ۀرود 7
، ۀرامش 1
ناتسبات و راهب 5
131
تاحفص 141
ات 161
یرادرهش رد
ماظن یقوقح ناریا
و هسنارف
یمتسر یلو
*
رایشناد هورگ قوقح یمومع ۀدکشناد قوقح و مولع یسایس هاگشناد نارهت
یرماع هموصعم
شناد ۀتخومآ یرتکد قوقح یمومع هاگشناد نارهت
(Email: amerim@ut.ac.ir)
( خیرات تفایرد : 14 / 66 / 1314 - خیرات شریذپ : 66 / 61 / 1314 )
هدیکچ
هب یرادرهش مهم زا یکی ناونع
یم یرهش تیریدم رصانع نیرت ریثأت یشقن دناوت
ۀئارا رد راذگ
هراپ ۀرادا و یمومع تامدخ نایرج رد یرادرهش داهن شقن .دشاب هتشاد یلحم روما زا یا
شقن یافیا ات مات تیمکاح زا هک دراد یفلتخم تاجرد یرهش تیریدم مک یاه
ریغتم تیمها
رد .تسا نیببت یقوقح ماظن ۀعوضوم تاررقم و نیناوق ار یرادرهش هاگیاج و تیمها ۀج
یم بوصم یرادرهش نوناق ،ناریا یقوقح ماظن رد .دننک 1334
دوجواب هک تسا رایعم نوناق ش
سپاو یدرکیور ،نآ زا یددعتم داوم خسن اب ،نادنورهش یندم و یسایس یهاگآ و دشر هنایارگ
هک وحن نیا هب ،هدش لامعا یساسا
تلود هب و هدناتس نآ زا یرادرهش تارایتخا و فیاظو نیرت
.تسا شیوخ یلحم روما ۀرادا رد نادنورهش یلقادح تکراشم نآ ۀجیتن هک تسا هدش راذگاو ههد زا هسنارف رد و هدش یریگیپ تیدج هب یرادرهش هب تلود زا فیاظو یراپساو نیشیپ یاه
هژیو نیناوق تیاهنرد داهن نیا یارب یا
ییادززکرمت هب موسوم نوناق .تسا هتفای نینقت مهم
بوصم 6 سرام 1196 مهم هب ار یرادرهش هاگیاج ،ینیمزرس عماوج یمومع نوناق و و نیرت
هداد اقترا یرهش تیریدم داهن نیرترثؤم تیروحم اب ماظن نیا رد یرهش دحاو تیریدم .دنا
هب .تسا نایرج رد یرادرهش یم رظن
هب ماظن هاگن دسر تموکح هاگدید زا هتفرگرب یرادرهش
مهم .تسا نادنورهش هب تبسن تیلوئسم ،فیاظو ،هاگیاج نییبت ،رضاح شهوژپ فده نیرت
و اه
یرادرهش تارایتخا هب اه
هک هسنارف و ناریا یقوقح ماظن ود رد هراشا دروم یمسر یاهداهن ناونع
فت یسررب و دنرادروخرب یدایز تهباشم زا یرادا ماظن ثیح زا توا
هرهب و دوجوم یاه زا یرو
تیعقوم و هاگیاج یاقترا یارب یرادرهش باب رد هسنارف یقوقح ماظن تایبرجت و اهراکهار یرادرهش .تسا ناریا رد اه
ناگژاو یدیلک
.یرادرهش فیاظو ،یرادرهش ،رادرهش ،یلحم تموکح ،یرادرهش هاگیاج
* لوئسم ۀدنسیون
، سکاف : 66414463 -
661
Email: vrostami@ut.ac.ir
همدقم
ع نایرج ود دروخرب و یقلات لحم ،یلحم تموکح ترابع نایرج ود نیا .تسا یفسلف ۀدم
:زا دنا
.تسا یفسلف یترورض مه و یلمع ترورض کی مه ینادرگدوخ .بولطم تیریدم و ینادرگدوخ هب هک تسا ناسنا تعیبط زا هتفرگرب ینادرگدوخ مه رانک رد هک یناسنا دارفا زا یهورگ ۀلیسو
یم یگدنز یم هداد حیجرت ،دننک
دوش
(Akbaralikhan & Muttalil, 1982, p. 259)
.
هک هدوب یگژیو نیمه و ،مدرم یارب مه و تسا بولطم تموکح یارب مه ینادرگدوخ تموکح لیکشت ۀنیمز رد ات تسا هتشاداو ار یرشب عماوج .دنیامن شلات نادرگدوخ یلحم یاه
یم ناشن یخیرات دهاوش تموکح هنوگ نیا هک دهد
هتشاد دوجو فلتخم لاکشا اب زابرید زا اه ا
.دن
تموکح هدوب رود ۀتشذگ زا زین هسنارف و ناریا رد یلحم یاه یم ار ناریا .دنا
هب ناوت یکی ناونع
هاگتساخ زا ندمت زا یکی روشک نیا هکارچ ؛دومن حرطم یلحم تموکح یاه
تسا یمیدق یاه
شور زا نآ روما ۀرادا یارب و هدوب رادروخرب یدایز ورملق و تعسو زا هک فلتخم یاه
دززکرمت یم هدافتسا نادرگدوخ و راتخمدوخ تایلاو و قطانم بلاق رد ییا ،یمیقم( تسا هدش
1316 ص ، 56 - 51 تموکح .) یم زین ار یلحم یاه
تنطلس نامز رد هسنارف روشک رد ناوت
درک یبایدر شیکنارف
(Harold, 1956, p. 53)
ینادرگدوخ یارب یمسر یاهداهن داجیا ۀقباس اما .
تکراشم موهفم هب یلحم رادروخرب ینادنچ تمدق زا نانآ تنوکس لحم ییارجا روما رد مدرم
شهوژپ .تسین تروص یاه
یرادرهش عوضوم اب هتفرگ رتشیب و هتشادن یقوقح ۀبنج ناریا یاه
یرادرهش صوصخ رد و تسا هدوب یتیریدم یگژیو دجاو اب انتعا لباق یشهوژپ زین هسنارف یاه
اس نآ ۀعوضوم تاررقم و نیناوق ظاحل یم نهذ هب هک یشسرپ .تسا هتفاین ماجنا نام
نیا دسر
یرادرهش یقوقح تیعضو رد هباشت دوجواب هک تسا هباشت و زیامت ،روشک ود یرادا ماظن رد اه
تیلوئسم و تارایتخا ۀنماد یرادرهش هاگیاج رد یریثأت هچ و هدوب نازیم هچ هب نانآ یاه
رد اه
یخساپ ؟تسا هتشاد هعلاطم دروم ماظن ود یم تسخن ۀلهو رد هک
اب هک تسا نیا درک هئارا ناوت
یرادرهش یقوقح تیعضو رد هباشت دوجو و تارایتخا ۀنماد ،ثحب عوضوم یرادا ماظن ود رد اه
تیلوئسم یرادرهش یاه
و هدوب رادروخرب یلمأت لباق و ریگمشچ زیامت زا هسنارف و ناریا رد اه
ماظن رد .تسا مکاح باب نیا رد یکدنا هباشت هاگیاج رد ار یرادرهش زیامت نیا هسنارف یقوقح
یم رارق یرهش دنمناوت تیریدم داهن یم افیا یرهش تیریدم رد یتیمکاح شقن هک دهد
.دنک
تیلوئسم و تارایتخا دیدحت رد هک هدشدای زیامت رولبتم ناریا یقوقح ماظن رد یرادرهش یاه
یم هب ار یرادرهش ،دوش رعم هدمع راکنامیپ کی ناونع
یم یف یدصت شقن هک دنک رد یرگ
.دراد یرهش تیریدم
هیاپ یراذگ یرادرهش
هب یرادرهش مهم زا یکی ناونع
لیکشت نامز ات ،یزورما موهفم اب یلحم تموکح رصانع نیرت
لاس رد نوناق نیلوا بیوصت و هطورشم تموکح 1365
لیکشت .تشادن هقباس ناریا رد ق
س متسیس رد هک یلوحت و هطورشم تموکح دوب هدمآ دیدپ مدرم رکف زرط و یعامتجا و یسای
ماظن و طیارش زا یرایسب رییغت ۀجوتم ار تلود نآ یرادا و یعامتجا بسانتمان و دعاسمان یاه
هتساوخ ماجنا رد دوخ نیگنس تیلوئسم و روشک زور یدنمزاین نیمأت و اه
موزل و یمومع یاه
نیلوا لیکشت زا سپ .دومن اهرهش ۀرادا عضو رییغت و رظن فلاتخا یلم یاروش سلجم ۀرود
رد نانآ بختنم ناگدنیامن و مدرم نآ فرط کی رد هک درک زورب تکلمم رد یدیدش شکمشک و تلاایا رگید ای تختیاپ رد هک ماکح و تقو ناگدازهاش رگید فرط رد و دنتشاد رارق سلجم ودب مدرم زا تایلام فلتخم عاونا لوصو .دندوب ینارمکح لوغشم تایلاو نآ لباقم رد هکنآ ن
