SATUAN ACARA PENYULUHAN
SATUAN ACARA PENYULUHAN
Oleh: Oleh:
CUT LIA RAHMAWATY DJAUHARI., S.Kep
CUT LIA RAHMAWATY DJAUHARI., S.Kep
SAR
SAR
TIKA
TIKA ARDANIKA., S.
ARDANIKA., S.
K
K
ep
ep
RAISHA ARMALIZA., S.Kep
RAISHA ARMALIZA., S.Kep
KEPANITERAAN KLINIK KEPERAWATAN SENIOR KEPANITERAAN KLINIK KEPERAWATAN SENIOR
FAKULTAS KEPERAWATAN UNSYIAH FAKULTAS KEPERAWATAN UNSYIAH
BANDA ACEH BANDA ACEH
2014 2014
SATUAN ACARA PEMBELAJARAN (SAP) SATUAN ACARA PEMBELAJARAN (SAP)
Pokok
Pokok bahasabahasan n : : NUTRISI NUTRISI PAPADA DA IBU IBU MENYUSUIMENYUSUI Sasar
Sasaran an : : IBU IBU MENYUSUI MENYUSUI DIRUANG DIRUANG RAWRAWAAT T INAP INAP KEBIDANANKEBIDANAN H
Haarrii/ / TTaannggggaall : : KKaaiis / s / !!" " #a#ann$$aari ri %%""&&'' Wa
Wak($ k($ : : %" %" )ni()ni( &* T$+$an Ins(r$ksional U$ &* T$+$an Ins(r$ksional U$
S)()lah ,ilak$kan -)n.$l$han ib$ )n.$s$i )ahai ()n(ang as$-an n$(risi S)()lah ,ilak$kan -)n.$l$han ib$ )n.$s$i )ahai ()n(ang as$-an n$(risi s)laa )n.$s$i
s)laa )n.$s$i
%* T$+$an Ins(r$ksional Kh$s$s %* T$+$an Ins(r$ksional Kh$s$s
S)(
S)()lah )lah ,ib,ib)ri)rikan kan -)n-)n.$.$l$hl$han an s)las)laa a &0%&0%" " ' ' ,ar,ari i 1 1 oraorang ng ib$ ib$ )n)n.$.$s$is$i a-$ :
a-$ :
a* M)n.)b$(kan -)ng)r(ian n$(risi a* M)n.)b$(kan -)ng)r(ian n$(risi
b* M)n.)b$(kan an2aa( n$(risi s)laa )n.$s$i b* M)n.)b$(kan an2aa( n$(risi s)laa )n.$s$i
3* M)n.)b$(kan n$(risi .ang ,ian+$rkan s)la
3* M)n.)b$(kan n$(risi .ang ,ian+$rkan s)laa )n.$s$ia )n.$s$i !* Ma()ri -)nga+aran:
!* Ma()ri -)nga+aran: a* P)ng)r(ian n$(risi a* P)ng)r(ian n$(risi
b* Man2aa( n$(risi s)laa )n.$s$i b* Man2aa( n$(risi s)laa )n.$s$i
3* N$(risi .ang ,ian+$rkan s)laa )n.$s$i 3* N$(risi .ang ,ian+$rkan s)laa )n.$s$i '* M)(o,) -)nga+aran
'* M)(o,) -)nga+aran a* 4)raah
a* 4)raah b* T
b* Tan.a +a5aban.a +a5ab
6* M),ia .ang ,ig$nakan 6* M),ia .ang ,ig$nakan
a* 7)a2l)( a* 7)a2l)(
b* l)bar balik b* l)bar balik
