ی چراق ی اکسانش یی ا رد هدکش کی ن شهوژکپ
،
ارب ی لوا ی ن ند رد راب ی ا ور زا ی هنوگ ود ( کشجنگ نابز F. excelsior
و F. routondifolia )
م شرازگ ی دنوکش . نیکنچمه شرازکگ
Fusarium denticulatum و
Trichocladium cf. amurphum ارب
ی ام ی بوک ی اتو ی ا ی نار دج ی د م ی دشاب . و روکلفوکیم زا یهاکگآ
چراق نابز لاوز اب هارمه یاه یم راومه یرامیب نیا تیریدم یارب ار هار ،زبس یاضف کشجنگ
.دزاس
هژاو :یدیلک یاه
کشخرس ،کشجنگ نابز ی
گد ی
، اضف ی ،زبس Fusarium
، Cytospora .
1 فده و همدقم -
1-1 - عقوم ی ت بدرا ناتسا ی
ل
لامش رد لیبدرا ناتسا روشک برغ
ناریا سا هدش عقاو لکش( ت
1 - 1 نیب ناتسا نیا .)
ضرع یاه 37 و هجرد 45 ات هقیقد 39 و هجرد 42 یلامش ضرع هقیقد و
47 و هجرد 30 هقیقد
ات 48 و هجرد 55 دودح ،ناجیابرذآ یروهمج روشک اب لامش زا هک هتفرگ رارق یقرش لوط هقیقد
283 یبدرا ناتسا .دراد کرتشم زرم رتمولیک ،ناجیابرذآ روشک هب قرش لامش و لامش زا ل
زا
ناجیابرذآ ناتسا هب برغ زا و نلایگ هب قرش زا ،ناجنز هب بونج یم دودحم یقرش
.دوش نیا
لاس رد ناتسا 1372
هب ناونع لقتسم ناتسا هتخانش
دش .
لیبدرا ناتسا یاراد یروشک تامیسقت نیرخآ قبط
10 هلیب ،لیبدرا لماش ناتسرهش ،راوس
سراپ دابآ نیکشم ،یمرگ ،رثوک ،لاخلخ ، ،نیعرس و رین ،نیمن ،رهش
22 ،رهش 25 و شخب 66
یم ناتسهد لکش( دشاب
1 - 2 .) ناتسا نیا تحاسم 17953
دودح هک تسا عبرم رتمولیک 1
/ 1
یم لماش ار روشک لک تحاسم زا دصرد .دوش
( ناتسا تیعمج 1395
اب ربارب ) 420
/ 270 / 1 رفن
یم ( دشاب
/ https://amar.org.ir
هقطنم رد لیبدرا ناتسا .) عقاو یناتسهوک یا
میلقا یاراد و هدش
همین تسا درس کشخ هناخدور یاراد ناتسا نیا .
هرق ،سرا یاه یلخیلاب ،وس
هچایرد و یاچ یاه
لکش رد هک تسا لیباروش و روئن یهجوت لباق شقن ناتسا میلقا یریگ
عقاو تسپ یحاون .دنراد
مرگ ناغم تشد و سرا هناخدور رد .دنتسه ناتسا قطانم نیرتدرس نلابس تاعافترا و نیرت
.تسا ناریا رد ییایفارغج و ییاوه و بآ عونت یاراد قطانم دودعم زا لیبدرا ناتسا
لکش 1 - 1 - زا هتفرگرب( لیبدرا ناتسا هشقن
Wikipedia.org
)
هنومن یاهرهش : ( )هدش یرادرب
1-1-1 - لیبدرا رهش تیعقوم
لیبدرا ناتسا زکرم نلاک ،
تسا لیبدرا رهش بیترت هب لیبدرا رهش ییایفارغج ضرع و لوط و
48 و هجرد 17 و هقیقد 23 و یقرش هیناث 38
و هجرد 14 و هقیقد 27 هداد( یلامش هیناث یاه
Google earth
،ایرد حطس زا نآ عافترا و ) 1353
یم رتم لیبدرا ناتسرهش یمومع هرهچ .دشاب
ناتسهوک تاعافترا زا رثاتم نلابس یاه
ببس یعیبط لماوع نیا هک تسا شوغزب و شلاط ،
هدش ناتسرهش ندش روصحم .دنا
.تسا لدتعم ناتسبات رد و درس ناتسمز رد لیبدرا رهش یاوه
ناتسرهش نیا برغ رد نلابس ناتسهوک دوجو هدمع شقن نآ یاوه لادتعا رد ،
نیا .دراد یا
زا هام تشه ات نپ نیب لیبدرا ناتسا و تسا ناریا ریسدرس قطانم زا یکی ناونع هب ناتسرهش میسقت ساسا رب .تسا درس لاس یدنب
میلقا راهچ یاراد لیبدرا ناتسرهش ،دوجوم یاه
هنارتیدم هنارتیدم ،مرگ یا نیا ترارح هجرد طسوتم .تسا لدتعم و درس یناتسهوک ،لدتعم یا
لیبدرا زبس یاضف تحاسم .تسا سویسلس هجرد تفه دودح رد ناتسرهش 4
عبرم رتم نویلیم
( 4 ( تسا )عبرم رتمولیک
/ http://www.pana.ir
.) عافترا رد لیبدرا رهش 1500
حطس زا یرتم
هوک نایم و ایرد ورغاب یاه
نلابس و شلاط ای ر رد عقاو )نلااواس(
ناریا تلاف رد زربلا هوک هتش
.تسا هتفرگ یاج تحاسم لیبدرا تشد دودح
900 ک ی رتمول لوط ( عبرم 40
ک ی رتمول ضرع و 20 ک ی رتمول )
م ی ا .دشاب ی ن سب ،تشد ی
را و راومه اراد ی ش ی ب لام رعقم ی م ی رد دودح 5 / 0 عافترا .تسا دصرد
تشد طسوتم
،لیبدرا 1350 رتم رد حطسزا ی
تسا عفترم . رت ی ن اب برغ بونج رد نآ هطقن 1500
تسپ و عافترا رتم رت
ی ن لامش رد هطقن
، 1200 لصا .دراد عافترا رتم ی
