901
دلج ناریا یماد مولع یاهشهوژپ هیرشن 41
هرامش ، 4 راهب 4144
Iranian Journal of Animal Science Research
Homepage: http://ijasr.um.ac.irResearch Paper
Vol. 14, No. 1, Spring 2022, p. 109-120
Improving of frozen-thawed sperm quality in commercial broiler breeder roosters challenged with dexamethasone using diet vitamin E supplementation
Zabihollah Nemati 1* Mohammad Sattari 2, Amir Karimi 3,Maghsoud Besharati 1, Namdar Kamrani2
How to cite this article:
Nemati, Z., M. sattari, A. Karimi, M. Besharati and N. Kamrani. 2022. Improving of frozen-thawed sperm quality in commercial broiler breeder roosters challenged with dexamethasone using diet vitamin E supplementation. Iranian Journal of Animal Science Research 14(1):109-120.
DOI:10.22067/ijasr.2021.687251.1007 Received: 07-02-2021
Revised: 17-06-2021 Accepted: 05-07-2021 Available Online: 07-06-2022
Introduction1: Oxidative stress is an imbalance between the free radicals and the ability of the body to counteract or detoxify their harmful effects by antioxidants. Commercial poultry faces a wide range of environmental, technological, nutritional, and biological stresses, which are responsible for low productivity and reproductive performance in poultry. In addition, chronic oxidative stress can deplete antioxidant vitamins and trace elements, impair immune function resulting in significant economic losses to the poultry industry. Most of this stresses at the molecular level are associated with oxidative stress and damage to important biological molecules. High levels of fatty acids are found in the plasma membrane of sperm cells. Fatty acids and other lipid compounds in sperm membranes play an important role in regulating spermatogenesis, sperm maturation, acrosome reaction, capacity building, and membrane fusion. Specifically, sperm lipid peroxidation disrupts these functions and inhibits spermatogenesis. Oxidation of sperm fatty acids leads to the production of free oxygen radicals (ROS), which are normally necessary for physiological processes of sperm, but excessive production of ROS in sperm causes low membrane fluidity, DNA breakdown (directly by attacking the purine and pyrimidine bases), protein damage, and ultimately reduced sperm motility and fertility. ROS cause damage via single and double strand DNA breaks, cross links, and chromosomal rearrangements) vitamin E is one of the most important natural antioxidants and effective in preventing of the spermatozoa lipids oxidation. Consumption of high amounts of vitamin E (200 mg / kg diet) increases its concentration in blood and semen plasma and causes beneficial changes in antioxidant capacity and lipid profile of rooster semen in normal conditions. Therefore, the aim of this study was to investigate the effect of diet supplementation with vitamin E on the quality of frozen-thawed sperm in breeder rooster under dexamethasone-induced oxidative stress.
Material and Methods: A total of 18 roosters of Ross 308 broiler breeder at 28 weeks of age were completely randomized with 3 experimental groups and 6 birds in each experimental group. Experimental groups include 1- Normal rooster fed basal diet (control) 2- Roosters treated with subcutaneous injection of dexamethasone 4 mg / kg body weight (DEX) 3- Dex + Vitamin E (200 mg / kg diet). After 2 weeks of habitation period and 3 weeks after experimental treatments, semen samples of roosters were collected twice a week from each rooster using abdominal massage method. Sperm viability was assessed by eosin-negrosin staining. For this purpose, mix 10 μl of diluted semen with 20 μl of dye containing eosin dye (1.67 g), nigrosin dye (10 g) and sodium citrate (2.9 g) in 100 ml of distilled water. The viability of sperm was examined by light microscope (Olympus, Japan) with a
1-Associate Professor, Department of Animal science, Ahar Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2- MSc Graduate student, Department of animal science, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Tabriz, Iran
3-Assistant Professor, Department of Animal science, Ahar Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
*Corresponding Author Email: [email protected]
magnification of 400 × and sperms that were completely or partially reddish and those did not stain were considered died and live sperm respectively. Qualitative characteristics of sperm including viability, percentage of total (MOT, %), and progressive motility (PROG, %), plasma membrane integrity as well as malondialdehyde content, antioxidant capacity (TAC) and activity of glutathione peroxidase (GPx), superoxide dismutase enzymes (SOD) were evaluated. Statistical analyses were performed using SAS software version 9.1. Duncan’s test was used to compare groups.
Results and Discussions: The results showed that dexamethasone injection as a cause of oxidative stress, increases lipid peroxidation (9.11) and decreases antioxidant capacity (1.01) of sperm (P<0.05). Total motility (49.16), progressive motility (12.46), survival rate (50.84) and plasma membrane integrity (50.26) significantly decreased by DEX treatment (P<0.05). Dietary supplementation with vitamin E improves total motility (73.63), survival rate (74.12) and plasma membrane integrity (72.74), antioxidant capacity (1.50) and activity of glutathione peroxidase (73.58), superoxide dismutase (144.95) and reduction of malondialdehyde (4.61) compared to the other two groups (P<0.05). Progressive motility (26.33) was highest in the control group compared to the other two groups and Lateral Head Displacement (16.08) was higher in the dexamethasone group than the other experimental groups (P<0.05). These positive effect vitamin E on sperm quality could be due to its antioxidant properties.
Conclusion: It can be concluded that dexamethasone injection increases lipid peroxidation and decreases sperm quality. Addition of vitamin E to the broiler breeder rooster’s diet under oxidative stress condition improves the quality of frozen thawed sperm. Therefore, it is recommended to supplement the diet of broiler breeder roosters with vitamin E under oxidative stress conditions.
Keywords: Frozen-thawed sperm, Oxidative stress, Rooster, Vitamin E.
تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه
999
...هیرشن پ یاهشهوژ یماد مولع
ناریا
Homepage: http://ijasr.um.ac.ir
یشهوژپ هلاقم
تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه اب هدش هداد شلاچ یراجت
نیماتیو ییاذغ لمكم زا هدافتسا اب نوزاتمازگد E
یتمعن هلا حیبذ
1
یراتس دمحم ،
*یمیرک ریما ،
2یتراشب دوصقم
3ینارماک رادمان ،
1 2:تفایرد خیرات 91
/ 99 / 9۹11
:یرگنزاب خیرات 72
/ 3۹ / 9033
:شریذپ خیرات 90
/ 30 / 9033
یتمعن .ینارماک .ن و ،یتراشب .م ،یمیرک .ا ،یراتس .م ،.ذ ، 1041
. تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه شلاچ یراجت
نیماتیو ییاذغ لمكم زا هدافتسا اب نوزاتمازگد اب هدش هداد .
Eناریا یماد مولع یاهشهوژپ 10
( 1 ) 124
.- 141 .
هدیکچ
یسررب فده اب شیامزآ نیا
ا
نیماتیو ندوزفا رث تیفیک رب ییاذغ هریج هب
Eدمجنم مرپسا -
خی هدش ییاشگ سورخ رد
شنت تحت یاه ب ویتادیسکا
ا
دادعت .دش ماجنا نوزاتمازگد 11
سار هیوس یتشوگ ردام هلگ سورخ هعطق 841
نس رد 21 اب یفداصت لاماک حرط تروص هب یگتفه 8
و یشیامزآ هورگ 6
،یشیامزآ هورگ ره رد هدنرپ
ماجناتفرگ .
