Paniniwala Sa Pagsulat, Filipino

sa Filipino 102

sa Filipino 102

▸ Baca selengkapnya: paano nakakatulong ang mga salitang nagpapahayag ng damdamin at pangyayari sa pagsulat ng sariling dagli

Ang pagsulat ay isang paghahayag ng kaalamang kailanman ay hindi naglalaho sa isipan ng mga Ang pagsulat ay isang paghahayag ng kaalamang kailanman ay hindi naglalaho sa isipan ng mga  bumasa

 bumasa at at babasa babasa sapagkasapagkat t ito’y ito’y maaaring maaaring magpasamagpasalinlin -salin sa bawat panahon, maaaring mawala ang-salin sa bawat panahon, maaaring mawala ang alaala ng sumulat ngunit ang kaalamang kanyang ibinahagi ay mananatiling kaalaman.

alaala ng sumulat ngunit ang kaalamang kanyang ibinahagi ay mananatiling kaalaman.

Ang pagbasa at pagsulat ang higit na natatangi sa akademya sapagkat ang mga ito ay sadyang Ang pagbasa at pagsulat ang higit na natatangi sa akademya sapagkat ang mga ito ay sadyang

 pinag- pinag-aaralan at sinasanay upang maabot ang pangangailangan sa iba’t ibang disiplina. Kaya saaaralan at sinasanay upang maabot ang pangangailangan sa iba’t ibang disiplina. Kaya sa akademya, magkatuwang ang pagbasa at pagsulat sa paghubog ng kahusayan mo hindi lamang sa mga akademya, magkatuwang ang pagbasa at pagsulat sa paghubog ng kahusayan mo hindi lamang sa mga usaping pananaliksik at pa

usaping pananaliksik at pagtuklas ng mga kaalaman o sa iba’t ibang gawaing panggtuklas ng mga kaalaman o sa iba’t ibang gawaing pang -akademiko, ginagamit-akademiko, ginagamit din ang dalawang makrong kasanayan ito upang ihanda ka sa iyong propesyon pagdating ng panahon at din ang dalawang makrong kasanayan ito upang ihanda ka sa iyong propesyon pagdating ng panahon at upang maging kabalikat ka ng bayan mo tungo sa inyong kapwa-kagalingan at kaunlaran.

upang maging kabalikat ka ng bayan mo tungo sa inyong kapwa-kagalingan at kaunlaran.

Katulad ng pagsulat, ito ay maihahambing sa kakayahan ng isang ibong lumipad ng Malaya. Ang Katulad ng pagsulat, ito ay maihahambing sa kakayahan ng isang ibong lumipad ng Malaya. Ang  paglipad ang natata

 paglipad ang natatanging paraan ng ibong upang marating ang nais niyang puntanging paraan ng ibong upang marating ang nais niyang puntahan. At bago limipad nghan. At bago limipad ng matayog ang isang ibon, maingat muna niyang sinasanay ang kanyang paglipad. Parang ikaw, diba may matayog ang isang ibon, maingat muna niyang sinasanay ang kanyang paglipad. Parang ikaw, diba may nais kang marating sa tamang panahon? Kaya nga di ba’

nais kang marating sa tamang panahon? Kaya nga di ba’ t nagsasanay ka sa paaralan upang tapusin angt nagsasanay ka sa paaralan upang tapusin ang kursong sa tingin mo’y sasagot sa katuparan ng iyong mga pangarap.

kursong sa tingin mo’y sasagot sa katuparan ng iyong mga pangarap.

Ang pagsulat ay isang komunikatibong kasanayan at interaktibong kagalingang nililinang sa isang Ang pagsulat ay isang komunikatibong kasanayan at interaktibong kagalingang nililinang sa isang tao, mula noon hanggang kaslukuyan. Isa itong pambihirang gawaing pisikal at mental dahil dito mo tao, mula noon hanggang kaslukuyan. Isa itong pambihirang gawaing pisikal at mental dahil dito mo isinasagawa ang nais ipahayag sa tulong ng paglilipat ng kaalaman sa isang papel o anumang kagamitang isinasagawa ang nais ipahayag sa tulong ng paglilipat ng kaalaman sa isang papel o anumang kagamitang maaaring pagsulatan. Bukod sa paglilipat ng mga letra at simbolong lumikha ng salita, parirala, maaaring pagsulatan. Bukod sa paglilipat ng mga letra at simbolong lumikha ng salita, parirala,  pangungusap tungo sa isang talata hanggang sa makabuo ng isang sanaysay, maibibilang din sa pagsulat  pangungusap tungo sa isang talata hanggang sa makabuo ng isang sanaysay, maibibilang din sa pagsulat ang pagguhit ng mga larawang binibgyan ng masining na interpretasyong nagmumula sa imahinasyon at ang pagguhit ng mga larawang binibgyan ng masining na interpretasyong nagmumula sa imahinasyon at kaisipan ng manunulat.

kaisipan ng manunulat.

