Càc nhàn tó ành huóng dén viéc lua chpn chinh sàch ké toàn cùa càc còng ty Viét Nam niém yét trén
thi truòng chùng khoàn
Tb&PM van Tnjng Vién Ké toàn - Kiém toàn. Dai hoc Kinh lé quóc dan
M
uc dich cùa bài bào này này là de diéu ha eàc yèu tó ành hùóng dén viéc lua ehon càc CSKT cùa NQL lai càe DN Vièt Nam nièm yét hén tìii huóng chùng khoàn. Càc nghièn cùu huóc day cho Ihày ràng nhà quàn ly (NQL) có me ehon CSKT tàng hoàc giàm LN duoe bào cào (Beattìe el al. 1994;Aslami & Tower, 2006; Bowen & Shores, 1995); Càc nghién cùu tìiióc day có xu huóng làp tmng vào doanh nghiép (DN) ó càe nuóe phàt mén (xem Inoue
& Thomas, 1996, Cuilinan, 1999; Lin & Peasnell, 2000) và càc quóc gia hong khu vuc chàu À - Thài Binh Duong (Rahman & Scapens, 1988; Tawfik & 2006- Astami & Tower, 2009). Do dò, chua có nghién cùù vè Viéc lua ehon CSKT cùa NQL trong bòi cành Viét Nam Nhùng phàt hièn tù càc nuóc phàt hién và khu vuc chàu A - Thài Binh Duong có thè khóng hèn quan dèn Viet Nam vi mòi huòng là khàe nhau. Kèl qua cua nghien cùu này là quan Irong dói vói NQL ké toàn lai Vièl Nam trong viéc xàc d|nh su linh hoal eùa ttiòng lé ke loàn cùng nhu thuyét minh càn Ihièì de hò tro nguoi sù dung BCTC. Nghien cùu này eùng rat quan hong de cac nhà dàu lu ó càc nuóc dang phài mén phai giàl Ihich sò lièu BCTC khi quyèl dinh dàu l u 1, Càc già tliuyet
i) Dòn bay. Bowen và Shores (1995) giài ihich ràng NQL tìm cach làm giàm chi phi giao uóc no có Ihé lua ehon CSKT cho phép ho còng bò càc bào cào lai chinb (BCTC) muàn loi vé muc dò lin nhièm. Inoue và Thomas, 1996; Beally và Weber, 2003 cho ràng do phu Ihuoe vàò no, NQL càn phài eò bién phàp khuyén khicb de lua ehon càc CSKT làng LN nhàm Irànhchl phi dàm phàn lai,
H1 : DN vói ly lè no/vòn chù so hùu eao (dòn bay) nhieu kha nàng NQL sé lua ehon CSKT làng LN
il) Muc dò sù dùng lao dóng Cóng nhàn vién càe cong doan eò ihé ành huóng dén NQL de Irànb chi phi chmh in liem nàng. Elias, 1990; Liberty và Zimmemian che ràng lien thué nhàn cóng Ihuóng tuong quan vói LN cua cong ly Dièu này cung càp cho NQL su khuyén khich de h,n che cuóng dp cua nhu càu luong bang cach ehon phuong phap ké loàn ma m hoàn LN.
H2; Muc dò sù dung lao dòng càng cao NQL sé lua ciion CSKT giàm LN.
^ iii) Rùi ro; DN eò nji ro he ttiòng cao hon ttii eó LN kè toàn cao hcm. Màt khàe, càc DN có LN bién dói cao sé tu nhièn, theo thòi gian, xuàt hién LN bài Ihuòng Dièu này khièn càc DN lién quan dén chi phi ehinh hi.
Vi vày. càc DN này eò dòng co de làm giàm già tn hung binh eùa phàn phói LN dugc bào cào cùa minh bang càch ehon lua ehon CSKT giàm LN.
