أ
ب
هماندهعت هاگشناد قوقح تیاعر و رثا تلاصا ی
بناجنیا رم
ی م ع ی ضو ی روپ شناد هتخومآ ی
هتشر دشرا یسانشراک عطقم -
ی دم ی ر ی ت تلود ی عبانم ناسنا
ی شیارگ طباور
راک هدکشناد مولع ی
هرامش هب یلیبدرا ققحم هاگشناد یسانشناور و یتیبرت ییوجشناد ی
7921212179
/ خیرات رد هک /72
77
نایاپ زا همان
ناونع تحت دوخ یلیصحت ی سررب
ی ثات ی ر لداعت راک
و گدنز ی رد درکلمع لغش
ی نانکراک اب
شقن هطساو ا
ی زهب ی تس ی
تخانشناور ی
هدومن عافد یم دهعتم ،ما
:هک موش
نایاپ نیا )2 چیه تفایرد يارب ًلابق ار همان
يلیصحت كردم هنوگ
هاگشناد ریاس رد یشهوژپ تیلاعف هنوگره ناونع هب ای و اه
هدومنن هئارا روشک زا جراخ و لخاد یشهوژپ و یشزومآ تاسسؤم .ما
نایاپ تاجردنم یمامت مقس و تّحص تیلوئسم )1 همان
ی دوخ یلیصحت
یم هدهع رب ار .مریگ
نایاپ نیا )3 یم بناجنیا طسوت هدش ماجنا شهوژپ لصاح ،همان
-
.دشاب هدافتسا نارگید يشهوژپ و يملع ياهدرواتسد زا هك يدراوم رد )2
هدومن لصا تیاعر اب و هطوبرم تارّرقم و طباوض قباطم ،ما
صخشم ریاس و هدافتسا دروم عبنم مان ،یملع یرادتناما ار نآ تا
هدومن ركذ ذخآم و عبانم تسرهف و نتم رد .ما
هنوگ ره ای هدافتسا دصق ،لیصحت زا تغارف زا دعب هچنانچ )5 هرهب نایاپ نیا زا ... و عارتخا تبث ،باتك رشن زا معا يرادرب -
هزوح زا ،مشاب هتشاد ار همان یرواّنف و يشهوژپ تنواعم ی
ر مزلا ياهزوجم ،یلیبدرا ققحم هاگشناد .میامن ذخا ا
هئارا تروص رد )6 هلاقم ی
نایاپ نیا زا جرختسم ی شیامه رد همان
-
سنارفنک ،اه ییامهدرگ ،اهرانیمس ،اه
مان ،تلاجم عاونا و اه
و وجشناد( ناگدنسیون مان رانك رد ار یلیبدرا ققحم هاگشناد .میامن رکذ )رواشم و امنهار دیتاسا فلاخ ،ينامز عطقم ره رد هچنانچ )9 بقاوع ،دوش تباث قوف دراوم
يلیصحت كردم لاطبا هلمجنم( نآ زا يشان طسوت تیاکش حرط ،
يم ار )... و هاگشناد زاجم ار یلیبدرا ققحم هاگشناد و مریذپ
یم .دیامن راتفر هطوبرم تارّرقم و طباوض قباطم بناجنیا اب مناد
،جیاتن رب بترتم یونعم و یّ دام قوقح یمامت یروآون و تاعارتخا ،تاراکتبا ماجنا زا یشان ِیاه
هب قلعتم ،شهوژپ نیا یلیبدرا ققحم هاگشناد
- یم
نیا زا بلطم لقن .دشاب تارّ رقم تیاعر اب ،رثا
مان ،یلیبدرا ققحم هاگشناد مان رکذ اب و هطوبرم
.تسا عناملاب وجشناد و امنهار داتسا
ج
هدکشناد مولع ی
یناسنا
یشزومآ هورگ تیریدم
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی
هتشر رد ی
دم ی ر ی ت تلود ی عبانم ناسنا ی
:ناونع
سررب ی ثات ی ر لداعت راک
و گدنز ی رد درکلمع لغش
ی نانکراک اب
شقن و هطسا
ا ی زهب ی تس ی تخانشناور ی
:امنهار داتسا رتکد میهاربا بیبح روپ
داتسا رواشم :
رتکد یعراز مساق
رگشهوژپ :
رم ی م ع ی ضو ی روپ
ناتسبات 9911
د
یبایزرا و بیوصت هدش ی هتیمک نارواد ی نایاپ
همان اب هجرد ی یلاع
یگداوناخ مان و مان هبترم
یملع ی تمس
ءاضما
رتکد بح ی ب هاربا ی م روپ رایداتسا
هتیمک سییر و امنهار داتسا نارواد ی
رتکد مساق یعراز شناد
رای رواشم داتسا
رتکد داتسا
رواد
ناتسبات 9911
ه
مان یگداوناخ وجشناد
: روپ یضویع
مان : میرم
ناونع نایاپ همان : سررب ی ثات ی ر لداعت راک و گدنز ی رد درکلمع لغ ش
ی نانکراک اب
شقن هط ساو ا
ی
زهب ی تس ی تخانشناور ی
داتسا )دیتاسا(
امنهار : رتکد روپ میهاربا بیبح
داتسا )دیتاسا(
واشم :ر رتکد یعراز مساق
عطقم لیصحت :ی دشرا یسانشراک
هتشر : دم ی ر ی ت تلود ی عبانم ناسنا ی
شیارگ : طباور راک
هاگشناد : ققحم یلیبدرا
هدکشناد :
مولع یناسنا
خیرات :عافد / 11/ دادعت حفص :تا
هدیکچ : فده
زا قحت ی ق رضاح سررب
ی ثات ی ر لداعت راک
و گدنز ی رد
درکلمع لغش
ی نانکراک اب
شقن هطساو ا
ی زهب ی تس ی تخانشناور ی
م -ی
دشاب . زا ظاحل فده
قحت ی ق زا عون دربراک ی
، زا ظاحل شور
ماجنا
قحت ی ق صوت ی ف ی - گتسبمه ی
م ی دنشاب .
