LI N K T M NG TRONG K NH T B N B N O

(1)

ThS. KTS. VŨ LAN ANH

Cảnh quan và h sinh thái là những giá trị c bi t của biển. Phát triển kinh tế biển mà làm mất i các giá trị này t c là phát triển kh ng bền vững. T m và t m của các nhà hoạch ịnh kinh tế, quy hoạch theo cấp và kh ng chịu áp l c của bất kể tác ng nào, chính là giải pháp hi u quả nhất cho kinh tế biển biển ảo Vi t Nam h m nay và ngày mai. y là th i cơ cho các tỉnh ang th c hi n quy hoạch tích h p theo Lu t Quy hoạch mới, trong khi kh ng có quy hoạch V ng kinh tế nào th c s ư c ph duy t hay ịnh hướng ể h p tác, li n kết phát triển bền vững.

LI N K T M NG TRONG K NH T B N B N O

B n o t am

H nh dáng đ t n c Vi t Nam dài h p ch y d c t B c xu ng Nam h ng m t ra bi n Đ ng t Trà C Qu ng Ninh đ n m i Cà Mau c c Nam r i quay phía T y ng c l n Hà Ti n Ki n Giang h ng sang v nh Thái Lan t o n n b bi n Vi t dài km và g n

đ o l n nh C nh quan tuy t đ p và h sinh thái bi n là nh ng giá tr n i tr i l n nh t c a Bi n Thi n nhi n đã ban t ng cho Vi t Nam nh ng bãi bi n v nh đ p nh v nh H Long đ c UNESCO c ng nh n di s n thi n

nhi n th gi i B n c nh đó là các v nh vào top đ p c a th gi i L ng C

Hu Nha Trang Khánh Hòa V nh Hy Ninh Thu n

V ng bi n n c ta có h n đ o l n nh khu v c sinh thái bi n đ o Tr n C T Qu ng Ninh Cát Bà B ch Long V H i Phòng hòn M Thanh Hóa C n C Qu ng Tr S n Trà H i V n Th a Thi n Hu C Lao Chàm

Qu ng Nam Lý S n Qu ng Ngãi Nam Y t qu n đ o Tr ng Sa Hòn Mun Khánh Hòa Hòn Cau Phú Quý

B nh Thu n C n Đ o Bà R a V ng Tàu C n Gi TP H Chí Minh Phú Qu c Ki n Giang

K nh t b n à s kha thác qu t n b n

Ngu n tài nguy n và s n v t t bi n c ng đem l i ngu n l i cho c d n bi n x Vi t đ c ví von trong c u

r ng vàng bi n b c T hàng tr m n m tr c vi c giao th ng bu n bán b ng đ ng bi n đã đ c các tri u đ nh phong ki n xem tr ng Nh ng v ng d n c ven bi n xu t hi n ngày

N N

QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 46

(2)

S các ngành kinh t bi n tại nư c ta

C Lao Chàm, Qu ng Nam

Thành ph bi n Nha Trang càng nhi u và phát tri n tr n n s m

u t nh V n Hoa V n Đ n ph Hi n H ng Y n H i An Qu ng Nam Sài Gòn C n Th

Sau khi thành l p N c Vi t Nam D n ch c ng hòa và sau gi i phóng th ng nh t đ t n c

ngoài Th đ Hà N i và thành ph H Chí Minh các thành ph có kinh t phát tri n đ u g n v i bi n v i h th ng c ng tàu bi n nh H i Phòng Đà N ng Nha Trang C n Th v n chuy n hàng hóa l n đi các n c V n ng l ng có Qu ng Ninh phát tri n c ng nghi p than và sau này là V ng Tàu phát tri n khai thác ngu n n ng l ng d u khí Nh v y mà các đ th ven bi n này c ng phát tri n nhanh chóng thu hút d n c đ n làm n sinh s ng