H3: He sò nii ro cùa DN càng cao NQL se lua ehon CSKT giàm LIM.
iv) Khùng hoàng lài ehinh; Theo Schwarlz (1982)' Lilien et al. (1988); Suda et al. (2007) Ihl càc cóng ty roi vào khùng hoàng tài chinh thi càng eò khà nàng Ihuc hién CSKT tàng LN,
H4; Khùng hoàng tài chinh cùa DN càng cao NQL se lua ehon CSKT tàng LN.
v) Doanh Uiu quàn ly; Beatty và Weber (2003) Yamaguchi (2013) ehò thày ràng NQL mòi duoc bó nhicm co xu huóng ttiay dói CSKT de giàm LN néu mot
« n l n T f - ' ? '•*" ''^ "^y ' " "^'^ '•''' "lày dói Shulo (2010) lai phat hién ra càc tmòng bop NQL làm làng LN
Chef CSKT ,Tnì 1^' " " ' " " " ' " " ""' "'"' '' '"'
I onf •''l' " * ' " * ' " * " ^ ^ "San hàng Theo Aokl và Patrick 1994, ly le so hùu cùa ngàn bang càng cao, dò dò eàna co hieu lue giàm sài Hamamolo (2001) khàng dlnh mol he Ihòng kè loàn giàm LN Ibi eò hiéu qua hong eàc cong ly duoc giam sài bòi he Ihóng ngàn bang Càc ngan bang có vi In nhu càc eò dòng và chù no; nhu càu cua ngàn hàng la de dòi lai khoàn cho vay eùa ho do do mól su Ihay dói CSKT duoc Ihuc hièn de cài Ihlén thu nhap sé khóng duoc hoan nghénh.
I " t " J c J ? ' ' * " ""' "S^" ^^"S " h g cao NQL sé lua ehon CSKT giam LN. » v e se
™) Tv lé sò hùu eùa NQL-Wartìeld el al 1995 ehn rang NQL khòng lói da hóa già In DN. do dò sé uà ehon CSKT giam LN Okabe (1994) gbi nhàn ràng m « CSKT lam lang LN nhàm hành Ihé dàm phàn bàt loi c h o " n ' c j K T ' g , r m S ^ ' ^ " ' 5 L c à n g c a o N Q L s é l u a tlmS.^'T ' " * " " ' " • " § * " * " ''"" ™> Becker el al (1998) ^a Francis el al. (1999 cho Ihày ,à„g eàc cóng
81
NGHIÉN a i U Ey ducrc kiém toàn bòi còng ty kièm toàn lón Big N sé khóng ehon nhung thay dòi CSKT làm tàng LN.
Yazawa (2010) và Takeda và Muramiya (2013) cho ràng kbi thay dói CSKT giàm LN, kièm toàn vién có Ihé làp tmng il hon vào diéu này và quan tàm nhièu hon vè nhùng thay dòi làm tàng LN,
H8: Càc cóng ty là khàch hàng cùa càc hàng kiém toàn Iòn NQL sé lua cbon CSKT giàm LN.
Lx) Muc dò sù dung vòn: H9: DN có m ù c dò sù dung vón Ión NQL sé lua cbon CSKT giàm LN.
Trong qua trình kièm ba, nghièn cùu sé tàp tmng vào dóng lue cùa Giàm dóc trong DN vói su ón dinh cùa nguón vón và quyèì dinh cùa Giàm dòc lién quan tói vièc cbon CSKT.
2. Phinmg phàp nghién cihi
- Màu và nguòn d ù liéu: Phuang phàp dinh luong duoc sù dung de kièm ba càc mói quan he giùa càc bién dóc làp (dòn bay, m ù c dò sù dung Iao dóng,...) và bièn phu thuóc (chién luoc LN) Càc dù Iiéu duoc mt ra tù bào cào hàng nàm dà duoc kiém toàn cùa 200 cóng ty mèm yè't trèn san HNX và HOSE, Càc d ù liéu thu thàp dugc Irong khoàng thòi gian 5 nàm hi nàm 2010-2014
- Do luòng chién luoc LN: Chi có CSKT duoc trình bay trong bào cào thuong nién cùa còng ty dugc lua cbon, Càc CSKT duoc phàn loai hoàc là tàng LN hoàc giàm LN và duoc mt ra lù càc CSKT chù yéu dugc còng bó nhu là mgt phàn cùa thuyét minh BCTC, Tàc già xàc dinh dugc 05 chinb sàch có lièn quan ma có thè ành huóng dé'n LN (Bang 1).
