Structural Pathology of Exclusive Supervisory Authorities in Iranian Administrative Contracts Law
(Type of Paper: Research Article)
Meisam Aboutalebi Najafabadi1, Vali Rostami2*, Faramarz Atrian3
Abstract
Supervising over administrative contracts is one of the necessities for an administrative system to provide a better public service. It is important to know that administrative contracts are considered as the most significant corruption gate in governmental administrations. So, control of this kind of corruption is essential for increasing the efficiency of governmental administrations, and protection of treasury and public law. Supervising over administrative contracts is a legal institution which presents for preventing of the managers corruptions and guarantee public financial rights. In this paper, the characteristics of administrative contracts and the solutions and institutions for supervision are analytically investigated in Iranian legal system.
Findings of this study show that in Iranian legal system, Supervising over administrative contracts has challenged by relation law in administrative contracts and Authorities of supervision because of their scattering and vague. It seems that ratification of exclusive law about Supervising over administrative contracts solve problem.
Keywords
Administrative contracts, Authorities of exclusive supervision. Financial corruption, Supervising.
___________________________________________________________________
1.Department of Law, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
Email: [email protected]
2.Department of Law, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran. Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran (Corresponding Author). Email: [email protected]
3.Department of Law, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
Email: [email protected]
Received: April 25, 2020- Accepted: November 9, 2020
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
سآ ی ب سانش یتراظن یصاصتخا عجارم یراتخاس ی
ناریا یرادا یاهدادرارق قوقح رد
( ملع :هلاقم عون _ ی
شهوژپ )ی
مثیم یبلاطوبا فجن یدابآ ،1
یلو یمتسر
2
،*
زرمارف نایرطع
3
هدیکچ
ترورض هلمج زا یرادا یاهدادرارق رب تراظن ههب یرادا ماظن کی یاه
ره ب هه ره ههةارا ررهظنم
تسا یمرمع تامدخ یرادا یاههدادرارق رینادهب ههه تهسا ییاج ثحب نیا تیمها .
ره م رهت ی ن
هاگ سد رد داسف هاگرلگ ییاراهه ایاشهفا اهجرم داهسف نیا اب هلباقم ترورض .تسا ییارجا یاه
هر ب هاگ سد یرو تیب زا تظافح و ییارجا یاه
یمرمع قرقح نیمضت و لاملا تهسا
رهب تراهظن .
یرادا یاهدادرارق راهوزاس
یقرقح هب هه تسا و یه لود ناریدم ةداف ساءرس زا یریگرلج ررظنم
یم حرطم ا نآ یازداسف تامادقا تهیبت مدرهم یلاهم قرهقح نآ یپ رد و درش
نیمهضت ار لاهملا
یم یگژیو ه یرادا یاهدادرارق هکنیا لاح .دنه نآ رب تراظن هه دنراد ییاه
یهم مزلا اه و درهش
یم یتراظن یصاص خا یعجارم ه د دننارت
و دنشاب ه شاد درجو هراب نیا ر الا
اه ایهپ ی یور
رضاح قیقحت ثحب دررم عرضرم تساجه اهدا ن نیا تسا
ماهظن ههب عاهجرا اهب ناگدهنراگن ههه
ناریا یقرقح ددصرد
ی .دن سه نآ نییبت ه فا
اه ناشن اهوژپ نیا ی م
ی دهد یقرهقح ماهظن ههه
رب تراظن ةزرح رد ناریا اهدادرارق
ما با را د یرادا ی ماجنا رد یتراظن یصاص خا عجارم و هدرب
تراظن سآ ی ا ذپ ی دنر رظن هب هه م
ی دسر صاهخ شههرم م عهجرم داهجیا و صاخ نرناق ایرصت اب
.دره فرطرب ار الا نیا نار ب یتراظن
ناگژاودیلک
.تراظن یتراظن یصاص خا عجارم یرادا یاهدادرارق یلام داسف
___________________________________________________________________
1 . هورگ قرقح دحاو فجن دابآ هاگشناد دازآ یملاسا فجن دابآ ناریا . Email: [email protected]
2 . هورگ قرقح دحاو فجن دابآ هاگشناد دازآ یملاسا فجن دابآ ناریا و هورگ قرقح یمرمع ةدکشناد قرقح و رهلع م
یسایس هاگشناد نار ت نار ت ناریا ت ةدنسیرن لرئسم . Email: [email protected]
3 . هورگ قرقح دحاو فجن دابآ هاگشناد دازآ یملاسا فجن دابآ ناریا . Email: [email protected]
:تفایرد خیرات 06
/ 02 / 1399 - :شریذپ خیرات 19
/ 08 / 1399
همدقم
زا یکی هار اه ارب تلود یلصا ی ی
مأت ی ن نیفرهط .تهسا یرادا یاهدادرارق داقعنا یمرمع تامدخ
خهش .دن هسه یمرهمع اهی یهصرصخ زا رعات یقرقح ای یقیقح صاخشا و تلود دادرارق نیا هبام لااه شورف ای دیرخ ای یمرمع تامدخ هةارا لباقم رد دادرارق فرط یه لود فرهط زا ار ییازا
یم تفایرد
1.دنه ب رقر و رجح هب هجرت اب هسرسو لام حا اهدادرارق نیا ی خادرپ یلاا
ناررمأم
هب هه دراد درجو ی لود ناریدم و تهعفنم ناهمه هههت ار ههلماعم ته ج تیعورهشم هکنیا یاج
شور و اهدادرارق عرن نیا تافیرشت زا رارف یزاسدنس ینابت اب دننه هدروآرب تسا یمرمع یاه
و لیدبت یصخش تعفنم هب ار یمرمع تعفنم رگید هب یرادا دادرارق هب حلاطصا هب
هباثم
« راکهش
یرادا » هاگن م ی دننه .
ءرس لباقم رد نادنور ش قرقح نیمضت و تیامح ترورض هب هجرت اب هداف هسا
تاهماقم یاهه
زا یمرمع بی
ت لاملا و اجاو یرما یرادا یاهدادرارق رب تراظن بان جا
ذپان ی ر تسا و اههراکهار .
اهراهوزاس راظن لامعا یارب یی
یهصاص خا عهجارم درجو هه تسا ررص م اهدادرارق عرن نیا رب ت
.تس ا نآ زا یکی یتراظن ههکنیا تهسا نآ ههب ییرگخهساپ ددهصرد رهضاح هلاقم هه یشسرپ عهجارم یدهح هه اهت
یصاص خا ناریا یرادا یاهدادرارق قرقح رد یتراظن
م ی دننارت ؟دنرش تراظن هب قفرم
نیا هب بارج لاؤس
الا نییبت اجرم ایپ یاه
یرادا یاههدادرارق رب تراظن هنیمز رد ور
یم ناریا رد نیا یسررب ترورض .درش
ثحب یهم راکهشآ ییاهج و داهسف عرهقو رینادهب ههه درهش
ءرس ندهمآ نییاهپ و نادنور هش قرقح عییضت اجرم یرادا یاهدادرارق هنیمز رد یرادا ةداف سا
هر ب هاگ سد یرو یم یمرمع تامدخ هةارا رد ییارجا یاه
.درش
همدقم زا سپ ار یرادا یاهدادرارق رب تراظن ترورض و ریهافم لوا اخب رد تشذگ هه یا
یم یسررب و یتراظن یصاص خا عجارم تراظن دنور هب مود اخب رد .رینه
الا اه یرا خاس ی
یم یرادا یاهدادرارق قرقح رد ا نآ اهب ار درهخ ثهحب نایاپ رد و ریزادرپ
ن ی ههج گ هی ر ههةارا و ی
ا نشیپ یم همتاخ د .ریهد
یرادا یاهدادرارق رب تراظن ترورض و میهافم
فهیرعت ار یرادا دادرارهق ههب طربرم ریهافم اد با ترورض هب هجرت اب تمسق نیا رد هم
ی هنه ی ر
یسررب ار یرادا یاهدادرارق رب تراظن ترورض سپس م
ی هنه ی ر عارهنا و فهیرعت ههب ناهیاپ رد و
رد یتراظن یصاص خا عجارم دادرارق
اه یرادا ی م ی زادرپ ی ر .