رت ی ن رش ی نا هناخدور ،تشد
هرق م وس ی دشاب . د نلابس ر و بونج رد شوغزب ،برغ بونج و برغ برغ بونج
ی غاد ورکغاب ،
ا هدودحم ،لامش رد غاد تاولص و قرش رد )شکلاکت(
ی ن عم ار تشد ی
ن م ی .دننک یدابم دورو ی
تشد لیبدرا رط زا ی ق هندرگ ناریح یاه ،
نیئاص ، ناگنل م ملاسا و ی
دشاب . ارش عونت ی ط بط ی ع ی ،
م ی ناز حاون رد شراب و امد ی
فلتخم لیبدرا تشد ناتسهوک قطانم .تسا توافتم
ی صوصخ هب
ناتسمز ناتسا بونج اه
ی رپ و درس فرب
، لو ی ناتسبات اه ی لدتعم دنراد شخب و اه ی لامش ی و
حاون ی ناتسبات ،تسپ اه
ی
ًاتبسن ناتسمز و مرگ اه
ی لام ی م رت ی .دنراد عفترم قطانم هب تبسن
اکبرذآ ی ناجک بدرا و ی ل زا نولکیس اه1
ی دکم ی هنارت ا ی ب ی ش رت ی ن رد ار شراب ی
تفا م ی .دننک طسوتم
لیبدرا رهش یگدنراب عومجم 05
/ 271 یلیم ( تسا رتم
www.ardebilmet.ir
.) یهایگ ششوپ
رانچ ،نوران ،یزیربت ،ارفا ،ایقاقا ،کشجنگ نابز لثم ناتخرد عاونا لماش لیبدرا رهش زبس یاضف یم ... و .دشاب
2-1-1 - نیمن رهش تیعقوم لیبدرا ناتسا یقرش لامش رد نیمن ناتسرهش هلصاف رد و
22 رانک رد ناتسا زکرم یرتمولیک
تعسو اب نارهت و نلایگ هب لیبدرا یتیزنارت هداج 1
و رازه 37 روشک یگیاسمه رد عبرم رتمولیک
هدش عقاو ناجیابرذآ یروهمج .تسا
ناتسرهش نیمن
لامش و قرش زا ،نلایگ ناتسا هب قرش زا
اب( ناجیابرذآ یروهمج هب قرش 48
)کرتشم زرم رتمولیک
، غ بونج زا ناتسرهش هب برغ و بر
نیکشم ناتسرهش هب برغ لامش زا و لیبدرا یم دودحم رهش
.دوش هقطنم نیمن یناتسهوک یا
ایرد حطس زا نآ عافترا و رزخ یایرد یبرغ هیشاح رد عقاو 25
14 ییایفارغج تاصتخم .تسا رتم
،ناتسرهش نیا لوط
48 و هجرد 28 و هقیقد 55 یقرش هیناث ضرع و
38 و هجرد 25 و هقیقد
35 یلامش هیناث یم
شاب د هداد(
یاه
Google earth
.) ،لدتعم یاوه و بآ یاراد نیمن
ناتسمز ناتسبات و درس یاه .تسا میلام یاه
دودح نآ تعسو 5
/ 5 ناتسا تحاسم لک زا دصرد
لیبدرا .تسا یم قافتا هامرهم رد لاومعم نیمن رد یگدنراب نازیم نیرتشیب عومجم طسوتم .دتفا
نیمن ناتسرهش هنلااس یگدنراب 05
/ 282 یلیم ( تسا رتم
www.ardebilmet.ir
.)
عمج ی ت دودح ناتسرهش 61
اراد و رفن رازه ی
من رهش هس ی
،ن بآ ی ب ی ولگ هس لماش و ناربنع و
زکرم شخب ی
، و ی کل ی مه و ناربنع و نچ
ی ن اراد ی 7 و ناتسهد 91
.تسا اتسور
2-1 - نآ تیمها و زبس یاضف
هصرع مامت ،ماع موهفم رد یم بوسحم زبس یاضف ناونع هب ناهایگ زا هدش هدیشوپ یاه
،دنوش
ی1
ک دنخرچ یا س ی
،نولک هقطنم ا ی اوه زا تسا ی رقت و راشف مک ی
اب اد ی هر ا ی اهدص هب تسا نکمم نآ رطق هک لکش
ک ی تمول ر .دسرب
یم یناسنا تیعمج زکارم و اهرهش یهایگ ششوپ لماش زبس یاضف ،یزورما موهفم رد اما دوش
ناریا(
نایلمجت و یزیراپ داژن 1390
هزورما .) ،یرهش فلتخم قطانم ییابیز رد زبس یاضف شقن
ناسنا هیحور و اوه یکاپ چیه رب اه
زبس یاضف حلاطصا .تسین هدیشوپ سک زا یخرب هلیسو هب ،
تسد و نارای( تسا هدش هتفرگ راک هب اهرهش یهایگ ششوپ موهفم یارب زبس یاضف ناراکردنا
ورهب 1394 .) مهم ،زبس یاضف ناتخرد لیدبت نیرت
اگدننک ید ن دیسکا .دنتسه نژیسکا هب نبرک
نآ زبس گنر طاشن گنر کی ناونع هب اه
داجیا رد مه و رهش نینکاس هیحور یاقترا رد مه ،روآ
نابز و دیب ،جاک ،ودرگ دننام ناتخرد زا یخرب نینچمه .تسا را گریثات رهش یاضف رد ییابیز یم دیلوت دیسنوتیف مان هب یداوم دوخ زا زبس یاضف رد کشجنگ دننک
یرتکاب زا یرایسب هک و اه
چراق یم نیب زا یعیبط روط هب ار زیر تارشح زا یخرب و یلولس کت یاه درب
و لاح نیع رد
،
هدرب یپ نادنمشناد .دراد یشخب حرف رثا ناسنا یور رب ناتخرد طسوت یداوم نینچ دیلوت هک دنا
یم دیسنوتیف هدام یزاساهر ببس هب ناتخرد د نیب لداعت دنناوت
رارقرب یبوخ هب ار زغم هرکمین و
دنهدب ناسنا هب ار یشخب مارآ و یعیبط تلاح و هتخاس .
