T PCH Y D CTH IBÌNH,S 2 -TH NG3 -2022
T M T T
M c ti u: Xác nh th c tr ng tr m c m c a ng icao tu i n m2021 theo thang oGDS.
Ph ng Pháp: Nghi n c u c t ngang c th c hi n tr n 387 ng i cao tu i t i 2 x c a huy nKi n X ng,tnh TháiBnh.
K t qu : có 19,4% ng i b b nh tr m c m ( i mtr n 14).T l ng icó tu i d i70 b tr m c mchi m13,8% trong khit l này nhóm tu i tr n 70 là 27,0% (OR=2,302; 95% CI: 1,37- 3,84). T l ng i k t h n b tr m c m chi m 11,9% trong khit l này nhóm kh ngk t h nlà 38,2% (OR=4,567; 95% CI: 2,69-7,75). Có 11,7%
ng itrong nhóm còn lao ngb tr m c m, trong khi có 28,2% ng i nhóm kh ng còn lao ngb tr m c m(OR=2,975; 95% CI: 1,74-5,07).T l b tr m c mtrong nhóm ng icót pth d ckh ng th ng xuy nlà 22,8%, cao g p 1,8l n nhóm kh ngt pth d cth ng xuy n(OR=1,813; 95%
CI: 1,04-3,14).
T khóa: Tr m c m, thang oGDS, ng icao tu i, TháiBnh
ABSTRACT
SITUATION OF DEPRESSION AND SOME RELATED FACTORS AMONG THE ELDERLY AT2CUMMUNES AT KIEN XUONG DISTRICT, THAI BINH PROVINCE IN 2021
This was a cross-sectional descriptive study among 387 elderly people at 2 communes in Kienxuong district, Thaibinh province. The results showed that: there were 19.4% of the elderly was considered as depression (the points of more than 14). The proportion of depression among people under 70 years old were 13,8% while among the one who were more than 70 was 27.0% (OR=2,302;
95% CI: 1,37-3,84). The proportion of depression
TH C TR NG TR M C M À M T S U T L ÊN QUAN NGƯ CAO TU T 2 X THU C HU N K N XƯƠNG,
T NH TH BÌNH NĂM 2021
Tr nTh Ph ng1*, T Thúy Loan1
1. r ng h c D c há Bnh
*Chutrách nhi mchính: Tr nTh Ph ng i ntho i: 0969 816 605
Ngày nh nbài: 20/01/2022 Ngày ph nbi n: 21/02/2022 Ngày duy tbài: 07/03/2022
among married people were 11,9% while among the opposite were 38,2% (OR=4,567; 95% CI:
2,69-7,75). There were about 11,7% of people who still work had the symptoms of depression while among the group of the elderly without working the proportion was 28,2%(OR=2,975; 95% CI:
1,74-5,07). The proportion of depression among people who did the regular exercise were 22,8%
while among the opposite were 1.8 times higher (OR=1,813; 95% CI: 1,04-3,14).
Ke words: Depression, Geriatric Depression Scale, the elderly, Thai Binh
I. T V N
Tr m c m kh ng ph i là m t bi u hi n bnh th ng c a quá tr nh già hoá, nó là m t r ilo n v c mxúc, bi uhi n b ng các tri uch ng bu n chán,m t s h ng thú,t ti, bi quan, khó ng ho c s ngon mi ng, kh n ng làm vi ckém và khót p trung.H u h tcác cab nh tr m c mcó th i utr b ng thu c ho c li u phápt m l . y là nguy n nh n ng hàng th 2 g y suy gi m ch c n ng x h isau cácb nhl timm ch và c d oán là nguy nnh nhàng u g yra gánhn ngb nh t ttoànc u n n m2030. Nghi n c unày c ti n hành t i 2 x thu c huy n Ki n X ng, tnh TháiBnhv i m cti unghi n c ulà xác nh th c tr ng tr m c m c ang icao tu i n m2021 theo thang oGDS.
