ب
هماندهعت هاگشناد قوقح تیاعر و رثا تلاصا ی
یروآون و تاعارتخا ،تاراکتبا ،جیاتن رب بترتم یونعم و یّدام قوقح یمامت زا یشان ِیاه
م ،شهوژپ نیا ماجنا هب قلعت
یلیبدرا ققحم هاگشناد یم
اب ،رثا نیا زا بلطم لقن .دشاب
وجشناد و امنهار داتسا مان ،یلیبدرا ققحم هاگشناد مان رکذ اب و هطوبرم تارّرقم تیاعر .تسا عنامالب
بناجنیا یمرم گلللصم یدهم
شناد هتخومآ هتللشر دللشرا یللسانللشراک عطقم ی ی
یتیبرت مولع شیارم
تیریدم
یشزومآ شناد هدک هرامش هب یلیبدرا ققحم هاگشناد یسانشناور و یتیبرت مولع ی ییوجشناد ی
4014239179
هک
خیرات رد /33
/79 نایاپ زا1244
همان ی هطبار رد نامزاللس ی الخا و یجنایم شقن ناونع تحت دوخ یلیللصحت ی
صحت صاس رد دابآ اراپ ناتسرهش ییادتبا ناملعم یلملش قایتلشا و ینامزالس تلیلضف نیب 44 یلی
1249 - عافد
هدومن یم دهعتم ،ما :هک موش
نایاپ نیا )1 چیه تفایرد یارب ًالب ار همان
هاگشناد ریاس رد یشهوژپ تییاعف هنومره ناونع هب ای یلیلصحت كردم هنوم ه
و ا
هدومنن هئارا روشک زا جراخ و لخاد یشهوژپ و یشزومآ تاسسؤم .ما
تا ردنم یمامت مقس و تّحص تییوئسم )3 نایاپ
همان یم هدهع رب ار دوخ یلیصحت ی .مریم
نایاپ نیا )2 یم بناجنیا طسوت هدش ماجنا شهوژپ لصاح ،همان
.دشاب
هدومن هداهتلسا نارگید یلشهوژپ و یملع یاهدرواتلسد زا هک یدراوم رد )9 تیاعر اب و هطوبرم تارّرقم و طباوض قباطم ،ما
هداهتسا دروم عبنم مان ،یملع یرادتناما لصا هدومن رکذ ذخآم و عبانم تسرهف و نتم رد ار نآ تاصخشم ریاس و
.ما
هرهب هنوم ره ای هداهتلللسا دلللص ،لیلللصحت زا تغارف زا دعب هچنانچ )5 نیا زا ... و عارتخا تبث ،ثاتک رلللشن زا معا یرادرب
نایاپ هزوح زا ،مشاب هتشاد ار همان جم ،یلیبدرا ققحم هاگشناد یرواّنف و یشهوژپ تنواعم ی
.میامن ذخا ار مزای یاهزو
هئارا ترولص رد )6 هیاقم ی
نایاپ نیا زا جرختلسم ی شیامه رد همان
سنارهنک ،اه ییامهدرم ،اهرانیمس ،اه
،تالجم عاونا و اه
.میامن رکذ )رواشم و امنهار دیتاسا و وجشناد( نامدنسیون مان رانک رد ار یلیبدرا ققحم هاگشناد مان مز عطقم ره رد هچنانچ )0 یلیلللصحت كردم صاطبا هلمجنم( نآ زا یللشان ب اوع ،دوللش تباث قوف دراوم فالخ ،ینا
حرط ،
یم ار )... و هاگللشناد طللسوت تیاکللش یم زاجم ار یلیبدرا ققحم هاگللشناد و مریذپ
تارّرقم و طباوللض قباطم بناجنیا اب مناد
.دیامن راتفر هطوبرم :وجشناد یمداوناخ مانو مان
اضما خیرات
ت
هدکشناد ی یسانشناور و یتیبرت مولع
یشزومآ هورم یتیبرت مولع
نایاپ ه رد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی
هتشر رد یشزومآ تیریدم شیارم یتیبرت مولع ی
اونع :ن
شقن ناملعم یلمش قایتشا و ینامزاس تلیضف نیب ی هطبار رد نامزاس ی الخا و یجنایم
یلیصحتیاس رد دابآ اراپ ناتسرهش ییادتبا - 99
8991
داتسا امنهار :
نالباب دهاز صداع رتکد یا آ ثان
داتسا رواشم :
یا آ ثان رتکد
ایک ینیعم یدهم
رگشهوژپ :
یمرم گلصم یدهم
ناتسبات 9311
ث
هدکشناد ی یسانشناور و یتیبرت مولع
یشزومآ هورم یتیبرت مولع
نایاپ همان ه رد تفایرد یارب دشرا یسانشراک ی
هتشر رد ی
یتیبرت مولع شیارم
یشزومآ تیریدم
:ناونع
شقن ناملعم یلمش قایتشا و ینامزاس تلیضف نیب ی هطبار رد نامزاس ی الخا و یجنایم
ناتسرهش ییادتبا یلیصحتیاس رد دابآ اراپ
- 99 8991
رگشهوژپ :
یمرم گلصم یدهم
یبایزرا و بیوصت هدش ی هتیمک نارواد ی نایاپ
همان اب ه رد ی ییاع
مان و مان یگداوناخ هبترم
ی
یملع تمس
ءاضما
صداع نالباب دهاز داتسا
هتیمک سییر و امنهار داتسا نارواد ی
دهم ی ایک ینیعم رایشناد
اشم رو
یوقت نیسح رایداتسا
رواد
ل هامریت 9311
ج
مان یمداوناخ وجشناد
: یمرم گلصم مان
: یدهم
ناونع نایاپ همان :
شا و ینامزاس تلیضف نیب ی هطبار رد نامزاس ی الخا و یجنایم شقن صاس رد دابآ اراپ ناتسرهش ییادتبا ناملعم یلمش قایت
یلیصحت -99
8991
داتسا امنهار : نالباب دهاز صداع رتکد یا آ ثان
داتسا واشم :ر رتکد یا آ ثان ایک ینیعم یدهم
عطقم لیصحت :ی دشرا یسانشراک
هتشر : یتیبرت مولع
شیارم : یشزومآ تیریدم
هاگشناد : ققحم یلیبدرا
هدکشناد : یسانشناور و یتیبرت مولع
خیرات :عافد /22 /40 9911
دادعت حهص 75:تا
هدیکچ : زا فده شهوژپ
یسررب رضاح یلمش قایتشا و ینامزاس تلیضف نیب ی هطبار رد نامزاس ی الخا و یجنایم شقن
با ناملعم دشاب یم دابآ اراپ ناتسرهش ییادت
. ار شهوژپ نیا یرامآ ی هعما هرود رد سیردت هب لغاش ناملعم ،
صاس ییادتبا ی یلیصحت
-44 دابآ اراپ ناتسرهش1249
دادعت هب .دهد یم لیکشت رهن 554
ایم زا ی هعما ن
هتهم شیپ یرامآ هدش
مجح هب یا هنومن نامروم صود ااسا رب ، ( رهن 339
رهن 165 درم 62 و رهن نز اب )
هشوخ یریم هنومن شور زا هداهتسا دیدرم ثاختنا یا هلحرم دنچ یا
ته زاین دروم تاعالطا روظنم نیا یارب .