اضف ی رهش زبس ی دننام کراپ مز ،اه ی ن اه ی زاب ی اضف و ی نوکسم زبس ی
م ی وقت ثعاب دناوت ی
ت
حور ی مسج و ی ناسنا اه دوش (
Braubach et al. 2017
.) ،هولاع هب اهاضف ی رهش زبس ی م ی ناوت ن د
تلاکشم امرگ
ی ش رهش ی دح ات ار ی هد شهاک ن
د (
Xiao et al. 2018
.) اهاضف ی شقن زبس
مهم ی امح رد ی ت س زا ی متس اه ی ز ی تس حم ی ط ی عامتجا و ی رهش ی ا ی اف م ی دنک
Barbosa et al.
2007)
.) رادروخرب یناوارف تیمها زا نآ ندوب هدیچیپ هب هجوت اب زبس یاضف نیمات ترورض هزورما
( تسا
Cilliers 2015
.)
یم لیکشت ار رهش یامیس زا یشخب هک زبس یاضف دهد
هدیدپ زا یکی ناونع هب ، زا ،یعقاو یاه
هک تسا یلئاسم نیتسخن یرظن و ینامحر( دوب دهاوخ و هدوب سامت رد نآ اب هراومه ناسنا
1395 .) تیوقت اهاضف ی زبس ی ک یارب یساسا دربهار تملاس ءاقترا
و وشت ی ق لاعف ی ت ندب ی و
عمج تملاس دوبهب ی
ت تسا (
Hoffimann et al. 2017
،هدش ماجنا تاقیقحت قبط .) دارفا
ی رد هک
هلحم اه ی خ رد ناتخرد رتلااب مکارت اب ی
نابا گدنز ی م ی ب تملاس رظن زا ،دننک ه
هجوت لباق روط ی
رتلااب ( دنتسه
Kardan et al. 2015
.) اضف ضرعم رد نتفرگ رارق ی
زبس
، قتسم هنازور ی
ًام رب
درف تملاس ی
ثأت ی ر م ی درا گ (
Taylor et al. 2017
.) لصا هفلؤم ود ی
گ ششوپ ی
ها ی رهش ی ،
و ناتخرد نمچ
اه ثأت تحت ار تملاس تسا نکمم ی
ر دنهد رارق (
Reid et al.2017
.)
ناسنا هدافتسا دوخ تغارف تاقوا ندنار گ و حیرفت یارب یهاگتسیز ناونع هب زبس یاضف زا اه
یم هزورما .دننک شیب و تسا ینادنز ،هتخاس دوخ هک ینیشام طیحم رد رشب مسج و حور
رت
یتحاران و یحور یاهراشف .تسا یعیبط تسیز طیحم زا ندش رود زا یشان ،یناور یاه
اهاضف ی
ازم زبس یا ی ز ی تس حم ی ط ی عامتجا و ی ب ی رامش ی رهش نانکاس هب ار ی
م ی هد ن د (
Xu et al.
.)2018
مه هک یدارفا یارب نینچ هاگجرفت هب یسرتسد ناکما
کراپ ،دنرادن ار رهش جراخ یاه و اه
یم افیا ار یمهم شقن رهش لخاد زبس یاضف لصا کی ناتخرد ،نردم زبس یاضف رد .دنک
ناتسرهش و اهرهش رد کرتشم ( دنتسه اه
Azwa & Ghani 2009
و ییابیز هب هجوت اب ناتخرد .)
مشچ داجیا هب ،دوخ یرهاظ یامیس ولطم یزادنا
یم کمک ب تسیروت ب ج رظن زا نیا هک دننک
یم دراو طیحم هب زین ار ناگدنرپ هاگآدوخان ابیز و ملاس ناتخرد .تسا مهم زین انغ رد هک دننک
.تسا رثوم مدرم هجوت بلج و تسیز طیحم ندیشخب کراپ لماش یرهش زبس یاضف راتخاس اه
، نابایخ هیشاح ناتخرد اه
نیمز و تسا یلگنج یاه
وزج هک هیامرس یم بوسحم رهش کی یعیبط یاه کی ،مک رادقم رد یتح اوه یگدولآ .دنوش
یم ملاس ناتخرد و تسا یساسا لکشم یاهاضف .دنشاب را گریثات لکشم نیا شهاک رد دنناوت
یرامیب نامرد دننام ییایازم اب یرهش زبس ،ناکدوک شرورپ یارب بولطم یطیحم ،یحور یاه
یاسآ ظفح ،یعامتجا یگچراپکی نیا ریاظن و ش
یکیژولوکا و یداصتقا ،یعامتجا شقن یاراد اه
یرظن و ینامحر( دنتسه 1395
.)