هعماج رامآ
ی ا ی ن شهوژپ لک
ی ه
نانکراک کناب
تلم ناتسا بدرا
ی ل م ی دشاب هک
شور هنومن گ
ی ر ی هب
تروص شور
هنومن گ
ی ر ی فداصت ی
هداس م
ی دشاب . ارب ی عت یی ن مجح
هنومن ن
ی ز زا لودج ناگروم
هدافتسا هدش
تسا هک قبط ا ی ن لودج
دادعت هنومن
رامآ 221 ی
رفن تسدب هدمآ
تسا . قحت ی ق رضاح رد
ود
شخب رظن ی و لمع ی ماجنا هدش
تسا . رد شخب رظن ی
، تاعلاطا مزلا
اب
هدافتسا زا
شور هناخباتک یا
و دانسا ی
تسدب دمآ
و رد شخب لمع ی
،
ارب ی عمج روآ ی تاعلاطا زا
شور م ی ناد ی و زا همانشسرپ اه
ی
درادناتسا هدافتسا
درگ ی هد تسا . اهنومزآ ی
اور یی و اپ ی ا یی ا ی ن
همانشسرپ اه
ماجنا هتفرگ
دنا . زجت ی ه و لحت ی ل هداد اه اب هدافتسا
زا مرن رازفا SPSS یاه
l i srel و اب
اهنومزآ ی
،یراتخاس تلاداعم
سرگر ی نو هداس و
هناگدنچ ماجنا
هتفرگ تسا
و اتن ی ج قحت ی ق کاح ی
زا نآ تسا هک راک لداعت داعبا ( یگدنز و
نهذ بسانت ی
و بسانت
ع ی ن ( یگدنز و راک لداعت داعبا و یلغش درکلمع رد )ی نهذ بسانت
،ی
هدش طابنتسا بسانت و
ع بسانت ی
ن )ی یتخانشناور یتسیزهب رب
ینعم تبثم ریثات لیبدرا ناتسا تلم کناب نانکراک و دراد یراد
نینچمه لداعت
راک و گدنز ی رد درکلمع لغش
ی نانکراک اب
شقن
هطساو ا
ی زهب ی تس ی تخانشناور ینعم ریثات ی
دراد یراد
دیلک هژاو اه لداعت : راک
و گدنز ی
، درکلمع لغش
ی
، زهب ی تس ی تخانشناور ی
،
کناب تلم
و بلاطم تسرهف
ناونع
هحفص لصف لوا ـ
لک ی ...تا ...
...
1
-1 -1 همدقم ...
...
...
2
-1 -2 ب ی نا هلئسم قحت
ی ...ق ...
...
3
-1 -3 ترورض مهاو
ی ت ماجنا قیقحت
...
...
6
-1 -4 فادها قحت
ی ...ق ...
...
7
-1 -5 ضرف تای قحت
...قی ...
...
7
-1 -6 ورملق قحت
...قی ...
...
8
-1 -7 موهفم فیراعت ی
لمع و یتای
غتم ...اهری
9
-1 -8 راتخاس اپ
ی نا ...همان
...
12
لصف مود : نابم ی رظن ی پ و ی ش ی هن قحت ی ...ق ...
14
-2 -1 همدقم ...
...
...
15
-2 -2 شخب لوا :
درکلمع لغش
...ی ...
15
-2 -2 -1 درکلمع زا
د ی هاگد درف
...ی ...
15
-2 -2 -2 درکلمع نامزاس
ی ( لغش ی ...) ...
16
-2 -2 -3 شجنس درکلمع
...
...
...
17
-2 -2 -4 درکلمع ...
...
...
18
-2 -2 -5 رعت ی ف درکلمع زا
نورد ی
ا ب ی نور نامزاس ...
19
-2 -2 -6 درکلمع و
مصت ی م گ ی ر ی ...
...
22
-2 -2 -7 ح ی هط دم ی ر ی ت درکلمع ...
...
21
-2 -3 شخب مود : نابم ی رظن ی زهب ی تس ی ناور تخانش
... ی 22
-2 -3 -1 زهب ی تس ی ناور تخانش
...ی ...
23
-2 -3 -2 رظن ی تا طبترم اب
زهب ی تس ی ناور تخانش
...ی 23
-2 -3 -2 -1 رظن ی ه ی ز ی دنومگ ورف
ی ...د ...
23
-2 -3 -2 -2 رظن ی ه ی ...رلدآ
...
....
24
-2 -3 -2 -3 رظن ی ه ی نولاس ...
...
..
24
-2 -3 -2 -4 رظن ی ه ی لراک زرجار
...
...
25
-2 -3 -2 -5 رظن ی ه ی تربلآ لا
ی ...س ...
26
ز
-2 -4 لداعت راک
و گدنز ...ی
...
32
-2 -4 -1 لداعت و
ضراعت رد
گدنز ی راک ی و گداوناخ ... ی
34
-2 -4 -2 موهفم لداعت
راک و گدنز ...ی
...
36
2 4- 3- - ضراعت راک
و گدنز ...ی
...
38
-2 -4 -4 راعت ی ف و رات ی هچخ لداعت
راک و گدنز ...ی
39
-2 -4 -5 هفلوم اه
ی لداعت راک
و گدنز ...ی
...
42
-2 -4 -6 نغ ی زاس ی راک - هداوناخ ...
...
43
-2 -5 فرعم ی هعماج رامآ
...ی ...
43
-2 -6 پ ی ش ی هن قحت ی ...ق ...
...
44
-2 -7 ياهریغتم دروم
يسررب رد
بلاق ی
ک لدم موهفم
.... ی 46
لصف موس : شور سانش
ی قحت ی ...ق ...
47
-3 -1 همدقم ...
...
...
48
-3 -2 قحت شور ی
...ق ...
...
48
-3 -3 يرامآ هعماج ...
...
...
48
-3 -4 يریگ هنومن شور و هنومن مجح ...
...
48
-3 -5 رازبا درگ
يروآ هداد
...اه ...