هورگ لماش یشیامزآ یاه 1
- سورخ( لرتنک هورگ ییاذغ هریج اب هدش هیذغت ملاس یاه
)هیاپ 2 - سورخ یاه
رادقم هب نوزاتمازگد اب هدش قیرزت 0
یلیم )ازگد( ندب نزو مرگولیک رد مرگ 8
- نیماتیو + ازگد (
E244 یلیم دندوب ،)کاروخ مرگولیک رد مرگ
.زا سپ 2
و یریذپ تداع هرود هتفه 8
هورگ لامعا زا دعب هتفه هنومن ،یشیامزآ یاه
سورخ ینم یاه اب اه
هدافتسا زا شور ژاسام عمج یمكش .دش یروآ
تایصوصخ
یفیک مرپسا هدنز نازیم لماش
،ینام دصرد کرحت لک و شیپ
،هدنور کی یگچراپ یاشغ نازیم زین و ییامسلاپ نولام
ید و ینادیسکا یتنآ تیفرظ ،دیهدلآ
میزنآ تیلاعف رپوس ،زادیسکارپ نویتاتولگ یاه
دیسکا یبایزرا زاتومسید دش
،ویتادیسکا شنت هدننکداجیا لماع ناونع هب نوزاتمازگد قیرزت هک داد ناشن جیاتن
.( یدیپیل نویسادیسکارپ شیازفا ببس بیترت هب 11
/ 1 ( ینادیسکا یتنآ تیفرظ شهاک و ) 41
/ 1 ( لرتنک هورگ اب هسیاقم رد مرپسا یامسلاپ ) 10
/ 6 ، 16 / 1 )
( لک کرحت ،یفرط زا و دیدرگ 16
/ 01 شیپ کرحت ،) هدنور
( 06 / 12 هدنز دصرد ،) ( ینام
10 / 04 کی و ) ( ییامسلاپ یاشغ یگچراپ 26
/ 04 شهاک ادیدش ار )
نیماتیو ندوزفا .داد نازیم هب
E244 یلیم ( لک کرحت دوبهب ببس نوزاتمازگد اب هدش قیرزت یاه سورخ ییاذغ هریج هب مرگ 68
/ 38 هدنز دصرد ،) ینام
( 12 / 30 کی ،) ( ییامسلاپ یاشغ یگچراپ 30
/ 32 ،) ( ینادیسکا یتنآ تیفرظ 04
/ 1 میزنآ تیلاعف و ) ( زادیسکارپ نویتاتولگ یاه
01 / 38 رپوس ،) دیسکا زاتومسید
( 10 / 100 نازیم شهاک و ) نولام
ید ( دیهدلآ 61 / 0 شیپ کرحت نازیم .دش رگید هورگ ود اب هسیاقم رد ) ( لرتنک هورگ رد هدنور
88 / 26 ود اب هسیاقم رد )
شیب رگید هورگ ب رادقم نیرت
( رس یبناج تاکرح سناکرف و دو 41
/ 16 هورگ رگید زا رتشیب نوزاتمازگد هورگ اهنت رد ) یم .دوب یشیامزآ یاه
تفرگ هجیتن ناوت
یم شهاک ار مرپسا تیفیک و هدش یدیپیل نویسادیسکارپ شیازفا ببس نوزاتمازگد قیرزت هک نیماتیو ندوزفا .دهد
نازیم هب
E244 یلیم هریج هب مرگ
سورخ م یاه خی دمجنم مرپسا تیفیک دوبهب ببس شنت طیارش رد ردا یم هدش ییاشگ
.ددرگ
:یدیلک تاملک
دمجنم مرپسا
- خی شنت ،هدش ییاشگ ،ویتادیسکا
،سورخ
نیماتیو
Eهمدقم
1
1 - ع هورگ ،رایشناد .ناریا ،زیربت هاگشناد ،رها یعیبط عبانم و یزرواشک هدكشناد ،یماد مول
2 - .ناریا ،زیربت هاگشناد ،رها یعیبط عبانم و یزرواشک هدكشناد ،یماد مولع هورگ ،دشرا یسانشراک لیصحتلا غراف
8 - یا ،زیربت هاگشناد ،رها یعیبط عبانم و یزرواشک هدكشناد ،یماد مولع هورگ ،رایداتسا .نار
*(
- :لوئسم هدنسیون
[email protected] (Email:
DOI:10.22067/ijasr.2021.68725.1007
شنت زا یعیسو هنماد اب یراجت رویط یم هجاوم اه
سرتسا و دشاب
ویتادیسکا اهنآ شراوگ هاگتسد زا
لماوع هیذغت یا ، شنت ییامرگ م یطیح
و لماوع یكییولوتاپ لصاح
یم دوش هک دركلمع دناوت یم یلک
و ک تیفی
تشوگ و مخت ار رییغت یم دهد (
Mishra and Jha, 2019; Nemati
et al., 2014a; Nemati et al., 2015; Nemati et al., 2014b
) شرورپ یارب ویتادیسکا شنت نیاربانب تعنص رد ناگدنهد
ط زا روی
تسا رادروخرب یدایز تیمها (
, 2019 et al.
Surai
) ویتادیسکا شنت .
هب امومع نادیسکا نیب لداعت مدع کی ناونع یتنآ و اه
نادیسکا س رد اه حط
یم فیرعت یدرف و یلولس هب ،دوش
هنوگ زا یكی ویتادیسکا بیسآ هک یا جیاتن
ویتادیسکا لیدعت لماش هک تسا لداعت مدع نیا لوكلوم ورکام
یاه ،یلولس
هک تسا تفاب یراتخاس بیسآ زین و زوتپوپآ و زوركن طسوت یلولس گرم یرامیب عاونا داجیا و دركلمع شهاک ثعاب تیاهن رد دنور نیا یتح و اه
یم ریم و گرم ببس دوش
(
, 2018 et al.
)
Minشنت عاونا . ،یطیحم یاه
هیذغت ،یكیژولونكت هرهب شهاک لوئسم یكیژولویب و یا
مع و یرو دركل
دیلوت شنت رثکا هک دنتسه رویط رد یلثم شنت اب ،یلوكلوم حطس رد اه
لوكلوم هب بیسآ و ویتادیسکا یم طبترم ،مهم یكیژولویب یاه
ب دنشا
(
Ahmadian et al., 2019; Surai et al., 2019
) . خ فرصم ،کارو
رگید و ییامسلاپ دیپیل نویسادیسکارپ ،نورتسوتست حطس ،مرپسا تیفیک رارق دیدش ویتادیسکا شنت ریثأت تحت ،مهم تافص دنراد
(
, et al.
Khan
)
2011. یلثمدیلوت دركلمع هجیتن ،ردام هلگ دیلوت رد تیقفوم زا یمهم شخب
سورخ نآ هک ارچ ،تسا هلگ یاه غرم مخت دیلوت رد یرثکادح شقن اه
یاه
یم یزاب روراب دنک
(
, 2018 et al.
)
Aslهجنسارف . دركلمع و ینم یاه
دیلوت پ نس لیبق زا یفلتخم یاهروتکاف ریثأت تحت یلثم هدنر
شنت ،هیذغت ، -
یم رارق هدنرپ نزو شیازفا و یطیحم یاه دریگ
(
, 2019 et al.
Bazyar
)
.
جیاتن زآ هرابرد فلتخم تاشیام ی
تایصوصخ مرپسا
رویط و نازیم یروراب
سپ نآ زا هگن یراد ینلاوط
،تدم هب لیلد توافت رد تدم نامز هگن یراد
( نیب 6 یلا 01
،)تعاس هویش حیقلت یعونصم شور و نازیم زیلانآ
،یروراب
توافتم یم اما دشاب هدیقع رب نیا تسا هک هگن یراد مرپسا قیقر هدش شیب
زا 6
،تعاس بجوم شهاک خرن یروراب یم نیا ،دوش یروراب شهاک سپ
زا 20 تعاس هب رثکادح نازیم دوخ یم دسر (
Donoghue and Wishart,
)
2000زا . لماوع مهم رد تیلباق یروراب
،مرپسا یاشغ یاهدیپیل
ییامسلاپ مرپسا
یم هک دشاب برچ دیسا بیکرت یگژیو نآ
یاه یتایح
،کرحت سح هب تیسا امرس و هدنز ینام یم نییعت ار دنک
(
Hammerstedt
et al., 1990
) یاهدیپیل . یاشغ
مرپسا هب تدش تبسن هب نویسادیسکا
ساسح یم .دشاب نویسادیسکا هدیسا
یا برچ دیلوت هب رجنم لاكیدار
یاه
دازآ ( نژیسکا )
ROSیم دوش لاكیدار نیا هک اه
رد طیارش لامرن تهج
یخرب تیلاعف اه یاهدنیآرف و یكیژولویزیف
مرپسا یرورض هدوب اما دیلوت
شیب زا دح اه
ROSرد مرپسا بجوم شهاک
،ءاشغ تیلایس تسكش
بیسآ ،
DNAنیئتورپ اه و
ًاتیاهن شهاک کرحت و یروراب مرپسا اه یم دوش
(
Sanocka and Kurpisz, 2004
; , 2010 et al.
Mahfouz
).
ینم عیام ناگدنرپ یواح متسیس یتنآ ینادیسکا هتفرشیپ هدوب یا هک
لماش یتنآ نادیسکا یاه یمیزنآ ریغ نیماتیو ریظن
یاه
،C
،
Eنویتاتولگ
و یتنآ نادیسکا یاه یمیزنآ نویتاتولگ ریظن زادیسکارپ
و دیسکارپوس زاتومسید
یم دشاب (
(Surai et al., 1998b
. ظفح لداعت نیب دیلوت
ROS
و متسیس یتنآ ینادیسکا تهج ظفح هدنز
،مرپسا ینام یرورض
هدوب هک اب
هگن یراد و دامجنا مرپسا لداعت نیا رب
مه یم دروخ (
, et al.
