M. du Sonnekus

bevele passiefuit (pp. 19—21).

Dievertellerstel

Anka

doelbewus ongeërgoor'nmoontlikeverhoudingmet Cristovoor.

As man

sien sy

hom

as'n "orang-oetang" en aste

ongema-

nierd enonfatsoenlik virhaar (pp. 18—21).

Daaris'nvonk,weliswaar'noënskynlikantagonistiese een,tussen

Anka

en Cristo.

Anka

is

woedend

oordievurigesoen

waarmee

Cristo haargegroet het(p.21)

—

diegemaakteverontwaardiging-konvensie. Hierdieaggressie roep die volgende stap in die emosie-siklus, verliefwees, bydie leser op.

Suggestie van verliefdheid bestaan ook in

Anka

se swikkende knieë toe Cristohaargesoenhet(p. 15)endievonkelinginCristose oë,wathaarhart vinniger laat klop (p. 21). Die leser se vermoede

word

versterk wanneer

Anka

jaloers raak oor die "skuurdery" (p. 25) van Cristo se skouer teen Verona s'n.

Aan

die eindevandie tweedehoofstuk kon die leserreeds afgelei het dat

Anka

nie meer volkome ongeërgis oordierol watsy

moet

speel nie.

Later berig dievertellerdat

Anka

^'nbietjievanCristobeginhou (p.28), net

om

hulle daarna in 'n botsing voor te stel (p. 29).

Nou

besluit

Anka

dat Cristoeintlik 'n monster is.

Sy

^{iskil en} opdieverdediging wanneerCristo romantiese toenadering probeersoek(p.31).

Tog

voelsymomenteeldathy

"nogal heel

aangenaam"

(p. 33) kanwees. Sysien

hom

egtersteedsas'n

monsterwatnetdaaropuitis

om

haarvan haar maagdelikheidteberoof(p.

34). Danstel hy haarteleur: hywíl haar nie verlei nie (p. 34).

Nou

is

Anka

se

voorneme om

'n vriendskapsverhouding tussen haar en Cristo'nkanstegee. Systaan nog ongeërgteenoor'nliefdesverhouding, maar'nslangwatskielikvoor haar hang,dwing haar

om

Cristoaanteraak (p.37).Sysien

hom

in'nbeterlig,selfsassimpatiek:"... virdieeerstekeer hoor sy ietssags insystem ..." (p. 37). Laterishaargedagtesweerdat sy nie veel van

hom

hou nie (p. 42).

Tog

is sy steeds bereid

om

sy vrou te speel, net

om

te keer datVerona

hom

kry.

Wanneer

dieverhaal^al 'nderde gevorder het,gebruik die verteller diebot- singtussenheldinenantagonis(pp.41—42)

om

tetoon dat

Anka

welaldie stadium, waarinrolspeelwerkHkheid word, bereik het. Tydensdié botsing vergeet

Anka

dat sy en Cristo niewerklikgetroud is nie.

Die suggestieis:

Anka

isreeds verliefop Cristo. Hoofstuk viereindig met

hierdie hoogtepuntindieemosie-siklus. Dievertellergebruikdieideevan'n tropiese koorssiekte assinoniem virverliefdheid (p. 44).

Die heldindeurloop dieemosie-siklus'n tweedekeer.

Die heldin seemosiesheteenvolledigesiklus voltooi.

Nou

keerdieverhaal- lyn weer na ongeërgde optrede terug. Net die oggend nadat

Anka

die vorigeaand beslisverklaar hetdatsyweier

om

van Cristoaf

weg

tegaan, krysy'n

nuwe

insig: "Ditkan haar

mos

tognie regtigskeelasdaarweeriets

tussen die antropoloog (Verona) en haar gewese verloofde (Cristo) ont- staan nie" (p. 45).

Weer

eens probeerdie verteller

Anka

seongeërgdheid oor Christo by die leser inhamer.

"Sy

hou nie eens van

hom

nie ... net 87

soms'' (p. 45).

Anka

serolspeel

word

nouvoorgestel asskynwat syonwillig moethand*

haaf. Haarenigste beweegrede

om

nie die ekspedisieteverlaat nie, is

om

Cristo teen Verona en Rod Radwell te beskerm. Die geheimsinnige ont- moeting-episode tussenVeronaen Rod,wat

Anka

aanhoor,dien as"moti- vering"virhaarromantieseoptrede.

