KHOA HOC CONG N G H |
TUYEIV CHQIV, XAC flllVH KHOAIMG CACH TROIMG VA LIEU LLTOIVG PHAIV BOIM THtCH HOP CHO DOIMG DAU XAIXIH IMHAP IMOI TRIEIM VOIMG TAI GIA LAM, HA IMOI
Nguyen TTianh Tu&^
T6MTAT
Thi nghiem dupe Uen hanh trong vu he thu nam 2016 va 2017 tai Gia Lam. Ha Noi nham danh gia tuy^n chpn gidng cd kha nang sinh trudng, phat trien tdt cho nang suat cao tir 11 dong dau xanh nhap npi ciia Philippin va An Do; dong thdi xac dmh khoang each trdng va lupng phan bon phii hop cho dong dau xanh tuy^n chon. Ket qua nghien ciiu da tuyen chpn duoc dong dau xanh D7 sinh trudng tdt thich hpp trong d vu be thu, chi^u cao cay dat 79,3 cm; nhiSm nhe sau benh hai va kha nang chdng do lot, khong tach vo qua; sd qua/cay dat 13,4 qua va nang suat thuc thu dat 1,65 tan/ha. Khoang each trdng va lupng phan bon c6 anh hudng den sinh trudng, cac yeu to cau Ihanh nang suat cung nhu nang suat thuc thu cua dong dau xanh D7.
Khoang each trdng Kl (40 cm x 15 cm) va lugng phan bon P3 (2 tan huu ca vi sinh + 400 kg voi hot /ha + 50 kg N: 75 kg PaO^: 75 kg K-JO) tbich hpp cho dong dau xanh nhap noi D7 dat nang suat cao nhat (1,85 tan/ha) trong vu h6 thu tai Gia Lam, Ha Noi.
Tu khda.' Bau xanh, nhap npi, sinh trudng, nang suit, khoang each trdng, phan bdn, vu he thu.
I.B^TVANOE
Dau xanh (Vigna radiata L. Wilczek) la cay ho dau ngdn ngay, cd gia tri kinh t^ va dmh dudng eao, la nguon cung cap dinh duong cho con ngudi (Keatinge etal., 2011). Hat dau xanh chiia nhieu chat dinh dudng va rat nhieu vitamin nen tir lau con ngudi da biet che bien nhieu thuc phdm tir hat dau xanh nhu gia dd, keo, banh, xdi, che, chao.... (Tran Van Lai, 1993). Cay dau xanh ddng vai trd quan trgng ddi vdi mpt so qudc gia thudc mi^n Nam va Ddng Nam chau A nhu Thai Lan, Sri Lanca, An Dp, Myanma, Bangladesh, Indonesia... Hien nay ed 29 qudc gia trong dau xanh vdi diin tich khoang 6 trieu ha va san luong 3 hieu tan (Nair etal, 2014).
O Viet Nam dau xanh la cay trong cd y nghia quan trong trong hd thong nong nghiep, cd th^ duoc trdng xen eanh, gdi vu va mang lai hieu qua kinh te cao cho cac hd ngheo va san xuat nhd, dac biet doi vdi cac tinh mi^n Trung va Tay Nguyen (Pham Van Thieu, 2009). Mac dii cay dau xanh da duge gieo trong tir lau song dien tich gieo trdng cdn manh miin, rai rac tir Nam ra Bac, tir cac tinh ddng bang den Trung du va miin niii. Ben canh do cay dau xanh khdng duge xem la cay trdng chinh, ngudi dan chu yeu chi trdng cac gidng dia phuong de tang gia va khdng chu trgng den cac bien phap ky thuat eanh tac nhu mat dp trong, luong phan bdn... vi vay dien tich va san luong dau xanh cdn han ch^, nang suat cdn rat thap. Do dd can day manh cdng tac nghien
' Khoa Nong hoc. Hpc vien Nong nghiep Viet Nam
cuu de dua ra bd giong tdt, cd nang suat cao thich img vdi di^u kien canh tac b timg vimg sinh thai. Ben canh dd cin nghien cuu cac bien phap ky thuat nhu khoang each trong, lupng phan bdn phii hgp.... nham nang cao nang suat va hieu qua san xuat dau xanh d nudeta.
De gop phan md rdng dien tich va c6 the hinh thanh vimg san xuat hang boa tap trung cho cay dau xanh de dap img nhu cau tieu thu trong nude va xuat khau thi tuyen chon gidng mdi va xac dinh khoang each trdng, lugng phan bdn thich hop cho dau xanh la rat can thiet trong giai doan hien nay.
