*Corresponding author
2228- 7744/ © 2022 The Authors. Published by University of Isfahan
This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses BY-NC-ND 4.0)
DOI: 10.22108/NMRJ.2022.131764.2605
https://nmrj.ui.ac.ir/?lang=en New Marketing Reserch Journal
E-ISSN: 2228- 7744 Vol. 12, Issue 2, No.45, Summer 2022
Document Type: Research Paper
Received: 10/12/2021 Accepted: 01/05/2022
Identifying Factors Affecting Value Creation for Corporate Banking Customers
Ali Asghar Farahmand
PhD Candidate of Business Management, Department of Business Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
Mir-Feiz Fallah-Shams*
Associate Professor, Department of Financial Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
Gholam Reza Zomorodian
Assistant Professor, Department of Financial Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
Extended Abstract
Introduction: Competitive environment, diverse customer needs, different services and processes, change of approach and attention of banks to an important subset of comprehensive banking called corporate banking. It deals with corporate customers with a significant share of financial market resources. In view of this, identifying the effective factors in creating value for the corporate customers is essential and increases customer and market share.
Methodology: The population of this mixed-methods study is selected from among experts, key informants with experience in the banking industry, customers of Refah Bank of Tehran and Isfahan, as well as university professors. Initially, in the qualitative phase, with in-depth and semi-structured interviews from amongst 18 samples, information was collected and continued until the data saturation.
Based on the results of the qualitative phase, the validity and reliability of the questionnaire were confirmed. To identify the factors, a questionnaire was distributed among 270 corporate customers and four factors were extracted through exploratory factor analysis. Then, to evaluate the structure of the extractive factors, confirmatory factor analysis with distribution among 265 samples, other than the previous sample, was employed.
Discussion and Conclusion: All fitness indicators revealed the adequacy of the model. The extracted
2 New Marketing Reserch Journal, Vol 12, No. 2, Ser No. (45), Summer 2022
factors of the study are as follows: ease of work, fostering positive experiences for customers, bank selection, and re-referral; duty services, equipping the bank with state-of-the-art banking knowledge and processes, exciting factors, meeting needs beyond expectations, modern services; up-to-date e-services with the approach of moving towards modern and digital banking. Banks’ focus on these factors includes a comprehensive supply of the needs of this group of customers from initial expectations and access to the highest specialized financial and credit services, and an executive framework for marketing measures to retain customers and increase customer share and the overall result. The bank's market share is achieved in the most favorable way by gaining maximum customer satisfaction.
Keywords: Corporate Clients, Value Creation, Value-Creating Factors, Factor Analysis, B2B.
References
- Almquist, E., Cleghorn, J., & Sherer, L. (2018). The B2B Elements of Value. Harvard Business Review, 96(3), 72-81.
- Almquist, E., Senior, J., & Bloch, N. (2016). The Elements of Value. Harvard Business Review, 94(9), 8-72.
- Andrea, N. (2013). Approaching Service Innovation Patterns. European Journal of Interdisciplinary Studies, 5, 39-45.
- Davies, K. A., Lane, A. M., Devonport, T. J., & Scott, J. A. (2010). Validity and reliability of a brief emotional intelligence scale (BEIS-10). Journal of Individual Differences, 31(4), 198-208.
- Ernest, Y. (2013). Successful Corporate banking. Report of Research, EPGM Limited, 20-26.
- Kotler, P., & Bliemel, F. (2007). Marketing-management Stuttgart. Schaffer-Poeschel.
- Kurznack, L., Schoenmaker, D., & Schramade, W. (2021). A model of long-term value creation.
Journal of Sustainable Finance & Investment, 1-19.
- Kyriazos, T. A. (2018). Applied psychometrics: sample size and sample power considerations in factor analysis (EFA, CFA) and SEM in general. Psychology, 9, 2207-2230.
- Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity 1. Journal of Personnel Psychology, 28(4), 563-575.
- Lusch, R. F., Vargo, S. L., & O’Brien, M. (2007). Competing through service: Insights from service dominant logic.Journal of Retailing, 83(1), 5–18.
- Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research. Lippincott Williams & Wilkins.
- Pechtl, H. (2005). Preispolitik. Stuttgart: UTB.
- Polit, D., & Tatano Beek, C. (2017). Nursing Research: Generating and Evidence for Nursing Practice (lOe éd.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
- Speziale, H. S., Streubert, H. J., & Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing: Advancing the humanistic imperative. Lippincott Williams & Wilkins.
- Sualehkhattak, M., & Hussain, M. C. H. (2017). Do growth opportunities influence the relationship of capital structure, dividend policy and ownership structure with firm value: Empirical evidence of KSE. Journal of Accounting and Marketing, 6(1), 1-11.
- Waltz, C. F., Strickland, O. L., & Lenz, E. R. (2010). Measurement in nursing and health research.
Springer Publishing Company.
- Zhang, X., & Chen, R. (2008). Examining the mechanism of the value co-creation with customers.
International Journal ofProduction Economics, 116(2), 242-250.
