เดียว ปอดก็ตัดสินใจกลับมาที่กรุงเทพฯ อีกครั้ง เพราะคิดถึงจิน แตเมื่อกลับมาถึงกรุงเทพฯ ปอดจึง พบวาเมืองเปลี่ยนแปลงไปอยางมาก ปอดกลายเปนคนพิเศษ เพราะเขาเปนเพียงคนเดียวที่ไม
เปลี่ยนแปลง ปอดไดพบกับจิน และไดบอกรักจินอีกครั้ง คราวนี้จินไมปฏิเสธ ทั้งคูจึงไดครองรัก กันในที่สุด
ถึงแมวาเรื่องราวตางๆ และตัวละครจํานวนมากที่ปรากฏใน “หมานคร” จะไมมีสวน เชื่อมโยงกันมากนัก แตนวนิยายเรื่องนี้ก็สามารถดําเนินเรื่องไปอยางตอเนื่องโดยผานตัวละครเอก คือปอด การวิพากษวิจารณเชิงเหน็บแนมและเสียดสีสังคมผานจินตนาการแบบเหนือจริงปรากฏให
เห็นในทุกเรื่องราวของทุกตัวละคร
เรื่องราวและพฤติกรรมแปลกๆ ของทุกตัวละครใน “หมานคร” ลวนมีอยูจริงใน สังคมไทย บางคนอาจมองขามไป บางคนอาจไมสนใจจะรับรู บางคนอาจมองเห็นวาเปนเรื่องของ คนโง แตผูแตงนวนิยายเรื่องนี้กลับมองเห็นประเด็นปญหาของคนเหลานี้แลวนํามาบอกเลาแบบเกิน จริง ในลักษณะเติมไขใสสีโดยผานมุมมองที่ขบขันเชิงวิพากษวิจารณ พรอมกับกระตุนใหผูอาน ครุนคิดถึงประเด็นปญหาที่ซอนอยูเบื้องหลังเรื่องราวเหลานี้ ที่นาสนใจคือ ตัวละครแทบทุกตัวใน
“หมานคร” ลวนเปนคนตางจังหวัดที่เขามาทํางานในเมืองกรุง เชน กรณีของ “จิน” ตัวละครเอกของ เรื่อง ซึ่งจากบานมาเพราะปญหาทางจิต จินเปนพวกโรคจิตสะอาด วันทั้งวันเธอคิดแตจะทําความ สะอาดอยางเดียวจนน้ําในคลองที่หมูบานแหงขอด รอนถึงผูใหญบานที่ตองหาวิธีการแกไขเพื่อ ความสุขสงบของหมูบาน ดังที่ผูแตงไดบรรยายไวอยางมีสีสันในนวนิยาย ดังนี้
จินถูกพอแมที่บานไลออกมา เพราะวันทั้งวันจินเอาแตถูพื้นบานตลอดเวลา จนน้ํา ในบานหมด จินก็ไมหยุดถู จนน้ําในคลองหนาบานแหง จินก็ยังคงถูตอไป จนชาวบานไมมี
น้ําไวถูบาน นานเขา เมื่อเจาของบานคนอื่นๆ อยากถูบานของตัวเองขึ้นมาบางจนทนไมไหว จึงตองไปขอรองผูใหญบานใหจัดการ ผูใหญบานตัดสินใจบอกพอกับแมของจินวา ที่
กรุงเทพฯ มีน้ําไหลจากทอวิเศษที่ใชไมมีวันหมด มีบานหลังใหญโตมากมายใหจินถูไดไมรู
จบตลอดชีวิตของจิน ที่สําคัญคนกรุงเทพฯ ยังจายคาจางถูใหจินดวย เทานั้นแหละ พอกับแม
ของจินจึงบอกวา จินนาจะเหมาะกับการเปนแมบานทําความสะอาดที่กรุงเทพฯ ดีกวาจะมา มัวถูบานตัวเองทั้งวันแบบนี้1
อยางไรก็ตาม เหตุผลประการสําคัญที่จินตัดสินใจเขามาทํางานเปนแมบานใน กรุงเทพฯ คือการตามหาความฝนที่จะเปลี่ยนแปลงชีวิตของตนใหดีขึ้นกวาเดิม สิ่งที่จุดประกาย ความคิดนี้ใหกับจินคือ “หนังสือปกขาว” เลมหนึ่งที่จินไดมาโดยบังเอิญ ถึงแมวาหนังสือเลมนี้จะ เขียนดวยภาษาตางประเทศที่เธออานไมออก แตจินกลับบูชามันราวกับคัมภีรอันศักดิ์สิทธิ์ และนํา มันติดตัวไปตลอดทุกหนทุกแหง จนเพื่อนรวมงานรูสึกหมั่นไสและไมพอใจ หนังสือเลมนี้นับเปน จุดเริ่มตนของความคิดเพอฝนและฟุงซานของจิน และนําไปสูความคิดเพอฝนเกี่ยวกับฝรั่งที่จิ
นเรียกเขาวา “ปเตอร” รวมทั้งการเขาไปรวมกับกลุมคนที่รณรงคเพื่อปกปองสิ่งแวดลอมของจิน จิน เปนตัวแทนของผูหญิงที่มีชีวิตอยูดวยความฝนแบบลมๆ แลงๆ ไมมีจุดหมายในชีวิตที่แนนอน
1 ศิริพรรณ เตชจินดาวงศ, หมานคร (กรุงเทพฯ: แพรวสํานักพิมพ, 2546) 24.
