NHITNG VXN Dt XA 1101
GIAO DUC SANG TAO
DE TAO RA NGUON NHAN LUC SANG TAO
• T S . NGUYfeN D A C H U ^ J G
Vu trudng Vu Gido due, Ddo tao vd Day nghi Ban Tuyen gido Trung Udng
T
rong nin kinh tl tri thflc, vdn nhan lfle cd khi nang sing tao ngay cang ddng vai trd quan trpng. lat ca cic ylu to dl hinh thinh nen mpt xa hpi hien dai dfldc bat ngudn bdi ning lfle sang tao cfla con ngfldi. Sp tang trfldng va phat trien trong xa hdi hiln dai ddi hdi sfl sang tgo, phat minh cua con ngfldi chinh li ylu td quan trpng bic nhat xuyin sudt toan bd qua trinh sin xuit. Trong qua trinh do, chi cd mdt nen giio due sing tgo mdi tao ra ngudn nhan Iflc cd khi nang sang tgo phuc vu san xuat, phit triln vi phat trien ben vflng. Sfl sang tao cfla con ngfldi lam cho xi hdi xuit hifn ngiy cing nhieu linh vflc sin xuit, kinh doanh va djch vu mdi, tgo ra vifc lam mdi. Kit qui cfla qua trinh sang tao se khdng ngflng ning cao chit Iflpng eude sdng cho rripi ngfldi.Khi cd rat nhilu ngfldi ed khi ning sir^ tao se hinh thanh xa hdi sing tgo, va mpi hogt ddng
i 6 TUVeNGlAOSd 7-2014
trong dd se cd tinh sing tgo. Nin kinh te van hanh trong xa hdi dd ciing dfldc mang tinh sing tao. Tror^ nin kinh te ay, lao dpng se vfldt trdi, thu nhap cua ngfldi lao dpng ting len, cupc sdng cfla hp dflpc cai thiln rd rft. Nhfli^
mudn cd nen giio due sing tgo phii ed mdi trfldng xa hpi tdt dep, do la the che, cd cbl, chinh sach, chiln lflde, trilt 1^, muc tilu vi chfldng trinh giao due sang tgo.
Hifn nay, cac nfldc phat triln diu nhan manh nhifm vu giao due trong nhi trfldng phai ddng vai trd quan trpng trong vifc thue day sfl sang tao cua ngfldi hpc. Nha nfldc cd trieh nhifm dau tfl cho nha trfldng cd dfl dilu kifn can thilt, giflp ngfldi hpc phat huy va phit triln tfl duy sing tgo, nay sinh nhflng y tfldng mdi. Giao vien phai tao dfl^c mdi trfldng kich thich ngfldi hpc sang tao, phit triln tinh td md, xuc cam, tfl duy da chieu va
NHUNG VAN dt XA HQl tri tfldng tfldng cfla ngfldi hpc. N h i l u n h i tfl do trong hpc thugt v i dugc b i o d i m an nghien cflu da cho r i n g , mdt nen giio due t o i n khi hp mao hiem di tim d i mdi. Giio sing tgo la d do p h i i cd mdi trfldng hoat ddng viln v i hpe sinh, sinh viln se khdng dam mao giio due tdt, chfldng trinh giio due hifn dgi, hiem trong tim tdi, nghien cflu sing tao n l u cic hogt dpng giao due d i l n ra ludn cd tinh hp cam thay khdng dfldc an toin. N h i trfldng sing tgo. Trong dd, d n t i p trung nang cao d e p h i i tgo dfldc n i l m tin tfldng, trung thflc dilu kifn can thilt d l p h i t triln sflc sing tgo trong cac hogt ddng giio due v i mpi ngfldi cua ngfldi hpc l i :
ThU nhdt, too mdi trUdng tU do hge thudt, eoi trgng vd thuc hiin sU hap tac trong hoat ddng gido due. Cd tfl do thi mdi cd sang tgo. Vi viy, xa hpi, cpng ddng, n h i trfldng d n tdn trpng ti^ do s i i ^ tao cfla moi d nhin; cic hogt ddng giio due phii md, linh hogt. Sfl hdp tie
l i dilu kifn de phat triln tfl
duy sang tgo cho i ^ d i hpe, dd K h d n g c 6 p h a t m i n h l i cd sd ban d i u efla nhflng nko l a i k h 6 n g c d sti phitminh, sing che. Khdng cd m a o h i e m . V i v | y , c h a p sil tfldng tic gifla cac t h i n h n h S n stf m a o h i ^ m k h i viln trong nha trfldng v i gifla d a u t r i v i o v i e c k h a m n h i trfldng, gia dinh v i xa hdi p h d n h f i n g g i a t h u y e t thi ding khdng the n i y suih sfl k h o a h o c mdfi, d o l a sang teo. Vi ray, rat can cd sfl m 6 t p h a m c h a t q u a n tfldng tie sing tgo, khoa hpc t r o n g d 6 i v d i n h f i n g gifla d c thanh vien trong n h i n g l j d i m o n g m u o n trfldng. d a t dfiofc n h f i n g k e t