2 . VAT UEU VA PHUDNG P H A P NGHIEN CUU 2.1. V|t li$u, thdi gian va dia dilm nghidn cuu Vat lieu nghien cim gom 11 ddng, gidng dau xanh nhap ngi tir Phibppin va An Dd duge chgn lpc, lam thuan tai Viet Nam (ky hieu tic Dl den DIO), trong dd gidng DXll duge sir dung lam doi chung.
Thi nghidm tiiyen chgn gidng tien hanh trong vu he thu nam 2016 va 2017. Thi nghiem danh gia anh hudng cua khoang each trong va lugng phan bdn duoe tien hanh trong vu he thu nam 2017. Nghien ciru dugc trien khai tai khu thi nghiem ddng rudng Khoa Ndng hoc - Hgc vien Ndng nghiep Viet Nam.
2.2. Phucmg ph^p nghidn cuu 2.2.1. Bd tii till nghiem
Thi nghiem tiayen chon gidng dugc bd tri theo ki^u khdi ngau nhidn hoan toan (RBCD) vdi 3 lan nhac lai. Dien tich d thi nghiem la 10 m- (4 m x 2,5 m), gieo hang each hang 40 cm. Khoang each hat gieo la 15 cm. Thi nghiem nghien cuu anh hudng
NONG NGHIEP VA PHATTRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2018 23
KHOA HOC C 6 N G NGHfi
ciia khoang each trdng va lieu lupng phan bdn cho gidng dupe tuyen chgn hd tri kieu chia Id (Split - Plot) vdi 3 lan nhac lai. 0 nhd - phan hdn, 6 Idn - khoang each trdng. Dien tich mdi d nhd - 5 m^, didn tich mdi d Idn - 20 m^. Phan hdn ndn cho 1 ha: hdn 2 tan huu co vi sinh Sdng Gianh + 400 kg vdi bgt/ha. Cac miic phan bdn gdm (tinh cho 01 ha): PI - (nen + 30 kg N: 45 kg P^Or; 45 kg K^O); P2 - (n^n + 40 kg N : 60 kg P.Os! 60 kg K2O); P3 - (nen + 50 kg N: 75 kg P^O.,: 75 kg K^O) va P4 - (n^n + 60 kg N: 90 kg P^O^:
90 kg K2O). Khoang each trdng gdm 3 cdng thttc: Kl - (40 cm X 15 cm), K2 - (40 cm x 20 cm), K3 - (25 cm X 20 cm).
2.2.2. Chi tidu tiieo ddi
Ap dung theo Quy chuan QCVN 01-62:
2011/BNNPTNT (Bd Ndng nghiep va PTNT, 2011).
2.2.3. Phuong phip xulysdUeu
Sd Ueu dugc do dem, thu thap va xu ly theo phuong phap phan tich phuong sai (ANOVA) bang phan mdm IRRISTAT 5.0 va phan mdm Microsoft Excel 2010.
3. KET QUA NGHIEN CUU VA THAU LUAN
3.1. K^t qua tuy^n chgn gidng d|iu xanh suih trudng phdt tri^n tdt, nang suat eao
3.1.1. Then gian qua cae giai doan sinh tnrdng ciia cie dong dau xanh
Bang 1. Tlidi gian qua cac giai doan sinh trudng cua ckc ddng dgu xanh d vu hd thu
TT
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ten dong, giong DXll (d/c)
Dl D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 DIO
Thoi gian tir
g i e o - moc 3 3 4 3 4 4 3 4 4 3 4
Dffn vi Thai gian moc - ra
hoa 36 29 35 38 39 38 34 30 37 39 35
Thtxi gian ra hoa 15 14 20 17 18 19 16 13 18 20 16
inh: ngay Thtri
gian sinh truong
69 61 74 73 74 73 68 67 72 71 70
thdi gian tii gieo d^n mgc cua cac ddng dau xanh d vu he thu dao ddng 3 - 4 ngay. Thdi gian tir mgc ddn ra hoa dao ddng 29 - 43 ngay, cac ddng d^u thudc dang hoa nd tap trung d mirc trung binh (thdi gian hoa nd keo dai 16 - 30 ngay), ngoai trir ddng D l va D7 thudc dang hoa nd tap trung (thdi gian ra hoa tuong img la 14 va 13 ngay. Gidng ddi chung DXll cd thdi gian ra hoa kha tap trung (15 ngay). Thdi gian sinh truong (TGST) cua cac ddng dau xanh dvu he thu dao ddng 61 - 74 ngay, trong dd ba ddng Dl, D6 va D7 cd TGST ngdn nhjit, chi sau 61, 68 va 67 ngay da eho thu hoach. Gidng ddi chimg DXll co TGST 69 ngay.