همانلصف یملع تاقیقحت یبایرازاب نیون
لاس مهدزاود
، هرامش مود
، هرامش یپایپ ( 45 ) ناتسبات 1401
خیرات تفایرد : 19 / 9 / 1400 خیرات
شریذپ : 11 / 2 / 1401
ص : 20 - 1
یشهوژپ هلاقم
* لوؤسم هدنسیون 2228- 7744/ © 2022 The Authors. Published by University of Isfahan
This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses BY-NC-ND 4.0)
DOI: 10.22108/NMRJ.2022.131764.2605
ؤم لماوع یياسانش رث
رب قلخ شزرا يارب نايرتشم يرادكناب یتكرش
یلع دنمهرف رغصا
،1
سمش حلاف ضیفریم
*2
، نايدرمز اضرملاغ
3
1 - یرتکد یوجشناد یناگرزاب تیریدم هورگ
، ،یزکرم نارهت دحاو یملاسا دازآ هاگشناد
، ناریا ،نارهت
2 - رایشناد
،یلام تیریدم هورگ ،یزکرم نارهت دحاو
،یملاسا دازآ هاگشناد ناریا ،نارهت
3 - رایداتسا
،یلام تیریدم هورگ ،یزکرم نارهت دحاو
،یملاسا دازآ هاگشناد ناریا ،نارهت
هدیكچ اضف ی تباقر ی
، نی اهزا ی عونتم رتشم ی
،نا تامدخ و ارف ی اهدن ی ارجا یی
،توافتم غت یی ر ور ی درک و هجوت کناب اه هب ز ی شخبر مهم ی زا رادکناب ی عماج
هب مان رادکناب ی تکرش ی ار رورض ی هدرک تسا هک رتشم ی نا تکرش ی اب مهس ز ی دا ی زا عبانم اهرازاب ی لام ی
؛دنراد اربانب ی
،ن اسانش یی لماوع رثؤم
رد ا ی داج شزرا ارب ی رتشم ی نا تکرش ی ثعاب ازفا ی ش مهس زا رتشم ی و مهس رازابزا دهاوخ دش . شور شهوژپ رضاح زا عون کرت یب ی تسا . عماج ۀ
رامآ ی
ْشهوژپ
،ناصصختم ناعلطم
لک ی د ی قباساب ۀ تعنص رادکناب ی و رتشم ی نا تکرش ی کناب هافر ناتسا اه ی نارهت و ناهفصا و نچمه ی ن ناداتسا
هاگشناد دنتسه . ادتبا رد شخب ک ی ف ی اب بحاصم ۀ مع ی ق و ن ی هم راتخاس ی هتفا زا 18 هنومن زا عماج ۀ رامآ ی
، تاعلاطا ذخا دش و ات لحرم ۀ عابشا هداد اه
همادا ی تفا . ساسارب اتن ی ج جارختسا هدش رد شخب ک ی ف ی
، همانشسرپ ا ی حارط ی دش و اور یی و اپ یا یی نآ سررب ی و أت یی د دش . ارب ی اسانش یی
،لماوع
همانشسرپ ب ی ن 270 رتشم ی تکرش ی زوت ی ع و اب هدافتسا زا لحت ی ل لماع ی فاشتکا ی
، راهچ لماع جارختسا دش . سپس هب روظنم زرا ی با ی و أت یی د راتخاس
لماوع جارختسا ی
، زا لحت ی ل لماع ی أت یی د ی اب زوت ی ع رد ب ی ن 265 نومن ۀ د ی رگ هک اّزجم زا نومن ۀ لبق ی
،دندوب هرهب هتفرگ دش . لک ۀی صخاش اه ی
گدنزارب ی کاح ی زا افک ی ت لدم دوب . لماوع جارختسا هدش ترابع تسا زا : تلوهس ماجنا راک ( هک ثعاب ا ی داج هبرجت اه ی تبثم ارب ی رتشم ی نا و
باختنا کناب و عجارم ۀ ددجم م ی دوش )
؛ تامدخ ظو ی هف ا ی ( ندوبزهجم کناب
هب شناد و ارف ی اهدن ی هب زور و صصخت ی کناب ی )
؛ لماوع فوعشم
هدننک ( مأت ی ن ن ی اهزا ی رتارف زا راظتنا هک زم ی ت تباقر ی ا ی داج م ی دنک )
؛ تامدخ ون ی ن ( ندوبدمآزور تامدخ
نورتکلا ی ک اب ور ی درک تکرح هب تمس
رادکناب ی ون ی ن و د ی ج ی لات .)
هژاو دیلك اه
: رادکناب ی تکرش ی
، قلخ
،شزرا لماوع شزرا رفآ ی
،ن لحت ی ل لماع ی
، بسک اهراکو B2Bی
2 / تاقیقحت یبایرازاب
،نیون لاس مهدزاود
، هرامش مود
، هرامش یپایپ ( 45 ) ناتسبات 1401
-1 همدقم ساااااسارب برجت
ی تا نارگاااشهوژپ و
ع لاط م ۀ
،نوتم
ودت ی ن طخ اااشم ی یاه دج ی د و باااسانتم اب
تلاوحت
دم آزور اااس
ی متاااس اه ی رازاب ی با ی
، اااااضف ی زاج م ی و
نورتکلا ی ک ی
، دم ی ر ی ت لام ی و اااس ی ر شخب اه زا وااس یی و
غت یی تار لدم اه ی بااسک راکو لاعف ی ن هزوح یاه فلتخم
داصتقا ی رد رازاب زا وس ی د ی رگ ترورض غت
یی ر هاگن یاه
کناب ی هب تمس رتش م ی نا اراد ی س ناتپ ی ل و فرظ ی ت لااب ر ا
ای باج م ی دن ک . ع لاط م ۀ ا ی ن عواااضوم م
ی دن اوت ققحت
،فادها مهس رازاب و مهس زا رتشم ی ار رد ماظن اه ی ام ل ی
و داااصتقا ی کناب ی هب ناونع ی ک ااسااسؤم ۀ وپ یا رد ن ی زا هب
بذج و صخت ی ص عبانم لام ی و اقترا ی رمتسم درکلمع اب
راااض ی ب ثأت ی ر لااب ار ققحم دنک . اااصخت ی ص زه ی هن یاه
رازاب ی با ی ز ی دا و بسانتمان نودب
وگلا ی دنمفده هب حم قق
ندش ن فادها صوصخرد مأت
ی ن لماک ن ی اهزا ی رتش م ی نا
تکرش ی
، اضر ی دنمت ی و زاسرادافو ی
رجنم م ی دوش و ا ی ن
هتسد زا رتشم ی نا هب دنچ ی ن کناب فلتخم ور ی م ی دنروآ
و اه لأخ ی ره کن اب ار زا کن اب د ی رگ هب لاط م و مأت ی ن
هتس اوخ م ی
؛دننک اربانب ی
،ن ن ی زا هب ییاس انش لماوع
م رثؤ
رب قلخ شزرا و هعااسوت و زکرمت رب نآ یارب رتااشم ی نا ی
هک رد بلاق ااصخااش ی ت قوقح ی و هب مان تکرااش لاعف
ی ت
،دنراد رورض ی یم دنک .
لدم یاه بسک راکو کناب ی هک لاحرد رضاح طسوت
کناب یاه رترب ناهج حرط ر ی ز ی و هدافتااسا م ی
،دنوااش رب
شخب دنب ی رتااشم ی نا رب انبم ی شزرا راظتنادروم ی
ا نی اهزا
زکرمتم دن تاااسه . ای ن کن اب اه هورگ دن ب ی هب ی هن ا ی زا
رتاااشم ی نا ی ار هک ن ی اهزا و هتاااسوخ یاه نااااسمه دنراد
و
شزرا پ ی داهنش ی لباق هئارا هب اهنآ هباش م
،تس ا رد لحم
ااصخااشم ی
زا نامزاااس دوخ
زکرمتم یم دننک . رادکناب ی
1. Ernest & Young
تکراااش ی رد ناهج لاااصاح کفت
ی ک رتاااشم ی نا گرزب
قوقح ی زا اس ی ر ی ن تسا ( رقاب ی
، 1396 .)
رادکناب ی تکراااش ی ی ک ی زا مهم رت ی ن ز ی شخبر اه ی
زوح ۀ رادکناب ی عماج تااسا . رادکناب ی تکرااش ی ترابع
تاااسا زا هع ومجم تام دخ
کناب ی حارط ی هداااش ارب ی
ندروآرب ن ی اهزا ی و ی ژ ۀ رتشم ی نا تکرش ی هجوتاب هب ارش ی ط
و لئاااسم صاخ ره بااسک راکو . فادها لوا ۀی رادکناب ی
تکراااش ی
، ازفا ی ش مجح دتاااسوداد رد
زوح ۀ تکراااش ی
،
اقترا ی حطس اضر ی ت و ازفا ی ش شزرا ا ی هدشداج رد
ا ی ن
هزوح تاااسا . ارگ ی ش هب ا ی ن اااس ی متاااس یم دناوت ازفا ی ش
دادع ت رتاااشم ی
،نا شهاک زه ی هن یاه لمع ی تا ی
، شهاک
جورخ رتاااشم ی نا و ازفا ی ش شزرا دوزفا ۀ دااااصتقا ی رد
زوح ۀ تکرش ی ار هب لابند هتش اد دش اب ( تس نرا و ی
1، گنا
2013 .) اجنآزا یی هک تعنااص رادکناب ی رد ند یا هب تدااش
تباقر ی
،هدش ارگ ی ش هب شهوژپ یاه طبترم اب اس انش یی
نی اهزا و هتساوخ اه ی رتشم ی نا مها ی ت ب ی رتش ی ی هتفا تسا .