ادناتسا یاه همانشسرپ قیرط زا یریم هجیتن و لیلحت و هیزجت ترکیی فیط اب در
هدش یروآ عم یا هنیزم 5
تسا هداد لیلحت و هیزجت و اه
رامآ شخب رد .تسا هدش هداهتسا یطابنتسا رامآ و یهیصوت رامآ شخب ود رد
شخب رد .تسا هدش هتخادرپ اه هداد فیصوت هب بسانم یاه رادومن و یناوارف صواد زا هداهتسا اب یهیصوت رف یسررب یارب زین یطابنتسا یاه هیض
شهوژپ یاهرازفا مرن زا هدش هئارا یموههم صدم شزارب یبایزرا نینچمه و
spss33
Lisrel8 و تسا هتفرم ماجنا
بیترت نیدب. شهوژپ جیاتن
تسا نآ رگنایب تشا رب ینامزاس تلیضف هک
قای
ایتشا رب ی الخا و یجنایم شقن اب ینامزاس تلیضف نینچمه .دراد میقتسم ریثات ناملعم یلمش مش ق
ناملعم یل
.دراد میقتسم ریغ ریثات
دیلک هژاو اه : ناملعم یلمش قایتشا ، ینامزاس تلیضف ، ی الخا و
ح بیاطم تسرهف
و هرامش ...بیاطم ناونع ...
....
..
...
...
هحهص
لصف صوا تایلک شهوژپ ...
...
...
...
8
-8 همدقم8 ...
...
...
...
2
ل8 ب2 ی نا هلئسم ...
...
...
...
4
ل8 مها9 ی ت و ترورض ...
...
...
...
7
ل8 ا4 ده ا ف لک ...ی ...
...
...
9
ل8 فادها5 ئز ی : ...
...
...
...
9
ل8 صاوس6 و ضرف ی ه ...
...
...
...
9
ل8 راعت7 ی ف موههم ی و لمع ی تا ...ی ...
...
9
صف ل مود ینابم یرظن شهوژپ ...
...
...
. 01
-2 همدقم8 ...
...
...
...
88
-2 یلمش قایتشا2 ...
...
...
...
88
-2 -2 یلمش قایتشا فیراعت0 ...
...
...
..
02
-2 -2 نانکراک یلمش قایتشا یاهدمایپ2 ...
...
...
06
-2 -2 ناراکمه و یلفوئاش یلمش قایتشا صدم3 ...
...
...
06
-2 ینامزاس تلیضف9 ...
...
...
...
87
-2 -3 روحم تلیضف یاه نامزاس و تلیضف یتسیچ0 ...
...
...
21
-2 -3 ینامزاس تلیضف راتخاس2 ...
...
...
22
-2 -3 اه نامزاس رد تلیضف تایصوصخ3 ...
...
...
22
-2 -9 ینامزاس تیصخش و ینامزاس تلیضف4 ...
...
...
26
-2 -9 یدربهار ی هلیسو تروص هب زیامتم ینامزاس تلیضف5 ...
...
26
-2 -9 نامزاس تلیضف6 ناعهن یذ تیاضر بل یارب ی هلیسو ناونع هب ی
...
...
27
-2 ی الخا و 2 ...
...
...
...
22
-2 -4 ی الخا و موههم8 ...
...
...
...
21
-2 -4 ی الخا و تیمها2 ...
...
...
...
29
-2 -4 نامزاس9 ی الخا و و ...
...
...
93...
-2 -4 ی الخا و ءاز ا4 ...
...
...
...
98
-2 -2 ی الخا و اب طبترم لماوع5 ...
...
...
30
-2 -2 نیاک و روتکیو ی الخا و صدم6 ...
...
...
32
-2 -4 و صدم7 ربو ی الخا ...
...
...
92....
-2 -4 نهوک ی الخا و صدم1 ...
...
...
99.
-2 -2 دانرآ ی الخا و صدم9 ...
...
...
..
32
خ
-2 -2 مالسا رد قالخا شزرا01 ...
...
...
32
-2 -2 اذم ریثات لماوع00 نامزاس نادنمراک ی الخا راتفر رب ر
...
...
33
-2 -4 اه نامزاس ی الخا دشر هار رد مهم یاه هاگشزمی و عناوم82 ...
...
91
-2 -4 نامزاس ی الخا یسانش بیسآ89 ...
...
...
99
-2 -2 تاعوضوم تایصوصخ02 نامزاس هرادا رد ی الخا
...
...
...
21
-2 شهوژپ هنیشیپ5 ...
...
...
...
20
-2 -5 روشک لخاد رد هدش ماجنا یاه شهوژپ8 ...
...
...
48
-2 -5 روشک زا جراخ رد هدش ماجنا یاه شهوژپ2 ...
...
...
49
-2 ... یدنب عم 6 ...
44
موس لصف شهوژپ شور و داوم
...
...
...
45
-9 همدقم8 ...
...
...
...
46
-3 قیقحت شور2 ...
...
...
...
26
-3 یرامآ هعما 3 ...
...
...
...
22
-9 )یریم هنومن شور و هنومن مجح(یرامآ هنومن4 ...
...
...
47
-9 تاعالطا یروآ عم یاه شور5 ...
...
...
