Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI
PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (Ulikan Struktural jeung Sosiologi Sastra)
diajukeun pikeun nyumponan sarat ngahontal gelar Sarjana Pendidikan
SKRIPSI
ku Wais Al-Qorni
NIM 1602546
DEPARTEMEN PENDIDIKAN BAHASA SUNDA FAKULTAS PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA
UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA 2020
1238/FPBS/C025/2020 1235/FPBS/C025/2020
Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI
PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (Ulikan Struktural jeung Sosiologi Sastra)
oleh Wais Al-Qorni
NIM 1602546
Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana Pendidikan Bahasa Sunda pada Fakultas Pendidikan Bahasa dan Sastra
© Wais Al-Qorni
Universitas Pendidikan Indonesia Januari 2020
Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
vi Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI
PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (Ulikan Struktural jeung Sosiologi Sastra)1
Wais Al-Qorni2 ABSTRAK
Ieu panalungtikan miboga udagan pikeun ngadéskripsikeun struktural novel jeung aspék sosial nu aya dina novél “Kabandang ku Kuda Lumping” karya Ahmad Bakri salaku alternatif bahan pangajaran maca novel di SMP. Métode anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta déskriptif kualitatif, miboga udagan pikeun nalungtik kaayaan, kondisi, atawa hal-hal séjén anu geus disebutkeun, anu hasilna ditulis dina wangun laporan ngaliwatan téhnik studi pustaka. Desain panalungtikan nu digunakan nya éta a) ngaidéntifikasi jeung rumusan masalah, b) ngumpulkeun data, c) nganalis data, d) nafsirkeun data, jeung e) nyieun kacindekan. Data panalungtikan nu digunakan nya éta novél “Kabandang ku Kuda Lumping” karya Ahmad Bakri. Téhnik ngumpulkeun datana dina ieu panalungtikan ngagunakeun téhnik studi pustaka, nu léngkah-léngkahna nya éta a) néangan sumber data, b) maca naskah, c) ngaidéntifikasi masalah, jeung d) ngarumuskan masalah. Hasil panalungtikan nya éta; kahiji, struktur novél kawangun tina téma, galur, latar, palaku, watek, jeung sarana carita nu aya dina novél “Kabandang ku Kuda Lumping”; kadua, aspék sosial nu kaguar nya éta aspék kulawarga, aspék babaturan ulin jeung aspék lingkungan masarakat; katilu, novel “Kabandang ku Kuda Lumping” bisa dijadikeun alternatif pikeun bahan pangajaran maca novél di SMP. Bisa dicokot kacindekan yén dumasar kana struktur novél jeung aspék sosial nu aya dina novél “Kabandang ku Kuda Lumping” karya Ahmad Bakri bisa dijadikeun salaku alternatif bahan pangajaran maca novél di SMP.
Kecap galeuh: Ahmad Bakri,Aspék Sosial, Bahan Ajar, Sosiologi Sastra
1 ieu skripsi diaping ku Dr. Ruswendi Permana, M.Hum, jeung Dian Hendrayana, S.S., M.Pd.
2Mahasiswa Departemen Pendidikan Bahasa Sunda, Fakultas Pendidikan Bahasa dan Sastra, Universitas Pendidikan Indonesia
vii Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
ASPEK SOSIAL DALAM NOVEL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI
UNTUK BAHAN PEMBELAJARAN MEMBACA NOVEL DI SMP (Kajian Struktural dan Sosiologi Sastra)1
Wais Al-Qorni2 ABSTRAK
Penelitian ini bertujuan untuk mendeskripsikan struktur novel dan aspek sosial yang terkandung di dalam novel “Kabandang ku Kuda Lumping” karya Ahmad Bakri sebagai alternatif bahan pembelajaran membaca novel di SMP. Metode yang digunakan dalam penelitian ini yaitu deskriptif kualitatif, yang mempunyai tujuan untuk meneliti keadaan, kondisi, atau hal-hal yang lain yang sudah disebutkan, yang hasilnya ditulis dalam bentuk laporan dengan teknik studi pustaka. Desain penelitian yang digunakan yaitu a) identifikasi dan rumusan masalah, b) mengumpulkan data, c) menganalis data, d) menafsirkan data, dan e) membuat kesimpulan. Data penelitian yang digunakan adalah novel “Kabandang ku Kuda Lumping” karya Ahmad Bakri. Teknik mengumpulkan data dalam penelitian ini memakai teknik studi pustaka, dengan langkah-langkah yaitu a) mencari sumber data, b) membaca naskah, c) mengidentifikasi masalah, dan d) merumuskan masalah. Hasil penelitian ini yaitu; pertama, struktur novel yang terdiri atas tema, alur, latar, tokoh, watak, dan sarana cerita yang terkandung dalam novel “Kabandang ku Kuda Lumping”; kedua, aspek sosial yang terungkap yaitu aspek keluarga, aspek teman bermain dan aspek lingkungan masyarakat; ketiga, novel “Kabandang ku Kuda Lumping” dapat dijadikan sebagai alternatif bahan pembelajaran membaca novel di SMP. Dapat ditarik kesimpulan bahwa berdasarkan struktur novel dan aspek sosial yang terkandung di dalam novel “Kabandang ku Kuda Lumping” karya Ahmad Bakri dapat dijadikan sebagai alternatif bahan pembelajaran membaca novel di SMP.
