TIE? CAN TAX CHINH XANH CUA CAC DOANH NGHIEP VIET NAM
Nguyen Thi Minh Hue
nin Ngdn hdng Tdi chinh, trudng Dgi hgc Kinh te quoc ddn Email: [email protected]
TrSn Thi Thanh Tu
Khoa Tdi chinh - Ngdn hdng. truong Dgi hoc Kinh ti. Dgi hoc Qudc gia Hd Ndi Email: tuttt@,vnu.edu.vn
Tang Thi Phuc
Khoa Tdi chinh Ngdn hdng, Trudng Cao dang Kinh ti Ke hogch Dd Nang Email: [email protected]
Ngay iih?n: 11/7/2016 Ngay nh^n ban stra: 29/12/2016 Ng^y duy?t dang- 25/2/2017
Tom tat:
Nghien cuu SU'dung phirang phdp dieu tra khdo sdt ddi vdi cdc doanh nghiep Viet Nam nhdm ddnh gid thuc trgng hogt dgng tdi chinh xanh cua doanh nghiep Viit Nam tren hai gidc dg:
khd ndng tiep can vdn tin dung xanh cua doanh nghiep vd su san sdng cua doanh nghiep trong hogt ddng ddu tuxanh. Kit qud khdo sdt cho thdy- (i) hdu hit cdc doanh nghiip dugc hdi diu ddnh gid tdc ddng tich cue cua ddu uu xanh din hiiu qud hogt ddng cua doanh nghiep, (ii) cdc doanh nghiep Viet Nam sdn sdng thuc hien ddu tu vdo cdc dtr dn xanh, tdc ddng tich cue den mdi trudng; (Hi) khd khdn khi tiep cgn vdn tin dung xanh la thdng tin ve du dn hd trg' vay von vd yeu td ky thudt thdm dinh ve mdi tnrdng.
Tit khoa: Tai chinh xanh, ngan hang xanh, tin dung xanh, ddu tu xanh, tang trudng xanh Accessing green finance of Vietnamese firms
Abstract.
This paper investigates the green finance activities of Vietnamese firms in tivo aspects: the capability of the firms in accessing green credits and the commitment to green investment.
The investigation results show that, (i) most of the firms agree on the positive impacts of green investment on firm perjormance, (ii) Vietnamese firms expose their interests in green projects which have positive effects to environment, (iii) difficulties in accessing green credits are information about the priority! of green credit proposals and technical assessment on environment.
Keywords Green finance, green bank; green credit; green investment; green growth
!. Dat van dc • . - • i • ,, • •. , . , , , va tnen khai thuc hien, trong do hai huang: ngan Ngay nay, tang trudng xanh dang trd thanh nin hang xanh va tai chinh xanh cua doanh nghiep se co tang phat tnen tat yen ciia moi qudc gia tren thi gidi tac dgng true tilp den sir cai thien chdt lugng tang khi su phat tnen ciia nin kinh tl va ctia khoa hoc trudng kinh tl
cdng nghe dang tao ra nhirng biln ddi tieu cue len viet Nam la mot qudc gia dang phat triln, co moi tnrong smh thai va chat luong cupc sdng ciia ^d ha tdng va trinh dd cdng nghe cdn han chi. Cac con nguai. Chien luge tang tnrang xanh da dugc ^,,, ^^.g .^j .^inh xanh ddi vdi doanh nghiep Viet nhieu quoc gia, trong dd co Viet Nam. phe chuan Nam vdn la nhung khai mem kha mdi. Chua cd mdt Sd 23-thdng 3/2017
kJniili'J'liallrioii
nghien ciru tdng the danh gia ve kidn thuc va nhu cdu ciia doanh nghidp Viet Nam ddi vai cac hoat ddng tai chinh xanh, cu thi la ddi vdi hoat ddng dau tu xanh va vdn tin dung xanh. Chinh vi vay, mgt nghien cim triln khai tren co sd dilu tra khdo sat true tilp ddi vdi doanh nghiep Vidt Nam Id cdn thiet va cd thi budc ddu thu thap dugc cdc ket qua cdn thiet cho viSc ddnh gid thuc trang boat dgng tdi chinh xanh hien t?i cua cdc doanh nghiep Vidt Nam.
Muc tieu cua bai viet nhdm tdng quan cac nghien ciiu tang trudng xanh va tai chinh xanh, cdc kinh nghiem quoc t l v l triln khai ngan hang xanh vdi vdn tin dung xanh vd ddu tu xanh. Tren co sd dd, cac tac gia da ddnh gid thuc trang hoat ddng tai chinh xanh cua doanh nghiep Viet Nam tren hai gidc do: khd nang tiep can vdn tin dyng xanh cua doanh nghiep vd su sin sang cua doanh nghiep trong boat ddng dau tu xanh. Tii dd nhdm tac gid da de xuat mpt sd hdm y chinh sach nham thiic ddy phdt trien boat dgng tai chinh xanh tai cac doanh nghiep ViSt Nam.