41
-9 -5 یلمش قایتشا همانشسرپ8 ...
...
...
41
-9 -5 ینامزاس تلیضف همانشسرپ2 ...
...
...
49
-9 -5 ی الخا و همانشسرپ9 ...
...
...
53..
-3 شهوژپ ورمل 6 ...
...
...
...
50
-9 -6 شهوژپ یعوضوم ورمل 8 ...
...
...
58
-3 -6 شهوژپ یناکم ورمل 2 ...
...
...
...
50
-9 -6 ینامزاس ینامز ورمل 9 ...
...
...
58...
-3 اه هداد لیلحت و هیزجت شور2 ...
...
...
52
-3 ظحالم3 ی الخا تا ...
...
...
...
52
شهوژپ یاه هتفای و جیاتن مراهچ لصف ...
...
...
53
-4 همدقم8 ...
...
...
...
54
-4 هدش یریم هزادنا یاهریمتم یهیصوت یاه صخاش2 ...
...
...
54
-4 گیا نومزآ9 شهوژپ یاه هیضرف و یرظن یو
...
...
...
55
-2 رضاح شهوژپ یرظن صدم نومزآ2 ...
...
...
52
-4 شهوژپ یاه هیضرف یسررب5 ...
...
...
68
یریم هجیتن و ثحب مجنپ لصف ...
...
...
63
-5 همدقم8 ...
...
...
...
64
-5 و ثحب2 یریم هجیتن ...
. ...
...
...
...
64
-5 -2 ...صوا هیضرف نومزآ هجیتن8 ...
...
..
...
65
-5 -2 مود هیضرف نومزآ هجیتن2 ...
...
...
65
-5 شهوژپ یاه تیدودحم9 ...
...
...
66...
د
-5 یدربراک تاداهنشیپ4 ...
...
...
...
66
-5 یشهوژپ تاداهنشیپ5 ...
...
...
...
62
تسرهف عبانم و ذخآم ...: ...
...
...
63
تسویپ اه و مئامض ...
...
...
...
20.
اه صود تسرهف اه لکش و
اه صود ناونع و هرامش اه لکش و
...
...
...
هحهص
صود -2 یلمش قایتشا بتارم هلسلس صدم 8 ...
...
85...
صود -2 اس ی الخا یریمدای عناوم2 نامز
...
....
...
99
صود -9 یرامآ هنومن8 ...
...
...
...
47
صود -9 یلمش قایتشا داعبا2 ...
...
...
49
صود -9 ینامزاس تلیضف داعبا9 ...
...
...
...
49
صود -9 ی الخا و داعبا4 ...
...
...
53
صود -4 قباس،نس،تیسن بسح رب هنومن یناوارف8 یلیصحت كردم و ه
...
...
...
54
صود -4 اه هداد ندوب صامرن یسررب یهیصوت یاه صخاش2 ...
...
...
55
صود -4 یلمش قایتشا اب ینامزاس تلیضف داعبا یگتسبمه سیرتام9 ...
...
...
56
صود -4 یلمش قایتشا اب ی الخا و داعبا یگتسبمه سیرتام4 ...
...
...
56
4 لکش 8- هدش نومزآ صدم )هدش درادناتسا ریداقم(رضاح شهوژپ
...
...
...
...
51
4لکش 2- )یرادانعم ریداقم(رضاح شهوژپ هدش نومزآ صدم ...
...
...
59
صود -4 میقتسم تارثا بیارض دروآرب5 ...
...
...
...
59
4صود - میقتسمریغ،میقتسم تارثا هدش درادناتسا بیارض 6 ...
...
...
68
صود -4 قیقحت یاه هیضرف یسررب7 ...
...
...
...
68
صود -4 رضاح شهوژپ هدش نومزآ صدم یلک شزارب یاه صخاش 8 ...
...
. ...
...
62
4
صف :صوا ل
شهوژپ تایلک
-8 همدقم 8
17
رتمهم ی ن پ لماع ی تفرش لعت ماظن ی م برت و ی ت ی ک گنا اب ناملعم دو و هعما ی
هز م شخبرثا و ی
دشاب م . ناملع ی
لصا ناونع هب هک ی
رت ی ن ارف رصنع ی
دن ی هددا ی - ی مدا ی ر ی م ی ایاب گطس نتشاد اب دنناوت یی
گنا زا ی هز حور و ی ه
شخبرثا ی شزومآ ماظن ی
ی ک مضت ار روشک ی
ن امن ی دن دپ.