ناسنا یگدنز تیفیک زبس یاهاضف .تسا رثاتم زبس یاضف زا میقتسم ریغ و میقتسم روط هب اه
کراپ و هدمع شقن ،اه طیحم میلقا رد تبثم تارییغت داجیا و اوه تیفیک شیازفا رد یا
یاه
یم یزاب یرهش ورهب و نارای( دننک
1394 .) کنخ رب هولاع دننک
یگ اضف ی عقاو ی اهاضف ، ی زبس
رهش ی ثأت هب رداق ی
را گر ی دنتسه فارطا قطانم رب و
ا ی ن دپ ی هد
، کنخ رثا اضف هدننک ی
زبس
رهش ی مان ی هد م ی دوش (
Aram et al. 2019
تاقوا یهاگ .) لاعف و هدنز تاعامتجا
ی ت اه ی فلتخم
، اب
اضف دوبمک ی
مومع زبس ی
م هجاوم ی دنوش (
Karimi azeri et al. 2015
یم رما نیا .) دناوت
رد
تن ی هج شنرهش ی ن ی رس ی ع لد هب ی ل رس دشر ی ع عمج ی ت روشک رد (
Hashem 2015
) .دتفیب قافتا
شنرهش ی ن ی اضف نتشاد نودب ی
رهش زبس ی
م ی ثأت دناوت ی تار عامتجا ی مسج و ی ز ی دا ی رب
نآ نانکاس هتشاد
( دشاب
Anguluri & Narayanan 2017
).
هک نیا هب هجوت اب م
ی ناز شنرهش ی ن ی
اهروشک رد ی
تسا رتشیب هعسوت لاح رد رضاح رصع رد ،
اضف ی رهش ناتخرد و زبس ی
روط هب
ازف ی هدن ا ی مها ی ت پ ی اد م ی دننک (
Thaiutsa et al.2008
.) زا لیبدرا زبس یاضف هنارس ،رابخا قبط
نییاپ یروشک نیگنایم رت
تسا ( / https://www.tasnimnews.com رد رتشیب هچره دیاب و )
هب و هنیهب یرادهگن ،شیازفا صوصخ یرامیب و تافآ تیریدم هژیو
.درک مادقا نآ یاه
3-1 - کشجنگ نابز یفرعم
ناتخرد کشجنگ نابز (Fraxinus spp. L.(
مهم زا ناتخرد نیرت زبس یاضف یتنیز
اهرهش هب
یم رامش دنور یسیلگنا مان اب و یم هتخانشAsh
فورعم .دنوش نَو کشجنگ نابز یلحم مان نیرت
2
شوق یکرت نابز رد و تسا
3یلید یم هتفگ .دوش
سنج
Fraxinus
لامش رد قرش
ی سآ ی ا لامش ، آ رم ی اک چ ،هسنارف برغ و قرش ، ی
ن قطانم ،
لامش ی ناتسناغفا و دنه ،ناتسکاپ ی
تفا م ی دوش (
Sarfraz et al. 2017
).
لصا هقطنم ود ی
زوت ی ع
سنج
Fraxinus
، رمآ ی اک ی لامش ی ( 20 سآ و )هنوگ ی
ا ی قرش ی ( 20 )هنوگ ( تسا
Wallander
)2008
سنج نیا.
م دشر اپورا لدتعم هقطنم رسارس رد ی
دنک . کشجنگ نابز تخرد زین ناریا رد
(
F. excelsior
تخرد نیا .تسا یلامش قطانم یموب ) فلتخم قطانم رد
لیبدرا زبس یاضف
هدش هتشاک کراپ ییابیز ببس و
نابایخ هیشاح ،اه دش یرهش طیحم و اه
تسا ه .
سنج
Fraxinus
ای نَو یکی زا 24 سنج زا هریت
Oleaceae
تسا هک اب 43 هنوگ رد هرکمین
یلامش راشتنا ( دراد
Kaveh et al. 2014 .)
یلک روط هب یاراد سنج نیا
45 یلا 65 .تسا هنوگ
رد ناتخ سنج نیا طسوتم ًلاومعم
ات ( گرزب
Wallander 2008
،)
ًاتدمع یرگرب ز اب و هنوگ دنچ
نی هم سمرگ ی ر ی مه ی هش زبس یم .دنشاب لوا ی ن راب
، ا ی ن طسوت سنج
Linnaeus
لاس رد 1753
دش فیصوت و
زا ب نامز نآ ی
ش زا 450 صوت هنوگ ی ف هدش هک دنا ادعب بی ش رت نآ رظن رد فدارتم اه
ش هتفرگ د دن هنوگ .
Fraxinus excelsior
لوادتم هنوگ هیقب زا رت و تسا اه
Common Ash
هدیمان
یم ی ،هنوگ نیا .دوش ک
هنوگ مهم یتخرد لگنج رثکا رد
اه ی تسا اپورا رد لدتعم (
Vacek et al.
2015; Pliura 1998
هنوگ .)
F. excelsior
یرامیب لماوع و تافآ لباقم رد کانرطخ یاز
هب تبسن
سب ی را ی هنوگ زا اه ی تخرد نا نهپ ساسح گرب ی
ت رتمک ی دراد (
Kowalskiet al. 2016
.)
کشجنگ نابز تخرد ،
تخرد عیرس ابیرقت ی دشرلا
ورک جات اب ی
لکش قیمع هشیر متسیس و
تسا رد هک ماگنه غولب
، نآ جات مکارتم و و ربز تخرد تسوپ یاراد
فاکش یم قیمع یاه دوش
.
رتهب نی ارب نامز ی وا ات ناتسمز طساوا زا کشجنگ نابز تخرد ر ب تشک لی
تسا راهب .