2. Tong quan tinh hinh nghien cuu 2.1. Cdc cdch tiep can ve tdi chinh xanh Mac dii chua cd mdt khai ni?m chinh thdng mang tinh hgc thuat vl tai chinh xanh, cac nghien ciiu vl tai chinh xanh khdng dat vdn de xay dung mdt khdi niem chinh xac nhung nhin chung tdi chinh xanh cd thi dugc hieu la mdt tap hop day dii cac hinh thiic tai trg cho cdng nghe, du an, nganh cdng nghiep hay doanh nghiep than thien vdi mdi trudng. Trong mdt sd nghien ciiu cua cac hpc gid ve tai chinh xanh (Hdhne & cdng su, 2012), ''Tai chinh xanh" la mdt khai niem rdng cd the coi la boat ddng dau tu tai chinh vao cdc du an san xuat san pham than thien vdi mdi trudng va cac chinh sach khuyen khich phat trien nen kinh te mdt each bin viing. Theo Zadek &
Flynn (2013), "Tai chinh xanli" cd the hilu la dau tu xanh. Nhung tren thuc te, tai chinh xanh cd pham vi rdng hon bao gdm ca chi phi boat ddng dau tu xanh nhu la chi phi chuan bi du an va cac chi phi thu hoi ddt. Theo World Bank, tai chinh xanh cdn la boat ddng thanh lap, phan phdi va sir dung cac quy nhdm muc dich tai trg cho cac hoai ddng bao ve mdi tnrdng. ngan ngira bien ddi khi hau, ngan ngira viec thai cac chdt ddc ra mdi trudng, hudng tdi tuong lai phat triln bin viing, phat trien kinh te - xa hgi ma khdng phai tra gia bdi mdi trudng d nliilm. Nhu vay, cd nhilu dinh ngliTa khac nhau ve tai chinh xanh.
Tuy nhien, dac diem chung trong hoat dgng tai chinh xanh la ludn chii trpng tdi cac gia trj ciia mdi trudng
thien nhien va nhung ngudn luc tu nhien, tim kidm each thiic edi thien phiic lgi va cdng bang xa hgi, ddng thdi gidm bdt nhirng nii ro ddi vdi mdi trudng vd tang cudng su can bang smh thai.
Trong pham vi bai nghien ciiu, tai chinh xanh hilu Id cac hoat ddng tdi chinh nhdm vao viec tim kilm ngudn tai trg vd thuc hien cac ca hgi kinh doanh hodc cdc phucmg dn sdn xudt hdng hda, dich vu thdn thien vdi mdi trudng ciia doanh nghiep, bao gdm hoat dgng sii dung von tin dung xanh va ddu tuxanh.
Mgt sd chi tieu phdn dnh hoat dgng tai chinh xanh cua cac doanh nghiep dugc nghien ciiu 1dm co sd khoa hpc cho cdc nghien ciiu khao sat ban ddu ddi vai cac doanh nghiep Viet Nam trong mau nghien cuu. Cdc chi tieu ddnh gia cd thi id cac chi tieu dinh tinh nhu miic do minh bach trong viec cdng khai cdc dii lieu cdn thilt vl qua trinh ra quyet dinh tai chinh ciia nha quan tri doanh nghiep; miic do tuan thu mdi trudng nhu cac chi tieu phdn tich chat lugng nude thai, khi thai, chdt lugng mdi tiirdng khdng khi xung quanh, ty le cay xanh tdi thieu, canh quang va tinh trang ve sinh doanh nghiep, dp dung cac gidi phdp san xudt sach hon trong san xuat, tinh than hgp tac vdi cac CO quan qudn ly nha nude ve mdi trudng,...
Ngoai ra, cac chi tieu dinh lugng nhu lgi nhuan hay cdc chi phi ban dau cho boat ddng tai chinh xanh nhu mirc trg cap, gia carbon, chi phi giao dich,...
cung la nhiing chi tieu quan trgng phdn anh kit qua ciia hoat dgng tai chinh xanh ciia doanh nghiep
2.2. Tong quan ve hogt dpng dau tuxanh vd su dung von tin dung xanh
Cac nghien cim gan day cho thay ddu tu xanh dang trd thanh xu the lua chpn chu ddng ciia cac doanh nghiep trong hoat ddng kinh doanh ciia minh. Cu the nhu Leonidas & cdng su (2013) da thanh cdng trong mdt cdng trinh nghien cuu danh gia 152 khach san tai Hy Lap va phat hien ra rang nhirng khach san nay ap dung mgt chinh sach cai thien mdi tnrdng va chinh sach do rat cd y nghia trong viec tao ra loi the canh tranh cho cac khach san. Hoac Caniato &
cdng su (2012) da tien hanh mgt nghien ciiu vl 2 cdng ty thdi trang toan cdu cua My va 3 cdng ty thai trang cd try sd tai Y va nhan thay rdng cac cdng ty nganh cdng nghiep thdi trang da gdn kit viec danh gia cac chi sd quan trgng (KPIs) trong boat ddng cua cdng ty vdi ylu td mdi trudng. Tir do, boat ddng ciia doanh nghiep van dam bao ylu to kinh doanh nhung lai cd tac ddng tdt den mdi trudng.
Sd 237 thdng 3/2017
Linas & cdng su (2012) da tiln hanh khao sdt 207 doanh nghiep trong dd cd 105 doanh nghi?p tai Ireland. Kit qud cho thdy 45,71% cdc cdng ty dugc khdo sat thuc hien dinh huang kinh doanh xanh.
Nghien cim cung chi ra su tuong quan ro rang giiia doanh thu hang nam cua cdng ty va cdc ho^t dgng phat tiiln xanh ben ngoai, phdn Idn la nhiing cdng ty cd tilm luc boat ddng tren mdt quy md vugt qua 138 trieu euro vl doanh thu hang ndm. Gdn day nhdt Id nghien ciiu cua Fortune & cdng su (2015) dugc thuc hien ti^n 100 doanh nghiep niem yet ft-en Sdn giao dich chiing khoan Johannesburg. Nghien ciiu ciing da chi ra mdi quan he giiia khd nang sinh ldi cua doanh nghiep va ty le dau tu xanh cua doanh nghiep.