ی راد ندش تشا موههم ای
لمش ق ی ش حرطم اب ته مه ند
سانشناور هچنآ ی
م هدناوخ رگن تبثم ی
م دوش ی زا هک ارچ دشاب ی
ک رعت وس ی ق ی را نانکراک تمالس زا تبثم هئا
م ی وس زا و دنک ی
د ی رگ م رظن هب ی
اتن اب دسر ی
ج خد تبثم ی
ل قفوم رد ی ت زاس نام ی ظن ی ر نامزاس و ی
هطبار
تشا.دشاب هتشاد ی
قا لمش ی کراک اداراپ زا ،نان ی
م اه ی د ی د ناسنا عبانم هزوح ی
ید هب و هدوب ی
ل اه هار ی م عونت
رادرب هرهب ی
راعت ،نآ زا ی
ف ا هنامدنچ ی
شناراکمه و اارت .تساراد ار (1
۴۰۰۲ ) تشا ی قا ا لصاح ار ی
داج تصرف
ارب ی رار رب رد نانکراک ی
ب طابترا ا دم و ناراکمه ی
نار م دوخ ی تشا .دنناد ی
قا لمش ی شا رادقم ت
ی قا الع و ا ه ی
وه رظن زا نانکراک هک تسا ی
ت م رظن هب .دنراد دوخ نامزاس هب نانکراک ی
2زنوب ( ۴۰۰۲ ) تشا ی قا لمش ی اب دارفا
،دادعتسا ی
ک ساسحا هطبار ی
شوه و ی دم ،نامزاس ،لمش اب دنمراک هک تسا ی
ر رب و هتشاد شناراکمه و ور
ی
اه شالت ی ثأت شراک رد وا فعاضم ی
راذمر اونایاس .تسا ناراکمه و
(3
۴۰۰۲ ) نی ز تشا ی قا ار ی ک و تبثم رکهت
ع او ی هلسو هب هک هتسناد ی
راکادف ،ترد ی
باذ و ی ت صوت ی ف م ی امت تاب وم و دوش ی
ل اضر و ی ت رفا ار دا
تشا رد ی قا م مهارف راک ماجنا هب ی
امن ی د م(
ی نارادازر ی
، ۲۹۳۴ .) پ اب ی چ ی هد زورما عماو نوزفا زور ندش رت ی
هب
تیاسر متح روط مها اب و رت ااسح هعما دارفا تاراظتنا ندروآرب ته رد اهنامزاس
ی ت م رت ی ند رد .دوش ی
ا ی
م زورما ی ند دومن اعدا ناوت ی
ا ی ند ام ی ا ی ا ندش رت صاعف اب و تساهنامزاس ی
ن م اه لکشت ی
دارفا تالکشم ناوت
.دومن عهترم ار هعما ی
ک ی اه هصخاش زا ی
لصا ی پ ی تفرش م رد میاس تکرح دامن و س
ی ر لماکت ی اعر ،رشب ی
ت
عامت ا قالخا ی
مالسا هعما رد .تسا هعما رد ی
ید هب شرورپ و شزومآ ماظن مه ام ی
ل ا ی هاگ و ی هژ ا ی هک
ا دراد ی ن ثأت و رت گنر رپ شقن ی
ر ا رد .تسا رتراذم ی
ن ن ناونع هب ناملعم اتسار ی
ور ی ناسنا ی هک سدنهم ی راکفا
مومع ی گنهرف دشر زادنا مشچ و ی
ملع و ی ا ارب ؛تسا اهنآ ناتسد رد هعم ی
ار ا ی اب ی اهد ابن و ی اهد ی الخا ی
ظو ،هعما رد ی
هه ا ی اهرش زا رتارف ی
د ی رگ مرذآ( دنراد ی
، ما و نازرف ی
،داژنر ۲۹۳۹ .) ز ی ار عت ملعم راتفر یی
ن م ی
آ هک دنک یا
اظو ارادم ی
ف بوخ هب ار دوخ ی
م ماجنا ی دنهد یا ا رد ی ن م ه اوم تسکش اب رما ی
نچمه .دنوش ی
ن
ک ی ه ی ت پ و ی تفرش اد روط هب شرورپ و شزومآ یی
ذپان ی ر اراک هب یی گتسب ناملعم ی
دراد
،داژن نابات(
.)1242
شزومآ تاسسوم ی
درف تیاسر نتشاد هطساو هب ی
عم و ی زورما هعما رد ی
ازسب شقن یی
گطس ندرب ایاب رد
ک ی ه ی مدنز ی ا اهناسنا ی اه م ی ا و دننک ی ن ارب رضاح رصع رد اهنامزاس ی
اوم ارش و اه شیاچ اب ه ی
ط پ ی چ ی
،هد هب
ناملعم ی ن ی زا تخا و هنابلطواد روط هب هک دنراد ی
را ی م راتفر ی و دننک ارب ی قفوم ی ت ه زا ،هسردم ی
چ شالت ی
ن راذمورف ی
دنتس مرذآ(
ی ناراکمه و ۲۹۳۹
اربانب .) ی ن درف صامعا هنوم ره ی
، یاعف ی اهت ی عم ی
، و ی مژ ی اه ی
گنهرف ی ی ا ارف ره ی دن ی ورت ثعاب هک ی
ج ضف موادت و ی
تل رد ی ک م ،دوش نامزاس ی
ضف هب رجنم دناوت ی
تل نامزاس ی
عوشخ(دوش ی
رون و ی
، ۲۹۳۴ ضف .) ی تل زاس نام ی و طباور و دارفا رتایاب تکراشم اب ی
ب ی ن سقت و اهنآ ی
م م اب عبان
ازفا ببس دارفا رد تاعالطا و شزرا ی
ش امرس ی ه عامت ا ی م ی ب .دوش ی اهدرکلمع زا کش ی
ضف تبثم ی
تل
Traace et al
1-
Gibbons
2-
Salanova et al
3-
11
امزاس ن ی اناوت شرتسم یی
ا هدمع تالکشم اب هلباقم رد نامزاس ی
م ه اوم نآ اب نامزاس هک تسا ی
و دوش
ضف شرتسم ی
تل نامزاس ی ثأت زا ی تار هنم ی ا ی ن م تالکشم ی
لک راب( دهاک ی
ام و ی
4 لک
، ۴۰۲۴ .)
ارب اهنامزاس ی
نامزاس روما نداد ماجنا ی
عم رب هوالع ،دوخ ی
اهرا ی نامزاس ی نونا و ی
، هعومجم هب ا
ی اهدومنهر زا ی
الخا ی شزرا و ی ن ی زا رادا صامعا و اهراتفر رد ار نانآ هک دنراد ی
ی را ی عون و دهد ی
گنهامه ی ور تدحو و ی
ه ار
وس هب تکرح رد ی
ش ی هو عم ثولطم ی
مومع و ی م ی رس .دزاس ی ک ی م لکش رد مهم لماوع زا ی
ر ی تاطابترا
نامزاس نورد ی
ارش و ی ط الخا و ،نانکراک ی
ثأت هک تسا ی
ر ا هظحالم لبا ی
رو هرهب رد ی
دراد نامزاس
سیا(
ی 3774، الخا و .) ی
ثأت اهنآ راتفر و شرگن رب و تسا ناش نامزاس زا دارفا كرد رگناشن ی
ر م ی و دراذم
بوچراچ ناونع هب ی
ارب ی م راک هب نامزاس نانکراک هع ارم ی
اش( دور ی ر
5ی
، ۴۰۰۲ .) ای ن مز و عون ی
هن ا ی ارب ی
صت و اهراتفر زورب م
ی م م ی ر ی م مهارف اه ی
د ترابع هب .دنک ی
رگ الخا و ی
صوصخ ی ت ی ک م هئارا ار نامزاس ی
متم ع او رد و دهد ی
ر ی نامزاس ی م هک تسا ی
راک عاضوا دناوت ی
مت ار یی ر دهد یا نچمه دشخب دوبهب ی
ن ور ی ه
س و اهدرکلمع ،اه ی
تسا اه ی ی ک الخا رظن عام ا اب ار نامزاس ی
ب ی نا م ی دنک
،یزاریش(
).1242
تراهم ،رضاح یایند رد ا
رد ا ك و ینیب شیپ ، تیوقت
لمع نادنمراک زا
ههیوم یاه مهم و شزرااب هفرح
کی
ریدم .ددرم یم هتفرم رظن رد ناریدم یارب
تخانش لماوع
شزرا اب رب
رکهت زرط هب تبسن نادنمراک
فرح ه شا
و مادختسا ،هزیگنا ،اه شیاچ ، یرادهگن
نادنمراک دهعت اب
تسه شزرا اب .