Sy

durf Cristo nienoualleen laat nie:

hy isonwetenddie lokaas vireen ofanderonheilige doel (p. 47).

Tog

verset

Anka

haarso oortuigend daarteen

om

Cristote verlaat, dathy moet opmerk:

"Mens

sou sweer ons is regtig getroud!" (p. 48). Rolspeel

isbesig

om

werklikheidteword.

Anka

salvoortaan, "terwillevan Cristose veiligheid", dierol van^'nverliefdemeisie speel.Ongeërgdheidsal omgesit

word

in aggressieen aggressie weer opsybeurtin verliefdheid.

Dieaggressieweemosie by

Anka

isweereensJaloesie. Veronase sensuali- teitendieuitwerkingdaarvanopCristo, bedreig

Anka

se "verliefdheid"op hom. Haar^ergernisiseg ennienetdiespeelvan^'nrolnie(p.58).

Om

^Cristo

severliefde vroutjie te speel,isbesig

om

virhaarmeeras net'nrolteword.

Syvoeldatsybesigis

om

haarsoos"'nmaansiekbruidjie" tegedra(p.58).

Wanneer

Cristohaar aanraak,probeer symaarfloutjies

om

uitsyarms

weg

te

kom

(p. 59).

Jaloesieverander in verliefdheid. Al

neem Anka

nog nie die inisiatief in 'n moontlike liefdesverhouding nie, voel sy dat haar voete "vleuels" het (p.

60).

Ook

Veronaisnydig

bewus

vandie

nuwe

Hefde.

Anka

erkenlaterdatsy

in hierdie stadium meerasverlief(p. 76) op Cristowas.

Sy blynogpassiefen negatiefoorerotieseliefdetussen haarenCristo. Die held se besliste, maarkonsidererende optredeversekerweldathy en

Anka

minnaars word (p. 62).

Nou

is

Anka

se tweedeemosiesiklus voltooi. Die ongeërgdepreutsejongmeisieis'nvrouwatHefhet. Syisnie netmeervir dieskyn "vrou" nie.

ByCristo

maak

die verteller die leserafwisselend

bewus

van: ongeërgdheid, harteloosheid, selfs aggressie en dan skielik van besorgdheid en ^verlief wees. Terwylhierdieherhaaldesiklussevan roterende emosies aandiegang

is,isCristobesig

om

syrolas

Anka

se

man

alernstigeropteneem. Diever- tellervoerook'nverdere"rol"virCristoindieverhaallynin:

Hy moet maak

asof hy nieop

Anka

verlief isnie.

Die held voltooi dieemcsie-siklus dieeerste keer.

Van

dieeersteoomblik afdatCristoopdietoneelverskyn, gliphymoeite- loosindieeggenoot-rol in.

Hy

soengroet sy "vrou"vurig (p. 15),geehaar bevelewathyinluimet "Asjou

man

..." (p. 19),praatvanwittebroodsreise (p.21)enstelditduidelikaan

Anka

dathygedurendedieekspedisie ashaar

man

sal optree(pp.20—21).

Ook

wanneerhullealleenis,spreek hy haaras

"my

^vrou" (p. 24) aan.

Togsteldie vertellerditterselfdertyd aan die leserdat Cristo

hoegenaamd

nie meerwil doenas net

om

'n rol tespeel nie.

Hy

sou nie

Anka

so vurig gesoenhet ashynieVerona

moes

oortuighetnie(p.21). Netvir"praktiese

88

doeleindes” (p. 22) sal hy gedurende die ekspedisie haar

man

wees. Ten opsigtevan romantiese doeleindesishy ongeeërg.

Anka

isvir

hom

te

mak

(p.20).Cristoraakaggressief

Anka

haareieleweingevaarstel

om

'n Papoeaanvan krokodillete red (p. 29).

Hy

speel sy ''man''-rol verderdeur sy hande by

Anka

se halste laat inbe-

weeg om

'nveluitslag teondersoek(p. 31)en haar ''op te pas''terwylsyin 'nstroom bad(p. 32).Inalbeigevalleissybeweegredenié

om

nabyhaarte

wees

^nie, maar net'n praktieseoorweging.

Hy

^{relativeerook}aggressiefenwreeddie moontlikheidvan'n romanse(p.

32).

Hy

hetnie geweet hybring 'n non

saam

nie en hy bestempeldie tyd wat hy nog

saam

met

Anka

gaandeurbring as^'' 'nverveligespulletjie'' (p.

