92
Investigating the Environmental Health and Safety Status among Primary Schools
Majid Kermani1, Mahdi Farzadkia1, Zabihollah Yousefi2,
Rahman Ghandali3
1 Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 2 Department of Environmental Health, Faculty of Health, Health Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical
Sciences, Sari, Iran
3 Faculty of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
(Received, April 18, 2012; Accepted, October 31, 2012)
Abstract
Background and purpose:Children are perpetually surrounded by home, school and the local community. Such places should have high health and safety standards. Previous studies have shown that most accidents and diseases among children in developing countries occur in these places. This study aimed at assessing the environmental health and safety status of primary schools in Pakdasht County, Iran, 2010-2011.
Materials and methods: In a descriptive study 82 schools (34 urban and 48 rural) were selected using census method. A questionnaire was used during interview with school principals and the researcher also had direct observation. The data was analyzed using Excel and SPSS.
Results: The results of this research revealed that most school areas were smaller for their number of students. Only 53.2% followed the standards regarding the school area and the number of students. Among the studied schools 55.23% contained enough number of lavatories required for their student population. There was no significant difference between urban and rural schools regarding classroom environment, number of lavatories and the distance between the blackboard and the first row of students. But significant differences were found regarding the standards of lavatories (P= 0.003), school areas (P= 0.001), and water fountains (P= 0.017) in urban and rural schools.
Conclusion: Most studied schools had medium levels of standards according to Health Instruction Guide for Schools' Environment. Therefore, more attention from authorities is necessary to improve the health status in schools.
Keywords: Environmental health, school health, safety, Pakdasht County
J Mazand Univ Med Sci 2012; 22(95): 93-97 (Persian).
هرود مود و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ 95 رذآ لﺎﺳ 1391 ) 97 - 93 (
ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻳاﺪﺘﺑا سراﺪﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ لﺎﺳ رد ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ 90
- 1389
ﻲﻧﺎﻣﺮﻛ ﺪﻴﺠﻣ 1
ﺎﻴﻛدازﺮﻓ يﺪﻬﻣ 1
ﻲﻔﺳﻮﻳ ﻪﻟا ﺢﻴﺑذ 2
ﻲﻟاﺪﻨﻏ نﺎﻤﺣر 3
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ و ﻪﻘﺑﺎﺳ :
ﻲـﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ نآ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻪﺳرﺪﻣ ،ﻪﻧﺎﺧ ار كدﻮﻛ ﻚﻳ يﺎﻴﻧد ﺪـﻫد
.
نﺎـﻜﻣ ﻦـﻳا ﺮـﻈﻧ زا ﺪـﻳﺎﺑ ﺎـﻫ
ﺿو
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﻲﻨﻤﻳا ﺖﻴﻌ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ برﺎﺠﺗ
نﺎﻜﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻫد
هﺪـﻤﻋ ﻢﻬـﺳ ﺎـﻫ و ثداﻮـﺣ عﻮـﻗو رد يا
يرﺎﻤﻴﺑ زوﺮﺑ
ﺪﻧراد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﻫ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ سراﺪـﻣ رد ﻲـﻨﻤﻳا و ﻂﻴـﺤﻣ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ
مﺎﺠﻧا ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﺪﺷ
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
: رد
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ -
ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ
ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻳاﺪﺘﺑا سراﺪﻣ مﺎﻤﺗ )
82 بﺎﺑ ( ﻪـﻛ ﻞﻣﺎـﺷ 34
و يﺮﻬﺷ ﻪﺳرﺪﻣ 48
ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪﺳرﺪﻣ ﺖﺳا
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يرﺎﻤﺷﺮﺳ شور ﻪﺑ يﺮﻴﮔ .
هداد ﺎﻫ ﺮـﭘ ﺎﺑ
هﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻞﺒﻗ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ندﺮﻛ ﺪﻫﺎﺸﻣ و ﻪﺳرﺪﻣ ﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا
ﻊـﻤﺟ ﺮﮕﺸـﻫوﮋﭘ ﻂـﺳﻮﺗ ﻢﻴﻘﺘﺴـﻣ ه ﺎـﺑ و يروآ
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا
Excel
و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣSPSS
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺿﺎﺣ
ﺶـﻧاد داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺮﻈﻧ زا سراﺪﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
ﺪﻨﺘﺴـﻫ دﻮـﺒﻤﻛ رﺎـﭼد نازﻮـﻣآ .
2 / 53 سراﺪﻣ ﺪﺻرد ﺖﻌﺳو ﺮﻈﻧ زا
و 23 / 55 سراﺪﻣ ﺪﺻرد ﺮﻈﻧ زا
ﺶـﻧاد داﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﺖـﻟاﻮﺗ داﺪـﻌﺗ ﺎـﺑ ﻖﺑﺎـﻄﻣ نازﻮـﻣآ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا دﻮﺑ
.
سراﺪﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻳﺎﺘﺳور و يﺮﻬﺷ
ﺮﻈﻧ زا
سﻼـﻛ يﺎﻀﻓ ندﻮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
ﻲﻳﻮﺸـﺘﺳد ﻪﻠـﺻﺎﻓو ﺎـﻫ
هﺎﻴﺳ ﻪﺘﺨﺗ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو
ﺮـﻈﻧ زا توﺎـﻔﺗ ﻦـﻳا ﺎـﻣا
ﺖـﻟاﻮﺗ ندﻮـﺑ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺎـﻫ
) 003 / 0 (p=
سراﺪـﻣ ﺖﺣﺎﺴـﻣ ، )
001 / 0 (p=
و
آ ب يرﻮﺧ ﺎﻫ ) 017 / 0 (p=
راد ﻲﻨﻌﻣ ﻮﺑ د .