8* Pros)s -)n.$l$han 8* Pros)s -)n.$l$han N N o o W
Waakk(($$ TTaahhaa--aann K)gia(an K)gia(an
K)gia(an K)gia(an
P)nga+ar
P)nga+ar Ib$ Ib$ )n.$s$i)n.$s$i &
& 6 6 ))nini( ( P)P)bb$k$kaaaan n &* &* M)M)b)b)ri ri SaSalala
%* M)n+)laskan T$+$an Dan %* M)n+)laskan T$+$an Dan
Ma()r
Ma()ri i YaYang ng AkanAkan Disa-aikan Disa-aikan
!* E9al$asi a5al ()n(ang .ang !* E9al$asi a5al ()n(ang .ang
akan ,ib)rikan akan ,ib)rikan
&* M)n+a5ab Sala &* M)n+a5ab Sala %* M)-)rha(ikan ,an %* M)-)rha(ikan ,an )n,)ngarkan )n,)ngarkan !* M)n+a5ab !* M)n+a5ab %
% &&" " ))nnii( ( KK))ggiiaa((aann in(i
in(i
A* P)n+)lasan Ma()ri A* P)n+)lasan Ma()ri
&* Mahasis5a M)n+)laskan &* Mahasis5a M)n+)laskan
a*
a* P)nP)ng)rg)r(ian (ian N$(N$(risirisi b*
b* Man2aa( N$(risi S)laaMan2aa( N$(risi S)laa M)n.$s$i
M)n.$s$i 3*
3* N$(N$(risi Yrisi Yaang P)rlng P)rl$ka$kann S)laa M)n.$s$i S)laa M)n.$s$i B* Tan.a +a5ab
B* Tan.a +a5ab
&* Mahasis5a )b)rikan &* Mahasis5a )b)rikan
k)s)-a(an -a,a ib$ k)s)-a(an -a,a ib$ )n.$s$i $n($k b)r(an.a )n.$s$i $n($k b)r(an.a ()n(ang n$(risi ib$
()n(ang n$(risi ib$ )n.$s$i
)n.$s$i
%* Mahasis5a )n+a5ab %* Mahasis5a )n+a5ab -)r(an.aan ,ari ib$% -)r(an.aan ,ari ib$%
)n.$s$i )n.$s$i
4* E9al$asi hasil 4* E9al$asi hasil
&* Ib$ )n.$s$i &* Ib$ )n.$s$i
)n.$s$i )n.$s$i )-)rha(ikan ,an )-)rha(ikan ,an )n,)ngarkan ,)ngan )n,)ngarkan ,)ngan s$ngg$s$ngg$h s$ngg$s$ngg$h
&* Ib$ )n.$s$i &* Ib$ )n.$s$i
)nan.akan hal .ang )nan.akan hal .ang b)l$ ,ik)(ah$i b)l$ ,ik)(ah$i
%* Ib$ )n.$s$i )rasa %* Ib$ )n.$s$i )rasa
-$as
-$as ,an ,an )ng)(ah$i)ng)(ah$i +a5aban
+a5aban ,ari,ari -)r(an.aan
-)r(an.aan .ang.ang ,ia+$kan ,ia+$kan • •II b$ )n.$s$i b$ )n.$s$i )n+a5ab -)r(an.aan )n+a5ab -)r(an.aan
•
•Mahasis5a )nan.akanMahasis5a )nan.akan
()n(ang ()n(ang
&* P)ng)r(ian n$(risi &* P)ng)r(ian n$(risi %* Man2aa( n$(risi s)laa %* Man2aa( n$(risi s)laa
)n.$s$i )n.$s$i .ang ,ia+$kan .ang ,ia+$kan ahasis5a ahasis5a !