تحت و دیدرگ سلجم ناگدنیامن هب مدرم ۀعجارم ثعاب ،دریگ ماجنا تلود یوس زا یتمدخ نتخاس دودحم یارب دیاب هک دندرک ساسحا سلجم ناگدنیامن ،یمومع تاعجارم و راکفا راشف هب هک یراشف یم دراو مدرم رب تایلام رتشیب هچره لوصو روظنم
ب نوزفا .تفای یهار ،دیآ ،نیا ر
یم لوصو مدرم زا هک یلوپ لباقم رد ات دنیامن راداو ار تلود ماجنا نانآ یارب زین یتمدخ ،دنک
نمجنا نوناق .دهد عیبر بوصم یتلایا یاه
یناثلا 1365 بوصم هیدلب نوناق ، 66
عیبر یناثلا
1365 بوصم ماکح لمعلاروتسد و تایلاو و تلاایا لیکشت نوناق و 14
ۀدعقیذ 1365 ماین(
،ی
1341 ص ، 16 هب هدشدای رظن نیمأت تهج رد ) .دیسر یلم یاروش سلجم بیوصت
هتشاذگ هسنارف بلاقنا اب یلحم یاهداهن داجیا یانب گنس زین هسنارف رد دش
(Prud'homme, 2006, p. 83)
. نیناوق ساسا رب 14
و 66 ربماسد 1791 ناسسؤم سلجم ،
لکش یارب ار هنیمز دیاب ومک( یلحم یاهداهن یریگ
ن نامتراپد و اه یم مهارف )اه
نیا هب .درک
هب هسنارف ،بیترت 44666
و نومک 93 شهوژپ زکرم( دش میسقت نامتراپد یاروش سلجم یاه
،یملاسا 1391 ص ، 64 صخشم اسیلک ورملق ساسا رب ًاتدمع نومک ییایفارغج ۀدودحم هک )
یم نومک .دش نچمه دوخ یبلاقنا ثاریم و ینلاوط ۀنیشیپ لیلد هب اه
هاگیاپ یدایز دح ات نا
میمصت و یسارکومد یم هتسناد یلحم یریگ
ا زا یکی هک دنوش شزر
یروهمج مهم یاه هناهاوخ
.تسا
فیرعت و
هاگیاج یرادرهش
.داهن دوجو ۀصرع هب اپ هیدلب نوناق بیوصت اب ناریا رد یرادرهش نامزاس
« دلب » رهش یانعم هب
و تسا
« هیدلب » رهش .تسا یرادرهش میدق مان ۀملک ود زا یوغل رظن زا یراد
« رهش » و
« یراد »
هک هدش لیکشت
« یراد » و تیریدم و هرادا ینعم هب
« رهش » دشاب یرادرهش یاراد هک ییاج هب
یم قلاطا یوغل رظن زا نیاربانب .تسا هدش
« یرادرهش » یم ار تسناد رهش ۀرادا نامزاس ناوت
ییاضر(
،هداز 1316 ص ، 196 هشیر ثیح زا هک ) زین یبای
یسیلگنا تغل لداعم
«
Municipality
»
نیتلا ۀشیر زا تغل نیا .تسا
«
Municipum
» موهفم هب
« لحم کی ۀنکس عیمج »
یارب هک
هدش عمج مه رود کرتشم عفانم ،یناوضر یدیعس( تسا هدش سابتقا ،دنا
1379 ص ، 17 .)
فیرعت هزادنا هب ،هدش یرادرهش موهفم زا هک ییاه زا ناوتب لکشم هک تسا دایز یا
نآ نایم اه
یم داهنشیپ هلاقم نیا ناگدنسیون هک یفیرعت .درک جارختسا عماج یفیرعت حرش نیا هب دنهد
:تسا
« رب هک تسا لقتسم یقوقح تیصخش زا رادروخرب و یتلودریغ یمومع ۀسسؤم یرادرهش
مدع ماظن ۀیاپ نوناق یوس زا هلوحم فیلاکت و فیاظو دودح رد یلحم زکرمت
ۀدودحم رد راذگ
رهش هراپ ۀئارا هب ،هعوضوم تاررقم و نیناوق ظاحل اب بوصم ۀمانرب و هجدوب بوچراچ رد و یا
ترازو یگنهامه اب و رهش یاروش رظن ریز رهش یلحم روما زا یشخب ۀرادا و یرهش تامدخ یم روشک دزادرپ
.»
هژاو هسنارف رد نومک یاه
نآ .دنراد ییانعم ماهبا ،شخب و 1
هن اه هیحان رگنایب اهنت یا
نآ هک دنتسه یلحم تلود رگنایب هکلب ،ییایفارغج یم تیریدم ار اه
دنک
(Prud'homme, 2006,
p. 83)
. یم هرادا یرادرهش یوس زا تیعمج کی نآ یور رب هک ینیمزرس تعسو اب ،نومک ،دوش
یم نییعت ددرگ
(Dupuis et autre, 2007, p. 261)
. یراکتبا ًلاماک هسنارف ینیمزرس راتخاس
.تسا ناوارف نآ حوطس رد و دنا
یم عقاو ناوت جنپ حطس صخشمار ای( یزکرم تردق :درک
شخب ،قطانم ،)تموکح هعماج نیب یاهراتخاس ،اه
چیه اما .اتسور ای رهش یاهاروش و یا مادک
یمن دازآ ۀرادا لصا یساسا نوناق ،نیاربانب .دننک لامعا یرگید رب یتمومیق تردق دنناوت
تلود ر ینیمزرس یاه یم نیمضت ا
دنک
(Orange, 2006, p. 111)
.
1. Commune: division territoriale, administrée par un maire. Dictionnaire LAROUSSE, 2008.
خیرات نیوکت نوناق
یرادرهش اه
بوصم هیدلب نوناق 66
عیبر یناثلا 1365 اب فداصم 11
دادرخ 1696 ینوناق زوجم نیلوا
ناشن یلم یاروش سلجم لوا ۀرود تارکاذم رد هعلاطم .تسا ناریا رد یرادرهش لیکشت یم ثعاب لوا ۀجرد رد هک یعوضوم دهد ماجنارس و یرهش لئاسم هب سلجم و تلود هجوت بلج
ثحب .تسا هدوب نارهت رهش رباعم تفاظن و نان نیمأت ۀلئسم ،دش رجنم هیدلب نوناق بیوصت هب هک وحن نیا هب ناگدنیامن یضعب ۀراشا و رکذت و یلم یاروش سلجم رد هدشدای تاعوضوم ۀرابرد زا لئاسم لیبق نیا لصف و لح هتفرشیپ کلامم رد ار تلود ،تسا هیدلب مان هب ینامزاس فیاظو
نوناق .دومن ناریا رد یرادرهش نوناق نیلوا بیوصت داهنشیپ و نیودت هرخلااب و هعلاطم هب راداو شیپ هیدلب سیسأت یلصا دوصقم هک هعیلط نیا اب هتفگ
« جئاوح یافیا و اهرهش عفانم ظفح
تسا نیشنرهش یلاها »
رد 5 و لصف 169 دش بیوصت هدام ،یماین(
1341 ص ، 63 - 11 .)
یاتدوک زا سپ 1611
تسخن ،ءایض دیس تلود ندمآ راک یور و ش هب ندیسر یارب ریزو
اب ور نیا زا ،دنک هتسباو تلود هب ار هیدلب لثم یلقتسم یاهداهن هک تفرگ میمصت شفادها همانماظن نیودت لاس هب تلود تئیه رد یا
1366 ر .دش هتسباو تلود هب هیدلب ۀرادا ش ناخاض
رد و درک شلات رایسب هراب نیا رد زین 36
تشهبیدرا 1361
هیدلب تلایکشت یارب یدیدج نوناق
ییاضر( دش هتشاذگ زاب یدلب نمجنا ۀرادا رد شیپ زا شیب تلود تسد و دیسر بیوصت هب ،هداز
1316 ص ، 41 لاس هیدلب نوناق رد .) 1361
مدع و زکرمت زا یبیکرت رهش ۀرادا شور و کبس ،ش
رمت ،یرهاط( دوب زک 1391
ص ، 661 یرادرهش هب یقوقح تیصخش یاطعا اب وس کی زا ؛) اه
،رفیزورون(
1396 ص ، 197 نآ یلام رابتعا و رایتخا رب ) زکرمتم اب رگید یوس زا و دش هدوزفا اه
،یماین( تلود تئیه و هلخاد ترازو رد یرهش مهم لئاسم ۀرابرد میمصت قح نتخاس 1341
،
ص 36 د مدرم تکرش ،) لباق نازیم هب روما ۀرادا ر
،یمارهب( تفای شهاک یهجوت 1399
ص ، 66 -
11 .) لاس رد 1315 لاس نوناق رد ًلامع و داد رییغت یرادرهش هب ار هیدلب ۀژاو ناتسگنهرف ،ش
1369 هب خیرات رد .دش هتفرگ راک 4
دادرم 1369 رد رهش نمجنا و یرادرهش لیکشت نوناق 7
و لصف 56 نوناق نیزگیاج هدام لاس ۀیدلب
1361 ،یمرهج ناینامز( دیدرگ ش 1316
ص ، 71 .)