32). Enige optredewatdalkromantieskanvoorkom,verduidelikhy byvoor- baat as slegs toneelspel ter wille van Verona (p. 33).

Aan

die einde van hoofstukvier

noem

hytotaalongeraakdat

Anka

by

hom

^sal

moet

slaap(p.

34).

Hy maak

ookhaar romantiese nagklere as onpraktiesaf (p. 34).

Nadat 'n slang haar amper aangeval het, toon Cristo sy besorgdheid oor Anka.

Hy

begin 'n werklik beskermende houding

aanneem

en is minder aggressief (p.37). Sy besorgdheidisskynbaar steedsnieromanties gefun- deernie.

Hy

wil dan

Anka

wegstuur (p. 43).

Hier bereik die verhaallyn 'n ''negatiewe'' hoogtepunt.

Romanse

skyn 'n saakvanonmoontlikheid tewees. Die heldstel nie belang indieheldin nie

—

hy istotaalongeërg.

Wanneer Anka

weier

om weg

tegaan, raak Cristoweeraggressief, maar

hierdie keer is daar 'n hartstogtelike ondertoon in hulle botsing. In 'n woedeuitbarsting soen Cristo

Anka

met oorgawe. Sydreigemente dat hy haar in die liefdegaan onderrig (p. 49), ^isjuis 'n voorspeltot romanse.

Dieromanse

neem vorm

aan wanneer Cristoeen nag laat

Anka

teen

hom

vasdruk _(pp.58

—

59).

Nou

isaggressieongeduld

omdat Anka

haarsteeds teen sy romantiese toenaderingverset. Dievolgendeoggend

noem

hy haar liefdevol 'n ''slapendeprinses” (p. 59) en gee hy haar^”... 'n lang, honger soen wat haarsinnelaat

swem”

(p. 59).

Cristored

Anka

van'nswartinboorlingwathaarafloerterwylsyindiereën stort. Hierdie insidentgeeaanleidingtot 'nintieme liefdestoneel. Cristowil aanvankliknet

Anka

sevelondersoek, maar dan

neem

hyhaarinsyarmsen bemin haar hartstogtelik (pp. 61—62).

Op

hierdiepunt in dieverhaallyn is Cristo se eerste siklusvan emosievol- tooi. 'n Onpersoonlike beskermersrol hetverander in 'nminnaarsrol.

Die held voltooi die emosie-siklus'n tweedekeer.

Volgensdiekonvensievandieemosie-siklusgaanCristo sevolgende

emo-

sieongeërgdheidwees. Ditisweldiegeval.

Ná

^'nnag vanhartstog verklaar Cristo koel dathy geen romantiese belangstelling in

Anka

het nie.

Hy

het blootdiesonderlingesituasievan'nskynhuwelik en'nprimitieweoerwoud- nag uitgebuiten hy sal ditweer doen (p. 63).

Om

die skielike

ommeswaai

in Christo, ditwil sê die terugkeer na 'noor- 89

spronkliketoestandindieemosie-siklus,tebegryp,kandie leserdie rolspeel- konvensie in ag neem.

Hy

kan terugdinkaan 'n gesprek tussen Cristo en Verona (pp. 39—41), wataanvankliksonderwerklikebelang gelykhet.

Op

'n bedekte

wyse was

Verona reeds hierbesig

om

te suggereer datdit vir

Anka

gevaarlik sou

wees

asdaar werklik^'n liefdesverhoudingtussen haar en Cristosou ontstaan. Cristo moetterwillevan

Anka

seveiligheiddierol

van Veronase minnaarspeel.

Die welsand-episode (pp. 70—73) motiveer Cristo se optrede verder.

Verona stel koel voordatdie enigste oplossing is

om Anka

te skiet.

Wan-

neer

Anka

Verona van ^'n moordpoging op haar verdink, vlieg Cristohaar van 'n kantaf in.

Cristoistogbesig

om

weer'n emosie-siklustebegin en sostapvirstap sy gevoel vir

Anka

teverraai. Syongeërgdheid oor^'nliefdesverhoudingword nouaggressie. " 'Jouverliefdheidop

my

is

om

dieminstetesê'nbronvan ergernis' " (p. 75).

Hy

is besorg oor haar veiligheid (p. 75). Die verteller berigookdat Cristo seoë"met ope

kommer"

(p.77) opAnkase gesigrus, nadat sy'n lewensgevaarlike oortog oor'n ravyn

moes

maak.