สำ น ั ก หอส มุ ดกล า ง
ความคิดของเธอสะทอนโลกทัศนของคนไทยที่เชื่อวาทุกอยางที่เปนของฝรั่งยอมดีเลิศเลอเสมอ เชน การที่จินคิดวา หนังสือภาษาตางประเทศที่เธออานไมออกนี้คือความหวังและจุดหมายที่แทจริงของ ชีวิตเธอ ซึ่งจะนําพาชีวิตของเธอเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีได เชนเดียวกับกรณีของ “ปเตอร” หรือ
“อังเดร” เมื่อจินเห็นเขามีหนังสือปกขาวเชนเดียวกับตน จินจึงคิดเอาเองวา เขาและเธอเปนผูมี
อุดมการณเดียวกัน จินเห็นปเตอรยืนแจกใบปลิวและวิ่งหนีตํารวจ เธอกลับคิดโมเมเอาเองวาปเตอร
กําลังประทวงรณรงคเพื่อสิ่งแวดลอม ความคิดของจินสะทอนใหเห็นความคิดของคนไทยทั่วไปที่
มักมองวาฝรั่งจะทําแตสิ่งที่ดีและมีสาระ จินก็เชนเดียวกับคนไทยทั่วไปที่ใชฝรั่งเปนเหตุผลในการ ยกสถานภาพของตนเอง ซึ่งจะเห็นไดอยางชัดเจนจากการที่จินเชื่อมโยงตัวเองเขากับปเตอรดวย หนังสือปกขาวเลมนั้น จินมองเห็นวาตนเองมีคุณคา เพราะคิดวาตนเองมีอุดมการณเดียวกับปเตอร
และนี่อาจเปนเหตุผลที่เธอปฏิเสธคนธรรมดาสามัญที่ไมมีอุดมการณอยางปอด
การรณรงคเพื่อรักษาสภาพแวดลอม ทําใหจินเก็บรวบรวมขยะพลาสติกไวจนกองเปน ภูเขาสูงใหญและสูงใหญขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากขยะพลาสติกที่คนใชลอยมาหาภูเขาพลาสติกเอง ประเด็นเรื่องภูเขาพลาสติกแฝงการวิพากษวิจารณการรณรงคเพื่อสิ่งแวดลอมของคนไทยที่เหอกัน เปนระยะๆ อาจเปนเหมือนการตั้งคําถามวา แทที่จริงแลวคนไทยตระหนักถึงปญหานี้แคไหน เพราะคนโดยทั่วไปยังคงไมคิดที่จะเลิกใชพลาสติกจริงๆ แมกระทั่งการเขารวมชุมนุมรณรงคเพื่อ ตอตานสภาวะโลกรอนดวยการเรียกรองใหคนเลิกหรือลดการใชถุงพลาสติก ผูเขารวมชุมนุมมี
อุดมการณอันมั่นคงเด็ดเดี่ยวมากแคไหน หรือเขารวมดวยเหตุผลบางอยาง เชนเดียวกับจินที่เขารวม ขบวนการนี้เพราะตองการพบปเตอร และเมื่อไดรูความจริงเกี่ยวกับหนังสือปกขาว จินจึงไดเลิกเขา รวมการประทวง
ความคิดเห็นของผูแตงที่สะทอนผานตัวละครจินคือ การยอมรับความจริงได จะทําให
ชีวิตพบกับความสุข ดังจะเห็นไดจากปฏิกิริยาของจินหลังจากรูความจริงเกี่ยวกับหนังสือปกขาว ความผิดหวังทําใหจินคิดวาตนเองตองการเปลี่ยนแปลง แตก็ไมรูวาตนเองอยากเปลี่ยนแปลงอะไร จินคนหาคําตอบดวยการเปลี่ยนที่ทํางานไปเรื่อยๆ เพียงชั่วเวลาสั้นๆ จนทายที่สุดเธอก็ไดเปน เจาของโรงงานขนมปง และกลายเปนคนมีหาง เมื่อจินยอมรับความจริงวา ตนเองไมไดเปนคน พิเศษและเปนเพียงคนธรรมดาสามัญคนหนึ่ง จินจึงยอมรับรักปอด และใชชีวิตรวมกับปอดอยางมี
ความสุขในที่สุด นอกจากนั้น ความไมรูจักพอใจในสิ่งที่ตนเองมีอยูก็สะทอนออกมาอยางชัดเจนใน เรื่องการเปนคนมีหาง ซึ่งแสดงถึงการเปนคนพิเศษ ในตอนแรกจินอยากเปนคนมีหาง ซึ่งจะทําให
เธอกลายเปนคนพิเศษหรือเปนคนกรุงเทพฯ อยางแทจริง แตเมื่อเธอมีหางแลว กลับรูสึกวาการมี