! 6 6 ))nini( ( P)P)n$n$($($- - &* Ma&* Mahahasisis5s5a a M)M)n.n.ii-$-$lklkanan Isi
Isi P)n.P)n.$l$han $l$han YYanang g T)T)lahlah Disa-aikan
Disa-aikan %*
%* Mahasis5a Mahasis5a )ng$3a-kan)ng$3a-kan ()ria
()ria kasihkasih !*
!* Sala Sala -)n$($-
-)n$($-&* Ib$ )n.$s$i &* Ib$ )n.$s$i )ahai isi )ahai isi -)n.$l$han -)n.$l$han %* Ib$ )n.$s$i %* Ib$ )n.$s$i )n+a5ab )n+a5ab !* Ib$ )n.$s$i !* Ib$ )n.$s$i )balas sala )balas sala 1* Kri()ria E9al$asi 1* Kri()ria E9al$asi & &** SS((rr$$kk(($$rr
7P ,an ),ia ()lah ,ib$a( ,an ,ikons$l(asikan -a,a 7P ,an ),ia ()lah ,ib$a( ,an ,ikons$l(asikan -a,a -)bibing-)bibing
Ib$ib$ )n.$s$i ,ib)ri(ah$kanIb$ib$ )n.$s$i ,ib)ri(ah$kan
T)T)-a( -)n.$l$han ()lah -a( -)n.$l$han ()lah ,isia-kan*,isia-kan* %
%** PPrrooss))ss
P)n.$l$han ,ilak$kan s)s$ai ,)ngan +a,5al .ang ()lah P)n.$l$han ,ilak$kan s)s$ai ,)ngan +a,5al .ang ()lah ,i()(a-kan,i()(a-kan
Ib$ib$ )n.$s$i .ang ha,ir ak(i2 )ngik$(i -)n.$l$hanIb$ib$ )n.$s$i .ang ha,ir ak(i2 )ngik$(i -)n.$l$han
Mahasis5a a-$ )n.a-aikan a()ri ,)ngan baik Mahasis5a a-$ )n.a-aikan a()ri ,)ngan baik !
!** HHaassiill
S)$a ib$ib$ )n.$s$i )ngik$(i -)n.$l$han ,ari a5al hingga akhirS)$a ib$ib$ )n.$s$i )ngik$(i -)n.$l$han ,ari a5al hingga akhir
MATERI PENYULUHAN : NUTRISI IBU MENYUSUI MATERI PENYULUHAN : NUTRISI IBU MENYUSUI
A. Pengertian Nutrisi Ibu Menusui A. Pengertian Nutrisi Ibu Menusui
N$(risi
N$(risi a,alah a,alah s$bs(ansi s$bs(ansi oraganik oraganik .ang .ang ,ib$($hkan organis) ,ib$($hkan organis) $n($k $n($k 2$ngsi2$ngsi nor
noral al ,ar,ari i sissis() () ($b($b$h $h -)r-)r($($b$hb$han an -)-))lih)liharaaaraan n k)sk)s)ha)ha(an(an* * N$(N$(risi risi ,i,i ,a-a(kan ,ari akanan ,an 3airan .ang s)lan+$(n.a ,i-)ros)s ol)h ($b$h*
M)n.$s$i a,alah -ros)s -)b)rian s$s$ k)-a,a ba.i a(a$ anak k)3il ,)ngan M)n.$s$i a,alah -ros)s -)b)rian s$s$ k)-a,a ba.i a(a$ anak k)3il ,)ngan ai
air r s$s$s$ s$ ibib$ $ ;A;ASISI< < ,a,ari ri -a.-a.$,$,ara ib$* #a,iara ib$* #a,i pengertian pengertian nutrisi nutrisi ibuibu menyusui menyusui adalah
adalah akanakanan an .ang ,i,alan.ang ,i,alan.a .a ()rkan()rkan,$ng ban.ak =a(=a( ,$ng ban.ak =a(=a( .ang b)ran2a.ang b)ran2aa(a( bagi ba.i s)-)r(i
bagi ba.i s)-)r(i : 9i(ain karbonhi,ra( ,ll* : 9i(ain karbonhi,ra( ,ll* .ang ,ib$($hkan ba.i ,ari asi .ang ,ib$($hkan ba.i ,ari asi sanga(sanga( -)n(ing bagi -)rk)bangan ba.i $n($k -)r($b$han -))liahraan k)s)ha(an ,an -)n(ing bagi -)rk)bangan ba.i $n($k -)r($b$han -))liahraan k)s)ha(an ,an