Kit qua nghien ciiu da cho thdy ty le ddu tu xanh ciia doanh nghiep cdng cao thi kha nang smh ldi ciia doanh nghiep cdng dugc cai thien. Ket qua nghien ciiu ndy la mgt ddu hieu quan trpng cho cdc doanh nghiep cd kl hoach va chien luge ddu tu xanh.
Tuy nhien, kit qua nghien cuu ve mdi quan h?
t h u ^ chilu giiia kha nang sinh Idi va ty le dau tu xanh ciia doanh nghiep can tiep tuc dugc md rgng nghien ciiu va kilm chimg vdi nhilu nghien ciiu ban. Cdc nha nghien ciiu vdn nghi ngd kha nang tac ddng tich cue cua boat ddng dau tu xanh den ty le sinh ldi ciia doanh nghiep trong ngan ban va dai ban, khi cac chi phi de dau tu cho boat ddng dau tu xanh thudng rat cao va khd thu hdi.
Trong boat ddng ddu tu, vai trd cua ngdn hang va viec cung cap tin dung la rat quan trpng. Cac ngudn vdn tin dung dugc sii dung cho cac hoat ddng dau tu xanh, theo dd, dugc gpi la tin dung xanh. Qua nghien cuu cac qudc gia nhu Trung Qudc, Han Qudc, Bangladesh... deu cho thay chinh sach tin dung xanh la mdt trong nhung cai each quan trong.
Theo dd, he thdng ngan hang cung cap cac khoan vay vdi lai suat, thdi ban khac nhau dua tren quy md. loai hinh, co so kiem soat d nhiem mdi trudng cua doanh nghiep. Ddng thai, cac du an bao ve mdi trudng sinh thai, phat trien nang lugng mdi cd the nhan duac khoan vay vdi lai suat thap ban. Trong khi cac du an di kem vdi d nhiem chi cd dugc cac khoan vay ban che vdi lai suat cao,
Trong nipt nghien cim ve cdng cu hd trg tang tntdng xanh. \'u Xuan Nguyet Hdng (2014) da chi ra hai thach thirc can ban khi thuc hien tai chinh xanh va ngan hang xanh d Viet Nam la (I) Nhan thtic cua \a hgi \e tai chinh va ngan hang xanh cdn rat han che. coi tang tnrang xanh la cat gia phai tra
cho bao ve mdi tiirdng chii khdng phdi la ca hgi de phat trien san xudt kinh doanh ben viing; (2) Thieu he thdng quy dinh, luat phdp v l tai chuih va ngan hdng xanh, thilu ca chi hd trg phat tiiln cac the chi tai chinh va ngdn hdng xanli. Nghien ciiu nay ciing chi ra cdc tiiach thurc vl su sSn sdng cho tai chinh yd ngan hang xanh tai Viet Nam nhu sau: (1) Sudt ddu tu cao khi ddu tir vao d\r an xanh bdi tinh nii ro cao;
(2) Doanh nghiep Vi?t Nam chii ylu la doanh nghiep nhd va vua, nang lire tdi chinh han chi; (3) Thach thiic ve chi phi ca hgi lien quan din trach nhidm xa hdi ciia doanh nghiep cao; (4) Ngudn ngan sdch cho tai chmh xanh cdn ban chi ti-ong khi ngudn thu ngdn sach tu cac cdng cu kinh te nhu thue xanh ddnh cho mdi mrdng rat han chi; (5) San phdm va djch vu tai chmh - ngan hang xanh chua nhilu, chiu su c p h tranh manh me vdi cac san phdm/dich vu tdi chinh khac; (6) Ban than cdc ngan hdng tiiucmg mai chua cd dil ndng luc thdm dinh de cung cap cac san pham va dich vu tdi chinh - ngdn hdng xanh.
Thdi gian qua chinh sach tin dung xanh d Viet Nam dugc day manh thdng qua cac kenh cho vay hd tig lai sudt ddi vdi hoat ddng du an bao ve mdi trudng tilt kiem nang lugng, nang lugng tai tao va cdng nghe sach. Cdc hoat dpng tin dung xanh hudng vao cdc du an tiet kiem nang lugng, nang lugng tai tao va cdng nghe sach thdng qua Quy Uy thdc tin dung xanh va tin dung cua cac ngan hang thuang mai. Trong dd, Quy uy thac tin dung xanh dugc thanh lap tai Viet Nam tir nam 2007 vdi muc tieu giup cac doanh nghiep tiep can cac ngudn tdi chinh khi khdng dii kha nang ky quy de vay vdn thdng qua viec bao lanh tin dung, hd trg mdt phan vdn dau tu de doanh nghiep lap dat, van hanh cdng nghe sach ban va giam thieu tac dgng tieu cue den mdi trudng.
Quy duac van hanh vdi su tham gia ciia cac ngan hang thucmg mai: ACB, VIB, Techcombank, Tmng tam San xuat sach Viet Nam, Trung tam tham van tai Thuy Sy va Cue kinh te Lien bang Thuy Sy.
Nhin chung, chinh sach dn dung xanh d VietNam da cd nhirng ddng gdp tich cue trong qua tiinh thirc hien Chien luge qudc gia ve tang trudng xanh. Cu the nhu Ngan hang Nha nude (2015) da cd nhirng quy dinh thiic day tang trudng tin dung xanh va quan ly nii ro mdi tnidng va xa hgi trong boat ddng cap tin dung, nganh ngan hang tap trung vao cac van de sau: (i) Chu trgng van de bag ve mdi trudng, nang cao hieu qua su dung tai nguyen, nang lugng; (ii) Thuc hien ra soat, dilu chinh va hoan thien the che tin dung cho phii hgp vdi muc tieu tang trudng xanh;
Sd 237 thdng 3/201-
kifiltiiyiiiitim
(iii) Tap trung ngudn luc de cdp tin dung cho cdc du an, phucmg an sdn xudt - kinh doanh than thien vdi mdi tnrdng va xa hdi... Chinh sach tin dung xanh da gdp phdn quan tigng trong viec dinh hudng, khuyin khich td chiic, cd nhan cdn nhac tiong viec lua chgn phuong an ddu tu, cong nghd, thilt bi than thien vdi mdi trudng, ddu tu vdo liiih vuc B VMT. Mac dii vay, cac uu dai lien quan din chinh sach tin dung xanh dugc quy dinh rdi rac d nhilu van ban phdp quy khdc nhau, chua dam bao tinh tap tnmg thdng nhdt trong tiien khai thuc hien (Nguyin Vilt Lgi, 2016).