Kecap kunci: Ahmad Bakri, Aspek Sosial, Bahan Pembelajaran, Sosiologi Sastra
1 Skripsi ini dibimbing oleh Dr. Ruswendi Permana, M.Hum, dan Dian
Hendrayana, S.S., M.Pd.
2 Mahasiswa Departemen Pendidikan Bahasa Sunda, Fakultas Pendidikan Bahasa
viii Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
SOCIAL ASPECT IN THE NOVELS
KABANDANG KU KUDA LUMPING BY AHMAD BAKRI FOR LEARNING MATERIALS READING NOVELS
IN JUNIOR HIGH SCHOOL
(Structural Studies and Sociology of Literature)
Wais Al-Qorni
ABSTRACT
This study aims to describe the structure of the novel and social aspects contained in the novel "Kabandang ku Kuda Lumping" by Ahmad Bakri as an alternative learning material for reading novels in junior high school. The method used in this research is descriptive qualitative, which has the objective to examine the conditions, conditions, or other things that have been mentioned, the results of which are written in the form of reports with literature study techniques. The research design used is a) identification and formulation of the problem, b) collecting data, c) analyzing the data, d) interpreting the data, and e) making conclusions. The research data used is the novel "Kabandang ku Kuda Lumping" by Ahmad Bakri. The technique of collecting data in this study uses literature study techniques, with steps that are a) looking for data sources, b) reading the script, c) identifying the problem, and d) formulating the problem. The results of this study are; First, the structure of the novel consists of: theme, plot, setting, character, character, and the means of the story contained in the novel "Kabandangku Kuda Lumping"; secondly, the revealed social aspects, namely the family aspect, the playmate aspect and the community environmental aspect; third, the novel "Kabandang ku Kuda Lumping" can be used as an alternative learning material for reading novels in junior high school. Conclusions can be drawn based on the structure of the novel and the social aspects contained in the novel "Kabandang ku Kuda Lumping" by Ahmad Bakri can be used as an alternative learning material for reading novels in junior high school.
ix Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA)
Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
DAFTAR EUSI
PERNYATAAN ... i
PANGJAJAP ... ii
TAWIS NUHUN ... iii
ABSTRAK ... vi
DAFTAR EUSI ... ix
DAFTAR TABÉL ... xi
DAFTAR BAGAN ... xii
DAFTAR GAMBAR ... xiii
DAFTAR SINGGETAN ... xiv
DAFTAR LAMPIRAN ... xvi
BAB I BUBUKA ... 1 1.2 Rumusan Masalah ... 4 1.3 Tujuan Panalungtikan ... 4 1.3.1 Tujuan Umum ... 4 1.3.2 Tujuan Husus ... 4 1.4 Mangpaat Panalungtikan ... 4 1.4.1 Mangpaat Praktis ... 4 1.4.2 Mangpaat Tioritis ... 5 1.5 Raraga Tulisan ... 5
BAB II ULIKAN TIORI ... 6
2.1 Wangun, Warna, jeung Wanda Sastra ... 6
2.1.1 Novél ... 7
2.1.2 Sosiologi Sastra... 27
2.1.3 Bahan Pangajaran ... 30
2.2 Panalungtikan Saméméhna ... 34
2.3 Raraga Mikir ... 35
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN ... 37
3.1 Desain Panalungtikan ... 37
3.2 Data jeung Sumber Data Panalungtikan ... 39
x Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA)
Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
3.2.2 Pangarang Novél Kabandang ku Kuda Lumping ... 40
3.3 Téknik Ngumpulkeun Data ... 40
3.4 Instrumen Panalungtikan ... 41
3.5 Téknik Ngolah Data ... 41
BAB IV HASIL PANALUNGTIKAN JEUNG PEDARAN ... 43
4.1 Hasil Panalungtikan ... 43
4.1.1 Sinopsis Novél Kabandang Ku Kuda Lumping ... 43
4.1.2 Analisis Struktur Novél Kabandang Ku Kuda Lumping ... 43
4.1.3 Aspék Sosiologi Sastra Novél Kabandang Ku Kuda Lumping ... 79
4.1.4 Analisis Bahan Ajar ... 101
4.2 Pedaran Hasil Panalungtikan ... 118
4.2.1 Pedaran Hasil Analisis Struktural Novél Kabandang Ku Kuda Lumpingd ... 118
4.2.2 Pedaran Hasil Analisis Sosiologi Sastra Novél Kabandang Ku Kuda Lumping ... 122
4.2.3 Pedaran Hasil Analisis Bahan Ajar ... 124
BAB V KACINDEKAN, IMPLIKASI JEUNG RÉKOMÉNDASI ... 126
5.1 Kacindekan ... 126 5.2 Implikasi ... 128 5.3 Rékoméndasi... 128 DAFTAR PUSTAKA ... 129 LAMPIRAN ... 131 RIWAYAT HIRUP ... 208
129 Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
DAFTAR PUSTAKA
Anwar, A. (2012). Teori Sosial Sastra. Penerbit Ombak.