لاس رد یرادرهش نوناق بیوصت 1369
نوناق راب نیا هک ش
« یرادرهش للاقتسا اه
» تفرگ مان
،یمارهب(
1399 ص ، 66 هن ،) یرادرهش ۀرادا رد دنلب شهج کی اهنت طباوض یانبم رب روشک یاه
زا گرزب یشیامزآ هکلب ،دوب کیتارکومد لوصا و یگدامآ رد اهرهش مدرم تفرشیپ و دشر نازیم
نآ تیلوئسم لوبق یارب اه هب یعامتجا و یسایس یاه
یم رامش هب ؛تفر نیا لوا لصف هک یوحن
هیاپ رهش یلاها ۀلخادم و تکرش اب ار یرهش تموکح تقیقحرد ،تایلک ناونع اب نوناق یراذگ
،یماین( دوب هدرک 1341
ص ، 39 - 34 اق نیا لمع رد اما ،) نامه زاب تلع و تفاین یقیفوت زین نون
مدرم ناگدنیامن و )نارادشخب و نارادنامرف ،نارادناتسا( تلود ناگدنیامن نیب هک دوب یتافلاتخا ،یمارهب( دمآ شیپ )نارادرهش و رهش نمجنا یاضعا(
1399 ص ، 66 .)
لاس رد 1333 ختا یارب ار نآ ممتم حیاول و یرادرهش ینوناق ۀحیلا روشک ترازو ش ذا
رد هک دومن یلم یاروش سلجم میدقت ییاهن میمصت 11
ریت 1334 هب یتاحلاصا اب بیوصت
.دیسر نیسلجم کرتشم نویسیمک روشک لک رد رضاح لاح رد 1653
لصف قباطم هک دراد دوجو یرادرهش 6
یرادرهش نوناق
لاس بوصم 1334
میسقت کی رد داهن نیا ،ش یاراد یلک یدنب
4 فیاظو لماش ،هفیظو
ع ،یرادرهش نوناق نیرخآ بیوصت نامز زا .تسا یعامتجا هافر و یتراظن ،یتامدخ ،ینارم
نامزاس ریاس ار نآ فیاظو زا یرایسب تکرش و اه
هتفرگ هدهعرب یتلود یاه یاهدروآرب قبط .دنا
یاراد یرادرهش ،لومعم 53
( فیاظو نیا زا یمین زا رتمک نونکا هک تسا هفیظو 46
زا )دصرد
یرادرهش یوس و ،
7 ( هفیظو 3 هب زین )دصرد یم ماجنا تارادا ریاس اب کرتشم روط
دوش
ییاضر(
،هداز 1316 ص ، 41 بحاص ،هنیشیپ نیا یانبم رب .) هک دنرواب نیا رب نارظن
« تیعضو
یرادرهش یم ار اه یم ماجنا هک یفیاظو یکی داد رارق یسررب دروم لکش ود هب ناوت رد و دنهد
اب هک یفیاظو ،دعب شخب عقاورد .میتسه ماهبا راچد شخب ود ره رد ام هنافسأتم .دنهد ماجنا دی
هک یفیاظو زا یرایسب 56
هب شیپ لاس یرادرهش ۀدهع
هب رضاح لاح رد دندوب اه نآ ۀدهع
اه
یرادرهش هجیتنرد ارجا رد هچ و ینوناق ۀطیح رد هچ ،تسین رد یخیرات ۀنیمز کی رد ام یاه
گتشاذگرانک و للاحمضا دنیارف هتفرگ رارق ی
نوناق زا هک انعم نیدب دنا 1334
،فرط نیا هب
هب نامز نآ هک یفیاظو زا یرایسب یرادرهش ۀدهع
هب رضاح لاح رد دوب اه یرادرهش ۀدهع
اه
هب و تسین هاگتسد نایم قرفت و یگچراپکی مدع نامه رطاخ
یرادرهش زا فیاظو ،اه و هتفرگ اه
نامزاس هب تسا هدش راذگاو رگید یاه
» ،یلیلج(
1311 ص ، 46 و تلاضعم نیا عفر یارب .)
لاس رد هک یفیاظو تسخن ۀجرد رد تسا مزلا ،یرهش ۀچراپکی تیریدم ققحت هب یبایتسد یاه
لباق ۀعومجم ،دعب ۀلحرم رد .ددرگزاب نآ هب ،تسا هدش ادج یرادرهش زا هتشذگ زا یهجوت
هاگتسد ینونک فیاظو یدصت و ییارجا یاه
ظن تحت تلود یاه یرادرهش تیریدم و ترا
رارق اه
ییاضر( دریگ ،هداز
1316 ص ، 56 دیکأت مهم عوضوم نیا رب زین مجنپ ات موس ۀمانرب نیناوق .)
هدومن
1دنا هتفای نیودت مجنپ ات موس ۀمانرب نیناوق یارجا رد زین یرهش تیریدم عماج ۀحیلا .
یدصت یراذگاو ،هحیلا زا فده هک تسا لحم نلاوئسم هب تلود یاه
تیرومأم یگنهامه و ی و اه
هک تسا هدش رکذ یرهش تیریدم عماج نوناق ناونع اب رهش میرح و هدودحم رد فیاظو یم لیکشت یرادرهش و رهش یملاسا یاروش نکر ود زا یرهش تیریدم .دوش
نومک ۀچخیرات یم زاغآ اطسو نورق زا هسنارف یاه
دوش (
Moreau, 2004, p. 57
) و
تحت هلئسم ود عاعشلا یم رارق
،یلحم یاهدحاو ینوگمهان ای یگچراپکی نایم باختنا یکی :دریگ
یمیدق میژر زراب یگژیو .یزکرم تلود لابق رد یگتسباو ای یراتخمدوخ نیب باختنا یرگید و لاس زا شیپ ینعی هسنارف بلاقنا زا لبق تموکح(
1791 عونت )م یاهدحاو راتخاس رد یریذپ
اد اهرهش زا یرایسب .دوب یلحم یمومع عمجم کی یار
« یزاوژروب » شیر هک دندوب ار ییاهدیفس
یم باختنا یم لیکشت ار رهش ۀندب هک دندرک
رادرهش دنچ ای کی یوس زا هندب نیا و داد
یم تیریدم .دش
نوناق( هسنارف بلاقنا 14
ربماسد 1791 هب ،اهراتخاس ندرک لکشلادحتم اب ) وحن
لباق .درک نوگرگد ار تیعضو نیا یهجوت .دندش هدیمان نومک ،یلحم یاهدحاو مامت
یم لاعف یاهدنورهش یم باختنا ار یرادرهش تئیه کی تسیاب
رادرهش بناج زا هک دندرک
یم تیاده هب رادرهش .دش
نوناق هب فظوم ار همه هک دوب لوئسم ،تئیه ۀدنیامن ناونع یرادم
نومک نیب یراتخاس توافت اهنت .دنک رهش تئیه یاضعا دادعت رد اه
هب هجوت اب هک دوب یراد
یم نییعت تیعمج تیمها نرق لوط رد یلو ،دیدرگ رییغت راچد میژر نیا .دش
و هدزون یاه
ارجا تیلباق سیراپ ًاصوصخم گرزب یاهرهش یارب تایئزج یضعب .دنام یقاب تخاونکی ،تسیب
1 ۀدام . 1 - ب - دنب 5 :موۀس ۀۀمانرب نوناق زا
« تۀیلاعف و روۀما ،فیاۀظو یراذۀگاو و ییاۀسانش یراذۀگاو لۀباق یاۀه
هاگتسد یرادرهش هب ییارجا یاه یدۀصت زا تۀلود یزاۀساهر فدۀه اۀب یتلودریغ شخب و اه
و رورۀضریغ یاۀه
،اتۀسور یملاۀسا یاهاروۀش اۀب یرادا ماۀظن تابسانم میظنت و طابترا نییعت ۀوحن نینچمه رهۀش و شۀخب
» زا
ۀدام یط ،مراهچ ۀمانرب نوناق رد هدام نیا .تسا هدش هدرمشرب ییارجا داتس فیاظو 154
.تۀسا هدیدرگ ذیفنت
ۀدام ربارب زین مجنپ ۀمانرب نوناق رد 173
« عماۀج ۀۀمانرب ۀۀیهت هۀب تبۀسن هۀمانرب لوۀط رد تۀسا زاجم تلود
هب یرهش تیریدم ریدۀم و بسانم راتخاس هب یبایتسد روظنم
و هدودۀحم رد یرهۀش ۀۀچراپکی و گۀنهامه تی
یدۀصت و فیاۀظو یراذۀگاو قیرط زا تیریدم زکرمت ،اهرهش رادیاپ ۀعسوت ققحت درکیور اب ،اهرهش میرح یاۀه
هاگتسد یرادرهۀش و ینواۀعت و یۀصوصخ شخب هب یتلود یاه هۀب و یرگنزاۀب ،اۀه
زور تاررۀقم و نیناوۀق یناۀسر
یرادرهش یرادرهش هاگیاج ءاقترا و اه نآ ۀیداحتا و اه
هب ینوناق مادقا اه دروآ لمع
.»
