Vμi suy nghÜ vÒ Kinh Th¸nh

Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 8 – 2007 67

th−êng thøc t«n gi¸o

Vμi suy nghÜ vÒ Kinh Th¸nh

ã thÓ ë ta nhiÒu ng−êi vÉn cho r»ng Kinh Th¸nh lμ s¸ch nãi vÒ gi¸o lÝ cña Kit« gi¸o, thuÇn tuý lμ s¸ch t«n gi¸o, chØ ®Ó c¸c tÝn ®å Kit« gi¸o dïng mμ th«i - mμ t«n gi¸o l¹i lμ lÜnh vùc nh¹y c¶m, tõng bÞ gäi lμ “thuèc phiÖn cña nh©n d©n”. Nãi kh¸c ®i, hä nghÜ ng−êi kh«ng theo Kit« gi¸o th× kh«ng cÇn ®äc Kinh Th¸nh.

Thùc ra c¸ch hiÓu nh− trªn ch−a toμn diÖn.

Tr−íc hÕt, Kinh Th¸nh cã hai tªn gèc:

1) TiÕng Hy L¹p lμ Biblia, nghÜa lμ

“s¸ch”; 2) TiÕng Latinh lμ Scriptura, nghÜa lμ “tr−íc t¸c” “bμi viÕt”, “b¶n th¶o”, nãi c¸ch kh¸c, nã hoμn toμn kh«ng cã chót nμo ý nghÜa thÇn th¸nh. TiÕng Anh

®Çu tiªn gäi lμ Biblelh, vÒ sau thèng nhÊt gäi lμ The Bible, nghÜa lμ “s¸ch kinh

®iÓn”.

Ta dïng tõ Kinh Th¸nh lμ hoμn toμn theo c¸ch gäi cña ng−êi Trung Quèc.

Ngμy x−a, khi dÞch Cùu ¦íc toμn th− vμ T©n ¦íc toμn th− ra ch÷ H¸n, ng−êi Trung Quèc dÞch thμnh “ThÇn th¸nh ®iÓn ph¹m” (MÉu mùc thiªng liªng) vμ “Thiªn kinh ®Þa nghÜa” (§¹o nghÜa mu«n thña);

vÒ sau, khi in gép hai cuèn s¸ch nμy thμnh mét bé s¸ch, hä ghÐp hai ch÷ thø hai l¹i thμnh “Th¸nh Kinh”, nghe nÆng mÇu s¾c thÇn th¸nh, khiÕn ng−êi ta dÔ hiÓu lÇm s¸ch nμy chØ lμ s¸ch kinh ®iÓn cña Kit« gi¸o.

NguyÔn H¶i Hoμnh^(*)

Kinh Th¸nh gåm hai phÇn: Cùu ¦íc (Old Testament, 39 cuèn) vμ T©n ¦íc (New Testament, 27 cuèn), do h¬n 40 t¸c gi¶ viÕt trong suèt h¬n 1600 n¨m tõ thÕ kØ XII tr−íc CN cho tíi thÕ kØ II sau CN.

B¶n gèc Cùu ¦íc viÕt b»ng tiÕng Hebrew (nay gäi lμ Do Th¸i) vμ tiÕng Aramaic (mét ng«n ng÷ cña ng−êi Aram, tøc Syria cæ), ra ®êi nhiÒu thÕ kØ tr−íc khi Giªsu xuÊt hiÖn, vμ ®−îc truyÒn miÖng tõ 5000 n¨m tr−íc. Cùu ¦íc - Giao −íc cò cña ng−êi Hebrew víi Th−îng §Õ - lμ bé s¸ch Kinh ®iÓn cña ng−êi Hebrew, thùc tÕ lμ bé sö cña d©n Hebrew, mét d©n téc dÉn

®Çu v¨n ho¸ loμi ng−êi. Ng−êi Hebrew chØ tin mét ®Êng tèi cao duy nhÊt - Th−îng §Õ (God), ®−îc hiÓu lμ mét søc m¹nh siªu nhiªn s¸ng t¹o ra tÊt c¶ (T¹o Hãa, the Creator), kh¸i niÖm Êy ngμy nay ta ch−a hiÓu râ song l¹i ch−a thÓ phñ nhËn - chø kh«ng thê mét thÇn th¸nh nμo cã nguån gèc tõ con ng−êi. Cùu ¦íc rÊt Ýt mÇu s¾c t«n gi¸o, chøa ®ùng vò trô quan, nh©n sinh quan cæ x−a nhÊt cña nh©n lo¹i, rÊt ®¸ng nghiªn cøu.

T©n ¦íc - Giao −íc míi víi Th−îng

§Õ, b¶n gèc viÕt b»ng tiÕng Hy L¹p, ra

®êi mét thÕ kØ sau khi Kit« gi¸o xuÊt hiÖn, tøc rÊt muén so víi Cùu ¦íc, vμ nÆng mÇu s¾c t«n gi¸o h¬n; nã tr×nh bμy cuéc ®êi vμ häc thuyÕt cña Chóa Giªsu.

Thø hai, Kinh Th¸nh lμ mét bé s¸ch cã

*. Nhµ nghiªn cøu, Hµ Néi.