Arikunto, S. (2013). Prosedur Penelitian Suatu Pendekatan Praktik. Rineka Cipta.
Bakri, A. (2012). Kabandang Ku Kuda Lumping. Kiblat Buku Utama.
Ernalis. (2013). Sastra Membentuk Kepribadian Anak Bangsa. Literature, 4(1), 1. Https://Doi.Org/Https://Doi.Org/10.17509/Cd.V4i1.10372
Haerudin, Dingding; Kardana, K. (2013). Panganteur Talaah Buku Ajar. JPBD FPBS UPI.
Isnéndés, R. (2010). Teori Sastra. JPBD FPBS UPI. Kurniawan, H. (2013). Sastra Anak. Graha Ilmu.
Mudopar, D. (N.D.). Ahmad Bakri : Representasi Suara Rakyat Desa. Http://Suara-Sastra.Blogspot.Com/2015/02/Ahmad-Bakri-Representasi-Suara-Rakyat.Html
Nurdyansyah, & Mutala’liah, N. (2018). Pengembangan Bahan Ajar Modul Ilmu Pengetahuan Alambagi Siswa Kelas IV Sekolah Dasar. Program Studi Pendidikan Guru Madrasa Ibtida’iyah Fakultas Agama Islam Universitas Muhammadiyah Sidoarjo, 41(20), 1–15. Http://Eprints.Umsida.Ac.Id/1607/ Nurgiyantoro, B. (2013). Teori Pengkajian Fiksi. Gajah Mada University Press. Ratna, N. K. (2014). Paradigma Sosiologi Sastra. Pustaka Pelajar.
Rosidi, A. Dkk. (2000). Ensiklopedi Sunda. Pustaka Jaya.
Rostiani, A. (N.D.). Kabandang Ku Kuda Lumping (Éséy). Http://Ani-Rostiani.Blogspot.Com/2009/07/Kabandang-Ku-Kuda-Lumping.Html Ruhaliah. (2012). Sajarah Sastra Sunda. JPBD FPBS UPI.
Sadjati, I. M. (2012). Hakikat Bahan Ajar. Pengembangan Bahan Ajar, 1–62. Http://Repository.Ut.Ac.Id/4157/1/IDIK4009-M1.Pdf
Scott, J. (2012). Teori Sosial. Pustaka Pelajar. Semi, A. (2013). Kritik Sastra. Angkasa.
Stanton, R. (2012). Teori Fiksi Robert Stanton. Pustaka Pelajar.
Sugiyono. (2016). Metode Penelitian Kuantitatif, Kualitatif, Dan R&D. Alfabeta. Suharianto. (1962). Berkenalan Dengan Cipta Seni. Mutiara Permatawidya. Sumardjo & Saini. (1988). Apresiasi Kesusastraan. Gramedia.
Sutisna, D. (N.D.). Kabandang Ku Kuda Lumping (Ésséy).
Http://Sastrasunda2011.Blogspot.Com/2012/08/Kuda-Lumping-Ahmad-Bakri-Esey.Html
130
Wais Al-Qorni, 2020
ASPÉK SOSIAL DINA NOVÉL KABANDANG KU KUDA LUMPING KARYA AHMAD BAKRI PIKEUN BAHAN PANGAJARAN MACA NOVÉL DI SMP (ULIKAN STRUKTURAL JEUNG SOSIOLOGI SASTRA) Universitas Pendidikan Indonesia repository.upi.edu perpustakaan.upi.edu
Teeuw, A. (1983). Membaca Dan Menilai Karya Sastra. Gramedia
Unayah, N., & Sabarisman, M. (2015). Fenomena Kenakalan Remaja Dan Kriminalitas. Sosio Informa, 1(2), 1.
Https://Doi.Org/Http://Dx.Doi.Org/10.22146/Jpsi.6959
Wahyuningtyas, W. (2011). SASTRA: Teori Dan Implementasi. Yuma Pustaka. Wellek, R. & A. (1989). Teori Kesusastraan. Gramedia.