هب ای ن
،روظنم تامادقا ز
ی دا ی ارب ی باااسک تخاناااش زا
اهرازاب ی فده و باختنا هدرخ اهرازاب ی لکاااشتم زا
صاخاااشا قوقح
ی گرزب رد کناب اه ماجنا یم دواااش .
هولاع ارب ی
،ن شزرا پ ی داهنش ی لباق هئارا هب ا ی ن رتش م ی نا اب
ور ی درک تّنااس ی توافت ز ی دا ی دراد . شورف رد رادکناب ی
تکرااش ی نتبم ی رب تارکاذم پ
ی چ ی هد و نامز رب تااسا و هب
زج اپ ۀی لوا ۀی
،تلاوااصحم لوت
ی د لبق زا نااش ی ند ادااص ی
رتاااشم ی ماجنا ذپ ی ر دهاوخن دوب . قلخ شزرا ارب ی هورگ
اه ی ذ ی عفن
،کناب اااسانااش یی رااس ی ع ابقر و خااساپ وگ یی
رترثؤم زا ابقر هب ن ی اهزا ی راکاااشآ و
ناهنپ رتاااشم ی
،نا زا
لوصا نب ی دا ی ن و دربهار ی کناب اه تسا . کناب اه هب ناونع
هاگنب اه ی رااضاح رد طخ مدقم اااضف ی داااصتقا ی عماوج
یناااسنا هتخانااش یم دنوااش .
،عقاورد کناب
،اه تیریدم رب
ناراکمه و دنمهرف رغصا یلع /یتکرش یرادکناب نایرتشم یارب شزرا قلخ رب رثوم لماوع ییاسانش /
3
یهدب اه و ییاراد اه رد رازاب لوپ ی ار رب هده ع دن راد و
رازاب یلوپ شخب مهم و هظحلامِروخرد یا
زا رازاب یلام
ره یروشک تسا . رد نینچ
،یطیارش هنوگره
تفا
،زیخو
ییآراک ای مدع
،ییآراک تیقفوم
ای تسکش ماظن
،یکناب
لک داص تقا ره روش ک ار تحت ریثأت دیدش دوخ رارق یم
دهد ( اردنآ
1، 2013 .) مهم رت ی ن هجو رتاااشم ی روحم ی و
رترخاف ی ن موهفم ارد ی ن هراب عواااضوم ی
تااااسا هک رد
لااااس اه ی خا ی
،ر اب ناونع شزرا رفآ ین
2ی حرطم یم دواااش .
شزرا رفآ ین ی
، فده ی لاعتم ی رد باااسک راکو تاااسا و
هب انعم ی ور ی درک ی تااسا هک ی ک نامزاااس رد
لابق مه ۀ
ذ ی ناعفن و هب و ی هژ رتااشم ی نا دوخ رد پ ی ش م ی گ ی در و رد
نآ رتاااشم ی ار روحم مه ۀ لاعف ی ت اه و ارف ی اهدن ی دوخ
رارق م ی ده د . هب ای ن ترت ی
،ب نام زاااااس کن اب
زا رظنم
رتااشم ی
،نا هب وحن ی ااسدنهم ی یم دوااش هک تلاوااصحم و
تامدخ هئارا هدش ن ی اهزا و هتس اوخ یاه رتش م ی ار مأت ی ن
دنک . نماد ۀ ا ی ن رما تح ی ات فشک ن ی زا ناهنپ رتشم ی نا و ی ا
رتارف زا
،نآ ا ی داج ن ی زا رد رتاااشم ی نا شرتاااسگ م
ی ی
؛دبا
هب مه ی ن لد ی
،ل نتخادرپ هب
عواااضوم شزرا
رفآ ین ی ارب ی
رتااشم ی نا رد اااضف ی هب تدااش تباقر ی نونک ی
، رد نوناک
هجوت هتفرگرارق تسا
( وسوم ی و
،ناراکمه 1394
.)
اربانب ی
،ن رد نیا
،شهوژپ ییاااسانااش
لماوع رثؤم رب
قلخ شزرا یارب نایرتش م یرادکناب
یتکرش بس انتم اب
لک ۀی هزوح یاه
،یرادا یلام و یراب تعا طبترم
اب ا ی ن
هتاااسد زا رتاااشم ی نا ماجنا داااش . بوچراهچ تامادقا
زا
لحرم ۀ اااسانااش یی ن ی اهزا و تاراظتنا رد
اهرازاب ی لوپ ی و
لام ی نایرتشم یتکرش
ماجنا دش و سپس هب نییعت ازجا و
قیداااصم شزرا
اب درکیور قلخ شزرا ارب ی ققحت عفانم
و فادها کناب و رتااشم ی رد کی طبار ۀ درب ااااا درب جتنم
1. Andrea 2. Value Creation
دش .
-2 ینابم يرظن
شزرا اه زا یاه رظنم فلتخم
فیراع ت ینوگان وگ
هتاااشاد دنا هک رد ریز هب یخرب زا اهنآ هرااااشا یم دواااش
(
،نایدمحا 1397
:)
- شزرا اه أشنم داجیا راکفا توافتم و ایامن ن رگ اهنآ
دنتسه ( گنهرف رتسبو .)
- شزرا هااب ین ع م نآ یزی چ تااااسا هااک
یارب
میمصت هدنریگ مهم تسا ( فلار ینیک .)
- شزرا اه دنیارب
،تامازلا اهراتخااااس
و ارف ی یاهدن
متسیس دنتسه ( متناپ یرلیه .)
ای داج شزرا یرتاااشم : هنوگچ تیقفوم هبرجت داااش ۀ
نایرتاااشم رد
طابترا اب
،نااااشکناب رد
راااصع لاتیجید ار
یم ناوت هزادن ا یریگ و لرتنک
؟درک حلاطاااصا «
شزرا
یرتااشم
» رد عبانم رایااسب ی هدافتااسا هدااش تااسا (
3،لتکپ
2005
؛ رلتوک و لاامیلب
4، 2007 ) و هااجوتاااب هااب هااکنیا زا
هاگدید یرتش م ای کناب فیرعت
،دوش یم دناوت ود ینعم
توافتم هتشاد دشاب .