تخرد
کاخ رد کشجنگ نابز یاه
یم یتوافتم دنک دشر دناوت
، کاخ صوصخم اما یکهآ راتخاس اب ییاه
تسا ییاپورا کشجنگ نابز . (
F. excelsior
لگنا رسارس رد ،)
ی س ، و هب ی هژ رد کاخ اه ی کهآ
،ی
تسا هدرتسگ (
Phillips & Burdekin 1982
.) هنوگ اه کشجنگ نابز ی کاخ رد
اه ی خلصاح ی ز اب
یلاابpH
5 / 5 رتهب ی ن م ناشن ار دشر ی
هد ن .د یلک روط هب کشجنگ نابز تخرد و بوطرم کاخ
ار ینغ یم حیجرت یتخرد کشجنگ نابز .دهد
یکشخ طیارش رد یتح هک تسا مزیناکم زا
ییاه
2Van
3Qushdili
رادروخرب تسا
یم هک دناوت هنزور لدابت و زتنسوتف زا ییلااب حطس ناکامک ظفح ار یا
دنک نیتم(
-
یگنروا و هاوخ 1395
.) یم هایگ نیا دنک لمحت ار داب شزو و دیشروخ میقتسم رون دناوت
و رد
طیارش هب مواقم ناهایگ زا یکی فیدر دعاسمان
رارق هتفرگ .تسا
1-3-1 - هایگ یسانش
ناتخرد نیا لگ ندوب اراد هطساو هب
هفان ،گربساک نودب یاه رادلاب هویم و مچرپ ود اب یا
راماس (4 Samar
هناوج و ) هایس یاه گرب و یهجو راهچ گنر
هناش بکرم و لباقتم یاه صیخشت یا
یم هداد .دنوش لگ اه ی گرب ندش زاب زا لبق کشجنگ نابز تخرد امن اه
نای م ی ددرگ .
کشجنگ نابز ییاپورا
(
F. excelsior
) هناوج هک طسوتم عافترا اب تسا یتخرد هنت و هایس یاه
یرتسکاخ هچگرب ،دراد هریت و گنر
یضیب نآ یاه کون یمک و لکش
و فاص گرب تشپ ،دنتسه راد
یم کرک زا یراع گربگر هیشاح رد طقف و دشاب
کرک یمک اه یم هدید یزخ یاه
یتباث( دوش
1387 ی هنوگ نیا .) ک
رگرب تخرد ی
ز طسوتم و یاراد گرب اه ی کرت ی ب ی روط هب هک تسا گرزب
بسن ی م دشر ی دنک .
هنوگ
F. excelsior
رتگرزب ی ن رد تخرد نیا
تسا سنج هب غولب نامز رد نآ عافترا هک
20-35
اتیاهن( رتم 40
یم )رتم نیب نآ هقاس رطق طسوتم .دسر 70
- 30 یتناس اتیاهن( رتم 150
یتناس رتم
.تسا ریغتم )غلاب ناتخرد رد هدلگ
تخرد ی زا
20 - 15 عورش دعب هب لاس و
داب هدرگ ثعاب ناشفا
ی
هناد یاه ا نی گ های م ی دوش (
Pliura & Heuertz 2003
.)
رخاوا کرت زا لبق راهب ی
ند هناوج اه ی گرب ، م ناتخرد ی
لگ دنناوت اه
ی هدام ،رن یا دورفامره ی
5ت
(
2013 . et al Pautasso
) ار .دنشاب هتشاد ب
ی ش رت هنوگ اه ی
Fraxinus
تلاح هب ود هیاپ هک دنتسه
لگ اه ی هدام و رن ناتخرد یور
هناگادج یم افوکش دنوش
و لگ رمع اه ی لگ زا هدام اه
ی ب رن شی رت
تسا . لگ لگ و زبس ًابیرقت هدام یاه یاه
رن درز گنر تسا . هویم ا نی تخرد ژاو لکش هب
مخت و یغرم تروص هب هشوخ
یا وآ نازی م ی هویم .دوش یاه
ب و کشخ یضی
لکش ی مک هک ی کون ت زی
م ی
،دنوش بش هی دنتسه کشجنگ ِنابز لکش(
1 - 2 ).
هویم نیا طقف
یور هدام ناتخرد لیکشت
یم دوش . کشجنگ نابز ار یلحاس و یئارحص یاوه و بآ و امرگ
یکم لمحت دکنک
یکلو ، و داکیز یامرکس
یمن ار دتمم دری پ
.
عون4
ی م ی هو وتحم و کشخ ی
ی ک هرانک هک تسا هناد اه
ی اراد و کزان نآ ی
لاب رهاظ م دننام ی دشاب .
دوجوم ره5
ی بط ود هک ی تع دراد
، ی نع ی مه ن مه و ر هدام .تسا
لکش 1 - 2 - ( کشجنگ نابز تخرد هویم Kaveh et al. 2015
)
1 - 3 - 2 - کشجنگ نابز تیمها
هبنج زا کشجنگ نابز یم هک دراد تیمها فلتخم یاه
نآ زا یدادعت هب ناوت درک هراشا اه
:
ییوراد صاوخ کرت ی تاب ش ی م ی ا یی گ ی ها
Fraxinus
لماش ( اهدیئودیریوکس
Secoiridoids ()
Takenakaet al.
2000; Ca̧liş et al. 1993; Kostova & lossifova 2002
،) نف ی ل تا ئونا ی اهد (
Phenylethanoid
) ،
ئونولاف ی اهد (
Flavonoids
) وک ،
م را ی ن اه (
Coumarins
) ل و ی نانگ اه (
lignans
) م ی اربانب .دشاب ی
ن نآ
گ ناونع هب ار ی
ها ی لاعف اب ی ت اه ی ب ی ژولو ی ک ی وراد و یی هتفرگ رظن رد عونتم ا
دن ط . ی ف قوف هداعلا ا ی
وراد صاوخ زا یی
نامرد ی دض هلمج زا تسا هدش تبث نآ تنآ ،باهتلا دض ،ناطرس
ی سکا ی ناد دض ،
م ی بورک نوخ راشف دض ،ی تظفاحم و
بصع هدننک ی
ا رب هولاع . ی
ن اه ، ییایمیش تابیکرت ز
ی تس لاعف
لوباتم و ی ت اه ی وناث ی ه نآ م ی م روط هب دنناوت ؤ
رث ی انص رد ی ع ارآ ی ش ی ناونع هب و ی
ک دض لماع
.دنوش هدافتسا بسانم شوج م رظن هب
ی دسر زا یخرب هنوگ اه ی
Fraxinus
هراصع ،
و اه
لوباتم ی ت اه ی مرت ی م گولج ،تسوپ هدننک ی
ر هدننک ی سآ زا
ی ب وتف د ی مان ی ک تظفاحم ، هدننک
،دبک زا
د ی ترو ی
6ک ساسح دض و ی
ت دوش جارختسا زین (
2007 Iossifova
&
Kostova
نینچمه .) زا
Fraxinus
ارب ی نامرد ی تسوب رترآ ، ی ت تامور درد ، ی
مس ی س ، ی تس ی ت رد رس تسوپ شراخ نامرد و
یم هدافتسا یتنس بط ( دوش
Ca̧liş et al. 1993
ازجلا لامش رد.) ی
ر ،
F.angustifolia
ارب ی نامرد
بی رام ی اه ی باهتلا ی رترآ دننام ی
7ت تامور ، ی مس ن و سرق یم هدافتسا ( دوش
2016 . et al Ayouni
.)
