«КАЗЦИНК» ӨСКЕМЕН МЕТАЛЛУРГИЯЛЫҚ КЕШЕНІНДЕ КҮМІС КӨБІГІНЕН АЛТЫН МЕН КҤМІСТІ АНЫҚТАУ

(1)

(2)

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Л.Н. ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Студенттер мен жас ғалымдардың

«Ғылым және білім - 2014»

атты IX Халықаралық ғылыми конференциясының БАЯНДАМАЛАР ЖИНАҒЫ

СБОРНИК МАТЕРИАЛОВ

IX Международной научной конференции студентов и молодых ученых

«Наука и образование - 2014»

PROCEEDINGS

of the IX International Scientific Conference for students and young scholars

«Science and education - 2014»

2014 жыл 11 сәуір

Астана

(3)

УДК 001(063) ББК 72

Ғ 96

«Ғылым және білім – 2014» атты студенттер мен жас ғалымдардың ІХ Халықаралық ғылыми конференциясы = ІХ Международная научная конференция студентов и молодых ученых «Наука и образование - 2014» = The IX International Scientific Conference for students and young scholars «Science and education - 2014».

– Астана: http://www.enu.kz/ru/nauka/nauka-i-obrazovanie/, 2014. – 5830 стр.

(қазақша, орысша, ағылшынша).

ISBN 978-9965-31-610-4

Жинаққа студенттердің, магистранттардың, докторанттардың және жас ғалымдардың жаратылыстану-техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті мәселелері бойынша баяндамалары енгізілген.

The proceedings are the papers of students, undergraduates, doctoral students and young researchers on topical issues of natural and technical sciences and humanities.

В сборник вошли доклады студентов, магистрантов, докторантов и молодых ученых по актуальным вопросам естественно-технических и гуманитарных наук.

УДК 001(063) ББК 72

ISBN 978-9965-31-610-4 © Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық

университеті, 2014

(4)

4100

1. Хеич, JI. Биоматериалы, искусственные органы и инжиниринг тканей [Текст] / Л. Хенч, Д'. Джонс - М.: Техносфера, 2007.

2. Орловский, В.П. Синтез, свойства и применение гидроксиапатита кальция [Текст] / В.П.

Орловский, С.Г. Курдюмов, О.И. Сливка - Стоматология, 1996. - ғ5.

3. Корбридж, Д. Основы химии, биохимии, технологии [Текст] / М.: Мир, 1982.

4. Чайкина, М.В. Механохимия природных и синтетических апатитов [Текст] / Новосибирск: Изд-во СО РАН, филиал «Гео», 2002.

5. Смолеговский, A.M. История кристаллохимии фосфатов [Текст] / М.: Наука, 1986.

6. http://www.mediasphera.ru/uppic/Stomatologiia%20(Mosk)/2011/5/14/St_2011_05_064.pdf 7. Кнубовец, Р.Г. Кристаллохимия и свойства апатита [Текст] / М.: НИИтеххим, 1988.

8. Орловский, В. П. Гидроксиапатитовая структура [Текст] / Орловский В. П., Суханова Г. Е., Ежова Ж. А., Родичева Г. В. - Журнал Всесоюзного химического общества, 1991. Том XXXVI. ғ6.

9. Большая медицинская энциклопедия [Текст] / под. ред. Петровского Б.В. - М.: Советская энциклопедия, 1985.

10. http://www.findpatent.ru/patent/248/2485978.html

11. Ньюман У.Ф. Минеральный обмен кости [Текст] / Ньюман У.Ф., Ньюман М. - М.: Изд-во ин.

лит-ры, 1.961.

12. http://www.chem.msu.su/rus/jvho/2004-4/52.pd

13. Копейкин В.Н. Руководство по ортопедической стоматологии [Текст] / М.: Триада-Х, 1998.

14. Баринов С.М. Биокерамика на основе фосфатов кальция [Текст]/ Баринов С.М., Комлев B.C. - М.: Наука, 2005.