Bréque
)
2003تهج . یریگولج زا شیازفا نویسادیسکا یاهدیپیل
مرپسا شیازفا و
تدم نامز یرادهگن مرپسا رد طیحم هدافتسا ،هاگشیامزآ زا
- یتنآ
نادیسکا یاه یعیبط رد طیحم قیقر مرپسا هدننک یرورض
رظن هب یم .دسر
یندوزفا هزورما یعیبط ییاذغ یاه
شیازفا و یدیلوت دركلمع دوبهب یارب
هلگ رد اصوصخ هلگ تملاس تیعضو ییامرگ شنت طیارش تحت هک ییاه
یم یرادهگن شرورپ هجوت دروم ،دنوش
تسا رویط ناگدنهد (
et Fathi
, 2020
)
al.. زا مهم نیرت یتنآ نادیسکا یاه رثوم یعیبط رد
یتنآ عافد -
رویط ندب ینادیسکا و
یریگولج زا نویسادیسکا آوزوتامرپسا یاهدیپیل
- یم
ناوت هب نیماتیو هراشا
Eدرک (
, 2019 et al.
Surai
) هک یم دناوت رد
تظفاحم یاشغ لولس اه رد لباقم بیسآ یاه یشان زا لاكیدار دازآ یاه
یریگولج و هدرک زا دنیارف یاه یباهتلا هلیسو هب میظنت لانگیس یاه یلولس
تهج لرتنک همجرت و کیرحت متسیس ینمیا دنک یزاب شقن (
et Ahsan
2014 ,
)
al.نیماتیو . یتنآ کی
Eلاكیدار و تسا یدیپیل نادیسکا اه
ی
ناگرا و لولس ءاشغ رد ار دازآ یلولس لخاد یاه
عمج یروآ یم تروصب .دنک
بسانم ندوزفا هک هدیدرگ صخشم لماک نیماتیو
داوم شهاک هب
Eشنکاو کیروتیبرابویت دیسا هدنهد
(TBARS)
کمک یم دنک بجوم و
دوبهب دركلمع
،دشر نویسادیسکارپ تفاب
و ماكحتسا تشوگ - یم
دوش (
, 2020b et al.
Nemati
; , 2020a et al.
Nemati
) ن و زی تارثا
ا ینمی لولس ی (
, 2020 et al.
Ahmadian
) ا و ینمی نومروه ی ظنت ار می
م ی دنک . هدش شرازگ نینچمه نیماتیو
یعونصم مرف هب تبسن یعیبط
Eظ حوطس لورفوکوتافلآ و تسا رتهب نآ یتنآ یلک تیفر
نادیسکا
(TAC)
نولام تظلغ و هداد شیازفا ار ید
دیهدلآ
(MDA)
شهاک دبک رد ار
یم نیماتیو ندوزفا هک دندرک شرازگ یشهوژپ رد .دهد ای و ییاهنت هب
Eنیماتیو اب هارمه نس رد گنایول داژن ردام هلگ سورخ ییاذغ هریج رد
c00 نازیم هب بیترت هب یگتفه 244
و 844 یلیم زا یریگولج ببس مرگ
یتنآ تیفرظ رب ویتادیسکا شنت یفنم تارثا یا خساپ و ینادیسکا
ینم
سورخ یم اه دوش (
, 2018 et al.
)
Minفرصم
.نیماتیو یلااب ریداقم
E
( 244 یلیم مرگ رب مرگولیک میژر ییاذغ )،
تظلغ نآ ار رد نوخ و سلاپ یام
ینم شیازفا یم دهد و ثعاب داجیا تارییغت یدیفم رد تیفرظ یتنآ
ینادیسکا و تاصخشم دیپیل
عیام ینم رد سورخ طیارش
یداع یم ش دو
(
, 1997b et al.
Surai
) . چیاتن تاشیامزآ ناشن هداد دنا هک نیماتیو
E
یم دناوت تیفیک مرپسا سپ زا بوذ ار رد اهواگ (
Towhidi and Parks,
)
2012، چوق اه (
, 2013 et al.
Silva
) و سورخ اه دوبهب دشخب (
Amini
, 2016 et al.
Moghbeli
; , 2015a . et al
) . ،اهدیئوكیتروکوکولگ
رد کیژولویزیف سرتسا داجیا ببس و هداد شیازفا ار کیژولویزیف سرتسا تفاب یم نوخ نایرج و اه دندرگ
(
et Eid
; , 2011 et al.
Costantini
, 2007 et al.
Virden
; , 2008
)
al.هعلاطم رد . نوزاتمازگد قیرزت اب ،یا
لیامت اهسورخ ینمیا خساپ ویتادیسکا سرتسا طیارش داجیا و اهسورخ هب
قیرزت هطساو هب ویتادیسکا سرتسا نتفای همادا اب و هتشاد شهاک هب
تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه
991
...بیسآ ،نوزاتمازگد هب ویتادیسکا یاه
لوكلومویب ونژ دننام یتایح یاه م
دراو
بیسآ نیا دنیآرب و هدمآ رد رییغت دننام کیژولویب تارثا یخرب هب رجنم اه
یم یلولس گرم و شهج ،نژ نایب ددرگ
(
, 2018 et al.
)
Minنیاربانب .
سورخ یلثم دیلوت دركلمع هكنیا هب هجوت اب اه
یسکا شنت طیارش رد ویتاد
یم شهاک رثا یسررب فده اب شهوژپ نیا ،دبای ندوزفا
نیماتیو هب
Eهریج
ییاذغ رب تیفیک مرپسا دمجنم - سورخرد ییاشگ خی یاه
تحت نت - ش
،نوزاتمازگد قیرزت زا هدافتسا اب ویتادیسکا ماجنا
دش .
شور و داوم اه
نیا رد قیقحت نلاس
یرادغرم هدكشناد یزرواشک و
عبانم یعیبط
اب زیربت هاگشناد 11
هعطق سورخ سار هیوس 841
نس رد 21 رد یگتفه
8 هورگ و یشیامزآ 6
هورگ ره رد هدنرپ تروصب
حرط
ًلاماک یفداصت ماجنا دش
. زهجم نلاس هب
متسیس شرورپ رد سفق
،یدارفنا یروخبآ لپین ی و
یهداذغ هورگ همه و دوب یتسد داذغ تبون ود اب یشیامزآ یاه
رب یه ساسا
گولاتاک هیوس ار س 841 لودج(
1 ) ،بآ هب دازآ یسرتسد و یهدرون همانرب اب
10 و ییانشور تعاس 1
یكیرات تعاس .دندش یرادهگن
هورگ یشیامزآ یاه
لماش 1 - ( دهاش هورگ سورخ
یاه )هیاپ ییاذغ هریج اب هدش هیذغت ملاس
2 - سورخ( ازگد هورگ یتسوپ ریز قیرزت هدننک تفایرد یاه
نوزاتمازگد هب
نازیم 0 یلیم )،ندب نزو مرگولیک رد مرگ 8
- نیماتیو + ازگد هورگ هب
Eنازیم 244 یلیم دندوب ،کاروخ مرگولیکرد مرگ .
تدم هب اه سورخ 2
هتفه
تداع یریگ مرپسا یمكش ژاسام سور و سفق و یطیحم طیارش اب هد
ی
،دندش درک تفایرد نوزاتمازگد قیرزت هتفه کی تدم هب سپس آ .دن
شیامز
قیرزت هتفه زا دعب نیماتیو ندوزفا اب ویتادیسکا شنت داجیا و
هریج هب
E.دیدرگ زاغآ ییاذغ
لودج 1 - هریج ییاذغ سار ردام سورخ 841
شیامزآ هرود رد
Table 1- Ross 308 male broiler breeder diet in experimental period.