جﺎﺘﻨﺘﺳا :
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ
سراﺪﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
، ﺮﻈﻧ زا
ﻦﻴـﻳآ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻲـﻨﻤﻳا و ﻂﻴـﺤﻣ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻪـﻣﺎﻧ
ياراد سراﺪﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،ﻪﻟﺄﺴـﻣ ﻦـﻳا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو
يﺎـﻘﺗرا و دﻮـﺒﻬﺑ ﺖـﻬﺟ رد ار يﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺖـﻗد و ﻪـﺟﻮﺗ
ﻮﺳ زا سراﺪﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻣ ﻂﺑﺮﻳذ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ي
ﺪﺒﻠﻃ .
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ،ﻲﻨﻤﻳا ،سراﺪﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ:
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪــﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎــﺷ سراﺪــﻣ ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﺖــﺳا ﻲﻳﺎــﻫ
ــﺗ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﺑ ﻪــﻛ ﺄ
ﺖﻣﻼــﺳ ﺢﻄــﺳ ءﺎــﻘﺗرا و ﻆــﻔﺣ ،ﻦﻴﻣ ﺶﻧاد
ﻲﻣ ترﻮﺻ نازﻮﻣآ دﺮﻴﮔ
) 1
. (
ﻪـﺑ ﺪﻳﺎﺑ سراﺪﻣ ﻂﻴﺤﻣ
ﻪﻧﻮﮔ ﺪﺷﺎﺑ يا ﻟ ﺮﻫ زا ﺎﺗ ـ ﺎﺤ ﻧ ﻪﺑ ظ ـ ﻫزﺎﻴ ـ ﻲﻧاور ،ﻲﻤﺴﺟ يﺎ
ﻣ ﺆ ﻒﻟ لﻮﺌﺴﻣ ﺎﻴﻛدازﺮﻓ يﺪﻬﻣ: -
ناﺮﻬﺗ : ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
mahdifarzadkia@gmail.com E-mail:
1 ﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲ ناﺮﻬﺗ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
2 .
،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ مﻮﻠﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،يرﺎﺳ ،
3 .
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
30 / 1 / 1391 تﺎﺣﻼﺻا ﺖﻬﺟ عﺎﺟرا ﺦﻳرﺎﺗ :
23 / 3 / 1391 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 8 / 1391
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
هرود مود و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،
95 ، رذآ
1391 94
ﺶﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و
ﺪﻫد ﺦﺳﺎﭘ نازﻮﻣآ .
نﺎﻨﭼ ﻪﺳرﺪﻣ رد ﻪﭼ
ﺲﻳوﺮــﺳ ،ﻢﻟﺎــﺳ بآ ،ﻲﻓﺎــﻛ يﺎﻀــﻓ ،ﻲﺘــﺷاﺪﻬﺑ يﺎــﻫ
ﺢﻴﺤـﺻ ﻢﺘﺴـﻴﺳ ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﻳﺎﺳو و تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﻊﻤﺟ
ﺪﻧ دﻮـﺟو بﻼـﺿﺎﻓ و ﻪـﻟﺎﺑز يروآ ﻪـﺑ و ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷا
ﻊـﻄﻗ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ،دﻮﺸـﻧ ﻢﻫاﺮـﻓ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺶﻳﺎﺳآ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ شﻼﺗ ﻲﻫدزﺎﺑ نﺎﻴﺑﺮﻣ و نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻲﺷروﺮﭘ و ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ بﻮﻠﻄﻣ
) 2 ، 3
.(
رد هﺮﺸـﺘﻨﻣ رﺎـﻣآ سﺎﺳا ﺮﺑ
لﺎـــﺳ 1990 دوﺪـــﺣ هﺪـــﺤﺘﻣ تﻻﺎـــﻳا رد 43
ﺪـــﺻرد زا
طﺎـﺒﺗرا رد نﺎـﻛدﻮﻛ ثداﻮﺣ و ﻲﻧاور ،ﻲﺣور تﻼﻜﺸﻣ
ا ﻪﻛ هدﻮﺑ سراﺪﻣ ﺎﺑ راﺪـﻘﻣ ﻦـﻳا ز
20 ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺪـﺻرد
ﻲــﻣ سراﺪــﻣ نﺎﻤﺘﺧﺎــﺳ ﺪــﺷﺎﺑ
) 4
. (
ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد رد ﻪــﻛ يا
ﺖــﻓﺮﮔ مﺎــﺠﻧا ناراﺪــﻧزﺎﻣ نﺎﺘــﺳا يﺎﻫﺎﺘــﺳور سراﺪــﻣ رد ﻪــﻛ ﺪــﺷ ﺺﺨﺸــﻣ 6
/ 17 ﻪﻧاﺮــﺳ سراﺪــﻣ زا ﺪــﺻرد
ﺪـﺣ زا ﺮـﺘﻤﻛ زﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺮﻫ ياﺮﺑ سﻼﻛ ﺢﻄﺳ ﻞﻗاﺪﺣ ﺖﺳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا
) 2
. (