II. PH NG PH PNGHIÊNC U 2.1. i t ng nghi n c u
Ng icao tu i(t 60 tu itr l n) ang sinhs ng tr n abàn x V L và x V Ninh huy n Ki n X ng ít nh t 6tháng tr ckhi i utra
2.2. a i mvà th igian nghi n c u a i m: T i 2 x V L , V Ninh, huy n Ki n X ngtnh TháiBnh
Th igian:T tháng 3/2021 ntháng 5/2021 2.3. Thi t k nghi n c u
Nghi n c u dcht h c m t th ng qua i utra c tngang
2.4.C m uvà ch n m u
T PCH Y D CTH IBÌNH,S 2 -TH NG3 -2022 - C m u:
p d ngc ng th ctínhc m ucho nghi n c u th ctr ng tr m c m ng icao tu i:
Z: Là tinc y l y ng ng xác su t α =5%
(Z=1,96)
p: Làt l ng i t 60 tu itr l n t i c ng ng có các tri uch ng tr m c m ( ctínhp =0,5d a theo nghi n c utr c ó) 1.
d: Là chính xáct ng i(l y d =0,05).
-Ch n m u
Ch n ch ích cácx V L vàV Ninh huy n Ki n X ng, là cácx cót l ng icao tu icao sov icácx khác trong toàn huy n.
L pdanh sách ng icao tu i(t 60 tu itr l n) t i 2 x i utra.S d ng ph ng pháp ch n m u ng u nhi n: ch nng u nhi n ng i cao tu i u
ti n d atheo danh sách l p. Nh ng ng icao tu iti ptheo c ach ntham gia vào nghi n c utheo ph ng phápc ng li n c ng cho nkhi c m u c n l y t i m i x c l ach n. Tr n th c t thu th p c th ng tinc a192 ng i cao tu i t i x V L và 195 ng icao tu i t i x V Ninh avào nghi n c u.
2.5. Ph ng pháp thu th p s li u
S d ngb phi u i utra và ph ngv ntr cti p ng i t 60 tu itr l n. Cu cph ngv n cti n hànht inhàc a i t ng nghi n c u. D uhi u tr m c m c a ng i cao tu i c thu th p d a tr nthang ánh giá tr m c mGDSc aYesavage JA (1983) 2 c thi t k là thang t ánh giá.
T t c nh ng i m áp ng tr m c m ctính1 i m và khi nào i mtr n14 là có d uhi u tr m c m.
2.6.X l s li u
Toànb s li uthu th p v clàms ch, nh p vào ph n m mEPI DATA, sau ó cph ntích b ng ph n m mSPSS 16.0
III.K TQU NGHIÊNC U
B ng 3.1. h n b ng cao tu theo nhóm tu vàg Nhóm
Tu i
Gi i T ng (n=387)
Nam T l (%) N T l (%) n T l (%)
60- 69 133 59,4 91 40,6 224 57,9
70- 79 62 61,4 39 38,6 101 26,1
80 32 51,6 30 48,4 62 16,0
C ng 227 58,7 160 41,3 387 100
Trong nghi n c unày, nam gi icót l tham gia nghi n c ucaoh n n gi i. Ng icao tu i tu i 60 n69 chi m t l cao nh t(57,9%), có 26,1% ng i tu i70 n79 và 16% ng i tu i t 80 tr l n.
B ng 3.2. h ctr ng tr m c mtheo thang ánhg áGDS
Tr m c m n %
Có 75 19,4
Kh ng 312 80,6
T ng 387 100
K tqu nghi n c u v th ctr ng tr m c mtheo thang oGDS cho th ycó 19,4% ng icód uhi u tr m c m ( i mtr n14), có 80,6% ng ikh ng cód uhi utr m c m.
T PCH Y D CTH IBÌNH,S 2 -TH NG3 -2022 B ng 3.3.M l nquang atr m c mvà tu (n 387
tu i Tr m c m OR
(95 CI) p
n %
Tu i d i70 31 13,8 2,302
(1,37-3,84) 0,001 Tu i t 70 tr l n 44 27,0
B ngv m ili nquan gi atr m c m và tu icho th y:t l ng icó tu i d i70b tr m c m chi m13,8% trong khit l này nhóm tu itr n70 là 27,0% (OR=2,302; 95% CI: 1,37-3,84).
