van de & Sir kiln
DAO TAO NGHE CHO NONG DAN GOP PHAN THUC HIEN CONG NGHIEP HOA - HIEN DAI HOA NONG NGHIEP
N O N G T H O N
TiNH LAM DONG
T R l / a N G NGOC LY Clam doc Sd Lao dong ThUdng binh va Xa hoi
Cong tac dao tao nghe cho lao dong nong thon de nang cao chat lipp'ng san pham nong nghi$p, tao viec lam mai gan vai phat trien nganh nghe nong thon hien nay la mot nhiem vu vua quan trong vffa cap bach cua sy nghiep cong nghiep hoa, hien dai hoa nong nghiep, nong thon va chuang trinh giam ngheo cua tinh trong nh&ng nam sap tai.
Thuc trang cong tac dao tao nghe cho lao dong nong thon
Hien nay. Lam Ddng cd 430 ngan lao dpng ndng thdn, chiem tren 64% lao ddng cffa tinh;
ITnh vuc san xuat ndng nghiep thu hut han 83% luc luang lao ddng d khu vuc ndng thdn.
Ngudn viec lam chinh d ndng thdn la tu cay ca phe (tren 100 ngan lao ddng), rau hoa (90 ngan lao ddng), lua ngd, che,... Ca phe, che, rau hoa khdng chi la nhirng cay trdng tao viec lam dn dinh cho nhan dan trong nhieu nam qua ma cdn chiem ti trpng ldn trong tdng san pham xa hdi va gdp phan quan trpng vao tang trudng kinh te - xa hdi hang nam cua tinh.
Trinh dp chuyen mdn - ky thuat cffa luc Mpng lao ddng Lam Ddng nhirng nam gan day dupe nang len. Nam 2003, cd 18,1% lao ddng cffa tinh dupe qua dao tao, trong do 9,3%) qua dao tao nghe; den nam 2009 ti le lao ddng qua dao tao cffa tinh xap xi 30%o, qua dao tao nghe la 19,6%). Ti le lao ddng qua dao tao cua Lam Ddng cao han cac tinh Tay Nguyen nhung cdn thap han muc binh quan cffa ca nudc^'' va cdn chenh lech ldn giua khu vuc thanh thi va ndng thdn. Nam 2009, tiong 100 lao ddng lam viec thi a thanh thi cd 42 ngudi da qua dao tao, cdn d ndng thdn chi cd 19 ngudi; nhigu xa vung dan tdc thilu sd
(1) Ti le lao dong qua dao tao nghe nam 2009 cua ca nu'ac la 26,5%
chi cd 2-3%) lao ddng nganh nghe, nhieu thdn trang ve nganh nghe.
De md rdng ca hdi hpc nghe cho thanh nien, dac biet la thanh nien ndng thdn, thanh nien ngheo, thanh nien dan tdc va cac ddi tupng chinh sach - xa hdi khac, tu nam 2000, tinh da cd chinh sach hd trp mot phan chi phi cho ngudi tu di hpc nghe d cac ca sd day nghe trong tinh hoac trong nudc^^\ Tinh ciing da cd chinh sach day nghe 01 Man trd len^^' tai cac xa ngheo theo Nghi quyet 30a (luc do TW chua hd trp hinh thuc hpc nghe nay) de hudng dan ndng dan ky thuat cham sdc cay trdng, vat nudi, trdng nmg,... gan vdi hd trp chuyen ddi, tham canh cay trdng, vat nudi,...
vdi yeu cau phai danh it nhat 70%) thdi gian dao tao thuc hanh ngay tren ddng rudng hoac tai chudng trai chan nudi. Ddi vdi cac doanh nghiep va hop tac xa, tu nam 2004, tinh cd chinh sach hd tip dao tao nghe cho cdng nhan^''^ muc hd trp hien nay la 200 hoac 300 ngan ddng/cdng nhan/thang My theo hinh thuc dao tao.
Hien nay. Lam Ddng cd 43 dan vi dao tao nghe, trong do cd 24 dan vi ngoai cdng lap, phan bd tren dia ban 10/12 huyen, thanh phdeua tinh. Cac dan vi nay cd nang luc dao tao 50 nghe d trinh dp cao dang, trung cip
<2' Quyet dinh 90/QO-UB nam 1990
™ Quy dinh 4873/UBND '"' Quyet dinh 87/2004/QD-UB
Van de & Su- kien
va sa cap (thdi gian dao tao tu 3 thang trd len) va day nghe thudng xuyen (dao tao dudi 3 thang). Nam 2009, cac dan vi tren da dao tao nghe cho 10 ngan ngudi, dap ling gin mot nua nhu cau lao ddng qua dao tao nghe cua tinh. Phan cdn lai, chu yeu do cac doanh nghiep, hd nganh nghe tu dao tao.