Tinh din nay, chua cd mgt nghien cim tdng thi ndo ve nhu cau vdn tin dung xanh, ciing nhu thuc trang ve boat ddng dau tu xanh cua cac doanh nghi?p Vidt Nam. Viec nghien ciiu tim hilu hi?n trang vl hoat dgng dau tu xanh, nhiing khd khan trong tiep can vdn tin dung xanh vd ke hoach/chien luge cua doanh nghiep trong hoat ddng ddu tu xanh la cdn thiet cho viec thiic ddy hi?u qua cua cdng cu chinh sach tin dung xanh ma Ngan hang Nha nude dang tiiln khai. Tii dd, chiln luge tang trudng xanh cua Chinh phu se dugc cu the hda vdi cac ham y chinh sdch tir ket qua ciia bdi nghien ciiu nay.
3. Phmmg phap nghien cuu
Phuong phdp nghien ciiu cua bdi viet chii yeu dugc thuc hien bdng phuang phap phan tich tai ban, phuang phdp chuyen gia va phuang phdp dilu tra khdo sat. Phuang phdp phan tich tai ban dugc sir dung tiong nghien ciiu tdng quan nham tdng hgp cac nghien ciiu trong va ngoai nude ve thuc trang va ket qua dau tu xanh ciing nhu kha nang tiep can vdn tin dung xanh ciia doanli nghiep ndi chung. Sd lieu thir cap ve tai chinh xanh khdng cd kha nang thu thap dugc vi tren thuc te Ngan hang Nha nude mdi cd Thdng tu khuyen kliich cac ngan hang thuang mai cung cap tin dung xanh, chua cd sd lieu thdng ke chinh thiic cua mdt ca quan quan ly nha nude nao ve boat ddng cung cap tin dung xanh va ticp can tai chinh xanh ciia cac doanh nghiep. Do vay, nhdm nghien cim sir dung phuang phap thu thap sd hen so cap thdng qua bang hdi giri den cac ddi tugng nghien ciru.
Tren co sd 5 cap dp ve djch vu ngan hang xanh (Kaeufer, 2010), nhdm nghien ciiu da xay dung bd cau hdi nham danh gia nhu can ve dich vu tai chinh xanh ma cac ngan hang cung cap cho doanh nghiep.
Phuong phap dieu Ira khao sat dugc su dung nham danh gia thuc trang boat ddng tai chinh xanh va nhu cau vdn lin dung xanh ciia doanh nghiep Mau nghien
ciiu bao gdm 150 doanh nghiep dang la khach hang ciia cdc ngdn hang thuong mai Yiet Nam. Han 85%
cdc doanh nghiep dugc khao sdt Id cdc doanh nghi?p viia vd nhd (SMEs), la ddi tugng cd thi dd dang hap thu cac ngudn vdn tin dung xanh (Fortune & cdng su, 2015; Leonidas & cdng su, 2013; Linas & cgng su, 2012) d cdc nganh nghi kinh doanh khdc nhau:
san xudt, thucmg mai, vdt lieu xdy dyng va du lich, dich vu.
Ndi dung khdo sat ddi vdi cac doanh nghiep trong mau nghien ciiu dugc tdp trung vdo cac van de: (1) Sir hieu biet cua doanh nghi?p ve tdi chinh xanh; (2) Thuc trang vay vdn tin dung xanh cua cdc doanh nghiep; (3) Ke hoach/chidn luge ciia cdc doanh nghiep ve hoat ddng dau tu xanh. Mac du quy md mlu nghien ciiu Id mdt ban che nhung ket qua nghien ciiu van phan anh mgt each khd tap trung, rd net vd budc dau la can cir cho viec dinh hudng xay dung mgt sd ham y chinh sach cy the nham thuc hien thdnh cdng chien luge tang trudng xanh ciia qudc gia.
4. Phan tich kit qua khao sat va ban lu^n 4.1. Ket qud ve su hieu biet ngdn hdng xanh, tin dung xanh, ddu tuxanh cua cdc doanh nghiep Viet Nam
Ket qua khao sat kien thii'C ve ngan hang xanh va cac ITnh vuc boat ddng ciia ddu tu xanh da cho thay cac doanh nghiep Viet Nam trong mdu khao sat deu cd kien thiic kha ca ban, vdi cac miic diem danh gid su hieu biet va ddng tinh ciia cac doanh nghiep vdi cac khdi niem neu ra diu tien trung binh (dilm
"ddng y' trung binh la 3.0).
Tren CO sd hieu biet ca ban ve ngan hang xanh, cac doanh nghiep khao sat cdn cho biet cac ITnh vuc nao hp can vay vdn tir ngan hang xanh. Dilu nay dugc the hien Ihdng qua viec cho dilm muc dp ddng tinh ciia doanh nghiep vdi cdc ITnh vuc vay vdn nay.
