•
Geregistreer aan <lie Iloofposlutntoor as 'n Nuusblad.
lEE ~rw~ S W A ~ ~ Ill~~ [ID lE LANK 0~ ~M~~G~~~1T
Jrg. 6. Kaapstad, Wocnsdag, 11 Junic 1947. Nr. 28.
~ 9 ~~lJfl@ ~ ~af ~ h ms
~CIDDml ~l?~<ru©.J~ k ~p ~~~
- ~~lTI!fi(g;o ~jl @~t~!rfL
Genic. mev. A. C. )f. 1\Io!'tt•rt, hoofvrou van Gcbied F, roep die Vroue-l;randwagte.as volg op met die oog op 8 Augustus:
Vrouc-offisierc en Br:mdwagte \'l!ll Gebied F, 8 Augustus is op hande en am1ermaal wo1·<l op u 'n baie beleefdc, dog ernstige bcroep gedocn vir die insamcling ,·an fondse vir die groot en cdel saak van die O.B.
Die Boen·rou het nog nooit in die ,·erlede vir enige taalc wat op )1aar sl;:ouers gel& is tot. hcil van ha:tr voll< en tot ecr van God, teruggedeins nic. Seer scltcrlil< gann sy ool;: hierdie keer toon deur kragdadig fondsc in te samcl dat sy die naam waardig is van Vrou en l\Ioeder.
Te midde van die huis-cllende in Kaapsta<l waar huisgcsinne soos in die andcr stet!e ntn die land daaglih;s wanhopig rondval om 'n woongaatjie te bclcom, blylc dit dat daar van maan.d tot mannd
!mise en woonstclle - in sommige ~evalJe vir selfs 'n periodc van
byna. ses maande- lecg staan omtlat die cienaars dit hou vir inuni-
grante wat nog moct lcom.
Onllersocl< wat tlcur Die O.B. ingcstcl is, hct :tan die lig ge- bl·ing dat daar J;edurende die afgclope mannde vcJ·slrcic woonst:ello en !mise leeggestaan hct sondet· dat die lwntrolcur van behuising <laat·v:ut gewcet bet, of dat die cionaars pogings aangcweml bet om dit to vcr- huur. In twee van die gevalle wat nagespeur is, was die oor- treders Joodsc eicnaars. Nadat die gcvalle onder die aandag van die I<Ontrolcur gebring is, is onmiddcllil< opgetrce en toe- gesicn dat die woongeriewc aan huisloses besldl<baar gcstel word.
WAG V1R IMMIGRANT In Kloofwcg, Scepunt, in een van die mees gegocde buurtes van die stad, staan 'n groot woonhuis wat aan 'n Jood be- hoort reeds vir byna ses maande lecg. Verslccie persone het al probccr om dit te huur, maar sondcr enigc sul<ses. Ver- lede week is opnuut gcpoog om sonder die mcdewctc van die kontroleur die huis te huur.
Die Joodse eionares bet vcr- ldaar. dat sy nie bereid is om dit te verbuur nie, omdat sy
<lit hou vir 'n Joodse immi- grant wat nog aan die lcom is. Blykbaar wag sy al ses maande !ank.
In 'n blok woonstelle in Vre- dehoelc het 'n woonstel vir ruim twee maande leeg gcstaan. Dit is eers aan die begin van bier- die maand in gcbruik geneem.
Dieselfde geld vir 'n bioi< woon- stelle in Groenpunt, waar 'n woonstcl reeds vir 'n lang pc- riodc leeg staan. Ook in hierdic geval is opgetree nadat Die O.B. die saak aanhangig ge- maak het.
'n Indier wat 'n huis in Tamboerskloof gehad het. hct geweier om dit aan die blan- kes aan wie die kontroleur·
dit toegcken het, te vcrhuur.
Toe hy gedwing is om dit te doen, het by die eiendom vcr- lcoop.
Die eienaar van 'n aantal woonstelle in dicselfde voorstad, het ook geweier om sy woon- stelle te verbum· aan die personc aan wic die lcontroleur dit toe-
gclcen het. Hierdic Joodse eie- naar hct daarop gestaan dat dit sy cicndom is en dat hy dit hou vir Joodsc oud-soldate. Hy het nic aan die lcontroleur gcse vanwaar hulle moct l<om nie, maar is uiteindelik vcrplig om die woonstelle te vcrhuur.
Die kontrolcur van behuising is tans met nuwc mag beklee.
In enige gcval waar woongerie- wc vir mccr as twcc maande lceg staan, l<an die eienaar wetlilc vcrvolg word.
Q000~¢~¢000¢~¢00¢0¢~~
w L~ J\ ~D=Q©~~@~
11© ~~1" £~ fQ)
MeCI· as 8,000 mcnse wag
\·andag op ltUise !n Kaapstad, na die .onderkontroleur van mannclcrag Die O.B. mcegcdeel bet.
Verlcdc maancl is 500 nuwe aansoel.:e ontvang, ten\~'1
daar slegs aan 'n sl<rale 160 huisvesting vcrsl<af Jwn word.
Die wa;.rl~·., word nie meer in l'Oigordc af;;-ehandcl nie.
'Wannce1· daa.r gc\·a!lc voor- lwm wat d•ringend blyk te wecs, geniet di t vo'orl<eur bo djetrenc wic se be!loeftes min-
<lcr drin~entl is en wat mis- llien aJ bale Janl\: op die wag-lys is.
Die O.B.-org-anisas•e is <lie
eni~ste tccnvoeter teen dill ltom- munisme wat ons Chdstc•lilc- bhtnkc beslmwin:; bt·1.1rcig-. Om die stryd enduit lc sh·y. is da:n·
fondse nodi~. As ons dinlc ann die selflose opoffc1·inge van o11s Jiomm:tndant-genc:-aal, en hu!lc
lmmi g r a n t e V ercdhrlirmg
l\Iev. i\l~stert
wat. jare in tronltc <'11 lcampe opgcsluit. wa::., en bulle wa~ no~
in die PJ·eto1·iasc g-e\'ar:t;em>: op- gcsluit sit, Jmn ous net roep: I\om J\:unenule! M::tll, vrou un Jcind; bat ons wect· toon <leur ons dade wat ons lmn docn!
M (QlTf~ lh a~l Wy~ Vingerr
Virr Russe
'n Sli:ern waar,ltuwin~ aan die ad1·es ·van t!ie lwmu:u.ai,.,te en Rusl:md b; vcrlede \Wd' dc;ar genl. i\Iarshall, Amt'l'ilm:~n~c
minister van buit~>ln.ntlsl' salH•.
geuitct· toe hy oor die \'raa{:"- stuk van lmlt)\"er!cni n).!' a all Eul'op;l ~cpmat het. H.y hct vcrldaar dat die Europcse Iande ondcrlinge re\:lings moct tref met die oog op die vocd- sclnood, aangesien dit onmoOt:t- lik vir Amerilca is om allccn hulp tc verslwf.
,'n Hcgering- wat proiH'tW om die !Jerstel in antlt;t· Iande te dwarsl>oom, !mn nic hulp van ons ven\·a~ nic. Venlt-r :-;:tl tlaartlie rcgPrings, politit'lce p:u·-
t~·e of p·oepc wat probt•t•r om mensliltc lyding te beslcmlig en sodocn<le daa1·uit munl tc !>laan op politiel<e of ancler gchied. mPL teenstand van die Vcrcnigcle State te dcen lu·y."
Die waarslwwing is vera!
teen Rusland gemil< wat met die landbougebied ,-an Duitslanc sit en \•:eier om die land as 'n ckonomiese gcheel te laat versorg.
Unieburger£) Op
sonc wat na die Unie wil immigrcer ontvang het. Sowat 16,000 van hicrdic mense sal jaarlilcs na die Unie gebringW ~gily@ v · ~~ H TI'fl~~ ~ I.:~~ ~~ :
(Vervolgopbls.8)~
I
~!1. u
~£
~ ~ ~~cr«DU.cDU~O~Oc=>O~~~e=>OD . te 1 .:a ntoor va n d ~
ICk · o n tr o 1 c u r van 1 >e n • n · · s1ng m - K aapsta wor d d tans . 1 H (Q){(j) gcer
(if o.d1
o m·stroom m et aansoe ke van i mmigt·ante wat aan soek doen o m beho orlikc I ll~D /i]CQJ~/f$
h u isve sti ng e n w at Ida d a t h ull e en h u1 ge sinn. e in klein kame r tjies saam gehok
IJt Duitsland dwaal !laar· I } " J • d ' I 1 d kJ l 1
.11 volgcns 'n Reuter-skattings1 t .
n<
ten·1e wc wat te aan soc ;::vor nts ve r gcse , w or ver · aat· < at
llutC ml'<'r as 50,000 Duitse wees-nood hoog i s .
kindcrs roncl wat huJ oucrsvcl'loor het of nie weet wat van lltlllo g-eword het nie.
Die foto toon 'n groe{lie lcinde1·s w:tt clcur die Deen-
~~~ Rooikruis claaglil>~ met 'n bald<ie sop gevocd word.
Ong-evcer 12,000 ldndert.jies
~o voC'dsl'l word op die wyse
<leur dio Deno. in die Britsc gcbic<l an.ngovuJ.
Baie van hierdie aansoclce gesldc<l deur rniddel van die Depar- temcnt van Binnelan<lse Sal;:e onder wie se beslce1·min~ hicrdie m<·nsc na die Unie gel•om het. Die aansoelce word oor diesclfde lcam
~cslceer as l:mdsburgers wat hul hele lcwe JanJ;: in Suill-Afrilm ge- Wilon ltet, nldus 'n amptclike verldaring aan Die 0.13.