___________________________________________________________________
1 نیا یدرارم رد ه بلا . هبام
ازا .زای ما دادرارق لثم تسا راصحنا قح یقرقح
1 یرادا یاهدادرارق موهفم .
دادرارهق ههنیمز نهیا رد نیره هد هب لسرت اب و ناریا نینارق رد دادرارق نیا فیرعت مدع هب هجرت اب زا یکی هه تسا یدادرارق یرادا نامزاس
اه زا کهیره اهب رهس کی زا ا نآ زا یگدنیامن اب ای یرادا ی
یرس زا یقرقح و یقیقح صاخشا عفاهنم ههب طرهبرم تمدهخ اهی لهمع کهی ماجنا فده اب رگید
یم دقعنم هصاخ ماکحا قبط رب یمرمع رد یدادرارهق نیهن زا یشان تافلا خا هب یگدیسر و دنه
هاگداد تیحلاص یرادا یاه
تسا1
یراصنات 1387 : 32 هه یدادرارق نینچمه . تاسسؤم
یمرهمع
هب ار نآ دصق اب و یمرمع رما کی ماجنا ررظنم دهقعنم یرادا قرقح صاخ ماکحا لرمش
هم ی دهننه
ینمترم ییابطابطت دنیرگ یرادا دادرارق 1387
: 358 اب یمرمع دا ن کی نیب یدادرارق رگا شین و
یهقیقح صاخشا رگید و فرط کی زا ینرناق رترب تیعقرم یقرهقح و
یهصرصخ قرهقح]
رهگید اهی[
دهقعنم رهگید فرط زا یمرمع نامزاس کی هب ه سباو یاشجا نآ زا فدهه ههه درهش
مأهت ی ن عفاهنم
یسایس ماظن هب یمرمع یلااه هةارا ای یمرمع یاهراه ماجنا یمرمع تامدخ هةارا قیرط زا یمرمع یرادا دادرارق دشاب تسا
ت
, Cucu, 2019: 503
:زا لقن هب
Vergina, 2017: 374
. فیراهعت ههب رظن
یم یرادا یاهدادرارق ةرابرد ررهذم ر لیذ تاصخشم نارت
:درمشرب ا نآ یارب ا
1 ةدام قفو ییارجا هاگ سد کی درجو . 5
یررشه تامدخ تیریدم نرناق هب
نارنع
؛دادرارق فرط کی
2 . مأت ی ن یمرمع عفانم هب
نارنع
؛نا سرامیب و هداج ثادحا لثم دادرارق عرضرم
3 .یرادا قرقح صاخ ماکحا زا دادرارق یوریپ .
هولاع هب قرف تاصخشم رب رظن
م ی دسر رب یخ احاص نارظن یم سرت یرادا قرقح 1394
:
218 یراصنا ؛ 1387
32:
یعراز ؛ 1390 هاهگداد تیحلاهص ههب یگدیهسر یارهب یرادا یاهه
ار اهدادرارق نیا زا یشان تافلا خا هب
نارنع نایب رگید هصیصخ هدرهه
دهنا رهظن ندهید یارهبت
ینمترهم ییاهبطابط :ک.ر فلاخم 1387
358:
؛
Vergina, 2017: 503
؛ ههصیصخ رد ههه یا
تسا هدش حیرصت نآ فلاخ یرادا تلادع نارید هیور تدحو یارآ یم هسرت2
1394 : 219 .
کیژلب دنله هسنارف یاهررشه رد یقیبطت هاگن زا گرربماشهرل
فدهه دنلیات و نانری ایلا یا
زا سأت ی س نیا هاگداد اه و یرادا ماکحا هب یگدیسر آ
یی ن همان اه ا هدرب نرناق فلاخ ی تس
یلو]
رورههم هههب نههیا[
هاههگداد اههه هعههسرت شههین یرادا یاهههدادرارق هههب ار درههخ تیحلاههص هداد
دههنا
ت
Pathamayada, 2017: 90
یرادا تاررهقم و نینارهق رد تهیا ن رد . نارهیا ییاهضق ههیور و3
هب یرادا دادرارق حلاطصا ههیاپ یهصاخ یاههدادرارق ههه تفگ دیاب یلو تسا ه فرن راه
یشهیر
هدش دنا و هه یمرهمع قرهقح دهعارق و لرهصا ههب لهسرت اهب شهج و دن سه لوا طرش هس دجا
___________________________________________________________________
1 . رظن زا همادا رد ار ناریا قرقح رد یرادا هاگداد دربن ای درجو م
ی نارذگ ی
.ر
2 . همانداد اه ةرامش ی 130 - 21 / 6 / 77 33 - 29 / 2 / 75 و 19717 - 20 / 9 / 79 .یرادا تلادع نارید یمرمع تأیه
3 . ت ینابلآ یرادا یسرداد نییآ نرناق رد 1999
تسا هدش فیرعت یرادا دادرارق ترابع ت
Spahiu, 2017: 38 .
هیجرت تاهصخشم و فهیرعت ههب ههجرت اهب .یه لود یراکنامیپ دادرارق لاثم یارب ؛دن سین ریذپ
ای ن هنرگ ادیپ ترورض ا نآ رب تراظن اهدادرارق م
ی دنه نآ هب همادا رد هه م
ی زادرپ ی ر .
2 ادرارق رب تراظن ترورض و موهفم . یرادا یاهد
یرادا یاهدادرارق زا
هب نارنع داسف هدمع عبانم زا یکی
]1
یمرهمع ررما رد تهسا هدهش هدرهب ماهن[
ت
Gauthier and Lesne, 2018: 5
ههکنآ تهلع و مأهت
ی ن ههجدرب زا یرادا یاههدادرارق تاراهب عا
و یمرمع بی
ت لاملا قم هسرسو اجرم اهدادرارق عرن نیا یلااب غلبم نینچمه و تسا2
یرادا تاهما
م ی درش ت
Castro et al., 2018: 56
هنیشه داسف عمارج زا یرایسب رد.
هب ینیگنس یداص قا یاه راهب
یم یم یداص قا هعسرت دنور یدنه ثعاب دروآ نادنور هش هب تامدخ هةارا رد اهدا ن ییانارت و درش
یم اهاه ار اجرم تیا ن رد هه دهد
ب ی دام عا تلود هب هعماج ی هم
ی درهش ت
Boudreaux et al.,
2017: 181
اب هزرابم لیلاد نیمه هب . هاگرلگ
اه هب مزلا داسف ی یم رظن
.دسر
یرادا دادرارق رد داسف ریق سم یاهریغ م زا م
ی نارت : درهه هراهشا درارم نیا هب 1
مدهع .
تیفافش 2
و تاعلاطا هب یسر سد تیدودحم . 3
ههلحرم رهه رد لره نه و یهسرباسح درهبن .
(Neupane et al.,2012: 305)
ههب در شمان داسف قرف لمارع یپ رد . یهنلع داهسف ههب یردهت
یم لیدبت اخب و درش
یم ارف ار هعماج یاه یلیعامسات .دریگ
1387 : 31 - 28 نهیا رانه رد .