هب و تشاد جو اب ؛دوب توافتم یتیعمج ۀناتسآ ظاحل هب یرادا لامعا یخرب یلک روط
،نیا دو
هب یقوقح میژر کی زا یلحم یاهدحاو ۀمه تیعبت هتسد نیا هب .دنام یقاب یلک لصا کی ناونع
یاراد ًادودح هسنارف روشک .دش ضارتعا دوز یلیخ تاررقم و نیناوق زا 36766
هک تسا نومک
36666 زا رتمک ناییاتسور ترجاهم و یتعنص بلاقنا یاهدمایپ لیلد هب نآ یات 6666
رفن
یعمج یم ایآ .دراد ت کی و یرفن رازه دص دنچ رهش کی تیریدم زرط هب یناسکی هاگن ناوت
؟تشاد راوناخ دص زا رتمک تیعمج اب اتسور نومک یراتخمدوخ زا دوب ترابع یدعب لکشم هتشذگ میژر رد .یزکرم تردق هب تبسن اه
یب یاهرهش )هسنارف بلاقنا زا شیپ ۀرود(
یم هرادا دوخ یاکتا هب یرامش ش
،همه نیا اب ؛دند
یم هلخادم ،یرادرهش تاماقم نتشادن قیفوت تروص رد و باختنا ار اهرادرهش هاشداپ و درک
یم لامعا یتموکح نارظان و هاش ناگدنیامن رب ار دوخ لرتنک دومن
(
Dupuis, 2007, p. 261-
).262
هب ار ییادززکرمت هسنارف بلاقنا امت رد تاباختنا ،تشادرب نایم زا یلک روط
ناگرا م ماجنا اه
هب رگا یزکرم تردق ذوفن لامعا و دش زا یلک
هب ،تفرن نیب دش فیعض تدش
(
Fougère et autre,
2002, p. 65
ۀعماج رب ار یلک ییارگزکرمت کی ،سکعرب تراپانب ،تموکح متشه لاس رد اما .)
ارق رادنامرف ذوفن ریز و دندش نییعت رهش یاروش و رادرهش .درک لیمحت هسنارف دنتفرگ ر
(
Moreau, 2004, p. 57
.) ۀیئوژ رد یتنطلس میژر رارقتسا اب 1936
یعون یوس هب لوحت
هقطنم یسارکومد لاس لئاوا زا رهش یاهاروش .دناود هشیر یا
1931 لئاوا زا اهرادرهش و م
1996 دندش باختنا م (
Dupuis, 2007, p. 261-262
).
نوناق 5 لیروآ 1994 یلحم تلود یلصا یاهراتخاس نآ زا یددعتم لوصا هک درک داجیا ار
زا میقتسم لکش هب هک دراد ار دوخ صاخ رهش یاروش نومک ره .دنام رییغت نودب زورما هب ات یم باختنا مدرم یوس یمرب رهش یاروش ار رادرهش و دوش
نوناق .دنیزگ 1994
نینچمه م
« تیحلاص طرش یمومع یاه
» نومک یارب ار درک صخشم اه
(
Local government in France,
.)2014
نوناق نیا .تشاذگ هیاپ یساسا تروص هب ار یرادرهش نامزاس یلعف میژر ،هدشدای نوناق ( ینیمزرس یاهدحاو یمومع نوناق رد نونکا و دش لیمکت سپس ،درک رییغت
Code général
des collectivités territoriales- CGCT
یم تفای ) .دوش
لاس ات خیرات نیا زا 1196
ن م نومک یقوقح ماظ ریثأت تحت ،یرادا لامعا ۀباثم هب اه
نوتم هچرگا هنومن یارب ؛تشاد رارق تاضقانت و اهدیدرت 1166
، 1151 و 1176 تردق م
نومک یم شرتسگ ار اه نومک رب یزکرم تردق ۀرطیس نانچمه اما ،داد
؛دوب هدنام یقاب اه
هب یم هفاضا مظنم لرتنک هب هک میقتسمریغ ۀرطیس صوصخ ش
یلم تاررقم ،بیترت نیا هب .د
یم دودحم ار یلحم یراتخمدوخ یددعتم هب هنارای لکش هب هک تلود یلام کمک و درک
نومک یم هداد اه یم کمک تلود یرترب ظفح هب ،دش
درک (
Dupuis, 2007, p. 262
).
نوناق 6 سرام 1196 ۀرابرد
« نومک یدازآ قوقح شخب ،اه
قطانم و اه »
(
Droit et
libertés des communes, des départements and des régions
) ندرک لوحم اب ،
تیلوئسم یمومع یاه -
یم لرتنک یزکرم تلود یوس زا نامز نآ ات هک دش
- یلمورف حوطس هب
دوب هسنارف یزکرم تلود زا نانآ رتشیب للاقتسا یپ رد تلود (
Wollman, 2008, p. 451
) رب .
نوناق نیا یانبم لاقتنا ،یروحم
تردق تیلوئسم و اه نیناوق رد اه
7 ۀیوناژ 1193 و 66 یلاوج
1193 نئوژ لوا زا و دش هداد حیضوت 1193
صیصخت ،نوناق نیا یامنهار ۀدیا .دیدرگ ییارجا
شخب ،قطانم( یلمورف ۀیلا هس زا کیره هب نآ اب طبترم یلام عبانم و صاخ فیاظو هورگ و اه
نومک مان هب ورشیپ یلصا رد ،)اه
« ولب ک تیلوئسم یاه »
دوب (
Gaudin, 2004, p. 216
.)
لاس زا شیپ 1196
تلود و دوب زکرمتم یتموکح تلایکشت یلصا لاثم هسنارف تلود ،م
هیشاح یشقن یلحم لاس رد ییادززکرمت راب ود زا سپ .تشاد یا
یاه 1196 و 6663 نیا ،م
( درک داجیا ار یلحم تلود یاهراتخاس روشک
Hertzog, 2002, p. 623
.)
یرادرهش نوناق نیوکت دنور یسررب یم راکشآ هسنارف و ناریا یقوقح ماظن ود رد اه
هک دزاس
دودح اب یداهن هب زکرمتم و هتسباو یداهن زا یرادرهش ،نامز رذگ رد هسنارف یقوقح ماظن رد تیلوئسم و تارایتخا تشذگ اب ناریا یقوقح ماظن رد هکنآ لاح ؛تسا هدش لیدبت ددعتم یاه
،نامز مک و فیعض یداهن هب یلحم تلود زا یرادرهش لصاح موهفم نیا .تسا هتفای لزنت رثا
یم لاس زا شیوخ یلحم روما ۀرادا رد مدرم یتیمکاح شقن هک دوش 1334
یقوقح ماظن رد م
سپاو ناریا نیا یلحم یاهدحاو هب طوبرم نیناوق بیوصت اب هسنارف رد هکنآ لاح ؛هدوب هنایارگ
گنررپ روضح هدش رت
.تسا
راتخاس یمومع
یرادرهش
یرادرهش زا یم اه
هب ناوت لماک ناونع نامزاس نیرت
روما زا یرایسب بیوصت .درب مان یمومع یاه
بناج زا نادنورهش زایندروم ۀظحلام لباق یلحم تامدخ ماجنا و رهش یاروش یوس زا یرادرهش
یم زرحم یرادرهش نامزاس نایم رد یرادرهش هاگیاج هک دزاس
اه لباق یهاگیاج یلحم ی
متسیس زا سابتقا ناریا رد یرادرهش متسیس .تسانتعا
« رهش یاروش -
رهش ریدم »
هسنارف رد و
زا سابتقا
« رهش یاروش -
رادرهش » .تسا
1 . لیکشت و للاحنا
ۀدام ربارب 5
هدش فیرعت نینچ یتلودریغ یمومع تاسسؤم ،یمومع تابساحم نوناق :دنا
« یمومع یاهداهن و تاسسؤم دنتسه یصخشم ینامزاس یاهدحاو نوناق نیا رظن زا یتلودریغ
ای و هدش لیکشت ،دراد یمومع ۀبنج هک یتامدخ و فیاظو ماجنا روظنم هب نوناق ۀزاجا اب هک یم دوش .»