Baie van hierclie immigrantc het probecr om Juag by hul aansoeke te vocg deur persoon- lik hul posisic by die behui- singslmntoor voor te clra.
Dit het nou bekend gcraalt dat aansocke om huisvesting nie meer volgens die waglys nfgehandel word nic, maar dat dit ge!ikied na die crns nm die situasie. Indien bier- die immigrantc Jean bcwys dat hul woongeriewe werlc- lil< ernstig en be!mop is, be- staan die moontlikheid dat hulle huisvesting sal kry lank voor Unie-burgers wie sc name al byna 'n jaar lank of Ianger op die waglys is.
Ann 'n Britse oud-soldaat wat onlangs as immig~ant annge- l:lncl het, is by voorhecld 'n woonstcl vcrlcdc week in Vre- dchocl< vl'rslraf omdat 'n losies- huis vir hom nie gerieflilc ge- in1illlllllll•l3illl!311111BIIIIJE!IIlliiElll!!lllliiU~IIIIII!llllllE11111i
Brittanje het nog 200,000,- 000 dollar (sowat £50,000,- 000) van sy Amerikaanse lening getrek, volgens 'n bckemlmaking van die Ame- rikaanse .departement van finansies.
Dit beteken dat Brittanje meer as die helfte van sy lening in elf maande getrek het. Die lening was bedoel om dric jaar te hou.
nocg is nie. IIy ltct voorlmur geniet bo J1ngcnocg- 2,000 Unie- burgcrs wat al van cen tot twec jaar op die waglys is.
NIE TJ~VREDE
Hicrdic aanso<'I<O van die im-
mi~;ranh) om huisve~>ting, locn- straf die vcr·Jchtrings van die regering dnt daar genOCI:' woon- ruimtc ,-ir alma! gcvind word, en is 'n ontl<'rstrcpillg van die on- lang-se bcwcrin~ van 1lie O.B.
dat hierdic mense Y\':1(. I:'Cnl.
Smuts cintlilc vir stcmdociPin- dcs invocr, uic sull<e gccli<·n- sti;:-e ondet·steun<'rs gaan bly as lmile CI'I'S m<'t llif! vraar,-sh1ldw wat die Smutsbewind sln·p, kennis gemaal;; het nic.
Die toestroming na die bchui- singskontroleur hcf ook 'n spot- lag aan oor min. Harry Law- rence se nai\vc opmCt·ldng dat claar wei genocg mcnse in die Unie is wat Icc lcamers aan die immigrante sal afstaan. Dit blylc nou dat mnr. Lawrence se immigrantc nie tcvrede gaan bly om in 'n Ieamer te woon nie. Hulle het na Snid-Afrika g-clcom om mecr ruimtc, en hulle gnan dit luy ten Jwste van Unie-burgers vir wic die behuisingsvraagstuk al ondraag- lil< geword het.
NOG MEER
Binne enltele wcke word die derde besending van 1.300 im- migrante - hicrdie kcer die grootste groep wat nog ooit na Suid-Afril<a met cen enlcele lcccr uitgel<om het - in Kaap- stad verwag. Waar die rcge- ring hulle wil instop, weet nug- ter. Al uitweg wat daar is, is om die woongericwc wat lands-
,
burgers tocgckom het, aan hicr- die vreemqclin?e
f!-.f.
te staan.Inmiddels het mnr. Harry
I
Welsh, voorsitter van die im- dcn verldaar dat sy kantoor migrasie-keurkornitce in Lon- rccds 25,000 aansoel<c van per-
+!+~Oc::::>O~O~C::::,,~O<::::)Oc:::to~0-4
·:·
'
..
BLADSY TWEE ,DIE O.B.,'' WOENSDAG, 11 JUNIE 19-17
--~---
1r~~~~IDJ~E S STORT INEE~
. 1/lElE~$ SlOERSTAK~NG
Appel Aangeteken lin IIToogverramdsake ·
r een Gesag V mn Hof
V~lJJGT!ELO§fE G!ESO!EK fNJA ~~G!EHfEOM~~
VAN KfiAGON !DE.R.BRE.KD N G
Dit is baie onwo.arsl..-ynlil.: dat die npJ>el t-een die vom1issc van<lie Afrik::tners wnt voor die Spesiale Strafhof in I>retoria op aan- ldag van hOOJ:"YCrrand skuldig bevind is, voor September van hicrclie ja::tr vcrhoor s::tl word.
Die Suid-Afrikaan se Spoorwcc is dronkgeslaan deur ' n aanhouden- de o mlerhreking van die voorste delike treindiens in KaaJlStad, wam·dem·
die trein e verlcdc week twecmaal tot stilstand gekont. he t as gevolg van 'n font wat hy 'n sekcre snb-stasie ontstaan bet, en duisencle mense bat hy 'Jw.l wcrk en huise aan gckom bet. D ie O.JB. is egter in staat om die vinge r op die oorsaak te le. Dit is 'n regstreckse gevolg van die sJoerstaking wat oulangs 'n paar weke lank volgehon is deur d ie vakmanne in die Spoorwec wa1 h e- te r
d~ensvoorwaa1•tlcsgcc is het.
Appel teen die jurisdiksie van ' die hof om oor die saal< van dr. Eric Holm tc beslis, is deur advv. Oswald Pirow en F.
Rumpff (in opclrag van die firmas Pretorius en Gordon Fraser van Bloemfontein en Roux en Jacobsz van Preto- ria) aangetel<en. Dr. Holm is
op vier aanldagtc van \·erraad skuldig bcvind.
Dr. Jan Adriaan Strauss wat na bcwering onder die naam Neef Bierman oor die Duitse radio sou uitgesaai het, is op drie aanklagtc van hoogver- raad skuldig bevind. Getuien1s is afgelc waarin aangetoon is dat Strauss geweicr het om 'n gclOfte Yan trou aan Ilit- lei· af te lc, en dat hy ''eront- waardig was en geweier het toe hom 'n Du.itsc oorlogsmedalje aangcbiccl is. Dr. T. E. Diin- ges. en adv. M. R. de Kock, in opclr·ng van die firmas Naude en Naucle van Bloemfontein en Roux en Jacobsz, het die vcr- dediging waargeneem.
As gevolg van die stalting het die werk so opgehoop dat meeste treine nie volgens die tydtafel kan begin nie. Ver-
<ier is daar 'n g1·oot dec! van die personeel wat in werlrlil~- 1\eid nog aangaan mel dtc ,sloersta!dng" wat cintlil;: daar- in bestaa.n dat bulle strenr; vol- gens rcgulasies ltandcl en n~t sovccl tyd gcbruil{ ''s wnt vn·
hullc voorgcslo·yf is. In nor- male omstandighcde, d.w.s. wan- ncer die spoorwegmannc tcvrc- de is. "'·crl< hullc gcwoonlik oor- tyd. Oortyd-wcrl< het dus indc~
daad in die Spoorwee weens d1c groot telwrt aan personeel 'n normale roetine geword.
DIE ,FOUT"
\Veens die ontcvreclenhcid by 'n dec! van die personeel, gaan hulle cenvoudig voort met die strcnge nal<eming van die regulasies, met die gevolg dat die trcine nooit presies op t.yd begin nie.
\Vat dan gebeut· is dat !mile vohtoom op twee \"Cr){ccrslync -die tussen Iiaapstad en )f:\it- lantl en Kaapstad en Claremont - jaag- om t~·d in te haal. Dit hctcl;:en dat 'n groep trcinc teen tc hoc lu·agverbruilting op 'n be{Hlalde sel<tor van die lyn te- gelyl• oper·ccr, in plaas v:u1 dat die !nag g-eleJ<lelil{ oor die hele afstancl versprei word.
SEWEKDE KEER Ledc van die
treinperso~crl
het hierdie inligting aan die O.B. Yerstrek as die geheime
oorsaak Yan die instorting van die subkragstasie by Milnerton, wat verlede week vir die sewen- de kccr hierdic jaar uit orde ge- raal< het.
\Veens die onlnmcle waarin die spoorwegaclministrasie en d i e Elektrisiteitsvoorsiel1ings- kommissie omtrent die oorsaak van die fout vcrl<eer, word daar nou nuwe en spesiale ap- parate in die kragstasie aangc- bring om hom tc versterl<, hoc- wei die bestuurder van die clcl<- trisiteitskommissie die pers ver- seltcr bet dat die onderbrekings nie aan slytasie van apparaat toegeskryf l<an word nie.
Die werklike oorsa::tk is dus 'n ontevrcde person eel, en clio cnig · stC oplossing sal woos om te sorg dat bulle tcVl·cclc gestcl won!.
I rrr.erna$iona8e
Poli$iemag
Die Verenigde State hct die V-eiligheidsraad van die V.V.O.
vers·oel< om so spoedig moont- lik toe te sie,n .dat 'n interna- sionale potisiemag op die been gebr,ing word en met hul wen<
begin asool< dat die onderhan- d·alings w.at i.n die ope sittings van die raad ploosvind, aan die volke van d]e wereld be- l<end gemaak word.