Romanse

ofjuisdie aanvanklikeafwesigheid daarvan, kan vanaf hoofstuk

sewe

gesien word in die ligvan ^Cristo serolspeel asVerona seminnaar.

Helden heldin voltooi finaal dieemosie-siklus.

Die rolspeelvan Cristo, asongeërgdegeweseminnaar,dwing

Anka

van'n

hoogtepunt van verliefdheid (pp. 60, 62) af

om

weer die siklus ongeërgdheid-aggressie-verliefdheid 'n derde keer te herhaal. Sy is kom- kommerkoel ongeërgen lykuiterlikasof synieontsteld isnie. Haar gedag- tes

maak

enigeverdere moontlikheid van romanse, van haar kantaf,tot niet (p. 64). Ná Cristose uitbarsting oor

Anka

se beskuldiging datVerona haar probeer vermoor het, loop

Anka

met 'n "Stoïsynse uitdrukking" (p. 76) rond. Sy is nou vasbeslote

om

die rol te speel van die meisie watnié op Cristoverliefisnie.

Ditis

om

sy posisie inerete hersteldat Christobesluit

om Anka

vansyrol- speel te vertel (p. 90).

Hy

doen ook 'n liefdesverklaring. Ongelukkig het

Anka

haaralinhierdiestadium

wysgemaak

dat syniemeer op

hom

verliefis nieen dat hyook nooitophaar verliefsal

wees

^nie.

Held enheldinse emosie-siklusisnogniegesinchroniseerdr\\e. Hul versoe- ning kan dus nog nieplaasvind nie.

Anka

is kinderagtig aggressief.

As

teenreaksie raak ookCristo aggressief.

Albei se aggressie

neem

die vorm van irrasionele jaloesie aan.

Anka

is jaloers op Veronaen Cristo op Laurence Gering,sy stiefbroer.

Twee

dialoë in hoofstuk tien onthul dat

Anka

en Cristo tog verHef op mekaar is. Hulleemosie-siklusseisnou gesinchroniseerdalwil hulleditnie aan mekáárerkennie. Laurence"dwing"

Anka om

haarwaregevoelenste

verwoord (pp. 95—96) en Cristo verklaar op sy beurt aan Laurence dat

Anka

"syne" is (p. 103).

Ena Murrayoorspan dienader-en

wegbeweeg

vandietwee hooffigure; in

90

hierdie laatstadium vandietekslaatsy haar heldinweer'nrolspeel.

Anka

salvoorgee

om

opLaurenceverliefte

wees

sodat sy deur middel vanCristo segraadvanjaloesie kan peilof hý wel op haarverlief is.

Ook

Cristo is onder meer

om

dieselfde rede besig

om Anka

^{met Verona}

jaloers teprobeer

maak

(p. 104). Dit

maak Anka

niemeeraggressiefnie, net hartseer (p. 104).

Anka

verraaiin'ngesprekmetLaurencedat syvirCristoselfsmeerashaar eie lewe

omgee

(p. 105).

Ná die jaloesie-spel

wend

Cristo weer'n poging aan

om Anka

se vertroue terugte

wen

(p. 109).

Hy wys

dathywerklikoor haar besorgisenvrahaar

om hom

te help

om

die duiwelseVerona vastetrek (pp. 111

—

112).

Hierdie versoekvan Cristoen

Anka

se instemming

om

verleidster teenoor een van ^diebooswigte tespeel, illustreerdieheld se edele motieweendie heldin seselfopofferendeHefde.

Dieoomblik van dievreugdevolleslotkanaanbreekwanneerheldenheldin driekeerdieemosie-siklus voltooihet. Dielaaste sikluseindigop'nhoogte- punt.

Anka

verlang netHefde ensyisCristose"armeklein líefling" (p. 118) wat hydie resvan sy lewe metHefde gaan oorlaai.

Resultaatvandie emosie-siklus.

Dieleserwat bekend ismettriviale tekste,

was

^instaat

om

telkensdie vol-

gendestap in die emosie-siklus vooruitte sien.

Van

dieoomblik afdat hy gelees hetvan die heldinseswikkende knieëendievonkelingwatsyin sy oë gesien het, het hygeweet dathulle in die slotbymekaar gaan uitkom.