Tuy nhi n có nh ng th i k n n kinh t bi n n u ch d a vào đánh b t h i s n hay c ng bi n nh H i Phòng Đà N ng th c ng kh ng th phát tri n l n m nh th m đ c Nhi u khu v c ven bi n đã phát tri n thay da đ i th t khi có các lo i h nh c ng nghi p đ c đ u t nh Nghi S n Thanh Hóa V ng

ng Hà T nh Qu ng Tr M t s đ th ven bi n th c s phát tri n khi khai thác giá tr c nh quan c a bi n đ đ u t ngành c ng nghi p kh ng khói du l ch Các đ th ven bi n tr c đ y nh Bãi Cháy Đà N ng Nha Trang Phan Thi t V ng Tàu nay có th m V n Đ n Quy Nh n Tuy Hòa Cam Ranh Ninh Thu n đang li n t c phát tri n tr thành chu i đ th ven bi n v i nh ng khách s n resort đ p đ ng c p qu c t

Có nh ng d án khai thác qu đ t hi n có nh ng c ng có d án l i l n v phía bi n hay l n bi n t o qu đ t m i t o d ng quy ho ch khu đ th tuy n ph m i khang trang v n minh nh b Đ ng s ng Hàn Đà N ng R ch Giá Ki n Giang hay x y d ng các c ng tr nh vui ch i gi i trí nh Bãi Cháy Qu ng Ninh

Vi c thu hút d án đ u t c a các đ a

ph ng ch a có ch n l c d n đ n t nh tr ng đ u c đ t bu n bán b t đ ng s n nhà ngh d ng ven bi n làm cho giá đ t b đ y cao Hay nh vi c các đ a ph ng ch p thu n m i lo i h nh c ng nghi p d n đ n t nh tr ng m i tr ng h sinh thái bi n b x m h i nghi m tr ng tài nguy n đ t b s d ng lãng phí Nh ng khu đ t đ p ven bi n tr thành kh ng gian s d ng trong d

án ri ng c a các nhà đ u t khai thác t i đa m t đ và quy m t ng cao c ng tr nh

T t c nh ng th c t tr n đã phá v c nh quan và ch t t i l n h th ng h t ng k thu t chung c a khu v c trong khi c ng đ ng d n c đ a ph ng l i kh ng đ c h ng l i ích g t các d án này Nh ng h l y ng i d n ph i QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ I 46

(3)

đ i m t là d n c đ a ph ng kh ng còn l i ra bi n đ t n h ng kh ng khí bi n bãi bi n c ng nh th ng th c c nh quan nh tr c đ y Các khu v c d n c ven bi n kh ng còn đ t đ s n xu t th m chí ch u các h u h a l n T nh Ninh Thu n v i hai khu v c d n c ven bi n quy m tr n ngàn ha nh Thái An n i thích h p đ tr ng nh ng lo i c y n qu ngon nh nho cam nh ng theo quy ho ch khu v c này l i d ki n x y d ng nhà máy đi n h t nh n Tuy nhi n sau h n n m các d án tr n đã d ng kh ng tri n khai Các h d n n m trong quy ho ch này kh ng đ c c i t o x y d ng nhà c a kh ng đ u t s n xu t đ c tr n đ t đ hoang hóa Th m chí d n đã nh n ti n đ n b nh ng kh ng di d i đ c đ n n i m i tr thành n x u khi n đ i s ng ng i d n v c ng khó kh n Hi n nay Nhà n c chính quy n đ a ph ng đã có nh ng chính sách quan t m đ u t h t ng k thu t giao th ng c ng bi n nh m phát tri n các khu v c ven bi n n ng cao đ i s ng nh n d n M t s đ a ph ng d n c chuy n đánh b t h i s n đã đ c Nhà n c cho vay v n đ u t tàu v s t thay th thuy n g Đ y là d u hi u tích c c n ng cao hi u qu ho t đ ng đánh b t h i s n xa b nh m c i thi n đ i s ng đ ng th i kh ng đ nh vi c b o v ch quy n bi n đ o c a T qu c