هدام نیا ۀرصبت ساسا رب
« و نیناوق هب هجوت اب اهداهن و تاسسؤم لیبق نیا تسرهف
و داهنشیپ تلود فرط زا طوبرم تاررقم دیسر دهاوخ یملاسا یاروش سلجم بیوصت هب
.»
رد تاسسؤم نیا تسرهف 61
ریت 1373 هب یرادرهش و دیسر یملاسا یاروش سلجم بیوصت و اه
تکرش زا شیب هک مادام نانآ هعبات یاه 56
یرادرهش هب قلعتم نانآ ۀیامرس و ماهس دصرد اه
وصت اب .دندش هتخانش یتلودریغ یمومع تاسسؤم ۀرمز رد ،دشاب تامدخ تیریدم نوناق بی
رد یروشک 19
رهم 1396 ۀدام رد یتلودریغ یمومع تاسسؤم ، 3
.دندش فیرعتزاب نوناق نآ
هب ،هدام نیا بجوم
« یاراد هک تسا یصخشم ینامزاس دحاو ،یتلودریغ یمومع داهن ای هسسؤم
یم ای هدش داجیا یملاسا یاروش سلجم بیوصت اب و تسا یقوقح للاقتسا زا شیب و دوش
هاجنپ
هدهع و ددرگ نیمأت یتلودریغ عبانم لحم زا نآ ۀنلااس ۀجدوب دصرد تسا یتامدخ و فیاظو راد
دراد یمومع ۀبنج هک .»
هب یرادرهش گرزب ناونع
هب یتلودریغ یمومع ۀسسؤم نیرت تحارص
ۀدام 3 تسا یقوقح تیصخش یاراد ،یرادرهش نوناق ۀدام ربارب هک1
1 لحم ره رد نوناق نیمه
مج هک هب لقادح نآ تیع 5666
یم سیسأت ،دشاب غلاب رفن رظن زا هک هطقن ره رد و دوش
دشاب هتشاد ترورض یرادرهش لیکشت ،تیمها و تیعقوم -
دادعت نیا هب نآ تیعمج هچرگا
1 . شۀخب هۀب یموۀمع قوۀقح یقوقح تیصخش نداد هۀب اۀت نیمزرۀس زا ییاۀه
ظاۀحل زا ؛دنوۀش هرادا هۀنادازآ روۀط
تیحلاص یۀم اۀطعا ینیمزرۀس یاهدۀحاو هب یرادا یتارایتخا ،نیناوق بیوصت اب سلجم ،اه تردۀق دۀننام ،دۀنک
میمصت .یلحم روما رد یریگ ناۀنکراک ودۀمآرد ،هۀجدوب یاراد ،یقوۀقح تیصخش ندوباراد تلع هب اهدحاو نیا
یوۀس زا ینیمزرس دحاو ره ،اهداهن رظن زا .دنرادروخرب یلام یراتخمدوخ زا نیاربانب .دنتسه دوخ هب صوصخم یم هرادا یلحم بختنم یاروش کی زا لقتۀسم هۀک دوۀخ صاۀخ تارایتخا ماجنا هب هک ییارجا ماقم کی و دوش
یم ،تسا یزرم تلود تارایتخا ،یسابع( دزادرپ
1397 ص ، 696 .)
دسرن - یم روشک ترازو هچنانچ و دهدب ار یرادرهش و اروش لیکشت روتسد لحم نآ رد دناوت
طاقن رد یرادرهش لیکشت زا سپ ۀنیزه یوفاکت یلوصو ضراوع دوش مولعم لمع نمض هدشدای
یمن ار یرادرهش یرادرهش روما ۀرادا یارب لحم یلام و یداصتقا عضو نتفرگ رظنرد اب و دنک
یمن یدیدج دمآرد لحنم ار طاقن لیبق نیا یرادرهش تسا زاجم روشک ترازو ،درک کرادت ناوت
لکش و یرادرهش داجیا .دنک زاس تلایکشت یریگ
یرادرهش ینام زا یداوم حلاصا نوناق عبات اه
بوصم یروشک تامیسقت طباوض و فیراعت نوناق 1366
دنفسا رد هک تسا ش 1391
هب بیوصت
ۀرصبت ربارب .تسا هدیسر سلجم 5
ۀدام 4 یتیعمج ره اب شخب زکرم یاهاتسور ،هدشدای نوناق
یاراد هچنانچ ،طیارش دجاو یاهاتسور و 3566
دنشاب تیعمج رفن یم هتخانش رهش ،
هک دنوش
ۀدام ۀرصبت زیوجت هب 6
نییآ بوصم یروشک تامیسقت نوناق ییارجا ۀمان 66
رهم 1363 تئیه
یم هتخانش رهش هک یطاقن رد ،ناریزو یم سیسأت یرادرهش ،دوش
نیون تاحلاصا اب .ددرگ
تروص ۀدام ،یروشک تامیسقت نوناق رد هتفریذپ 1
لقادح زا یرادرهش نوناق 5666
ن رف
لقادح هب تیعمج 3566
.تسا هتفای شهاک تیعمج رفن
ترجاهم ،یتعنص بلاقنا یپ رد هتسد یاه
یپ یعمج رد
نومک زا یپ هب رجنم کچوک یاه
نومک نیا تیعمج شهاک نومک رد ار یلحم تیمکاح و هدش اه
وربور لکشم اب هدشدای یاه
تسا هتخاس (
Local government in France, 2014
) ور ترجاهم . دنور و اهرهش هب ناییاتس
تیعقاو اب یرهش متسیس نتشادن قباطت بجوم یزاسرهش ۀعسوت یناسنا یایفارغج دیدج یاه
یمرب هلئسم ود هب قباطت مدع نیا .تسا هدش هکنیا تلع هب ،ییاتسور طیحم رد ؛ددرگ
نومک نامزاس یاه مک رایسب هتفای
یرادرهش نوچ ،یرهش طیحم رد و دنریقف و تیعمج م اه
عنا
کی یتیعمج مکارت داجیا یم تسد
دنوش (
Dupuis, 2007, p. 262
) تلود . ۀهد زا یلاوتم یاه
1916 هب و ،م زا سپ هژیو 1145
هدوب شلات رد م ِنیداینب لکشم نیا یارب یراکهار دنا
.دنبایب یلحم یسارکومد لاس رد 1171 نیب ثحابم هب شنکاو رد ،م یمزرس تاحلاصا هب زاین ۀرابرد یللملا
،یلحم ین
یاهزرم ددجم نییعت هب عورش زین هسنارف تلود 37666
درک نومک (
Marcou, 2000, p. 4
) و
ماغدا جیورت یپ رد )روشک ریزو ،نیلسرام دنومیار مان هب( نیلسرام نوناق هب دانتسا اب یرادرهش اه (
Local government in France, 2014
) هب زا نامرد یارب یلصا لح هار ناونع مه
نومک یگتخیسگ هورگ کی ات دنوش ماغدا مه اب نومک دنچ ای ود هک وحن نیا هب ،دوب اه
یدنب
یم فذح دوجوم یاهدحاو نیاربانب ؛دنهد لیکشت ار یقیقح ریس زا هک یرتدیدج نومک و دنوش
لاعف یرادا یم لکش ،تسا رادروخرب یرت
( دریگ
Dupuis, 2007, p. 262
هک( تاحلاصا نیا .)