سراﺪـﻣ رد ﺮـﮕﻳد ﻪﺑﺎﺸـﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ رد
ﺳا ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺮـﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ يﺰﻛﺮﻣ نﺎﺘ
ﻂﻴــﺤﻣ 2 / 21 ﻲــﻨﻤﻳا ﺮــﻈﻧ زا و 1
/ 18 رد سراﺪــﻣ ﺪــﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ
) 3
.(
ﻲﺳرﺮﺑ رد يﺎﻫ
Lyons
نارﺎﻜﻤﻫ و )
1999 ( ﺪﺷ نﺎﻴﺑ
ﻲﮕﺘﺴﻜﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ثداﻮﺣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا يﺎﻫ
ﻞــﺑﺎﻗ ﻲــﻄﻴﺤﻣ ﺖﻴﻌــﺿو رد ﺮــﻴﻴﻐﺗ ﻖــﻳﺮﻃ زا سراﺪــﻣ رد ﺖﺳا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ
) 5
.(
ﺎﻄﻣ رد ﻪﻌﻟ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪﻛ يا
Maitre
نارﺎـﻜﻤﻫ و )
1996 (
رد نﺎـﻛدﻮﻛ تﺎـﺣاﺮﺟ ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﺺﺨﺸـﻣ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪــﻏﺪﻏد زا سراﺪــﻣ ﻲــﻣ ﻲــﺳﺎﺳا يﺎــﻫ
رﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﺑ و ﺪــﺷﺎﺑ
ﻲﻣ ثداﻮﺣ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻖﻃﺎـﻨﻣ و طﺎـﻘﻧ يور ﺮـﺑ ﺖﺴﻳﺎﺑ
دﻮﺷ هﮋﻳو ﻪﺟﻮﺗ سراﺪﻣ رد صﺎﺧ
) 6
.(
ﻂـﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
Revalthy
و نارﺎﻜﻤﻫ ) 2008 ( تﺎﻴﺻﻮﺼـﺧ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﺺﺨﺸﻣ
يرﺎــــﺘﻓر تﻼﻜﺸــــﻣ و سراﺪــــﻣ ﻲــــﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻀــــﻓ ﺶﻧاد
دراد دﻮـﺟو ﻲﻤﻴﻘﺘﺴـﻣ ﻪـﻄﺑار نازﻮﻣآ
) 7
. (
نآ زا ﺎـﺟ
رﻮﺸــﻛ رد سراﺪــﻣ ﻲــﻨﻤﻳا و ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﻨﻴﻣز رد ﻪــﻛ ﻪــﻛ دراد دﻮــﺟو ﻲــﻧاواﺮﻓ تﻼﻜﺸــﻣ نآ ﻞــﻠﻋ
ﻪــﺑ ﺪــﻳﺎﺑ
ﻲﻤﻠﻋ ترﻮﺻ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻞﺣ هار و دﻮـﺷ ﻪـﺋارا ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ﻦﻳا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ و رد ﻪﻛ
ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ،دﻮﺑ هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا يا
ﺮﺿﺎﺣ فﺪـﻫ ﺎﺑ
سراﺪﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻳاﺪﺘﺑا
لﺎﺳ رد ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ 90
- 1389 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
ﻲﻔﻴــﺻﻮﺗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚــﻳ ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ -
ﻲــﻠﻴﻠﺤﺗ
ﻲــﻣ ــﺑ ﻪــﻛ ﺪــﺷﺎﺑ ﻪ
ﻴﺼــﺤﺗ لﺎــﺳ رد ﻲــﻌﻄﻘﻣ ترﻮــﺻ ﻲﻠ
90 - 1389 يور ﺮــﺑ سراﺪــﻣ ﻲﻣﺎــﻤﺗ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ ﻲﻳاﺪــﺘﺑا
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ .
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ياراد ﺖـﺷﺪﻛﺎﭘ 82
بﺎـﺑ
ﻞﻣﺎﺷ ،ﻪﺳرﺪﻣ 34
و يﺮﻬﺷ ﻪﺳرﺪﻣ 48
ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﻪـﺳرﺪﻣ
ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﻦﻴﻳآ نداد راﺮﻗ ﺎﻨﺒﻣ ﺎﺑ
سراﺪﻣ ﻂﻴﺤﻣ
) 8
(
يرﻮﺨﺑآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺲﻳوﺮـﺳ و ﺎـﻫ يﺎـﻫ
رد ﻲﺗﻻاﻮﺳ ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ 7
ﺑ نﺎـﻜﻣ ﺖﻴﻌـﺿو ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺶﺨ
و ﺖﻴﻌـــﺿو ،ﻪـــﻃﻮﺤﻣ ﺖﻴﻌـــﺿو ،سراﺪـــﻣ نﺎﻤﺘﺧﺎـــﺳ
سﻼﻛ
،ﺎﻫ
،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ ﺖﻴﻌﺿو ،ﻲـﻨﻤﻳا ﺖﻴﻌـﺿو
ﺲﻳوﺮﺳ ﺖﻴﻌﺿو و بﻼﺿﺎﻓ ﻊﻓد ﺖﻴﻌﺿو ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ
سراﺪــﻣ رد ﻪــﻟﺎﺑز ﺖــﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ و ﻢﻴــﻈﻨﺗ
.
ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻪﺳ ﺎﺑ تﻻاﻮﺳ
"
ﻪﻣﺎﻧ ﻦﻴﻳآﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ
"
"، ﺎـﺑ ﻖﺑﺎﻄﺗ مﺪﻋ
ﻪﻣﺎﻧ ﻦﻴﻳآ
"
و
"
دراﺪﻧ دﻮﺟو
"
ﻢﻴﻈﻨﺗ و
،ود هﺮـﻤﻧ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﺮﻔﺻ و ﻚﻳ ﺪﺷ يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا
. ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺮﻫ رد ﺲﭙﺳ
ﺐﺴـﻛ تاﺮﻤﻧ ﺲﭙﺳ و ﻊﻤﺟ تاﺮﻤﻧ ،نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻاﻮﺳ بﻮـﻠﻄﻣ ﺢﻄـﺳ رد هﺪﺷ )
يﻻﺎـﺑ هﺮـﻤﻧ ﺐﺴـﻛ 75
ﺪـﺻرد ( ،
ﻂﺳﻮﺘﻣ ) هﺮﻤﻧ ﺐﺴﻛ 50
ﺎﺗ 70 ﺪﺻرد ( و ﻒﻴﻌﺿ هﺮﻤﻧ )
ﺮـﻳز
50 ﺪﺻرد ( ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻳدﺮﮔ يﺪﻨﺑ و
ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد ﺖﺴـﻴﻟ ﻚـﭼ
ناﻮـﻨﻋ ﺖـﺤﺗ هﺪـﺷ ﻪﻴﻬﺗ
"
ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌـﺿو ﻲﺑﺎـﻳزرا مﺮـﻓ
سراﺪــﻣ ﻂﻴــﺤﻣ
"
درﻮــﻣ و ﻪــﻴﻬﺗ ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ
ﺖــﻓﺮﮔ راﺮــﻗ .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ ﻪﺳرﺪﻣ ﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ و
ﺮﮕﺸـﻫوﮋﭘ هداد ﺲﭙــﺳ و ﻞــﻴﻤﻜﺗ
ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﺎـﻫ
EXCEL
و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ SPSS
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻫ ﺎ ﺚﺤﺑ و
ﻪــﻛ داد نﺎﺸــﻧ ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﺎــﻬﻨﺗ
44 ﻪــﺳرﺪﻣ ﻪــﺑ
ﺶـﻧاد داﺪـﻌﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺳرﺪﻣ ﺖﺣﺎﺴﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا نازﻮـﻣآ
ﻚــﻳدﺰﻧ ﺪــﻧدﻮﺑ . اﺮــﻫز ﻂــﺳﻮﺗ ﻪــﻛ ﻪﺑﺎﺸــﻣ ﻲﺸــﻫوﮋﭘ رد
نارﺎـﻜﻤﻫ و يﺮﻫﻮﺟ )
2000 (
، ،ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا 40
ﺪـﺻرد
ﺮــﻫ ياﺮــﺑ ﻪﻧاﺮــﺳ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﺖﺣﺎﺴــﻣ ﺪــﻗﺎﻓ سراﺪــﻣ ﺶــﻧاد ﺪــﻨﻧﺎﻣ ﻲﺗﻼﻜﺸــﻣ ﻪــﻛ ﺪــﻧدﻮﺑ زﻮــﻣآ ﻢــﺠﺣ ،ﻢﻛاﺮــﺗ
سﻼﻛ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣﺎﻧ
ـﺑ ار هﺎﻴـﺳ ﻪـﺘﺨﺗ ﻪﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ و ﺎﻫ ﻪ
دﻮـﺟو
ﻲﻣ دروآ
) 9
. (
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ داﺪﻌﺗ
80 رد ﻪـﺳرﺪﻣ
ثاﺪـﺣا ﻻﺎـﺑ ددﺮـﺗ ﺎﺑ ﺰﻛاﺮﻣ زا جرﺎﺧ ﻪـﺳرﺪﻣ ود ﻂـﻘﻓ و
ناﺮﻬﺗ ﻲﺘﻳﺰﻧاﺮﺗ هدﺎﺟ ﻲﻜﻳدﺰﻧ رد ﻲﻳﺎﺘﺳور -
ثاﺪـﺣا ﺪﻬﺸﻣ
هﺪﺷ ﺪﻧا . ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﺒﻃ
ـﺑ يﺎﻫ ﻪ
رد هﺪـﻣآ ﻞـﻤﻋ 45
ﻪـﺳرﺪﻣ ،
هﺮﺠﻨﭘ ﺐﺼﻧ ﻞﺤﻣ
دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﻫ دﻮـﺑ
. 35 ﻪـﺳرﺪﻣ
ياراد اﺰــﺠﻣ هﺎﮕﺸــﻳﺎﻣزآ ﺪــﻧدﻮﺑ
ﺎــﻬﻨﺗ داﺪــﻌﺗ ﻦــﻳا زا ﻪــﻛ
16
هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺳرﺪﻣ ﺎﻫ
نﺎﺸـﻳ و ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﻂﻳاﺮـﺷ ياراد
ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪـﺷ يزﺎﺴﻬﺑ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ داد نﺎﺸـﻧ ﺎـﻫ ﻪـﻛ
ﻪــﻧﺎﺧراﺪﺑآ 57
هدﺎــﻣ ﺎــﺑ ﻖﺑﺎــﻄﻣ ﻪــﺳرﺪﻣ 13
داﻮــﻣ نﻮﻧﺎــﻗ
ﺪﻴﻣﺎـﺷآ ،ﻲﻛارﻮﺧ
ﻲﺸـﻳارآ ،ﻲﻧ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ و .
ﻖـﺒﻃ
ﻦﻴﻳآ
زا يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ سراﺪﻣ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﺳرﺪﻣ ﻂﻴﺤﻣ رد رﺎﺒﻏ و دﺮﮔ دﺎﺠﻳا
، ﺎـﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻃﻮﺤﻣ ﻒﻛ
ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ شوﺮﻔﻣ نآ ﺮﻳﺎﻈﻧ و ﻦﺘﺑ ﺎﻳ ﺖﻟﺎﻔﺳآ 73
ﻪﺳرﺪﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ قﻮﻓ ﻂﻳاﺮﺷ ياراد .