48
-3 -6 يیاور و
يیایاپ همانشسرپ
...
...
49
-3 -7 تاعلاطا و اه هداد لیلحت هیزجت شور ...
52
لصف مراهچ :
ی هتفا اه
ی قحت ی ...ق ...
51
-4 -1 همدقم ...
...
...
52
-4 -2 صوت رامآ ...یفی
...
...
53
-4 -4 هتفای اه
ی ضرف هب طوبرم هی
...اه ...
57
لصف مجنپ
: ثحب تنو ی هج گ ی ر ...ی ...
74
-5 -1 همدقم ...
...
...
75
-5 -2 جیاتن رامآ
يفیصوت ...
...
75
-5 -3 ثحب و سفت ی ر اتن ی ج ضرف ی ه اه ی قحت ی ...ق 75
-5 -4 اهداهنشیپ ...
...
...
78
-5 -4 -1 پ ی اهداهنش دربراک
...ی ...
78
-5 -5 تیدودحم ياه
قیقحت ...
...
82
-5 -6 پ ی اهداهنش ارب
ی ناققحم تآ
... ی ...
82
عبانم ...
...
...
...
82
تسویپ ...
...
...
...
87
ح
تسرهف لوادج
ناونع
هحفص
4 لودج 1- - زوت ی ع يناوآرف وگخساپ
ی نا رب بسح سنج ی
...ت
53
4 لودج 2- - زوت ی ع يناوآرف وگخساپ
ی نا رب بسح
...نس
...
54
4 لودج 3- - زوت ی ع يناوآرف وگخساپ
ی نا رب بسح م ی ناز صحت ی
...تلا
55
4 لودج 4- - زوت ی ع يناوآرف وگخساپ
ی نا رب بسح هقباس
...تمدخ
56
4 لودج 5- - صخاش اه ی زکرم ی غتم ی اهر ی شهوژپ
...
...
57
4 لودج 6- - اتن ی ج نومزآ فورگوملوک
- مسا ی
...فونر
...
58
4 لودج 7- - هصلاخ لدم سرگر ی نو لداعت راک
و گدنز ی رد درکلمع لغش
...ی
58
4 لودج 8- - اتن ی ج لحت ی ل سرگر ی نو ب ی ن لداعت راک
و گدنز ی رد درکلمع لغش
ی
...
...
...
...
59
4 لودج 9-
هصلاخ-
لدم سرگر ی نو لداعت راک
و گدنز ی رد زهب ی تس ی
تخانشناور ...ی
...
...
59
4 لودج 12- - اتن ی ج لحت ی ل سرگر ی نو ب ی ن لداعت راک
و گدنز ی رد زهب ی تس ی
تخانشناور
...ی
...
...
59
4 لودج 11- - هصلاخ لدم سرگر ی نو زهب ی تس ی تخانشناور ی
رد درکلمع لغش
....ی
62
4 لودج 12- - اتن ی ج لحت ی ل سرگر ی نو ب ی ن زهب ی تس ی تخانشناور ی
رد درکلمع
لغش
...ی
...
...
...
62
4 لودج 13- - اتن ی ج شزارب
...لدم
...
...
72
4 لودج 14- - هصلاخ لدم سرگر ی نو هناگدنچ ب
ی ن داعبا لداعت
راک و گدنز ی رد
درکلمع لغش
...ی
...
...
71
4 لودج 15-
اتن-
ی ج لحت ی ل سرگر ی نو هناگدنچ ب
ی ن داعبا لداعت
راک و گدنز ی رد درکلمع لغش
...ی ...
71
4 لودج 16- - هصلاخ لدم سرگر ی نو هناگدنچ ب
ی ن داعبا لداعت
راک و گدنز
73 ی
ط
4 لودج 17- - اتن ی ج لحت ی ل سرگر ی نو هناگدنچ ب
ی ن داعبا لداعت
راک و گدنز ی
...
...
...
...
72
لوا لصف قیقحت تایلک
1 - 1 - همدقم
رد ياهلاس
،ریخا يهورگ
زا نارگشهوژپ هزوح
تملاس يناور
مهلم زا
ناور يسانش
تبثم
،رگن دركیور
يرظن و
يشهوژپ
يتوافتم يارب
نییبت و
هعلاطم نیا
موهفم هدیزگرب
دنا . نانآ
تملاس يناور
ار لداعم دركراك
تبثم
،يتخانشناور يقلت
و نآ
ار رد بلاق حلاطصا
"
يتسیزهب يتخانشناور
"
موهفم يزاس
-هدرك
دنا . نیا هورگ
نتشادن يرامیب
ار يارب ساسحا
تملاس يفاك
يمن
،دنناد هكلب
دندقتعم هك
نتشاد ساسحا
تیاضر زا
،يگدنز
،تفرشیپ لماعت
دمآراك و
رثؤم اب
،ناهج يژرنا
و قلخ تبثم
دنویپ و
هطبار بولطم
اب عمج و عامتجا و
تفرشیپ
،تبثم زا
هصخشم ياه
درف ملاس
تسا . هزورما د
ی هاگد دج
ی د ی رد مولع
هتسباو هب
تملاس روطب
معا و
رد سانشناور ی
روطب صاخ
رد
1
لاح لکش
گ ی ر ی و شرتسگ تسا
. رد ا ی ن د ی هاگد و
ور ی درک ملع ی
زکرمت رب
ور ی تملاس ی و زهب ی تس ی زا هنبج تبثم
و ن ی ز ضوت ی ح
و بت یی ن هام ی ت تخانشناور ی
زهب ی تس ی تسا نوتپماک(
،1
.)1725
درکلمع ار
م ی ناوت هب
ناونع اتن
ی ج بسک هدش رد رظن تفرگ .