B ng 3.4.M l nquang atr m c mvà t nh tr ng h nnh n(n 387
Tnh tr ng h nnh n Tr m c m OR
(95% CI) p
n %
K t h n 33 11,9 4,567
(2,69-7,75) 0,001
Kh ngk t h n 42 38,2
V m ili nquan gi atr m c mvà t nh tr ng h nnh n,k tqu nghi n c ucho th y:t l ng i k t h ntrongb tr m c mchi m11,9% trong khit l này nhóm kh ngk t h nlà 38,2% (OR=4,567; 95%
CI: 2,69-7,75).
B ng 3.5.M l nquang atr m c mvà t nh tr ng lao ng (n 387
Tnh tr ng lao ng Tr m c m OR
(95 CI) p
n %
Còn lao ng 24 11,7 2,975
(1,74-5,07) 0,001
Kh ng còn lao ng 51 28,2
M i li nquan gi atr m c m và t nh tr ng lao ng trong b ng tr ncho th y: có 11,7% ng itrong nhóm còn lao ng b tr m c m, trong khi có 28,2% ng i nhóm kh ng còn lao ng b tr m c m (OR=2,975; 95% CI: 1,74-5,07).
B ng 3.6.M l nquang atr m c mvà thó quent pth d c(n 387
T pth d c Tr m c m OR
(95 CI) p
n %
Th ng xuy n 21 14,0 1,813
(1,04-3,14) 0,033
Kh ng th ng xuy n 54 22,8
V li nquan gi atr m c mvà thói quen th d c,k tqu b ng tr ncho th y:t l b tr m c mtrong nhóm ng icót pth d ckh ng th ng xuy nlà 22,8%,t l này caog p1,8l n nhóm kh ngt p th d cth ng xuy n(OR=1,813; 95% CI: 1,04-3,14).
IV.B NLU N
T giai o n u c a thi n ni n k , m t s n i tr nth gi ighi nh nkho ng 20%s ng i t 55 tu i tr n n m cít nh t m t r ilo n t mth n 3 . Sau ó, các th ngk tr ntoànc ucho th y ylà v n h t s cph bi n. Cácv n s ckh e t m th n ng icao tu ith ng kh ng cxác nh b icác chuy ngiav y t và b nth n h ,ng i cao tu ith ng mi n c ngt mki m s tr giúp
4 .K tqu c anghi n c unàyc ng cho th y: có 19,4% ng icó i m s theo thang oGDS là tr n 14 i m, c coi làb b nh tr m c m. Có 80,6%
ng i kh ng có d u hi u tr m c m theo thang onày.
Trong nghi n c u, nhóm tu ich y u c a i t ng nghi n c ulàt 60-69 chi m57,9%. Nghi n c u chia thành2nhóm tu ichính là d i70 tu i
T PCH Y D CTH IBÌNH,S 2 -TH NG3 -2022 vàt 70 tu itr l n.T l b tr m c m nhóm tu i
tr n 70 là caoh n so v i nhóm d i70 tu i, s khác bi tlà có nghath ng k v ip<0,05. i u này ph h p v icáck tqu c acác nghi n c u tr c khi ch ra r ng tu i càng cao th con ng icàng i m t v inh ng nguyc b b nh cao h n, do tác ng c a nhi u y u t n s c kh e th ch tvàs ckh etinh th n.
Trong nghi n c unày,h u h tcác i t ng nghi n c u trong tnh tr ng k t h n (71,6%).
ylà các cons ph bi nth y nhi u n i, nh t làv ng n ng th n mi n B c. Khi nghi n c u tnh tr ng tr m c m v i tnh tr ng h nnh n, k t qu cho th y: nh ng ng icao tu i tnh tr ng kh ng k t h n ( cth n, ly th n/ly d , góa b a) có t l b tr m c mcaoh nsov inh ng ng i k t h n.