Inaaliswag ako kapag hindi ko naisusulat ang mga naglalakbay na kaalaman sa isipan ko, lalo Inaaliswag ako kapag hindi ko naisusulat ang mga naglalakbay na kaalaman sa isipan ko, lalo  na

 na iyong iyong mga mga bagong kaalamang bagong kaalamang nilalaro nilalaro ng ng malilikot malilikot kong kong imahinasyon, imahinasyon, samantalang samantalang ang ang diwadiwa ko’yko’y  patuloy na nakikipagtunggali sa iba’t ibang konsepto.

 patuloy na nakikipagtunggali sa iba’t ibang konsepto.

Edwin Edwin PANIMULA PANIMULA KAHULUGAN AT KAHALAGAHAN KAHULUGAN AT KAHALAGAHAN

1.

1. PANINIWALA SA PAGSULAT

PANINIWALA SA PAGSULAT

Ang taong hindi makapagpahayag ng kanyang

Ang taong hindi makapagpahayag ng kanyang kaalaman ay tulad ngkaalaman ay tulad ng ibong bali ang pakpak na nag nanais lumipad sa kalawakan

ibong bali ang pakpak na nag nanais lumipad sa kalawakan

Edwin Edwin

Ayon kay Emery et al. (2004 ), ang pagsulat ay isang epektibong larangan upang maipakita ang Ayon kay Emery et al. (2004 ), ang pagsulat ay isang epektibong larangan upang maipakita ang karunungan ng isang tao gamit ang mga isinasatitik na salita. Ito ay isang kasanayang humuhubog sa karunungan ng isang tao gamit ang mga isinasatitik na salita. Ito ay isang kasanayang humuhubog sa kadalubhasaan ng manunulat na pagtatangkang ilahad ang kanyang kaisipan, paniniwala at layunin sa kadalubhasaan ng manunulat na pagtatangkang ilahad ang kanyang kaisipan, paniniwala at layunin sa tulong ng iba’t ibang ayos ng mga pangungusap sa bawat talata tungo sa pagbuo ng mga sulatin.

tulong ng iba’t ibang ayos ng mga pangungusap sa bawat talata tungo sa pagbuo ng mga sulatin.

Ayon naman kina Peck at Buckkingham (Rodillo, 1998), ang pagsulat ay ekstensyon ng wika at Ayon naman kina Peck at Buckkingham (Rodillo, 1998), ang pagsulat ay ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng isang nilalang sa kanyang sanayan sa pakikinig, pagsasalita, at pagbasa. karanasang natamo ng isang nilalang sa kanyang sanayan sa pakikinig, pagsasalita, at pagbasa. Samakatuwid, ang pagsulat ay produkto ng mga kaalamang nahinuha sa tatlong nabanggit na kasanayang Samakatuwid, ang pagsulat ay produkto ng mga kaalamang nahinuha sa tatlong nabanggit na kasanayang  pangwika.

 pangwika.

Samantalang ayon naman kay Mabilin (2010 ), ang pagsulat ay katulad din ng pagbasa na Samantalang ayon naman kay Mabilin (2010 ), ang pagsulat ay katulad din ng pagbasa na kinakailangang gamitan ng wastong pag iisip, ibayong damdamin at karanasan. Isa itong paraan ng kinakailangang gamitan ng wastong pag iisip, ibayong damdamin at karanasan. Isa itong paraan ng  pakikipag