ور نیا زا ته رد
تیقفوم تبا ر
رد زیمآ یاضف
ثذ نادنمراک ایاب صصخت اب
.دشاب یم یرورض هک
تاسسوم زا
مهم یاهریسم رد
یوس ایاب
ندرب قایتشا ینامزاس دهعت و یلمش اهورین و تاسسوم
دننک هداهتسا .
نیا رد طابترا ههیوم قایتشا ش و یلم
جیاتن یریم راک هب نآ
رضاح تایح رد دروم
زکرمت و ت د یا هژیو
دشاب یم هنیمز رد تاعیاطم هیاپ و
صامعا
یتاسسوم یناسنا عبانم تیریدم و
تسا (
،داژن نابات .)1242
صاثم ناونع هب هب نآ
نیوانع شزرا اب یارب یرا و
رد ناریدم همه
تاسسوم صدبم یلع
ددرم یم .
تفرشیپ نوزفازور
مولع و تیریدم تاعیاطم
و یتخانش هعما
تریدم یاه هصرع رد ی ایاب
هدننک نایب نیا
تسا اوتحم .
صامعا ندرب راک هب کی رد ی الخا
یداهن ای هسسوم د
ر
مام تسخن هب ه رد جرا نداهن ی الخا یاه شزرا هب هلیسو هب
تسایس یاه
یگمه نآ رد تیریدم تاماد ا و
هسسوم تسا هتسباو
. هژیو یاه ااسحا هب تیریدم ی الخا
ندرب ایاب یرامزاس
ک صاخشا و نادنمرا اب
یعم یاهرا
ی الخا تسا هدومن یرای .
زا یکی یاه ههیوم لیکشت مهم و شزرا اب
هب تاطابترا لخاد
یداهن و دیاقع نمراک ناد
ی الخا و ، دشاب یم
(
،یزاریش .)1242
یانعم ی الخا و داهن ای هسسوم
ابیرقت صاس تسیب لب
یارب حرش
هک نیا یلکش هچ هب ر رب ینامزاس طیحم
یاهراتف هدیدنسپ
و سخب رثا دنسپان تسه
، هیصوت دیدرم تسا ه .
صامعا کی رد ی الخا هسسوم
هب روظنم یاه یمژیو شزرا اب
تیریدم یارب نایب
یم دوش دیاب تیریدم و هاگیا
یا هژیو رد
یاقترا صامعا هدیدنسپ دوش هدیدرم اراد
. ینونک تایح رد ،
تاسسوم هب
دراوم ی الخا رظن ت د
هژیو دنراد یا نآ ددصرد و
دنشاب یم هک
حوطس یاهرایعم ار ی الخا
دنشاب هدرب ایاب .
ی الخا و لخاد
نامزاس ی
، صامعا ی الخا نادنمراک رد ار
یاضف یلمش هب ار لکش یرادانعم دریم ارف یصاخ رظن ریز
( سیئوی ،6
.)3779
ichael M Barcley and
4- Shayri
5-
6 Louis
13
ف نیب هطبار رد نامزاس ی الخا و یجنایم شقن دراد رظن رد ققحم صاح یلمش قایتشا و ینامزاس تلیض
ییادتبا ناملعم دابآ اراپ ناتسرهش
دنک یسررب ار .
-8 هلئسم نایب 2 اب ناسنا ینعی تسا ناسنا اه نآ ناییوتم و دنمان یم اه نامزاس یایند ار ایند هزورما یارب عبنم نیرت شزرا
،رقحا(دنور یم رامش هب اه نامزاس زومآ یاه نامزاس هرتسم نیا رد .)1295
ملعم و دنرادروخرب تیویوا زا یش
،نایرگسع(دراد هدهعرب اه نامزاس هنوم نیا تیاسر یاهیا رد یتایح شقن یورین ناونع هب ناملعم .)1241
تیقفوم ریثات تحت نانآ درکلمع و هتفر رامش هب یساسا نکر شرورپ و شزومآ یاه همانرب نایرجم و یناسنا
،یدن رفز یعیمس( دراد رار نانآ .)1247
یناسک دنراد قاتشم و یژرنا اب ینانکراک هب زاین هزورما اه نامزاس
ناشلمش ثوذجم لماک روط هب قاتشم نانکراک یلک روط هب .دنراد یدایز ه الع و قایتشا ناشلمش هب تبسن هک
،رتیی،رکاب(دنناسر یم ماجنا هب یبولطم زرط هب ار ناش یلمش فییاکت و دنوش یم ناراکمه و نیتسیرک .)3717
نامزمه یراذم هیامرس رگناشن و تسا ماوداب تبسن هک نهذ زا یتیاح :دنا هدرک فیرعت هنوگنیا ار یلمش قایتشا (شناراکمه و یلفوش نینچمه .تسا یراک یاهدرکلمع ای و یراجت یور رب دارفا یژرنا نیرت صوادتم )3772
ی ار یلمش قایتشا اه نآ دنداد هئارا یلمش قایتشا موههم زا ار فیرعت ینهذ شخب تیاضر و تبثم تیعضو ک
تییاعف اب رثوم طابترا و یدنمورین ااسحا کی صخش تیعضو نیا رد هک دنا هدرک فیصوت راک اب طابترا رد نایب اه نآ.دناد یم یلمش یاهاضاقت هب یوگخساپ یارب دنمناوت یدرف ناونع هب ار شدوخ و دراد شراک یاه تیعضو کی زا شیب یزیچ قایتشا هک دندرک تیارس یایاپ تیاح کی هب و دشاب یم صاخ و ارذم یناجیه