УДК 669.21/.23

«КАЗЦИНК» ӚСКЕМЕН МЕТАЛЛУРГИЯЛЫҚ КЕШЕНІНДЕ КҤМІС КӚБІГІНЕН АЛТЫН МЕН КҤМІСТІ АНЫҚТАУ

Нҧрҧмбек Зарина Мҧратбекқызы [email protected]

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Ғылыми жетекші- Ж. Лебаева

Жер қыртысында күміске қарағанда алтынның құрамы 20 есе жоғары, және сынапқа қарағанда 200 есе аз. Жер қыртысының әрбір бӛлігінде алтынның орналасуы оның әртүрлі геохимиялық ерекшеліктерін зерттеуді қиындатады. Теңіздер мен мұхиттарда 10 млрд. астам алтын бар. Шамамен соншамасы су қоймалары мен ӛзен суларында кездеседі.

Алтынның жоғарлаған мӛлшері алтын ӛндіретін аудандардағы ӛзендер мен бұлақ суларында кездеседі. Табиғатта алтын ең алдымен жекелей түрінде кездеседі және минерал екенін кӛрсетеді

Күміс ӛте ерте заманнан бастап адам тұрмысында пайдаланылып келеді. Алтынға қарағанда күміс кӛп тарамаған минерал. Күмістің еритін қышқылдары — HN03 , HC1, тотығатыны— H2S. Негізгі минералдары: аргентит Ag2S, пираргирит Ag3SbS3, прустит Ag3AsS_3.

«Казцинк» ӚМК-де ӛндірілетін алтын мен күміс мӛлшері ҚР валюталық қорына кіреді, сол себептен олардың кеннен шығару мӛлшері ӛте маңызды.

Жҧмыстың мақсаты: Күміс кӛбігі кенінен алтын мен күмістің мӛлшерін анықтау.

Қорғасын және мырыш концентраттарынан МЕСТ бойынша алынған күміс кӛбігінен алтын мен күмістің мӛлшері анықталды. Алтын мен күмісті анықтау әдісінде қорғасын концентратын МЕСТ 14047.3-81,мырыш концентратын – МЕСТ 14048.13-80, технологиялық ӛнiмдерде қорғасын-мырыш ӛндірісі – МВИ-29 бойынша регламентеледі.

Зертеулер «Казцинк» ӚМК-де жасалған.

(5)

4101

Күміс кӛбігін анықтақтау кезінде электротермиялық пештiң трассасы мен қорғасының кесектi күмiс кӛбiктерін шерберлі балқытуда ӛткізеді.

Күмістің трассасы мен кӛбігінің мӛлшерін ӛлшеу 1-ші кестеде кӛрсетілген.

1- кесте.Күміс трассасы мен кӛбігіндегі массасы

Сынаманың аталуы Ӛлшенділер, г Ӛлшенділердің саны

Күміс кӛбігі , ұнтақты бӛлігі 2,00 2

Күміс кӛбігі , кесек бӛлігі +0,2 мм 2,00 4 Күміс кӛбігі , кесек бӛлігі +2,5 мм 2,00 6

ЭТП трассасы, ұнтақты бӛлігі 5,00 2

ЭТП трассасы, кесек бӛлігі 2,00 4

Ӛлшенділерді әйнекейлелген бурыл шерберлерге салып үстінен 7,0 г бура мен 3,5 г түйіршіктелген қорғасын салып шерберлейді. Ӛлшендінің массалары 40,0 г аспауы қажет .

Бағалы металлдарды анықтау кезінде электротермиялық және гравиметриялық әдістер қолданылады.

С температурада жүргізеді.Шерберлеу процесі кезінде муфель пешінің есігін оттегі барып тұру үшін аздап ашып қояды. Оттегі барған кезде балқыма тотығады сосын бурамен бірге шлак түзіп, кедей металдардың оксиді шлакқа ауысады. Шлак шербердің шетіне ауысады, ал балқытылған қорғасын балқыманың центрін немесе кӛзін құрайды.Қорғасын кӛзін шлак каптағанда шербер муфельда 5 8 минут қана ұстайды сосын балқымаларды пішімдерге құяды. Суытылған қорғасын балқымасынан шлакты кубик түрінде соғып бӛліп алады.Қорғасын балқымасынан қорғасынды,күміс пен алтынды бӛліп алады.

Алынған нәтижелер 2-кестеде кӛрсетілген.