 pakikipagpag-unawaapag-unawaan o pakikipan o pakikipagdiskurso ng gdiskurso ng isang tao sa isang tao sa kanyang kkanyang kapwa sa papwa sa pamamagitamamagitan ng mga an ng mga letra,letra, salita, parirala at mga pangungusap. Sa gawaing ito, nailalahad ng sinumang nagnanais sumulat ang salita, parirala at mga pangungusap. Sa gawaing ito, nailalahad ng sinumang nagnanais sumulat ang kanyang mga saloobin at paniniwala dahil ito ay repleksyon ng kaalamang nakuha ng isang tao sa kanyang mga saloobin at paniniwala dahil ito ay repleksyon ng kaalamang nakuha ng isang tao sa pang-araw-araw niyang pamumuhay sa lipunan. Nararapat itong linangin at gawing kapaki-pakinabang araw-araw niyang pamumuhay sa lipunan. Nararapat itong linangin at gawing kapaki-pakinabang sapagkat tulad din ng pagbasa, ang pagsulat ay pagpuproseso at pagsasama-sama ng mga kaalaman kung sapagkat tulad din ng pagbasa, ang pagsulat ay pagpuproseso at pagsasama-sama ng mga kaalaman kung saan ipinapahayag o inilalapat ang kaalaman sa isang particular na paksa.

saan ipinapahayag o inilalapat ang kaalaman sa isang particular na paksa.

Ang pagsulat ay kabilang din sa apat na makrong kasanayang pangwika na binibigyan ng malaking Ang pagsulat ay kabilang din sa apat na makrong kasanayang pangwika na binibigyan ng malaking tuon dahil higit na kinakailangan ito upang masukat ang kailangan at kahandaan mo sa isang disiplina. tuon dahil higit na kinakailangan ito upang masukat ang kailangan at kahandaan mo sa isang disiplina. Bagamat katulad ng diskursong pagsasalita na parehong nagpapahayag ng kaalaman at natutuhan Bagamat katulad ng diskursong pagsasalita na parehong nagpapahayag ng kaalaman at natutuhan (( productive  productive and expressivand expressive learning e learning ), ang pagsulat ay nararapat na bigyan ng tamang panahon dahil hindi), ang pagsulat ay nararapat na bigyan ng tamang panahon dahil hindi ito katulad ng pagsasalita na kusang natutuhan at bahagya ring naglalaho sa isipan ng mga nakikinig sa ito katulad ng pagsasalita na kusang natutuhan at bahagya ring naglalaho sa isipan ng mga nakikinig sa  paglipas ng pa

 paglipas ng panahon. Ang panahon. Ang pagsulat ay nanagsulat ay nananatili sa isnatili sa isipan at naililipan at naililimbag, kayimbag, kaya dapat nang a dapat nang malinaw upamalinaw upangng maunawaan ng lahat at maingat na isinasaalang alang ang wastong paggamit ng mga salita at lohikal na maunawaan ng lahat at maingat na isinasaalang alang ang wastong paggamit ng mga salita at lohikal na  pnainiwala

 pnainiwala..

Ang pagsulat ay isang gawaing komunikatibo at interaktibo na kahit sa anumang istilo o pamamaraan Ang pagsulat ay isang gawaing komunikatibo at interaktibo na kahit sa anumang istilo o pamamaraan ipahayag ay may kaugnay na layunin nais ipaabot sa lipunan. Ang lipunan ay ang komunidad ng tao, rito ipahayag ay may kaugnay na layunin nais ipaabot sa lipunan. Ang lipunan ay ang komunidad ng tao, rito nagaganap ang interasksyon at pagkakaunawaan. Dito nagmumula, ibinabatay at inilalaan ang mga nagaganap ang interasksyon at pagkakaunawaan. Dito nagmumula, ibinabatay at inilalaan ang mga kaalaman, paniniwala o karanasang ihahayag sa pagsulat. Ikaw ang magsusulat bilang personal mong kaalaman, paniniwala o karanasang ihahayag sa pagsulat. Ikaw ang magsusulat bilang personal mong kakayahan at ang lipunan ang tatanggap nito. Dahil dito, ang layunin ng pagsulat ay maaring mahati sa kakayahan at ang lipunan ang tatanggap nito. Dahil dito, ang layunin ng pagsulat ay maaring mahati sa dalawang bahagi.

dalawang bahagi. 1.