Ket qua ve su hilu biit ca bdn cua cac doanh nghiep Viet Nam trong mdu nghien ciiu cd thi coi la mdt tin hieu tdt cho viec triln khai cac boat ddng cd hen quan den tang trudng xanh. Cdc kiln thiic va thdng tin chuyen sau ban cdn dugc tilp tiic phdn tich va lam ro khi cac boat ddng triln kliai cu thi duac thuc hien. Ham y vl hilu biit ca ban ciia doanh nghiep chi la cac kiln thtic nin tang chung va mang tinh khuyin khich sir tham gia ciia cac doanh nghiep trong chiln luoc tang tnrdng xanh.
4.2. Ket qud ve fiogt dpng tin dung xanh cita cdc doanh nghiep khdo sdt
Sd 237 thdng 3/2017
kiiilih'.Jlii];
Bang 1: Linh vuc can vay von tu ngSn hdng xanh
a
b c d e f
Theo Anh/chi Enh vuc nao sau day can vay von tu Ngan hang xanh
Ti6t Idem va sii dung nang luong hieu qua Nang lugng tai tao Kiem scat 6 nhiem moi truang Bien doi khi hau Du trir da dang sinh hpc Khac (Cong nghe sach, xir ly rac thai moi truong,...)
Hoan toan khong dong^
1
1 1 1 1 1
Khong dongy m$t phan 2
2 2 2 2 2
D6ng
3
3 3 3 3 3
Dong:^
o^nnuc d$ cao
4
• 4 4
»
4
B i n g y iymuc d g i i t cao
5
5 5 5 5 5
Kkqui
3.697
3.646 3.626 3.705 3.491 3.571 1
Ngudn: Kit qud khdo sdt cua nhdm tdc gid 4.2.1. Kit qud thuc trgng vay vdn tin dyng xanh cua mdu doanh nghiip khdo sdt
Mac du cd nhung kien thirc hieu biet nhdt dinh ve du dn xanh va tin dung xanh nhung ket qua dieu tia cho thay, cd den 66% doanh nghiep chua tiing dl xuat vay vdn ngan hang cho cac du an xanh. Trong khi dd, nhu cau vay vdn tin dung ngan hdng cua cac doanh nghiep Viet Nam la rdt Idn (50% so doanh nghiep khao sat danh gia ty ie su dung vdn vay ngan hdng tmng binh de phuc vu boat dgng san xudt kinh doanh la tren 51%), 19% sd doanh nghiep cd nhu cau vay ty le vdn thap dudi 30% d^ phuc vu san xudt kinh doanh.
Nhu vay, cd the ndi vdn vay ngan hang van la ngudn vdn chii dao trong dau tu cho boat ddng san xuat kinh doanh ciia cdc doanh nghiep Viet Nam, tuy nhien nliu cau vdn tin dung xanh iai thdp. Vay cau hdi dat ra la tai sao cac doanh nghiep lai khdng dl xuat vay von tin dung xanh? lieu cd nhirng rao can nao cdn can trd trong qua trinh thuc hien hay khdng?
4 2 2. Ket qud khdo sdt nhimg rao cdn trong tiep cdn vdn tin dung xanh cita doanh nghiep
Thuc trang ty le tilp can vdn tin dung xanh thdp trong khi nhu cau vay vdn ngan hang cua cac doanh nghiep ludn d muc cao da dat ra cau hdi vl cac vdn dc khd khan cua doanh nghiep trong tilp can vdn tin dung xanh.
Ket qua cho thdy tat cii cac ylu to dugc hoi diu la
khd khan va rao can cua doanh nghiep, mac dii miic do cua tiing yeu td Id khac nhau nhung s\t khac biet giiia cac yeu td khdng nhieu. Vi vdy, tdt ca cac yeu td neu tren deu can dugc xem xet neu mudn phdt trien va gia tang vdn tin dung xanh cho cac doanh nghiep.
Mac dil sir khac biet tiong diem ddnh gid cua cdc yeu td khdng thuc su Idn, nhung viec phdn loai thii tu uu tien cua cac yeu td cijng can thiet, nham xac dinh dugc nhimg cdng viec can lam ngay tiirdc mdt. Cdc ylu to dugc cac doanh nghiep cho diem danh gia cao nhdt la:
(1) Su thieu didng tm vl quy tiinh thdm dinh vdn tin Hinh 1: Ty If von vay ngan hang trung hinh de phuc vu hoat dong sdn xudt kinh doanh ciia
doanh nghiep
Trcn 51% von 50%
So 237thdng 3/2017
Ngudn. Kit qud khdo sdt cita nhdm tdc gid
UnlilcJ'liiillrifii
Hinh 2: K^t qua khao sat ddnh gid vi cac kho khan trong tiep cSn von tin d^ng xanh cua doanh nghi€p
Chua hieu ve quy trinh thdm diob tin dung xanh Kboog CO kha nang tu lap h6 so vay v6n tin dyng xanh Thii tvic vay von phuc tap Chua hieu ve dli tugng h6 trgt tin dung xanh Chi phi chuan bi ho so cap tin dung xanh Ion Thai gian xin cdp tin dung xanh dai S\i phi^c tap ve cong nghe va ky thuat danh gia Nang luc nhan vien ngan h^ng chua du de d^nh gia Chua CO nhu clu sir dyng dich vu ngan hang xanh Thieu ciic thong tin ve loai hinh dau tu xanh Khac Ngudn: Kit qud khdo sdt cua nhdm tdc gid dung xanh; (2) Su thieu thdng tin ve cac loai hinh ddu tu xanh; (3) Su thieu thdng tin ve cac ddi tugng dugc bo trg vdn tin dung xanh; (4) Sir phiic tap tiong danh gia d\r an xanh, dau tu xanh. Nhiing yeu td nay deu cho thay mdt bam y ve viec can tang cudng thdng tin va tuyen truyin ddy du thdng tm din cae doanh nghiep vl vdn tin dung xanh.