3.1.2. Mot sd ehi tidu sinh trudng eua eac ddng dau xanh nghidn cuu
Ket qua danh gia mdt sd chi tieu sinh trudng duoc the hien dbang 2:
Bang 2. Mdt sd chi tidu sinh trudng ciia ckc ddng dgiu xanh trong vu hd thu
TT
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ten dong, giong DXll (d/c) Dl D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 DIO CVfit)
LSD0.X Chi^u cao than chinh (cm) 82,7 83,9 84,2 86,7 81.3 75.4 87,4 79,3 62,5 91,3 77,5 6,2 3,42
So d6t/than
chinh 12,4 13,5 12,7 12,1 13,6 13,3 13,5 13,1 11,2 13,0 12,1 3,7 0,76
Sola/
than chinh
9,5 8,7 9,1 9,0 8,8 7,8 9,4 8,7 9,2 9.7 8,6 4,4 0,66
Sd canh cap 1
0,5 1.3 0,5 0,4 1,2 0,4 0,3 0,7 0,3 0,5 0,4 8,1 0,64
Ghi chii: So lieu trung binh vuhethu nam 2016 va2017
Ket qua theo doi thoi gian qua cac giai doan sinh tniOTig cua cac dong dau xanh a bang 1 cho thay.
Ghi chii: So heu tivng binh vuhethu nam 2016 va2017
ChiSu cao caycua cac dong dau xanh dat 62,5 - 91,3 cm. Trong do thap nhat la cac giong D5 va D8, chieu cao chi dat 75,4 cm va 65,2 cm. Dong D9 c6 chi^u cao Ion nhat (dat 91,3 cm), giong d6i chung DXl 1 CO chieu cao 82,7 cm.
So dot/than chinh ctia cac dong dau xanh it co
24 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2018
KHOA HOC CONG NGHl su khac bidt va khdng chenh lech so vdi ddi ehung,
dao ddng 11,2 - 13,6 ddt, trong dd ddng D8 cd sd dot/than ehinh thap nhat (chi dat 11,2 dot). Cae ddng Dl, D4 va D6 ed sd dot/than chinh cao nhat, dat ti-en 13,5 ddt. Gidng ddi chung DXll cd 12,4 ddt.
* Sd la/than chinh: cua cac ddng dau xanh it ed su chenh leeh va khdng sai khac so vdi ddi chung, dao ddng 7,8 - 9,7 la, thap nhat la ddng D5 - chi dat 7,8 la. Cd 5 ddng cd sd la ti-dn 9 la, gdm D2. D3, D6, D8 va D9; gidng ddi chung DXll dat 9,5 la.
* Sd cinh cap 1: Sd canh cap 1 cua cac ddng dau xanh cd su hien ddng Idn va dao ddng 0,3 - 1,3 canh.
Chi cd ddng Dl va D4 phan canh manh, ed sd eanh cap 1 cao vugt trdi so vdi ddi ehung b mifc ed y nghia thdng kd. Cac ddng cdn lai deu cd sd canh cap 1 dudi 1 canh, trong do ddi chung DXll chi dat 0,5 canh.
3.1.3. Mue dp nhidm sau benh hai, kha nang ehdng do vi tinh tich vd qua
Ket qua theo ddi miic do nhiem sau benh hai cho thay, cac ddng dau xanh nghien ciiu hi sau cudn la, sau due qua va benh ddm nau gay hai, tuy nhien miic dg gay hai d miic nhe (Bang 3).
Bkig 3. Miic do nhi^m sAu, benh h^i va khd nang chdng do ciia c ^ ddng dau xanh trong vu h6 thu
TT
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ten dong, gidng DXll (d/c) Dl D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 DIO
Sau cuon la
(%)
3,0 2,4 3,8 3,1 3,2 2,3 1,7 2,3 2,2 3,4 2,7
Sau due qua
(%)
24,5 21,4 24,0 23,4 21,2 18,0 22,5 15,6 23,1 17,2 21,6
Benh dom nau (diem)
1 2 1 1 2 1 1 1 1 2 1
Kha nang ch6ng do
Nhe Trung binh
Nhe Nhe Nhe Nhe Nhe Kh6ng &6
Nhe Khong do
Nhe Ghi chii: Sdlieu tivng bmh vu he thu nam 2016 va2017
Sau cudn li khdng gay hai nhifiu vdi cac ddng dau xanh ti-ong vu he thu. Ty le la bi gay hai d c^e ddng dao ddng 1,7% - 3,8%. Sau due qui xuitt hien
khi dau xanh hat dau trong giai doan hinh thanh qua non d^n khi thu hoach qua. Ket qua cho thay, cac ddng dau xanh deu hi sau due qua gay hai, tuy nhien miic dp gay hai d mirc nhe, ty le bi hai 15,6% - 24,5%.