Các ho t đ ng khai thác d u khí ngoài kh i v i các nhà giàn c ng đánh d u m c ch quy n lãnh h i c a Vi t Nam M c d các đ a ph ng đ u có quy ho ch k ho ch phát tri n nh ng khu v c ven bi n nh ng thi u các nghi n c u đ u t đ ng b đ đ m b o vi c đánh b t b o qu n ch bi n h i s n v i quy m l n v i c ng ngh cao giúp n ng cao ch t l ng giá tr s n ph m Tr n th c t nh ng c ng đo n này v n do bà con t đ u t v i quy m nh và c ng ngh kh ng ti n ti n Trong các khu d n c ngoài m t s h ng m c h t ng thi t y u nh tr m

đ ng tr ng đi n đ c đ u t th các v n đ v m i tr ng rác th i m u mã ki n trúc c ng ngh s n xu t gi ng c y c ng ch a th c s đ c nghi n c u quan t m ki m soát T nh tr ng này càng t o s ch nh l ch đi u ki n s ng và tách bi t gi a c d n làng xóm c và các c d n khu đ th d án m i

K nh t b n o

Các đ o huy n đ o có ch tr ng và đi u ki n phát tri n kinh t đ u đ c các nhà đ u t trong và ngoài n c doanh nghi p l n nh và t nh n tham gia đ u t l p d án Tuy nhi n vi c này c ng kh ng tránh kh i t nh tr ng đ u c đ t t i các khu v c ven bi n n u tr n Th m chí có đ o v trí y u c u cao v an ninh qu c phòng còn đ x y ra t nh tr ng đ u c đ t hay ng i n c ngoài mua bán n danh

Đ i v i các huy n đ o đ o nh B ch Long V C n C C Lao Chàm B nh Ba Phú Quý Th Ch u vi c đ u t v n ch các thi t ch t i thi u nh tr ng tr m đ ng xá c b n ch a đ đ n ng đi u ki n ch t l ng sinh ho t v đi n n c ng t l n m c cao c p ch a k đ n các c ng tr nh thi t ch v n hóa khác Có n i h t trung h c c s th m chí h c xong b c ti u h c là tr em v đ t li n v i ng bà đ h c c p cao h n đ i s ng gia đ nh ly tán C d n s ng ch y u là ng nghi p bu n bán nh l và ho t đ ng cá th khó có đi u ki n phát tri n kinh t h n T i các khu kinh t bi n đ o tr ng đi m

các v ng mi n V n Đ n mi n B c V n Phong mi n Trung và Phú Qu c

mi n Nam đã có hi n t ng đ u c t r t s m giá đ t b đ y l n cao kèm theo các h l y c a vi c đ u t t kh ng ki m soát l i nh h ng đ n ph n đ th hi n h u

Vi c ng p l t l n trong khu d n c c tr c đ y ch a t ng x y ra t i đ o Phú Qu c nh ng v a qua đã x y ra Vi c này ph n l n là do các d án l n bao quanh đ o có c t n n cao và kh ng có đ h th ng thoát n c t l i đ o ra bi n

Nh ng h u h a này là l i c nh báo trong c ng tác quy ho ch và ki m soát phát tri n kinh t bi n đ o b n v ng Các đ o Cát H i C T Lý S n C n Đ o Nam Du H i T c đ c đ u t giao th ng t ng c ng lo i h nh ph ng ti n l u th ng đang tr n đà phát tri n du l ch c ng r i vào t nh tr ng thi u y u trong ki m soát đ u t phát tri n M t s đ o tr thành s h u c a m t ch đ u t l n nh Tu n Ch u đ o R u Qu ng Ninh hòn T m