نابلطواد یم ماجنا ار نومک ماغدا یلحم مدرم تیاضر هب طورشم )دوب ه رد یحلاصا حرط نیا .داد
( دروخ تسکش لماک تروص هب ًابیرقت اهرادرهش ۀدرتسگ تفلاخم اب ییورایور
Marcou, 2000,
.)p. 4
نوناق تسکش زا سپ 16
ۀیئوژ 1171 نومک ماغدا صوصخ رد یپ نیناوق ،اه
رد اب یرگید یپ
ا شرتسگ فده نیناوق .دیدرگ عضو ییاتسور و یرهش عماوج نایم یگتسبمه و داحت
4 ۀیروف
1115 ، 65 نئوژ 1111 و 16 یلاوج 1111 و ینیمزرس ورملق نوچمه دیدج میهافم قلخ اب ،
( نآ ۀموح و رهش
agglomération
هتساوخ نیا هب یبایتسد ددص رد ) نومک هک دنا
نطب رد اه
ورپ کی هب نواعت و یتسود یاضف کی دنوش نومنهر ینادابآ و یرهش ۀعسوت کرتشم ۀژ
(
Dupuis, 2007, p. 263
.)
2 .
؛رادرهش ۀویش
باختنا و فیاظو یو
زین یو باختنا ،رادرهش هاگیاج تیمها ظاحل هب .تسا یرادرهش هاگتسد ماقم نیرتلااب رادرهش یم ماجنا نیناوق رد جردنم فیلاکت ساسا رب .دوش
فلا ) باختنا رادرهش
لصف داوم یط یرادرهش نوناق مجنپ 56
ات 53 ۀدام دانتسا هب .تسا هتخادرپ رادرهش باختنا هب
56 دنب زین و 1
ۀدام 71 بوصم رهش یملاسا یاهاروش تاباختنا و فیاظو ،تلایکشت نوناق
1375 ۀرصبت مکح هب هک تسا رهش یملاسا یاروش فیاظو زا رادرهش باختنا ،ش 1
دنب 1 ۀدام
شیپ لاب دیاب هتفگ مادقا طیارش دجاو رادرهش باختنا هب تبسن نتفای تیمسر زا سپ هلصاف
ۀرصبت ربارب .دیامن 3
دنب 1 ۀدام 71 تسیود زا رتشیب تیعمج اب یاهرهش رد نارادرهش بصن ،
هب اهرهش ریاس رد و روشک ریزو مکح و رهش یاروش داهنشیپ هب انب ناتسا زکارم و رفن رازه سا مکح و رهش یاروش داهنشیپ یم تروص رادنات
فلکم ار رهش یاروش همادا رد هرصبت .دریگ
یم نییآ رد جردنم نارادرهش تیحلاص زارحا طیارش و طباوض ساسا رب دیامن نیا بوصم ۀمان
نییآ .دنک باختنا ار رادرهش ،نوناق ۀدام مکح هب هک رظندروم ۀمان
76 تلایکشت نوناق
« هب انب
ود تئیه بیوصت و روشک ترازو داهنشیپ دش دهاوخ عضو تل
» ناونع اب
« نییآ زارحا طیارش ۀمان
رادرهش تمس »
خیرات رد 11
رویرهش 1377 هب نییآ نیا رد .دیسر بیوصت زایندروم طیارش همان
هب یرادرهش فیاظو هک ینامز ات هتبلا .تسا هدش جرد لیصفت هب رادرهش تمس یدصت یارب هب رادرهش تاصخشم نییعت ،دوشن صخشم نشور تروص رد
؛تسا لکشم یراک زین تقد و یتس
کلام هکارچ یم نییعت فیاظو نآ ماجنا رد وا ییاناوت و وا فیاظو ار رادرهش باختنا یاه
دنک
،یمرهج ناینامز(
1316 ص ، 13 ۀرصبت دانتسا هب هک تسا هجوت نایاش .) 6
ۀدام 71 نوناق ،
اهاروش نوناق هب موسوم
« یمن رادرهش مه دناوت
چیه وضع نامز زا کی
و رهش یملاسا یاهاروش
دشاب روشک یاتسور .»
ۀدام ربارب هسنارف رد
L.2122-1 CGCT
و رهش یاروش قیرط زا رادرهش ،
یم باختنا اروش یاضعا نایم زا ۀدام ساسا رب .دوش
L.2122-4 CGCT
یارب نس لقادح ،
تدم زا هک ندشرادرهش لاس رد ،دوب هدش هتفرگ رظنرد تباث لاس کی و تسیب شیپ اه
6666
( تفای شهاک لاس هدجه هب
Gaudemt, 2002, p. 183
ۀدام مکح هب .)
L.2122-10 CGCT
،
.تسا رهش یاروش دننامه رادرهش تسایر ۀرود ب ) فیاظو رادرهش
هراپ رد هسنارف و ناریا رد رادرهش فیاظو کی رد .تسا توافتم یشخب رد و هباشم دراوم یا
میسقت یم یدنب تیحلاص و فیاظو ناوت ش یاه
رادرهش ییارجا تیحلاص و فیاظو هب ار نارادره
،یلام فیاظو ۀدنریگربرد رادرهش ییارجا فیاظو .درک میسقت یو یسیلپ تیحلاص و فیاظو و .تسا ییاضق سیلپ و یرادا سیلپ لماش زین یسیلپ فیاظو .تسا یعامتجا و ینارمع ،یقوقح
هتسد ریز حرش هب رادرهش ییارجا فیاظو ،تسخن یم یدنب
:دوش
فیاظو
یلام . ربارب دنب 9 ۀدام 55 نوناق یرادرهش
،ناریا رد دروآرب
و میظنت ممتم
هجدوب و حلاصا و غیرفت ۀجدوب یرادرهش زا
فیاظو یرادرهش تسا
هک هب بجوم ۀدام 66
نییآ ۀمان یلام یرادرهش هب
ۀدهع رادرهش تسا . ۀدام
L.2312-1
زا هسنارف نوناق
عماوج
،ینیمزرس هیهت
و میظنت ب ۀجدو یرادرهش ار
زا فیاظو رادرهش یم دناد . دنب 66 ۀدام 55
،
داهنشیپ یرارقرب ای یاغلا ضراوع رهش و نینچمه رییغت
عون و نازیم ضراوع ار حرطم یم دیامن .
دنب 6 ۀدام
L.2122-22
، هب عضو ۀفرعت یخرب زا هنیزه یاه تامدخ یمومع هراشا یم دنک .
داهنشیپ ذخا ماو هب اروش زا رگید ظو فیا رادرهش جردنم رد دنب 13 ۀدام 71 نوناق تساهاروش
هک دنب 3 ۀدام
L.2122-22
یسرتسد هب
ققحت ماو یارب نیمأت هنیزه یاه هیامرس یراذگ زا یوس
رادرهش ار دم رظن رارق هداد تسا .
فیاظو
یقوقح . ظفح و ۀرادا ییاراد لوقنم و لوقنمریغ یرادرهش
و ۀماقا یوعد رب
صاخشا و عافد زا د یواع صاخشا هیلع یرادرهش رد
دنب 7 ۀدام 55 نوناق یرادرهش ظاحل
هدش
و رد نوناق عماوج ینیمزرس هسنارف
زین رد دنب 16 ۀدام
L.2122-22
هب نآ هراشا هدش تسا .
ربارب دنب 1 ۀدام 55 ماجنا تلاماعم یرادرهش معا
زا دیرخ و شورف لاوما لوقنم و لوقنمریغ و
هعطاقم و هراجا و راجتسا ه سپ زا بیوصت یاروش رهش هب ۀدهع رادرهش تسا هک ۀدام
L.2122-21
زین هسنارف هب
نیا هلئسم هجوت
؛دراد اب نیا توافت هک بیوصت یخرب اهدادرارق یارب
لاثم ۀراجا
ایشا هک تدم نآ شیب زا هدزاود لاس
،دشابن ربارب دنب 5 ۀدام
L.2122-22
رد تیحلاص رادرهش
رارق دراد هک نآ ار هب من یگدنیا زا اروش لامعا یم دنک . ادها و لوبق تاناعا و ایاده زا رگید
فیاظو یقوقح رادرهش تسا هک دنب 16 ۀدام 55 اب بیوصت یاروش رهش و هب مان رهش نآ ار
زاجم یم دناد و دنب 1 ۀدام
L.2122-22
اب هسنارف ظاحل
هکنیا ایاده طورشم و تیلوئسم از
،دنشابن ایاده ار یم دریذپ .