"Da

die Heftromanesostarkstandardisiertsind, kannein Leser,dereinige vonihnenbereitsgelesenhat, ohneallzugrosse Schwierigkeitenden Inhalt anderer

Romane

der gleichen Sorte, die ernochnichtgelesenhat, voraus- sagen"

(Zimmermann

1976: 84).

Deur middel van die emosie-siklus kon die leser selfs "verrassings" in die teks antisipeer: "... the reader continuously recovers ... what he already

knows

^..." (Eco 1979: 119). "Thereader findshimselfimmersed ina

game

of which he

knows

the piecesandthe rules ... and draws pleasure simply fromfollowingtheminimalvariationsbywhichthevictor realizes hisobjec- tive"(Eco1979: 160). Dítisdiegeval ten opsigtevandieromanseverhaallyn

in

Tromme

van onheil.

Geraadpleegde bronne

Eco, U. 1979. TheroleoftheReader:Explorationsinthe SimioticsofTexts. Bloomington;

Indiana University Press.

Goldenstein, J.P. 1980. PorHre/eroman:initiationá unelectureméthodiquedelafiction narrative. Bruxelles:A. DeBoeck.

Nusser,P. 1976.Zur RezeptionvonHeftromanen.In:Zimmermann,H.D.EtRucktaschel, A.

(reds.). Trivialliteratur. Munchen:WilhelmFink.

Gebruikteteks

Murray, E. 1984. Trommevan onheiL Kaapstad: Tafelberg.

Charles Fensham

'n

Verhaal groei

uit 'n

verhaal

Elia

en Teilhard de Chardin

Min

mense

weetdatdiegroot Franse paleontoloog enfilosoof,Teilhardde Chardin 'n storie meesterlikkon vertei.

Met

patosen fyn Fransesubtiliteit

word

'n verhaal opgetower wat 'n

mens

^laatwonder:

Waarom

het hy nie

meer van hierdie vertellinge geskryf nie? Tussen die uiteensetting van sy filosofiesedenkrigtingsword'njuweelvan ^'n verhaal ingevleg.

Een so'nverhaal dradie opskrif:"Diepsigiese kragvanmaterie." Ditbegin met 'n aanhaling uit2 Kon. 2:11:

"Terwyl hulle(EliaenElisa)gesels-geselsverdergegaan het,

was

daarskie- lik 'n

wa

van vuur met perde van vuurwat hulle tweevan mekaar geskei het, en Elia is in'n stormwind op, die hemel in."

Teilhardsluit byhierdiegeheimsinnige

gegewe

van dieverhaal van Elia en Elisaaan enboudit uittot 'n

nuwe

verhaal. Eliahetdiestormwindofwarrel- windvanverafsienaankom. Eers

was

ditniegroterasdiehandpalmvan'n kind nie. Dieding het

hom

niegesteuraan dietweewandelaarsnieen het wispelturigindiewoestynrondgewarrel. Entoeskielikhetdit 'nvastekoers begin inslaanen metdiespoedvan 'n pyl regophulle afgekom. Dieman,

Elia, merktoeop datdie klein,

dowwe

wolkvol vogtigheiddiemiddelpunt

was

van 'noneindiggroter werklikheid. Dit hetsoos'n

wese

metmenslike eienskappe geword.

Hy

het sonder beperking, vormloosen sonder grens reguit op hulle afgepeil. Terwyl hy hulle nader, het hy met groot spoed begin uitdyso ver asdieoog konsien.

Hy

hetdie hele ruimte gevul en sy voetehetliggies

beweeg

tussendieplante langsdie spruit.Sy kop

was

^sig- baarindie lugenhetgelyksoos'ngouemismetdierooigewordesonagter hom. Toe het

om hom

die hele lugruim lewendig geword endit hetonder die rotse en plante begin vibreer.

Wat

op hulleafgepeil het,

was

^'n

wese

watsubtiel metsyteenwoordigheid deuralleskan dring. Dieman,Elia, het op sy gesigop diegrond geval. Terwyl hy sygesig metsyhande toehou, hethygewag.'nGrootstiltehet

hom omgewe.

Toeskielikhetditgevoelof 'n

asem

van vurigelug oor syvoorkopblaas. Dit hetdeur die beskerming van sy ooglede gebreek endithetgevoelofdielewendesap vanalledinge deur die engtevan sy hartbegin te pomp. Dit het

hom

verwar en dit het gevoelofdie

wese

tegelykboosengoedis. Diestorm

was

nouinhomself.