رد 36 دﻮﺟو ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ ﻪﺳرﺪﻣ
ﻦﻳا زا ﻪﻛ ،ﺖﺷاد نﺎﻴﻣ
18 ﺳرﺪﻣ ﺰﺒـﺳ يﺎﻀـﻓ ﻲﻳﺎﺘـﺳور ﻪ
ﻪﻣﺎﻧ ﻦﻴﻳآ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺪﻨﺘﺷاد ار
. 30 ﻪـﻳﻮﻬﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ زا ﻪﺳرﺪﻣ
،ﺮﻟﻮﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ
نآ يود ﺮـﻫ ﺎـﻳ و ﻪﻜﻨﭘ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﻲــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا نﺎــﻣأﻮﺗ ترﻮــﺻ ﺪــﺷ
. سﻼــﻛ سرد يﺎــﻫ
60 ﻪﺳرﺪﻣ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﻦﻴﻳآ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻲﻓﺎﻛ يﺎﻀﻓ ياراد .
هﺮــﺠﻨﭘ ،تاﺮﺸــﺣ دورو زا يﺮﻴﮔﻮــﻠﺟ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﺑ ﺎــﻫ
ي
3 ﺮﻬﺷ رد ﻲﺘﻟود ﻪﺳرﺪﻣ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻲﻤﻴـﺳ يرﻮـﺗ ﻪـﺑ ﺰـﻬﺠﻣ .
ﺶﻫوﮋـﭘ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﻲـﻟوزز ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﻛ يﺮـﮕﻳد
نارﺎﻜﻤﻫ ) 2009 ( ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﺰـﻴﻧ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
هﺮﺠﻨﭘ ﺎﻫ ي 2 ﺪﺻرد يرﻮـﺗ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ سراﺪﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻤﻴﺳ
) 10
.(
ﻪﻟﻮﻟ بآ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ سراﺪﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ
رازو ﺪــﻴﻳﺄﺗ درﻮــﻣ يﺮﻬــﺷ ﻲﺸــﻛ نﺎــﻣرد و ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ت
ﻲــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ﺪــﻧدﺮﻛ
. ﻲــﺳرﺮﺑ ﻖــﺒﻃ ــﺑ يﺎــﻫ
ﻪ هﺪــﻣآ ﻞــﻤﻋ
ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ رد ﻪﻛ
57 ﻪﺳرﺪﻣ
ﺖـﺷاد دﻮﺟو ﻪﻓﻮﺑ .
زا ﺎـﻣا
رد ﺎﻬﻨﺗ ﻦﻴﺑ ﻦﻳا 23
ﻪﻓﻮﺑ ﻪﺳرﺪﻣ هدﺎﻣ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﻫ
13 نﻮﻧﺎـﻗ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ و ﻲﺸـﻳارآ ،ﻲﻧﺪﻴﻣﺎـﺷآ ،ﻲﻛارﻮـﺧ داﻮﻣ .
نارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﻳﺮﻬﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
2009 (
د نﺎﺸـﻧ ﺰﻴﻧ دا
،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ سراﺪﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻪﻛ 8
/ 86
ﺪـﺻرد سراﺪـﻣ
ﺮﻴﻏ و بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻪﻓﻮﺑ ﺪﻨﺘﺷاد دراﺪﻧﺎﺘﺳا
) 11
.(
سراﺪـﻣ ﻦﻴﺑ زا
ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﺖﺷﺪﻛﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪـﻓﻮﺑ يﺪﺼـﺗ ﺎﻬﻨﺗ
37 ﻪـﺳرﺪﻣ
ﺖﺷاد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترﺎﻛ ﻪﻛ
ﺐﻠﻏا ﺎﻫ نآ زا شوﺮـﻓ مﺎـﮕﻨﻫ
ﻲﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا هﻼﻛو ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ سﺎﺒﻟ ﺪﻧدﺮﻛ
. زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮـﮕﻳد رد ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﺰـﻴﻧ ي 10
ﻪـﺳرﺪﻣ ﻪـﻓﻮﺑ
ﺘﺷاد دﻮﺟو ﻪﻛ ﻪ
9 ﻪﺳرﺪﻣ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ترﺎـﻛ ﻪﻓﻮﺑ يﺪﺼﺘﻣ
رد ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻟو ،ﺖﺷاد 3
ﻪﺳرﺪﻣ شوﺮﻓ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻓﻮﺑ يﺪﺼﺘﻣ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا شﻮﭘور زا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ دﺮﻛ
) 2
.(
رد 10 ﻪـﺳرﺪﻣ
ﺲﻳوﺮــﺳ ﺪــﻧدﻮﺑ مﺮــﮔ بآ ياراد ﻲﺘــﺷاﺪﻬﺑ يﺎــﻫ .
ﺞﻳﺎــﺘﻧ
يﺎﻗآ ﺶﻫوﮋﭘ
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲـﻟوزز )
2009 ( ـﻧ ﻪـﻛ داد نﺎﺸ
ﺎﻬﻨﺗ ﻚﻳ ) 1 / 2 ﺪﺻرد ( ﺲﻳوﺮﺳ بآﺰـﻬﺠﻣ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ مﺮﮔ
) 10
.(
رد 46 دﻮـﺟو ﻲﺸـﻳﺎﻣﺮﺳ ﻞﻳﺎـﺳو ﻪﺳرﺪﻣ
رد ﻪﻛ ﺖﺷاد 30
ﻪﺳرﺪﻣ
، سﻼﻛ ﺰـﻬﺠﻣ ﺮﻟﻮﻛ ﺎﻳ ﻪﻜﻨﭘ ﻪﺑ ﺎﻫ
رد و ﺪــﻧدﻮﺑ 16
ﻞــﺧاد رد ﻲﺸــﻳﺎﻣﺮﺳ ﻞﻳﺎــﺳو ﻪــﺳرﺪﻣ
ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺎﻫوﺮﻫار .
نآ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ دﻮﺒﻤﻛ دﻮﺑ دﻮﻬﺸﻣ ﻪﭼ
د ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺑﺮﻣ
دﻮـﺑ ﻲﻳﺎﺘـﺳور سراﺪـﻣ ر .
ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺮﺿﺎﺣ
ﻲﻳاﺪﺘﺑا سراﺪﻣ ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
80 ژرﺎـﺷ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺦﻳرﺎﺗ ياراد ﻖﻳﺮﺣ ءﺎﻔﻃا لﻮﺴﭙﻛ ﻪﺳرﺪﻣ
ﺖــﺷاد دﻮــﺟو .
ﻪــﺒﻌﺟ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ سراﺪــﻣ ﻲﻣﺎــﻤﺗ رد
ﻚﻤﻛ
ﺖـﺷاد دﻮـﺟو ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ .
ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺮـﺿﺎﺣ
و
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻛ ﺪﻫد
ثداﻮﺣ زوﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز
دراد دﻮـﺟو سراﺪـﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد .
رد سراﺪـﻣ زا ﻲﻀـﻌﺑ
نﺎﻜﻣ
هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺪﻧا
. هار زا سراﺪـﻣ زا يرﺎﻴﺴـﺑ
هﺮــﻬﺑ ﺮــﻄﺧ ﮓــﻧز و يراﺮﻄــﺿا راﺮــﻓ رد و ﺪﻨﺘﺴــﻴﻧ ﺪــﻨﻣ
نآ زا يداﺪﻌﺗ ﺎﻫ
هﺎﮕﺗﺮﭘ فﺮﺸﻣ ﻪﻠﭘ هدﺮﻧ و
تﺎـﻘﺒﻃ ظﺎﻔﺣ
ـﺑرد هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻧﺎﻗﻮﻓ هرﺎ
دراد ﻲﻳﻮﺴـﻤﻫ سراﺪﻣ رد ﻲﻨﻤﻳا ﺢﻄﺳ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ
) 3
، 12 -
10
.(
ﻪــﺘﻓﺎﻳ ﻖــﻴﻘﺤﺗ زا ﻞــﺻﺎﺣ يﺎــﻫ ﺮــﺿﺎﺣ
ﻪــﻛ داد نﺎﺸــﻧ
ﺖــﻟاﻮﺗ ﻲﻳﻮﺸــﺘﺳد و ﺎــﻫ ﺎــﻫ
ي 54 ﻪــﺳرﺪﻣ ﻂﻳاﺮــﺷ ياراد
ﺪـﻧدﻮﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ .
رد 80 هدﺎﻔﺘـﺳا ﻊﻳﺎـﻣ نﻮﺑﺎـﺻ زا ﻪـﺳرﺪﻣ
ﻲــﻣ ﺪــﺷ . رد ﻂــﻘﻓ 2 ﻊﻳﺎــﻣ نﻮﺑﺎــﺻ زا ﻲﻳﺎﺘــﺳور ﻪــﺳرﺪﻣ
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
هرود مود و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،
95 ، رذآ
1391 96
ﻲـﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪـﺷ
. رد ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻪﺑﺎﺸـﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ
رد ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﺺﺨﺸﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻟوزز 8
/ 77
ﺪـﺻرد زا
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ﻲﻳاﺪﺘﺑا سراﺪﻣ ﺖـﻟاﻮﺗ
ﻲﻳﻮﺸـﺘﺳد و ﺎـﻫ ﺎـﻫ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ياراد ﺪﻧدﻮﺑ
) 4
. (
رد 51 ﻪﺳرﺪﻣ داﺪـﻌﺗ ﺎـﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ يرﻮﺨﺑآ ﺮﻴﺷ داﺪﻌﺗ
ﺶﻧاد
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نازﻮﻣآ .
رد 5 هﺮﺠﻨﭘ ﻪﺳرﺪﻣ
ﺖﻟاﻮﺗ ﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ يرﻮﺗ ﻪﺑ ﺰﻬﺠ .
رد 34
ﺖـﻟاﻮﺗ ﻪـﺳرﺪﻣ ﺎـﻫ
ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻛ ،ﺪـﻧدﻮﺑ نﻮﻔﻴﺳ ياراد نﻮﻔﻴـﺳ
25 ﻞـﺑﺎﻗ ﻪـﺳرﺪﻣ
دﻮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺖﻟاﻮﺗ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ
رد 45 ﻪﺳرﺪﻣ ﻦﻴـﻳآ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ
دﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧ . رد ﺖﻴﻌـﺿو يور ﺮـﺑ ﻪـﻛ يﺮﮕﻳد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺺﺨﺸـﻣ ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا جﻮﺳﺎﻳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺖﻟاﻮﺗ داﺪﻌﺗ ﺎـﻫ
ي 52 د ﺪـﺻر ﻲﻳاﺪـﺘﺑا سراﺪـﻣ زا
ﻲــﻣ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﺎــﺑ ﻖﺑﺎــﻄﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ ﺪــﺷﺎﺑ
) 13
. (
داﺪــﻌﺗ
ﻲﻳﻮﺸـﺘﺳد ﺎـﻫ
ي 64 ﻪـﺳرﺪﻣ
ﻦﻴـﻳآ ﺎـﺑ ﻖﺑﺎــﻄﻣ ﺮــﻈﻧ رد ﻪـﻣﺎﻧ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
رد 68 دﻮـﺟو اﺰـﺠﻣ يرﻮـﺨﺑآ ﻪـﺳرﺪﻣ
و دﻮـﺑ هﺪﺸـﻧ ﺖـﻳﺎﻋر ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﻳ سراﺪﻣ ﻲﻘﺑﺎﻣ رد و ﺖﺷاد ﻦﻳا ﺎﻳ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺲﻳوﺮـﺳ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ كﺮﺘﺸـﻣ
ﺪـﻧدﻮﺑ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﺒﻃ ﺑ يﺎﻫ
ﻪ ﺪـﺷ ﺺﺨﺸـﻣ هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ
رد ﻪـﻛ ﻪـﻴﻠﻛ
يﺎﻫ ﺖﻤﺴﻗ 22
ﻪﻟﺎﺑز ﻪﺳرﺪﻣ
برد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ناد ﺪـﺿ ،راد
ﺖـﺷاد دﻮـﺟو ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺎﺑ و ﮓﻧز .