زا ظاحل درف
ی
، درکلمع هب
هقباس اه
ی قفوم ی ت اه ی ی ک صخش
هراشا دراد
. درکلمع ترابع
زا نآ چ ی ز ی تسا هک
صخش هب
ناونع هقباس
زا دوخ هب اج ی م ی دراذگ و
فرص رظن زا فده هب
دوجو م
ی آ ی د . رگا درکلمع
مه ساسارب راتفر
و مه ساسارب
اتن ی ج رعت ی ف دوش رد
نآ تروص م
ی ناوت هب
د ی هاگد عماج
رت ی
هرابرد نآ
تسد ی تفا . درکلمع مه
هب انعم ی راتفر و
مه هب
انعم ی اتن ی ج تسا . اهراتفر شان
ی زا درف دنتسه
و درکلمع
ار زا تلاح نهذ
ی هب تلاح لمع
ی دبت ی ل م ی دننک نكركش(
و
ناراکمه 2377،
23 : .)
یم دارفا یلغش درکلمع یدرف دایز دراوم زا رثاتم دناوت
دراوم نیا زا یکی یگدنز و راک لداعت هک دشاب ینامزاس و یم .دشاب یلک هزوح ود رد یمدآ یگدنز ،رشب بایح خیرات رد
نادب یو هک تسا یراک لوا هزوح .تسا هتفرگ رارق هجوت دروم یم تفایرد دزم نآ تباب و دراد لاغتشا ،مود هزوح و دنک
رب رد ار درف یراکریغ یگدنز یم
دارفا یگدنز و راک .دریگ
یم لیلکشت ار یمدآ یتسه مهم هبنج ود مه تملاس و دنهد
ه
بسانت و یگنهامه ریثات تحت هعماج و نامزاس ،درف هبناج دراد رارق موهفم ود نیا نیا ،ناراکمه و یتباث(
.)2373
ناراکمه و نوسلراک ( 2
یگدنز و راک هک دنتسه دقتعم )1777
هتشاد رگیدکی یارب لمکم شقن و لباقتم رثا دنناوت یم ،یناحلا(دنشاب .)2371
اه هار زا یکی ناونع هب راک و یعامتجا تکراشم یساسا ی
و هدوب حرطم خیرات لوط رد اه ناسنا تمظع و تیصخش نایب راک ،دوجو نیا اب .تسا هدرک گنهامه راک اب ار دوخ ناسنا رد ناسنا دوجو یمامت و تسین یعامتجا تکراشم هار اهنت یمن هصلاخ راک و تحارتسا و شمارآ هب ناسنا زاین هکلب ،دوش
وئسم نتفرگ هدهع رب تیل
یارب رتشیب تقو فرص ،یعامتجا یاه
1 - Compton 2- Carlson et al
3
ناسنا یدوجو هفسلف زا یرگید داعبا نآ دننام و هداوناخ ،ناراکمه و یلیعامسا ریما( تسا )2373
اب راک لداعت هدش نایب بلاطم هب هجوت یگدنز و
نازیم هب
دشاب هتشاد ریثات نانکراک یلغش درکلمع رب دناوت یم یدایز شهوژپ نیا رد هک شقن اب
،یتخانشناور یتسیزهب یا هطساو
یم رارق یسررب و هعلاطم دروم .دریگ
رد لصف نیا نایب زا سپ
،هلاسم سپس .دوش یم حیرشت قیقحت ترورض و تیمها
فادها
نآ یپ رد و هدش صخشم قیقحت تلااوس
، یعرف و یلصا تایضرف
دوش یم حرطم قیقحت حیرشت تاحلاطصا و اه هژاو فیرعت ،
هدش
دم تیاهن رد و دوش یم هدروآ قیقحت یموهفم ل
.
1 - 2 - هلئسم نایب نوگرگد هب هجوت ی
اه ی رس ی ع تامولعم و شناد باتشرپ و
رشب ی ت چ همه ی
ز غت لاح رد تدش هب یی
ر نامزاس .تسا لوحت و اه
ناونع هب ی
ک س ی متس م لماعت رد زاب
ی ارب و دنشاب ی
موادت
ح ی
،تا ن ی دنمزا خساپ
ئوگ ی غت هب یی
تار حم ی ط ی نآ زا .دنتسه اج
ناسنا عبانم هک ی
مهم رت ی ن روحم و لماع نامزاس
اه بوسحم
م ی
،دوش درکلمع
ارب روبزم عبانم ی
اهنامزاس
، مها ی ت و ی هژ ا ی
دمایپ زا یکی درکلمع .دراد .تسا راک طیحم رد یدنمورین یاه
زا اهنامزاس راظتنا دروم شزرا ناونع هب یلغش درکلمع هک ازجم یراتفر یاهدادیور هرود کی یط دارفا
صخشم ینامز ی
یم ماجنا یم فیرعت ،دنهد
نیرتمهم زا یکی یلغش درکلمع .دوش
تیمها و تسا ینامزاس و یتعنص یسانش ناور رد کلام یاهریغتم هب تسا نشور ًلاماک اهنامزاس یارب مه و دارفا یارب مه نآ و یتعنص یسانش ناور رد هدمع یاه تیلاعف مامت یترابع ینامزاس نمروب( تسا زکرمتم یلغش درکلمع دوبهب رب
،1
.)1726
درکلمع یلغش
دم هزوح رد ی
ر ی ت مهم لماع ، ی
و هعسوت رد
پ ی دربش نامزاس فادها
ی م ی تخانش و دشاب ی
گنوگچ هک تسا ی
فادها ققحت ی
ک نامزاس ی
ا گ هزادنا ار هسسوم ی
ر ی م ی امن ی د
وه(
،2
.)1725
ار نارگشهوژپ ،يلغش دركلمع تیمها هوژپ هب
رتشیب هچ ره ش
نكركش( تسا هتشاداو نآ ةرابرد ناراکمه و
2375 ، دركلمع .)
1- Borman 2-Hou
2
هكت زا نامزاس راظتنا دروم يلك ياهشزرا ار يازجم ياه
فیرعت يراتفر يم
دننك زا صخشم ياهرود لوط رد درف ره هك
يم ماجنا نامز دهد
. ولدیواتام ( 1
هفیظو دركلمع نیب )1722 يا
هنیمز دركلمع و زیامت يا
دش لئاق تسا ه
زا شخب نآ . دركلمع
هفیظو دركلمع دراد دوجو يمسر لغش حرش رد ًلاومعم هك و يا
تروص هب هك شخب نآ قیرط زا نامزاس يشخبرثا هب يراتفر
هنیمز رب رثا راك ينامزاس و يعامتجا ،يتخانشناور ياه
كمك
يم هنیمز دركلمع ،دنك يم هدیمان يا
دوش رد نانکراک درکلمع .