Trong do eac ddng D5, D7 va D9 nhidm nhe nhat, ty le hi hai tirong img 18%, 15,6% va 17,2%. Gidng ddi chimg DXll cd ty le hi hai la 24,5%.
Bdnh ddm nau: O vu he thu thdi tiet thuan lgi, nhiet do cao, ^m dd thap nen eac mam mdng gay benh do cac bao hi nam la rat thap. Do vay cac ddng dau xanh nghien ciiu bi gay hai b mirc nhe, diem 1 - 2. Cac ddng Dl, D4 va D9 hi gay hai d mue diem 2, cac ddng cdn lai va ca gidng ddi chimg DXll ehi bi hai dmuc diem 1.
Kha nang chdng ddciis. cac ddng dau xanh deu b miic nhe. Chi cd ddng Dl bi do b mue trung binh, cac ddng D7 va D9 khdng hi do (hau het cac cay deu diing thang), gidng ddi chiing DXll bi do nhe. Tat ca cae ddng dau xanh deu khdng bi tach vd qua.
3.1.4. Cic yeu td cau thanh nang suit vi nang suat cua cic ddng dau xanh
Ket qua thi nghiem d hang 4 cho tiiay:
Sdqui/ciy:s6 qua/cay cua cac ddng dau xanh dao ddng 10,0 - 13,4 qua, trong do D2, D4 va D7 cd sd qua/cay cao nhat, dat tr6n 12 qua, tuy nhien khdng cd su sai khae so vdi gidng ddi chiing DXll (dat 12 qua).
Sd hat/qua ciia cac ddng dau xanh dat 9,2 - 11,2 hat/qua. Hau het cac ddng ddu cd sd hat/qua vugt hon so vdi ddi chiing DXll (9,2 hat/qua) d mice cd y nghia thdng ke, ngoai hii ddng Dl, D4 va D5. Hai ddng D2 va D3 ed sd hat/qua dat eao nhat vdi 11,2 va 11,1 hat/qua.
Khdi lupng 1000 hat dm cac ddng dau xanh bien ddng trong khoang 48,0 - 65,3 g. Cae ddng D4, D5 va D7 cd khdi lugng 1000 hat dat cao nhat (O-en 65 g), vugt hon ddi chimg (60,4 g) d miic cd y nghia thdng kd.
Nang suit tiiue thu (NSTT)'- ciia cac ddng dau xanh it cd su sai khac va dao ddng 1,26 - 1,65 tan/ha.
Trong sd cac ddng nghien cuu chi duy nhat ddng D7 cd NSTT cao vuot ti-gi hon ddi chimg DXll (dat 1,45 tan/ha) b miie ed y nghia thdng ke. Qua ket qua danh gia da xac dinh ddng D7 smh tiirdng, phat tiien tdt va cho nang suat thuc thu cao tiong vu he thu (dat 1,65 tan/ha).
NONG NGHIEP VA PHATTRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2018 25
KHOA HOC CdNG NGHE Bang 4. C4c y & to cSu thAnh nang suat va nang su&
TT
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Ten dong, giong DXll (d/c) Dl D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 DIO CV(X) LSDao,
So qua tren caj^
(qua) 12,0 11,3 12,0 11,0 12,3 10,7 10,6 13,4 10,0 11,0 10,5 7,2 2,36
So hat/qua
(hat) 9,2 9,7 11,2 11,1 9,3 9,9 10,7 10,3 10,2 10,6 10,0 4,0 0,69
MIOOO (g) 60,4 48,0 52,4 51,6 65,3 64.0 60,8 65,1 58,5 45,7 63,1 5,0 2,84
Nang suat thuc
thu (tan/ha)
1,45 1,27 1,38 1,37 1,51 1,42 1,52 1,65 1,26 1,26 1,46 5,6 0,15 Ghi ehu: Sdlieu tiimg binh vu he thu nam 2016 vi2017
3.2. Anh hudng e i a khoang c^ch trdng v^ lugng phan bdn d^n smh trudng vk nang suat eua ddng dau xanh D7 h-ong vu h6 thu 2017
Tren eo cd ke thica cae ket qua nghien ciiu trong vu he tbu nam 2016 da tidn hanh danh gia anh hudng ciia khoang each trdng va lupng phan bdn den cac chi tieu sinh trudng cua ddng dau xanh D7 trong vu he thu nam 2017.