هه دره هراشا شین ریق سمریغ لمارع هب دیاب ریق سم یاهریغ م ر م
رت ی ن یدهصت ا نآ و یرهگ
هلخادم هدر سگ ا رد تلود نیدب .تسا داص ق
تهباقر داص قا و رازاب طیحم رد ه ره هه لکش
یم س ذخا هب تلود نانهراه ایغرت قیرط زا داسف ناشیم ر شیب تلود یدصت ناشیم و ر مه زا تنار اه یم هسرت دش دهارخ ر شیب یداص قا ی 1396
: 36 یناهمز عرهضرم نهیا قادهصم .
رگا هه تسا تهرش
اه رانه رد ی لود ی تهرهش
اهه ی و تاهصقانم رد یهصرصخ اشم
هی د ه اهه ی
هاگ سد اه لصا دننه تهرش ییارجا ی تباقر
ذپ ی ر رانه ی م ی دور تهنار و یدهصت رهع رد و
ررهذم یداص قا امندرخ
یی م ی دنه .
یهنعم هب تراظن یقرقح فیرعت رد .تسا یرورض یرادا یاهدادرارق رب تراظن فاصوا نیا اب
« اجنا یاهراه یبایشزرا و یشیمم یسررب م
ریمهصت اهب ا نآ قابطنا و ماجنا تسد رد ای هدش یاهه
یهیارجا فارهحنا زا یریگرهلج ت ج رد تاررقم و نرناق و هدش ه فرگ »
تهسا یهضاقت 1373 :
352 داه ن و ماهقم کی تامادقا یسررب و لر نه زا ترابع یمرمع قرقح رد تراظن نینچمه .
___________________________________________________________________
1 . ینا ج کناب هاگن زا داسف فیرعت
« هداف ساءرس یصخش عفن یارب یمرمع اصنم زا
» نیهنچمه
« نداد دا نهشیپ
یارب شزرا اب شی ره یاضاقت ای تفایرد ثأت
ی ر کهی ماهجنا دهنیارف رد ی لود دنمراه کی را فر یور رب ندراذگ
راه دادرارق ای ت » World bank, 1997:8 .
2 لیلد نیمه هب . م
ی نارت هژیوت دنارخ مدرم ار یرادا دادرارق مرس فرط 1393
: 107 .
رصح نآ تیاغ هه تسا رگید دا ن و ماقم یرس زا ی مرکح تامادهقا ندهنام یقاهب زا نانیمطا ل
خسارت تسا ینرناق ررغث و دودح رد هدشدای 1388
: 21 رد یرادا یاههدادرارق رهب تراظن دنور .
ا نآ هب همادا رد هه تسا یتراظن یصاص خا عجارم هجر م لوا هلهو م
ی زادرپ ی ر .
3 اهنآ عاونا و )یرادا یاهدادرارق رد( یتراظن یصاصتخا عجارم فیرعت .
د و درهراه هب هجرت اب یلو درادن درجو یفیرعت یتراظن یصاص خا عجارم زا ناریا یرادا قرقح ر
ا نآ را خاس م
ی نارت ار عجارم نیا ای
ن ررط اهی حیرهص یتراهظن تیحلاهص اب یعجارم :دره فیرعت
یحیرلت هب طربرم صاخ نرناق اجرم هب هه دن سه1
اهدادرارق زا جراخ رد یرادا ی نامزاس
اه ی
اظن ماع یتر لیکشت2
هدش دنا دننام یرادا یاهدادرارق دررم رد تراظن هب رصحنم ا نآ تیحلاص و
داهقعنا زا سهپ لهحارم یه ح و یرادا یاههدادرارق داهقعنا یگنرگ هدیاشم و هصقانم تافیرشت :تسا لیذ درارم لماش ناریا یرادا یاهدادرارق قرقح رد عجارم نیا عارنا .تسا نآ
1 صقانم نریسیمه . ةدام قبط :ه
5 تاصقانم یراشگرب نرناق 13833
اهب اهدا نهشیپ یبایزرا
ندرشگ تهاپ اه هصقانم هب طربرم ی یم ماجنا نریسیمه نیا هسلج رد نارگ
هدام نیا قفو .دریگ
هصقانم هاگ سد سیةر یذ یو ةدنیامن ای راشگ
و طرهبرم هاگ هسد یلاهم ماهقم نیرتلااب ای باسح
هصقانم هاگ سد ینف لرئسم یهم راشهگرب یو تهسارخرد ههب هصقانم هه یدحاو ای راشگ
زا درهش
.دن سه نریسیمه نیا یاضعا
4
2 دنب قفو :یناگرزاب ینف ه یمه .
« د » ةدام 2 م.ب.ق 1383 لقادهح اهب تسا یتأیه ه یمه
تیحلاص یناگرزاب ینف هربخ رضع هس ههصقانم هاگ هسد زاجم ماقم یرس زا هه راد
باهخ نا راشهگ
یم یزرا و درش یم هد ع رب ار اهدا نشیپ یناگرزاب ینف یبا
دهنب اهسارب .دریگ
« فهلا » ةداهم 19
تاصقانم رد ررهذم نرناق هلحرمود
ا ی هصقانم راشگ اسارب تسا فظرم یناگرزاب ینف ه یمهت
و اهرایعم شور
اه ملاعا ی یهفیه یباهیزرا هصقانم دانسا رد هدش ههصقانم
نارهگ یهنف یباهیزرا و
ا نشیپ یناگرزاب .دنه ملاعا و دهد ماجنا ار اهد
3 ةدام قفو :هدیاشم و هصقانم تافیرشت کرت تأیه . 83
ةداهم و یمرمع تابساحم نرناق 27
و طربرم ییارجا هاگ سد ی یجرت شراشگ اسارب هدیاشم ای هصقانم ماجنا هه یدرارم رد م.ب.ق یهم دشابن تحلصم هب ای رسیم هصقانم کرت تأیه یخشت هب ههلماعم نارهت
قهیرط رهه ههب ار
___________________________________________________________________
1 درخ یلصا فیاظو ماجنا یا سار رد هه تسا نآ یحیرلت زا ررظنم . م
ی دننارت اه نآ فیاهظو ماهجنا اهی دننه تراظن
م ی دنارت هب یتراظن هجی ن شاب ه شاد هارمه
.د
2 یرادا تلادع نارید تاعلاطا ترازو تابساحم نارید ررشه له یسرزاب نامزاس دننام . هاگداد
اه . ...و یر سگداد ی
3 . نم دعب رهذ م.ب.ق م
ی درش .
4 . دررم رد رادر ش ی اه هب ر ش یاررش یاضعا زا رفن کی تهرش نریسیمه نیا رد رظان نارنع
هم ی دهنه دررهم رد و
تهرش اه ضعا ی لود ی باخ نا هریدم تأیه طسرت نریسیمه نیا یا
م ی دنرش .
رب تراظن تلود حلاص و هفرص تیاعر اب رربشم تأیه تررص نیا رد .داد ماجنا یرگید ا
هی ن ههنرگ
لامعا ار تلاماعم م
ی دنه یمامات 1391 : 172 .
4 یعدهم هدهنزاب راهکنامیپ عهقارم یخرب رد :تاصقانم هب طربرم تایاکش هب یگدیسر تأیه .