( نیتلوکسِا
Esculetin
) هنوگ طسوت هدش دیلوت
F. rhynchophylla
، لد هب ی ل ب راهم ی نا
نییاپ یاهوراد وزج6
نوخ راشف هدنروآ
باهتلا7
لصفم
س ی کوت ی ن اه ی باهتلا ی
، تسوپ باهتلا یرامیب رد
atopic8
م شهاک ار ی
دهد (
2018 . et al Jeong
) .
هناد
F. excelsior
هب ا غ ناونع و
هیودا و هب هدافتسا نوخ دنق هدنهاک لماع ناونع هب یتنس روط
یم ( دوش
Visen et al. 2009
.) تسوپ اه ی هدش کشخ هنوگ
یا مان اب
F. americana
(
White
یارب )ash
یرامیب یخرب نامرد رد اه
بط یتنس سا هدش هدافتسا اپورا ( ت
Takenaka et al.
.)2000
گرب هدناشوج هراصع یاه
نابز کشجنگ یم هدافتسا یمسیتامور یاهدرد یارب
دوش زا .
هویم اه ی نآ یارب یشونمد تهج
لصافم درد نیکست یم هرهب
دنرب مه . رک عفد یارب نینچ م
و
هدافتسا تخرد تسوپ و گرب زا هدور لگنا یم
.دوش یارب هفرس راچد هک یدارفا دیدش یاه
یم دنوش
، تسا یبوخ رایسب نامرد تخرد نیا مخت شونمد (
https://www.isna.ir/news
.)
انیل ( سوئئ
Linnaeus
لاس رد ) 1735
دض صاوخ کشجنگ نابز ناتخرد هک تسا هدرک ملاعا
تسوپ هراصع ،هدش ماجنا تاقیقحت قبط و دنراد ییایرلاام
F. excelsior
یم لحارم دشر زا دناوت
لگنا یسنج ریغ
Plasmodium falciparuum Welch
دنک یریگولج یهاگشیامزآ طیارش رد
(
Aydin et al. 2010
.)
یتنیز و یطیحم تسیز ،یتعنص ،یراجت صاوخ کشجنگ نابز یاهدربراک
راجت فلتخم ی
ز ، ی تن ی ژولوکا و ی ک ی م هئارا ار ی دهد
، زا نآ بوچ هب
لد ی ل گدنشخرد ی
ک و ی ف ی ت اپ ی راد هدام ناونع هب ا
ی ارب تخاس ی ندب
ه گ ی رات م هدافتسا ی دوش نابز .
کشجنگ رد
هیهت شکور اه ی رادا ناملبم یم رارق هدافتسا دروم رایسب ی
دریگ . هنوگ
F. nigra
(
Black Ash
زین)
ب یار اهدبس تخاس ی
موب طسوت ماوداب و کبس ی
نا رمآ ی اک یی دراد دربراک و
زا
نآ ه ی مز سب ی را بوخ ی دیلوت م ی .دوش
یاراد کشجنگ نابز تسا مکارتم و تخس بوچ
یبوچ ، سب و مکحم ی
را وق ی تسلاا اما ی ک
هک تسا هدرتسگ هدافتسا ا
ی ارب ی گتسد ،نامک تخاس ی
هر رازبا سیب بوچ ، ،لبط ،لاب
هتسد یاه
درایلیب بوچ ،سینت تکار ،اهریت ،ریشمش قیاق ،یزرواشک مزاول ،
و .دراد ...
راتخاس وق ی رهاظ ،
فاطعنا و بوخ پ
ی ر ی نابز بوچ تسا هدش ثعاب کشجنگ
.دوش هدافتسا هلپ تخاس یارب نآ زا
نآ بوچ لد هب
ی ل صاخ ی ت عاجترا ی
،دراد هک م
ی دناوت تخاس یارب مخ تاعطق
ی هد هلپ ا ی هدرن و
دریگ رارق هدافتسا دروم .
هنوگ اه ی
Fraxinus
لد هب ی ل نتشاد بوچ اه ی و و دنمشزرا ی
گژ ی اه ی
رس ی ع نآ دشر هب اه ی ک ی لصا زا ی رت ی ن هنوگ اه ی عرز و تشک دبت اپورا رد
ی ل هدش ( دنا
Çiçek &
Yilmaz 2002
.)
ی8
ک باهتلا للاتخا ی
تسوپ نمزم ی
لخاد تسوپ ی
کشجنگ نابز بآ
ی (
F. quadrangulata
بآ گنر عبنم ناونع هب ) ی
هدافتسا دروم
.تسا هتفرگ رارق
ا
ز رظن ز ی تس حم ی ط
،ی ناتخرد کشجنگ نابز م و
ی هو نآ ز اه ی هاگتس اه ی فلتخم
ح ی تاناو باجنس و ناگدنرپ هلمج زا اه
ار م مهارف ی دننک . خرب ورلا ی هنوگ دننام تارشح اه
ی
Lepidoptera
گرب ،
اه نآ ی م فرصم ار ی
دننک . هخاش اه هک کشجنگ نابز ناتخرد ی اپ رد
یی ز
م عطق ی دنوش
، م ی ناوت ن د ی ک ناتسمز عبنم ی
ارب شزرا اب ی
ح ی تاناو لها ی شاب هنوگ .دن
F.
angustifolia
م ی ناونع هب دناوت ی
ک تعنص لوصحم ی
ارب ی لوت ی د گنر اه ی بط ی ع ی جاسن گنر و ی
و مه نینچ وراد ناونع هب ی
تنس ی .دوش هدافتسا هدش سره هک یکشجنگ نابز ناتخرد
هب دنا
یاضف زا یساسا یدامن ناونع ( دنتسه زبس
Moe & botnen1997
.)