k)g$naan lainn.a* k)g$naan lainn.a*
Ib$ )n.$s$i )b$($hkan kons$si inial %*!"" kalori -)rhari* T)n($ Ib$ )n.$s$i )b$($hkan kons$si inial %*!"" kalori -)rhari* T)n($ sa+a b)r$-a )n$ ,)ngan gi=i s)ibang ,an b)raga akanan*k)b$($han akan sa+a b)r$-a )n$ ,)ngan gi=i s)ibang ,an b)raga akanan*k)b$($han akan -ro()in
-ro()in )ningka( )ningka( ,an ,an -as(ikan -as(ikan s)(ia- s)(ia- akanan akanan ()r,a-a( ()r,a-a( -ro()in -ro()in ,)ngan ,)ngan (akaran(akaran .ang s)s$ai
.ang s)s$ai ,)nga,)ngan n k)b$k)b$($han($han ,agin,aging g akaakanan nan la$( ()l$r la$( ()l$r ka3angka3angka3anka3angangan (ah$ ,an b)rbagai -ro,$k s$s$ )r$-akan s$b)r -ro()in .ang baik* K)b$($han (ah$ ,an b)rbagai -ro,$k s$s$ )r$-akan s$b)r -ro()in .ang baik* K)b$($han akan kalsi$ akan ()(a- (inggi s)-)r(i haln.a -a,a 5ak($ s),ang )n.$s$i ib$ akan kalsi$ akan ()(a- (inggi s)-)r(i haln.a -a,a 5ak($ s),ang )n.$s$i ib$ )n
)n.$.$s$i s$i harhar$s $s inin$ $ s)(is)(i,ak,akn.n.a a !' !' +)ni+)nis s akakan an ka.ka.a a kalkalsi$si$ s)(is)(ia- a- harhari*i* Pro,$ksi AS
Pro,$ksi ASI +$ga )b$($hkan as$-an air* +a,i -aling (i,ak I +$ga )b$($hkan as$-an air* +a,i -aling (i,ak in$lah % li()r air*in$lah % li()r air*
B. Man!aat Nutrisi bagi ibu "enusui B. Man!aat Nutrisi bagi ibu "enusui
&*
&* Un($k Un($k -)$-)$lihan lihan k)s)hak)s)ha(an (an ib$ ib$ s)()lah s)()lah )lah)lahirkanirkan %*
%* M)-M)-)r(ahan)r(ahankan sirkkan sirk$lasi .$lasi .ang a,)kang a,)k$a( bag$a( bagi ib$ s)i ib$ s)laa -rlaa -ros)s -os)s -)$li)$lihanhan !*
!* M)ninM)ningka(kgka(kan -an -)r(aha)r(ahanan ($nan ($b$h b$h s)laa s)laa -ros)s -ros)s -)$-)$lihanlihan
A,a b)b)ra-a .ang )-)ngar$hi -ros)s lak(asi A,a b)b)ra-a .ang )-)ngar$hi -ros)s lak(asi ::
&
&** PP))nnggaarr$$h h aakkaannaan n ))rraa( ( kkaaii((aann..a a ,,))nnggaan n 99ooll$$) ) AASSI I ..aanng g ,,ii -ro,$ksi -)r hari
-ro,$ksi -)r hari %*
%* Pro()iPro()in ,)ngan a,an.n ,)ngan a,an.a 9ariasi in,i9i,a 9ariasi in,i9i,$ aka ,ia a+$rkan -)na$ aka ,ia a+$rkan -)nabahan bahabahan bahann &6%" gra -ro()in s)hari
&6%" gra -ro()in s)hari !*
!* S$-l)S$-l))n(as)n(asi +ika akanan s)hari s)ii +ika akanan s)hari s)ibang s$-lbang s$-l))n( (i,ak ,i -)rl$))n( (i,ak ,i -)rl$kankan k)3$ali +ika k)k$rangan sa($ a(a$ l)bih =a( gi=i*
k)3$ali +ika k)k$rangan sa($ a(a$ l)bih =a( gi=i* '*