Pr~t~rlia S~
{Q1)@6G~~ Net &~n
Di~ Brand
Gencraalskap F-l (l'retorht) is nou vcrdeel in twee npnrte gcuc- rnals!mppe F4 en Fl2. Gcnl. .J. F . .l\'Iarais wat bevor<ler is tot Hoof- gcneraal, bly egter nq~ in bevel van F4 en HUnndt: Gcrt Beetgo wat hcvon1cr is tot Gencr·aal, nccm die bevel oor in F12. Op 1 Junie is albei generaals plcgtig ingestel deur genl. 1\i. M:. Smith, organi- sei·ende Stafhoof van gebird F. By hierdie gelccntheid is ool{
sowat 40 ancler range ingestcl van wie die grootste gedeelt:e jcug offisier·e was.
Pretor·ia se offisiere wend dan oolc tans 'n groot poging aan om 'n rel.:oxd aant:tl Jcde vir die vclgende jaar in te slu·~·f. l"u- wc lcwitansieboelties en lrdc- l<aarte is reeds versprei en clir gedugtc is <lat alle Jede h:v 31 Julie inr;eskryf sal wees. Dnag- lilcs word mcnse l·nnl•geloop wat Jwntak met die lleweging Ycr- loor het en nlte bly is om weer inJ;"esl•:tl•el t~ word.
Die studente aan die Uni- vcrsiteit en Kormaalltollcge het ook bedrywig geraal• en 'n hele aantal lede ingeslcryf.
Mnr. J. A. M. Laas is !<om- mandant van die studente- ltorps en Johan van Rensburg, seun van die is in bevel
O:B.-DAG
Dan staan 8 Augustus oolt voor die deur en offisiere begin aancl(lg gee aan die insameling van fondse vir fondsdag. Ell<o lwrmnandantsl•ap is reeds be- las met 'n sckcrc bc<lrng wat wissel van £30 na £150. As !tier- die bedrae almal gclcwcr wonl, ons twyfel nie clanrnan nie, sal Pretoria sowat £1200 vir fonds- dug kan lewer.
Hfltomdt. P. W. Buys is reeds besig met die insameling van nodige artikels en foto's vir ons volgende jaarboek '>vat in Desember sal versl<,yn. Aile teliens dui daarop dat clit 'n prag-!litgawe gaan wees en as daar genoeg advertcnsics gewerf
!<an word sal hicrdie blad koste-
Vo§oAo~ ProdllllJkte
Oorstro«Jm 1Ullliice
Oorlog§e Be§telHng Se
Agterskot Arriveer
. Plaa~lilm in~:"emaaltte \Tl!gte, gi·oente en vis word tans op die Surd-Afnlm:rnse marl• vrr·dnng- dcur ingcvoerde buitelandsc pro-
<lulde wat rn toencmcnde mate na die Unic vloei.
Die aanldag teen Michael Johannes Picnaar wat ook op d!eselfdc aanklag skuldig be- vind is, was dat hy tydens die oorlog programme vir kinders cor die Duitse radio uitgesaai hct. Politick het geen deel van hierdie programme uit- gemaak nie. Op een stadium wou die Duitse regering poli-
tick in die praatjies invoer, maar Pienaar het dit ten sterl<- Fabrikante en gr·oothande-
laars met wie Die O.B. oor hierdie ver·sl<ynsel gesels het.
wyt die oorsaal{ hiervan aan die feit dat die Departcment van Handel tc min besl<crming aan Suid-Afrikaanse produkte ver:een, en dat handelaars in staat is om groter winste op die ingevocrde produk te maak as op die plaaslil<e proclulde.
Dit is opvallend watter groot persentasie van die uitgestaldc ingemaaktc produkte in die winkels van Amcrlka afkoms- tig is sodat die plaaslil{e pro- dulde wat van besoncler goeie gehalte is, heeltemal verclring word.
AGTERSKOT
Een van clio relies ,·ir die groot toevloei yan hicrdie pro- dul<te is da.t dio oor·logtydse bestell.i.ngs van Suid-A..fril•aan- sc hanclelanr·s wat toe groot bcstellings · geplaas het !.n die vcrwagting clat hullc weens die slmarstc nrt 'n ldein dccl- tjie daan·an sou luy, non uit- gevoer word. Hande:aars is ir. sommige gevallc ontnugtcr
OoBo Laertrel(
By Groo1t Spelonl(e
'n Oplriding~;lnC'rtrcl• ondPr besl;:erming ,·an die Ossc>wa- brandw:lg word Y:ln 2 tot 9 Julie aanst::tanclc op die plaas van mnr. J. J. Eloff, l)oorn_hoek, ses my! vanaf Groot Spelonke.
gehou. Die 1::te1· won! ingcdeei in 'n afdeling vir· mans PH boet·e- seuns en een vir· vrouo en boer·e- clogt{)rs, en cen vir gosiuno.
Person•e wat die laertrek wil bywoon, moet voor 20 Junic hul name en besondcrhl!de a•:a.n ge.nl. J. J. Eloff, Wclgevon<len, P.K. Daviesvillc, stuur·. 'n Fooi van £1 per persoon ~vorcl gc.
vra. K.incers van jongcr as ses- tien jaar word vt·y tocgelaat.
Daar word voorsie.ning ge- m:a.ak vir 'n gesamenllike Kom- m"issaria;at. Sl<aars voedsclsoor- te sal deur die laergangers self versi<af moet word. ·
Genl, M. M. Smith sal die
om te vind dat die hele be- sending non volledig aankom.
Hoewel die pryse van hier- die produl{te ictwat hoer is as die van die plaaslike is dit meer gewHd by die ha'ndelaars omdat hulie groter winste daar- op !tan maak. Onder die prys- beheer-regulasies word hande- laars tocgelaat om hulle wins tc bereken op 'n persentasie ba- sis.
Vier NabJr~u~
Do({])d Geskiet
Vier naturclle is verlede week aan die rand en Pretoria dood geskiet naclat hulle pogings aangewencl hct om by huise in te breek en mensc aan tc rand.
'n Inwoner van een van die Johannesburgse voorstede het 'n nature! met 'n .22 geweer ge- skiet toe hy probeer hct om in te brcel<.
Drie naturellc hct in Booyens probecr inbrecl:. Voordat bulle daarin !ton slaag, is een van hulle deur die eienaar dood ge- sldet.
Onderwyl 'n p:lartjie op 'n eensame pacl in. 'n stilstaande motor gcsit het, het twee na- turelle die motor met bakstene begin aanval. Die man het op bulle gesldet en cen cleur die kop getref. Sy maat het hom uit die vocte gemaak
ste tecngcstaan. ,
In aile gevalle is appcl teen die jurisdiksie van clie strafhof aangeteken.
Die vonnisse van die beskul- digcles is voorbehou tot ·a! die soortgelyke hoogverraadsake afgehandel is.
Nog 'n Oudstryder Heengegaan
Die O.B.-Kommando's van Groot-Marico het op 19 Mei 'n steunpilaar verloor met die afsterwe van Brandwag Oom I<risjan Mans. vader YGn asst-.
hfKomdte. Van Niekerk, in die ouderdom van byna 77 jaar.
In die oorlog teen <lie Engel- se. 1899- 1902, het hy .as jong offisier sy plek volgestaan en was '.n bitter·-einder wat ge- clwonge sy wapen moes neerle.
Toe iemand hom Iat<er vra of hy nooit ba.ng was nie, was die antwoord: ,Hoe kon ek vcrwag dat ander moes doen wat el< self n'ie bereid was om te docn nie ?" vV.at hom .nog
,.ll~iger· in <lie stryd gemaak hct, was die felt dat sy egge- note en l<indertjies wzggev<X!r was na die konsc.ntrasie-kamp op Howick. Pliggetrou het hy sy lterk gedien en was altyd vol gees,drif .en belangs~elling vir die belo.nge van sy land en volk en die Ossewabrandwag.
- (Ingestuur.)
iLWo Vo ALGEMJENE JAARVERGADJERHNG
DIE NEGE-EN-TWINTIGSTE ALGEMENE JAARVERGADERING
van Aandeelhoners van die K. W. V. sal
om
10.30 v.m.
OP WOENSDAG
118 JUNIE 1947
m die
gehou word.
l
- - - -- - - -- "DIE O.B.," WOENSDA::.:.::G:_, .:.ll::._:.JUN..:...:....::I.=E_l;;;9;_:4.:.:...7 - - -- -- - - -- BLADSY DRIE
EEN MAN BEI-IARTIG
BOERDERY IN Vo§0A0
W onderlil{e Masjiene Arbeid te Bespaar
Om
Die nmve ]andhoumasjiuerie wat taus detn· Am erikaa n se hoe r e
~ehruik wo l'•d e n spesiaal op die mark gehring is vir hocre met k lciu landerye, sal menige b oer in S uid-Afrika wat almoeg gesukkel is m et 'n span lui don - Ides of ko p pigc muilc, se m oud laat water.
Hierdie rnasjinerie waarmee die Arneril<aanse bocrc hul landbou meganiseer is die re- sultant van lang navorsing en proewe dcur ondernemcndc in- gcnieurs wat hulle ten doc! ge- ste! het om die produksielwste
\·an kleinboere te vermindcr en ook tyd en arbeid te bcspaar.
Vir baie jare reeds gcbruik Amcrikaansc boe1·e en tot ·n mate ook grnot saaiboerc in Suid-Afrika reuse-trekkers en meganiese masjincric om hul saad in die grond te sit en die nug van hul arbeid in die sald<e te bring.
EEN MAN SE WERK Deur die bemarlting van hier- die nuwe ligtere en saamge- stelde masjincric word boere met ldein landerye ook nou in staat gestel om hul swingels.
tuie en leisels met saamgestcl- de hefbome en lugldeppe te vervang by die voorbcreiding en insameling van hul oes.