نارمرز(دوش یم زکرمتم صاخ راتفر ای هع او،عوضوم کی یور رب هک دراد هراشا یتخانش یناجیه و هدننک
،مدقم .)1247 قایتشا یتخانش هبن .دشاب یم یراتفر و یهطاع،یتخانش هبن هس رب لمتشم یلمش قایتشا
ک یاهرواب هب طوبرم یلمش یلمش قایتشا یهطاع هبن .دشاب یم راک طیارش و ناربهر،نامزاس هرابرد نانکرا
.دشاب یم راک طیارش و ناربهر،نامزاس هب تبسن اه نآ شرگن هوحن و نانکراک ااسحا یگنوگچ هب طوبرم ب رد و هدومن هدوزفا شزرا داجیا نامزاس یارب هک تسا یلماع،نانکراک یلمش قایتشا یراتفر هبن اتیاهن ر
هدنریم
ماجنا هب رجنم هک دشاب یم دوخ یلمش قایتشا گطس شیازفا یارب نانکراک هنابلطواد و هناهامآ یاه شالت ددرم یم رتشیب ه الع و ت و فذح اب فیاظو سپیلف(
،7
،یناراد ازریم زا لقن هب 2014 .)1243
یشهوژپ قبط
اک هب قایتشا و راک اب طبترم یگتهیش تسا هدش ماجنا گنایژ طسوت هک و نامزاس هب قلعت شیازفا ثعاب ر
هب
دوش یم ینامزاس تلیضف شیازفا عبت .دراد دو و هطبار ینامزاس تلیضف و یلمش قایتشا نیب یترابع هب
گنایژ(
،8
،ناراکمه و روپ مد زا لقن هب 3711 .)1246
شهوژپ ااسا رب ناراکمه و روپ مد
ش ، ی گته ی رد
راد موههم و بسانم رثا لمش اب طابترا ی
رب ضف ی تل نامزاس ی م نادنمراک ی
،ناراکمه و روپ مد ( دراذم .)1246
(ناراکمه و رکاب وخ شهوژپ رد )3779
ی ش ا ی ن ش هبرجت ندوب ایاب هک دندرک ار تشادرب ی
گته ی اضر ، ی ت و
ار رتایاب درکلمع پ رد
ی راد د
،ناراکمه و رکاب(
ژ .)3779 ی گنا م هک دنداد شرازم ناراکمه و ی
نا ش تا رد ی
گته ی
وطس و ه ح ی ناج اه ی تذی هلم زا تبثم
، داش ی اضر،
ی ت راد موههم و بسانم طابترا ت ادصو ی
تسه
Phillips
7 Jiang 8
12
ژ(
ی ی،گنا ی ژ،ن ی ی،گن ی 3711،و ناسک .) ی ش ناش هفرح رد هک ی
گته ی م هبرجت ار ی
امن ی دن ط هب رو دوخ هفرح زا ماع
اضر ی ت فاک ی ب هب .دنراد ار ی
نا د ی رگ پ ی دما ش ی گته ی اورماک، تذی ، یی
اضر و ی ت ادنمراک رد م ن
ی دشاب . ای ن لمع
م ببس ی مع نانآ هک ددرم ی
اق ور رب ی ناشدوخ زکرمت رد ار لمش و هفرح و دنشاب اراد ار مزای ه وت ناش هفرح
رار
،ناراکمه و روپ مد (دنهد .)1246
هب اه نامزاس رد تلیضف یانعم
ندروآ دیدپ جیورت،
و تیامح،
ندنافوکش
اهراتفر
،اه تداع،
اهراک تالیامت و ایاب
و زا ییاعتم هلم
تیناسنا ، ییوگتسار
، تشذم
، رد یرادافو و دامتعا
گطس یصخش و
یهورم نامزاس کی رد تسه
وگیر(
، وربیر ،
، وینوس و انوس .)3711
ور نیا زا ره
زا لکش
روما یصخش
، یاه تییاعف یهورم
، تایصوصخ هک یدنیارف ره ای و یگنهرف
هب رجنم تلیضف موادت و جیورت
نامزاس رد ی
ددرم صامتحا دراد ینامزاس تلیضف هب متخ
ددرم ناراکمه و نورماک(
،9
.)3779 سپ نیا رد تایح
هتفرشیپ اب ناوت یم
نداد شرتسم تلیضف یاهراتفر
روحم اب هک یاه هنومن دننام
شرتسم نیب شوخ
ی ،
دامتعا ، تقهش
، ماجسنا و تشذم نامزاس رد
یرادیاپ.تسا یاه هیامرس
ات ار یناسنا ه رد
درب ایاب یناوارف
،ناراکمه و نورماک(
نویسکردرف .)3779 (10
رد )3772 یقیقحت یم دیکات
دیامن یصاخشا یاه نامزاس رد هک
روحم تلیضف ینادرد دروم
دنا هدش تایدابت دهاش و
بسانم رد یاضف یلمش دنشاب یم تبثم یاه ناجیه،
یرتهب و یم هبرجت ار
ندوب اراد .دنیامن ینادنمراک
دنم الع ک
رب نوزفا ه شیوخ یاه تییوئسم هب ندرک لمع
هب تبسن دراوم
ااسحا اه نامزاس تالکشم و ههیظو
دنیامن یم زا
یاه نامرآ ینامزاس ره
دشاب یم زا .