نیا هلمج زا ،تسا طابترا رد یفلتخم لماوع اب ینامزاس ره لماوع تسا یطابترا یاه تراهم
،ولدیواتام(
4102 .)
درکلمع یم یلغش
هک دشاب رثاتم یدایز یاهریغتم زا دناوت
هعلاطم و یسررب دروم ار یگدنز و راک لداعت شهوژپ نیا رد میداد رارق درف بسانت هژاو
- س فادها نایم طابترا نامزا
تاحیجرت و اهزاین ،ينامزاس و يدرف متسیس و يدرف
و اه
فیصوت ار ينامزاس وج و يدرف تیصخش و ،ينامزاس ياهراتخاس
یم ناراکمه و لا هلیو( دنک ،2
.)1771 هك تسا نآ يساسا ضرف
طیحم و درف تایصوصخ يتقو
قباطت مه اب شفارطا يراك
مه مك تسد ای ،هتشاد يشخبرثا ،دنشاب هتشاد يیلااب يناوخ
يم شیازفا يگژیو نایم قباطت هك ينامز ،لاثم يارب ؛دبای
ياه
شزرا لثم( يدرف و )اه
يگژیو ياه شزرا لثم( نامزاس ياه
يگتسیاش نایم يناوخمه ای ،)نامزاس يگنهرف ياه
و يدرف
رترثؤم اهنامزاس و دارفا ،دشاب هتشاد دوجو يلغش تامازلا هاوخ لمع درك دن
نیش(
،3
.)1722 بسانت
گدنز و راک لداعت ی
هب
قباطت نایم
تایصوصخ يدرف
و ينامزاس فوطعم
تسا و
ينامز
هب دوجو يم
دیآ هك
تسد مك
يكی زا
نآ اه ياهزاین يرگید
ار هدروآرب دزاس
و ای ياراد تایصوصخ
يلصا يكرتشم
؛دنشاب
ای ره ود تلاح دوجو
هتشاد دشاب
. بسانت
و راک لداعت
گدنز ی كی ءزج زا
موهفم هدرتسگ
رت بسانت درف
- طیحم تسا
هك زا رظن يخیرات هشیر
رد ةشیدنا نیول
2735( )
؛دراد نیدب
نومضم هك
راتفر
،درف عبات
كرتشم درف
و شطیحم تسا
. ينامز
هك نیا بسانت
دوجو هتشاد
،دشاب
،تیاضر هرهب
،يرو تیقلاخ
و تابث شیازفا
يم دبای . بسانت و راک لداعت
گدنز ی كی موهفم
1- Motowidlo 2 - Vilela et al 3-Shin
5
يدعبدنچ تسا
و عاونا فلتخم
نآ اب حوطس يتوافتم
زا طیحم
طابترا دراد
: حطس
،لغش هورگ
،يراك نامزاس
و هفرح ( لق ی
2373 ،روپ .)
راک ضراعت هطبار یرایسب یاه شهوژپ رد -
ینغ و هداوناخ
راک یزاس -
یراتفر و یدرف ،یلغش یاهدمایپ اب هداوناخ
نیب اهنآ رد هک تسا هدش هتفرگ رارق یسررب دروم نانکراک راک ضراعت -
اب نانکراک یلغش درکلمع و یگدنز هطساو شقن
-
ا ی زهب ی تس ی تخانشناور هتفرگ رارق دییات دروم ی
(تسا ،ییادخریش .)2372
د هزورما ی
هاگد دج
ی د ی معا روطب تملاس هب هتسباو مولعرد
سانشناور رد و ی
لکش لاح رد صخا روطب گ
ی ر ی .تسا شرتسگ و
ا رد ی
ن د ی هاگد ور و
ی درک ملع
ی ور رب زکرمت ی
تملاس ی و
زهب ی تس ی ن و تبثم هنبج زا ی
ز ضوت ی ح بت و یی
ن هام ی ت
تخانشناور ی
زهب ی تس ی تسا ( م ی ئاک ی ل 4931 ،ی
411 : .) زهب ی تس ی
تخانشناور ی
اهشلاچ کرد مزلتسم ی
دوجو ی گدنز ی ور .تسا ی
درک
زهب ی تس ی تخانشناور ی
ربارب رد هدش هدهاشم لوحت و دشر
اهشلاچ ی
دوجو ی گدنز ی سررب ار ی
م ی هعسوت رب تدش هب و دنک
ناسنا ی
کات ی د فادها ندومن لابند لاثم ناونع هب دراد
پ و لوحت ،رادانعم ی
تفرش نع هب
ناو ی ک رارقرب و درف ی
طباور
ک ی ف ی د اب ی
نارگ فیر . درف شلات ار يتخانش ناور يتسیزهب 1
يم دوخ يعقاو هوقلاب ياهییاناوت ققحت يارب لدم نیا .دناد
هیرظن دننام( يدرف دشر فلتخم ياه هیرظن ماغدا قیرط زا ولزم يیافوكش دوخ زرجار لماك صخش و 2
دركلمع و )3
هناراگزاس هیرظن دننام(
دوهاج تبثم يناور تملاس لكش )ا4
تسا هتفای شرتسگ و هتفرگ نوتپماک(
،5
1142 .)