ییایمیش بیکرت
Chemical composition )%( رادقم
Content (%) یکاروخ داوم
Ingredien
2750 kcal / kg مسیلوباتم لباق یژرنا
Metabolism Energy ذ 57
تر Corn
ماخ نیئتورپ 12%
Crude protein ایوس هلاجنک 10
=ماخ نیئتورپ(
00 )
Soybean meal (Cp=44)
0.45%
نینویتم - نیئتسیس
Methionine -Cysteine وج 11
Barley
0.5%
نیزیلا Lysine مدنگ سوبس 18
Wheat bran
0.38%
نینوئرت Threonine تافسف میسلک ید 1.3
Dicalcium phosphate
0.7%
میسلک Calcium هتسوپ 1.6
فدص Oyster shell
0.35%
رفسف Phosphorus یندعم نیماتیو لمكم 0.5
Mineral vitamin supplement
0.18%
میدس Sodium کمن 0.3
Salt
0.16%
رلک Chlorine تانبركیب میدس 0.05
Sodium bicarbonate
دیسا کیئلونیل 1%
Linoleic acid ید 0.11
- لا - نینویتم
DL-methionine ب نیماتیو 0.01 Vitamin B یا نیماتیو 0.01 Vitamin E دیارلک نیلوک 0.01 Choline chloride
ناحیروبا ییوراد تکرش زا زاین دروم نوزاتمازگد و دش هیهت
صب ترو
هب تبون هس رد یدلجریز نازیم هب نایم رد زور کی تروص
0 یلیم مرگ
هب تبون هس رد ،ندب نزو مرگولیک رد تدم هب و نایم رد زور کی تروص
1 دش قیرزت هتفه (
, 2018 et al.
)
Minو دهاش یشیامزآ یاههورگ . هریج موس یشیامزآ هورگ .دندرک تفایرد ار هیاپ هریج ازگد اب دهاش
+ هیاپ ییاذغ 244
یلیم مرگ نیماتیو تدم .درک تفایرد لمكم
E8
ه مرپسا ،یشیامزآ یاهرامیت لامعا زا سپ هتف سورخ زا یریگ
اب اه
شور زا هدافتسا ژاسام
یمكش 2 تدم هب و هتفه رد راب 8
ماجنا هتفه
تفرگ (
Burrows and Quinn, 1937
) هنومن . سورخ ره ینم یاه
عمج بویتوركیم لخاد رد و هدش لقتنم هاگشیامزآ هب و هدش یروآ
یامد
83 هجرد یتناس دارگ رد نب یرام هداد رارق دندش ات یبایزرا رظن زا هیلوا
مرپسا گنر و تظلغ ،کرحت ماجنا
دوش مرپسا
.کرحت اب یاه 30
دصرد
مرپسا ناونع هب بسانم تظلغ و یارب و هدش هتفرگ رظن رد یعیبط یاه
یارب ،شیامزآ یدعب لحارم زا
نیب ندرب تارثا
،یدرف هنومن اه اب مه
طولخم .دندش طیحم قیقر هدننک دروم
،هدافتسا فای دوبهب لیوستلب دوب هت
ناملآ کرم تکرش زا نآ تلاوصحم یمامت هک لماش و دوب هدش هیهت
( تافسف ید 3
/ 12 ( تاماتولگ میدس ،)رتیل رد مرگ 61
/ 1 ،)رتیل رد مرگ
( زوتکورف 0 ( تاتسا میدس ،)رتیل رد مرگ 8
/ 0 ( سیرت ،)رتیل رد مرگ 1
/ 1
( تارتیس میساتپ ،)رتیل رد مرگ 60
/ 4 تافسف ونوم میساتپ ،)رتیل رد مرگ
( 60 / 4 ( میزینم دیارلک ،)رتیل رد مرگ 80
/ 4 رگ دوب )رتیل رد م (
et Nabi
, 2016
)
al.. هنومن ،دندوب هدش طولخم یدرف تارثا فذح روظنم هب هک ینم یاه
یمجح تبسن هب 1
هب 24 قیقر طیحم هب لاچخی نورد و هدوزفا هدننک
یامد اب 0 یتناس هجرد زا سپ .دندش هداد لاقتنا ،دارگ
2 ندیسر و تعاس
هنومن یامد هب اه
0 یتناس هجرد مرپسا اب هدننک قیقر ،دارگ
گ طولخم دیدر
تظلغ هب ات 14
6× 844 تویاپ لخاد هب سپس و دسرب لاقتنا اه
و اب ریمخ
رهم و موم ندش د (
, 2014 et al.
Nasri
) تویاپ . رد ،مرپسا یاراد یاه
عافترا 0 - 0 یتناس تدم هب تزا راخب یلااب رتم 3
دندش هداد رارق هقیقد
هریخذ یارب سپس و ( تزا کنات لخاد هب یزاس
116 - یتناس هجرد )دارگ
مرپسا دامجنا دنیارف ات دندش هداد لاقتنا ددرگ لیمكت اه
et Amini (
) , 2015b
هجنسارف یسررب یارب .
al.هورگ مرپسا یفیک یاه یاه
آ فلتخم ،یشیامز تویاپ یاه یواح مرپسا
،دمجنم زا تزا عیام جراخ
دندش و سپ زا ندادرارق رد مامح بآ مرگ یامد 83 هجرد یتناس دارگ
هب تدم 84
،هیناث خی ییاشگ هدش و هب لخاد پویتوركیم هیلخت
دندش ات
یبایزرا دروم یاه رظن
ماجنا دوش (
, 2015b et al.
Amini
) .
( لک کرحت کرحت ،)
TMشیپ ( هدنور ،)
PMنیگنایم تعرس رد
( ریسم تعرس ،)
VAPرد ریسم ( میقتسم تعرس ،)
VSLرد ریسم
( ینحنم یطخ ،)
VCLندوب ( کرحت ،)
LINندوب طخلا میقتسم دصرد
مرپسا تکرح ( اه
،)
STRکرحت یضرع ( رس سناکرف ،)
ALHتاکرح
( یبناج هنایار زیلانآ متسیس طسوت ،)
BCFف پوكسوركیم هب زهجم یا زا
تسارتنک (
Labomed LX400, USA
) ییامنگرزب اب 144
رازفا مرن و
مرپسا زیلانا
یبایزرا دش (
, 2016 et al.
)
Safaتویاپ هس روظنم نیدب .
خی ،دش هداد حیضوت لااب رد هک یشور اب یشیامزآ هورگ ره زا یاشگ
ی
بویتوركیم لخاد هب و هدش ،دش هداد لاقتنا اه
سپس 14 وركیم زا رتیل
قیقر ینم هنومن لملا کی و هتخیر ملا یور ار هدش
رارق نآ یور زیمت
هجنسآرف و دش هداد یبایزرا رتویپماک زا هدافتسا اب مرپسا ییابنج یاه
دش (
, 2009 et al.
da Silva Maia
) .
یبایزرا تیلاعف یاشغ ییامسلاپ مرپسا
رب ساسا تست
( کیتومساوپیاه )
HOSTیواح ( زوتکورف 1 )مرگ و تارتیس ( میدس 1 / 0 ،)مرگ 1444 یلیم رتیل بآ رطقم اب هتیرلاومسا 144
یلیم لومسا رد
طیحم مرپسا یحارط دش (
, 2015 et al.
Shahverdi
) . مرپسا یاه اب
مد هرگ هدروخ هب ناونع مرپسا یاه یاراد ءاشغ کی هچراپ و مرپسا یاه
هک مد نآ اه فاص دوب هب ناونع مرپسا یراد ءاشغ ریغ کی هچراپ قلت ی
دش (
Revell and Mrode, 1994
) . رادقم روظنم نیا یارب 14
قیقر مرپسا رتیلوركیم اب ار هدش
244 وركیم طولخم تساه لولحم رتیل
دش (
et Shahverdi
; , 2019 et al.
Najafi
; , 2016 et al.
Nabi
, 2015
)
al.. مرپسا تیعضو ریز هدیچیپ مد و فاص مد اب یاه
( پوكسوركیم
Olympus, Japan
ییامنگرزب اب )
× 044 دروم یسررب
.تفرگ رارق یبایزرا و نازیم هدنز ینام مرپسا اه هلیسوب گنر یزیمآ نیزوئا - یزورگن ن
یسررب دش . یارب نیا
،روظنم 14 قیقر ینم رتیلوركیم اب ار هدش
24
یواح گنر رتیلوركیم گنر
( نیزوئا 63 / 1 ( نیزورگین گنر ،)مرگ 14
( میدس تارتیس و )مرگ 1
/ 2 رد )مرگ 144 یلیم قم بآ رتیل طولخم رط
و هدرک یشرتسگ رب یور ملا هیهت دش و هدنز ینام دادعت 244 مرپسا
( یرون پوكسوركیم هلیسوب
Olympus, Japan
یامنگرزب اب )
× 044
دروم یسررب رارق .تفرگ مرپسا زمرق گنر یئزج ای یلک روطب هک ییاه
مرپسا و هدرم ار دندوب هتفرگ دوخب شفنب هب لیام گن گنر هک ییاه
هتفر
مرپسا ،دندوب دش هتفرگ رظن رد هدنز یاه
(
Evans and Maxwell,
).