C S K T l'hlnmj] pliip khiu haa P h i i m a r h i o l l n h D à K T K Dw phona a u m aa HTK Dv c h o n a p h i i ihu k h o doi D v D h o n a m i m m a d l u t i i i à i fliTtili
T ì n i L N EHnma i h ì n a hTT-XT K h a n g I r i c h U P KhÒQii tiich làp
G i ì m L N Khic
Cà I n c h làD Có i n c h lÌD
3. Mò hinh nghièn ciru
Theo càc già thuyét ó Irèn, tàc già xàc dinh m ó hinh hòi quy sau,
%CSLTLN = aO + al DB + a2 CDV + a3 C€)LD + a4 BETA + a5 KHTC + a6 DTQL + a7 TLSHNQL + a8 TLSHNH + a9 KTV
Nhóm I; Bié'n dòc làp:
DB ty lé dòn bay do dugc do luóng là ty ìè giùa tóng no dai han vói long già In só sàch cùa vòn chù só hùu, cà hai chi tiéu duoc lày vào cuoi nàm lai chinh
CDLD: Mùc dò sù dung lao dóng duoc do luóng bang tóng chi phi lao dóng trén tóng doanh thu bang nàm cùa còng ty
BETA He só mi do dugc cung càp bòi Cóne tv Sloxpius
KHTC Khùng hoàng lài chinh duoc xàc dinh dieo cong Ihùc cua ALTMAN
8 2 Ki.„ . . . „ . _ . . .
DTQL: Doanh thu quàn ly, bang 1 néu c ó si,r thay dòi quàn 1^ trong ky, bang khòng n é u khóng có su thay dói quàn ly.
TLSHNH, Ty Ié só hùu cùa ngàn hàng dupc xàc dinh bang ty iè co p h à n d u g c s ò h u u bòi càc ngàn hàng trong còng ty.
TLSHNQL. Ty lé s ò hùu NQL d u g c xàc djnh là ty lé có p h à n dugc só hùu bòi tat cà NQL
KTV: Kiém loàn vién, bang I néu KTV làm viéc t^i càc cóng ty kiém toàn d a n h tiéng, bang khòng néu KTV làm vièc tal c à c cóng ty kiém toàn it danh tiéng,
CBV: Mùc d ò sù dung vón d u g c d o bang ly lé giùa TSCD và Tóng tài san
Bién phu thuóc:
-% CSLTLN: ly lé phàn tram cùa càe Ii^a ehon chién lugc k è toàn làm tàng LN (só phuong phàp ké loàn làng LN ehia cho tòng só k é toàn phuong phàp) 4. Ket qua
4.1. Thóng kè m ò tà và ma tran tuong quan Bang 2 trình bay tóm tàt c à c thóng kè m ò tà cùa bién phu thuòc và bié'n dòc làp.