K tqu này ph h p v inghi n c utr c ó c a Nguy nThanh Cao v tr m c m ng i tr ng thànhv inhómk t h ncót l m ctr m c mth p nh t 5.
S ng icòn lao ng trong nghi n c u này chi m 53,2%, do th c t là tr n 50% ng i cao tu i y có tu i t 60 n 69 tu i. K tqu này ph h p v i th ng k trong nghi n c u c a L V nKh m v ng i cao tu i Vi tNam hi n nay. nnay hi ncó tr n59%s ng i t 60-69 tu i và kho ng 41% ng i tr n 70 tu i v n ang làm vi c, có 56,8% ang làm tronglnh v c n ng nghi p 6 . Tr nth c t , tnh tr ng còn lao ng có th có nhh ngt i s ckh e t mth n c ang i cao tu i. Vi cngh h ucó th có tác ng ti u c c n s ckh e, do nh ng thay i thói quen tr c ykhi cònc ng tác, nh ngh t h ngv ít inh ng m iquanh b nbè, ng nghi p, vàc nh ngl do kinht khi thu th p b gi msút sau khi ngh h u.
K tqu c anghi n c u c ng cho th yng i t p th d c u n cót l b tr m c mth p h nso v ing ikh ng th ng xuy n t pth d c. Ch t pluy n c a ng i cao tu i n n c th chi n m tcách khoah c, quan tr ng nh tlàs u n và ph h p v i s ckh e.M ingày, ng icao tu i n n t pluy n t ithi u30 phút vàt i a60 phútv i c ng m ch ph h p tnh tr ngs ckh e c a t ng ng i. M i ngày duy tr t p luy n th sau 1 tháng, ng icao tu i có th t mnh nh nth y nh ng chuy n bi n tích c c v th l c và ngo i
hnh,t ócó th m ngl c ti p t c k ho ch
v n ng ra.
V.K TLU N
-Có 19,4% ng i b b nh tr m c m ( i mtr n 14), có 80,6% ng ikh ng cód uhi utr m c m.
- T l ng i có tu i d i 70 b tr m c m chi m 13,8% trong khit l này nhóm tu i tr n 70 là 27,0% (OR=2,302; 95% CI: 1,37-3,84).
- M ili nquan gi atr m c mvà t nh tr ng h n nh n cho th y: t l ng i k t h n b tr m c m chi m11,9% trong khit l này nhóm kh ngk t h nlà 38,2% (OR=4,567; 95% CI: 2,69-7,75).
- Có 11,7% ng i trong nhóm còn lao ng b tr m c m, trong khi có 28,2% ng i nhóm kh ng còn lao ng b tr m c m (OR=2,975; 95% CI:
1,74-5,07).
- T l b tr m c m trong nhóm ng i có t p th d c kh ng th ng xuy n là 22,8%, cao g p 1,8 l n nhóm kh ngt pth d c th ng xuy n (OR=1,813; 95% CI: 1,04-3,14).
T ILI UTHAM KH O
1. Võ Phi Hi u (2015), Tr m c m ng i cao tu i,T pchíY h c C ng ng.
2. Yesavage JA,T LBrink TL,T LRose TL, et al (1983).Development and validation ofageriatric depression screening scale (GDS):apreliminary report.JPsychiatr Res;17(1):37-49.
3. World Health Organi ation, (2021) Mental health of older adults. Fact sheets. Truyc p t i https://www.who.int/news-room/fact-sheets /de- tail /mental-health-of-older-adults.
4. Tr ng Thành (2015),Ch msócs ckh e t m th n t iVi tNam, Nh ngb t c c a 1 h th ng, T pchí khoah c.
5. Nguy n Thanh Cao, ng Hoàng Anh, B i L u H ng (2012), c i m dch t h c tr m c m ng i tr ng thành t i ph ng S ng C u, th x B c C n,tnhB c C n,T pchí khoa h cvàc ng ngh ,89 (01/2): 231- 237
6.L V nKh m(2014). V n v ng icao tu i Vi t Nam hi nnay.T pchí Khoa h c x h i Vi tNam,s 7(80)-2014.