1987یارب هزادنا یریگ تظلغ نولام ید دیهدلآ هب ناونع صخاش
نویسادیسکارپ
،دیپیل یلیم کی رادقم قیقر ینم زا رتیل
ش اب هد کی - یلیم
رتیل دیرلک میدس 1 / 4 سپس و هدش طولخم دصرد هنومن
اه اب رود 8044
رود رد هقیقد هب تدم 0 هقیقد ژویفیرتناس هدش
و هب دادعت هس راب ب ا رفاب
تارتیس وشتسش و
ًاددجم ژویفیرتناس دندش
. رد تیاهن لولحم ر ییو رود
هتخیر هدش و بوسر هدنامیقاب مرپسا اه رد کی یلیم رتیل بآ ید هزینو لح
هدش و ات نامز ماجنا
،تست هنومن اه رد 14 - هجرد یتناس دارگ یرادهگن
دندش . یارب هزادنا یریگ تظلغ نولام ید دیئدلآ رادقم 204 رتیلوركیم
زا ره هنومن ار هتشادرب و اب کی یلیم رتیل کیتسا ورلک یرت لولحم دیسا
24 قیرط زا ییلااب شخب .دش طولخم نیئتورپ بوسر یاری دصرد
اب و ادج ندرک ژویفیرتناس ویت رتیل یلیم کی
کیروتیبراب ا
دیس 0 / 4 دصرد
طولخم )اكیرمآ ،امگیس تکرش(
هدش و هب تدم 64 هقیقد رد یامد 10
هجرد یتناس دارگ ترارح هداد دش . سپس هنومن اه دعب زا درس ندش رد
لخاد
،خی تدمب 10 هقیقد اب 1444 رود رد هقیقد ژویقیرتناس دندش
. د ر
نایاپ ددع بذج نولام ید دیئدلآ لولحم ییلااب طسوت هاگتسد
رتموتفورتكپسا
،لدم(
6405 – JENWAY
) جوم لوط رد 016
رتمونان
هدناوخ دش (
, 2007 et al.
Peris
) .
میزنآ تیلاعف رپوس ،زادیسکارپ نویتاتولگ یاه
دیسکا ید و زاتومس
لمعلاروتسد اب قباطم مرپسا یامسلاپ لک ینادیسکا یتنآ تیفرظ طسوت هدنزاس تکرش تیک
یاه یراجت ناریا( ناهوژپ بط تکرش -
)نارهت
ماجنا
دش
دیسکارپوس تیلاعف یریگ هزادنا یارب هصلاخ روطب .
تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه
991
...رادقم ،زاتومسید 14
هدامآ لولحم هدش هیصوت ریداقم اب هنومن رتیلوركیم
تدم هب و طولخم تیک 10
یامد رد سپس دش کیش هیناث 83
هجرد
تدم هب 24 جوم لوط رد یبذج ددع و نویسابوكنا هقیقد 064
- 004
زاتومسید دیسکارپوس تیلاعف نومزآ تیک لمعلاروتسد قباطم .دش دروکر یارب تقد ظاحل زا 1
تارییغت بیرض ،توافتم زور هس رد هنومن راركت
بیترت هب یتست نیب و نورد 1
و 3 .دوب دصرد
هیزجت و لیلحت یرامآ
هداد یاه تسدب هدمآ زا نیا شیامزآ طسوت هیور ی مرن
GLMرازفا
و
SASرد بلاق حرط
ًلاماک یفداصت دروم یبایزرا رارق تفرگ . یاقم تاس
نیگنایم هورگ اه اب نومزآ نكناد ماجنا هدش و جیاتن هب تروص یم نیگنا
تاعبرم اطخ رد حطس 0 دصرد ( 40 /
> 4 )
Pشرازگ دیدرگ .
Yij = µ+ Ti+eij
:1 هطبار
،لدم نیا رد هک
Yij
= رادقم دركلمع تفص هتسباو ی هنومن ی ما
jرد هورگ ،ما
i=
µنیگنایم لک ،هورگ
Ti
= رثا و هورگ
eij
= تارثا
.دنتسه ،هدنامیقاب
ثحب و جیاتن هداد یسررب هجنسارف و کرحت هب طوبرم یاه
ناشن یتکرح یاه
یم شنت داجیا لماع ناونع هب نوزاتمازگد قیرزت هک دهد ویتادیسکا
تسا هدش لرتنک هورگ اب هسیاقم رد لک کرحت دیدش شهاک ببس ( 40 / 4
P<
نیماتیو لمكم ندوزفا اما .) سورخ ییاذغ هریج هب
Eرد اه
ود اب هسیاقم رد لک کرحت صخاش دوبهب ببس ویتادیسکا شنت طیارش ( دش رگید هورگ 40
/ 4
P<
لودج( ) 2 ببس نوزاتمازگد قیرزت نینچمه .)
کرحت رد شهاک شیپ
زا هدافتسا و دش لرتنک هورگ اب هسیاقم رد هدنور
نیماتیو شیپ کرحت رب نوزاتمازگد یفنم ریثأت یدایز دح ات تسناوت
E-
شیپ تکرح نیگنایم دنچ ره دنک ناربج ار هدنور اب هسیاقم رد هدنور
ینعم فلاتخا یرامآ رظن زا و رتمک لرتنک هورگ ( تشاد یراد
40 / 4
P<
)
اب ،جیاتن نیا هک ندوزفا ،دنداد ناشن هک یرگید شهوژپ هتفای
نیماتیو
E
رب ،ناسنا ییاذغ هریج هب تردق
کرحت و هژیو هب تکرح شیپ هدنور
مرپسا رثؤم
،تسا دراد تقفاوم (
Lenzi et al., 1996
) هباشم جیاتن .
شیپ کرحت تعرس تافص یارب هدنور
ینحنم ( کرحت و )
VCLیضرع رس ( ینحنم تعرس نوزاتمازگد قیرزت اب و دش هدهاشم )
ALHنیماتیو ندوزفا اب و شهاک رس یضرع کرحت و ییاذغ هریج هب
Eورخ س هجنسارف نینچمه .تفای شیازفا تافص نیا نیگنایم اه ه
یا
یتکرح و
VAPنیماتیو تفایرد اب و شهاک ازگد هورگ رد
VSL Eتفای شیازفا اهنآ نیگنایم (
40 / 4
P<
) کرحت ندوب یطخ تافص .
( مرپسا ندوب طخلا میقتسم و )
LIN( اه هورگ ریثات تحت )
STRرارق اه
یم ناشن شیامزآ جیاتن .تفرگن رد مرپسا یتکرح تافص رثکا دهد
سورخ مرپسا رد تافص نیا نیگنایم و هتفای شهاک یشنت طیارش ه
یا
تفایرد لاكیدار .تسا هتفای دوبهب نیماتیو یواح ییاذغ هریج هدننک -
یاه دازآ هژیوب عاونا هنوگ یاه شنکاو ریذپ بجوم نژیسکا راهم
میزنآ -
یاه نورد یلولس یم دنوش و نیدب مرپسا بیترت اه
زا عبانم یمیزنآ لیخد
رد نیمأت دروم
ATPزاین تهج کرحت و تیلاعف مورحم دندش (
De
Lamirande and Ggnon, 1992
) مرپسا . دقاف متسیس یمیزنآ
یمسلاپوتیس مزلا
یارب میمرت ةعیاض یشان زا نازیم هنوگ یلااب یاه
شنکاو ریذپ یم نژیسکا هک دشاب
مرپسا ار رد ربارب شنت ویتادیسکا ناوتان
یم دنک (
Saleh et al., 2002
).
نیماتیو ندوزفا یتنآ ناونع هب
Eسورخ هریج رد نادیسکا ش ببس ،ویتادیسکا شنت تحت یاه
ا هد تس
.دوش ظفح ،نوزاتمازگد و لرتنک هورگ ود اب هسیاقم رد لک کرحت ات رد عقاو نادیسکا یتنآ اب
نوینآ هیزجت یاه
زا ،دیسکارپوس داجیا
بیسآ
هب ءاشغ مرپسا و هجنسآرف شهاک یاه
نآ یریگولج یم .دنک نیماتیو
E
ناونعب بیکرت یلصا متسیس ینادیسکا یتنآ رد
یم آوزوتامرپسا دشاب
(
, 1996 et al.