D<'ur een h(.lfhoom to trelc, is hullo in stnnt om clio ploeg in c.lie gronu te stc<'l<, I.e saai en to eg - en dit is alios die wcrl<
,·an ccn man. D!c g<'hmilc hier- van bring 'n rcvohJ,<;io tcwecg op die gcbied van lnnclbnu.
'n Besondere kenmcrl< van hicrdie nuwe treklcers en masji- nerie is die feit dat een man die trekker sowel as die plocg beheer. Deur 'n hefboom te trek word die enjin ge1·eguleer, kan hy ann die end van die voor die ploeg uit die grond haal en weer in die grond steek son- der dat hy afk:im. stilhou of die hulp van iemand anders hoef in te roep.
DIE DOMKRAG 'n Ander tt·ekker is weer in staat om sy agter- of voorstcl
§OAO §e Nu.we Staalfabriek
Voor die eindc \·an 1949 s::tl Suid-Afrika 'n nuwe staalfa- briek ryker wees w.aan·a..'l die staal-raamwcrk aileen £3 mil- jocn sal kos. 'n Kontrak is met Brittanje aangcgaan vir die le- wering ,.an die staal-roam- wcrk. Die fabric!< sal opgc1·ig word by Vandcrbylspark, Ver- ecniging.
Die staal-raamwerk weeg 45,000 ton en is <lie grootstc buitelandse kontralc wat S:!de1·t die begi.n van die oorlog dctn·
Brittanje verkt·y is.
van die gt·ond te Jig wanncer jy 'n l<noppie druk. Dit is be- doc! om 'n ou band sonder moci- te met 'n nuwe te ven·ang.
Onucr die merl;waardigstc van hi~>rdie pJaasmnsjincrie is
<lie wat in staat is om 82 ton aartappcls per dag uit die grond tc hnal, en slwon tc maalt. Tersclfdertyd maak dit die land sltoon, verwyder ldippe en maalt die grond los. Dit is ook ddc t::uk van eon man.
'n Ander eenman-masjien wat dour 'n trekl<cr getrek wor·d, is die wat bale hooi saampers. ,·asmaak en op ·n sleepwa Iaai sonder dat jy nodig hot om met jou hand aan die ba:e te raak.
OES MIELIES Ook die mielieboere word deur 'n nuwe masjien beguns- tig. Dit is spesiaal gebou om die stronklJ.oordcr teen te werlc Hier·die masjien spuit D.D.T. 001· die mielies. 'n Ander mas- jicn het 'n klou met vingers
wal die koppc van die stronke plul<. Dit word aangcdryf deur 'n kragtige cnjin.
'n Nuwerwetse ploeg, die sogcnaamdc rototiller, word ook tans op groot skaal gebruil< (hierdic wed<tuig word nou ook in Suid-Afrika inge-
\·oer. waar dit met gretigheid deur boere aangesl<af \vord).
Die plocg werl< met penne wat al drnaicntle die g-rond losl.:ar- ring ln plans ,·an met sltare sooil' to gooi. Dit lmn besl;:ou wonV as 'n omwcntl'ling op die gebird van plociiry.
KEER RYP
Die Amcrilcauers hct ool• 'n anti-t'YJl·masjien ontw<'rp wat verhoed dat plante in die koue doodryp. Die masjien is op twee wiclc an.ngebring en di'Ul' mid- del vnn 'n olievlam I'll wcer- lm:ttscrs ontwiltl<cl dit iufra- rooish·alr w;1t oor 'n halfmorg vcrsprci won! en die grond vor- hit sodat. gcen ryp gcvorm wo rll ni c.
Onderwy§ Swaarste Deur Bankrotskap Getref
Die "oorgestelde nuwe provino;;ialo bela~tin~ op vastc eicndon' in J{aapstnd waardeur die Administr:ltcur gehoop het om £600,0~0 mcer bel:lsting to in, is met mcerdcrheid van stcmme dcut· dtc l{aaplandse Provinsialc Rand verwc~p. Die. bclasting op sp~rt so~s
dtlut· die Administratcur -eoorgestcl ., oolt mgrypcnd gewys1g. Dte
\'erhoogde bela;-;tins- op >ermaaldil<heid i:< egtcr aanvaar.
Die wys:ging ,·an die voor- stelle bring mee dat daar .£722,000 minder belasting ge- in sal word.
Die bankrotsl<ap v.:tn die Kaaplandse Provins:ale Raad gaan hoofsaaklik op die Qllder- wyse1·s se koppe afkom. Vir hulle bestann daar nou geen
Hoer Belasting Vir Provo Raad
Die Transvaalse Provinsiale Raad verwag 'n tekort van
£600,000 aanstaande jaar, na die administrateur aangekondig heL Hy hct voorstell!! van boer belasting verlede week ingedien wat o.a. meebring 'n verhoging van die motorbelasting met 20 persent, van die personcbelas- ting van lOs. tot £1 op die mini:num inkomstegroep. en 'n verhoging van die inkomste- belasting van 2/6 na 5/- op elke £10.
Transvaal het verlede jaar 'n stelsel van vrye hospitaaldiens aanvaar, en ook die onderwy- sers se salarisse verhoog.
\'Ooruitsig op die verhoogde sahris.grondslag wat in voor- uitsig geslcl was nie. Die on- tevr·ec!·e.nheid is des te sterker weens die moontlikheid wat cers vir hullc voorgehou en nou w.eggerul< is.
---~---
Onderwysers
Erg Omgekrap
Die c.ntevredcnheid onder onc:!•crwysers in Kaapland oor die aankondiging dat die kerf-
\'ir-i<erf-aanpassing van salaris- skalc nie van ln.ag lean word nie. is besig om hoog te Jaai, volgcns 'n gesamenllikc pers- ve1·Idat·ing \'an die 1·aad van uie S.A.O.U. en die South Afl'iean Te-achers Association.
Hulle \'e1·klaar dat die onder- wyscrs in I<aapland nie gewil- lig sal wecs om 'n minderwaar- dige poslsie tce.noor hul kol- legas in die anclcr provinsies in te necm nie. Daar word selfs aan die moontlil<heid van 'n stal<ing gedink.
WJELr jll)JJ!D)&~ ~PRHW(G W~ W TIW 99 §IDTJlWE~·HWS~JHI@IF
99Die Duitse ,dc-naziiil<nsic- hor•, n·at hoofl:'aaldilt onder Joodso invloed wcrlc, h!'t ver- lcdc weclc die alctrurs vc1·hoot·
wat declgcneem hct aan 'n pas- siespcl in die vooroorlog~e dne in Ober!lmmergau.
Die spcler wat die rol van Christus vcrtollt het, Alois
Lang, is skuldig beYind on- danl's die fcit dat twce gctuies ,·erldaar het dat hy n.nti-Nazi gcsind was on goed bevricnd was met verskoie Jode. Lnns- nocmde feit is as "ersngtcnde om:.tnndighede =n.r:-eneem en hy is in die nfdeling ,volge- linge" gcplnas, en met £25 be- boot.
Die cnigste van die 300 spclers wnt nic voor die hof geslecp is nie, is Bans Zwink, die spclrr wat die rol van Judas vcrtolk bet.
'n Duidelilccr illustrasic van die gees van die sogenaamdc de·
nazifikasie·howc kan noulil<s bcdinlc word!
·.
EXCELSI OR WYNE, BRANDEWYNE EN LIKEUHE
.u1e ntomoexenuo tlrnDides. Ulo skOOMtO ,--n,n klear, die fyn_sto vnn geu..r wu&
a oo1t geproo ncr. JJrnnl<les wnt nle nl!ccn pryse wen op tentoonsrcllill~s rue;
maar wnt lleur nuo IYfli>rOOWCI'!! na.ngeprys wor<l.
I'RYSLYS
\ m"E:
Ou Port . . . . . . . . . . 2/9 InwaU<Ie Port . . . • • . . . 3/3 Speslaal Soet . . . . . . . . 2/9 Wit en Roo! Jerlp!ko .. 2/· Wit en Roo! Malmsey .. 21·
Wit en Roo! Muskadel . . 1111
Soet Port . . . . . . . . . . l/11 Port. Pon tak.
Worcester Hock . . . . l/10 Spesinle Sjerrlc (Soeterlg) 1/10 Coudkleurll:'e Sjenle . . . . l/0 Ou Bruin S)errle . . . . . . '2/G .. cocktail" . . . . . . . . . . 1/:t Vermouth (Droog of Soet) 3/·
Swartberg Sjerrtc . . . . . . 2/!l UllO£ \\J.'.'i.E:
12/6 10/- 10/· 9/6
\l/6 9/- 9/! 8/6
l' R 1: S L l' S
\'ON It Io:J,\\'\"·~"E:
Cronu Spumnote
(l:>Oeterlg) . . . . . . . . 10/3 Grande Splend0re (Droog) 7/9 Vonl<el BoersonJc .. 8/9 UHA:'>Ut:Wl':-i:
Aurora V.S.Q.
(l)fu ollerb~ste) 10/- Eureltu. . . . . . . 8/6
A.l. . . 8/-
Hoyal . . 8!6
UOC!;OO , , • • • • 1!6 LUU:UJ<:
Pcperment, Per.ke, Ap·
pcii<Oo•. PlesM>g 71- J<ersle, Anys, Gemmer,
Naull)le . . . . . • . . 0/6 Van tier J.ium . . • • • . 0/6 ,JJ£N l':l\'lo:lt (GL'\'):
Dro!!. Lemoeo, Suurte-
moen . . . . . . . . . . 7/6
= ""
=~ .::;.cc
o-"
Ct~5
.. ....