زا هاگدید
،کناب شزرا یرتشم هب ناونع مهس یرتشم
رد تاااسد یبای هب فادها یلوپ و یلوپریغ کناب
رد رظن
هتفرگ یم دواااش . نازیم شزرا یرتاااشم زا
هاگدید دوخ
یرتشم
،زین رگنایب نیا عوضوم تسا هک ایآ یارب یرتشم
شزرا دراد ات هب عورش ای ظفح هطبار اب کی کناب ادقا م
دنک ای ریخ .
قلخ شزرا و رکفت ینتبم رب شزرا : شزرا رد ارف ی دن
،شریذپ اقب و هنیداهن
،یزاس دنمزاین شزرا ینیرفآ س ا ت .
لماعت شزرا و شزرا
،ینیرفآ مه ییازفا ار هب ناغمرا م ی
دروآ هک رب م ه ۀ ارف ی یاه دن شزرا و مهم رت زا هم ه رب
رکفت تیریدم ینتبم
رب
،شزرا ریثأت دهاوخ تشاذگ .
3. Pechtl
4. Kotler and Bliemel
4 / تاقیقحت یبایرازاب
،نیون لاس مهدزاود
، هرامش مود
، هرامش یپایپ ( 45 ) ناتسبات 1401
شزرا ینیرفآ ینعی قلخ
،شزرا یاااشااان زا
لااامعا
یناسنا و یتیریدم تسا
هک قلخ تورث ار هب هارمه دراد .
شزرا ینیرفآ یارب نای رتاااشم لم اااااش
تاخاااااس
تلاواااصحم و
ئارا ۀ یتامدخ هک
نایرتاااشم نآ
ار دیفم
صیخش ت دنهد
و تیاض ر و
زاین نانآ ار هب یتس رد نیمأت
دنک . بی ن شزرا ینیرفآ و تیقفوم باااسک راکو طابترا
گن تاگ نت و
لم اع ت هم ه هب ناج دوجو دراد ( یام نهر و
،یراختفا 1389
.)
اااصخت ی ص دم آراک عبان م ارب ی داااشر
،تک راااش
هب ندناسِررثکادح تورث
ماهس ناراد و اپ ی راد ی
،نآ رما ی
مهم تس ا . قلخ شزرا و تص رف اه ی دش ر تکرش رد
روئت ی اه ی لام ی شقن ی ساسا ی ا ی اف م ی دنک . ای هکن هنوگچ
ی ک تکرش هب بوخ ی دناوتب تورث ماهس شناراد ار دوبهب
دااشخب و ن ی ز دمآرد و دوااس لااب یی ار اب هدافتااسا زا هوجو
امرس ی ه راذگ ی هدش ماهس ناراد بسک دنک م ی دناوت لاثم
بوخ ی زا شزرا تکرااش دااشاب
حلاااص) کتاخ و
1، رهظم
2017 .) رظنزا نوطلافا ی ( 1395 )
، دوجو تااااصرف اه
ی
دش ر بجوم ا ی داج شزرا ارب ی تکرش م ی دوش . نامز ی
هک امرس ی ه
،ناراذگ شزرا
تکرش ار ساس ارب هداد
اه ی
رادباس ح ی عت یی ن م ی
،دننک رورض ی تس ا ات م ی ناز دش ر
راظتنادروم تکراااش
ار رد ارف ی دن شزرا راذگ ی نآ رد
رظن گب ی دنر . یرادااکناااب یتکراااش
؟تااااسیچ رد
فیرعت اایلوا ۀ
یرادکناب یتکرش
دیاب تفگ هک یرادکناب یتکرش
کی
دربهار تاااسا . هب نیا
،بیترت تیهام دربهار صیخاااشت
تص رف یاه یلص ا و زکرمت عبانم یارب ققحت عفانم هتفهن
رد اهنآ تاااسا . کی دربهار قفوم دیاب اب فده یراذگ
بااسانم و بااسانتم اب
طیارااش
،یطیحم عبانم دنمااشزرا
یلخاد ار یارب هرهب یرادرب زا تااصرف اه و لیدبت اهنآ هب
1. Sualehkhattak and Mazher
تصرف یاه یلمع مه وس دزاس ( رقاب ی
، 1393 .)
م أ تی روم زوح ۀ یرادک ناب یتکراااش
: ید سیتنرلا
( 1393 ) رد باتک دوخ شزرا اه و یاهزاین رتاااشم ار
رد زوح ۀ تیرومأم یرادکناب
یتکرش هب تروص ریز نایب
دندرک .
1 . شیازفا مجح تاایلاااعف یاااه زوح ۀ یرادااکناااب
یتکراااش یارب
ظفح نایرتاااشم یلعف
و بلج نایرتاااشم
؛دیدج 2 . شیازفا حطااس یدنمتیاااضر نایرتااشم
یرادکناب
؛یتکرش 3 . شی ازف ا ناوت
شزرا ین ی رف آ زوح
ۀ یرادااکن اااب
یتکرش . لماوع راذگرثا رب قلخ شزرا : ی ک ی زا هغدغد اه ی
مهم هاگنب اه رد ارااش ی ط لعف ی حم ی ط بااسک
،راکو شلات
ارب ی ئارا ۀ لوااصحم هب
لکااش ی رترب و رتهب زا ابقر تااسا و
ای ن مهم زا لاااناااک قلخ شزرا رترب ارب ی رتاااشم ی
م ی درذگ . هاااس لماع رب قلخ شزرا ثأت ی راذگر دنتاااسه :
اراد یی اه ی
،تکرش تص رف اه ی بس ک راکو و ن ی اهزا ی
عامتجا ی ( دمحا ی
،نا 1397 .)
3 - نیشیپ ۀ شهوژپ
فاااسا ی ناد ی و ناراکمه ( 1397 )
، هاااس یوگلا یراتفر
،یراج ت لی لحت
رگ و یلماع ت اااااسان اااش ی
ی دن درک هک
کناب یاه یناریا یارب ندیسر هب اقب و یروآدوس اپ
،رادی
اب ی د زا هااس دربهار یلااصا لماااش دربهار تامدخ
،یلام
دربهار یدمآرااس و
،تیاهنرد دربهار
یتکراااشم قیرطزا
یرارقرب لم اع ت
،تدم دن لب فیرعت
تام دخ دی دج
و
هبرااصحنم درف
اب فده یرادیاپ دیرخ نایرتااشم یتکرااش
هدافتسا دننک .
ناراکمه و دنمهرف رغصا یلع /یتکرش یرادکناب نایرتشم یارب شزرا قلخ رب رثوم لماوع ییاسانش /
5
عاماااسا ی ل روپ و عراز هداز ( 1395 ) بی نا م ی دننک هک
رادکناب ی تکرش ی شلات ی گارف ی ر ارب ی زکرمت رب ن ی اهزا ی
رتااشم ی نا تکرااش ی و قلخ هار لح اه ی کناب ی و لام ی ارب ی
خساپ وگ یی رثؤم و قد ی ق هب اهنآ تسا .
بلاط ی ئودهک ی و ناراکمه (
1395 ) بی نا دندرک هک
هجوتاب هب دنور تلاوحت رادکناب
ی ب ی ن للملا ی
، تکرح ب ه
تمااس رادکناب ی تکرااش ی
، تخا ی را ی ن ی
؛تااس هکلب ی ک
مازلا ی ارب ی اقب رد تعناااص تباقررپ
رادکناب ی تاااسا .