Cac nganh nghe dao tao thu hut nhieu ngudi hpc la cham sdc cay trdng, vat nudi, tieu thu cdng nghiep va cac nghe phuc vu san xuat, ddi sdng tai chd; ti le hpc vien cd viec lam dung nghe ludn dat tien 80%. Nam 2009, cd tren 7.200 lao ddng ndng thdn dupe hd trp hpc nghe, gdm 200 thanh nien dan tdc dupe Myen hpc nghe tiinh dp cao dang va trung cap; 1.700 ngudi hpc nghe theo du an day nghe lao ddng ndng thdn; 800 ngudi dupe hd trp kinh phi khi tu di hpc d cac trudng, trung tam day nghe trong va ngoai tinh; 500 ngudi hpc nghe de lam viec cho td hap Bauxit - nhdm Bao Lam, 2.700 ngudi tai cac xa ngheo dupe day nghe ngan han theo chuang trinh giam ngheo iihanh va ben vutig, 500 ngudi dupe doanh nghiep Myen dung va dao tao, 800 ngudi khac dupe cac doan the, du an nhan dao hd trp hpc nghe,...
Hien ca tinh cdn 4 huyen chua cd trung tam day nghe la Cat Tien, Da Teh, Lac Duong va Due Trpng; tai cac dia phuang nay ca hdi hpc nghe cffa thanh nien ndng thdn, thanh men dan tdc, lao ddng chua tdt nghiep phd thdng ca sd rat ban che.
Hudng dao tao nghe cho lao ddng ndng thdn tiong giai doan tdi
Ngay 25/8/2010 vua qua, UBND tinh Lam Ddng da cd Quyit dinh sd 1946/QD-UBND ban hanh De an "Dao tao nghe cho lao ddng ndng thdn tinh Lam Ddng giai doan 2009- 2020". Day la ca hdi ldn de tang quy md, chat luang day nghe cho lao ddng ndng thdn vdi muc tieu tu nay den nam 2020 dao tao nghe cho tren 300 ngan ndng dan, lao ddng ndng thdn cua tinh; mdi nam can day nghe cho 26- 27 ngan ngudi, tang 3-4 lan so vdi quy md cua nam 2009. Phan dau den nam 2015, ca tinh cd 40%) lao ddng qua dao tao nghe va
nam 2020 la 50%); day cung la giai phap thiet thuc nham tao viec lam ben vimg, tang thu nhap cho lao ddng ndng thdn nang kha nang canh tianh cffa nen ndng nghiep.
Ddi tupng cua de an la lao ddng d khu vuc ndng thdn va lao dpng lam ndng nghiep d cac phudng, thi tran trong dp Mdi lao ddng, cd trinh dp hpc van va sue khde phu hop vdi nghe can hpc. Trong dd, uu tien day nghe cho cac ddi Mpng la ngudi thude dien dupe hudng chinh sach iru dai ngudi cd cdng vdi each mang, hd ngheo, hp cd thu nhap thap, ngudi dan tdc thieu sd, ngudi tan tat, ngudi bi thu hdi dat canh tac. Sau khi ket thuc khoa hpc, hpc vien se dupe cap giay chiing nhan, chiing chi hoac la bang nghe.
De an tap trung vao nhiing giai phap chu yeu sau:
1. Nang cao nhan thuc cua cac cap, cac nganh va lao ddng ndng thdn ve vai trd cffa dao tao nghe ddi vdi tao viec lam, tang thu nhap va nang cao chat luang ngudn nhan luc ndng thdn;
2. Phat tiien mang ludi ca sd dao tao nghe;
3. Phat trien dpi ngu giao vien va can bd quan ly;
4. Phat trien, phd bien cac chuang tiinh, giao trinh, hpc lieu;
5. Tang cudng boat ddng kiem tia, giam sat, danh gia viec thuc hien cac hoat ddng cua de an M tinh den, huyen, xa.
Trien khai hieu qua De an "Dao tao nghd cho lao ddng ndng thdn" se gdp phan thuc hien tdt cac chi tieu, nhiem vu kinh t8 - xa hdi theo Nghi quyet Dai hdi Dang lan thu IX cua tinh. Trudc het De an se phuc vu chuang trinh trpng tam ve phat trien ngudn nhan luc, xay dung ndng thdn mdi, giam ngheo nhanh va ben vimg, ndng nghiep cdng nghe cao, phat trien du lich,... Ngoai ra, De an cung true tiep tao viec lam, qua dd nang cao hieu qua eac chuang trinh, du an khac dang dau M cho (Xem tiip trang 18)
Hoat aong Khoa hoc - Cong nghe
cau eiia ngudi dan, a mot sd xa ciia huyen Lam Ha (Phi Td, Da Ddn, thi trSn Dinh Van), can bd Doan noi day da chu ddng phdi hop vdi nganh lien quan, huy ddng tu 10-11 may tinh va tang cudng tinh nguyen vien hudng dan. Chinh vi vay, chat lupng trien khai thuc hien d nhiing dia phuang nay dam bao va cd hieu qua cao han.