1. Personal o Ekspresib.Personal o Ekspresib. Ito ay nakabatay sa pansariling pananaw, karanasan, naiisip o nadaramaIto ay nakabatay sa pansariling pananaw, karanasan, naiisip o nadarama sa pagsulat. Ang ganitong istilo ay maaaring madamdamin, masaya o depende sa layunin ng sa pagsulat. Ang ganitong istilo ay maaaring madamdamin, masaya o depende sa layunin ng sumusulat. Ang katulad nito ay ang mga pansariling intensyon sa pagsulat ng tula, sanaysay, awit, sumusulat. Ang katulad nito ay ang mga pansariling intensyon sa pagsulat ng tula, sanaysay, awit, maikling

maikling katha, o iba katha, o iba pang kaangkop ng pang kaangkop ng malikhaing pagsulat o mga malikhaing pagsulat o mga akdang pampanitikan.akdang pampanitikan. 2.

2. Panlipunan o Sosyal.Panlipunan o Sosyal.  Kasangkot sa layuning ito ang pakikipag-ugnayan sa ibang tao o sa  Kasangkot sa layuning ito ang pakikipag-ugnayan sa ibang tao o sa lipunang ginagalawan. Sa opisyal na katawagan, ang tawag sa layuning ito ay transakyunal. Ang lipunang ginagalawan. Sa opisyal na katawagan, ang tawag sa layuning ito ay transakyunal. Ang mga halimbawa nito ay ang pagsulat ng liham, mga korespondensya, pamamahayag, mga halimbawa nito ay ang pagsulat ng liham, mga korespondensya, pamamahayag,  pagpapaha

 pagpapahatid impormtid impormasyon, ilaasyon, ilang sulating ng sulating pantenikpantenikal, pamal, pampropesyunal apropesyunal at iba pat iba pang kauri.ng kauri.  Ngunit

 Ngunit may may pagkakapagkakataon taon naming naming nagkakanagkakasama sama ang ang layuning layuning personal personal at at panlipunan, panlipunan, katuladkatulad halimbawa ng pagsulat ng sanaysay o talumpati na nagmula sa sariling pananaw ngunit nagkakaroon ng halimbawa ng pagsulat ng sanaysay o talumpati na nagmula sa sariling pananaw ngunit nagkakaroon ng kaugnayan sa lipunan sapagkat kailangan itong bigkasin o basahin sa harapan ng mga mamamayanan kaugnayan sa lipunan sapagkat kailangan itong bigkasin o basahin sa harapan ng mga mamamayanan upang magbigay impormasyon at kabatiran.

upang magbigay impormasyon at kabatiran.  Ngunit

 Ngunit ayon ayon kay kay Mabilin Mabilin (2009), (2009), maging maging anumang anumang uri uri ng ng tekstong tekstong gagawin gagawin ng ng isang isang manunulamanunulat,t, kinakailangang mayroon itong mapanghikayat at upang mapaniwala at mapasang-ayon ang mambabasa. kinakailangang mayroon itong mapanghikayat at upang mapaniwala at mapasang-ayon ang mambabasa. MGA LAYUNIN SA PAGSULAT

Isa ito sa napakahalagang layunin sa pagsulat na dapat isaalang alang ng mga manunulat dahil Isa ito sa napakahalagang layunin sa pagsulat na dapat isaalang alang ng mga manunulat dahil mawawalang kabuluhan ang kanilang ginawa kung hindi ito magkakaroon ng positibong reaksyon o mawawalang kabuluhan ang kanilang ginawa kung hindi ito magkakaroon ng positibong reaksyon o  pagtangg

 pagtanggap ap mula mula sa sa mga mga babasa babasa nito. nito. Kaya Kaya sa sa lahat lahat ng ng uri uri ng ng pagpapahaypagpapahayag, ag, maging maging pasulat pasulat man man oo  pasalita,

 pasalita, kinakailakinakailangang mngang may taglay ay taglay itong layuning itong layuning mapanghikmapanghikayat.ayat.

Binigyang linaw nina Mabilin at Mendillo (2010) na maaari rin naming makita ang iba’t ibang Binigyang linaw nina Mabilin at Mendillo (2010) na maaari rin naming makita ang iba’t ibang layunin sa pagsulat batay sa pagkakahayag at paraan ng pagtalakay sa teksto o sulatin. Katulad ng:

layunin sa pagsulat batay sa pagkakahayag at paraan ng pagtalakay sa teksto o sulatin. Katulad ng: 1.