'* Ak(i9Ak(i9i(as -a,a -)r3obi(as -a,a -)r3obaan h)5an ;,)ngaan h)5an ;,)ngan an$sia b)l$an an$sia b)l$ ()li(i < ,ik)(ah$i ()li(i < ,ik)(ah$i bah5a ak(i9i(as 2isik ()rlal$ b)ra( ,a-a( )n$r$nkan -ro,$ksi asi*
bah5a ak(i9i(as 2isik ()rlal$ b)ra( ,a-a( )n$r$nkan -ro,$ksi asi*
Hal hal .ang har$s ,ihin,ari ib$ )n.$s$i : Hal hal .ang har$s ,ihin,ari ib$ )n.$s$i :
&* #angan in$ ko-i .ang b)rl)bihan karna ,a-a( )rangsang gin+al b)rk)r+a &* #angan in$ ko-i .ang b)rl)bihan karna ,a-a( )rangsang gin+al b)rk)r+a
l)bih k$a( .ang )n.)babakan s)ring b$ang air k)3il -a,ahal
l)bih k$a( .ang )n.)babakan s)ring b$ang air k)3il -a,ahal s)laa )n.$s$is)laa )n.$s$i ))rl$kan ban.ank 3airan**
))rl$kan ban.ank 3airan** %* M)rokok
%* M)rokok +$ga ,ilarang s)lain ak+$ga ,ilarang s)lain akiba( -asi2 ,ari )2)k rokiba( -asi2 ,ari )2)k rokok ok .ang ,ihisa- .ang ,ihisa- -ar$-ar$ -ar$
-ar$ ba.i ba.i niko(in niko(in .ang .ang a,a a,a ,ala ,ala ()baka$ ()baka$ )ngalir )ngalir )lal$i )lal$i ASI ASI k)($b$hk)($b$h ba.i akiba(n.a ba.i k)ra3$nan niko(in*
ba.i akiba(n.a ba.i k)ra3$nan niko(in*
!* akanan .ang )n.)babkan al)rgi bagi ib$ ,an
!* akanan .ang )n.)babkan al)rgi bagi ib$ ,an ba.in.a al)rgi*ba.in.a al)rgi* Makanan .ang (i,ak bol)h ,i kons$si
Makanan .ang (i,ak bol)h ,i kons$si ib$ )n.$s$i :ib$ )n.$s$i : &*
&* MaMakakan .n .anang ()g ()rlrlalal$ -)$ -),a,ass %*
%* MaMakakan .n .anang ()g ()rlrlalal$ -$ -),),asas !*
!* MakMakanaanan .n .ang bang ban.an.ak )ak )ngangan,$n,$ng Mng MSGSG Saa haln.a ,)ngan 5ak($ )n.$s$i 5ani(a
Saa haln.a ,)ngan 5ak($ )n.$s$i 5ani(a .ang s),ang )n.$s$i anakn.a.ang s),ang )n.$s$i anakn.a +$ga ))rl$kan $ns$r $ns$r g
+$ga ))rl$kan $ns$r $ns$r gi=i ,ala +$lah .ang ban.ak bahkan l)bi=i ,ala +$lah .ang ban.ak bahkan l)bihih ban.ak ,ari s)asa )n.$s$i*
ban.ak ,ari s)asa )n.$s$i*
B),an.a a,alah -a,a 5ak($ )n.$s$i =a( akanan i($ langs$ng ,ib)rikan ol)h B),an.a a,alah -a,a 5ak($ )n.$s$i =a( akanan i($ langs$ng ,ib)rikan ol)h ib$ ,)ngan -)ran(ara ,arahn.a* S),angkan -a,a 5ak($ )n.$s$i akanan i($ ib$ ,)ngan -)ran(ara ,arahn.a* S),angkan -a,a 5ak($ )n.$s$i akanan i($ ,ib)rikan )lal$i ASI* Air s$s$ i($ s)n,iri )ngan,$ng kirakira 18" kalori&% ,ib)rikan )lal$i ASI* Air s$s$ i($ s)n,iri )ngan,$ng kirakira 18" kalori&% gra -ro()in '6 gra l)ak la3(os) gara ka-$r 9ia(ain ,ll*
gra -ro()in '6 gra l)ak la3(os) gara ka-$r 9ia(ain ,ll*