ThU hai, ed thi chdp nhdn q u a m a n g t i n h ddt p h a sUmao hiim cd tinh khoa hgc t r o n g q u a t r i n h didi tim chdn ly mdi. Mudn n g h i e n c f i u . cd sfl s i n g tgo ddi hdi c i
n h i n p h i i cd tinh mgo hiem
khi di tim eii mdi, khdng cd p h i t minh n i o lai khdng cd sfl mao h i l m . Vi viy, chip n h i n sfl mgo h i l m khi d i u tfl v i o vifc k h i m p h i nhflng g i i thuyet khoa hpc mdi, dd l i mdt p h l m chat quan trpng ddi vdi nhflng ngfldi mong m u d n dgt dfldc nhflng k i t q u i mang tinh dot p h i trong qua trinh nghiin cflu. Sfl nhay cam de thfl nghifm nhflng v l n d l mdi, hay nhiing d c h diflc hifn k h i e nhau ddi vdi mdt v l n de cu p h i i bat d i u tfl cdng ddng giio
vien, can tao cho giio vien d m thiy cd quyen t h i n h cdng.
p h i i thflc sfl tdn trpng nhau.
ThU ba, chdp nhdn vd hge hdi tU nhUng loi ldm vd that bai Dat ra muc tilu giio due dung dan l i r i t d n thiet, nhflng nhfl the van chfla dfl cho sfl thanh cdng trong q u i trinh tao ra nhflng s i n pham giio due ed gii tri cao, d i p flng yeu clu efla mdt t h i gidi day bien ddng v i phflc tgp. Sfl s i n g tao se khdng dflde bdc Id, hay ed t h i bi thui chdt, n l u trong mdi c i n h i n sdng trong mdi trfldng edn tdn tai sfl sd hai bdi nhflng quy dinh cflng nhac, hay chinh tri hda hogt ddng khoa hpc. Mudn ed dfldc nhflng y tfldng cd gii tri, ddc d i o , thi d nhan phii chuan bi tam t h i d l t i l p n h i n sfl sai lam cd t h i x i y ra, nhflng d i l u quan trpng Ii p h i i cd phfldng an d l k h l c phuc sai l l m dd, y l u td t i m ly nay la mdt p h i n quan trpng trong h i n h trang di k h i m p h i nhflng d i l u mdi la.
Trong cac hogt ddng x i hdi, sfl trao ddi, hdp tic, tfl do tfl tfldng v i tdn trpng lln nhau l i nhflng y l u td quan trpng d l xiy dflng nilm tin cho mpi ngfldi. Biet cich ddng viln eho nhiing y tfldng radi, cho dfl nhflng f tfldng dd cd t h i chfla dung, la d e h l i m tdt d l khuyin khich sfl sing tgo cfla mdi c i n h i n . Ddng thdi, khdng coi nhflng that bai l i Idi l l m khdng the k h l c phuc, thgm chi p h i i coi dd l i "m? d l " cua sy
TUYeNGlAOSC 7-2014 6 7
NHUNG VAN DE\A HUl
Mudn cd giio di^e sing tao, thi n h i trfldng phii dflde tfl chfl cao t r o i ^ d c hogt ddng giio due; cac d p lanh dao, n h i t Ii lanh dgo i ^ i n h giio due phai hinh t h i n h nen van hda sing tgo, eung c ^ cic dilu Idfn d l sfl sang tao d mdi d n h i n niy nd va phit huy Khi i ^ l n cflu n i n giio due sing tao d n hieu nhflng dac trflng sau:
Mdt Id, l i m cho ngfldi hpc tin tfldng r i n g minh cd nang Iflc sing tgo v i cd kha nang phit triln nang lfle sing tgo. Giio due sang tao se khdi gdi v i phit triln tilm nang trong moi T ^ d i hpe, biln nilm dam m l trong eude sdng thinh ddng Iflc trong hpc tip. Mdi trfldng giao due sing tao se phat hiln v i bfl d ^ Id hdng kiln thflc, tao dpng Iflc thfle day hpc tap cho ngfldi hpc vfldn tdi nhflng dhih cao m i kha nang cua hp cd t h i dgt dflpc.