Khánh Hòa

Các d án các huy n đ o đ o ch y u t p trung vào l nh v c khai thác du l ch ngh d ng ch ch a t p trung phát tri n kinh t tr n c s khai thác các y u t đ c tính th m nh c a đ a ph ng nh ng nghi p c y tr ng s n v t ch bi n h i s n n n ch a t o c ng n vi c làm hay đem l i l i ích th c s cho c d n b n đ a M t s các đ o nh qu n đ o Tr ng Sa đi m m c c s qu c t c a Vi t Nam kh ng ph i ai c ng bi t h t hay có đi u ki n đ đ c đ n t n n i Tuy đ y kh ng ph i là n i đ t o kinh t nh ng n u t o các tour du l ch đ n các đ a danh này c ng s thu hút khách du l ch đ c bi t là t ng th m s y u m n t hào c a m i c ng d n Vi t Nam đ i v i t nh y u T qu c m nh Đi u này còn ý ngh a h n c kinh t

Phát tr n l n k t m ng trong k nh t L n k t d c B c am trong ng có ha kh ng

Trong nh ng n m g n đ y nh ng tuy n giao th ng ven bi n theo h ng B c Nam đã t o ra nh ng cung đ ng m i v i nh ng đi m nh n đ p làm t ng th m giá tr c nh quan c a bi n Nh con đ ng ven bi n c ng đ ng th i kích thích t o c s cho vi c phát tri n kinh t ven bi n và h ng ra bi n

V lý thuy t các v ng l n c n có đ c tính t ng t đ u đ c đ t các t n v ng kinh t Qu ng Ninh H i Phòng n m trong v ng tam giác phát tri n B c B Phú Y n Khánh Hòa Ninh Thu n

(4)

B nh Thu n trong v ng Duy n h i Nam Trung B Nh ng tr n th c t các đ a ph ng v n x y d ng các b n quy ho ch ri ng l kh ng có s li n k t trong c c u ngành l nh v c Chính v v y Ninh Thu n d có c nh quan thi n nhi n bi n đ p nh t th gi i nh ng khu r ng đ c b o t n nh ng kh ng có s n bay ri ng và các d án k u g i đ u t kh ng đ c các t nh trong c ng v ng kinh t chia s N u có d án đ u t vào l nh v c du l ch th các lo i h nh c ng l i nhang nhác nh các d án đã t ng x y d ng trong v ng Duy n h i Nam Trung b đó T đó m t đi s đ c đáo đ c s c c a m i t nh thành và s n ph m du l ch l i kh ng t o thành chu i cung ng khác nhau

L n k t ng

Các tuy n giao th ng và m i li n h v ng kinh t bi n hi n nay v danh ngh a m i ch theo tr c d c B c Nam mà ch a đ c nghi n c u khai thác đ u t li n k t v ng qu c t theo tr c Đ ng T y V i chi u ngang h p và l i th bi n các v ng kinh t bi n n c ta có kh n ng tr thành n i trung chuy n hàng hóa cho các n c kh ng có bi n nh Lào hay các v ng xa bi n nh phía B c c a các n c Campuchia Thái Lan và Myanmar Đ u t giao th ng h t ng logistic l n s là c h i cho kinh t bi n chuy n sang h ng m i S li n k t này c ng giúp cho các khu v c mi n núi các t nh Trung b nh t là khu v c T y Nguy n phát tri n theo Th m chí s li n k t Đ ng T y v i các v ng khí h u đ a h nh khác bi t này c ng s t o ra s li n k t cho các tour du l ch đa d ng Đà L t v ng núi

l nh còn Ninh Thu n bi n hoang m c Khi đó s n bay Li n Kh ng Đà

L t s có th m khách c a Ninh Thu n B nh Thu n ch kh ng nh t thi t ch ph i đ n duy nh t t s n bay Cam Ranh Khánh Hòa

u t t trong m ng l ngành ngh l nh v c Cách làm hi n nay là m nh t nh nào t nh đó làm d n t i vi c thi u v ng nguy n li u và c ng nghi p ph tr Ví d c khu v c Nam Trung b hi n nay t nh tr ng đi n gió đi n m t tr i nhi u và chi m các khu đ t r ng l n