4-1 - قیقحت تیمها
ناتخرد ار یرهش یاضف زا یگرزب شخب نابایخ هیشاح
اه و کراپ اه یم لیکشت دنهد
رد و
نآ لرتنک هب تبسن دیاب زبس یاضف ناتخرد و ناهایگ رد یرامیب هنوگ ره دوجو تروص اه
مادقا
.دوش یترابع هب و دنراد شقن رابغ و درگ نتفرگ و اوه تیفیک دوبهب رد یرهش قطانم رد ناتخرد
.دنتسه یرهش یاضف یعیبط هیامرس یاضف نادقف
تحت ار رهش نینکاس و اهرهش تملاس ،زبس
یم رارق ریثات .دهد
هدرتسگ روط هب کشجنگ نابز ،ناریا رد دراد دوجو اهرهش زبس یاضف رد یا
یرامیب هب یرتمک هجوت یلو تاقیقحت و هدش ناتخرد نیا یگدیکشخرس و لاوز اب طبترم یاه
یبدرا زبس یاضف .تسا هدش ماجنا هطبار نیا رد یکدنا رایسب لاس رد ل
یگدیکشخرس اب ریخا یاه
نابز ناتخرد گ
زا یرایسب رد کشجن و هدش وربور قطانم
یلع یرامیب عویش مغر
، ییاسانش
.تسا هدنام یقاب هتخانشان لماوع نیا و هدشن ماجنا یرامیب نیا اب هارمه یچراق لماوع لماع رگا
یلصا زبس یاضف رد ناتخرد نیا رد یرامیب تراسخ ،دوشن ییاسانش
و رهش ییابیز هب یدایز
هب لاباقتم لاس
م ناسنا حور ت .درک دهاوخ دراو
یگدیکشخرس لماع ییاسانش مدع ،یلک روط هب
نآ شقن رد للاتخا ثعاب ناتخرد نیا اه
، کشجنگ نابز ناتخرد نتفر نیب زا و یرامیب شرتسگ
.دش دهاوخ چراق
اه اهرگرامیب زا یگرزب هورگ ناونع هب رامیب نینچ داجیا رد
ی و دنراد شقن ییاه
مهم زا یکی یم بوسحم ناتخرد لاوز لیلاد نیرت
.دندرگ یرامیب طسوت هک یهایگ یاه
یاهرگرامیب سوریو لثم فلتخم
یرتکاب ،اه چراق ،اه
اهدتامن و اهآوزوتورپ ،اه یم داجیا
دنوش ثعاب ،
یم لوصحم دیلوت و هایگ درکراک شهاک دوش
( De Silva et al. 2018
نآ زا .) یارب هک ییاج
نآ لماع دیاب ادتبا یرامیب ره لرتنک دوش هتخانش یرامیب
، نیاربانب چراق یسررب هب رگرامیب یاه
یم یلامتحا میزادرپ
.دوش مهارف لرتنک یارب یرتسب ات
5-1 - قیقحت فده
لاس رد کشجنگ نابز ناتخرد رد لاوز نآ لابند هب و یگدیکشخرس یرامیب ،ریخا یاه
یم هدید لیبدرا یرامیب .دوش
نآ ناتخرد و زبس یاضف یدوبان رد یلصا لماوع زا یچراق یاه
یم بوسحم چراق ییاسانش فده اب رضاح قیقحت .دنوش
یگدیکشخرس و لاوز اب هارمه یاه
چراق نیا .تفرگ تروص لیبدرا رد کشجنگ نابز ناتخرد چراق لماش اه
رد لیخد یاه دادسنا
و یدنوآ ناتخرد نیا یگدیکشخرس
ع و داجیا یچراق لماو هکل هدننک
و هشیر یگدیسوپ و یگرب
هب هقوط یم زاسدعتسم لماوع ناونع شاب
ن د رد مزلا تامادقا ،رما نیا لابند هب هک تسا یهیدب .
.دوب دهاوخ ماجنا لباق لیبدرا زبس یاضف رد هضراع نیا تیریدم یارب هدنیآ
لصف مود
یق حت
هنیشیپ و ینابم
ق
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
1-2 - هنیشیپ رد ناتخرد لاوز و ناریا
ناهج
ای لاوز
Decline
یم رادناج کی یجیردت گرم یانعم هب نتفر نیب زا ثعاب اتیاهن هک دشاب
یم هایگ کی لماک رد .دوش
هطبار اب
،لاوز یگدیکشخرس رد هشیر و هقوط یگدیسوپ و
ناتخرد ،
شهوژپ تسا هدش ماجنا یفلتخم یاه یم هک
نآ زا یدادعت هب ناوت اه
:درک هراشا
یسررب رد ببس
یسانش لاهن هشیر یچراق یگدیسوپ یرامیب دزی ناتسا رد غات یاه
، هنوگ ییاه
زا
Fusarium
،
Rhizoctonia
،
Pythium
هنوگ و
Altrnariaalternata
دندش ییاسانش و یزاسادج
( غابص فرش ناراکمه و یدابآ 1381
.) ( ناراکمه و یرواد 1382
گرم و لاوز للع یسررب رد زین )
متاح لگنج طولب ناتخرد ریم و نیکشم گیب
چراق ،رهش یزکاخ یاه
Armillaria sp.