Hai Id, giio viln hieu va biet d e h do Ifldng mflc dp tien bd cua ngfldi hpe, biit d e h lim eho d c tilm n i n g sing tao cfla ngfldi hpe phit trien, tgo cd hdi cho hp k h i m p h i sfl thgt, phat trien sfl sang tao.
Ba Id, chfldng trinh giio due d n cung d p kiln thfle va d i o tgo ky nang sang tao phfl hpp vdi linh vflc, nganh n g h l va thflc h i n h v^ dyng nhitng ky nang vao d c linh vflc khoa hpc cp thi.
De cd t h i niy sinh d c y tfldng sang tgo, b i n eanh vifc cung c ^ kiln thflc phat trien sij sing t^o, thi giao vien d n dgy hpc sinh, sinh vien hiiu dflpc va h i n h dpng dung ve trach nhifm v i quyln l^i efla minh trfldc nhfliig thanh edng hay thit bgi cua ban than.
Mpt dilu quan trpng khdng the khdng nhic tdi, dd la mudn ed n i n giio di^c sing tao, phii cd sfl quan tam sfl hd tr^ rat s i u sac tfl d c n h i linh dgo chinh tr) hiiu va d i n h gia dflng mflc dp Iao dpng, cdng hien cua r ^ d i l i m giao dye.
Chfldng trinh v i d c h d i n h gia giao dye phii dflpc thay ddi d n b i n , trang bi cho giao vien nhflng dilu kifn d n thilt phfl hpp vdi hogt dpng sfl phgm ed tinh sang tao, dge bift l i phfldng phap <^y hpe sang tao.
C i c n h i hogeh dinh diinh saeh v i lanh dgo q u i n ly d n sdm dfla ra d c chinh sich flu dai cho nhflng ngfldi cd t h i n h tich cao trong giao dye sing tao; tgo cd c h i thdng thoing v i tgo dflng b l u khdng khi tich cflc de phit trien tilm nang sang tgo cua ngfldi dgy va ngfldi hpc.
Mudn phit triln nang li^c sing tgo cho ngfldi hpe phii b i t d i u tfl Ifla tudi l u thd v i xuyin sudt cupc ddi. N h i nfldc, cpng ddng v i n h i trfldng phai tich cflc khuyen khich sfl sing tgo v i giio dye d bift n h i m p h i t huy cao n h i t khi nang sing tgo cua mdi c i nhin.
Trong the k^ XXI, d i d c h giio dye dang l i xu t h i chung eua d c nfldc tren the gidi hfldng tdi xay dflng mpt xa hdi van minh, hifn dgi, d i l u do cing l i m eho vai trd, trich nhifm cfla giio due t i n g t h i m , Do dd, giio dye sing tgo phai hfldng den hinh thanh nhflng ning lfle sing tgo d n thiet, giup ngfldi hpc thich flng v i p h i t trien trong nhflng d i l u kifn xa hpi khdng ngflng thay ddi v i dien bien phflc tgp.
Thilt k l chfldng trinh mdn hpc v i td chflc q u i trinh dgy hpc theo d c h t i l p cgn nang lyc cho phep q u i trinh dgy hpe gan vdi thfle tiln ddi sdng, giup cho ngfldi hpc k i l m chflng nhflng d i l u dflpc hpc trong d c hogt dpng xa hpi.
Trong dd, ngUdi hgc cdn phdi biit cdi gi vk biit ldm gi tit nhUng diiu dd hgc? Dgy hpc phan hda chinh la con dfldr^ d l p h i t triln nang Iflc sang tgo cfla tflng ca n h i n . Dgy hpe p h i n hda phu hpp vdi tflng ddi tflpng ngfldi hpc t r i n cd sd am h i i u tflng d t h i , giio vien tilp c ^ ngfldi hpc d tam ly, nang khilu, nguyfn vpng, mong mudn trong cupc sdng.
Cac qudc gia m u d n thflc hifn t h i n h cdng myc t i l u cdng nghifp hda, hifn dgi hda, d n phai tien h i n h d i d c h giao dye theo hfldng xiy dflng mpt n i n giio dye sing tgo, chu trpng phit triln toan difn con ngfldi, x i y dflng con ngfldi hifn dgi ed k h i nang sing tgo, nhflng v i n mang d^m nhflng gii trj cua n i n van hda dgm d i b i n sle dan tpc •
6 8 T U Y £ N GlAO S6 7-2014