C. Nutrisi
C. Nutrisi ang #i$er%uang #i$er%u&an ibu "en&an ibu "enusuiusui
'a%ri 'a%ri
K)b$($han kalori -a,a asa )n.$s$i +a$h l)bih b)sar ,iban,ingkan -a,a K)b$($han kalori -a,a asa )n.$s$i +a$h l)bih b)sar ,iban,ingkan -a,a 5ak($ )n.$s$i* Pa,a $$n.a 5ani(a )n.$s$i ))rl$kan (a
5ak($ )n.$s$i* Pa,a $$n.a 5ani(a )n.$s$i ))rl$kan (a bahan 6""bahan 6"" kalori ,i a(as k)b$($han hariann.a* K)b$($han ini akan +a$h l)bih ban.ak lagi kalori ,i a(as k)b$($han hariann.a* K)b$($han ini akan +a$h l)bih ban.ak lagi a-abila )n.$s$i ba.i k)bar* S)kali-$n ($b$h )n.i-an ban.ak l)ak a-abila )n.$s$i ba.i k)bar* S)kali-$n ($b$h )n.i-an ban.ak l)ak
-a,a
-a,a 5ak($ 5ak($ )n.$s$i )n.$s$i si-anan si-anan ()rs)b$( ()rs)b$( (i,ak (i,ak akan akan )n3$k$-i )n3$k$-i s)l$r$hs)l$r$h k)b$($han kalori*
k)b$($han kalori*
Prtein Prtein
Wani(a )n.$s$i )b$($hkan -ro()in !"'" > l)bih ban.ak ,ari k)b$($han Wani(a )n.$s$i )b$($hkan -ro()in !"'" > l)bih ban.ak ,ari k)b$($han nor
noralal* * Un(Un($k $k )))n$)n$hi hi k)bk)b$($$($han han s)ls)laa aa ))n.$n.$s$is$is)(is)(ia- a- harhari i harhar$s$s )ngkons$si 86 g -ro()in s)laa 8 b$lan -)r(aa ,ilan+$(kan 8%g s)laa 8 )ngkons$si 86 g -ro()in s)laa 8 b$lan -)r(aa ,ilan+$(kan 8%g s)laa 8 b$lan
b$lan k),$a* k),$a* B)b)ra-a B)b)ra-a -)n.)li,ikan -)n.)li,ikan )n.)b$(kan )n.)b$(kan k)b$($han k)b$($han -ro()in -ro()in s)laas)laa )n.$s$i bahkan l)bih b)sar ,ari angka angka (a,i*
)n.$s$i bahkan l)bih b)sar ,ari angka angka (a,i*
A-abila sang ib$ k$rang )ngkons$si -ro()in aka -ro,$ksi air s$s$ -$n A-abila sang ib$ k$rang )ngkons$si -ro()in aka -ro,$ksi air s$s$ -$n b)rk$rang
b)rk$rang 3a,angan 3a,angan -ro()in -ro()in ,ala ,ala ($b$h ($b$h +$ga +$ga akan akan b)rk$rang* b)rk$rang* BahanBahan a
akakananan n s)s)babagagai i s$s$bb)r )r -r-ro(o()i)in n k$k$alali(i(as as (i(ingnggi gi a,a,alalah ah ikikan an ,a,ann s)a2oo
s)a2oo,$ng,$nggas,agas,aging sa-iha(i ,an ging sa-iha(i ,an ()l$r()l$r* * S$bS$b)r )r lain lain a,alah s)$a a,alah s)$a +)nis+)nis ka3ang *s$s$ ,an -ro,$k olahann.a s)-)r(i
ka3ang *s$s$ ,an -ro,$k olahann.a s)-)r(i k)+$ ,an .og$r( ka.a -ro()in*k)+$ ,an .og$r( ka.a -ro()in*
HA HA
Asa l)ak ,oksah)0sa)noa( ; DHA < aa( -)n(ing bagi -)rk)bangan ,a.a Asa l)ak ,oksah)0sa)noa( ; DHA < aa( -)n(ing bagi -)rk)bangan ,a.a liha( ,an )n(al ba.i* As$-an DHA b)r-)ngar$h langs$ng -a,a kan,$ngan liha( ,an )n(al ba.i* As$-an DHA b)r-)ngar$h langs$ng -a,a kan,$ngan DHA