ساسارب ی هتفا یاه
،شهوژپ مهم
رت ی ن صخاش اه و لماوع
راذگرثا رب پ ی هدا زاس ی رادکناب ی تکرش ی هب ترت ی
ِب ها م ی ت
ترابع تااسا زا : اااسانااش یی و شزومآ دم ی نار بعااش
کناب ی
، ئارا ۀ تامدخ هرواشم ا ی
، ئارا ۀ تامدخ شرافس ی
،
زگ ی شن رتاااشم ی نا شزرا رفآ ی ن و ا ی داج رتافد رادکناب ی
تکرش ی قباطم اتن ی ج هب تس د هدمآ ارب ی قفوم ی ت رد پ ی دا ه
زاس ی رادکناب ی تکرش ی شزومآ و عت یی ن دم ی نار باسح
یا نامه دم ی نار طابترا ب ی ن تکراااش اه
و کناب مهم ت ر ی ن
لم اع تاااسا . رد ولوا ی ت مود رعت ی ف تام دخ شزرا
هدوزفا و ئارا ۀ هرواااشم یاه فم ی د رد قفوم ی ت پ ی دا ه زاااس ی
رادکناب ی تکراااش ی و ااااضر ی ت رتاااشم ی نا رارق دهاوخ
تشاد . نزروک ی ک و ناراک مه
1 ( 2021 ) ب ی نا م ی دن نک هک
تکراااش اه
اب ی د رد وحن ۀ ا ی داج شزرا دوخ دجت ی رظند
دننک و باااسک راکو دوخ ار هعاااسوت دنهد ات رد حم ی ط
راجت ی اپان ی راد و صخشمان ادرف
پ ی تفرش دننک . ارب ی ا ی ن
،روظنم رد ا ی ن
،هلاقم لدم ی زا شزرا رفآ ین ی تدمدنلب ار
هعس وت دنداد هک زا تکرش اه رد ا ی داج شزرا تدمدنلب
و عت یی ن اهدربهار ی دوخ ارب ی ن سااااسا امح ی ت م ی دنک و
کناب اه و تااااساااسؤم لام
ی م ی دنناوت زا ا ی ن لدم ارب ی
زرا ی با ی م ی ناز جوت ی ه امراااس ی ه راذگ ی و ماو اه ی دوخ رد
1. Kurznack et al 2. Zhang & Chen
آ ی هدن هدافتسا دننک .
نامحر تاااشراااس و
اااش ی خ ی ( 1398 ) بی نا م ی دننک
نامزااااس اه
ًافراااص اب کأت ی د رب لباق ی ت اه و اراد یی اه ی
هبراااصحنم درف
دوخ من ی دنناوت رتاااشم ی نا ار اااضار ی هگن
دنراد .
،عقاورد نامزااااس اه
اب ی د تلاواااصحم و
تامدخ
امتم ی ز ی ار هب رتاااشم ی نا هئارا دنهد . سااااسارب ی
هتفا اه ی
،شهوژپ لدم
کبااش ۀ شزرا تعنااص رادکناب ی رد راهچ
حطس سرت ی م هدش تسا هک رد حطس
،لوا « ای داج شزرا
رد کبش ۀ شزرا کناب ی
»
، رد حطس
،مود « تلاماعت کناب ی
اب ذ ی ناعفن
»
، رد حطس
،موس « کناب هب ناونع تسه ۀ لصا ی
ک باااش ۀ شزرا
»
، « اراااش ی ط لخاد ی کن اب اه
»
،
« ناوق ی ن و
ااس ی تااسا اه ی کناب ی
» و « تباقر رد تعنااص رادکناب ی
» و
اااهنرد اای
،ت رد حطاااس
،مراااهچ « اراد یی اااه ی کناااب ی
»
،
« غت یی تار رد تعنص رادکناب ی
»
،
« ارش ی ط نلاک روش ک
»
،
« تعنص رادکناب ی ا ی نار
» و « نی اهزا و و ی گژ ی اه ی رتشم ی
»
رارق هداد هدااش تااسا اتن. ی ج ا ی ن شهوژپ ناااشن م ی دهد
راااصااانع حم
ی ط ی و مز ی هاان ا ی
، هااب و ی هژ اراااش ی ط لخاد ی
کااناااب
،اااه شقن مهم ی رد ا ی داااج شزرا رد تااعناااص
رادکناب ی ا ی اف م ی دننک .
گناژ و
2 (نچ 2008 ) اب ماجنا ااشهوژپ ی ناااشن دنداد
هک رگا ینامزاااس یاراد
متااسیااس مه یقلخ شزرا
،دااشاب
ریثأت یتبثم رب یور تیلباق یاه یتامدخ نامزاااس
دراد و
ثعاب دوبهب تامدخ نآ یم دوش .
چل و ناراکمه
3 ( 2007 ) رد علاطم ۀ دوخ ناش ن دنداد
هک قلخ شزرا ینامز خر یم دهد هک عبانم هوقلاب هب
کی تیزم یتباقر لیدبت دواااش . هب
،یترابع اهنآ
نایب
دندرک هک قلخ شزرا هب تلع تیلباق اه و عبانم نامزاس
و
،نینچمه لداب ت
یتاع لاطا هب
دوجو یم دی آ هک نیب
نامزاااس و یرتااشم تااسا .
،هجیتنرد ییاناوت
نامزاااس رد
3. Lusch et al
6 / تاقیقحت یبایرازاب
،نیون لاس مهدزاود
، هرامش مود
، هرامش یپایپ ( 45 ) ناتسبات 1401
ئ ارا ۀ تم دخ یناااااسر اق ترا
یم دب ای و تام دخ قباط م
هتساوخ و زاین نایرتشم هضرع یم دوش .
4 - لدم یموهفم شهوژپ
سپ زا رورم دنتاااسم رب تلااقم و هلااااسر یاه ربتعم
نیب یللملا و یلخاد رابرد ۀ شهوژپ
،راااضاح لدم
هئارا
هدش رد لکش 1 هدافتسا دش .
اااشهوژپ ی هداااشراااشتنم رابرد
ۀ راااصانع شزرا
رد
بااااسک یاه راک و ته جردB2B
فیط تی ولوا یاه
یرتااشم و رد رااصانع ی هک یارب نایرتااشم نیرتااشیب
تیمها ار
،دنراد هب اسانش یی لهچ رصنع شزرا یس اسا
جتنم هدش تسا . نیا رصانع رد جنپ حطس رارق دنراد هک
ترابع تاااسا زا : ینابم هیاپ
،یا هفیظو یا ( یدرکراک )
،
تلوهاااس ماجنا
،راک یدرف ( یدارفنا ) و ماهلا شخب ( ملآ
تسیوک و اراکمه
1ن
، 2018 .)