يم شلات شهوژپ نیا رد ،دش نایب هچنآ ربانب دوش
ریثات
هطساو شقن اب نانکراک یلغش درکلمع رد یگدنز و راک لداعت یتخانشناور یتسیزهب یا
، هنوگ هب اكتا لباق و مظنم يا
هك دوش يسررب و حیرشت لداعت
یگدنز و راک يم نازیم هچ ات
دناوت طابترا نانکراک یلغش درکلمع رب
د .دنشاب هتشاد ر
نامزاس م شهوژپ دروم
ی ناز یلغش درکلمع
مها زا ی
ت و ی هژ ا ی
1-Reif 2-Maslow 3 - Rogers 4 - Jahuda 5 - Compton
6
م رادروخرب ی
ا هب نتخادرپ و دشاب ی
ن م هلئسم ی
دناوت
اشگهار یی
خ ی ل ی ا لئاسم زا ی
ن نامزاس .ددرگ
ناتسا تلم کناب
لیبدرا یم
ر رد دناوت کمک کناب نیا فادها هب ندیسر یاتسا
دیامن یگرزب .
لاؤس لاح ی
م حرطم هک ی
ا دوش ی
ن هک تسا لداعت
یا هطساو شقن اب نانکراک یلغش درکلمع رد یگدنز و راک
؟دراد یریثات هچ یتخانشناور یتسیزهب
1 - - 3 قیقحت ترورض و تیمها
نونک هرود ی
ح ی تا رشب ی نوگرگد و تلاوحت اب ی
اه ی تفگش
گنا ی ز اسآ هزجعم و یی
هارمه م
ی ناونع هب اه نامزاس .دشاب
ز ی ر ا هعومجم ی
ح زا ی تا ناسنا ی
س و ی متس اه ی ا رثاتم زاب ز
ا ی ن غت یی ر تلاوحت و
م ی اب اهنآ .دنشاب ی
د ارب ی و اقب
گدنلاب ی
، ور رد ار دوخ ی
ورا یی ا اب ی
ن ظع تلاوحت ی
م آ هدام
امن ی دن غ رد . ی
ر ا ی ن ند هنودرگ زا ،تروص ی
ا ی تباقر ی
جراخ
م ی ا زا روظنم .دنوش ی
ن گدامآ ی
، گدامآ ی
روانف ی
هجت و ی
تاز ی
ن ی تس اب هکلب ی
د امرس هک ار نانکراک ی
ه لصا ی دنمشزرا و
امن هدامآ ،دنتسه نامزاس ی
دن ،روپ ییاجر(
.)2375 م
ی ناوت
گداس هب ی
ب ی نا نانکراک نودب هک دومن ی
لغش درکلمع اب ی
سانم تسد ،ب ی
با ی نامزاس فادها هب ی
غ ی نکممر ا زا .تسا
ی ن
ناسنا عبانم ،ور ی
ساسا شقن ی
وپ ،دشر رد ی
ا یی گدنلاب و ی
ی ا دوبان و تسکش ی
نامزاس راد اه
دن مها . ی
ت ا ی ن هب لماع
مهم ناونع رت
ی ن جنز رد لماع ی
هر لمع ی تا ی نامزاس ره رکفت و
سر تابثا هب هک تسا اه تدم ی
هد اه نامزاس و تسا یی
هک
قفوم ی ت اه ی گ مشچ ی
ر ی لغش درکلمع هب هجوت ،دنا هتشاد ی
ن ی ور ی ناسنا ی
اهراک هحولرس ار ی
وخ ی ش هداد رارق اما ،دنا
لغش درکلمع هب هجوت اهنت ی
ارب ، ی
ازفا ی ش رو هرهب ی
نامزاس
فاک ی ن ی
،تس ا رانک رد
ی ن اب هجوت ی
د لماوع ی
اب هک ار
لغش درکلمع ی
م و دنتسه هطبار رد ی
ثعاب دنناوت ازفا
ی ش اب
تح ی گ رارق هجوت دروم دنوش نآ شهاک ی
،در م رظن هب
ی دسر
یگدنز و راک لداعت لماوع هلمج زا
ی م هک تسا ی
اب دناوت
دشاب هطبار رد درکلمع ،نامه(
.)212
نایم يبوخ بسانت يتقو یگدنز و راک
،دشاب هتشاد دوجو
زا يرتلااب حوطس يم لصاح يمسج و يناور هافر و تیاضر
.دوش
ياهدمایپ رب نامزاس اب درف بسانت تیلباق لیبق زا يراك
،ينامزاس دهعت ،يلغش تیاضر ،لغش باختنا ،ينامزاس بذج و
تفرشیپ زا .دراد يمهم ریثأت
اجنآ رجنم ينامزاس بسانت هك
9
تبثم ياهشرگن هب يم راك هب
درف نایم يبوخ بسانت رگا ،دوش
هب نانكراك ،دشاب هتشاد دوجو نامزاس و امزاس
تسا دهعتم ن
بسانت رگا اما ،دننامب يقاب نامزاس رد هك دنراد لیامت و يفیعض ات دنا تصرف دصرتم نانكراك ،دشاب هتشاد دوجو
.دنهد رییغت ار دوخ تیعقوم لبق ياه شهوژپ هب هجوت
ی و
ن ی ز هدرتسگ شقن بسانت هطبار رب قوفام اب نانکراک هطبار ي
درف - رد نامزاس نانکراک تفرشیپ
اب و قحت هب هجوت
ی تاق
رد ام روشک رد كدنا نیا
مز ی هن ي
، اربانب ی
ن ماجنا ترورض
نچ ی ن اه شهوژپ یی
ا رد ی ن مز ی هن م ساسحا حوضو هب ی
زا .دوش
وس ی د ی رگ قحت نونک ات ی
ق ی ثات ناونع اب ی
ر و راک لداعت
گدنز ی لغش درکلمع رد ی
ا هطساو شقن اب نانکراک ی
زهب ی تس ی
تخانشناور ی
کناب نانکراک تلم
بدرا ناتسا ی
ل هدشن ماجنا
ا ماجنا اب .تسا ی
ن قحت ی ق ا رب هولاع ی
هکن هطبار دوجوم عضو
گدنز و راک بسانت هطبار رب قوفام اب نانکراک ی
صخشم
م ی اتن هکلب ،دوش ی
ج مز رد هدمآ تسدب ی
هن نآ رب رثوم لماوع
م ی ر همانرب رد دناوت ی
ز ی اه ی آ ی هدن يارب لغش درکلمع
ی دروم
گ رارق هدافتسا ی
ر د .