Vi c li n k t ngành l nh v c c a các đ a ph ng trong v ng kinh t bi n tr n c s xác đ nh các ti m n ng th m nh c a m i đ a ph ng đ khai thác hi u qu nh t trong s li n k t S h p tác li n k t th t s gi a các đ a ph ng có c ng đ a th đi u ki n giúp tránh ho c gi m thi u t i đa vi c l thu c nh p nguy n li u nh h ng s n xu t nh đ t d ch Covid này hay chính sách th ch chính tr b n ngoài thay đ i Ph ng th c này c ng giúp cho các đ a ph ng trong v ng kinh t bi n khai thác hi u qu qu đ t ti t ki m tài nguy n c ng nh ngu n l c tài chính so v i đ u t dàn tr i hi n nay Vi c li n k t v ng c ng giúp ki m soát vi c đ u c b t đ ng s n trong khu v c gi m thi u ti u hao ngu n l c xã h i vào đ u c mà kh ng vào l nh v c s n xu t sinh l i g y lãng phí Đ ng th i s li n k t v ng trong ph n đ nh ch c n ng l nh v c c ng góp ph n gi m thi u s phát tri n kh ng v m c đích g c a s l ng đ th các lo i lãng phí đ u t c s h t ng đ ng th i dành đ t cho các ch c n ng s n xu t đ c bi t là đ t n ng nghi p ch t l ng cao

Li n k t v ng th m chí là h p tác qu c gia li n quan c ng giúp gi i quy t các v n đ chung nh h n n ng v ng T y Nam b bi n đ i khí h u n c bi n d ng c ng nhau phát tri n Đó chính là đ ng l c cho c m t v ng t o thành các c c phát tri n li n k t c ng n ng cao ch t l ng cu c s ng t o s khác bi t và s c c nh tranh tr n tr ng qu c t

K t lu n

C n c có T nh Thành ph li n quan đ n bi n bi n đ o đi u đó cho th y kinh t bi n nh h ng th nào đ n s phát tri n c a Vi t Nam chúng ta Kinh t ven bi n bi n bi n đ o hi n nay đang đ c khai thác t i đa trong đ u t đ u c b t đ ng s n phát tri n đ th t nh ng ch a th c s h p tác li n k t quan t m phát huy giá tr c nh quan sinh thái bi n và t p trung c n đ i nh n l c đi u ti t qu đ t cho các ngành ngh phát tri n b n v ng nh t là n ng nghi p ch t l ng cao

Tài nguy n bi n và h i đ o c n ph i đ c qu n lý th ng nh t theo chi n l c khai thác s d ng b n v ng C n có quy ho ch k ho ch t ng th khai thác s d ng b n v ng tài nguy n bi n và v ng b g n v i vi c b o v ch quy n qu c gia b o đ m qu c phòng an ninh Các nhà ho ch đ nh kinh t và quy ho ch các c p c n có đ t m và t m đ ng th i kh ng b áp l c c a b t k th l c nào chính là l i ra hi u qu nh t cho kinh t bi n bi n đ o Vi t Nam phát tri n b n v ng

G ng v n Khoa Quy ho ch th và N ng th n Tr ng h c K n trúc Hà N

Networking in the marine economy - Sea and island

Summary Landscape and ecology are special values of the Sea. Developing the marine economy without these values is unsustainable development. The mind and reach of economic planners, planning by level and not under pressure of any kind is the most e ective and economic exit for Vietnam's sea and island economy today and today. roof. This is an opportunity when the provinces are implementing the Integrated Planning under the new Planning Law while no economic one planning has actually been approved or oriented for cooperation and linkage for sustainable development.

ords:Ecosystem, provincial planning, marine economy.