3.2.1. Anh hudng cua khoing cich tidng va lupng phan bdn den cic chi tieu sinh trudng cua ddng dau xanh D7
Ket qua nghien eiiu b bang 5 cho thay: Thdi gian sinh trudng eua ddng dau xanh b cac cdng thiic it cd su chenh lech va bidn ddng 71 - 73 ngay. O cac miic phan bdn khac nhau cua khoang each trdng K3 thdi gian sinh trudng cua gidng dai hon va dat 73 ngay.
Chidu cao eayb cac cdng thuc bien ddng tir 68,6 - 78,7 cm. Giira cac cdng thiic khoang each trdng va
mirc phan bdn chidu cao cay cd su chenh lech rd ret, trong dd chieu cao eay dat Idn nhat d cdng thiic K2P2 (78,7 cm). Ket qua cho thay, d khoang each ti-dng K3 chieu cao cay dat Idn nhat va su sai khae ed y nghia thdng ke so vdi hai khoang each cdn lai.
Khi tang lugng phan bdn Idn thi chieu cao cay cung tang va b miic phan bdn P4 chieu cao ed gia tri Idn nhat, sai khae cd y nghia thdng ke.
Sd ddt/than chinh b cac cdng thiic dao ddng 11,3 - 12,8 ddt, ti-ong do K2P4 va K3P4 cd so ddt/than chinh Idn nhat, tuong iing gia tri 12,8 va 12,7 ddt/cay. O cac cdng thiic khoang each trdng khdc nhau sd ddt/than khdng cd su khac hiet. Khi tang miic phan bdn thi sd ddt/than chinh cung tang, tuy nhien giiia cae cdng thirc su sai khae la khdng dang ke.
Sd la/than chinh. Sd la tren than ehinh b cac cdng thuc dao ddng 8,5 - 9,6 la/cay, trong dd cdng thiic K2P2, K2P4 va K3P4 cd sd la dat Idn nhat (dat 9,4, 9,6 va 9,4 la/cay). Khi xet neng d ba khoang each trdng sd la/than chinh cd su sai khae ro ret, neu trdng d mat do thua - cdng thicc K2 (40 x 20 cm) thi sd la tren than chinh dat gia tri cao nhat - 9,4 la (sai khac vdi hai khoang each trdng cdn lai cd y nghia thdng ke). 6 cac miic phan bdn khac nhau sd la tren than chinh it cd su khac hiet, ngoai trir mue phan bdn P4. Khi tang lugng phan bdn len P4 thi sd la dat cao nhat - 9,4 la, sai khac so vdi cac cdng thiic cdn lai d mue cd y nghia thdng ke.
Sd eanh cap 1. O cac cdng thirc phan bdn va khoang each trdng, sd canh cap 1 dao ddng 0,3 - 1,1 canh/cay, trong dd cdng thuc K2P4 cd sd canh c^p 1 vugt trdi d mifc cd y nghia thong ke so vdi cac cdng thirc cdn lai (dat 1,1 canh). Khi xet rieng timg yeu td CO the thiy, sd eanh cap 1 khdng cd su sai khac va dao ddng 0,4 - 0,8 canh/cay. Trong dd cdng thiic khoang each trdng K2 (40 cm x 20 cm) cd sd canh cap 1 Idn nhat - 0,8 canh. Dieu nay cho thay, ndu trdng b mat do tiiua cay sinh trudng khoe, dan tdi tang sd canh cap 1. Giira cae mite phan bdn khac nhau sd canh cap 1 khdng ed su sai khac cd y nghia thdng ke.