یم دادرارق دقع رد درخ تیناقح و درش
هدهنرب راهکنامیپ تهمیق دا نهشیپ ندرهب رلاسان هب یو ای
یم ار عا هصقانم هاگ سد یوریپ مدع هب طربرم ار عا شین یدرارم رد ای دنه
تاررهقم زا راشگ
یب ای و هصقانم هاگ سد یطابضنا همانرب رد راذگ
و یمیرهدهمحمت تهسا ههصقانم تاهصخشم و اهه
ناراکمه 1389
: 86 لاس رد هنیمز نیا رد . 1388
تایاکش هب یگدیسر تأیه همانساسا نرناق
ةداهم قهبط .دیهسر سهلجم ایرصت هب تاصقانم یراشگرب نرناق 5
ررهبشم تأهیه رهیخا نرناهق
رد یناهگرزاب یهنف هورگ راه فرط زا طربرم طبارض ای تاررقم تیاعر مدع هب یگدیسر تیحلاص هصقانم یفیه یبایزرا ا تهرش اهدا نشیپ ینف یبایزرا ای نارگ
نریهسیمه اهیهرت رد رهگید دارف
هب هصقانم اه نآ یرسه ای دانسا حیرشت ای لیرحت رد ضیعبت لامعا نرناق رد جردنم یاضعا یاج
هصقانم ریاس اب هسیاقم رد هصقانم دا نشیپ ایاشگ نارگ
ررهقم ناهکم و نامز زا جراخ رد نارگ
ندره زاب تابیترت تیاعر مدع تهاپ
اه هصقانم ی هنرگره
رد ررصق ناهکما مدهع ههب ههه ترهعد
هصقانم ررضح ایاشگ تاسلج زا کیره رد نارگ
تهاپ اه ههصقانم تیاکهش درش رجنم زا نارهگ
هصقانم نیب ینابت هصقانم نیب ای رگیدکی اب نارگ
هصقانم اب نارگ دراد ار ...و راشهگ
زا علاهطا یارهبت
:ک.ر هنیمز نیا رد ییاپورا قرقح
Ferverda, 2016: 250 .
ا هب رظن ههب ههجرت اهب و ریدهش انشآ یرادا یاهدادرارق قرقح رد یتراظن یصاص خا عجارم اب هکنی
رد ه شرن فده سآ
ی ا سانش یبایزرا و یسررب هب ا نآ ی الا
اه عجارم نیا ورشیپ ی م
ی زادرپ ی ر .
یتراظن یصاصتخا عجارم تراظن دنور و
1شلاچ اه رد ااهنآ یراتخاس ی
ناریا یرادا یاهدادرارق قوقح
ا رد ههصقانم تافیرشت کرت تأیه یناگرزاب ینف ه یمه هصقانم نریسیمه یسررب هب اخب نی
تاصقانم هب طربرم تایاکش هب یگدیسر تأیه و هدیاشم و م
ی زادرپ ی ر .
1 هصقانم نویسیمک .
اهراهوزاس ار نریسیمه نیا یتراظن ی
م ی نارت :دره حیرشت تررص نیا هب
___________________________________________________________________
1 . .تسا ناسکی هصقانم و هدیاشم رد عجارم نیا یتراظن دنور
1 . 1 . یدرف تراظن
ن عرن نیا قباطم هصقانم هاگ سد سیةر ررضح تراظ
نیرتلااب یو ةدنیامن ای راذگ ررمأم
رد ی لود
هلسلس اتارم نورد تراظن یعرن یرادا ییاهضرت یرادا و ینامزاس
هداز 1385 : 102 - 103 یهقلت
یم ءرس لام حا هجی ن رد و درش یهم اهاهه ار درخ نودام ناررمأم ةداف سا
اهب لهباقم رد .دههد
سیةر هکنیا هب هجرت هصقانم هاگ سد
یرتلااهب یرادا هاهگیاج نریهسیمه رهضع ود هب تبسن راشگ
یهم یرادا یگ هسباو اهجرم عرضرم نیمه دراد لرهبق اهی در رد اهضعا تامیمهصت رهب و درهش
پ ی اهدا نش ی هصقانم نارگ رثا م ی دراذگ ت
Petkov, 2019: 70
. اربانب ی ن نریهسیمه یاضعا زا رگا
یذ و دربن هرادا سیةر سایر باسح
فرطرب الا نیا دیاش تشاد هد ع رب ار نریسیمه ت هم
ی
دش
1. رد هصقانم نریسیمه صرصخ رد یتراظن ایسآ نیا تهرش
اه رهگید لکهش ههب یه لود ی
هب .دراد درجو باخ نا ار نریسیمه نیا یاضعا ی لود تهرش ةریدم تأیه هکنیا لیلد
م ی دهننه
داجیا هریدم تأیه اب یلماه یرا خاس یگ سباو م
ی درش هه درخ م ی دنارت داهجیا ار داهسف ههنیمز
.دنه طرهبرم ههناخترازو دهننام یشهرم دا ن طسرت نریسیمه نیا یاضعا تسا ر ب دررم نیا رد
ای باخ نا أت
یی د .دنرش یذ درجو یلام ماقم نیرتلااب ای باسح
ههصقانم هاگ هسد2
ههسلج رد راشهگ
هصقانم یاهدا نشیپ یبایزرا یلام تراظن لامعا اجرم نارگ
هجدرب تاررقم و نینارق اسارب یا
یم یلام و یذ تراهظن صرهصخ رد .درهش
ةرامهش ههیرظن شریذهپ باهسح 47194
/ 53 ررهم
13 / 03 / 98 رب تراظن له ةرادا ذ
ی باسح اه و یلام تراظن تنواعم ی هناشخ
راد ررشه له ی هم
ی
دنارت الا گنارب ی ش یذ تفلاخم تسا هدش ررقم هیرظن نیا رد ههار دشاب باسح
نریسیمه رد
هکنیا هب هجرت اب نینچمه . تسین حیحص و یقطنم رگید رضع ود تبثم رظن تررص رد هصقانم أر هب تسا کلام نریسیمه یاضعا تیرثها ی رظن
م ی دهسر یذ تیرهضع نریهسیمه رد باهسح
نیا درجو اب .دراد یعلاطا تراظن هبنج ر شیب أت
یی د مأت ی ن یذ طهسرت راب عا باهسح
هم ی دهنارت
ظن تیهام هاگ هسد یهنف لرئهسم درهجو .دهنه ریهسرت اهضعا ریاهس زا لق سم ار رضع نیا یترا
هههصقانم طرههبرم دههحاو اههی راشههگ هههب
نارههنع راههه عرههضرم رههب یههفیه تراههظن یههنف ههصخ م
یم لامعا ار ناگدنهددا نشیپ نودهب هرهشر تخادرپ ای ینابت اب ی هرش ای یصخش ادابم ات دنه
تیحلاص ن شاد
اگ سد اب دادرارق فرط قرهف دارهیا شهین تراهظن نهیا رهب .درهیگ رارهق ییارجا ه
تهسر ف تسا ر ب و تسا دراو هاگ سد سیةر هب ینف لرئسم یرادا یگ سباوت ناررمأهم
یهنف
___________________________________________________________________
1 . کهی و ههجدرب هصخ م کهی لماهش اضعا ریاس و تسوا ةدنیامن ای رادباسح هصقانم نریسیمه سیةر ایبماگ رد
م یرادا تاماقم طسرت هه دن سه یمرمع تامدخ هب انشآ ینف نیسینکت برهصنم ًا قر
هم ی دنرهش ت Wittig &
Geng, 2004: 28 .