0 . .
C.oo:>
Boersonje (Root) . . . . . . 2/- Riesllng (DroU Wll) . . . . l/9
Vl!:rtKUUl'l:IVOOKW.-\.Al{UI::S: < 1) Bestel!tngs moe~ best.aan UJt 12 bone ' ot t> geutrig vaatJIC, ot veetvoud anarvn-n. (2) vocs by ~0/· deposito per va, tJle or :;1- per lUSslc met bottets. HlcrdiO deposito's wora aadelil< aao u tcrur;be•><al op ontvangs van dle tell goca, vrngcclcl bctaald nn Vlnlneplaats-stoole. (:lJ St·"tr Kontant plus deposito's met bcstctunc or ander tewer ons l<.b.a. u nansto sta• "-
EXCELSIOR \" IYNl\IAKERY ( EOl\lS. ) BPK.
POS13US 1, \'LAJ{TEPL-t.:\.TS-STASIE, li.P.
BRAN D-Assuransie by-
~ - ~ ~DV~ ~~
© - - - - - - - - - - - 0
~~~~
SUID-AFRII<.AANSE NASIONALE TRUST EN ASSURANSIE MPY .• BPK.
Tnklre dwarsdeur die Unie
Ge~Ba-a.eall~BTJ,i~ aleJ!ll" lKTiallo s2
MW NiWA§
WLERTmL
Deur W. H. COETZER . . . . . . . . . . 40/-, Pol'to 2/- Die Geskiedenis van Suid-Afrika, insonderheid die Groot Trek, die Vryheidsoorloe en die Eeufeesjaar, in beeld soos deut· die lmnstenaar gesien 111 Afdrultke waal'\'an vier in Ideut~e. Grootte: 71f.! dm. x 10 elm. 242 bladsyc gebind
in gocie Iinne.
Die Verstedelihing van die f(erh!
E1EH!illi lEN §'lrA\IID
Dour Ds. J. R. Albertyn, Ds. P. du Toit en Ds. H. S.
Theron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6/9 posny.
Verslag van die Kommissie van Ondersoel< van die Gcfe- dcreerde N.G. · Kerkc na kerklike en godsdienstige toe- staande in die nege stede van die Unie \'an Suid-
Afrika.
Wat is die betekenis van die doop? \Vaarom doop ons iemand? Wie mag gedoop word? Op hicrdie vrae en nog
baie ander kry u 'n duide:il<e antwoord in
DillE
Deur Ds. J. D. VORSTER . . . . . . . . . . 2/3 pos\Ty.
Die verhouding van die jong man en jong meisie tot hul Toekomstige Huis
Dew· C. en D. Vru~ ROOY . . . 2/6 poS\'ry.
1. Die Vrou en haar Iluis. - Briewe van 'n moeder aan haar dogter, wat op tt·oue stann.
2. Die 1\Ian en sy tHuis. - 'n Vadc1· verduidelilc aan sy seun wat sy verhoucling tot sy huls moet wees.
N.D!
0® IE®®il®§ncmc:~
~ CID ®& lln gnm1 ~ e :1
§1I'lELlLENim<ID§(;lRI
BLADSY VIER ,DIE O.B.,'' WOENSD-:.::A=G:!..., .:=.ll::...::.J=U.:=.N:..:~I:::E:...:..:l9:..:4..:...7 _ _ _ _ __ __ _
,DIE O.B.,'' WOENSDAG, 11 JUNIE 1947 •
Ruk Di1t
Die Kaaplandsc Provinsiale Raad is nie by magte om sy verpligtingc ten opsigte van die sake waaroor hy die vlerkc jaloers uitgebrei hou, na te kom nic, wat betelten dat hy cintlik banluot is.
Aan die onderwysers is belowe dat hulle vcrhoogde salarisse op die l•erf-vir-kcrf-stelsel aangepas sou word. Hierdie bclofte kan nie meer nagekom word nie. met die gevolg dat diegene \•.rat met die opvoeding van die jeug bclas is, hul wcrk in 'n stemming van onver- genocgdhcid moct voortsit. l\'lense wat gccstelilte arbcid venig en besielend moet inweJ'I< op die jong geslag, lmn nic in so 'n gl:\- mol:\dstemminj.:' 'n sulcscs van hul roeping maak nil:\. Om hicrdil:\
rcdc aileen lcttn !>O 'n tol:\stand van S<lke nie Ianger gl:\duld word nic. Daar is net cen uitweg uit die bankrotslmp, en dit is om die provinsialc stelsel self tc likwideer en die finansiering van die ondcr- wys 'n saalc van die Unie-regering te maak. Ons mag nog 'n jaar of mcer op hierdie verminkte stelsel voortkruip, maar die verandcring sal moet lcom, en hoe eerder hoe beter. En as dit lwm, sal dit die
~clcenthl:\id wees om dil:\ hele onderwysstelscl op 'n su.iwere grond- slag te plna!';. Ten ccrstc sal dil:\ fondament so ;::-elc moot WOl'(l dn.t die onderwys as voortsotting van die ouerlilte opvocding regst1·eclcs
onder ge~ag van die oucrs as !;'cmcl:\nskap self gl:\plaas word, wio sc plig en vooncg dit sal woes om die rigting en gees van die onder-
wys tc bcpaal. En as daardic gees 1:\11 rigting weddil< vollcs sal woes, soos dit behoort tc wees, dan sal dit 'n Christelike en nasionall:\ on- denV)'S wccs waal'in OUCI'S \'an cncrsc lcwcnsbeslwuing en taal hul eie slcole sal he wat geldelil< <leur dil:\ staat in stund g~hou word.
Die taak van die staat sal dan wees om toesig te hou oor die doel- treffendheid van die onderwys, maar geensins oor die gees of rigting daarvan nie.
Dl:\m· so 'n stclsel in tc voCJ·, sal die onclcrw~·s ooli: omnidtl<•llilc genrlt word uit die harige ldouc van die partypolitielt wat in dil:\
laastc jare 'n politiclte speelhal van die onderwysbeleid gemaa!c hct, soos <lit tot opcnbaring gl:\lcom hot in die stryd om taalmedium.
Dan sal die beleid &angegec word dcur ouct·s wat 'n <>emeen- sl~aplike doopgclofte gedoen het, en nie deur politici wat t~cnstry
dlge partybeloftcs afgcle hct nic.
Laat ons daarom die helc saak nou aanpak en dit reg deurvoer.
Genl. Smuts hct met die besluit om die 254 aanbevole Suidwes- Duitsers te deporteer, argumente aangcvocr wat na meer as ccn !cant toe :my. Hy bcrocp hom op die opdrag aan die betroldce lwmmissie om v,r deportasie uit tc wys daardie Duitsers wat ,vreemdc be-
lange teen die Unie bevo1·dcr het of wat verkies het om na Duits- land terug tc keer."
Wat die laaste betref kan net daarop gewys word dat hicrdic ,.?egeerte" om na Duitsland tcrug te keer, afgedwing is nadat daar- dle mense eers tot vyandsondcrdane verklaar is en in kampe na vryheid gesug hct - dus in die mces abnormale omstandighcde.
Ons .dcen aan die hand dat die regering hicrdie ,.vrywilligc"
dcportas1e oolt op misdadigcrs van toepassing maalt deur aan aile
ongcwenste langtermyn veroordccldes die keuse te stel om die land te verlaat of as Yyande van die gemecnskap hier behandel te word. Da:u: sal sclwr nie \'Cd tw~·f~I bestaan oor wat die I•eusc van mccstc
\'an hulle .~~I w~es nie, en dan Imn die re_gerin~ maar begin by sy ,gelceurcle 11llll11grante wat nou al sliUldJg bennd word nan ern- stige misdadc.
Die tweedc grond vir deportasie is die v1·aag of 'n Duitser ,.vreemde bclange bevorde1· hct" teen die Unie. Hil:\rdie vraag Iwm ,van 'n t·cgcreudo party wat uit en uit en onbe<lelt die belangl:\ van
11 vreemde land ten !coste \'an die Unic dien deur s,· blinde h·ou aa:1 Brittan~e. 'n \Vcclc of wat gelede nog hot gc.nl. Smuts 'n be1·cep op d.c lrlntl ge<loen om Brittanje weer stcrk te maak, t•n
d~:trd.l:\ ~terl•mal{illg lmn nic ~eslded sondcr sware opofferings van d:e !cant vn.n Suid-Afl·ilm, nic. Dit is immers ook vreem1le belange bevorder ton !coste van Suid-Afrilm. ·
Gcnl. .s.muts vcrslcoon sy optredc met die bewering dat hy die land bevc11lg, maar dan vcrwag 'n mens dat 'hy sy deportasic sal toepas d~ar \~aar dit die dringendstc is. Hy erl<en self dat die l<ommun1ste d1c spcl van Rusland speel, en dat Rusland se dui- wclse evangelic" die wereldvrede vandag bedrcig. Die D~;itsl:\
gcva:u i,; ngter die rug, en wei tot so 'n mate dat g:elll. Smuts self e~lmn .<lat d:e gevaat· vandag juis in Duit.sland se algehele vcrswnlc- lung lc. ,Om in di6 omstandig-bede dan nog Duitscrs te deportem· 011 lcommt~l!:"lo. te. ,·e~>'l{oon, imn aileen betck'.Jn dat dil:\ motief nie ccn van ve.ll1ghcad 1S lite, maar van lwelblocdige Wl'aak
. ~tud-Afl'll<a vcrwag. gecn beske~·ming teen gevare wat vc1·by 1s me, maar teen daardlC wat voorle. :Maar die cintlike "'rond vir gcnl. ~muts sc b~~luit, is nic vei.lighcid nie dog die lawa~i van 'n klomp1e .Jodc en Jmgo s wat drc1g om sy party te saboteer indien hy n1e d1e l<oppe !ewer van 254 Duitscrs en nog 'n klompic meer nie.