،
Fusarium
،spp.
Phytophtohra sp.
،
Pythium sp.
،
Rosellinia sp.
رد و ییاسانش هارمه لماوع ناونع هب ار
،تیاهن
Armillaria mellea
.دندرک یفرعم لگنج نیا لاوز لماع ناونع هب ار
،سراف ناتسا رد یدهملاوبا همشچ یلگنج کراپ ناتخرد ریم و گرم و فعض للع یسررب رد ریظن یچراق یاهرگرامیب
F. sambucinum
، Fusarium solani
،
Pythium okanoganens
و
Rizoctonia solani
( ناراکمه و رباصرادهگن طسوت 1382
یزاسادج ) نارهت زبس یاضف رد .دندش
یرلااس تاجن طسوت دیفس توت یگدیسوپ یرامیب لماع یسررب و ییاسانش ناونع اب یقیقحت زین ( ناراکمه و 1383
،قیقحت نیا رد هک تسا هتفرگ تروص )
Nattrassia mangiferae
هب ناونع
ناتخرد نیا یگدیکشخ لماع .دش ییاسانش
لماوع یور یرگید هعلاطم رد یچراق
هارمه هشیر و
هقوط ناتخرد ماداب ور هب لاوز رد ناتسا یاه ناجیابرذآ
،یقرش
،نانمس دزی و لاحم راهچ و
،یرایتخب هیادج
زا ییاه
Alternaria sp.
،
Armillaria mellea
،
Cylindrocarpon sp.
،
Fusarium
compactum
،
F. oxysporum
،
F. solani
،
Macrophomina phaseolin
،
Penicillium sp.
،
Phytophthora cactorum
،
Rhizoctonia solani
،
Rosellinia necatrix
، Phytophthora
cactorum
،
Trichoderma sp.
و
Verticillium dahliae
دندمآ تسد هب ناراکمه و یجزید(
1385 .) هرقن ورس ناتخرد گرم و یگدیکشخ للع یسررب رد یا
زین ،مق هقطنم رد هک دش مولعم
هعومجم چراق نآ لابند هب و هدش تخرد ندش فیعض ثعاب کیژولویزیف و کیژولوکا لماوع زا یا
یازیرامیب
Nattrassia mangiferae
یم رارق ریثات تحت ار هایگ دهد
ناراکمه و نمادکاخ(
1387 ( یمشاه ینب و یلامج ،یرگید قیقحت رد .) 1389
یکیژولویزیف و یکیژولوتاپ یسررب هب )
Nattrassia mangiferae
هیاس ناتخرد لاوز لماع ناونع هب مرف و دنتخادرپ زاریش رهش رد راد
.دندرک یزاسادج یتنیز ناتخرد ییاوه تمسق زا ار هنوگ نیا کی ( ناراکمه و ناکشا 1390
رهش دزیا رد توت ناتخرد هراسخاش یرامیب هس یسررب رد )
اب هارمه ییاروپسوتیس رکناش ،)نلایگ( هناتسآ و )ناردنزام(
Cytospora cincta
یگدیکشخ و
اب هارمه ییاپیرتاید
Diatrype stigma
یگدیکشخرس و لاوز للع یسررب رد .دندرک ییاسانش ار
( یمشاه ینب و یلامج طسوت زاریش رد رانچ ناتخرد 1391
زا ) 41 ،یسررب دروم تخرد
چراق یاه
Alternaria
،
Aspergillus
،
Chaetomium
،
Choriothyrium
،
Cytospora
،
Helminthosporium
،
Nattrassia mangiferae
،
Penicillium
،
Rhizopus
و
Ulocladium
ندش یزاسادج د
چراق هک
Nattrassia mangiferae
هیادج دنچ و
Cytospora
هدیرب هخاش یور
و تخرد ندش فیعض بجوم کیژولویزیف لماوع هک دش صخشم ،یسررب نیا رد .دندوب ازیرامیب ندرک مهارف تیاهن رد هدش ریخا یازیرامیب چراق ود یارب تصرف
( ناراکمه و یچناخد .دنا 1392
)
هنوگ
Cytospora chrysosperma
ار یناوارف اب 76
/ 23 چراق یسررب رد ،دصرد اب هارمه یاه
یرامیب هتسه هویم ناتخرد هنت یاه ناتسا رد راد
ناجیابرذآ یاه .دندرک یزاسادج یبرغ و یقرش
لاس رد 1392 مه و هفینح ، زا شرازگ نیلوا ناراک
Diplodia malorum Fuckel
ناونع هب ار
.دندرک یفرعم ناریا رد بیس ناتخرد رکناش یرامیب لماع برع
( ناراکمه و داژن 1392
رد )
هیادج ،نامرک ناتسا فلتخم قطانم رد وم ناتخرد لاوز اب هارمه یچراق رولف هعلاطم زا ییاه
Fusarium sp.
.دندروآ تسد هب ار
( یدارم و یوردص 1396
زا هنوگ دنچ ،ناریا رد طولب مهم یرامیب راهچ یفرعم رد )
Phytophthora
.دندرک شرازگ طولب یناهگان گرم لماع ناونع هب ار ( ناراکمه و روپاقآ
1394 )
رد یسررب یکیمونوسکات هنوگ
بکرم
Valsa sordida
، لماع یرامیب رکناش ناتخرد طولب دادعت ،
35 قلعتم هیادج .دندرک یزاسادج ناتسلگ ناتسا زا ار هنوگ نیا هب
هدش ماجنا بیس ناتخرد لاوز اب هطبار رد هک یقیقحت رد ،
نیا رد هدش داجیا لاوز لماع
،ناویات لامش رد ناتخرد
Fusarium solani
دش هتخانش
Wang et al. 2010) )
. یسررب رد
،هتفرگ تروص ناریا رد روگنا ناتخرد لاوز یور هک یرگید
Botryosphaeria dothidea
ناونع هب