Daardiepinsy binneste hetdiestormvandielewe,oneindiggoedenonein- dig gewelddadig begin

om

met ditwat van

hom

oorgebly het, saggies te praat.

Hy

hetgesêdat Elia

hom

aangeroep het en hier ishy nou. Elia het

gewaag om

nadiewoestynte

kom om

homselfsterkte

maak

teendiewerk- likheid. Eliahet

hom

^nodig

om

tegroei,maarhyhetvirElianodig

om

^gehei-

ligteword.

Nou

hethy Eliaselewein besitgeneem. Eliasalniekanterug-

gaan nie. Die een wat

hom

eenkeer gesien het,

moes

of verlore gaan of homself red.

Entoe vra Elia virhom; "0,u isgoddeliken magtig, watisu

naam?

Sêvir

my”. Die

wese

hetgesêdat hydievuuriswatverbrand enookwaterwat wegspoel.

Hy

isdie liefdewat allesbeginen die waarheidwat kan verby- gaan. Alleswat

hom

verplig

om

te aanvaar en alleswat vernuwing bring, alles wat stukkend breek en alles wat saambind; krag, eksperiment, vooruitgang-materie:allesishy.

Soms

vernietighydiewat

hom

liefhetmet geweld. Die

wyse manne

vervloek

hom

en

noem hom

^'n bedelaarsvrou, 'n heks, 'n straatvrou. Elia wat die betekenis van die wêreld verstaan, 'n wêreld nie netvan enkelinge nie,

moet hom

met sy hele

wese

beskikbaar

stel virsyinspirasieen sodiegees vandiewêreldontvang

om

geredtekan word. Die uitspraakwatvoor entotbinne Eliaseoë brand, lui: ''Niksisso waardevolaswat_jyinanderisenhulleinjounie". Indiehemelisalleseen.

Nou moet

Elia regopstaan,

want

opdie

wyse

wat hyhomselfgaanoorgee, gaan die stormwind

hom

sleep af in die donkerte van sy dieptes of

hom

oplig in dieblou lug daarbo.

Toe

vra Elia: ''O,uwatmaterieis,

my

hartisaandie

bewe

soosukansien.

Aangesienditnouuis,watwil u hê,

moet

ekdoen?''En'nstemsêvirhom:

''Vatjou wapens, Israel, en veg moedigteen my". Diewind wat

om

en in Elia getrek het, begin aggressief en vyandig te word. ^In sy kronkels het

gekom

diestankvan gevegte, diemuskusgeur vanwoude, die koorsagtige atmosfeer van stede, 'n nare geurwat

opkom

uit die vier hoeke van die wêreld. Elia het^skielikop sy voete gespring en regopgaan staan teen die storm. Dit

was

die gees van die

mensdom

wat in

hom

wakker geskud is;

daar

was

'nverreherinneringvandieontwaaktussenwildedierewatsterker as hyis, 'neggovandielang stryd

om

koringteveredel en

om

vuurteont- dek,'nvurigebegeerte

om

kenniste besit.Toehethy vasopsyvoetegaan staanen beginveg.

Hoe

langerhyveg,hoemeergroeisykrag. Endiestem sê vir

hom

dat hy vir

hom

dieganse materie moettoe-eien. MaarElia het gehoop dat in die mate wat hydie tasbareverwerp, hy nadersal

beweeg

aandie psigiese. Nee, sosalhyvanhonger

omkom." As

jyvan planis

om

te leweentegroei, sal jynooitvirdiemateriekan sê:

Nou

hetekgenoegvan jou gehad nie;ek hetvanjougenoeg voedselvir

my

verstandontvang

om

virewigtehounie. Diewêreldvan kennisisniegenoegnie.Jy moetditkan sien en aanraak, insy teenwoordigheid lewe en die hittevan bestaan ont- vang

om

die ware hartvandie werklikheidteverstaan.

Terwyl Elia teen diestormstaan, hethysy kopgedraai en na sy metgesel gekyk. Toe hetdaar 'n groot verandering gekom. Meteens het die aarde tegelyk

weggesak

engrotergeword. Ditoorweldig

hom

enhyvoelhymoet homself onderwerp. En nou besef hy dat soos ^'n atoom, die

mens

geen waardehetniebehalwevirdie deelvan

hom

wat oorgaan indie heelal.

Hy

hetdieleegheidvandieedelste teoretiseringgesienteenoordievolheid van diekleinstefeitinsykonkretewerklikheidwatinsy geheel begrypword.

Hy

93