GEEN KlEIER AAN
DlE P ORTASiE
. Dil:\ 1'1:\ge~·ing sal so gou as moontlil.: OJ)tree om die Duitsers wat
y u·
clcportas1C aaubcveel is, nit die land te Ju:y, aldus gcnl. Smuts u~ sy. antwoo~·d op 'n dcbat in die Voll.:sraad. Hy het vl:\rldaar dat hleJ'dtl:\ besiUtt van hom die finale mnatreel is en dat hy die sank as afgehandel besi<Ou.In die UnLe is daar tans sowat 5,000 · Duitscrs wic se omstan- d'ighede ondcrsoelt is odeur die lwmmissie. Teen drieduis.end het die rcgcring geen al•sie nie; uit die origc tweeduiseno wor·d 254. gedeporteer. Die res word onder tocsig geplaas. Die paar Tanganjika-Duitsers en die krygsgevangenes bly hter onder tydelil<e permit.
Hierdie krygsgevangen~s is langs die kuste van Afrilca ge- vange geneem en word nie as
"t'nde die tyd wat hulle hier
was, goeie werk verrig en is wetsgehoorsame mense. Hull<'!
word nie Unie-burgerS' nie.
GOUD TER ',VAARDE van 300,000,000 Switscrse frank is met Dakota-vliegtuie vanaf Roc- menie na Switserland vervoer om te bctaal vir die Roemeense invoer vanaf Amerika.
Sowat 50 ton goud word vir bicrdie doe! per vliegtuig na Switscrland gebring. Die vlieg- tuie is in staat om van twcc na
DIE VlERKIESING WAT KOM ONSEKERE F A K !' ORE
D am· best aan nog geen sek er hei· d oot· die datuut waarop veldm.
S muts 'n alge mene verkiesing gaan laat plaasviud uic. Die m ecs a lgcm ei1e v erwagting i s dal d it in Au gu stus 194·8 sal' ge h e m·, maar danrteenoor staan die ui llatings van ministers, wat waarsku d at 'n vet·kiesi ng moontlik net om die hocki e k a n wees. In ieder geval kan m e t scl.:e t·heid Y e dd am· wc;·d da l as veldm . Smu ts die n u·we } lnrletnenl oorccnkomstig die nuwe afhak e- u ing wil ]aat saa mstel, ' u verkiesing omnoont1ik is v66r vroegstens .Mei 1943.
Dit skyn scltcr tc wccs dat die Vcrcnigdc Party intakt gaan bly en as sodanig, onder Ieiding van vcldm. Smuts, die vcrlde- singstryd gaan aanknoop. Die vcrteenwoordigcrs van verskil-
·lendc dcnluigtinge in die V.P.
- en dit is bekend dat daar hcelwat vcrskillende rigtings binne die V.P. met meltaar bots - bescf dat om die moederparty tc verlaat en aileen te probeer staan hulle val sal veroorsaak.
Vcldm. Smuts bly steeds nog die gemene dcclvoud waarin al- mnl Jean oplos; 1:\ll gl:\,·olglik sal
\'cldm. Smuts, wat die verskil- Icnde rigtings in sy pcrsoon met melmar ve1·soen, die llele boel onde1· die vaandel .van die
v.r.
in die vcrltiesingstry(l lei.
Hoc lank hullc na die vcrlde- sing aan mclcaar sal kleef sal bepaal word, encrsyds deur 'n ncdcrlaag of oorwinning by die vcrlcicsing en andersyds deur die datum waarop veldm. Smuts sy leiersltap van die party gaan neerle.
GEHAWEND
Die Verenigde Party se koali- sicmaats, wat saam met hom die oorlogsbelcid dcurgevoer het, bet t.aamlik gehawend uit die stryd
<>cl<Om. Die cindc van die o01·log l~et die ont.binding van die Do- mmtUm Party aangel<ondig.
\Vaarskynlik is die cnigstc en bemoedigcndste troos met die afsterwe van sy party vir die . Ieier, kol. Stallard, daarin gelce dat sy partytjic in S.A. presics diesclfdc wcg opgaan wat die Britsc Ryk in die wereld te oJ..:urt val.
Die Suid-Afril,aanse Arbci- dersparty en na hom oolt die sl<cur oor die ltwcssie van Kom- munismc. Die Jessie MacPher- son-grocp in die Arbeidcrsparty en die Solly Sachs-grocp in die Vak- en Arbcidsraad, wat van pro-l<Ommunisme beskuldig is, hct uit die ondcrlingc stryd gc- trcc met die :'l.mptclilte doppc van die ou liggamc oor hul koppc. Niemaml Wl:\et egtl:\l' op him·die shulium hoe leeg (lie lloppc is nic!
MOONTLIKHEDE Dit is moontlil< dat 'n uit-en uit antikommunistiesc val< bond·
fedcrasie tot stand kan kom en naas hom 'n ewe-uitgcsproke anti-ltommunistiese Arbeiders- party. Indicn die anti-k01nmu-
Politieh in O<iushon dew·
W aarn e1ne,.
nistiese beswaardcs hicl'in slaag sal hulle 'n stap van verreilten- de betekenis vir Suid-Afrika gc- doen hct.
Met die Dominium-party op die ashoop is dit slcgs moontlik vir die V.P. om 'n nuwc l<o- alisie met Of die Jessie Mac- Phcrson-groep van die Arbci- dersparty, Of die ongeorgani- seerdc anti-kommunistiesc of Madeley-groep, aan tc gaan. D:l:\
aanduidings is cgter clat vcldm.
Smuts voot·kcur aan tlie 1\Jac- Phcrson-groep sal geo en hullc as verl;:iesingshondgcnote sal Ides.
Dit sou dwaas wccs om tc ontkcn dat die 1·egeringsparty en sy genote en vennote 'n ge- dugte mag daarstcl: wattcr mag
!tan die opposisic teen hullc op·
stel?
OPPOSISIE
Dit ly gecn twyfcl dat die Hcr- enigde Nasionale Party, onder Ieiding van dr. Malan, aan die spits van die opposisic teen veldm. Smuts by die komcnde verkiesing sal staan nic. Dat dr. Malan glad nie gerus gcvocl hct oor die docltrcffcndhcid van die magtc wat sy party lmn opwerp om veldm. Smu~s tc ,·er- slaan nic, word bcwys deur die ooreenkoms wat hy met mnr.
Ha\·enga, Ieier van die Afrika- nerparty, bercik hct.
Gcdurende die oorlogsjare het dr. Malan en sy party 'n baic onversoenlikc houding tcenoor alle nic-H.N.P.-nasiomutlvoclcn- de groepc geopenbaar. Hicrdie houding hct die par·ty op iwsliste 1:\n uitgcsprol{e manier gcwysig ten opsigtl:\ van die A.P. toe hy met la:tS!;"CIIOemde 'n OOI'Cell·
koms nnngcgaan !let.
OSSEWAB]:(.ANDV'lAG Ten aansicn van die andcr nasionaal voclencle grocpc, en meer bcpaald van cUe Osscw:t·
brandwag, bet die Ieier van die H.N.P. nog gee vcrandcring van gcsindheid openbaar scdert hy op 26 Augustus 19H sy bckendc oor!ogsverklaring teen die orga- nisasic uitgcrcik hct nic.
Die Ieier -van die Afriltaner-
Kwart Miljoen P@lrild
Vir P(O)~itiek~ G~~a<mrr
Dlc rantsoenering pyplmn wanrmcc die regcring die vc•·- hon,::-crdc publici< wou n·oos, het dil:\ hutd £240,536 geltos, volgcns 'n aanl,ondiging van die ~Iinister van Finansics.
Die salarisse van die perso- necl het £156,987 beloop ter- wyl die kantoorhuurgeLde en spcsiale akkommodasic saam mcer as £27,000 bcloop hct.
Die druk en verspreiding van die kocponboclcies w:larmee die vcrbruikers na hartelus kon vuurmaak, het £45,000 gekos.
In Kaapstad staan die kan- tore waar die rantsoene- ring voorhecn gevestig was, tans na drie maande nog ge- deeltelik leeg. Daar bestaan 'n geringc moontlikheid dat .dit
() illeeTtli!k~
Jl rnra mig r Qllrrdt e
Een van die rcgcring sc gP- keurdo immigrantP is w•rlPdc week in Durban s!ml<lig bc,·ind op 'n nanklag Yan w•r\·al'iing. Hy het 'n ver,·alstc tjelc ten l-as- to Yan 'n mode-immigrant wat saam met hom 'n h:amcr gcdeel het, gmvissel. Dit tcom ,·oor of
party nccm cgtcr 'n hecltcmal ander standpunt in. Op sy kon- grcs, vcrlcde jaar in Bloemfon- tein, het mnr. Havenga ver- klaar: ,.'Wat gaan dit ons baat
0111 vandn;::- sai11ewerking to kry tusscn die ampt.elilce OJ>lJOSisic en die Afril•ancr}Jarty en daar word ni!•s gcdoen om andcr Af- ril<nucrs wat op g-root beginscl-
llwcssi~·s by ons staan ook t.(l lo·y nil:\'?" En hierdie houding het mnr. Havcnga onderstreep Loc hy, nadat hy met dr. :?..falan 'n oorcenkoms aangegaan het, uitdruklik die O.B. se samewcr- ldng gcvra het .. met bchoud van sy non-partypolitiekc idcntitcit"
en die dcur van sy party oop- gehou hct vir O.B.-lcde sonder dat hulle hul O.B.-skap hoef te
\·ct·lo;jll.