Biat 2. ThfiBE b ì m e t
T À N G L g i N H U A N B ò n b i v
M i > c d $ S D v ó a
D o i a h Ihu quàn Iv T y l ( S H o B Ì i h i n R
C Ì C C 6 D I
Maa 6 1 3 7 1.7044 7 H 9 0 31002 .0B45tì .26 0 2 5 2 7 14529
y o K o i y à l i S i d . ETTQT o f M o Q
00714 0 9 9 3 4 4 022S523 O07S4827 00570463 -014 00323593 00636123
l a i l B c h A i
M c d i u JOOO 1.00000 6 0 0 0 0 0 -2576200 0463300 0-00 0 0 0 0 0 0 0 0423000
g l a < . i » V i » f Ì « a
Mia 17 0 0 0 0 0 0 0 0 0
- 0 1 7 S 5
ODOOO 1 0 0
3 7100
9OO00
Bang 2 cho thày chinh sàch Iàm làng LN chiè'm tmng bình là 61,37 % chùng tó càc cóng ty Viét Nam lua cbon CSKT tàng LN nhiéu hon so vói CSKT giàm LN, Diéu này phù hop vói Iy thuyét k é loàn thyc chùng và ly thuyét dai dièn làp luétn ràng NQL lua ehon CSKT de tòi da hóa loi ieh cùa ho. Mài khàe, ty lé phàn tram cùa NQL khòng dièu hành ò m ù c thàp 3.039%, chùng tó NQL khóng dièu hành có thè khóng dù hiéu biét vé kinh doanh cùa cóng ty hoàc chièm ly lé qua it de theo dói, quàn ly boat dóng kinh doanh hiéu qua,
Kél qua vè bè sò luong quan giùa bién phu thuOc (% CSKT tàng LN) và càc bién dòc làp cho thày:
- Giùa % CSKT làm tàng LN vói Dòn bay, Khùng hoàng tài chinh; Ty Iè sò hùu ngàn hàng; Doanh Ihu quàn ly có mòi q u a n h e ty lè thuàn (he so tuong quan mang dàu duong). He só tuong quan cùa bién dóc làp và bièn phu thuóc cao cho thày hai bién này có mói quan he chat che vói nhau.
- Giùa % CSKT làm tàng LN vói Bela; Mùc dò sù dyng vón; Mùc dò sù dung lao dóng; Ty lé só hùu NQL; Kiém toàn vièn có mói quan he ly lè nghich (bé só luong quan mang dàu àm). He só tuong quan cùa càc bién dóc làp và bién phy thuóc tuong dòi cao cho thày hai
bién này có mól quan he kha chat che vói n h a u 4.2. Két q u a hói q u y và t h à o Juan
U n . 3. K^ M j hai q.T
Theo Bang 3, R2 diéu ehinh eira mó hinh là 0 844 có nghia m ó hinh già! ihich duoc 84,4% s u ành huóng cua càc nhàn tó dén % CSiCT làng LN.
Nghién ciiu chi ra ràng dòn bay là mól yéu tó hong viee giai thich su lua ehon ciia càc CSKT. do do già Ihuyel HI duoc bó ho. Diéu này khóng phù hop vói C2004) Tawfik (2006). Tuy nhién lai phù hop vói Aslami va Tower (2006).
r h o ^ ^ k l T " " .''™* ' ^ ° ""'"S "^"S " " NQL sé lua ehon CSKT giam LN. già Ihuyél H2 duoc bó h o n t f i T T "°^,F^1^'^ ""^ ^'^'"y "i Zimmemian
1986), Elias, (1990); Cullinan và Knobleh 1994^
Liberty và Zimmennan, 1986.
Rùi ro cùa DN càng cao NQL sé lua cbon CSKT giàm LN. già ihuyél H3 duoc ho no. Nghién cuu này phù h ^ VOI R L Hugemun và M.E. Zmiiewxki (1978)
Khùng hoàng lài chinh cùa eàc DN càng lón NQL ho U ^ N T - " ' ' ^ " ^ '^"^ " ' " « ' ' ^ ' S'i 'huyél H4 d u J c ho ho, Nghien euu nay phù bop vói Schwaflz (1982) va ùlien el al. (1988): Suda el al; Suda el al. (2007) và
Masahiro Enomolo (2015), l u v ' j v a NQL mol duoc bò nhièm sé lua ehon CSKT tàng
LN, gia Ihuyé, H5 duoc ho h o Nghién cùu này màu
198?)Tl T'" t " * r <''"'«' ^"""S Và l^Z
(1987) Elliot va Shaw (1988); Yamaguchi (2013) nhung lai phù bop voi Shulo (2010).