2 . ةرامش همانشخب اجرم هب 580492
ررهم 1 / 4 / 95 تاهعلاطا هاهگیاپ رد اههدادرارق تاهعلاطا تهبث صرهصخ رد
هب تبث رب تراظن و تیریدم ررشه یدادرارق ةده ع رهب هاهگیاپ نهیا رد اهدادرارق تاعلاطا حیحص و لماه عقرم
یلام ماقم نیرتلااب ییارجا هاگ سد
تسا .
هاگ سد اه نیا ندرب یصصخت و فادها تلاسر هب هجرت اب ییارجا ی نامزاس
اهه نامزاهس طهسرت
نیا و درش هی ت هجدرب و همانرب ررمأم
ینف ههب ررهط رق نریهسیمه ههسلج لیکهشت زا ایهپ ههع
نریهسیمه نآ ههب هجدرب و همانرب نامزاس طسرت ر مه ای ه فه کی لاثم یاربت هصقانم ررمأهم
.درش رگید زا سآ ی ا اه مدع نریسیمه نیا یتراظن ی هپ
ی ا بی هن ةدهنیامن ررهضح ی لکهشت
اهه ی
هصقانم هسلج رد یفنص تسا
اع و هصقانم فرط قرقح تیاعر یارب اسا نیا رب . ندرهه ههنلاد
ریمصت ذاختا شین و نریسیمه یگدیسر ب
ی هنافرط اهی فنهص ةدهنیامن ررهضح تسا ر ب فافش و
ایپ نرناق رد هصقانم عرضرم هب طربرم فرنص .درش ینیب
رگید زا1
سآ ی ا اهه یدرهف تراهظن ی
ت نریسیمه نیا هب
ررط ندره دراو اب یسایس باشحا .تسا یسایس باشحا هب اضعا یگ سباو یله
رضع نیا رد درخ مه
ی س ی نر اه تهرش اه ای تاصقانم رد ار درخ بشح هب ه سباو ی اشم
ی هد اه هدنرب
ملاعا م ی دننه ت
petkov, 2019: 68
نیا رد تیرضع طیارش زا یکی دیاب نیاربانب.
مه ی هس ی نر اهه
.دشاب یسایس باشحا هب یگ سباو مدع
2
1 . 2 . یعمج تراظن نریسیمه تراظن عرن نیا اسارب هب
ارنع ن ةداهم درارهم درخ یاضعا زا لق سم تیصخش کی 24
یسررب ار م.ب.ق م
ی دنه
3. زا تفگ دیاب نیا درجو اب آ
هه اجن فافش زاهس دادرارهق داهقعنا زا ایهپ ی
رثا یرادا رق ی رت هب تبسن ی فافش
زاس ت دراد یرادا دادرارق داقعنا زا سپ ی
Monika et al., 2019:
مرمع تهرش دیاب 2
ت هن ا نت هصقانم نارگ زا ههسلج دافم و دشاب دازآ هصقانم نریسیمه هسلج رد
قیرط هناسر اه و همانزور اه و در لهیلاد ناهیب تیحلاهص نریهسیمه تهسا مزلا ی ح .درش رش نم
لربق هصقانم نارگ .دشاب ه شاد ا نآ تسارخرد نودب ار هب رما نیا نادقف4
نریهسیمه تراهظن تدش
تحت ار ثأت ی ر یم رارق باقم رد .دهد تیفافهش اجرم رما نیا درجو ل
هم ی درهش یاههدا ن تراهظن و
لی ست ار ماع یتراظن م
ی دهد رگید زا . سآ ی ا اه ایهپ دربن یرا خاس یتراظن ی تراهظن
ماهقم اهه ی
ی لود تاماقم یمرمع تاصقانم نریسیمه هسلج یراشگرب زا ایپ نی رد .تسا ی لود ههب
ررهط
درخ ناصصخ م هب ار اهدا نشیپ یخرب یفداصت ب
ه نارهنع عاهجرا یباهیزرا هه یمه هم
ی دهنهد نهیا .
خشم طیارش قبط اخ نم ناصصخ م ههب ار هدهنرب یاههدشمان یمرهمع تاهرادهت دنهس رد هدش
___________________________________________________________________
1 . ههصقانم عرهن ههب ههجرت اب طربرم یفنص لکشت ةدنیامن تاصقانم رد تایاکش هب یگدیسر تأیه رد اضعا زا یکی
یراذهگاو و هدهیاشم نریهسیمه رد یندم هعماج ةدنیامن تیرضع دررم رد نینچمه .تسا :ک.ر نیهپیلیف رد اهه
(Pimentel, 2004: 43) .
2 یاضعا ناملآ رد . مه
ی س ی نر دیاب هصقانم یسررب ب
ی فرط ت دهشاب یهسایست یگ هسباو نودهب و لق هسم Preda,
2019: 69 .
3 . هجی ن م ی دنارت .نآ رغل ای دشاب هصقانم دیدمت هب یأر
4 دنب رد . 1 ةدام 12 در لیلاد نایب لار یسنآ لدم نرناق هصقانم
رگ .تسا تسارخرد هب طرنم
دا نشیپ ی لود تاماقم م
ی دننه ت
Wang et al., 2020: 2
اسپ ه بلا -
شهین تراظن هم
ی دهنارت درهجو
خ نم ه یمه ای ی لود تاماقم هه تررص نیا هب ؛دشاب ه شاد زا ا نآ ا
هصقانم رگ هه دنهارخب هدنرب
و اهرایعم اب قباطم ًاددجم ار درخ تیحلاص کلام
اه دهنبت دهنه تابثا هصقانم دانسا ی 6
ةداهم 34
درهب ددع م هب هجرت اب نینچمه . لار یسنآ لدم نرناق مه
ی هس ی نر اهه رد ههصقانم ی هاگ هسد
اهه ی
هب ا نآ رثکت و ییارجا رظن
م ی دسر شهرم کی ن شاد اب یرادا یاهدادرارق یلم
ار شههرم م تراهظن1
همه یرادا یاهدادرارق مامت رب هاگ سد
اه لکش هب ییارجا ی رثؤم
ماهع یتراهظن عجارم راه و لامعا
لی ست دحاو شهرم کی رب تراظن یارب ار م
ی نه ی ر
Aboelazm, 2019: 266)
ههه تسا رهذ نایاش .
یم برسحم یرادا هصقانم نریسیمه ریمصت رد و درش
تهیاعر مدهع اهی نرناهق اهب تریاغم تررص
یمامات تسا یرادا عجارم رد تیاکش لباق ینرناق تافیرشت 1391
: 159 نیازا . تهیاعر مدع رگا ور
ههب تیاکهش دهنه رهارهف ار یناهبت و داهسف هنیمز نریسیمه یگدیسر دنیارف رد ینرناق تافیرشت یرادا تلادع نارید م
ی دنارت خ نیا رد تراظن یعرن ب صرص
.دشا
2 . یناگرزاب ینف ۀتیمک
یم یدادرارق فرط دورو زا یریگرلج اجرم ه یمه نیا درجو و هرهشر تخادرپ اب ًافرص هه درش
اهب یرادا دادرارهق دههارخب یه لود تاهماقم اهب یناهبت ای یناگرزاب و ینف تیحلاص ن شاد نودب هاگ سد اه .دنه دقعنم ییارجا ی یعجرم نین درجو ه رگا م
ی دنارت اهت ههلحرم رد داهسف داهجیا زا عناهم یدهح لکهش
گ هی ر ی
هب یلو درش یرادا یاهدادرارق رظن
م ی دسر سآ ی ا اه ی رد یقرقح ا
هی ن ههلمج زا .دراد درهجو هراهب
اهسارب اهدا نهشیپ لربق ای در صرصخ رد یناگرزاب ینف ه یمه ریمصت هب ررهذم نرناق رد هکنیا عم ی اهرا و شور اه ملاعا ی هصقانم دانسا رد هدش هدش هراشا
لاحرد ی هه نیا تسین مرلعم عم
ی اههرا و
شور اه هب .تسا هدش نیودت هیجرت ماده و رایعم و لیلد ماده اسارب و لرهصا نیودت رگید ترابع
لربق ای در یارب ه یمه تواضق عجرم هه لااه ای تمدخ ینف تاصخشم پی
تساهدا نش
هم ی دهنارت
دادن هرشر تررص رد ی ح هه دشاب ینعم نیا هب راکشآ ن
گنا ی هش اهه یراهکمه یارهب یی رثؤهم
نیهب
هصقانم رگ ت دراد درهجو ی لود تاماقم و
Monika et al., 2019: 4
درهخ رهگا . عم
ی اههرا و شور اهه
ملاعا هب هصقانم دانسا رد هدش هه یمه ییاراهه دهشاب ههصقانم ههب یهصاخ تهرهش دورو یارب دمع
ت ؟دراد یرثا ه یعقاو دن ره
Ferwerda, 2016: 251
ههب ار تیحلاهص نهیا تهسا ر ب نیاربانب .