Bang 2: Kit qua ddnh gid anh hudng cua ho^t d^ng
H 3.017 3] 2.630
1 2.841 , ~1 2.948
2.565 2.850 ZZ) 3.062 2.434 2.434
4.3. Kit qud vi ki hoach/chien lu^c cua doanh nghiep trong cdc du dn xanh, dau tu xanh
Mdt ddu hieu khd quan ddi vdi trien vgng boat ddng dau tu xanh ciia cdc doanh nghiep Viet Nam khi cd 63% cdc doanh nghiep trong mau khao sdt tia ldi cd ke hoach/chien luge ddu tu xanh trong tuong lai. Dieu nay se cd y nghia rat Idn trong viec thuc ddu tu xanh den Idia nang sinh IM ciia doanh nghiep
Anh huong Hoan
toan khong dongy
Khong d6ngy mot phan
D6ngy Ddngy (Vmirc do cao
Dongy (rmuc do rat cao
Ket qua
Trong ngan hgn a b c d
Khong anh huong Anh huong tieu cue Anh huong tich cue Khong biet
2 2 2 2
3 3 3 3
4 4 4 4
5 5 5 5
2.58 1.85 2.91 2.04 Trong dai hgn
e f G h
Khong anh huong Anh hutmg tieu cue Anh huong tich cue Khong biet
2 2 2 2
3 3 3 3
4 4 4 4
5 5 5 5
2.811 1.56 3.16 2.02 Nguon: Ket qud khdo .^dl ciia nhom Idc gid
So 237thang 3/2017 lill Ini'li
hien chiln luge tang tiirdng xanh ciia CMnh phii.
Kit qud khao sat cho thdy, cdc Imh vuc ddu tu xanh dugc quan tdm nhdt ciia cdc doanh nghiep khao sdt la xir ly chdt thdi, khi tiiai, rac tiidi va tilt kiem nang lugng. Ddy ciing chinh Id nhiing Imh vuc dau tu xanh kha thi vd dd ddu tu tiong dilu kien chi phi ddu tu cho cdc boat dgng ddu tir xanh cao va nang luc ve ngudn vdn ciia cac doanh nghiep Yi^t Nam cdn ban chi. Tu dd, cdc ham y chinh sdch vl miic do uu tien ttong cac ITnh vuc ddu tu xanh can hudng ddn cac boat ddng ddu tu xanh cd thi gidi quyit cac van de trudc mdt, cdp bach ciia cdc doanh nghiep ciing nhu ciia mdi trudng xa hgi.
Mgt ddnh gia quan tigng khdc, cdn thiet cho viec ra quyet djnh dau tu xanh cua cdc doarih nghiep, la su tac ddng ciia cac boat ddng dau tu xanh den kha nang sinh Idi, hay Igi nhuan ciia doanh nghiep.
Thdng thudng, cac hoat ddng ddu tu xanh cd chi phi ddu tu cao, do vdy, Igi nhuan cua doanh nghiep cd thi bi anh hudng xau tiong ngdn ban. Vdi cac doanh nghiep cd chien luge phat triln bin viing vdi cac hoat ddng dau tu xanh, kha nang sinh Idi cua doanh nghiep cd the dugc khdi phuc vd duy tii trong trung va dai han. Kbi sd lugng cac boat ddng dau tu xanh d Viet Nam cdn chua nhilu, viec ddnh gia dinh lugng anh hudng ciia boat ddng dau tu xanh den ket qua boat ddng cua doanh nghiep kha khd khan. Chinh vi Hinh 3: Ket qua khao sat ve cac ngudn thong tin ma doanh nghiep dugc biet lien quan din
hoat dong tdi chinh xanh
Cliiahphii 21%
Ciic dir an ve i irirong
40%
Ngan hang chinh
SQCh
Ngan hang n nuctc
Ngan hang thucmg mm
\'gii6n Ket qua khao sal tua nhniii un "la
So 237 thdng 3/2017
vay, vide ddnh gia chi mang tinh chat dinh tinh dira tren cac doanh nghidp cd k l hoach/chiln luge ddu tu xanh trong tuong lai.
Kit qua khdo sat doanh nghidp cho thay: Trong ngdn h^n va dai h^n, cdu ttd Idi ddng y vdi "anh hudng tich cue" vd "khdng anh hudng" d^u cao, dilu ndy dugc xem la mgt ddu hieu tdt cho sir sin sdng cua cdc doanh nghiep tiong hoat dgng dau tir xanh.
Mac du ttong thgc te, mgt sd linh vuc dau tu xanh ddi hdi chi phi ddu tu de kiem soat chdt lugng moi trudng hoac sit dung nang lugng tdi tao la kha cao.
Tuy nhien, cdc doanh nghiep lua chgn hoat dgng ddu tu xanh ttong dd sii dung ndng lugng hieu qua va san xuat sach cd the giup tiet Idem nang lugng tiong qua ttinh sdn xuat, cat giam chi phi, tang Igi nhu$n, tang khd nang canh ttanh, tao dimg hinh dnh cho doanh nghiep. Day cd the Id nhirng danh gia ban dau ciia cdc doanh nghiep khi xay dung chien luge dau tu xanh trong boat dgng kinh doanh. 87% cdc doanh nghiep ttong mlu nghien ciiu da khdng dinh ve viec trien khai cdc du dn dau tu xanh ttong chien lucre phat trien trung, ddi han cua doanh nghiep. Dieu nay cd the giiip khang dinh boat ddng ddu tu xanh la xu the tat yeu dugc lua chgn cua cdc doanh nghiep Viet Nam trong thdi gian tdi.