1. Pamamaraang Impormatib.Pamamaraang Impormatib. Ang layunin nito ay magbigay impormasyon o kabatiran sa mgaAng layunin nito ay magbigay impormasyon o kabatiran sa mga mambabasa. Sa apat na paraan ng pagpapahayag, ito ang tinutukoy na paglalahd na pagtalakay sa mambabasa. Sa apat na paraan ng pagpapahayag, ito ang tinutukoy na paglalahd na pagtalakay sa teksto. Maibibilang dito ang tekstong ekspositori at impormatib na kadalasang nagbibigay ng mga teksto. Maibibilang dito ang tekstong ekspositori at impormatib na kadalasang nagbibigay ng mga  panuto; paggawa ng isang bagay kung papaa

 panuto; paggawa ng isang bagay kung papaano; pagsulat ng mga balita; pagbibigay ng katuturanno; pagsulat ng mga balita; pagbibigay ng katuturan o depinisyon; mga pag-uuri at pagkakaiba; pagbibigay ng halimbawa at iba pang gawaing may o depinisyon; mga pag-uuri at pagkakaiba; pagbibigay ng halimbawa at iba pang gawaing may kinalaman sa pagbibigay ng kaalaman at kaliwanagan.

kinalaman sa pagbibigay ng kaalaman at kaliwanagan. 2.

2. Pamamaraang EkspresibPamamaraang Ekspresib. Ito naman ang pagsulat na naglalayon maghayag ng sariling opinyon,. Ito naman ang pagsulat na naglalayon maghayag ng sariling opinyon,  paniniwal

 paniniwala, ideyaa, ideya, obserbasy, obserbasyon, at kaon, at kaalaman salaman sa isang tia isang tiyak na payak na paksa batay ksa batay sa sarilinsa sariling karanasag karanasan atn at  pag- aaral. Kab

 pag- aaral. Kabilang sa pagsulailang sa pagsulat na ito ay pagsulat ng sanat na ito ay pagsulat ng sanaysay, mga mysay, mga maiikling katha, maiikling katha, malikhaingalikhaing  pagsulat

 pagsulat at iba paat iba pang akdanng akdang pampag pampanitikang nagnitikang naghahayg ng hahayg ng sariling intsariling interpretasyoerpretasyon at paninn at paniniwala.iwala. 3.

3. Pamamaraang ArgumentatibPamamaraang Argumentatib. Ang pag sulat namang ito ay may tiyak na layuning manghikayat. Ang pag sulat namang ito ay may tiyak na layuning manghikayat at mangumbinsi sa mga mambabasa. Kadalasan ding ang tekstong ito ay nasa pagsulat ng at mangumbinsi sa mga mambabasa. Kadalasan ding ang tekstong ito ay nasa pagsulat ng sanaysay na maaaring gawing isang pagtatalumpati. Maaaring ang tekstong ito ay inihanda sa sanaysay na maaaring gawing isang pagtatalumpati. Maaaring ang tekstong ito ay inihanda sa mga layuning gamitin sa mga pagtatalo o debate. Sapagkat ito ay kadalasang naglalahad ng mag mga layuning gamitin sa mga pagtatalo o debate. Sapagkat ito ay kadalasang naglalahad ng mag  proposisyon a

 proposisyon at argumet argumentong nais bntong nais bigyan ng igyan ng positibong repositibong reaksyon maksyon mula sa mgula sa mga tagahatoa tagahatol.l. 4.

4. Pamamaraang Naratib.Pamamaraang Naratib. Ang tekstong ito ay isinusulat batay sa magkaka-ugnay at tiyak na mgaAng tekstong ito ay isinusulat batay sa magkaka-ugnay at tiyak na mga  pangyaya

 pangyayari ayon sa ri ayon sa pagkakapagkakasunud-sunod. Ang pinakalayunisunud-sunod. Ang pinakalayunin sa n sa pagsulat nito ay pagsulat nito ay magkuwenmagkuwento oto o magsalalysay ng mga kaganapan. Nakasaad ang ganitong layunin sa paglalahad ng mga magsalalysay ng mga kaganapan. Nakasaad ang ganitong layunin sa paglalahad ng mga mahahalagang pangyayari ayon sa panahon at pagkakataon. Kadalasang ang halimbawa ng mga mahahalagang pangyayari ayon sa panahon at pagkakataon. Kadalasang ang halimbawa ng mga sulating ito ay mag maikling kuwento o katha, nobela, sanaysay, at iba pang uri ng tekstong sulating ito ay mag maikling kuwento o katha, nobela, sanaysay, at iba pang uri ng tekstong naratib.

naratib. 5.