یاظو
ف ینارمع . هلمجزا فیاظو ینارمع رادرهش جردنم رد ۀدام 55 یم ناوت هب داجیا
نابایخ هچوک،اه
،اه نادیم
،اه غاب یاه یمومع و یراجم بآ و ۀعسوت رباعم رد دودح نیناوق
ۀعوضوم جردنم رد دنب 1 و 17
؛ داجیا هناخلاسغ و
ناتسروگ و
ۀیهت لیاسو لمح تاوما و
تبقارم رد ماظتنا روما نآ اه عوضوم دنب 13
؛ هیهت و نییعت نادیم یاه یمومع یارب دیرخ و
شورف قازرا و فقوت طیاسو هیلقن و هریغ عوضوم دنب 19
؛ ثادحا اهانب و نامتخاس یاه زایندروم
زا لیبق یوشتخر
،هناخ
،حارتسم مامح هاگراتشک،یمومع و
غاب ناکدوک جردنم رد دنب 61 هراشا
درک . رد داوم طوبرم هب فیاظو رادرهش زا فیاظو ینارمع رادرهش رد هسنارف دای هدشن تسا . هب
رظن یم دسر هجوتاب هب هکنیا رادرهش تردق ییارجا یاروش یرادرهش تسا
و تسایر یاروش
یرادرهش ار
هب هدهع
،دراد مامت فیاظو و تیلوئسم یاه ینارمع هک رد ۀطیح فیاظو یاروش
یرادرهش رارق
یم
،دریگ فیاظو زا رادرهش
مش هدر یم دوش .
فیاظو
یعامتجا .
ربارب دنب 5 ۀدام 55 نوناق
،یرادرهش یریگولج
زا ییادگ و
نتشاداو نایادگ هب راک و ۀعسوت شزومآ یمومع و هریغ زا فیاظو رادرهش تسا هک اب هجوت هب
تیهام نآ یم ناوت نآ ار رد ۀتسد فیاظو یعامتجا رادرهش
رارق داد . دنب 66 ۀدام 55 زین هب
کیرشت سم یعا رادرهش رد ظفح اهانب و راثآ یناتساب رهش و نامتخاس یاه یمومع و دجاسم و
هریغ هراشا دراد . رد هسنارف روما نیمأت
،یعامتجا دادما
،یکشزپ کمک هب
،ناگدروخلاس کمک
هب
نایضاقتم
،راک تلایهست
،راک تلایهست
،نکسم تیلاعف یاه یشزومآ هلمجزا
،تخاس ظفح و
زیهجت
،سرادم هیهت و نیمأت تازیهجت یمومع
اهرهش زا لیبق دهم کدوک
،اه ناتسکدوک
،اه
،اهرختسا هناخباتک
یاه
،یمومع هزوم
،اه زکارم یحیرفت رد اهرهش زا فیاظو یعامتجا تسا
هک زا
یوس یرادرهش و
ای یاهداهن هتسباو هب نآ تروص یم دریگ ( نتنگود و
،نارگید 1391
، ص
113 .) ب رادرهش یسیلپ فیاظو ،مود میسقت ییاضق سیلپ فیاظو و یرادا سیلپ فیاظو شخب ود ه
یم :دوش سیلپ فیاظو
یرادا . نیمأت
،مظن
،ینمیا تینما و تملاس رهش مهم نیرت فیاظو
سیلپ یرادا تسا .
،تفاظن
،یرادهگن حیطست
رباعم و یاهرهن یمومع و یراجم بآ اه و بلاضاف
اه عوضوم دنب 6 ۀدام 55
؛ عفر دس رباعم
،یمومع شا لاغ هدایپ
،اهور ۀدافتسا زاجمریغ نآ اه و
دازآ ندومن نکاما ۀدشدای جردنم رد ۀرصبت 1 دنب 6
؛ تبقارم رد روما تشادهب نانکاس رهش
عوضوم دنب 4
؛ ذاختا ریبادت رثؤم و مادقا مزلا یارب ظفح رهش زا رطخ لیس و قیرح عوضوم دنب
14
؛ یریگولج زا
داجیا و سیسأت ۀیلک نکاما هک هب یوحن بجوم تمحازم یارب
نانکاس ای
فلاخم لوصا تشادهب رد تساهرهش جردنم
رد دنب 66 زا فیاظو سیلپ یرادا هدرمش یم دوش .
رد هسنارف زین هب بجوم دنب 1 زا ۀدام
L.2212-2
، لیاسم طوبرم هب
،ینمیا یتحار روبع و رورم
رد هچوک
،اه هلکسا اه و یاهریسم
،یمومع
،تفاظن
،ییانشور شهاک
و ای فذح
،کیفارت عفر
رطخ زا یاهانب رد لاح
؛بیرخت ربارب دنب 6 زا نیمه
،هدام اب دروخرب یدراوم
هک یارب شیاسآ
یمومع داجیا یم تمحازم
،دنک دننام
،عازن لادج و اوعد هک اب شروش یاه هتسد یعمج رد
نابایخ هارمه و دشاب لاجنج زین رد
عماجم یمومع و تاعامتجا
؛ینوناقریغ ربارب
نب د 3 زا ۀدام
،هدشدای ظفح مظن رد ناکم ییاه هک هورگ یدایز زا مدرم عمجت یم
،دننک دننام هاگشیامن
،اه
،اهرازاب نشج
،اه شیامن
،اه هوهق هناخ اه و اهاسیلک هب ۀدهع رادرهش تسا .
سیلپ فیاظو
ییاضق . زا یداینب نیرت فیاظو رادرهش یم ناوت هب فیاظو طوبرم هب
سیلپ ییاضق هراشا ک در . رد نوناق یرادرهش یاه ناریا و ریاس نیناوق هعوضوم یارب رادرهش هب
تحارص فیاظو سیلپ ییاضق فیرعت هدشن تسا . رد نیا صوصخ دیاب اب حماست هب ۀرصبت دنب
69 ۀدام 55 هراشا درک هک هب رادرهش هزاجا یم داد تبسن هب لیطعت لحم بسک نودب هناورپ
ًاسأر و هب ۀلیسو نیرومأم دوخ ا مادق
،دیامن اما دنب
« ه
» ۀدام 36 نوناق ماظن یفنص بوصم 64
دنفسا 1396
، لاطبا هناورپ و لیطعت لحم بسک و یریگولج زا
ۀمادا تیلاعف یاه یاهدحاو
یفنص ار هک نودب بسک هناورپ ریاد یم
،دنوش زا فیاظو هیداحتا یاه جردنم رد نیا نوناق
هدرمشرب و
هب نیا بیترت یکی رگید زا ایتخا تار یتیمکاح یرادرهش
ار بلس هدرک تسا . رد
عوضوم عفر رطخ زا اهانب و یاهراوید هتسکش
و کانرطخ عقاو
رد رباعم یمومع زین هچنانچ
کلام فرظ تلهم ررقم روتسد یرادرهش یارب
عفر رطخ ار ارجا
،دنکن یرادرهش
ًاسأر اب تبقارم
نیرومأم دوخ مادقا هب عفر رطخ ای تمحازم دهاوخ
دومن . د ر هسنارف یارجا تامادقا نیمأت
تینما یمومع رد ۀطیح فیاظو رادرهش رارق دراد و رادرهش هب ناونع رسفا سیلپ ییاضق هتخانش
یم دوش . ماجنا فیاظو نارومأم سیلپ
،ییاضق لرتنک و تراظن رب تافلخت و هزرابم اب نوناق ینکش
دارفا و هیهت و لیمکت قاروا ییوجزاب زا نافلختم ( نتنگود و
،نارگید 1391
، ص 111 )
، بیقعت
،میارج قح تساوخرد ۀرداصم
لحم تنوکس و تردق لامعا ۀوق هیرهق رد دراوم
،یرارطضا
هلمجزا فیاظو رادرهش تسا .