دننامه یبوچراهچ هک
ناگدناااسیون رد
لاقم ۀ رگید
دوخ رد لاااس 2016 ( ملآ تااسیوک و
،ناراکمه 2016
)
هئارا
،دندرک رد ا ی اجن ن ی ز رااصانع ار رد یحوطااس زا
کی
مره رارق دنداد هک رد نییاپ مره حوطاااس شزرا
ینیع و
رد یلااب مره شزرا ینهذ رارق دنراد . نیا لدم هشیر یاه
یموهفم دوخ ار ساس ارب هلس لس
بتارم یاهزاین ماهاربآ
ولزام فیصوت هدرک تسا .
5 - شور یسانش شهوژپ
رد ا ی ن شهوژپ زا ور ی درک کرت یب ی هدافتاااسا هداااش
؛تااسا هب ای ن نعم ی هک ادتبا هب روظنم اااسانااش یی هفلؤم
،اه
داعبا و غتم ی اهر زا ور ی درک ک ی ف ی و سپااس هب روظنم تااست
اهن یی زا ور ی درک یّمک هدافتااسا دااش
. عماج ۀ رامآ ی ا ی ن
شهوژپ لااماااااش
،ناااااصاااصختم ناااگربخ
لک اای د ی
،
1. Almquist and et al
بحاص
،نارظن ناس انش راک و
ناداتس ا هاگش ناد رد زوح ۀ
تکراااش اه
و صاخاااشا قوقح
ی رد بعاااش کناب هافر
ناتس ا اه ی نارهت و ناهفص ا ( ود ناتس ا بختنم کناب رد
ای داج دحاو دم ی ر ی ت رادکناب ی تکرش ی رد روشک ) تسا .
ناصصختم و
ناگربخ باختنا هدش لقادح 15 لاس قباس ۀ
راک کناب ی
، انش آ یی اب روما تکرش
،اه قباس ۀ لاعف ی ت رد
اهدحاو ی
،تارابتعا
،زرا حرط و
،همانرب روما رتش م ی نا و
ااصحت ی تلا ل ی سناااس و رتلااب دنتااشاد . صاخااشا قوقح
ی
لمااااش دم ی نار لام ی
، ارجا یی
، حرط و
،همانرب ناروااااشم
لام ی و رابتعا ی لک ۀی تکرااش اه ی تلود ی
، ااصوااصخ ی
و
نی هم ااصوااصخ ی
م ی دوااش هک رتااشم ی و قباااس ۀ لاعف ی ت اب
کناب دنراد و نچمه ی
،ن ناداتااسا هاگااشناد
رد هزوح اه ی
رازاب ی با ی و ناگرزاب ی
، لام ی
، دااااصتقا و
کناب ی باختنا
دندش . رد سم ی ر ارجا زا شور هلولگ فرب ی هرهب هتفرگ دش .
وحن ۀ ذخا تاعلاطا هب
شور بحااصم ۀ ن ی هم راتخااس ی هتفا ی ا
بحااااصم ۀ مع ی ق تاااسا . بوچراهچ هبحااااصم
هجوتاب هب
تارظن و شزرا اه ی راظ تنادروم ساااااسارب
هف لؤم اه و
راااصان ع دوجوم
رد لدم موهفم ی جردن م رد شهوژپ
ظنت ی م دش و تارظن هبحاص م ناگدنوش
عمج روآ ی دش .
ارب ی ااسر ی ند هب رثکادح تاعلاطا رابرد
ۀ دپ ی هد هب ناونع
طقن ۀ اپ ی نا زا عم ی را عاباااشا مزرد ین ۀ شهوژپ یاه ک ی ف ی
هرهب هتفرگ دااش . هب ترابع ی
، عابااشا هداد ی ا عابااشا رظن ی
ور ی درک ی تاااسا هک رد شهوژپ یاه ک ی ف ی ارب ی عت یی ن
افک ی ت هنومن گ ی ر ی هدافتس ا م ی دوش . عم ی را ارب ی فش ک
سر ی ند هب
،عابشا رارکت هداد یاه لبق ی
؛تسا هب روط ی هک
رگاااشهوژپ
ًابترم اب هداد یاه ی هجاوم یم دواااش هک رارکت
یم دنوش (
،ربجنر 1391 .) هجوتاب هب عابشا رظن ی
ناراکمه و دنمهرف رغصا یلع /یتکرش یرادکناب نایرتشم یارب شزرا قلخ رب رثوم لماوع ییاسانش /
7
لكش 1 : مره شزرا ( ملآ رك ي تس و
،ناراكمه 2018
)
،نارگاااشهوژپ 18
رفن زا ناااگربخ رد
ا ی ن شهوژپ
تکراااشم دنتااشاد
. سپااس رد لحرم ۀ لحت ی ل لماع ی مجح
هنومن سااااسارب 5
هنومن هب ازا ی ره وگ ی ه و ی ا 100
،هنومن
مادکره هک گرزب رت
،دنتااسه باختنا
دااش ( رک ی
1سوزا
،
2018 )
؛ اربانب ی
،ن رد ا ی ن شهوژپ هب ازا ی 51 وگ ی ه اب ی د
لق ادح 255 هن ومن باخ تنا م ی دااااش هک 300 هن ومن زا
عماج ۀ رامآ ی صاخاااشا قوقح
ی ( رتاااشم ی نا تکراااش ی )
1. Kyriazos
باخ تنا و اه نرد ی ت رد لحت ی ل لماع ی فاااااشتکا ی 270
مانشسرپ ۀ لماک عمج روآ ی دش . رد لحرم ۀ لحت ی ل لماع ی
أت یی د ی ن ی ز 265 هنومن زا 300 نومن ۀ د ی رگ زا ا ی ن ع ماج ۀ
رامآ ی عمج روآ ی دش .
حارط ی رازبا : دعب زا ماجنا لحرم ۀ ک ی ف ی و تااسد ی با ی
هب ی هتفا یاه
،نآ حارط ی وگ ی ه یاه رازبا اس انش یی لماوع
رثؤم رب قلخ شزرا ارب ی رتاااشم ی نا رادکناب ی تکراااش ی
8 / تاقیقحت یبایرازاب
،نیون لاس مهدزاود
، هرامش مود
، هرامش یپایپ ( 45 ) ناتسبات 1401
زاغآ داش . رد زاف لوت ی د وگ ی ه
،اه رگاشهوژپ دادعت
ز ی دا ی
زا تارابع ار هئارا م ی دهد هک ره ی ک هبنج ا ی زا هزاااس ی ا
ز ی هزااااسر یاه هعلاطمدروم ار
دروم هجوت رارق یم دهد
( زپسا ی لا و ناراکمه
1، 2011 .)
عت یی ن اور یی اوتحم ی رازبا هب تروص
ّمک ی : سررب ی و
شرازگ اور یی
،رازبا طاااسوت حارط
رازبا زا مها اای ت
ناوارف ی رادروخرب تااسا
( لوپ ی ت و ناراکمه
2، 2017 ) . رد
ای ن هلحرم زا
،هعلاطم ماگ یاه ی ارب ی مطا ی نان زا اور یی و
راب تعا پ ی هدوم هدااااش تااااسا و ات ن ی ج طوبرم هب لح ارم
فلتخم و ی گژ ی یاه ناور جنس ی رازبا حارط ی هدش هئارا
م ی دوش .