هه رینه اطعا ررهذم ه یمه مصت
ی ر گ ی ر و اههرایعم نیهن ایآ دنه ی شور
اهه دانهسا رد ررهذهم ی
___________________________________________________________________
1 . هلود یهکینور کلا تاهرادهت هناماس داجیا ةرامهش هبرهصم اهجرم ههب دا هست ت
165389 ت / 46849 ررهم ک
21 / 8 / 1390 ناریزو تأیه م
ی دنارت طخرهب ترورض زا علاطا یارب نینچمه .درش یقلت صرصخ نیا رد یشلات
یرادا یاهدادرارق ندره تلود
اه ت :ک.ر Vaidya, 2006: 76 .
ییاهدرادنا هسا و اهرایعم نین هب زاین ایآ و تسا یرادا دادرارق عرن نیا تیهام اب اسان م هصقانم لاص هعسرت نیا ؟تسا یرورض یرادا دادرارق نآ رد زا یریگرلج اجرم تیح
لکش گ ی ر رد داهسف ی
دررم نیا م
ی درش . زا یکی نینچمه الا
اه رد ههه تهسا یداه ن نادقف دررم نیا رد یرا خاس ی
ندرب ینهذ ای ینیع دررم یبایزرا ینف یاهرایعم1
هصقانم نارگ نامزاهس رهگا هههار دهنه تواضق
هصقانم راذگ گب رظن رد یبایزرا یارب ینیعریغ یاهرایعم دری
هن ا نت ینف ه یمه درهراه -
ار یناگرزاب
الا هب م
ی دشه داجیا ار داسف هنیمز هکلب م
ی دنه ینامز تسا ر ب نیاربانب . ههب هصقانم دانسا هه
هصقانم نارگ هداد م ی درش ار عا تررص رد هصقانم
نارگ ندرب ینیعریغ هب کلام
اه یاههرایعم و
ای ه یمه کی هصقانم دانسا رد ررهذم اههرایعم ندرهب ینیع و یگدیسر تیاکش نیا هب ینریسیمه
هب نینچمه .دنه یسررب ار رظن
م ی دسر دیابن ینف ه یمه یاضعا هه
ی چ ههنرگ اهی یمادخ هسا ههطبار
اب یلام تاسسؤم و
تهرش اه هةارا رادما هس یه ح لاهثم یارهب .دنهشاب ه شاد تمدخ و لااه ةدنهد
یداع هب هلئسم نیمه ههار ؛تهرش م
ی نارت د یهنف هه یمه رد ی هرهش نیهن دا نشیپ لربق رد
رثؤم دشاب نینارق رد تسا مزلا هه یم م رما پی
ا بی ن .درش ی
2 . هدیازم و هصقانم تافیرشت کرت تأیه ههب و ریرهیگب هلصاف یمرمع تاصقانم زا ه ره تسا حضاورپ کرهت اهی دودهحم تاهصقانم یرهس
تراظن ریرش کیدشن نآ تافیرشت گنرمه
رت ن رد و ر شیب داسف هجی م
ی درهش درهجو نیارباهنب .
زا .تهسین شهین دارهیا زا یلاهخ یلو تسا هنیمز نیا رد تیشم کی ه رگا یتراظن صاخ دا ن نیا هاگ سد ی یجرت شراشگ هکنیا هلمج هصقانم
راشگ تأیه نیا یسررب یانبم هه تسا
تسا نکمم
.دشاب یعقاوریغ شور
اه م یهدنامزاهس لماش رف نیا ه فرشیپ ی یمرهمع دادرارهق کهی لهحار
هب نارنع ت تهسا هاتره رایسب تل م اب یرارطضا تلاح کی
Monika et al., 2019: 4
نیهنچمه .
هه ی یجرت شراشگ هه تسین مرلعم
ًلارصا رد وا ةدهنیامن اهی یرادا ماقم نیرتلااب یاضما هب دیاب
م ررط دنه ادیپ ار ررهذم تأیه رد حرط تیلباق ات دسرب نامزاس کی رهضع طهسرت تسا نکم
باخ نا نامزاس نآ ماقم نیرتلااب طسرت هه نامزاس د ع م و هربخ م
ی درهش رارهق داهق نا دررهم
؟درش در و دریگ اربانب
ی ن .تهسا یرورهض تأهیه نهیا یارهب یرا خاهس للاق هسا ن هشاد موشهل
رد نینچمه نامزاس
اه تأهیه نهیا رهضع نامزاس نآ ماقم نیرتلااب هه ینا سا ی تهسا
ضقاهنت
دج ی رت هه یدرف نامه ههار تسا هب
نارنع لاع ی رت ی ن ههصقانم کرهت ههب داهق عا یرادا ماهقم
کرهت ترورهض مدهع اهی ترورهض صرهصخ رد دیاب و دراد تیرضع هصقانم کرت تأیه رد دراد ترابع رد ما با رگید تاداریا هلمج زا .دنه تواضق هصقانم
« حلاهص و هفرهص تهیاعر »
و
« ریاهس
تاررقم » أیه هه تسا در اهی لربق ار هصقانم کرت دا نشیپ دیاب تارابع نیا هب هجرت اب ررهذم ت
___________________________________________________________________
1. Working Group on Transparency in Government Procurement ( WT/WGTGP/3/par 77)
تراظن باب یله تارابع نیا تسا ی یدب هه دنه نامزاس
اه دودهحم ار ماهع یتراظن ی هم
ی دهنه .