رد 66 ﻪـﺳرﺪﻣ
ﻪﻟﺎﺑز
ﻊﻤﺟ ﻪﻧازور ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ يرادﺮﻬـﺷ ﻂﺳﻮﺗ و يروآ
ﻲــﻣ ﻊــﻓد و ﻞــﻘﺘﻨﻣ ﺪﻧﺪــﺷ
. ﻪــﻄﺑار ﻦﻴــﻤﻫ رد ﻪــﻛ ﻲﺸــﻫوﮋﭘ
نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻴﺑاﺮﻬﺳ ﻂﺳﻮﺗ )
2009 ( نﺎﺸـﻧ ،ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﻪــﻛ داد 15 ﺪــﺻرد سراﺪــﻣ زﺎــﻴﻧ
ﻊــﻤﺟ ﻪــﺑ ﻊــﻓد و يروآ
ﺪﻧراد ﻪﻟﺎﺑز ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ
) 14
.(
رد 59
دﻮـﺑ ﻪـﻟﺎﺑز ﻪﺴﻴﻛ ياراد ﻪﻟﺎﺑز ﻞﻄﺳ ﻪﺳرﺪﻣ .
ﺎـﺑ
دﺎـﺠﻳا تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻟﺎﺑز ﻪﺴﻴﻛ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ار تاﺮﺸﺣ ﺐﻠﺟ و ﺪﺑ يﻮﺑ ﺎـﺑ نﻮـﭼ و ﺪـﻫد
ﻲــﻣ ﻊــﻓد ﻪــﻟﺎﺑز ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ،دﻮــﺷ
ﻒــﻴﺜﻛ ﻪــﻟﺎﺑز فوﺮــﻇ
ﻲﻤﻧ ﻧﻮﺷ ﺪ
) 15
.(
ﻲﻣﺎـﻤﺗ 82 ﻪـﺑ ﻲﺑﺬـﺟ هﺎـﭼ ياراد ﻪـﺳرﺪﻣ
ﺪـﻧدﻮﺑ بﻼـﺿﺎﻓ ﻊـﻓد رﻮﻈﻨﻣ .
رد يﺮـﮕﻳد ﻪﺑﺎﺸـﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ رد ﻪــﻛ ﺪــﺷ ﺺﺨﺸــﻣ
100 ﺪــﺻرد ناد ﻪــﻟﺎﺑز سراﺪــﻣ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺴﻴﻛ راد
ﺖﻤﺴﻗ مﺎﻤﺗ رد ﻲـﻟو ،ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺎﻫ
ﺎﻬﻨﺗ 9 / 8 ﺪﺻرد
ناد ﻪـﻟﺎﺑز ﺪـﻧدﻮﺑ برد و لاﺪـﭘ ياراد ﺎـﻫ
ﺎﺘـﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ سراﺪـﻣ ﻲﻣﺎـﻤﺗ رد و ﺖـﺷاد تﺮﻳﺎـﻐﻣ ﺎﻫدراﺪﻧ
ﻪﻟﺎﺑز ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﻊﻤﺟ ﻪﻧازور رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ يروآ
ﺪﻧﺪـﺷ .
،ﻲﻳﻮﺸــﺘﺳد بﻼــﺿﺎﻓ ﻊــﻓد سراﺪــﻣ ﻪــﻤﻫ رد ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ
ﺖﻟاﻮﺗ و يرﻮﺨﺑآ هﺎـﭼ ﻖـﻳﺮﻃ زا و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲـﻣ ترﻮـﺻ بذﺎﺟ
ﻊـﻤﺟ و ﺖـﻓﺮﮔ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﻟﺎﺑز يروآ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا يرادﺮﻬﺷ ﺪﺷ
) 10
.(
ﻲﻣ نﺎﻳﺎﭘ رد ﺗ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮ
ﻪﻛ دﺮﻛ يﺮﻴﮔ سراﺪـﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻂﻴـﺤﻣ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﺮﻈﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻦﻴــﻳآ تﻼﻴﻬﺴــﺗ ﺰــﺟ ﻪــﺑ ،سراﺪــﻣ ﻂﻴــﺤﻣ ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﻣﺎﻧ
،ﺪﻨﺘــﺷاد راﺮــﻗ ﻲﻔﻴﻌــﺿ ﺖﻴﻌــﺿو رد ﻪــﻛ ﻲﺘــﺷاﺪﻬﺑ ياراد
ﻲﺘﻴﻌﺿو
ﺪﻧدﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد .
ﻪـﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ سراﺪﻣ ﻲﻨﻤﻳا ﺖﻴﻌﺿو
اﺮـﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد ر
دراد . ﻢﻬﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا رد ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳﺮﺗ ﺮﺿﺎﺣ
ﺖـﻳﺎﻋر مﺪﻋ
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻫﺎـﮔآ ﺎـﻧ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﻨﻤﻳا و ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﺖﺳا ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﺑ لﻮﺌﺴﻣ داﺮﻓا ﺎﻳ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻢﻛ ﺎﻳ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮﻣ نآ ﻲﻤﻛ ﻪﺒﻨﺟ زا ﻪﺳرﺪﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺎﻬﻨﺗ و هدﻮـﺒﻧ ﺮﻈﻧﺪﻣ صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ﻲﻔﻴﻛ ﻞﻳﺎﺴﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﺳا . د ر نﺎﻳﺎﭘ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ نآ
ﻪﭼ رد سراﺪﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ زﺎﻴﻧ
،دراد يرﻮـﻓ ﻲﮔﺪﻴـﺳر ﻪﺑ
ﺖـﻟاﻮﺗ داﺪـﻌﺗ ﻦﻴﻣﺄـﺗ ﺮﻴـﺷ ،ﺎـﻫ
ﺖـﺳا ﺮـﻄﺧ ﮓـﻧز و يراﺮﻄﺿا راﺮﻓ هار دﻮﺟو ،يرﻮﺨﺑآ سراﺪـﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ يﺮﻬـﺷ سراﺪـﻣ رد عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا ﻪﻛ
ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻲﻳﺎﺘﺳور ﺪﺷﺎﺑ
. دﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲــﻣ زﻮــﻣآ يرﺎــﻜﻤﻫ ﺎــﺑ ﻪــﻛ دﻮــﺷ ﺰــﻛﺮﻣ ،شروﺮــﭘ و ش
نﺎﺘـﺳا ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ يﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد و نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺖﺷاﺪﻬﺑ سراﺪــﻣ ﻲــﻨﻤﻳا و ﻂﻴــﺤﻣ ﺖــﺷاﺪﻬﺑ يﺎــﻘﺗرا ﺖــﻬﺟ رد رﺎـﻛ ﻪـﺑ يﺮﺘﺸـﻴﺑ شﻼـﺗ و ﺖـﻤﻫ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ ﻦـﻳا ﻲﻳاﺪﺘﺑا
ﺶﻧاد ياﺮﺑ ﻪﺛدﺎﺣ و يرﺎﻤﻴﺑ زوﺮﺑ زا ﺎﺗ دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ نازﻮﻣآ
دﻮﺷ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻦﻳا .
References
1. Zazuoli MA, NajafzadehKalat M, Hamta A, Rostami F, Rostami F. Investigation of
Environmental Health and Safety Status of Schools in Kalat County in Khorasan Razavi in 2009. Proceeding of the first Congress on Social Determinants on Health; 2009;
Tehran, Iran. Tehtran: Iran University of Medical Sciences; 2010 (Persian).
2. Shabankhani B. Abdollahi F. Evaluation of hygienic environmental indexes (educational spaces) in village schools of mazandaran province in 2003. J Mazand Univ Med Sci 2003; 13(41): 98-102 (Persian).
3. Zare R, Jalalvandi M, Rafiei M. Ergonomic, Safety and Environmental Health Status of Primary Schools in Markazi Province/Iran in 2003-2004. J Kerman Univ Med Sci 2007;
14(1): 61-69 (Persian).
4. Maitra AK, Sweeney G. Are schools safer for children than public places? J Accid Emerg Med 1996; 13: 196-197.
5. Lyons RA, Delahunty AM, Kraus D, Heaven M, McCabe M, Allen H, et al. Children's Fractures: a Population Based Study. Inj Prev 1999; 5(2): 129-132.
6. Maitra A. School Accidents to children: time to act. J Accid Emerg Med 1996; 14(4): 240- 242.
7. Kumar R, O'Malley PM, Johnston LD.
Association between Physical Environment of Secondary Schools and Student Problem Behavior: A National Study, 2002-2003.
Environ and Behav 2008; 40(4): 455-486.
8. Available from: http://www.markazsalamat.
ir/acomps.php?op=modload&name=News&f ile=article&sid=73. Accessed August 11, 2012.
9. Johari Z, Faghih Zadeh S, Fallah N. Evaluation of Environmental Health Situation of Sanitary Services in Tehran Primary Schools.
Daneshvar, Scientific-research J Shahed Uni 2000; 8(29): 33-38 (Persian).
10. Zazuoli MA, Abdi M, Ghahramani E, Ghorbanian M. Investigation of Environmental Health Indexes of District 1 Primary School in Sari, Iran. Iran J Health Environ 2009;
2(3): 204-213 (Persian).
11. Shahriari T, Moodi M, Hajiani M, Shahriari Z. Study of Hygienic Status of Schools in Birjand during Year 2007-2008. J Birjand Univ Med Sci 2009; 16(2): 68-75 (Persian).
12. Khalili A, Jahani Hashemi H, Jamaly H.
A Comparative Study on Safety and Environmental Health of Public and Private Schools of Qazvin. J Qazvin Univ Med Sci 2007; 11(1): 41-49 (Persian).
13. Raygan Shirazi AR, Shahraki GHH, Fararooie M. Survey of Environmental Health in Yasouj Primary Schools. Armaghane-danesh, J Yasuj Uni Med Sci 2000; 5(20-19): 55-61 (Persian).
14. Sohrabian M, Shamsizad M, Ayar S, Sadoughi Z. A Comparative study on the school Environmental Health status in Ilam Province between the years 2007-2008. Proceeding of the 12th Congress on Environmental Health.
2009 Nov 2536-2546, Tehran, Iran. Tehran:
Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 2009. (Persian).
15. Shariat Panahi M. Principles of Environmental Health. 3rd ed. Tehran: Tehran University Publication; 2003. p. 244-247 (Persian).