ههیوم
یاه ندیسر نینچ هب ینادنمراک
قالخا هب لسوت یصخش
قالخا و یلمش
دشاب یم
،روپ میهاربا(
.)1242
(یکسوبارم و وزراک شهوژپ رد )3715
دیکات دروم ار یلمش قایتشا و یراک قالخا نیب تبثم هطبار هب دوخ
تخس و هزیگنااب نانکراک یرادهگن و داجیا یارب یراک قالخا موههم ،یزورما یاه نامزاس رد .دنا هداد رار یاهراک نازیم شیازفا و اه نامزاس نوزفا زور ندش رت هدیچیپ اب.تسا هدرک ادیپ ییایاب تیمها شوک لخاریغ یرهاط(تسا هدش فوطعم قالخا ثحب هب اه نامزاس ه وت هنایوئسم ریغ و ینونا ریغ،ی ا
،نایتاجن،یچریجنز،هنمد راک طیحم رد ار نانکراک ی الخا یاهراتفر نامزاس کی نورد ی الخا و .)1247
،ینارهز یدمحا،یزاریش(دهد یم رار ریثات تحت یرادانعم تروصب ا یراک و یعون ی الخا و .)1242
تس
دشاب یم ی الخا جیاتن یاراد و ینامزاس یاه تسایس و اه شور،اه یشم طخ هدننک سکعنم هک
،یریشب،ینسح(
.)1249
هک تسا ه اوم هلئسم نیا اب ققحم صاح ینامزاس تلیضف نیب ی هطبار رد ار نامزاس ی الخا و یجنایم شقن
.دنک یسررب ار ناملعم یلمش قایتشا و وت اب دراد رظن رد ققحم یاوس هب قیقحت یموههم صدم هب ه
تا : دهد خساپ ریز یساسا
Cameron at al
9
Frederksion
10
تلیضف ینامزاس
لاخاوج یق نامزاس
امزاس
قایتشا غش یل ناملعم
19
-1
؟دوش یم شزارب یع او یاه هداد اب هدش هئارا یرظن صدم ایآ -3 ناملعم یلمش قایتشا رب نامزاس ی الخاو قیرط زا ینامزاس تلیضف ایآ ریثات
؟دراد
-8 9 :ترورض و تیمها
ناونع زا یلمش قایتشا رت شزرا اب
ینیوانع نی دشاب یم
یناسنا یورین ریگنابیرم هک یاه نامزاس
ا ناری ی تسه
هب هک هژیو رد تمس نیا تامدخ عوضوم
دومن یدایز یلیخ تسا اراد
یشزومآ ماظن و مه
هب تروص ماظن
نیا زا یتامدخ ثحبم
رود دشاب یمن روپ یقت،یماعن(
،یسین و اب .)1247
ندمآ دیدپ تبثم یسانشناور
نیب
،
ش نیا روآ تهگ دشاب یمن
و تشادهب یاه هبن هک یتسردنت
رد یسانشناور مولع تمالس
یراک نارادفرط
دایز یلیخ تسد هب
دروآ . یلمش قایتشا تبثم یاه هبن نیا زا یکی دشاب یم
رکاب،یلفوئاش(
،11
17 قایتشا.)37
رد یلمش یمدوسرف لباقم انب
هدش تسه . سکع رب یصاخشا
یلمش یمدوسرف زا هک ر ز
یم شک دن
، ک یناس
هک دنمالع هب دنشاب یم دوخ هفرح ساسحا
ی و دنمورین هطبار
شخب رثا اب
فییاکت یلمش دوخ شاب یم اراد دن
و
هب ار ناشدوخ تروص
یصاخشا رادمتراهم
یارب ثاو نداد یلمش یاهاضاقت هب دننیب یم
،رکاب،یلفوئاش(
.)3717
و یلمش قایتشا ه رد
هب تبسن یدنمورین و ثذ هفرح
هنومن زا یا یرگید لماوع دنشاب یم
رب هک خاش ص
تفرشیپ و یزوریپ ینامزاس
شخب رثا تسا
یترمود و رکیب(
،12
.)3775
هس تیصوصخ رد هک یدیلک
یانعم یم یعادت تلیضف دنوش
دنتسه ترابع زا
یراذمرثا تلیضف(ناسنا
هب
یدارفا افوکش و ی الخا تیصخش اب دنمترد ،
ییرتنک دوخ یاراد،
، لبا فاطعنا
، ندوب اراد یاه فده
نعم ا
یم طوبرم ییاعتم صوصا و راد ددرم
،) کین ( ی الخا صخشم
یم دنک زیچ هچ هک رتهب
و تسرد،
هدیدنسپ م
ی
دشاب و ) تیوقت تیاح افرص زا رتارف تلیضف(یعامت ا ایازم
تعهنم شیوخ هعسوت امت ا یاه شزرا و دبای یم یع
هک رتایاب یرازبا یاه هتساوخ زا تسه
ار ) یدپ د یم دروآ ناراکمهو وگیر(
،13
.)3774 ییو ناوارف فسات اب شزرا
نیا ثحبم هب زونه یتسرد لکش
كاردا هدشن تسه نآ هب تبسن و تردن هب
ه وت دوش یم یا .
ناققحم لع
یم
هب اهنت هن اه تلیضف
تردن هب ت د
دندرک هژیو هب رد تاسسوم ات هکلب
رادقم یناوارف رد نیب ا ناریدم ییار
رد هلباقم یاهاضاقت و یداصت ا یاهراشف اب صاخشا
هب عهن یذ لکش
کی ناونع هدنام ی اب ثحب لبا ریغ
تسه
،یعازخ(
.)1241 ییاراک رد تلیضف تاسسوم
یتاریثات زین
تسا اراد .
نامزاس رد ندرک راک ااسحا
تلیضف رادم
، ایامتحا نادنمراک ار
بیغرت دیامن هک هفرح ار اهنت یارب یایازم رشیپ ای یدام تف
یراک نا ماج
تیاضر یارب هکلب دنهدن یدرف
یارب ای لمع رتهب یا هفرح لمع
دنیامن رد.
لک ، صاخشا یاراد و قالخ رایسب
یعامت ا تاطابترا ایاب
، تراهم و یلیم دایز یارب صوب تریصب اب یاهراتفر دنروآ یم تسد هب
. هیاپ رب پ شهوژ
یاه ی الخا تلیضف رثا هس ،
شزرا اب رب اه تلیضف
ناربهر دروم تخانش دشاب یم
هب راتفر لکش
الخا ی ،
و یماکداش هبرجت نتفر ایاب
درکلمع تسه
،ناراکمه و هداز نسح(
.)1242 تایح راک و بسک نیون
رم زا هچ
یدادعت صاح رد تعرس هب یتبا ر یاه هبن
دشر تسه اما ت د دایز فسات اب یمک یلیخ
هب یتاعوضوم م
دننا
Shaofli and Bakr
11
Beker and Dumrot
12
Rigo at al
13
15 تلیضف
ینامزاس
. تسه تلیضف اب نامژاو
لیب زا ی تلیضف
یراودیما ، هب تفارش ،
لکش یمومع طابترا رد اب
یاضف س ینامزا
نیون تسین
،ییاضر،یکبشم(
.)1242
زتاو و درب (14
)3779 حرط یم دنیامن راک و بسک نابز هک هتفرشیپ
، زا رظنم ی الخا نشور دشاب یمن د اذی.