Lenzi
) رد . فرط لاكیدار لباقم یاه
،دازآ یتنآ
نادیسکا اه دوجو دنراد هک لاكیدار دیلوت یاه
زآ دا و نویسادیسکارپ دیپیل
ار لرتنک یم دننک (
, 2008 et al.
)
Türk. نیماتیو ریثأت
Eهگن هدنراد رد
هنوگب و دراد کرحت تردق نازیم یم کرحت ظفح ببس یا
دوش
(
, 2006 et al.
Kheradmand
).
شیامزآ زا لصاح جیاتن اب قباطم
یشیامزآ رد ،رضاح قیرزت هک دندرک شرازگ ،هباشم
0 یلیم رب مرگ
و هدش لک کرحت رد شهاک ببس نوزاتمازگد ندب نزو مرگولیک زا هدافتسا 244
یلیم مرگ نیماتیو کاروخ مرگولیک رب دوبهب ببس
Eتفایرد و لرتنک هورگ اب هسیاقم رد لک کرحت ش نوزاتمازگد هدننک
د
(
, 2006 et al.
)
Eidیماگنه . هک نازیم نیماتیو نیماتیو
Eهب هزادنا
ربارب 044 یداهنشیپ نازیم ربارب ( هریج رد
NRC101 دحاو یللملا نیب
رب مرگولیک هفاضا )هریج یم
دوش ببس شیازفا تیفیک ینم و ناوت
یروراب هجوج اه یم دوش (
, 2011 et al.
Tabatabaei
) . اب هباشم جیاتن
ندوزفا ،رضاح شیامزآ حوطس
رتلااب نیماتیو
Eهب تدم 0 هتفه هب
هریج سورخ هجوج یاه
گنوپماک ببس دوبهب هجنسارف ینم یاه دش
(
7 Mohamad Asrol and Abdul Rashid, 201
) شیامزآ . ماجنا
هدش ناشن هدنهد دوبهب مرپسا کرحت رد
قیقر هدننک یاه یواح نیماتیو
دوب
E(
Donoghue and Donoghue, 1997
) ناشن یشیامزآ یط .
زا هدافتسا هک دش هداد 244
وركیم مرگ رد یلیم رتیل لورفوکوتافلآ د
ر
قیقر
،کوخ مرپسا یدامجنا هدننک کرحت
تسدب هدمآ سپ زا ار بوذ
شیازفا یم دهد (
, 2005 et al.
Breininger
) . نیماتیو کرحت
Eمرپسا کوخ ار هب روط ینعم شیازفا یراد داد
و زا تامدص یشان زا
دامجنا مرپسا یم یریگولج دنک
(
, 2005 et al.
Breininger
) نیا . جیاتن
ناشن داد هک نیماتیو زا
Eلولس یاه مرپسا رد هلحرم سپ زا بوذ
دامجنا تظفاحم یم دنک (
, 1988 et al.
Davies
) .
کی نازیم هدنز و ییامسلاپ یاشغ یگچراپ
لودج رد ،مرپسا ینام
8
قیرزت اب هجنسارف ود ره ،هک تسا نآ زا یکاح جیاتن .تسا هدش هدروآ
هتشاد یدیدش تفا ،نوزاتمازگد ینعم فلاتخا و دنا
هورگ اب ار یراد
یم ناشن لرتنک دهد
( 40 / 4
P<
).
یكی زا لماوع مهم رد شهاک کرحت
،آوزوتامرپسا تعنامم
زا تراسخ یاه یراتخاس یشان
زا یاهراشف
ویتادیسکا رب یگچراپكی ءاشغ
یم دشاب هک رجنم هب شیازفا یریذپذوفن ءاشغ
و شهاک ییاناوت میظنت حوطس ینوی رد لخاد لولس یم
،دوش هک
هعومجم نیا طیارش یارب کرحت مرپسا رضم یم دنشاب (
et Baumber
, 2000
)
al..
لودج 2 - تارثا لمكم ندوزفا نیماتیو
ربE هجنسآرف و کرحت یاه
یتکرح دمجنم مرپسا -
خی سورخ هدش ییاشگ شنت تحت یتشوگ ردام یاه
ویتادیسکا .
Table 2- Effects of vitamin E supplementation on motility and motility parameters of frozen-thawed sperm of broiler breeder rooster under oxidative stress.
اهرامیت Treatments
P value SEM
نیماتیو نوزاتمازگد ابE
Vitamin E with dexamethasone نوزاتمازگد اب دهاش
Control with dexamethasone دهاش
Control اهرتماراپ
Parameters1
<0.01
a 1.14 73.63 49.16c
68.87b
لک کرحت (%) TM
<0.01
b 1.07 20.46 12.46c
26.33a
هدنورشیپ کرحت PM (%)
0.01
b 1.23 15.04 11.99b
19.08a
نیگنایم تعرس رد ریسم VAP (μm.s)
0.03
a 1.19 11.52 9.48b
14.83a
تعرس رد ریسم میقتسم VSL (μm.s)
<0.01
b 1.85 43.75 34.92c
53.28a
تعرس رد ریسم ینحنم VCL (μm.s)
0.37 1.77
25.27 22.25
25.66 یطخ
ندوب کرحت LIN (%)
0.23 2.52
68.85 64.45
70.85 تکرح ندوب طخلا میقتسم دصرد
مرپسا اه STR (%)
0.01
b 0.06
c 1.26
a 0.9 ییابنج 1.48
یضرع رس ALH (μm)
0.01
b 0.29 14.68 16.08a
14.19b
سناکرف تاکرح یبناج BCF (Hz)
اهرامیتa,b
ینعم توافت یرامآ رظن زا رطس ره رد توافتم فورح اب ( دنراد راد
P < 0.05 .)
a,b Different letters in the same row show statistically differences (P < 0.05).
1 Tm (Total Motility), Pm (Progressive Motility), VAP (Average Path Velocity), VSL (Straight Line Velocity), VCL (Curvi Linear Velocity), LIN (Linearity), STR (Straightness), ALH (Lateral Head Displacement), BCF (BeatCross Frequency).
تفایرد هورگ نیماتیو اب هک نوزاتمازگد هدننک
لمكم
E،دوب هدش یزاس
هدنز نازیم رد شیازفا ببس کی و ینام
رد ییامسلاپ یاشغ یگچراپ
،نیققحم ریاس شیامزآ جیاتن اب ام جیاتن .دش رگید هورگ ود اب هسیاقم تقباطم رادقم هب نوزاتمازگد زا هدافتسا ،دنداد ناشن هک دراد 0
یلیم مرگ
مرگولیک رب مرپسا دصرد شیازفا ببس ندب نزو
یم هدرم یاه دوش
(
Eid
, 2006 et al.
) . هجوت اب هب یاشغ مرپسا هک یاراد رادقم یدایز زا
یاهدیسا عابشاریغ برچ یم
،دشاب دعتسم نویسادیسکارپ دیپیل
هدوب و رد
تروص مدع هدافتسا زا نادیسکا یتنآ اه
رد طیحم نورب ینت لامتحا ماد
للاتخا و بیرخت رایسب دایز یمن دشاب ندوزفا
.نیماتیو رد
Eنینچ یطیحم
ببس دوبهب زا تظافح مرپسا
و عنام نویسادیسکا دش
(
, et al.
Amini
2015a
) . یط یرادهگن ییامرس و رد طیارش لاچخی رادقم هدنز ینام
هنومن یاه مرپسا شهاک یم دبای هک یم دناوت یشان زا ریثأت لاكیدار یاه دازآ
رب راتخاس ءاشغ دشاب (
, 2018 et al.
Feyzi
).
رد مرپسا ینادیسکا یتنآ تیعضو رب نوزاتمازگد قیرزت یفنم ریثأت لودج 0 یم ناشن جیاتن .تسا هدش هداد شیامن نوزاتمازگد قیرزت دهد
نویسادیسکارپ صخاش ناونع هب دیهدلآ ید نولام دیلوت رد شیزفا ببس یتنآ لک تیفرظ رد یدیدش تفا ،زین نآ لابند هب هک تسا هدش یدیپیل تفایرد هورگ رد زاتومسید دیسکارپوس و زادیسکارپ نویتاتولگ ،ینادیسکا -
دش هدهاشم نوزاتمازگد هدننک (
40 / 4
P<
) و ندوزفا . نیماتی
هریج رد
Eسورخ شنت یاه هجنسارف دوبهب ببس هدید
فرعم یاه یتنآ تیعضو
ینادیسکا ناشن هک دش نیماتیو نیا ینادیسکا یتنآ و تبثم ریثأت هدنهد
یم دشاب ( 40 / 4
P<
).