2-кесте.Тәжірибе нәтижесі:

Ӛлшемнің масасы,г

Алтын+күміс массасы,мг

Алтынның массасы,м г

Алынны ң

массалық үлесі,г/т

Күмістің массасы, мг

Күмістің массалық үлесі, г/т

2 103,67 2,95 1475,0 100,72 50075,0

103,74 2,93 1465,0 100,81 50130,0

Орташасы: 1470,0 50102,5

2×4 1017,95 10,38 1297,5 1007,57 126058,7

2×6 1588,86 10,97 914,2 1577,89 132781,7 Барлық салмағы 27,23 1297,8 2786,99 102985,1

Қорытынды:

1. Физика-химиялық сараптама барысында күміс кӛбігі кенінен алтын мен күміс алынды.

2. Кеннің құрамында алтын мӛлшері 1297,8 г/т . 3. Күміс мӛлшері 102985,1 г/т анықталды.

4. Сынамадағы алынған асыл металлдардың (Ag,Au) мӛлшері МЕСТ 14047.3-81 бойынша сәйкес келеді.

(6)

4102

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Е.Д.Глотко., К.Я.Гейнрихс,. А.А.Барков. Методы анализа продуктов предприятий свинцово – цинковой промышленности.-Москва. 1969.- С. 295-230

2. Ф.Х.Спеддинг, А.Х.Даан. Редкоземельные металлы. «Металлургия»,1965.

3. Гецкин Л.С., Гребешок В.А., Ярославцев А.С. и др / Цветные металлы.- 1976.

4. Лакерник М.М., Пахомова Г.Н. Металлургия цинка и кадмия.- М.: Металлургия, 1969 5. Салихов 3.Г/ Цветная металлургия (Бюл. ин-та «Цветметинформация»).- 1979

6. Снурников А. П. Гидрометаллургия цинка. - М.,«Металлургия»,1981.-384с.

7. Снурников А.П. Комплексное использование сырья в цветной металлургии.- М.:

Металлургия, 1977.

8. Сычева И. И., Ярославцеев А.С., Хан О.Л. и др./Цветные металы.- 1969.

9. Хан О.А., Фульмак И.И. Новое в электроосаждении цинка.- М.: Металлургия, 1979 10. Масленицкий И.Н., Чугаев Л.В. Металлургия благородных металлов. «Металлургия»

1978

11. Матвеев Ю.Н., Стрижко В.С. «Технология металлургического производства».

Учебник для вузов.- М.: Металлургия, 1986.-368с.

12. Зеленов В.И. Практика обработки золотых руд и использованием цианирования.2009.

–С. 280 -285.

13. Севрюков Н.Н., Кузьмин Б.А., Челищев Е.В. «Общая металлургия» -М.: Металлургия, 1976.- 568с.

14. Разумов К.А. Проектирование обогатителных фабрик. «Недра», 1970.

УДК 622.276.72: 541.64

ТЕХНОЛОГИЯ ПОЛУЧЕНИЯ ИНГИБИТОРОВ КОРРОЗИИ КОМПЛЕКСНОГО ДЕЙСТВИЯ И ИССЛЕДОВАНИЕ ИХ ИНГИБИРУЮЩИХ СВОЙСТВ

Окумбекова Мадина Байузаковна [email protected]

Магистрант университета «Астана». г. Астана, Казахстан Научный руководитель - Т.Чалов

В Прикаспии открыты и введены в разработку уникальные по запасам месторождения - Тенгизское, Карачаганакское НГКМ, флюиды которых представлены смесью углеводородных и не углеводородных компонентов. Продуктивные горизонты залегают на значительных глубинах 3000...5000 м и более, пласты характеризуются неравномерным распределением различных типов коллекторов, значительными пластовыми температурами до 120°С и аномально высокими пластовыми давлениями 81...90 МПа и газовым фактором более 600 м³/т. Высокие, в сотни раз превышающее допустимые нормы (РН2S=0,00…03 МПа, РСО2=0,01...0,02 МПа) концентрации сероводо-рода (до 25% об.) и углекислого газа (до 5%

об.), и возникающие в элементах конструкции большие растягивающие нагрузки обусловливают возможность появления интенсивной общей и локальной коррозии, сероводородного коррозионного растрескивания под нагрузкой (СКРН) и водородом индуцированного растрескивания (ВИР) сталей.

Эти условия предполагают решение как отдельных конкретных задач по подбору оптимальных ингибиторов солепарафиноотложений, разработке и промышленному освоению новых ингибиторов коррозии, так и по созда-нию научно-технического обоснования в вопросах прогнозирования и пре-дупреждения негативных проявлений в процессе эксплуатации месторож-дений.