1 - 4 - قیقحت فادها
دها ا ف یلصا :
نانکراک یلغش درکلمع رد یگدنز و راک لداعت ریثات یسررب.2 .لیبدرا ناتسا تلم کناب یتخانشناور یتسیزهب رد یگدنز و راک لداعت ریثات یسررب.1
.لیبدرا ناتسا تلم کناب نانکراک یلغش درکلمع رد یتخانشناور یتسیزهب ریثات یسررب.3
نانکراک .لیبدرا ناتسا تلم کناب
.2 سررب ی ثات ی ر لداعت راک
و گدنز ی
رد درکلمع لغش
ی نانکراک
اب شقن هطساو
ا ی زهب ی تس ی تخانشناور ی
.
فادها یعرف
:
ریثات یسررب.2 نهذ بسانت
کناب نانکراک یلغش درکلمع رد ی
.لیبدرا ناتسا تلم ریثات یسررب .1 هدش طابنتسا بسانت
یلغش درکلمع رد
.لیبدرا ناتسا تلم کناب نانکراک
1
ریثات یسررب .3 ع بسانت
ی ن کناب نانکراک یلغش درکلمع رد ی
.لیبدرا ناتسا تلم ریثات یسررب.2 نهذ بسانت
نانکراک یتخانشناور یتسیزهب رد ی
.لیبدرا ناتسا تلم کناب ریثات یسررب .5 هدش طابنتسا بسانت
یتخانشناور یتسیزهب رد
کراک .لیبدرا ناتسا تلم کناب نان
ریثات یسررب .6 ع بسانت
ی ن یتخانشناور یتسیزهب رد ی
.لیبدرا ناتسا تلم کناب نانکراک
1 - 5 - یاه هیضرف قیقحت
هیضرف :یلصا یاه
ناتسا تلم کناب نانکراک یلغش درکلمع رد یگدنز و راک لداعت .2 .دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا
یگدنز و راک لداعت .1 کناب نانکراک یتخانشناور یتسیزهب رد
ینعم ریثات لیبدرا ناتسا تلم .دراد یراد
تلم کناب نانکراک یلغش درکلمع رد یتخانشناور یتسیزهب .3 ینعم ریثات لیبدرا ناتسا .دراد یراد
.2 لداعت راک
و گدنز ی رد درکلمع لغش
ی نانکراک اب
شقن
هطساو ا
ی زهب ی تس ی تخانشناور ی
.دراد یراد ینعم ریثات
یضرف یاه ه :یعرف
.2 نهذ بسانت ناتسا تلم کناب نانکراک یلغش درکلمع رد ی
.دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا .1 هدش طابنتسا بسانت تلم کناب نانکراک یلغش درکلمع رد
.دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا ناتسا .3 ع بسانت ی
ن تلم کناب نانکراک یلغش درکلمع رد ی ناتسا
.دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا .2 نهذ بسانت تلم کناب نانکراک یتخانشناور یتسیزهب رد ی
.دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا ناتسا .5 هدش طابنتسا بسانت نانکراک یتخانشناور یتسیزهب رد
.دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا ناتسا تلم کناب .6 ع بسانت ی
ن یتخانشناور یتسیزهب رد ی تلم کناب نانکراک
.دراد یراد ینعم ریثات لیبدرا ناتسا
7
1 - 6 - قیقحت ورملق
1 - 6 - 1 - یعوضوم ورملق
نانکراک یلغش درکلمع رد یگدنز و راک لداعت ریثات یسررب یتخانشناور یتسیزهب یا هطساو شقن اب قیقحت یعوضوم ورملق
دشاب یم نامزاس و تیریدم یاهیروئت هینمز رد هک
ثحب دروم
رارق .دریگ یم
1 - 6 - 2 - یناکم ورملق
رضاح قیقحت یناکم ورملق لیبدرا ناتسا تلم کناب بعش
یم
دشاب .
1 - 6 - 3 - ینامز ورملق
. رضاح قیقحت ینامز ورملق یلیصحت لاس
-77 .دشاب یم 2371
1 - 7 - عت ا تاحلاطصا و اه هژاو فیر یتایلمع و یموهفم تروص هب
:
:یموهفم فیراعت زهب ی تس ی تخانشناور :ی
ر ی ف زهب 1
ی تس ی تخانشناور ی
شلات ار
ارب ی ققحت تهج رد لامک اناوت
یی اه ی عقاو هوقلاب ی
درف
م ی ا رد .دناد ی
ن د ی هاگد زهب
ی تس ی انعم هب ی
ارب شلات ی
ءلاعتسا
اناوت و اهدادعتسا ققحت رد هک تسا ءاقترا و ی
اه ی درف
لجتم ی
م ی دوش ر(
ی 1149 ،ف .)
درکلمع لغش
ی : د ،درکلمع دروم رد ی
هاگد اه ی فلتخم ی
هئارا
لغش درکلمع .تسا هدش ی
اهراتفر عومجم هب عقاو رد یی
رد هک
م زورب ناشدوخ زا دارفا ،لغش اب طابترا ی
دنهد ی
ا هب
ترابع ی
م ی ناز هدزاب و لوصحم ی
درف لاغتشا بجوم هب هک تسا
تامدخ زا معا( شلغش رد ی
، لوت و شزومآ ی
د ی لصاح ) م
ی دوش
شر(
ی د 1725 ،روپ
.)
لداعت گدنز و راک
:ی هژاو یگدنز و راک لداعت
نایم طابترا
تاحیجرت و اهزاین ،ينامزاس و يدرف فادها متسیس و يدرف
1-Reif .