نیماتیو هک اجنآ زا عقاو ییاشغ دیپیل تمسق رد
Eیم قافتا یدیپیل نویسادیسکارپ دنور هک ییاج ،تسا هدش دتفا
نیماتیو نیا ،
یم لیكشت زا یریگولج یارب دناوت دیپیل نویسادیسکارپ
شغ
دنک لمع ییا
تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه
991
...یم تیوقت ار مرپسا تیفیک یاهریغتم ،نیاربانب و دنک
(
, et al.
Surai
).
2001ییاذغ میژر لمكم هک دنراد دیکأت ام جیاتن نیماتیو
زورب زا
Eیم یریگولج مرپسا دیپیل نویسادیسکارپ جیاتن اب قباطم هک دنک
ریاس
یم نیققحم دشاب
(
, 2018 et al.
)
Asl. نیماتیو ،تقیقح رد مهم ،
Eنیرت
شقن و تسا یلولس یاهاشغ رد دوجوم یبرچ رد لولحم نادیسکا یتنآ هریجنز شنکاو تسكش رد یمهم .دراد نویسادیسکارپ یا
ناشن ناققحم
نیماتیو و زادیسکارپ نویتاتولگ هک دنداد یتنآ متسیس یلصا ءزج
Eدنتسه سورخ مرپسا ینادیسکا (
, et al.
Surai , 1998a;
et al.
Surai
1997a
) اققحم . زا مرپسا هک دنداد ناشن ن 0
،غرم هلمج زا ،یغرم هنوگ تبسن اب همه
یلااب یاه )ریجنز دنلب عابشا ریغ برچ یاهدیسا(
PUFAیم صخشم میزنآوزیا .دنوش
نویتاتولگ و زاتومسید دیسکارپوس یلصا یاه
دیسا عابشا زا ییلااب هجرد اب طبترم نویسادیسکارپ ربارب رد هک ،زادیسکارپ فاحم برچ یم تظ .دندوب لاعف هنوگ همه زا مرپسا رد ،دننک فرصم
هنازور
220 و موینلس مرگوركیم 044
یلیم نیماتیو زور رد مرگ هب
Eتروص
یکاروخ تدم هب هس هام هب روط ینعم یراد اب شهاک حطس ید نولام
دیهدلآ عیام
،ینم رجنم هب دوبهب کرحت مرپسا ناسنا رد دش (
- Keskes
, 2003 et al.
Ammar
) .
لودج 3 تارثا- لمكم ندوزفا نیماتیو
ربE کی هدنز و ییامسلاپ یاشغ یگچراپ ینام
دمجنم مرپسا -
سورخ هدش ییاشگ خی .ویتادیسکا شنت تحت یتشوگ ردام یاه
Table 3- Effects of vitamin E supplementation on plasma membrane integrity and viability of frozen-thawed sperm of broiler breeder rooster under oxidative stress.
اهرامیت Treatments اه هجنسارف
Parameters
دهاش control
دهاش اب نوزاتمازگد
Control with dexamethasone
نیماتیو ابE نوزاتمازگد
Vitamin E with dexamethasone SEM P.value کی
ءاشغ یگچراپ
Membrane Integrity (%) 58.50b 50.26c 72.74a 1.27 <0.01
هدنز ینام
Viability (%) 63.68b 50.84c 74.12a 1.34 <0.01
رظن زا رطس ره رد توافتم فورح اب اهرامیتa,b
ینعم توافت یرامآ ( دنراد راد
P < 0.05 .)
a,b Different letters in the same row show statistically differences (P < 0.05).
لودج 4 - تارثا لمكم ندوزفا نیماتیو
ربE هجنسآرف ییایمیشویب یاه دمجنم مرپسا
- خی سورخ هدش ییاشگ ویتادیسکا شنت تحت یتشوگ ردام یاه
.
Table 4- Effects of vitamin E supplementation on biochemical parameters of frozen-thawed sperm of broiler breeder rooster under oxidative stress.
اهرامیت Treatments
P.value SEM
نیماتیو ابE نوزاتمازگد
Vitamin E with dexamethasone دهاش
اب نوزاتمازگد
Control with dexamethasone دهاش
Control اه هجنسارف
Parameters1
<0.01
c 0.29
a 4.61
b 9.11 دیهدلآ ید نولام 6.94
MDA (nmol/ ml)
2
<0.01
a 0.03
c 1.50
b 1.01 ینادیسکا یتنآ لک تیفرظ 1.16
TAC(U/ml)
<0.01
a 1.91 73.58 46.16c
55.69b
زادیسکارپ نویتاتولگ GPx(U/ml)
<0.01
a 2.47 144.95 103.45c
111.72b
زاتومسیددیسکارپوس SOD(U/ml)
اهرامیتa,b
ینعم توافت یرامآ رظن زا رطس ره رد توافتم فورح اب ( دنراد راد
P < 0.05 .)
a,b Different letters in the same row show statistically differences (P< 0.05).
1 MDA (malondialdehyde), TAC (Total Antioxidant Capacity), GPx (glutathione per-oxidase), SOD (Superoxide Dismutase).
یریگ هجیتن شیازفا ببس ویتادیسکا شنت ءاقلا و نوزاتمازگد قیرزت
مرپسا یدیپیل نویسادیسکارپ یم مرپسا تیفیک شهاک و اه
ش ندوزفا .دو نیماتیو
سورخ هریج هب
Eببس ویتادیسکا شنت طیارش رد ردام یاه
تیفیک رب نوزاتمازگد اب هدش ءاقلا ویتادیسکا طیارش یفنم تارثا دوبهب خی دمجنم مرپسا سورخ هدش ییاشگ
یم یتشوگ ردام هلگ یاه درگ
د
نیماتیو لمكم ندوزفا نیاربانب سورخ ییاذغ هریج رد
Eردام غرم یاه
وت شنت طیارش رد یتشوگ یم هیص
.دوش
Refrences
1. Ahmadian, H., Z. Nemati, A. Karimi, and R. Safari. 2019. Effect of different dietary selenium sources and storage temperature on enhancing the shelf life of quail eggs. Animal Production Research 8 (2): 23-33.
2. Ahmadian, H., Z. Nemati, A. Karimi, R. Safari, M. Sheikhloo, and M. Besharati. 2020. Effect of Selenium with Vitamin E on Production Performance, Immune Response and Blood Metabolites of Laying Japanese Quail. Iranian Journal of Animal Science Research 12: 337-349.
3. Ahsan, U., Z. Kamran, I. Raza, S. Ahmad, W. Babar, M. Riaz, and Z. Iqbal. 2014. Role of selenium in male
reproduction—A review. Animal reproduction science 146: 55-62.
https://doi.org/10.1016/j.anireprosci.2014.01.009.
4. Amini, M. R., H. Kohram, A. Z. Shahaneh, M. Zhandi, H. Sharideh, and M. M. Nabi. 2015a. The effects of different levels of vitamin E and vitamin C in modified Beltsville extender on rooster post-thawed sperm quality. Cell tissue banking 16: 587-592. https://doi.org/10.1007/s10561-015-9506-9.
5. Amini, M. R., H. Kohram, A. Zare-Shahaneh, M. Zhandi, H. Sharideh, and M. M. Nabi. 2015b. The effects of different levels of catalase and superoxide dismutase in modified Beltsville extender on rooster post-thawed sperm quality. Cryobiology 70: 226-232. https://doi.org/10.1016/j.cryobiol.2015.03.001
6. Asl, R. S., F. Shariatmadari, M. Sharafi, M. A. K. Torshizi, and A. Shahverdi. 2018. Dietary fish oil supplemented with vitamin E improves quality indicators of rooster cold-stored semen through reducing lipid peroxidation.
Cryobiology 84: 15-19. https://doi.org/10.1016/j.cryobiol.2018.08.008.
7. Baumber, J., B. A. Ball, C. G. GRAVANCE, V. Medina, and M. C. DAVIES‐MOREL. 2000. The effect of reactive oxygen species on equine sperm motility, viability, acrosomal integrity, mitochondrial membrane potential, and membrane lipid peroxidation. Journal of andrology 21: 895-902.
8. Bazyar, M., M. Sharafi, and A. Shahverdi. 2019. Changes in seminal parameters and hormonal profile with use of aromatase inhibitor in management of aging broiler breeder roosters. Poultry science 98: 6100-6107.
https://doi.org/10.3382/ps/pez325.