6 mot sd dia phuang cdn cd nhiing each lam sang tao, phii hop vdi nhu cau cua ddng dao TTN va nhan dan. Tai xa Quang Lap (Don Duong) doan vien thanh nien da phdi hpp vdi BDVHX md lap day vi tinh va hudng dan ky thuat truy cap Internet cd he thdng cho TTN va nhan dan. Tai xa Da Sar (Lac Duong), BDVHX da tich cue dau tu them may vi tinh va nang cap dudng truyen truy cap mien phi.
Dae biet, tai Da Teh, Lac Duong, Da Lat da xuat hien nhiing each lam sang tao: nhieu doan vien thanh nien tu bd tien ca nhan mua sam may vi tinh, md Idp day hpc mien phi;
thue dudng truyen md diem Internet; tap huan, hudng dan cho thanh nien, hpc sinh, nhan dan ky thuat sir dung Internet, ling dung cdng nghe thdng tin vao cuoc sdng, lao ddng san xuat va kinh doanh; gidi thieu mot sd trang Web cd ung dung tdt, phu hpp vdi ddi sdng, hpc tap, lao ddng,... de ddng dao
cac tang lop TTN va nhan dan tim kiem, khai thac thong tin tien ich,...
Ciing tir Chuang trinh "M5/ trieu gid ddng hdnh - ndi mang tri thicc ", da day len phong trao thanh lap cac dpi tinh nguyen phd cap tin hpc. Thdng qua chien dich he tinh nguyen va
"ky nghi bdng" hang nam, doan vien, thanh nien cac don vi doanh nghiep (Doan ca sd Vien thdng, Buu dien tinh,...) da td chiic hang chuc chuyen cdng tac ve cac xa vung sau, vung xa, vung ddng bao dan tdc thieu sd trong tinh, md cac lap phd cap tin hpc, hudng dan sii dung, khai thac Internet, hd trp dudng truyen,...
*
Cd the ndi rang, du cdn gap nhieu khd khan trong trien khai thuc hien, nhung hieu qua, tac ddng tich cue ciia chuong trinh ''Mot trieu gicc dong hdnh - noi mang tri thuc" la rat ldn, cd y nghia nhieu mat. Phong trao phd cap tin hpc va tim hieu, khai thac Ipi ich tir Internet, ling dung thanh tim khoa hpc cdng nghe vao eupc sdng, hpc tap, lao ddng san xuat kinh doanh da trd thanh nhu cau thiet thuc ciia mpi ddi tupng TTN va nhan dan hien nay. Day chinh la ddng luc gdp phan "thap sang ndng thdn", thiic day su phat trien cua xa hdi ngay cang nhanh va viing chac. •
DAO TAO NGHE CHO NONG DAN GOP PHAN THUC HIEN CONG NGHIEP HOA - HIEN DAI HOA CONG NGHIEP NONG THON T I N H LAM DONG
vimg ddng bao dan tdc, ngudi ngheo hay cac ddi tupng yeu the khac.
Viec trien khai de an tu tinh den huyen, xa va den tan ngudi dan can huy ddng su ddng thuan ciia ca he thdng chinh tri; tir tuyen truyen, van ddng den td chiic dao tao gan vdi cac the manh dat dai, van hda, nganh nghe ciia timg dia phuong; su vao eupc ciia mat tran, eac doan the, hdi nghe nghiep, cac doanh nghiep tren dia ban va nhat thiet tren timg dia ban phai cd su chi dao, kiem tra thudng xuyen ciia cae cap uy Dang.
Phat trien ngudn nhan luc ndi chung va day
(Tiip theo trang 6) nghe cho lao ddng ndng thdn ndi rieng lien quan den cac ngudn luc ve tai chinh, nhan luc trong trien khai thuc hien tir nhieu cap. Ngoai su quan tam eiia lanh dao tinh, can cd su phdi hpp, tham muu ciia cac sd, nganh, doan the, dia phuang la nhan td quyet dinh hieu qua trien khai de an. Vdi nhiing giai phap chii yeu cua de an nhu da neu tren, van de day nghe cho lao ddng ndng thdn se gdp phan tich cue dua khoa hpc va cdng nghe ve ndng thdn, nham thuc hien cdng nghiep hda - hien dai hda ndng thdn theo chu truang ciia Chinh phu va ciia tinh. •