هب روظنم ااسررب ی اور یی اوتحم هب لکااش
ّمک ی
، زا ود
اااش ی و ۀ تباااسن اور یی اوتحم ( )CVR
و صخااااش اور
یی
اوتحم ( )CVI
هدافتسا دش .
عت یی ن اپ یا یی : رد علاطم ۀ راااضاح ارب ی عت یی ن اپ یا یی
رازب ا لااماوع رث ؤم
رب قل خ
،شزرا زا ود ااااش ی و ۀ
نومزآ ااااا نومزآزاب و
ناااسمه ی نورد ی هدافتااسا دااش هک
ناااسمه ی نورد ی اب افلآ ی خابنورک زرا ی با ی دااش و داقم ی ر
رتلااب زا 7 / 0 لوبقدروم دوب
. اپ یا یی نومزآ اااا نومزآزاب اب
زراICC ی با ی دش و هب ای ن
،روظنم همانش س رپ ود
راب رب ا ی
نومن ۀ اپ ی تول ( لماش 26 نومن ۀ رتشم ی نا تکرش ی ) اب صاف ل ۀ
هد زور مکت ی ل و سررب ی دش و داقم ی ICCر رتلااب 75 / 0
أت یی دننکد ۀ تابث نومزآ ااااا نومزآزاب وگ
ی ه اه و رمن ۀ لک
رازبا رد رظن هتفرگ دش .
6 - لحت ی ل لماع ی فاشتكا ی
لی لحت لماع ی یفااااشتکا هب
هت اااسد یدن ب تلااؤاااس
همانااشااسرپ یم
دزادرپ ات یتلااؤااس هک
اب مه یگتااسبمه
یرتش یب
،دنراد رد کی هتس د رارق دهد و لیلحت ار رظنزا
1. Speziale and et al 2. Polit and et al
یملع ینغ رت و لباق هدافتسا دنک .
هس ماگ لصا ی رد لحت ی ل لماع ی دوجو دراد :
1 . رتام ی س گتس بمه ی تلااؤس همانش س رپ :
هداد اه ی
لوا ۀی هدافتسا هدش ارب ی لحت ی ل لماع ی
، رتام ی س گتسبمه ی
بی ن غتم ی اهر
؛تس ا
،نیاربانب اب هدافتس ا زا مرن رازفا
SPSS
یگتسبمه اهریغتم
هبساحم یم دوش .
ااسررب ی رتام ی س گتااسبمه ی تلااؤااس هطوبرم
ناااشن
م ی دهد هک داقم ی ر هظ حلامِروخرد ا
ی زا گتاااسبمه ی
اه
بی رتاااش زا 0.33
؛تااااسا ازا
ی ن
،ور ا ی ن رتااام ی س ارب ی
لماع ی با ی بسانم تسا .
2 . جارختاااسا لماع
یاه لوا ی ه : رد ا ی ن
،هلحرم دادعت
لماع اه ی ندروم ی زا ارب ی بت یی ن و ااضوت ی ح بااسانم هداد اه
عت یی ن م ی دوش . ارب ی ماجنا ا ی ن
،راک نارگش هوژپ اب
ی د ود
مص ت ی م گب ی دنر : 1 . شور جارختس ا ار
صخش م
؛دننک 2 .
دادعت لماع اه یی ار هک اب ی د جارختس ا
،دنوش ارب ی ناش ن
نداد راتخااااس اااسااااسا
ی هداد اه صخاااشم دننک
. رد ا ی ن
شهوژپ زا شور هفلؤم اه ی لصا
3ی هدافتسا دش .
ارب ی عت یی ن دادعت لماع اه یی هک اب ی د جارختسا ش
،دنو
ود عم ی را هدااااس دوجو دراد . لوا ی ن عم ی
ْرا داقم ی ر و ی هژ و
مود ی ن عم ی
ْرا رادومن گنس ر ی هز تسا .
3 . نارود لماع یاه جارختاااسا هداااش
: بلغا اااسفت ی ر
لم اع اه یی هک رد ل حرم ۀ جارختاااسا زاغ آ
ی ن لوت ی د
م ی
،دنوش لکشم
؛تسا نوچ رد ا ی ن
،هلحرم ناکما ا ی هکن
غتم ی اه ر اب لم اع اه یی هک
ًلابق جارختاااسا هدااااش
،دن ا
گتااسبمه ی لااب یی هتااشاد دنااشاب ( اراد ی راب لماع ی لااب یی
دنش اب ) دان ی هد هتفرگ م ی دوش هک تنرد ی هج اهراب ی عطاقتم
رادانعم ی ار بباااس م ی
؛دواااش هب روط ی هک اااسب ی را ی زا
لماع اه اب اااسب ی را ی زا غتم ی اهر هتاااسبمه دنا
. مه ی ن ثعاب
م ی دوش هک سفت ی ر ره لماع تخس
؛دوش نوچ لماع اه ی
3. Principal Componenet (PC)
ناراکمه و دنمهرف رغصا یلع /یتکرش یرادکناب نایرتشم یارب شزرا قلخ رب رثوم لماوع ییاسانش /
9
فلتخم اب غتم ی اهر ی ی ناسک ناشن هداد هدش دنا .
هب اااسو یل ۀ
،نارود غتم ی اهر یی هک ور ی ی ک لماع رد
رظن هت فرگ هدااااش
،دن ا د ی رگ ور ی لم اع د ی رگ هب راک
من ی دنور . ود عون نارود دوجو دراد : دماعتم و را ی ب هک
رد ا ی ن شهوژپ زا نارود دم اع تم راو ی
1سکام هداف تاااسا
هدش تسا ( نمؤم ی و لاعف ق ی مو ی
، 1394 .)
6-1 - سررب ی افك ي ت لدم
رد ماج نا لی لحت
،یلماع ادت با دی اب زا نیا هل ئاااسم
ناانیمطا ای
تافا هاک یم ناوت هداد یااه دوجوم ار ارب ی
لیلحت هب راک درب . هب نخاااس
،رگید ایآ دادعت هداد یاه
رظندروم ( زادنا ۀ هنومن و طبار ۀ نیب اهریغتم ) یارب ت لیلح
یلماع بااسانم دنتااسه
ای ریخ . نیدب
،روظنم زا صخاااش
وKMO
نومزآ تلتراب هدافتسا یم دوش .
2 - 6 - صخاش
2KMO
ای ن
،صخاش افک
ی ت مجح هنومن ار ارب ی ارجا ی لحت ی ل
لماع ی ار زرا ی با ی م ی دن ک هک کچ وک ندوب گتاااسبمه ی
ئزج ی ب ی ن غتم ی اهر ار سررب ی یم دنک و ازا ی ن رط ی ق م صخش
یم دن ک هک آ یا راو ی سنا غتم ی اه ر ی
،شهوژپ تح ت
ثأت ی ر
راو ی سنا رتشم خرب ی لماع یاه ناهنپ ی و ساسا ی تسا ی ا
خ ی ر ( ینمؤم و لاعف ق ی مو ی
، 1394 .)