Bang 5. Anh hudng ciia khoang cdch trdng vk lugng phan bdn d^n mgt sd chi ti^u sinh hTiong ciia ddng dSiu xanh D7 ti-ong vu hi thu 2017
STT 1 2
Cong thiic K l P l K1P2
TGST (ngay) 71 71
Chieu cao cay (cm) 70,2 69,5
So dot/than chinh (ddt)
11,3 11.7
So la/than chinh (la)
8,7 8,8
So canh cap 1 (canh)
0,4 0,6
26 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2018
KHOA HOC CdNG NGH|
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TB khoang
each TBphan
bon K1P3 K1P4 K2P1 K2P2 K2P3 K2P4 K3P1 K3P2 K3P3 K3P4 Kl K2 K3 PI P2 P3 P4
71 71 71 71 71 72 72 73 73 73
LSDD fl5 khoang each LSDoosPhan bon
LSDf) (,5 khoang each *phan bon CV%
74,6 77,3 76,5 78,7 68,6 76,4 76,1 75,8 77,4 77,6 72,9 74,9 77,4 75,1 74,5 73,5 77,1 2,5 2,3 3,2 58
12,4 12,2 12,1 12,6 12,2 12,8 11,8 12,3 12,4 12,7 11,9 12,4 12,3 11,7 12,2 12,3 12,6 0,5 0,4 0,5 4,2
9,0 9,1 9,3 9,4 9,2 9,6 8,5 9,1 9,2 9,4 8,9 9,4 9,1 8,8 9,1 9,1 9,4 0,3 0,4 0,2 5,1
0,5 0,3 0,6 0,7 0,8 1,1 0,3 0,4 0,5 0,3 0,5 0,8 0,4 0,4 0,6 0,6 0,6 0,4 0,3 0,5 5,7 Ghi chii: TGST- Thdi gian sinh trudng
3.2.2. Anh hudng cua khoing cich tiong va luong phan bon den mm: dp nhidm sau benh eua ddng dau xanh D7 tiong vu he thu 2017
Bang 6. Anh hu6ng ciia khoang cdch h-dng va lugng phan bdn d^n miic dd nhidm sau bdnh hai trong vu
hd thu 2017
sn
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Cong thirc KlPl K1P2 K1P3 K1P4 K2P1 K2P2 K2P3 K2P4 K3P1 K3P2 K3P3 K3P4
Sau cuon la
(%)
1,5 1,3 1,5 2,0 1,4 1,9 2,1 2,5 2,4 2,6 2,7 3,0
Sau due qua (%)
8,5 9,3 8,9 8,1 4,7 6,5 6,7 6,9 5,1 5,8 6,5 7,9
Benh ddm nau
(diem) 1 1 1 2 1 1 1 2 2 2 3 3 Trong didu kien vu he thu 2017 tai Gia Lam, Ha Ndi ddng dau xanh D7 ehu ydu hi sau cudn la va sau due qua va hdnh ddm nau gay hai (Bang 6). Sau
cudn la xuat hidn nhieu vao giai doan cay dau xanh sinh trudng than la manh, tuy nhien, mirc dd gay hai b miie nhe. Trong cae cdng thiic trdng cd the thay rd, d khoang each K3 (mat do trdng cao) va miic phan bdn Idn thi ty le nhiem sau cudn la gay hai cao hon. Ty le bi sau due qua hai dao ddng 4,7% - 9,3%, tuy nhidn miic do gay hai nhe khdng lam anh hudng tdi nang suat eua dau xanh. Nhm chung b cae mire phan bdn cao va mat do trdng day thi miic dd sau hai cao hon. O vu he thu 2017 ddng dau xanh D7 bi nhidm benh ddm la, tuy nhien miic do nhiem kha nhe. O mue phan hdn cao va mat dd trdng day miic do nhidm benh Idn hon (diem 2 - 3).
Kdt qua danh gia kha nang chdng do va tinh tach vd qua cua ddng dau xanh d cac cdng thirc cho thay ddng dau xanh nay hau nhu khdng bi do va ddu khdng hi tach vd qua. Day la mot trong nhiing cac uu diem eua ddng dau xanh mdi nay.
3.2.3. Anh hudng eiia khoing each tidng va lupng phAn bdn ddn yeu td ciu thanh nang suit va nang suat ciia ddng diu xanh D7 tiong vu he thu 2017
Nang suat eua dau xanh la kdt qua tdng hgp ciia cae yen td cau thanh nang suat nhu: Sd qua/cay, sd hat/qua va khdi luong 1000 hat. Cac yeu td nay phu
KHOA HOC C6NG NGHfe thudc tinh di truydn va didu kien ngoai canh cung
nhu ky thuat eanh tac. Ket qua danh gia vi cac yeu td cau thanh nang suat va nang suat dau xanh duge trinh hay dbang 7.