5. Ham y chinh sach va kit lu^n
5.1. Hdm y chinh sdch ve thdng tin lien quan den tang truffng xanh noi chung, cdc hogt dpng tin dung xanh, dau tuxanh ndi rieng
Til' ket qua nghien ciru cho thay cd den 72%
doanh nghiep khdng biet den cac thdng tin, chinh sach lien quan den cdc khoan cho vay xanh cua Viet Nam. Day la mgt con sd dang quan tam cho cac nha quan ly trong viec phat trien boat dpng dau tu xanh va tin dung xanh cho cac doanh nghiep Viet Nam.
Trong do, 31 % cac doanh nghiep vdn cdn chua biet each thu thap thdng tin ve cac quy dinh nay, day la con sd kha cao the hien phan nao sir ban chi trong khai thdc ngudn thdng tin tu chinh sach, quy dmh cua Nha nude va qudc te ve phat trien ben viing.
Trong sd 28% doanh nghiep trd Idi biit cac thdng tin, chinh sach lien quan den cdc khoan cho vay xanh cua Viet Nam thi phan Idn thdng tin nay lai dugc biet den tir cac du an ve mdi trudng (chiem 40%). Nhu vay, kenh thdng tin ciia Chinh phii va he thdng ngan hang cdn rat md nliat, chi tir 18% den 21 %, trong khi day la kenh dan vdn rat quan trgng cho doanh nghiep. Tir do cho thay. can phai phat huy
* kinll IcJIiallrifi
tich cijc han nua vai ttd ciia Chinh phu vd he thdng ca sd ha tdng cdng nghe va trinh do chuyen gia, do ngan hang ti-ong viec cung cap thdng tin din doanh v^iy, viec xdc dinh cac Imh vuc tm tien va khd thi nghi$p. trong giai d o ^ tiudc mdt la can thiet.
Ben cJinh dd, vi6c ndng cao nhdn thiic cua lanh 5.3. Hdm y vk hoat dpng cua cdc ng&n hang dao doanh nghiep v l tai chinh xanh ciing cdn dugc thuffng mat trong viec triin khai vdn tin difng c\i the hda ttong cac chuang trinh ddo tao ngdn han, xanh d Viet Nam
cdc chuorng tiinh dao tao ddi han ve tdng trudng xanh ndi chung vd tai chinh ngdn hang xanh d Viet Nam. Hien tai, mgt sd td chiic qudc t l dang phdi hgp vdi mdt sd trudng dgi hpc thuc hien cac chuang tiinh dao tao vl tai chinh xanh, nhu IFC - Td chiic tai chinh qudc t l ket hgp vdi Trudng D^i hgc Kinh te, Dai hgc qudc gia Hd Ngi cung cdp cac khda dao tao ngan han ve thdm dinh mdi trudng cac du an vay vdn ciia ngdn hang, UNDP phdi hgp vdi Trudng Dai hgc Kinh te qudc dan dao tao ve tang trudng xanh...
Rd rang, vai ttd cua cdc trudng dai hpc, vien nghien ciiu cdn dugc khdng dinh vd 1dm rd ttong chien luge qudc gia ve tang trudng xanh ndi chung vd ddo tao ve tai chinh xanh ndi rieng.
5.2. Hdm y ve cdc linh vvrc mi ti&n trong hogt dpng tin dung xanh o" Vi^t Nam
Ket qua khao sat dua den ham y chinh sach cho chien luge tang trudng xanh ndi chung vd gidi phap thiic day tin dung xanh, tai chinh xanh ndi rieng. Hai ITnh vuc can sir tap trung vdn tin dung xanh Id xii ly chat thai va dau tu bieu qua cho nang lugng, cac san pham tai che vdi miic diem cao nhat tien 3.5. Tai Viet Nam, cac Imh vuc khac nhu nang lugng tai tao (dia nhiet, Igc hda ddu,...) cdn gap nhieu han che ve
Kit qud 94% sd y' kiln cho rdng ngdn hdng nan cd ddnh gid nii ro mdi trudng xa hdi cho cac khodn tin dung xanh. Thuc t l thdi gian qua cac ngan hang thuang mai Viet Nam cdn nhilu ban che ttong viec danh gia cdp tm dung cho cdc du an lien quan den khai thac vd sir dung ngudn nang lugng mdi mac du cdc ngdn hang da cd he thdng quan I^ nii ro mdi trudng xa hdi.
Kit qua khao sat t^p trung vao yeu cau cac hd ttg ciia Nhd nude ve chinh sach tin dung. Nhu vdy, cd thi thdy, doanh nghiep vd nhd ddu tu mong mudn cd nhirng cai each va thuc day hieu qua chinh sach tin dyng xanh. Trong giai doan dau thiic day tai chinh xanh, su hd tig ciia Chinh phu vdn dugc xem Id mdt cdng cu nhanh nhat, kha thi va de trien khai ttong giai doan dau chuyen ddi tir nen kinh te ndu sang nen kinh te xanh.