9. Breininger, E., N. B. Beorlegui, C. M. O’Flaherty, and M. T. Beconi. 2005. Alpha-tocopherol improves biochemical and dynamic parameters in cryopreserved boar semen. Theriogenology 63: 2126-2135.
https://doi.org/10.1016/j.theriogenology.2004.08.016.
10. Bréque, C., P. Surai, and J. P. Brillard. 2003. Roles of antioxidants on prolonged storage of avian spermatozoa in vivo and in vitro. Molecular Reproduction Development: Incorporating Gamete Research 66: 314-323.
https://doi.org/10.1002/mrd.10347.
11. Burrows, W., and J. Quinn. 1937. The collection of spermatozoa from the domestic fowl and turkey. Poultry Science 16: 19-24. https://doi.org/10.3382/ps.0160019.
12. Costantini, D., V. Marasco, and A. P. Møller. 2011. A meta-analysis of glucocorticoids as modulators of oxidative stress in vertebrates. Journal of Comparative Physiology B 181: 447-456. https://doi.org/10.1007/s00360-011- 0566-2.
13. da Silva Maia, M., S. D. Bicudo, H. C. Azevedo, C. C. Sicherle, D. B. de Sousa, and L. Rodello. 2009. Motility and viability of ram sperm cryopreserved in a Tris-egg yolk extender supplemented with anti-oxidants. Small Ruminant Research 85: 85-90. https://doi.org/10.1016/j.smallrumres.2009.07.001.
14. Davies, M. J., L. G. Forni, and R. L. Willson. 1988. Vitamin E analogue Trolox CEsr and pulse-radiolysis studies of free-radical reactions. Biochemical Journal 255: 513.
15. De Lamirande, E., and C. Ggnon. 1992. Reactive oxygen species and human spermatozoa: I. Effects on the motility of intact spermatozoa and on sperm axonemes. Journal of andrology 13: 368-378.
16. Donoghue, A., and D. Donoghue. 1997. Effects of water-and lipid-soluble antioxidants on turkey sperm viability, membrane integrity, and motility during liquid storage. Poultry Science 76: 1440-1445.
https://doi.org/10.1093/ps/76.10.1440.
17. Donoghue, A. M., and G. Wishart. 2000. Storage of poultry semen. Animal reproduction science 62: 213-232.
https://doi.org/10.1016/S0378-4320(00)00160-3.
18. Eid, Y., T. Ebeid, M. Moawad, and M. El-Habbak. 2008. Reduction of dexamethasone-induced oxidative stress and lipid peroxidation in laying hens by dietary vitamin E supplementation. Emirates Journal of Food Agriculture:
28-40. https://doi.org/10.9755/ejfa.v20i2.5188.
19. Eid, Y., T. Ebeid, and H. Younis. 2006. Vitamin E supplementation reduces dexamethasone-induced oxidative stress in chicken semen. British poultry science 47: 350-356. https://doi.org/10.1080/00071660600753912. 20. Evans, G., and W. C. Maxwell. 1987. Salamons' artificial insemination of sheep and goats. Butterworths.
21. Fathi, M., I. Al-Homidan, T. Ebeid, O. Abou-Emera, and M. Mostafa. 2020. Dietary supplementation of Eucalyptus leaves enhances eggshell quality and immune response in two varieties of Japanese quails under tropical condition.
تیفیک دوبهب دمجنم مرپسا
- خی هدش ییاشگ سورخ
ردام هلگ یاه
991
...Poultry Science 99: 879-885. https://doi.org/10.1016/j.psj.2019.09.001.
22. Feyzi, S., M. Sharafi, and S. Rahimi. 2018. Stress preconditioning of rooster semen before cryopreservation improves fertility potential of thawed sperm. Poultry science 97: 2582-2590.
23. Hammerstedt, R. H., J. K. Graham, and J. P. Nolan. 1990. Cryopreservation of mammalian sperm: what we ask them to survive. Journal of andrology 11: 73-88.
24. Keskes-Ammar, L. et al. 2003. Sperm oxidative stress and the effect of an oral vitamin E and selenium supplement on semen quality in infertile men. Archives of andrology 49: 83-94.
https://doi.org/10.1080/01485010390129269.
25. Khan, R. U., S. Naz, Z. Nikousefat, V. Tufarelli, M. Javdani, N. Rana, and V. Laudadio. 2011. Effect of vitamin E in heat-stressed poultry. World's poultry science journal 67: 469-478.
26. Kheradmand, A., H. Babael, and J. Abshenas. 2006. Comparative evaluation of the effect of antioxidants on the chilled-stored ram semen.
27. Lenzi, A., M. Picardo, L. Gandini, and F. Dondero. 1996. Lipids of the sperm plasma membrane: from polyunsaturated fatty acids considered as markers of sperm function to possible scavenger therapy. Human reproduction update 2: 246-256. https://doi.org/10.1093/humupd/2.3.246.
28. Mahfouz, R., R. Sharma, A. Thiyagarajan, V. Kale, S. Gupta, E. Sabanegh, and A. Agarwal. 2010. Semen characteristics and sperm DNA fragmentation in infertile men with low and high levels of seminal reactive oxygen species. Fertility sterility 94: 2141-2146.
29. Min, Y., Z. Niu, T. Sun, Z. Wang, P. Jiao, B. Zi, P. Chen, D. Tian, and F. Liu. 2018. Vitamin E and vitamin C supplementation improves antioxidant status and immune function in oxidative-stressed breeder roosters by up- regulating expression of GSH-Px gene. Poultry science 97: 1238-1244.
30. Mishra, B., and R. Jha. 2019. Oxidative stress in the poultry gut: Potential challenges and interventions. Frontiers in veterinary science 6: 60.
31. Moghbeli, M., H. Kohram, A. Zare-Shahaneh, M. Zhandi, M. Sharafi, M. M. Nabi, V. Zahedi, and H. Sharideh.
2016. Are the optimum levels of the catalase and vitamin E in rooster semen extender after freezing-thawing influenced by sperm concentration? Cryobiology 72: 264-268. https://doi.org/10.1016/j.cryobiol.2016.03.008. 32. Mohamad Asrol, K., and B. Abdul Rashid. 2017. Effect of vitamin E supplementation on semen quantity and quality
of Local Kampong roosters. Malaysian Journal of Animal Science 20: 37-43.
33. Nabi, M. M., H. Kohram, M. Zhandi, H. Mehrabani-Yeganeh, H. Sharideh, A. Zare-Shahaneh, and V. Esmaili.
2016. Comparative evaluation of Nabi and Beltsville extenders for cryopreservation of rooster semen. Cryobiology 72: 47-52.
34. Najafi, A., R. A. Taheri, M. Mehdipour, F. Martínez-Pastor, A. A. Rouhollahi, and M. R. Nourani. 2019.
Improvement of post-thawed sperm quality in broiler breeder roosters by ellagic acid-loaded liposomes. Poultry science 98: 440-446. https://doi.org/10.3382/ps/pey353.
35. Nasri, S., F. Amidi, and Z. Rezaeian. 2014. Effect of Selenium on the motility, morphology and viability of sperm cells after freezing and thawing procedure. The Journal of Qazvin University of Medical Sciences 18: 11-17.
36. Nemati, Z., H. Ahmadian, M. Besharati, S. Lesson, K. Alirezalu, R. Domínguez, and J. M. J. F. Lorenzo. 2020a.
Assessment of dietary selenium and vitamin E on laying performance and quality parameters of fresh and stored eggs in Japanese Quails. 9: 1324.
37. Nemati, Z., K. Alirezalu, M. Besharati, S. Amirdahri, D. Franco, and J. M. J. F. Lorenzo. 2020b. Improving the quality characteristics and shelf life of meat and growth performance in goose fed diets supplemented with vitamin E. 9: 798. https://doi.org/10.3390/foods9060798.
38. Nemati, Z., H. Janmohammadi, A. Taghizadeh, G. Moghaddam, and H. Maleki Nejad. 2014a. Effect of bentonite supplementation to the contaminated diets with aflatoxin B1 on broiler performance. In: 6th Iranian congress on animal science, Tabriz
39. Nemati, Z., H. Janmohammadi, A. Taghizadeh, H. M. Nejad, and G. Mogaddam. 2015. Effect of Bentonite as a natural adsorbent to ameliorate the adverse effects of aflatoxin B1 on performance and immune systems in broiler chicks. Animal Production Research 4.
40. Nemati, Z., H. Janmohammadi, A. Taghizadeh, H. M. Nejad, G. Mogaddam, and M. Arzanlou. 2014b. Occurrence of Afla