Sd qui/cay. La chi tieu cd y nghia quyet dinh nang suat cay dau xanh. Cac khoang each ti-dng va cac mu'c phan bdn khac nhau da anh hudng den sd qua/cay. Trong vu he thu 2017 sd qua/ eay ciia ddng dau xanh D7 b cac cdng thiie dao ddng 10,8 - 16,5 qua/cay. Trong dd cdng thirc K2P3 va K2P4 cd sd qua/cay Idn nhat va sai khac cd y nghia thdng ke so vdi eac cdng thuc cdn lai (dat 15,7 va 16,5 qua/cay). Khi xet rieng cac khoang each trdng cd the thay cd su chenh lech ve sd qua/cay va dao
ddng tir 11,4 ddn 15,1 qua/cay. Trong dd cdng thirc khoang each K2 (40 x 20 cm) cho sd qua tren eay Idn nhat (15,1 qua), sai khac so vdi hai cdng thiic Kl va K3 d miic cd y nghia thdng ke. O cac miic phan bdn khac nhau sd qua/cay ciing ed su chenh Idch dang ke va bien ddng tii 12,3 den 14,4 qua/cay va dat gia tn cao nhat d miic phan bdn P4, dat gia tri thap nhat b miic phan bdn PI.
Sdhat/qui. b cac khoang each trdng khae nhau va cac miic phan bdn khac nhau so hat tren qua khdng cd su khac bi&t va dao ddng 10,2 - 11,1 hat/qua. Khi xet ridng timg yeu td ed the thay sd hat/qua khdng ed su sai khac d mirc cd y nghia thdng ke.
Bang 7. Anh hudng ciia khoang c ^ h trdng va lugng phan bdn d^n cac y^u td e^u thinh nang su^t sk nang su^t cua ddng dau xanh D7 trong vu hd thu 2017
sn
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TB khoang
each TBphan
bon
Cong thiic KlPl K1P2 K1P3 K1P4 K2P1 K2P2 K2P3 K2P4 K3P1 K3P2 K3P3 K3P4 Kl K2 K3 PI P2 P3 P4 LSDaa^ khoang each LSDoo^phan bon
LSDnm khoang each *phan bon CV(M)
Sd qua/cay (qua)
12,0 12,2 12,2 14,1 13,9 14,1 15,7 16,5 10,9 11,3 10,8 12,6 12,6 15,1 11,4 12,3 12,5 12,9 14,4 2,3 1,4 2,5 7,8
Sd hat/qua (hat)
10,6 10,2 10,7 11.1 10,8 10,6 10,4 10,8 10,6 10,2 10,2 10,1 10,7 10,7 10,3 10,7 10,3 10,4 10,7 0,7 0,4 0,8 4,4
MIOOO hat
fe)
64,2 63,8 63,5 62,5 62,9 63,6 64,8 64,8 64,9 64,2 63,0 63,5 63,5 64,0 63,9 64,0 63,9 63,8 63,6 1,1 0,7 1,2 1,0
Nang su^t thuc thu (lAi/ha)
1,69 1,78 1,85 1,63 1,46 1,64 1,55 1,64 1,62 1,73 1,49 1,72 1,74 1,57 1.64 1,62 1,67 1,58 1,74 0,22 0,15 0,21 8,5 Khdi lupng 1000 hat O cae khoang each ti-dng
khac nhau khdi luong 1000 hat dao ddng hi 63,5 den 64.0 g, trong dd d cdng tiiue K2 khdi lugng 1000 hat cao hem hai cdng thiic cdn lai va dat 64,0 g, tuy nhien su sai khac giiia cae cdng thirc ti-dng khdng ed y nghia thdng ke. O cac mirc phan bdn it thay cd su khac biet ve khdi lugng 1000 hat.
Nang suit thuc thu (NSTT): Giua cae cdng thiic khoang each trdng NSTT khdng ed sai khac va dao ddng 1,57 - 1,74 tan/ha, trong dd eao nhat la khoang each ti-dng Kl (1,74 tan/ha) va thap nhat la K2 (1,57 tan/ha). NSTT d cac miic phan bdn khac nhau bien ddng khdng dang ke tii 1,58 den 1,74 tain/ha, ti-ong dd d mirc phan bdn P4 dat cao nhat
28 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2018
KHOA HQC C O N G N G H I
(1,74 tan/ha) va b mirc P3 la tiiap nhat - 1,58 tan/ha. Phan tich anh hudng ddng thdi cua yen td khoang each trong va miie phan bdn cho thay, b cdng thiic K1P3 nang suat thuc thu cao nhat (1,85 tan/ha), cao hon cdng thue ti-dng dai ti-a K1P2 (1,78 tan/ha) la 0,07 tan/ha; tiep ddn d cdng thirc K3P2 (1,73 tan/ha). Thap nhat d cdng tiiirc K2P1 (1,46 tan/ha).