Ibi NOI* ' * , " ' " f " "^'" ''^"S """S " c DN càng lón hi NQL se lua ehon cac CSKT làng LN, già Ihuvll H6 A o r v à T i " : T "'*'•'" ''"" "'y - ^ " ' M n ™ n994VA 1. p ' " ' " ^ ' " ' ™ ' " " ° ' ° (2001); Okabe (1994), Aokl va Pahick (1994)
C S J T '* "i''.'f" " " " '""2'- ' * " S cao NQL se lua cbon
cTàl^,',99'5:Qkr(T99;ì "^^"'"^ " ' ' « ^ *-<'^«
0 ^ 8 o " a V l s : r a L S ' o o " ? r ^ ^ ^ ^ - - - "
r,:^ " . " ' ' ' ' " * "i" " " " 8 vón lón NQL se lua ehon CStCT giam LN. Nghièn cùu này phù b o p voi K.L Hugemùn và M.E. Zmiicvvxki (1978).
5. Ket luàn
Nghién cùu này .xem xél ành huòng cùa c à c nhàn lo den vièc lua ehon CSKT cùà NQL e ù a 200 DN Viél Nam mera yét hén Ibi tmòng chùng khoàn, Tàc già kiem h a x e m Uéu 09 nhàn lo. dòn bay, khùng hoàn»
lai chinb, doanh thu quàn ly, Ty lé sò hUu c ù a NQL nll ro, kiem toan vién, m ù c dò s ù dung lao dóng, m ù c d ò su dung vón. ly le s ò huu ngàn hàng có ành huong dén su lua ehon CSKT c ù a NQL. Két qua cho Ihày lai eà cac nhan to deu ành buóng dén vièc lua ehon CSKT lang giàm LN cùa NQL, hong d o n h à n t ó Kiém loàn vien co ành huòng lón nhàt (bé s ó bela 0 34) /.
Tal liéu tham khào
Ailken. M. J & Loflus, J, A. (2009) •Determinants of accounung poliey ehoice in the Aushallan pron- erty indushy; A portfolio approach', Joumal of Accounhng and Finance, Voi 34, Issue 2, pp, 1-20
Aoki, M.and Patrick, H, (Eds.) 1994 The J a p a n e s e Main Bank Syslem- lls Relevanee for Developing and
Iransfomung Economles. Oxford University Press Ashlami, W. E., Tower, G. (2006). Accounhng- Paémé p ' " ""." ^'"" Cbàraclerishcs in the Asia C o ^ ^ r ! ? ' " " ; - ^ An inlemalional Empirical Tesi ol Coslly Conuachng Theorv, The Inlemalional Joumal of AccounUng, Voi. 41. Issue I, 1 - 2 1 • " • ' " " m a i o l p o l i e v ' t d ' i h ' ' b ^ T ' • ''°"'""^- ' ^ " - D^Pi-eciahon poliey and Ihe behavior of corporale prolils. Joumal of Accounhng Research 9, 351- 35X
Beasley, M.S (1996). An empirical analysis of the lelahon belween Ihe board of d l r e c r ' o m p o sihon and linancial slalement fraud, The Accounling Review, VoL 71 (4) pp 443-465 «ccounnng
Bearne, V, Slephen. B., David E Brian 1 s, „ s m o l i ' u ^ : \ T ? • ^ ' - - n - y " - " d I n f e r e smoolbing. A posihve accounhng approach' Journal Of Business Finance ^ Accounhnl, V^i" 21 , t s ' u e e " p p
Beallj'. A. & Weber, J (2003), T h e effeets of débl contracling on volunlaiy accounhng m e L d changes , The Accounling Review, Voi. 78, "ssue t pp Becker, C, L., .M L. DeFond, J. Jlambalvo and K R Subramanyam, 1998 The Effect nf A,,a', r . ^ Eamings Managemenl r ó , ' ' ' " " " l y on Research 15 ( T ) ' 1 ^ 4 '"'""""P'"^'y Accounling
Bouen, R.M & shores, D (19951 .si^i, i. ...
Z m ^ ' o l t ^ "" - » - « " S m e l b * S t é ' Journal_of Accounhng and Economles. Voi. 20 p p '