نهیا زا ههه دهشاب ههطربرم نامزاس تسارح تمسق زا تأیه نیا اضعا زا یکی درب ر ب نینچمه ش داجیا ینورد تراظن کی قیرط .در
ار درخ تامیمصت هسلج نایاپ رد دیاب تأیه نیا نینچمه
هب ار نآ هخسن کی و دنه نیودت للدم دن سم فافش نامزاس
اه .دنه لاسرا ماع یتراظن ی
2 . تاصقانم هب طوبرم تایاکش هب یگدیسر تأیه
تررصرد ی هه کهش ررهذهم تأهیه و دشاب هدش دقعنم ار عا دررم هصقانم هب طربرم دادرارق ار تیا
دهد یخشت دراو أر
دادرارق همادا زارج ای خسف قیلعت هب ی م
ی دهد
1. نهیا قرف الطم هب هجرت اب
عهجارم ریاهس دهننامه هه بلا .تهسا یدادرارهق ههلحرم رد یتراهظن یهصاص خا عهجرم کی تأیه اب شین عجرم نیا یتراظن یصاص خا الا
اه هبور یی ةرهصبت رد ههکنیا ههلمج زا .تهسور 1
ةداهم 8
دنب و م.ب.ق
« فلا » ةدام 6 برهصم تایاکهش ههب یگدیهسر تأیه همانساسا نرناق 88
زا تیاکهش
عم ی اهرا و شور اه تسا هدش جراخ تأیه نیا تیحلاص زا اهدا نشیپ یبایزرا ی لاحرد
ی هه ةدام رد
5 نهیا هب تسا هداد رارق تأیه تیحلاص رد ار نآ یحیرلت لکش هب ررهذم تأیه همانساسا نرناق
یلد ینف ه یمه فرط زا طربرم طبارض و تاررقم تیاعر مدع یخشت هه ل -
یباهیزرا رد یناگرزاب
یفیه هصقانم نارگ نآ یهکینکت و یهنف هصخت ن هشاد ههب زاهین درخ اهدا نشیپ ینف یبایزرا ای
هزرح تسا هب . طهسرت یهنف طبارض تیاعر مدع ات دنشاب رحب م هنیمز نیا رد دیاب اضعا درخ یترابع
یرگید یبایهشزرا یاههرایعم هصخ م یگدیهسر تأهیه یاهضعا ه رگا ینعی دنهد یخشت ار
تراهظن یارهب رهگید فرط زا .تسا هدرکن اطعا یگدیسر تیحلاص نرناق یلو دن سه رثؤهم
ره ب
و اهرایعم دررم رد ار عا هب یگدیسر تیحلاص تأیه نیا تسا شور
اه دشاب ه شاد ار یبایزرا ی
ههار لکش گ ی ر د داسف ی یرادا یاهدادرارق ر
م ی دنارت ههب یگدیهسر و درهش زاغآ شین هلحرم نیا زا
داسف یاشفا ابس عرضرم نیا م
ی درش . هب ضقاهنت نهیا ریریذپب ار للاد سا نیا رگا لاح ره هم
ی
دنارت ار درهخ ار عا دیاب اد با هدنزاب راکنامیپ نینچمه .دنه فیعض ار تأیه یتراظن درهراه ًاهب ه
قم نیرتلااب هب هاگ سد ما
هصقانم راشگ ررهذهم تأهیه یگدیهسر هب تبرن دعب هلحرم رد و دنه ریلست
م ی دسر نیا . پی ا طرش ینلارهط عناهم ههه تهسا فلا خا هب یرادا یگدیسر نآ و دراد تیشم کی
یسرداد ندش م
ی درش یگدیسر یارب لرقعم تل م لصا تیاعر شین و تسا
درهجو دارهیا نهیا یلو
م نیرتلااب نر هه دراد هاگ سد ماق
هصقانم راشگ تهرش هصقانم تأیه رد م
ی دنه ههب نآ یگدیسر
فلا خا نیا م
ی دنارت لصا ب ی فرط نهیا رد یگدیهسر درهب ره ب رهگید فرهط زا .دنه شودخم ار ی
هجردود تأیه .دههد ر فعاضم تراظن لامعا ات دشاب یا
ةداهم ةرهصبت قهفو نیهنچمه2
8 نرناهق
___________________________________________________________________
1 . .تسا یمرمع یقرقح هاگداد تیحلاص رد یرادا یاهدادرارق لاطبا
1 یگدیسر لاردف یسرزاب قاتا رد اد با هصقانم هجی ن زا تیاکش ناملآ رد . م
ی درش یاررهش رد ار عا تررص رد و
ش یراددرخ یگدیسر تأیه همانساسا فارهصنا مر فم هب یگدیسر تأیه هب تادن سم هةارا زا یها
تسا تیاکش زا لاحرد
ی هه تهلاح اهی تهقرم یهسر سد مدهع زا یهشان یراددرخ نیا تسا نکمم
ررف روژام و ندرهه مره کم زا یهشان اهی تهسا هدهش داهجیا یهاهش یارهب هه دشاب ناه نپ
راهه ی
هصقانم راشگ زاین دررم دانسا رد هصقانم
رگ هه دشاب هب هررقم نیا ی حار
م ی دنارت یهاهش قرهقح ره
و داسف هنیمز ره و دنه شودخم تیاکش یارب ار نا نپ
دنور نیا قن .دزاس رهارف ار ینابت ندره
رتراکشآ اجنآ م
ی درش هه بط ی
ًا ع ناهیع یشهی داهسف و یناهبت رب ینبم کرادم و دانسا ندره ادیپ
و تسین عمج روآ نآ ی نامز رترب هم ی درهش ییاهج هاگ هسد لد زا ار اه نآ یهاهش دهشاب رارهق ههه
هصقانم راشگ هاگ سد یراددرخ نینچمه .دنه جارخ سا ههصقانم
راشهگ لرئهسم اهی ذ
ی طهبر ههةارا زا
یذ عهجارم رد یرهیگیپ لهباق یگدیهسر تأهیه هب کرادم و تادن سم عهجارم ةژاو .تهسا حلاهص
یذ ههه تهسا یهاش هفیظو نیا ایرگ هه تسا مرلعمان و ر بم حلاص و دهنه ادهیپ ار حلاهص عهجرم
هصیقن نیا .صاخ هجی ن نودب تسا هدش مامت یگدیسر تأیه هفیظو هم
ی دهنارت درهش یشیوا هسد
هاگ سد یارب هصقانم
راذگ کرادهم یاهحما یارب ی صرف کرادم ندادن هةارا اب هه طربرم لرئسم ای
ریاس اب یگنهامه و ینابت فرط
اه و داسف ریگرد ی پی
هدا زاس ییریرانس ی عهجارم دصر زا رارف ت ج
.دنه ادیپ یتراظن یتاهما با ًلاثم هه تشاد درجو تأیه نیا صاخ یسرداد نییآ درب ر ب نینچمه
فرطرب شین ثلاث دورو دننام م
ی دش ر شیب تیفافش اجرم هه یعرضرم . م
ی درش هه تررص نیا هب
کی تیاکش رد رگا تهرش
هدننه کهی ررهذهم تأیه هب هصقانم رد تهرهش
نه ةدهن ار درهخ رهگید
درش یگدیسر دراو دنار ب دیاب ًاتدعاق دنیبب عفنیذ ررهذهم تأهیه یهاهش تهسارخرد اهب هکنیا ای1
یرادا یهسرداد نیهیآ درهجو نیاربانب .دنه رداص هصقانم یراشگرب دنیارف یارب تقرم رر سد دنار ب تأیه نیا رد هحورطم تایاکش هب یگدیسر یارب صاخ هب
ررط رثؤم م ی دنارت لکهش داسف رد هه فرگ
و تاصقانم دنیارف ر سب اشم
ی هد اه .دنه فشه ار
تن ی هج گ ی ر اهداهنشیپ و ی
هب یرادا یاهدادرارق ررظنم
مأت ی ن یراذهگاو لحم زا یمرمع تامدخ زا یهصرصخ اهخب ههب اهه
رد ره م یهاگیاج یاراد ا نآ اب طبترم تارفن ددعت و هیامرس هربنا رجح نینچمه و تلود فرط قرقح ماظن یرادا یاهدادرارق یقرقح ماظن رد ما با و یگدیچیپ رگید فرط زا .تسا ررشه ره ی
و یلاههم عباههنم تیدودههحم مأههت
ی ن و هههسرسو عباههنم نههیا هههنلاداع یههصخت ترورههض راههب عا
هداف ساءرس ههب ناسآ یسر سد یرادا یاهدادرارق داقعنا رد ی لود تاماقم تیحلاص و تردق زا
ههجدرب و یلام عبانم ق یا
هیامرهس و یرادا یاههدادرار عرهن نهیا صرهصخ رد هه ف ن داهیز یاهه
یلم دجت ی هارخرظند تررص یگدیسر ًاددجم ی م
ی گ ی در ت Preda, 2019: 69 .