4.KETLU9IUVABENeH|
Cac ddng dau xanh nghidn ciiu cd thai gian smh trudng 61 - 74 ngay, chieu eao cay dat 62,5 - 91,3 cm, 11,2 - 13,6 ddt va 7,8 - 9,7 la/cay. Cac ddng dau xanh cd sd canh cap 1 dat 0,3 - 1,3 canh/cay, nhidm nhe sau benh hai, cd kha nang chdng dd tdt va khdng tach vd qua. Sd qua/cay ciia cae ddng dau xanh nghien ciru dat 10,0 -13,4 qua va nang suat thtre thu dat 1,26 tan/ha -1,65 tan/ha.
Tuyen chgn dugc ddng dau xanh D7 sinh trudng tdt, thich hgp trong d vu he thu, cd chieu cao cay dat 79,3 cm, it phan canh (0,7 canh cap 1/cay), nhidm nhe sau benh hai va kha nang chdng do tdt, khdng tach vd qua; sd qua/cay dat 13,4 qua; sd hat/qua la 10,3 bat; khdi luong 1000 hat dat 65,1 gam va nang suat thuc thu dat 1,65 tan/ha.
Khoang each trdng va lugng phan bdn anh hudng den sinh trudng va cac yeu td cau thanh nang suat cung nhu nang suat thuc thu cua ddng dau
xanh D7. Khoang each trdng 40 cm x 15 cm va lugng phan bdn 2 tan hiiu ea vi sinh Sdng Gianh + 400 kg vdi bdt + 50 kg N: 75 kg P^O^: 75 kg K^O/ha thich hgp cho ddng dau xanh D7 dat nang suat thuc thu cao nhat trong vu he thu tai Gia Lam, Ha Ndi.
TAI LEU THAM KHAO
1. BdNdngnghiepvaPTNT(2011).Quychuan ky thuat qudc gia ve khao nghiem gia tri canh tac va str dung cua gidng dau xanh. QCVN 01-62 2011/BNNPTNT.
2. Pham Van Thidu (2009). Cay dau xanh; Ky thuat trdng va che bien san pham. Tai ban lan thir 6.
NXB Ndng nghiep.
3. Tran Van Lai, Tran Nghia, Ngd Quang Thang, Le Tran Timg va Ngd Due Duong (1993). Ky thuat gieo trdng Lac, Dau, Vimg. Nha xuat ban Ndng nghiep. Ha Ndi.
4. Keatinge J., W. Easdown, Y. S. Chadha and S. Shanmugasundaram (2011). Overcoming chronicmalnutrition in a future warming world; the key mportance of mungbean and vegetable soybean.
Euphytica 80:129-141.
5. Nair R. M., R Y. Yang, W. J. Easdown, D.
Thavarajah, J. A. Hughes and J. D. Keatinge (2014).
Biofortification of mungbean (Vigna radiate L.) as a whole food to enhance human health. J. Sci. Food Agric. 93; 1805-1815.
SELECTION AND DERTIMINATION OF OPTIMUM PLANT SPACING AND FEETHIZER LEVEL FOR POTENTIAL INTRODUCED MUNGBEAN GENOTYPES AT GIA LAM, HA NOI
Nguyen Tiianh Tuan Summary
The experiments were conducted in summer-autumn cropping season 2016 and 2017 at Gia Lam, Hanoi (0 to select mungbean genotypes showmg good growtii and high yield performances from 11 mtroduced genotypes of Philippines and India and (ii) to determine the optimum plant spacing and fertilizer level for selected mungbean genotypes. The results suggested that D7 showed good growth performance in summer-autumn cropping season following characteristics: plant height 79.3 cm; pest, logging and pod shattenng resistances; 13.4 pods per plant and seed yield 1.65 tons per hectare. The plant spacing and fertilizer level influenced the growth, yield components and seed yield of D7 mungbean. Highest seed yield of (1.85 tons per hectare) were obtained in summer-autumn cropping season at Gia Lam- Hanoi when D7 mung bean were planted at Kl plant spacing (40 x 15 cm) and P3 fertilizer level (2 tons microbiological fertilizer + 400 kg lime + 50 kg N +75 kg P2O5+75 kg K^O ha').
Keywords: Mungbean, growth, yield, plant spacing, fertilizer, summer-autumn.
Ngudi p h ^ bi$n: TS. Nguydn Thidn Luong Ngdy nhan b^: 14/5/2018
Ngay thdng qua phan bien: 14/6/2018 Ngiy duyat dang: 21/6/2018
NONG NGHIEP VA PHATTRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 11/2018 29