ر
نیا تایح هتفرشیپ اب ناوت یم
شرتسم یاهراتفر
تلیضف اب ب هک
ا یاه ناونع لیب زا
شرتسم خ
ینیب شو
دامتعا،
تقهش،
، ییوگتسار و
تشذم رد تاسسوم هارمه
دوب هیامرس یرامدنام ، یرشب
ات ار ه رد رتشیب ی
ایاب درب . للع نیا دروم یاه شهوژپ دشاب یم
هک صخشم هدننک
رثا بسانم كاردا تلیضف زا یروحم
سسوم تا
یور رب نتفر ایاب ینامزاس قلعت
دارفا ی نامزاس هب تبسن دشاب یم
،ییاضر،یکبشم(
یارب .)1242 نیمه یورین
رد یناسنا تاسسوم
رامدنام یا هیامرس هب لیدبت شزرا اب
اب و قباوس یارب ینیرفآ شزرا تاسسوم
ب یم دشا ،
تسه یرورض یتیع وم
یارب اه نآ تخاس هدامآ اب دنناوتب ات
رتشیب تینما ااسحا
، و شمارآ یب
خ هغدغد رطا
هب ندراذم شیامن هاگیا
شیوخ رد تاسسوم هتخادرپ
دوش رد و ته یاه فده تاسسوم
رثکادح ششوک
و تراهم یاه شیوخ ار دنریم لمع هب حالطصا هب و
دنم الع هب
هفرح دنوش .
تاسسوم یارب
لمع ندومن یاهراک ینامزاس شیوخ
و ینامزاس یاهرایعم رب هوالع ، یرادم نیناو
هعومجم هب ،
زا یا هار یاه ییامن یشزرا و ی الخا
دنمزاین دنشاب یم
یرادا صامعا و اهراتفر رد ار نانآ هک کمک
دیامن و
هب تکرح رد ار تدحو و یگنهامه یعون فرط
یمومع و یعم ثولطم هویش ریذپ ناکما
دیامن زا . هلم
لماوع شزرا اب رد
ندروآ دیدپ تاطابترا
لخاد و ینامزاس یاه تیع وم
دارفا الخا و ، ی
دشاب یم هک
رثا لبا
یا ه وت رد
یدنمدوس ینامزاس
تسا اراد
،ناراکمه و یهجن(
.)1294
نآ زا ته نامروشک رد هک یا هیبش یاه شهوژپ
هک ت و کی رد هس نیا
ههیوم ار هعیاطم دیامن هدشن ماجنا
و تسا هژیو هب و تاطابترا هطیح رد رتشیب هک تیبرت و میلعت هزوح رد ریثات
رد اه نآ شزومآ
بسانم م دشاب ی
اب اذی هب لمع زین و دابآ اراپ ناتسرهش ارادم رد دو وم ینامزاس تلیضف یسررب اب ناوت یم قیقحت نیا
.تشادرب ناملعم یلمش قایتشا ته رد یمام ناوت یم ی الخا و شقن
-8 ا4 ده ا یلک ف
- صدم شزارب یسررب یرظن
هدش هئارا
- یسررب رثا تلیضف ناملعم یلمش قایتشا رب ینامزاس
Brad and Watts
14
یقلاخا وج نامزاس
قایتشا یلغش ناملعم
16
-8 ا5 ده ا یئز ف
- صدم شزارب یسررب یرظن
هدش هئارا
- یسررب رثا ناملعم یلمش قایتشا رب ینامزاس تلیضف میقتسم
- یسررب رثا ناملعم یلمش قایتشا رب ی الخا و قیرط زا ینامزاس تلیضف میقتسم ریغ
-8 و صاوس6 هیضرف
قیقحت یاه
:صاوس - صدم ایآ ن
یرظ یع او یاه هداد اب هدش هئارا
؟دوش یم شزارب
قیقحت یاه هیضرف :
- ناملعم یلمش قایتشا رب ینامزاس تلیضف رثا
.دراد میقتسم
- ناملعم یلمش قایتشا رب ی الخا و قیرط زا ینامزاس تلیضف رثا
ریغ .دراد میقتسم
-8 :یتایلمع و یموههم فیراعت 7
- هب یلمش قایتشا : یلمش قایتشا تروص
کی تیعضو هب تبسن تبثم ینهذ
هفرح یفرعم یم درم د اب هک
تایصوصخ هب نتشاد قوش
هفرح ، قرغ رد هبذ و ندش راک هفرح
یفرعم یم دنوش کی یا هب . تیعضو
هژیو هب یلمش قایتشا یت وم و یتیعضو
ریمارف و تباث یتخانشناور دوش یم هداد ناشن
و یلفوئاش(
،ناراکمه .)3779
- دوصقم ا ز یلمش قایتشا یا هرمن
دشاب یم هک
ناملعم رد
رایعم یلمش قایتشا تخرتا
( و یلفوئاش
،ناراکمه )3779
دنا هدرک بسک .
- :ینامزاس تلیضف نورماک
ناراکمه و (
۴۰۰۲ ) ار ینامزاس تلیضف لماش
دارفا تاماد ا یاه تییاعف ،
یهورم
گنهرف یاه هصیصخ ، ییاهدنیآرف اب ی
هدیمهف هک
دنناوت یم و
یاه یمژی ار روحم تلیضف ینامزاس
شن هدرک ر
و ماودت
،ناراکمه و نورماک(دیامن یم فیرعت دنشاب هتشاد .)3776
- تلیضف زا روظنم ینامزاس
هک تسا یا هرمن ناملعم
ینامزاس تلیضف همانشسرپ زا ک
ا نورم (ناراکمه و )3775
دنا هدومن بسک .
- :نامزاس ی الخا و (نیاک و روتکیو
لخا و )3776 طخ هدننک سکعنم هک دنناد یم یراک و یعون ار ی ا
،نیاک و روتکیو(دنشاب یم ی الخا جیاتن یاراد و ینامزاس یاه تسایس ، اه شور ، اه یشم .)3776
- هک تسا یا هرمن ی الخا و زا روظنم ناملعم
(نیاک و روتکیو ی الخا و همانشسرپ زا )3779
تسد هب
هدروآ .دنا
10