Oit is duidelik dat d10 O.B. ::.y volle gewig gaan :•Igooi waar A.P.-I<andidatc staan op die vraag: wat gaan die O.B. doen in ldcsafdelings waar an.ti-O.B.- gcsindc kandidate die opposisic
ve~teenwoordig, het die Uitvoe- rcnde Komitcc van die Bewe- ging onlangs gcantwoord dat duidclikc Ieiding ter gelegcncr tyd gcgee sal word en dat die vcrloop van die verwilckeJinae die tydstip van die Ieiding s~l bepaal.
Dit bctc){Cil waarsl;yntik dat die
o. n.
wag op 'n gcba~u: van die !cant van die H.N.P.-leiding.SLEUTEL
Omdat geen voorspelling oor d:c vcrloop van die verkicsing naastcby lwrrek kan wees son- dcr dat die houding van die O.B. bckend is, en in aggeneem kan word nie, bet die non-par- lcmcnterc Ossewabrandwag tans die ,.eer" om die ,sleutel" tot die kcmende parlcmentere ver- l<iesing to wccs.
Hoewel die lwcrantc en die leicrs van die H.:'\'.1;>. in die opcnhaar oor dil:\ hcle aange- lecntlleid die swyc bcwaar, is dit hc!,end dat die party se houding' teenoor die O.B. van- tlag die l11·ing-cndste saalc op die U.N.P.-agl'nd:t is. Da.t dit in die hinne!,;1·ingc van die party drul' b<'stn·eelt .word is gecn gchcim nic.
A.P. STERKER Sedert die Malan-Havcnga coreenkoms het die Afrikaner- party in luag en belangrikhcid tocgcnccm. Van heinde en ver ltom bcrigte van nuwe takke wat op die been gebring word- cn as tli~o~ huidige geesth'if ,·ir tlie party volhou is daar aan- tiuitlings dat die A.P. tot 'n ge- tlu,::-te {;niaJe party gaan aan- g1·oci. Instcde dat die ooreen- lcoms met die H.N.P. enigsins inbreuk gcmaak het op die par- ty se niendskap met die O.B.
hcl dit ocnskynlil< net die teen- oorgestcldc uitwcrldng gehad.
Die verhouding A.P.-O.B. skyn op die huidige oomblik van die allerbcste tc wces.
Dr. Ha:1s van Rm1sburg. die leiet· \'an die Ossewabran<lwag, wat in tlie jongste t.ye bcsonder be<ll'ywig b;, versel<el· sy gehore met 'n glimlag dat as almal
~>aamwci·lt, is die rcgoring so
dac gctcl.
DAAR WAS GEMIDDELD
21 motorongelukl•e per dag in I<aapstad gedurende die eerste
\'ier maande van die jaar. Al- tcsaam is 23 mense gedood en 72·1 beseer in die 2,635 ongeluk- kc wat plaasgevind bet. Die grootstc aantal ongelukke het gcdurende April voorgekom toe
Dit H efl SiJ Ge!be rJJirr -·
9
n Kolom Vlf
0Ons Lesers
By gelccntheid van 'n O.B.-furtlc,.ic iu l{napstad onlnng<; hct
\'Crskillcrtdo offisicro st-naltjics uit die vcl'lcdc van die O!•!>ewa- hrandwng vcrtcl in vcrl>and meL hul persoonlike en·:uing,.. Dit was baic intt•rcssant \'Oral om to vcrneem hoc elltccn tot die Hcweging tocgctrcc het.
Die
o.n.
wil nou s;v losers 'n g-clccntheid {Jicd om dill Cl'll en andcr omtrcnt hul ondcrvindings irt di<' Osscwnbrnndw:•g mcc te ckcl. Ons gnan dnal'\'001' 'n spesinlc l'llOI'iclt sl<cp wnt aan ons l('scrs l>•·hoort, en waal'in ludic l<nn gescls oor die lcldccr ou <In<'. l!:nige interessante Cr\'aring uit die stigtirt~,dae \'an die Bcw!'g-in~ of tydens die oorlogsjare i-. wcllcom. Prr:;one wat moen dnt hul taal of l>t~·l nic \'lot gcnoeg- i:; nic, lmn mfllu· die feitc so good as moont- lilc instuur - die rcdaltsic sal dit wnl vo1·sorg.Uit die nard vnn die sank sal di(l gcsolsit•s nic to lan.l;: f\'<'l't'lc J.:nn word nic, ma:u· as iemand 'n baie intcrcs~nnte vorhna.l mec to· dee!
hot, lmn ons dit nltyd as 'n spesinlc l>ydrae l>chandcl wat afson- dcrlil' geplaas lean word.
Ons plaas onderstaandc vertcllin~ van ,Roct Ap<o'' as 'n <'<'l',l.e
bydrae. ..s~ .u, _....u._~:
~-- ...,.~
V!eisgradler ing Nie Pluis
Die bcwcring dat die vleis- produsentc deur die huidlge metoda van Yleis-g~·adcring
aan die l<ortste end trel<, is verlede weclt op die Jwngres van die Kuroo-Landbou-unla geopper. Die peil is te hoog gcstcl om produksie vir die boer winsgewend te manic. ;,f_
gcvaardigdes het aangcvoer C:•:tt allcs nie pluis is nie. Die Mi.niste1· van Landbou is ge- vra om 'n cem·ormige gr.ade·
ring i,n werl<ing te stel.
Daar is ook aangedring op bctc1· l<oelkamer- en slagpaal- gcriewe.
Die Aanval Op Die Burger
Dit was in 19·1.0 (ek was toe
as~t.-veldkt) dat ck een nag uit die bed geroep is met die bc\'el: ,.Dade!ik met a! jou Brandwagte na Die Bui·gel·-ge- hou. want Die Btu·gct· word aangcval deur si<Ollies, matrose en soldate!" Ek is toe in my nagl<lere met net 'n jas aan in die motor om dadelik die bcYcl oor te bring aan my korporaals, met die by·voc- ging: .. \Va;5 vir my op die hoek
\'an Langstraat en Lceuwen- straat.'' (Om vinnig gehoor te
l<an gee aan die uitvoering van bcvele het ek my inclelings so ingcrig dat ell<c lwrporaa:skap oo1· 'n motoria!!· bcskik). El' jaag terug huis-toc om my gou aan tc trcl<, en toe sit el\
af na die hestemdc pick. Daar aangelcom, vintl cl> llat een ,-an my Jwrporaal!'l>:tppc reeds hundgemcon met die gepeupel i, .... - Jnllle was sclrs Vo'()r die polisio daar, want dio polisic het omtJ·cnt ccrs saam met my daar aangeJ;om.
~~~f Af H~~rdffi~
Reg~ringsfteh~~®
$e E~reg~~s~
Die be,·el word toe dadelil<
dour die be,·ch·ocrcnde offisier van die polisie oorgcneem, wat om; belct om die gepeupel storm te loop; intusscn daag al meer Brandwagte op en die ge- pcupcl Yerdwyn.
Omtrent een-uur die nag is mv Brandwagtc en cl< toe daar w~g nadat die komdt. (ck meen dit was ds. Van Rysscn) ree- Jings getref het dat 'n klomp Brandwagtc daar agt('r bly vir bcsl<erming, indien die gepeu- pel dit sou waag om weer 'n aal1\·al te loods.
Daama hct on~ vir weke Ul;'t<'rccn snag-<: wag gcstnan by d":<• Burgcr-gcbou, cen nag die
!clomp en die volgcnd(' n~~g 'n :wclcr ldomp, totdat daar bc- slnit is dat dir wagstnncry nie mecr nodig is nie.
Met die hclc voorval het daar vir my net een ding duidelik gcword. en dit is: Basta met·
die pratcry; doen is die ding:
In die Engel'<c (l<'rs het da;ll' in die afgclope da!f in toenemcnde mate stemme t('en die parlrnwnterc st!'l;.rl en die ,telsel l'an \'!'r- dceldc beheer tussrn plaa,lilc!', prol'insi:tlc en Unialc regc1·ings opg!'g-aan. Daar is aangcdrinl:" or• die afslcal'fiug \'an hil'rdic dualis- tiesc ~tf'lscl en gcwys Oil clio hclastinghoffing wat hiermec ;:-o•- pnarcl gnan.
Aanvalle is van vcn;l<<'ie l<antc op die l\-finistcr van Finansies geloods na aan!eiding van sy bc- lastingvergelyking waarin hy wou aanloon dat die getroudc man met 'n gemiddcldc inkom- ste Yan £600 tot £800 slegs £8 belasting per jaar sou bctaal en dat mcnsc in ander dele van die Britsc Ryk baic meer bctaal.
,,Hy IH'L o•gto1· nic nwlcling-I:"C-
_manlc nic van die vrPI\'u.ldige stt'I.Scl van die regeri ng wat Yil'r
,·er~killt·lulc belasting-masjienc
in~luit nir - die t;ni(•-rf'g('l'illJ:", die pro,·insialc raad, munisipa- Io en nfdcli ngsradc," \'el·lclaar 'n ontcn·eden<' in die Car1c Argu.~.