3 - 6 - نومزآ تلتراب
3
هداد اه ی لوا ۀی هدافتاااسا هداااش
ارب ی لحت ی ل لماع ی
،
رتام ی س گتااسبمه ی
ب ی ن غتم ی اهر تااسا . لاح ا ی ن نومزآ
س ررب ی یم دنک هک هچ ماگنه رتام ی س گتس بمه ی
، رظنزا
ر ی اااضا ی رتام ی اااس ی دحاو ( نامه ی ) تاااسا . رگا رتام ی س
1. Varimax
2. Kaiser-Meyer-Olkin Measure of sampling adequancy
3. Bartlett's Test of Sphericity
گتااسبمه ی دحاو
،دااشاب ارب ی اااسانااش یی راتخاااس ( لدم
لماع ی ) باااسانمان تاااسا
. هچنانچ ا ی ن نومزآ هب ظاحل
رامآ ی نعم ی راد
،دشاب ناشن دنهد ۀ نآ تسا هک هداد اه ی
سررب ی هدش لباق ی ت لماع ندش ار دنراد .
7 - لحت ی ل لماع ی أت یي د ي
لحت ی ل لماع ی أت ی ی د ی ن ی ز دن نام ه لحت ی ل لماع ی
فاااشتکا ی نتبم ی رب رظن ی ه و نومزآ ااضرف ی ه رابرد ۀ زاااس ۀ
لماع ی دوجوم تااااسا هک هب روط لومعم دع ب زا عت یی ن
رتام ی س گتااسبمه
4 یی ا سپ زا عت یی ن زاااس ۀ لماع ی موهفم
رظندروم ماااجنا
م ی گ ی در ( ورنوم
5، 2005 .) ااامت ی ز ب ی ن
لحت ی ل لماع ی فاااشتکا ی و أت یی د ی رد نآ تااسا هک لحت ی ل
لماع ی فاش تکا ی
ًافرص ی ک شور رامآ ی فاش تکا ی تس ا
هک فده زا
،نآ فاااشک داعبا تاااسا . ترواااصرد ی
هک اب
هدافتاااسا زا
لحت ی ل لماع ی أت یی د ی م ی ناوت ضرف امزآ
6یی
درک و ساااسارب تاعلاطم
لبق ی ی ا قبط رظن ۀی
،ثحبدروم
می ناز شزارب و راگزااااس ی
لماع اه اب آ ی مت اه ی زرا ی با ی
هدش ار در ی ا أت یی د درک .
8 - ي هتفا اه ي شهوژپ
رد لحرم ۀ حارط ی رازبا ساااسارب ی هتفا یاه لااصاح زا
لحرم ۀ ک ی ف ی هعلاطم ( تاعلاطا هب
تاااسد هدمآ زا نوتم و
،تلااقم هبحاااصم اه و رظن ناااصااصختم )
وگ ی ه یاه رازبا
حارط ی دش . سپ زا س ررب ی و فذح ی ا ماغدا وگ ی ه اه ی ی
هک موهفم هباشم
،دنتشاد 61 وگ ی ه هدامآ دش .
ارب ی رازبا حارط ی هداااش رد ا ی ن
،شهوژپ زا
قم ی سا
لی ترک هدافتااسا دااش . هجوتاب هب ا ی هکن رد قم ی سا ل ی
،ترک
هچ ره دادع ت تاج رد ب ی رتاااش
،دااااشاب م ی ناز قارتفا و
4. Correlation matrix 5. Munro
6. Hypothesis Testing
10 / تاقیقحت یبایرازاب
،نیون لاس مهدزاود
، هرامش مود
، هرامش یپایپ ( 45 ) ناتسبات 1401
اااسااااسح ی
ت رازبا ب ی رتاااش م ی دواااش ( زتلاو و ناراکمه
1،
2010 )
، زا ی ک ط ی ف ل ی ترک 5 هجرد ا ی لمااااش « اااسب ی را
ز ی
،دا ز ی
،دا ات دودح ی
،
،مک
ًلاااصا
» ارب ی مه ۀ تلااؤااس
هدافتسا دش .
ارب ی باااساحم ۀ هکCVR
رابرد ۀ تروراااض دوجو
وگ ی ه
،تسا زا 10 رفن زا ناصصختم هبرجتاب
تساوخرد
دش ات ترورض دوجو
ره وگ ی ه ار ساسارب ط ی ف ل ی ترک
هس تمسق ی « رورض ی تسا
»
،
« فم ی د
؛تسا لو ی ترورض ی
درادن
» و « ترورض ی درادن
» س ررب ی دننک و ارب ی بس احم ۀ
تبسن اور یی اوتحم زا لومرف « هشولا
» هدافتسا دش . دب ی ن
ترت ی
،ب 10 وگ ی ه لماش وگ ی ه اه ی رامش ۀ 4
، 5
، 13
، 16
،
18
، 29
، 35
، 38
، 47 و 52 هک رمن ۀ اه نآ رتمک زا 0.62
( سااااسارب لودج
،هاااشولا ارب
ی ماااصت ی م گ ی ر ی رابرد ۀ
لقادح شزرا تباااسن اور یی اوتحم )
،دوب فذح دنداااش
( هشولا
2، 1975 .)
ارب ی عت یی ن هکCVI
رابرد ۀ می ناز طوبرم
3، ندوب هداس
4ندوب و حواضو وگ5
ی ه اه
،تاسا زا صخااش اور
یی لاساب
6
و زتلاو هدافتااسا7
دااش ( دابع ی و
،ناراکمه 1396
) . دب ی ن
،روظنم زا ناص صختم تس اوخرد
دش ات ره وگ ی ه ار اب 3
عم ی را طبترم
،ندوب هدااااس ندوب و فافاااش ی ت ی ا
،حواااضو
سااااسارب ط
ی ف ل ی ترک ی تماااسقراهچ ی
زرا ی با ی دننک هک
لمااااش ا ی ن دراوم تاااسا طبترم : ندوب :
«
ًلاماک طبترم
تاااسا
»
،
« طبترم
؛تاااسا اما بزاب ین ی ن ی زا دراد
»
،
« بزاب ین ی
دج ی ن ی زا دراد و طبترم ن ی تااس
» هداااس؛ ندوب :
« ًلاماک
هداس تسا
»
،
« هداس
؛تسا اما بزاب ین ی ن ی زا دراد
»
،
« بزاب ین ی
دج ی ن ی زا دراد و پ ی چ ی هد تسا
» حوضو؛ :
«
ًلاماک حضاو تاااسا
»
،
« حاااضاو
؛تاااسا اما بزاب ین ی ن ی زا دراد
»
،
« بزاب ین ی
دج ی ن ی زا دراد و مهبم تاااسا
» . هکاجنآزا رادقم
CVI
هبااساحم هدااش ارب ی وگ ی ه یاه قاب ی هدنام ب ی رتااش زا 79 / 0