کی زا ؛تسا تمس ود یاراد لاح نیع رد رادرهش هسنارف رد زا و نومک ۀرادا سیئر وس
تسا نومک رد تلود ۀدنیامن رگید یوس (
Cassia, 2004, p. 245
) هب ار شفیاظو هک ناونع
هلسلس لصا تیاعر اب و ییارگزکرمت بلاق رد( تلود یمسر رومأم یم افیا )یبتارم
رد هچرگا .دنک
هب ناریا ۀدام ۀرصبت بجوم 56
ۀدنیامن رادرهش یتافیرشت و یمسر عقاوم رد یرادرهش نوناق
یم بوسحم رهش هب ناتسرهش رد رادنامرف دوجواب اما ،دوش
ناونع قارتفا اب و تلود یلاع ۀدنیامن
یرادرهش یتیمکاح فیاظو رد سپاو ۀجیتن لوصح اب زین و اه
هب ،هنایارگ یمن رظن
ۀرصبت دسر
.دشاب هتشاد یلمع راثآ هدشدای هب و کیکفت هب ار رادرهش فیاظو هک هسنارف رد هعوضوم تاررقم و نیناوق فلاخرب تحارص
یرادرهش نوناق ،هدرمشرب ظو ناریا یاه
نخس یرادرهش فیاظو زا و هدرمشنرب ار رادرهش فیا
رد ار نآ ،تسا یرادرهش ییارجا ماقم نیرتلااب رادرهش هکنیا نداد رارق رظن دم اب هک تسا هتفگ یم رارق رادرهش فیاظو ۀطیح ییارجا ماقم نیرتلااب رادرهش هکنیا صوصخ رد هچرگا ؛میهد
ش یخرب .دراد دوجو رظن فلاتخا ،دشاب یرادرهش هب ار روشک ترازو ای رهش یملاسا یارو
ناونع
یم یرادرهش ییارجا ماقم نیرتلااب ییارجا ماقم نیرتلااب ار رادرهش رگید یخرب اما ،دنناد
یم یرادرهش ،رایماک( دنسانش
1396 ص ، 141 هب .) یم رظن ۀرامش ۀیرظن هک ریخا هاگدید دسر
7 / 4796 خروم 66 رهم 1396 هیئاضق هوق یقوقح لک ۀرادا ینتفریذپ ،دراد دیکأت نآ رب زین
رت
.تسا
هجیتن
ماظن رد هعسوت یاه هب یرادرهش ،هتفای
تیریدم یساسا ناکرا زا یکی یلحم ییارجا ۀوق ناونع
هب یرهش یم رامش هک دراد یفلتخم تاجرد یرهش تیریدم نایرج رد یرادرهش داهن شقن .دور
شقن یافیا ات مات تیمکاح زا مک یاه
تم تیمها یبسن تیمها رد یرایسب لماوع .تسا ریغ
یخیرات یخرب و یسایس یخرب هک دنتسه لیخد یرادرهش .دنا
بوصم یرادرهش نوناق ،ناریا یقوقح ماظن رد 1334
رد یبولطم دح ات ار یرادرهش ش
بلاقنا زا سپ ًاتدمع هک یدعب نیناوق بیوصت اب اما ،دوب هتشاذگ یرهش تیریدم داهن هاگیاج عضو یملاسا هاگتسد هب و ادج یرادرهش ۀندب زا یرادرهش یفیک فیاظو ،تسا هدش
یتلود یاه
فیاظو ماجنا لوئسم هک هدمع راکنامیپ هاگیاج هب ار یرادرهش هکنآ رب نوزفا رما نیا .دش هدرپس و تلود ۀندب یسانشراکریغ و لوقعمان شرتسگ هب ،هداد لزنت تسا یتیریدم هن و یتامدخ دش رجنم فیاظو لخادت سپاو راثآ رگید زا .تسا هتخاس شودخم ار ییوگخساپ و ه
،هنایارگ
یسایس یربهر ندشن کیکفت .تسا دوخ یندم یگدنز تیریدم رد نادنورهش تکراشم شهاک ۀرادا لدم ندوب ناسکی ،یرهش تیریدم یاهداهن فیاظو ندوب دودحم ،یصصخت تیریدم زا مهم زا ،روشک یاهرهش مامت رد رهش روما طاقن نیرت
روشک یاهرهش تیریدم رد جیار فعض
نوناق .تسا لاس رد راذگ
نایز جیاتن هب ریخا یاه سپاو شخب
ددص رد و هدرب یپ دوخ یشیدنا
نوناق زا ،ور نیا زا .تسا هدمآرب تیریدم نیا یساسا رصانع تیوقت و یرهش تیریدم دوبهب هاگتسد یفیک فیاظو یراذگاو هب نونکات موس ۀمانرب هب یتلود یاه
یرادرهش دیکأت و هجوت اه
هب یتلود ناریدم ندوبن وسمه لیلد هب هچرگا ؛تسا هدش هدارا ،یلاع حطس رد هژیو
یارب یا
.درادن دوجو یرادرهش دحاو تیریدم ققحت هب ،قافو دروم یاهدرکیور ساسا رب یریگیپ ،تسا یرورض هزوح نیا رد هچنآ یلک روط
تسایس ادززکرمت ۀنیمز رد ماظن نلاک یاه ماظن یلحم حوطس شرتسگ ،فیاظو یراذگاو ،یی
رد قیقحت .تسا روشک رد یلحم روما ۀرادا رد یلام یرادیاپ داجیا زین و نیمزرس تیریدم وغل و یقاحلا دراوم یتسیچ و ییارچ یرادرهش نوناق زا هدش
1334 هب ،ش ریثأت صوصخ
نامزاس داجیا و یرادرهش ۀندب زا یفیک فیاظو یزاسادج و ضیرع یاه
ۀرکیپ رد لیوط
هناخترازو یم نآ یاهدمایپ و اه صوصخ رد عماج ینوناق نیودت هب یبایتسد یاشگهار دناوت
بسانت یارب و تسا هدش شهوکن اهراب تلود ۀندب مروت .دشاب یرهش ۀچراپکی تیریدم
و تیمکاح شقن تیوقت زین و ارجا رد تلاخد زا تلود یزاسادج و اهزاین اب یتلود تلایکشت
،تراظن هب و ریخا ۀهد ود رد جنپ ۀمانرب هس رد هجدوب نیناوق صخشم روط
هب مجنپ ات موس ۀلاس
ناشن هک هدش هتخادرپ هژیو تروص هب مهم عوضوم نیا بانتجا یترورض ۀدنهد
تیریدم رب ریذپان
کچوک .تسا تلود یزاس هدهع یرادرهش ،هسنارف رد گیاج رما نیا هک تسا یلحم لیاسم مامت هب دورو راد
هب یمهم ها
هب .تسا هدیشخب نآ یم رظن
لاس رد هک یدیدج فیاظو دسر تلود هب ریخا یاه
یلحم یاه
هتشذگ زا رتهب هن رگا فیاظو نیا .تسا هتفرگ تروص یلوقعم لکش هب ،هدش لوحم -
هک یتقو
هب دوب یزکرم تلود ۀدهع -
هدش ماجنا یبوخ نامه هب لقادح هب هک یفیاظو .دنا
یرادرهش ۀدهع
رارق یم یلحم روما بسانم ۀرادا هب ،دراد رد رادرهش فیاظو یگدرتسگ و تیمها ،عون .دماجنا
یم رارق یرهش راذگریثأت ریدم هاگیاج رد ار یو ،هسنارف ظاحل هب ناریا رد رما نیا هک دهد
کی هاگیاج رد ار رادرهش ،تسین یتیمکاح فصو یاراد هک یرادرهش یتامدخ ًاتدمع فیاظو هدمع راکنامیپ یم
یم بجوم و دناشن هدنزارب و هدمع شقن دناوتن یو دوش
یرهش تیریدم رد یا
یلحم تموکح زاتمم هاگیاج ،هسنارف رد یرادرهش تیحلاص و فیاظو عیسو ۀدودحم .دنک افیا هب ار یرادرهش هک تسا یشرگن زا یشان فیاظو یگدرتسگ نیا .تسا هدیشخب نآ هب ار ناونع
یرهش تیریدم لوئسم نامزاس یم
هب ؛دسانش تخاسریز ۀنیمز رد هژیو
یتیمکاح روما و اه
هب هسنارف و ناریا رد یرادرهش نیب یریگمشچ توافت یم مشچ
هسنارف رد یلحم تموکح .دروخ
،یداصتقا دعب زا هعماج تایح رد یمهم شقن عونتم فیاظو لوبق اب و دراد یرتدنمورین داینب یم افیا یگنهرف و یعامتجا ت هب هجوت .دنک
تیلاعف و فیاظو رد یناسنا ۀعسوت و رادیاپ ۀعسو یاه
یزاوم فذح هب ور شهاک .تسا دوهشم ًلاماک هسنارف یرادرهش یراک
فیاظو طلاتخا مدع ،اه
هاگتسد هئارا یاه ۀفرعت رد شهاک ،لوئسم هاگتسد ندوب صخشم و یمومع تامدخ ۀدنهد
هئارا تامدخ و درکلمع تیفافش ،ییوگخساپ رد عیرست ،هدش
همانرب یارب یعطق و فافش یزیر
هنیزه ود جیاتنرگید زا ،روما ۀرادا رد نادنورهش یقیقح تکراشم شیازفا و رهش یلام عبانم درک
تخاسریز ،هکنآ نخس نیسپاو .تسا هعلاطم دروم روشک ود رد یرادرهش توافتم ماظن یاه
گ مهارف دیاب یرهش عماج تیریدم درکیور یداصتقا و یدنورهش ،یعامتجا و یرهش تیبرت .ددر
زین رادیاپ یاهدمآرد داجیا .دوش هتخادرپ نآ هب دیاب هک تسا یمهم دراوم زا یدنورهش شزومآ شیپ نیلوا زا هژیو شقن هک تسا یرهش تیریدم یاهزاین
عون نیا فادها هب یبایتسد رد یا
شاب یجیردت دیاب یلحم تموکح رارقتسا و تیهام ،نازیم رد تارییغت .دراد تیریدم رد .د