C

67

68 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 8 - 2007

tÝnh tæng hîp, mét b¸ch khoa toμn th−

rÊt h÷u Ých trong viÖc nghiªn cøu lÞch sö, chÝnh trÞ, ph¸p luËt, kinh tÕ, khoa häc kÜ thuËt, y häc, v¨n ho¸ cña thÕ giíi cæ ®¹i;

®Æc biÖt Cùu ¦íc gióp hËu thÕ hiÓu vÒ

®êi sèng tinh thÇn vËt chÊt cña loμi ng−êi thêi k× s¬ khai. Kinh Th¸nh cßn lμ mét t¸c phÈm v¨n häc ®å sé, di s¶n quý b¸u cña nh©n lo¹i. TÝnh chÊt quan träng cña Kinh Th¸nh kh«ng chØ thÓ hiÖn ë chç nã

®−îc in ®i in l¹i víi sè l−îng nhiÒu nhÊt thÕ giíi, mμ cßn ë chç nã ®−îc c¸c nhμ nghiªn cøu lÞch sö, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, triÕt häc, t«n gi¸o, v.v… quan t©m ®äc vμ trÝch dÉn nhiÒu nhÊt. Sau khi ®−îc dÞch ra tiÕng Anh, Kinh Th¸nh nhanh chãng

®−îc dÞch ra nhiÒu ng«n ng÷ kh¸c (cho tíi nay lμ 1800 lo¹i ng«n ng÷), l−u truyÒn bao n¨m nay ch−a bao giê ngõng, cã ¶nh h−ëng tíi hμng ngh×n triÖu ng−êi kÓ c¶

ng−êi kh«ng theo t«n gi¸o nμo. Riªng n−íc Mü hμng n¨m in kho¶ng 9 triÖu b¶n Kinh Th¸nh.

Kinh Th¸nh lμ nguån c¶m høng vμ trÝch dÉn cña nhiÒu t¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt, lÞch sö, triÕt häc, v.v… trªn toμn thÕ giíi. Tõ bøc tranh B÷a ¨n tèi cuèi cïng cña Leonard de Vinci, tËp th¬

ThÇn khóc cña Dante cho tíi tiÓu thuyÕt Phôc sinh cña L. T«lst«i,… v« sè t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt ®Òu lÊy nguån tõ Kinh Th¸nh. C¸c tr−íc t¸c cña C. M¸c vμ Ph. ¡ngghen trÝch dÉn Kinh Th¸nh h¬n 300 lÇn, liªn quan tíi h¬n 80 nh©n vËt trong ®ã. Bëi vËy nÕu kh«ng hiÓu Kinh Th¸nh th× sÏ rÊt khã t×m hiÓu v¨n minh Ph−¬ng T©y - nÒn mãng v¨n minh

hiÖn ®¹i, còng rÊt khã hiÓu vÒ d©n téc Do Th¸i. Ngμy nay ta kØ niÖm lÔ Phôc sinh, Gi¸ng sinh…, ta th−êng nãi Adam, £va,

…, tÊt c¶ ®Òu cã nguån gèc tõ Kinh Th¸nh. Kh«ng ®äc Kinh Th¸nh th× tÊt nhiªn sÏ dÔ nãi sai, viÕt sai vÒ c¸c ®iÓn tÝch ®ã.

Cã thÓ v× nghÜ r»ng Kinh Th¸nh lμ s¸ch riªng cña Kit« gi¸o nªn ë ta kh«ng nhiÒu hiÖu s¸ch cã b¸n. Cã lÏ do kh©u ph¸t hμnh? Ng−êi muèn t×m hiÓu Kinh Th¸nh kh«ng biÕt mua ë ®©u. Tuy r»ng Toμ Tæng Gi¸m môc Hμ Néi kÕt hîp Nhμ XuÊt b¶n Hμ Néi hay Nhμ XuÊt b¶n T«n gi¸o ®· in c¶ chôc ngh×n cuèn Kinh Th¸nh b»ng giÊy tèt, b×a ni l«ng ®Ñp, nh−ng chØ ph¸t hμnh trong néi bé gi¸o h÷u vμ chØ in T©n ¦íc (nÆng tÝnh t«n gi¸o). Cùu ¦íc quan träng h¬n l¹i kh«ng

®−îc in riªng hoÆc in chung trong mét sè cuèn Kinh Th¸nh kh¸c, thËt ®¸ng tiÕc.

ThiÕt nghÜ hÖ thèng xuÊt b¶n, ph¸t hμnh cña nhμ n−íc nªn xuÊt b¶n, ph¸t hμnh Kinh Th¸nh (nhÊt lμ Cùu ¦íc) nh−

mét t¸c phÈm v¨n ho¸ nghÖ thuËt. Còng nªn biªn so¹n c¸c s¸ch h−íng dÉn t×m hiÓu gi¸ trÞ v¨n ho¸, lÞch sö, kh¶o cæ…

cña Kinh Th¸nh. ViÖc t×m hiÓu Kinh Th¸nh sÏ gióp chóng ta hiÓu ®óng ®¾n, toμn diÖn vÒ v¨n minh Ph−¬ng T©y nãi riªng vμ v¨n minh nh©n lo¹i nãi chung, gióp chóng ta hoμ vμo dßng ch¶y chung cña v¨n minh toμn cÇu, ®ång thêi thÓ hiÖn chóng ta biÕt t«n träng v¨n ho¸ t«n gi¸o - mét thμnh phÇn rÊt quan träng cña v¨n ho¸ loμi ng−êi./.