DHA ,al,ala a air air s$ss$s$,$,agiagingngha(ha(i-i-a,ia,i-a,-a,ianiankaka3an3ang g -ol-olongong,a,an n k)nk)n(an(angg a,alah s$b)rs$b)r 9i(ain B8 .ang baik
a,alah s$b)rs$b)r 9i(ain B8 .ang baik
'arb*i#rat 'arb*i#rat
Karbohi,ra( ko-l)ks a,alah salah sa($ s$b)r 9i(ain B ,an in)ral ()rbaik Karbohi,ra( ko-l)ks a,alah salah sa($ s$b)r 9i(ain B ,an in)ral ()rbaik $n(
$n($k $k -)r-)r($($b$hb$han an ba.ba.i* i* D)nD)ngan gan ,),)ikiikian an s)ls)laa aa )n)n.$.$s$i s$i an,an,a a harhar$s$s )ngkons$si
)ngkons$si akanan .ang bakanan .ang ban.ak )ngan,$ng an.ak )ngan,$ng karbonhi,ra( ko-l)ks*karbonhi,ra( ko-l)ks*
Cairan Cairan
Ib$ )n.$s$i sanga( )b$($hkan 3airan agar ,a-a( )nghasilkan air s$s$ Ib$ )n.$s$i sanga( )b$($hkan 3airan agar ,a-a( )nghasilkan air s$s$ ,)ngan 3)-a( ha-ir ?"> air s$s$ ib$ ()r,iri ,ari ,ari air* Min$lah ,)la-an ,)ngan 3)-a( ha-ir ?"> air s$s$ ib$ ()r,iri ,ari ,ari air* Min$lah ,)la-an g)las -)r hari a(a$ l)bih +ika $,ara -anasban.ak b)rk)ringa( ,an ,)a* g)las -)r hari a(a$ l)bih +ika $,ara -anasban.ak b)rk)ringa( ,an ,)a*
Saur+ sauran , Bua*+bua*an Saur+ sauran , Bua*+bua*an
S)l
S)laa aa )n)n.$.$s$i s$i k)bk)b$($$($han han sa.sa.$ra$ran n ,an ,an b$ab$ahbhb$ah$ahan an )n)ningingka( ka( $n($n($k $k )n+ain a,an.a 9i(ain .ang )s)nsial lain ,ala air s$s$*#$lah k)b$($han )n+ain a,an.a 9i(ain .ang )s)nsial lain ,ala air s$s$*#$lah k)b$($han a,alah ! -orsi s)haribaik sa.$ran b)r5arna hi+a$ a$-$n sa.$ran ,an b$ah a,alah ! -orsi s)haribaik sa.$ran b)r5arna hi+a$ a$-$n sa.$ran ,an b$ah b$ahan b)r5arna k$ning*
b$ahan b)r5arna k$ning*
'a%siu" 'a%siu"
Kalsi$ ban.ak )ban($ -)r($b$han ($lang ,an gigis)r(a )ningka(kan Kalsi$ ban.ak )ban($ -)r($b$han ($lang ,an gigis)r(a )ningka(kan 2$ngsi o(o( ,an s.ara2*
2$ngsi o(o( ,an s.ara2*
K)b$($han kalsi$ s)laa )n.$s$i (i,ak )ningka( as$-an harin.a har$s K)b$($han kalsi$ s)laa )n.$s$i (i,ak )ningka( as$-an harin.a har$s ()r+ain* Wani(a )n.$s$i b)r$sia &? (ah$n k)a(as )ngkons$si &"""g ()r+ain* Wani(a )n.$s$i b)r$sia &? (ah$n k)a(as )ngkons$si &"""g kalsi$ -)rhari*bila as$-an kalsi$ ,ari akan (i,ak )n3$k$-is)3ara alai kalsi$ -)rhari*bila as$-an kalsi$ ,ari akan (i,ak )n3$k$-is)3ara alai ASI
ASI akaakan n )n)ngagabil bil kalkalsi$si$ ,ar,ari i ($l($langang* * AkAkibaiba(n.(n.a a akaakan n b)rb)r)si)siko ko b)sb)sar ar )ngalai 2rak($r ; -a(ah ($lang<*