2. Article 55 the UNCITRAL model law on the procurement of goods, construction and services (1994)
هب ار یرادا یاهدادرارق هه تسا یلیلاد هلمج زا اهدادرارق
« یرادا داسف هاگرلگ »
هدرهه لیدهبت
هب اسا نیمه رب .تسا و مدرهم قرهقح زا یرادهساپ ررهظنم
ب هی ت لاهملا ایاشهفا هره ب
رو و ی
ف زا یریگرلج ی لود تارادا یدماراه ءرس و یرادا یلام داس
هداف هسا نادهنمراه و ناریدهم یاهه
یم راکشآ ایپ زا ایپ ار درخ ترورض تراظن ی لود .دزاس
یم یرادا یاهدادرارق رب تراظن عرن نیا .درش لامعا یتراظن یصاص خا عجارم قیرط زا دنارت
یم یرادا یاهدادرارق رب تراظن هب ًاصاص خا عجارم ص ا نت ًاساسا و دنزادرپ
اه نآ یتراهظن تیحلا
یهنف ه یمه هصقانم نریسیمه دننام تسا یرادا یاهدادرارق و تافیرشت هب طربرم -
یناهگرزاب
.تاصقانم هب طربرم تایاکش هب یگدیسر تأیه و هصقانم کرت تأیه هةارا الاطم هب هجرت اب رد یهصیاقن نارهیا قرهقح رد یرادا یاههدادرارق رهب تراظن ةراب رد هدش
ا خاس صرصخ یاضعا یرادا یگ سباو هلمج زا دراد درجو یتراظن یصاص خا عجارم تیحلاص و ر
مه ی س ی نر اه تحت و ثأت ی ر باخ نا رد ا نآ یاهرظن ن فرگ رارق هصقانم
رگ یارهب دهحاو عهجرم دربن
یرادا یاهدادرارق له رب تراظن و تیریدم هاگ سد
اهه رهثکت و ددهعت و یهیارجا ی مه
ی هس ی نر اهه ی
گدنهارپ و هصقانم ههب یگدیهسر تیحلاهص اهب یرادا هاهگداد ندرهبن صرهصخ نهیا رد تراهظن ی
ًلاهصا ههکنیا صرهصخ رد یتراهظن یهصاص خا عهجارم تیحلاص مدع یرادا یاهدادرارق تافلا خا مدهع نیهنچمه .رهیخ اهی تهسا یرورهض هرادا کهی فادهها دربشیپ یارب یرادا دادرارق کی درجو م هب طربرم تایاکش هب یگدیسر تأیه تیحلاص ًاهساسا اهیآ هکنیا صرصخ رد تاصقان
کلاهم اهه و
کی باخ نا طبارض هصقانم
رگ ای تسا یرادا دادرارق کی تیهام اب اسان م
ًافرص کهی باخ نا یارب
هصقانم رگ نیا و تسا هدش نیودت صاخ کلام
اه نآ یهتاذ تهیفیه اهب ریق هسم طاهبترا طبارض و
هب لباقم رد .درادن یرادا دادرارق رظن
م ی دسر قح ناریا یرادا قر
« یتراهظن یاهدا ن ییارگرثکت »
ار
ربارب رد
« تدحو ارگ یتراظن یاهدا ن یی »
تسا ه فریذپ ه کن
ا هدهیدان ار هدهشدای تادارهیا رگا هه ی
داجیا نآ رثا ا نت ریریگب لا
ی ه اه ی ینما ی - و تسا یتراظن شرخ
بی ن کهی زا یرادا داسف رگا هه درب
تراهظن ههیلا دهش در یتراظن هیلا ماد ههب ار نآ یدهعب ی
هم ی دزادهنا نهیا و هه کن ا رد ههه تهسا ی
« تدحو یتراظن یاهدا ن ییارگ »
هب قرف الاطم هب تیانع اب .درادن درجو یهم رهظن
رهگا یه ح دهسر
« یتراظن یاهدا ن ییارگرثکت هیرظن »
ایرهصت نکیهل ریریذپب ناریا یرادا یاهدادرارق قرقح رد ار
صرصخ رد یدحاو نرناق
« ق رب تراظن یرادا یاهدادرار
» اسحا یرورض رایسب م
ی درش .
عوضوم داهنشیپ
1 هعسرت و طسب .
« تدحو ییارگرثکت و ییارگ اهدا ن
یتراظن ی »
و ناریا یرادا قرقح رد
2 یارب برلطم یرگلا هةارا . «
یرادا یاهدادرارق رب تراظن نرناق .»
عبانم 1 یسراف .
باتک )فلا اه1 ت ریهاربا یسیره یلیعامسا . 1387
تاصقانم یراشگرب نرناق ریسفت و حرش .ر سگداد :نار ت
2 شرره یرگنسرار سا ؛دمحم یماما . ت
1391 یرادا قرقح ج
2 .ناشیم :نار ت
3 یلو یراصنا . ت هلا
1387 یرادا یاهدادرارق قرقح تایله .نادقرقح :نار ت مرا چ
4 ت دمحم خسار . 1388
ح ماظن رد لداعت و تراظن یساسا قرق
.کارد :نار ت
5 ییاضر . ت دارجدمحم هداز 1385
یرادا قرقح 1
.ناشیم :نار ت
6 ت نیسحدمحم یعراز . 1390
یرادا یاههدادرارق قرهقح تارهیرقت دهشرا یهسانشراه ةرود
.ی ش ب دی ش هاگشناد قرقح ةدکشناد یمرمع قرقح 7 ت ینمترم ییابطابط . 1387
یرادا قرقح ت رهدشناپ چ
.تمس :نار
8 دمحم یمیره.
رداهن یهاشبرع ؛مار ش یمیرهدمحم ؛ ت
1389 شور و تاهفلا خا لهح یاهه
تخاس یاهدادرارق یواعد .سیتاسیا کدف :نار ت
9 ت لضفلاربا یضاق . 1373
یسایس یاهدا ن و یساسا قرقح ج
1 .نار ت هاگشناد تاراش نا :نار ت
تلااقم )ب 10 ت یلو یم سر . 1394
« ادا یاهدادرارق رد لیدعت یر
» یمرهمع قرهقح تاهعلاطم همانلصف
ةرود 45 ش 2 ص 236 - 215 .
11 یم سر . و
یل یبلاهط ؛نسح یناگبه ؛ نیهعم هداز
ت 1396
« و زورهب لهلع یهسررب شور
اهه ی
یرادا داسف زا یریگشیپ
» یریگشیپ تفایهر یصصخت و یملع همانلصف ش
2 ص 48 - 23 .
12 ت اضردمحم هژیو . 1393
« یراهکنامیپ یاههدادرارق اسفنا و خسف قح یه لود
» همانلهصف
یصرصخ قرقح تاعلاطم ةرود
44 ش 1 ص 124 - 105 .
2 یسیلگنا .
A) Books
1. Vergina, vedinas ( 2017), Administrative law, Bucharest, universal juridic, fifth edition.
B) Articles
2. Aboelazm, karem sayed (2019), " centralization and decentralization of publice procurement”, journal of advances in management research,Vol.16,No. 3, pp.