,Uit 'n inkomstc van £GOO per jaar ncem die drie ower- hedc £105 lSs. ld. en in som- mige gevalle meer as dil.
,.Die ironic is dnt wnnneer con \'!l.n hicrdie belastinJ:"rna~jie
nc 'n ldt>in \'Crligting \':'111 helao;- ting toc,taan, con (of nwc1·) van die ander soos 'n \"aile met oop
!clone neersl<ict en clio lwle to- tnnl g•·yp, en mNlr as dit, sonder dif' moontlil<bcid om dio• g"('vaar
\'an 'n g!'wccr tegernort te g:t:ln.''
VOORSTELLE
Die skrywer ,·crlclaar dat dit hoogs noodsaaklil< is dat 'n ver- andering teweeggebring moet word en docn onder mt•cr die volgcnde voorslellc:
,1. Die dualisticse stclsel wat die staat 'n cnorme onnodigc uitgawe besorg en aanleiding gee lol disorganisasie, moet af- geslcaf word.
,.2; VNmindcr die anntal lode van die parlcment met die hclf- te. El< is scke1· ons salnteer werl<
gedoen Juy en minder praatjies en moddergooi.''
,.3. Slmf af die provinsialc rade. Die doc! \'an unifil<asic was om die veelvuldige parlc- mente en administmsics te bc- cindig. On~< hot nou vyf in plaas
\':In vier soos voor die totstnnd- l<oming- van die linic.
,4. Yer\'ang nnmisipalc radc met do(')t reffcndcr bestuut·sradc wat in !'.!nat sal woes om al hul nandag ann doeltrcffenclhcid en ckonomic tc gee.
,5. Slmf af die afdelingsradc.
Die andcr provinsies !tom hecl- tcmal geed sonder bulle klaar.
.,\Vaarvoor is dit nodig dat ons provinsialc paaie, nasionalc paaie en afdclingsraad-paaie in cen provinsic moot he, word voorts gcvra.
,Die Unic met sy l>evollcing van 10,000,000 ;, oorlani met re- gcrcndc ligg-nmc. Hoc I;'Ouer dam· 'n Yc1·audcring I<Om, hoc bet cr.''
GEEN HOOP
In 'n baic nugtere brief trek 'n andcr persoon teen die pro-
\'insiale stelsel to Yelde en dring aan op die afslcaffing daan·an.
Ooreenkoms Bereik
,.Gcen ingeligte waarneme1·
kan aanneem dat die dif'nstc wat dcu1· die provinsie bcha1·tig word in 'n bevredigcnde toestand
\'crl<ecr nie. Solank ons nog nan
di~ provinsialc stclscl kleef, hot ons nic hoop om ooit oor bevrc- digende medicsc dicnste lc be- ski!< nie. \'ir die provinsialc stel- sel i-. daar net een bestcmming- - dit moct so gou moontlilc uit- ge,·ccg word, bcsluit hierdie pot·- soon.
- Boslnni1cte is slegs aanhalings uit enl<c!c van die tallc briewc wat na die Engelse pers ge- stroom h<'t. Dit toon tot watter mate die Yolk reeds die bcleid Yan die Ossewabrandwag aan- vaar hct.
lin IJndie
Di(' 150-jarige Thit,.;e bewir.d in Indii} sal nog hic1·dio jaar tot 'n eindo l;:om. Dill nuwo phtnllil vir ludic wat so pn.; dcur die Ikitsc rcgering aangebied is.
maak \'Oor,icnill!) 'ir die oor-
hamli~ing ,-au die mag in Brits- lndic aan cen of twcc apa1·t<' l'ogcrin;.:s - con oo1·wcgcnd Hindo<', en die ande1· oorwf"gend 1\lollammedaan!>. Die ,·crdeling,- vraagstulc word nan die Indicrs sr If oorgclaa t.
Hierdie groepe hcl voorlopig reeds die aanbod gocdgekcur, tcrwyl Gandhi ool< sy instem.
ming daarmee betuig hct.
Die Hi.ndoes het nog altyd 'n lndiesc eenhcidslaat voor-
gl!sta.a.n. Dit is cgter sterk dour die l\rohammedane teen- gcst.'lan omdat cen staat in lndic 'n gC\visse minderheid vir hulle sou betoken het, claar hull:! g-etalle ver in die m-in- dcrheid is.
\Vo..~meer die om\·ang van die
"e:·deling- (Pakistan) finaal uitgcmanl: is, sal 'n I<Onslitu- sionele ,·crgadering tot stand Jwm c.n sal die huidige ,·oor- lopigc rcgcring in Indic ven·ang word dcur twee aparle rcgcrings waarin die Britsc regcring gccn seggcnsk(lp sal he nie en waar- aan die gesag oorgedra sal word.
Hicrdie nm\·e ontwiklceling in Indie bring ook mcc dat die BrHse lwning sy litcl as .,Kei- ser van Inclie," inboet.
§kyfskiet Op Prins Albert
Op Saterdag, 24 Mei. hot die skietspanne van Klaarstroom, Eerste Water (Beaufort-Wes) en Prins-Albert elk met ticn man teen mekaar tc staan ge-
kom op Prins-Albcrt. Prins- Albert het Eerste Water met elf puntc uitgestof en 'n oor- winr.ing van 8 plll}te oor die span van Klaarstroom behaal- (Korr.)
·.
Daar Is 'n groot vraJg na Rende "om·
mando In doc stad rond
Hullo Is koel. rook lckker mel ·,., coc geur wat hulle elko dag meer vrlcndc besorg.
A.V.B.O .B.
LykbeMn:era, Ornt•teen.ma&ora.
Befrl'l)foh\'eraekemaJ'11
Bloemronteln - PrctcQrla 180 'l'akke
MAROCAGIENISKAI?
.. A
VROEE MORE-MARK
KAAPSTAD
Satsl.lng gcfllded onmld<iel!l!!
weekllks, maandellka of 00011 verl.ang
~
Best-e heersende pryae
6)
MlNNAAU lEN VAN SCHOOrrt
EJenaar: GUSTAV RETIEF
BLADSY VYF
I ili/!!/JJ.Iii!M//Juld
- S IGA RETTt
BH 1SAS
Beskerm u Oe
Bring u oogarts se voorskrif na ons. Laat gekwalifiseerde Voorsl<rif-Oogkur.dlgea u be- ellen.
Wahl, lawn~nc~
EN KlE.
BRILl\ tAKERS Adderleystraet 120a, Knapstad
Foon 22408
MEUBEILS
PRYSE STYG VINNIG
KOOP NOU
Ons hou allccn::J< goeio l<waliteit i\icubels in
voorraatl
WERDA
~~1 tube IhandeJa ars
(El.EJ."D0i\IS) llEPERl(
Groote Iierkgcbou - liaapstad
GfEKL!EUR VIR
NUWrE DIENS
KLEURSPESIALIYEIT!E
PAARl STOOMWASS ERY
* WA$
~1
Posbu~35 Foon 214
* * KlEU~ DROOG-
SKOON MAAK
I
DIF PAARL
HUGJENOOTST
ASH~ fGoedtre Halftarie[)...
...
BLADSY SES ,DIE O.B.," WOENSDAG, 11 JUNIE 1947
GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES
l'AJUEF VUt O£KLASSIFISEEllDE AD""ERTI!:NSIES: UUlllnouaciU<o Kennl31(ewtnga:
(Vcrlnwlng, huwellk, (;Cboorte, sterCceval. in memoriam. (;elukwen·
BID&, ens.) H~d. per woord: minimum 3/· per plaslng. Voorultbeta.al- bnar. VIr bcrbnliDga 2~ pat. atslag.
UAnCicanCI ''ertenatca:
Enkcl plaslnco (voorultbetaalbaar) 2c:t. per woorc:t. MJDUnum if· per plnsiD&. 2 tq~. 26 plaslnco <voorultbcta&Jbaar) l~d. per woord. mini·
mum 3/- per plaslnc. !12 agtereeovolcende plnslna;s: 1d. per woord.
mlnlmum 2/6 per p!Qlllng. PlasiDf;s tot kaoscUnsle, 1 ~d. per woord, mtnJmum 3/- per ple.alng.
lntekeogcld op ,.Dio O.U." (versi<}"'D week!lkl!): 10/-per Jaar or !1/- vlr 6 mo.aode.
voorullbetonlbaor. - Stuur advcrtenslctestclllngs en tntekenseld na: nu; o.u., l'osbuo 28, Sldleobosch.
VOODOF.HIG
V1LJO£N. - Mur. D. P. VIIJocn.
ns•lstcnt-slll\l~lngcnlcur van John·nncs·
burg, is vcrlc<le wcel< MICicllk OOI'IcciC In die ouderdom van 51 Jnnr. Hy hct sy oplelclln;: nlLn dlo Unlvcrsltell \'nn Stel- lcnbo•ch en die S.A. Sl<ool vnn Myn- wcsc en Tegnologlc (tans die Wltwa- lcrsrandsc Unlvcrsltclt) ontvnng, Die oorledenc laal sy Cf:J;cnotc en clrlc seuns nlc. lly was die Jongsl~ brocr ,·an komdt. en komdtc. A. Vll)ocn.
Bloemhor, Richmond. 11/6/1 AGENTSI\APPE
VA.'l JUEDEEK TUIJST)tAA'l'SKAP- P\' BJ-;l'l!:llJi, Voortrekkerwer;. Ben- ville, bled oy bekwame dlenotc aan waonecr u elendomrne wll koop ot ver- l<oop, mot gelc:tbologgtogs, vcrbande