6. Kit luan
Vdi hai khia canh chinh ciia boat ddng tdi chinh xanh la hoat ddng dau tu xanh cua doanh nghiep va hoat ddng tiep can vdn tin dung xanh, nghien ciiu da danh gia thuc trang thdng qua thu thap sd lieu thu cap tir dieu tra khao sat ddi vdi cdc doanh nghiep Hinh 4: Ket qua khao sat ve cac ITnh vyc can dau tu von tin dung xanh
Nong lam ngu nghiep ^ 3.078 Thiiy dien ^ - - - ^ — — ~ ^ ~ 1 3.237 Phongdien ~ ~ ~1 3.299 Xu ly chat thai, rac thai "~ _ ^ ^ ~ l 3.705
Du lich smh thai ~ ~ ~ ~ I 3.38 Lochoadau 1 3,121
Dianhiel k T I ^ — I 1 JT ^Z~ZZZ ^ ^ _ ^ J 3.308 Nang lirong sinh hoc I ~T^'Z. ^ T J ^ I 3 575 Nang luong mat iTO] \^_ . _ ^ 3 Z r _ ^ ^ _ ^ 7 _ 3 | 3.519 cac san pham ticl kicm nang lirong | ' ^ 3.546 itin pham till che, dau lu hieu qiKinang lirong I Z— . -^ZZl^Z^ ~ ~ZU 3 578
Ngudn Kit qua khdo .sdt ciia iilioni tdc gia
Sd 237 thdng 3/2017 Kinlili'J'liiih!';
dang la khach hang cila cac ngan hang thuong mai. tS. K f t qua nghien ciru nay cung phu hop vai kinh Mac du m l u nghi&i e t a con han chS, cac k6t qua nghiem thanh c 6 n g trong v i t e Irian khai tai chmh phan tich cflng kha ro tang va tap trung, da cung ^^^^ y j j ^ j Chinh phu d o n g vai tro quan trpng c4p cdc b f a g chiing c o y nghia khoa hoc budc dau ^ ^ ^ ^^^ l^g ^^.^ ^ ^ ^ ^ ^ . j ^ ^ ^^^ k h u y t o khich d u a r a e a c h a m y c h i n h s a c h g i u p eho viec xay dvng ^^^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^ ^ ^ , ^^^ ^^^^ ^^^
chinh sach h o tto hoat d d n g tai c h m h x a n h ndi n e n g , , , ^ r. , ^ .
• A x.' u - \ / - * W-.™ ™r,o nhir ,-hiAn cdp cdc dich vu tai chmh xanh n h u a Bangladesh, cua c a c doanh nghiep Viet N a m , cung n n u cnien ^^'F "-"^ •
l u g e tang t r u d n g x a n h ndi c h u n g ciia toan nen kinh A n d o , A n h vd M y .
LM thira n h § n / c a m o n : Cac lac gia xin chan thanh cam on Quy phat triln nghien ciiu khoa hgc cdng nghe co ban qudc gia (NAFOSTED) da tai ttg kinh phi thuc bi?n d l tai nghien cuu "Vai tro cua ngdn hdng xanh trong chuyen doi mo hinh tdng truang kinh te - kinh nghiem quoc te vd hdm y cho Viet Nam". Bai bao nay la mgt phdn kit qua nghien ciiu cua Be tai tren.
Tai lieu tham k h a o
Caniato, F., Caridi, M., Crippa, L. & Moretto, A. (2012), 'Environmental sustainability m fashion supply chains: An exploratory case based research'. International Journal of Production Economics, 135(2), 659-670.
Fortune, G., Collins, C N . & C o s m a s , « . (2015), 'The role of corporate green investment practices on sustainable development'. Environmental Economic, 5(1), 33-44.
Hohne, N., Khosla, S., Fekete, H. & Gilbert, A. (2012), 'Mapping of Green Finance, Delivered by IDFC Members in 2 0 i r , fcoj^s, 7-11.
Kaeufer, K. (2010), 'Banking as a Vehicle for Socio-economic Development and Change: Case Studies of Socially Responsible and Green Banks', Master thesis, Cambridge, Massachusetts, USA.
Leonidas, C.L., Constantinos, N.L., Thomas, A.F. & Athtna, Z. (2013), 'Resources and capabilities as drivers of hotel environmental marketing strategy: Implications for competitive advantage and performance'. Tourism Management, 35(1), 94-110.
Linas, C , Rugile, B. &Agne, D. (2014), 'Green business: Challengens and practices', Ekonomika, 93(1), 74-88.
Zadek, S & Flynn, K., (2013), 'Soulh-Origmating Green Finance- Exploring the Potenhal', The Geneva Internationa!
Emance Dialogues. UNEP Fl, SDC and iisd, 2-9.
Ngan hang Nha nude (2015), Chi thi so 03/CT-Ngan hdng Nhd nude "Thiic ddy tdng truang tin dung xanh vd qudn ly nil ro moi tnr&ng vd xa hoi trong hoat dgng cdp tin dung", hanhanh ngay 24 tMng 3 nam 2015.
Nguyin Viet Loi (2016), Chinh sdch tdi chinh ho trg tdng truang xanh a Viet Nam vd dinh hu&ng gidi phdp, truy c^p lau cuoi ngay 6 thang 1 nam 2017, tir <http.//www.mof.gov.vn/webcenter/portal/ttbt/r/m/thd/thd_chitietjsess ionid=QyMYYnqTv6hQfOIWCQq]9W5nJ7cl6nWHwYlMgnrX6NlCJjnwx206!419641140i-l370405463?dD ocName^MOF 150679&dID=80239&_afrLoop=39700838161072770#!%40%40%3FdID%3D80239%26_
afrLoop%3D39700838I61072770%26dDocName%3DMOF150679%26_adfctrl-state%3Dla83qujvpi_4>.
Vu Xuan Nguyet Hong (2014), 'Chinh sach tang tmdng xanh a Viet Nam, npi dung chinh sach va thach thixc thyc hien', Ky yeu hpi thao quoc te "Hieu qud chinh sdch cong trong bdi cdnh loan cdu hoa • ddnh gid tdc dong chinh sdch phdt trien ciia Viet \am trong qud Irinh din mai vd hdi nhap qudc te". Dai hoc Kinh t l - Dai hoc Quic gia Ha Noi, ngay 13 thang 11.