หางเปนความอัปยศอดสูและเมื่อคิดจะตัดทิ้ง ก็ไมอาจทําได
สำ น ั ก หอส มุ ดกล า ง
นองแหมมเปนตัวแทนของเด็กหญิงที่ถูกเลี้ยงดูมาอยางขาดความเอาใจใสดูแลจากพอ แม นองแหมมเปนเพียงตัวละครตัวเดียวที่ผูแตงนวนิยายระบุชัดเจนวาเปนคนกรุงเทพฯ เรื่องราว ของนองแหมมสะทอนปญหาครอบครัวในสังคมเมืองปจจุบัน ที่พอแมตองออกไปทํางานนอกบาน ดวยกันทั้งคู ทําใหลูกขาดความอบอุนและขาดคนเอาใจใสเลี้ยงดูที่ดี พอแมของนองแหมมไมมีเวลา ใหกับลูกจนไมไดสังเกตวาลูกอายุเทาใดแลว ถึงแมวานองแหมมจะมีอายุถึง 22 ปแลว แตเนื่องจาก เธอตั้งใจวาจะไมยอมโต พอแมก็ยังไมใสใจกับความผิดปกตินี้ พอยังคงซื้อของเลนและเสื้อผาแบบ เด็กๆ ใหนองแหมม สวนแมก็ยังชงนมใสขวดใหลูกทุกวัน พฤติกรรมที่ผิดปกติของครอบครัวนี้อาจ เปนการวิพากษวิจารณวิธีการเลี้ยงลูกของคนไทย ที่ไมวาลูกจะอายุเทาไร พอแมก็ยังคงมองวาลูก ของตนยังคงเปนเด็ก สวนลูกก็มีความคิดแบบเด็กไมรูจักโต การสูบบุหรี่สลับกับการดูดนมแบบ เด็กๆ ของนองแหมม การติดตุกตาหมีแตกลับชอบเลนเกมสยิงปน แสดงใหเห็นความขัดแยงดาน บุคลิกภาพของตัวละคร เชนเดียวกับตุกตาหมีชื่อ “ธงชัย” ที่เลาวาตนเองเคยเปนเด็กผูชายที่พอแมไม
สนใจ ธงชัยจึงขอใหตนเองกลายเปนเฟอรนิเจอรชิ้นหนึ่งในบาน และอยูอยางไมมีตัวตนจน กลายเปนตุกตาหมีไปในที่สุด เรื่องราวของธงชัยสะทอนภาพปญหาครอบครัวของคนยุคปจจุบันที่
มองไมเห็นความสําคัญหรือการมีอยูของคนรอบขาง โดยเฉพาะคนในครอบครัวของตนเอง พฤติกรรมการติดโทรศัพทของนองแหมม สะทอนพฤติกรรมของเด็กรุนใหมที่ติดคุย โทรศัพทเปนเวลานานโดยไมสนใจสิ่งอื่นใด เหมือนกับนองแหมมที่มีธงชัยเปนเพื่อนสนิทเพียงคน เดียว แตกลับละเลยความสําคัญของคนใกลตัว เพราะมัวเอาแตคุยโทรศัพทกับคนอื่น จนในที่สุด ธงชัยตองใชวิธีโทรศัพทคุยกับนองแหมม ถึงแมวาจะอยูดวยกันก็ตาม เรื่องราวของนองแหมมและ ธงชัยนับเปนตลกรายที่แฝงการวิพากษวิจารณและประชดประชันการใชชีวิตของคนในสังคมเมือง ใหญ
ปญหาในชีวิตประจําวันของคนกรุงที่อาจดูไมสลักสําคัญถูกหยิบยกมาเปนประเด็นใน การวิพากษวิจารณแบบติดตลก เชน ภาพคนยืนเบียดกันแนนบนรถเมลจนกลายเปนปลากระปอง หรือกรณีของยอดและหมวยที่ไดเสียเปนผัวเมียกันเพราะตองยืนเบียดกันบนรถเมลเหมือนกับที่
ผูโดยสารบนรถเมลตะโกนออกมาวา “ชิดในจนจะเปนผัวเมียกันอยูแลว”2 หรือความคิดของยอด และปอดเมื่อครั้งที่ขับมอเตอรไซครับจางที่วินแหงหนึ่ง ทั้งคูตางมองเห็นอีกฝายเปนคูแขงจึงขับ มอเตอรไซคอยางเรงรีบ ซึ่งก็สะทอนความคิดของมอเตอรไซครับจางทั่วไปที่คิดแตเรื่องทําเวลา กลับมาเขาวินใหไดมากครั้งที่สุดโดยไมคํานึงถึงความปลอดภัยของผูโดยสารและตนเอง การ วิพากษวิจารณปญหาการจราจรในกรุงเทพฯ สะทอนใหเห็นชีวิตที่ขาดความปลอดภัยของคน
2 เรื่องเดียวกัน, 47.