27
ار ينامزاس وج و يدرف تیصخش و ،ينامزاس ياهراتخاس و اه فیصوت ناراکمه و لا هلیو( دنک یم
،1
.)1726
:یتایلمع فیراعت زهب ی تس ی تخانشناور :ی
ا رد ی
ن زهب زا روظنم شهوژپ ی
تس ی
تخانشناور ی
هرمن ا ی ندومزآ هک تسا ی
همانشسرپ رد اه هاتوک
هدش زهب
ی تس ی تخانشناور ی
ر ی ف 2213( م تسد هب ) ی
.دنروآ
قم ی سا گ هزادنا ی
ر ی ا رد ی ن ا هلصاف نومزآ ی
.تسا
( هرامش لودج یتخانش ناور یتسیزهب یاه صخاش و داعبا )1
ریغتم داعبا
اه صخاش
یتسیزهب ناور یتخانش دوخ
راتخم ی
.2 هاگ ی غت ار مرکف زرط و راتفر تاقوا یی
ر م ی ات مهد
ب ی رتش بش ی ه مشاب مرب ورود دارفا .
.1 اقع زاربا زا نم ی
مد سرت ی تح مرادن ی
نامز ی هک اهنآ
اقع اب ی
د ب ی رتش تسا ضراعت رد مدرم .
.3 مصت ی تام ثات تحت لاومعم نم ی
ر د راتفر ی
نارگ من رارق
ی
گ ی در .
رب طلست حم ی ط .2
لکروط هب ی
م ساسحا ی
ارش لوئسم منک ی
ط ی نآ رد هک
گدنز ی م ی متسه منک .
.1 گدنز تابلاطم ی
زا ارم ٌابلاغ هرمزور اپ
م رد ی روآ .د
.3 حم و دارفا اب نم ی
ط ز بسانت مفارطا ی
دا ی مرادن .
صخش دشر ی
.2 لکروط هب ی
م ساسحا ی
رتهب کرد نامز رذگ اب منک ی
تبسن
پ دوخ هب ی
اد م ی منک .
ا.1 دارفا هتسد نآ ز ی
دج براجت لابند هب هک متسه ی
د
دنتسه .
.3 لاعف هب ی
ت اه یی د قفا هک ی
د م شرتسگ ار نم ی
دنهد
ا هقلاع ی
مرادن .
طباور اب تبثم
د ی رگ ی .2
ب ی رتش درف ارم مدرم ی
نتشاد تسود ی
م ساسحا اب و ی
دنرادنپ .
.1 نتشاد دزن طباور
ی ک ارب ی ماانو لکشم نم ی
د هدوب هدننک
.تسا .3 بلغا اهنت ساسحا
یی م ی دزن ناتسود هک ارچ منک ی
ک ز ی دا
ی نارگن ات مرادن ی
اه ی م مرد اهنآ اب ار ی
نا مراذگب .
رد فده گدنز ی .2
تقو ی اهراک هب یی
ما هداد ماجنا هتشذگرد هک ی
ا رد
آ ی هدن ما ی د م رکف مراد نآ ماجنا هب ی
بوخ ساسحا منک ی
1 - vileh la et al
22
م تسد نم هب ی
دهد .
.1 نم گدنز لاح نامزرد ی
م ی آ هب و منک ی
هدن من رکف ی
منک .
.3 هب آ هراومه هک ارچ مراد هجوت لاح نامز ی
هدن ارب ی
تسا زاس لکشم نم .
ذپ ی شر دوخ .2
تقو ی گدنز هب ی
م ما ی گدنز رد هچنآ زا ،مرگن ی
ما
ضار تسا هداد خر ی
ما .
.1 هب لکروط ی
تبثم رکف زرطو هتشاد سفن هب دامتعا نم ی
مراد دوخ هب تبسن .
.3 ساسحا م
ی ب منک ی
رتش دارفا ی
م هک ار ی
گدنز رد مسانش ی
دنا هدوب نم زا رت قفوم .
:عبنم ر
ی ف 2213( )
درکلمع لغش
ی : لغش درکلمع زا روظنم ی
ا رد ی
ن قحت ی ق هرمن
ا ی رط زا هک تسا ی
ق ارجا ی همانشسرپ لاوس 13
ی زا هتفرگرب
ئوک لوک باتک ی
ت ( ناراکمه و تسدب )1722
م ی آ ی د .
( لودج یلغش درکلمع موهفم یاه صخاش و داعبا )1
موهفم داعبا
اه صخاش
درکلمع یلغش هزوح دعب
نانکراک ( درکلمع
)یراتفر -
نامزاس رد
همانرب ياه
یشزومآ تهج
قابطنا اب
تیلباق ياه
دروم زاین نامزاس رد
لاح و هدنیآ
- شلات يارب هعسوت تیلباق
اه و یگتسیاش ياه
يدرف
- يراکمه رد
یحارط ریسم
یتمدخ بسانم
اب یگژیو ياه
دوخ
- شزومآ ناراکمه
هب روظنم قیوشت
نآ اه تهج تسد یبای هب
یمامت ییاناوت
ياه هوقلاب دوخ
- شلات تهج وسمه ندرک فادها یصخش
اب فادها ینامزاس
- ششوک رد هعسوت تراهم
ياه یطابترا
- نامزاس رد
همانرب ياه
رظن یجنس و ریاس
- شور ياه تفایرد روخزاب
تهج دوبهب طخ
یشم
،اه تسایس اه
و
همانرب ياه
عبانم یناسنا
- هئارا روخزاب
رد هنیمز یشخبرثا
تسایس اه
و همانرب ياه
عبانم یناسنا
- تکراشم رد
يزاسهب يورین
یناسنا
هزوح دعب جیاتن نانکراک
( درکلمع
هفیظو )یا -
هدافتسا زا
تصرف ياه يریگدای و
بسک تیقفوم
- تکراشم رد
ماظن تاداهنشیپ
- تکراشم رد
میت ياه دوبهب تهج
دربشیپ فادها
- نتشاد طباور
بوخ اب ناتسرپرس
- نتشاد طباور
بوخ اب ناراکمه
- نازیم اهریخأت
- نازیم تبیغ
زا راک
- شلات رد
،نییعت يرگنزاب
و دوبهب جیاتن
يدیلک درکلمع
یصخش
- دادعت زیاوج
و ریدقت همان
ياه یلخاد و
ینوریب