5. Pamamaraang Deskriptib.Pamamaraang Deskriptib. Ito naman ang pagsulat na naglalayong magpakita o maglarawan ng Ito naman ang pagsulat na naglalayong magpakita o maglarawan ng mga katangian, anyo, at hugis ng mga bagay o pangyayari batay sa mga nakita, natunghayan, mga katangian, anyo, at hugis ng mga bagay o pangyayari batay sa mga nakita, natunghayan, naramdaman, naranasan o nasaksihan.

naramdaman, naranasan o nasaksihan. PAMAMARAAN SA PAGSULAT

Sa ating lipunan, ang bawat isa ay may kanya-kanya o personal na kakayahang ginagamit sa Sa ating lipunan, ang bawat isa ay may kanya-kanya o personal na kakayahang ginagamit sa

 pakikipag- pakikipag-unawaan unawaan sa sa araw-araw araw-araw maging maging ito ito man man ay ay sa sa paraang paraang pormal pormal o o impormaimpormal. l. Maaaring Maaaring gawingawin natin ito sa pamamagitan ng tradisyunal na pagsulat, o sa pamamagitan ng modernong pamamaraan sa natin ito sa pamamagitan ng tradisyunal na pagsulat, o sa pamamagitan ng modernong pamamaraan sa tulong ng

tulong ng teknolohiya.teknolohiya.

Alam mo bang sikat na sikat na sa ngayon ang mga

Alam mo bang sikat na sikat na sa ngayon ang mga computer machinescomputer machines  bilang  bilang pangunahingpangunahing kasangkapan sa pagsulat. Kung hindi ka pa marunong gumamit ng mga ito’y hindi ka

kasangkapan sa pagsulat. Kung hindi ka pa marunong gumamit ng mga ito’y hindi ka inin o napag-iiwanano napag-iiwanan ka na nga ng panahon. Kaugnay nito, bihira na talaga ang nagsusulat ng literal sa koreo sapagkat ka na nga ng panahon. Kaugnay nito, bihira na talaga ang nagsusulat ng literal sa koreo sapagkat karamihan sa atin ay nalilibang na sa paggamit ng makabagong teknolohiya na bukod sa napapadali ang karamihan sa atin ay nalilibang na sa paggamit ng makabagong teknolohiya na bukod sa napapadali ang komunikasyon ay mas nakamumura at

nag-komunikasyon ay mas nakamumura at nag-eenjoyeenjoy pa  pa tayo tayo sa sa pagamit nito pagamit nito (katulad ng(katulad ng computer typing,computer typing,  Microsoft/w

 Microsoft/working, orking, facebookfacebook, , tweeter, tweeter, you you tube, tube, maalwang maalwang pananaliksipananaliksikk oo  pa-copy  pa-copy copy-paste, copy-paste, web- web- surfing, sco

 surfing, scouting,uting, murangmurang printing, ph printing, photocopyotocopy at iba pa).at iba pa). Ito ang dulot ng makabagong panahon, ang mga

Ito ang dulot ng makabagong panahon, ang mga computer machinescomputer machines na ngayon angna ngayon ang in-in-na-na-inin oo  pinakagam

 pinakagamitin sa pagsulaitin sa pagsulat ng mga tao sa t ng mga tao sa akademyakademya at sa lipunan pa at sa lipunan para sa maara sa madalian at mdalian at mas nakaka-as nakaka- enjoyenjoy na na  pamama

 pamamaraan. Subalit kahit anumraan. Subalit kahit anumang paraan o layunin natin sa pagsulaang paraan o layunin natin sa pagsulat, lumalabas pa rin na ang pagsulat, lumalabas pa rin na ang pagsulatt ay isang multi-dimensyonal na proseso.

ay isang multi-dimensyonal na proseso.

Bilang isang manunulat, nagbabahagi siya ng sariling pananaw at kaalaman sa pamamagitan ng Bilang isang manunulat, nagbabahagi siya ng sariling pananaw at kaalaman sa pamamagitan ng kanyang mga panulat. Kadalasan, ang kanyang mga isinulat ay nagiging kapaki-pakinabang sa lipunan kanyang mga panulat. Kadalasan, ang kanyang mga isinulat ay nagiging kapaki-pakinabang sa lipunan lalo na’t ito ay pagbabahagi ng mga kaalamang magdudulot ng kaunlaran at ibayon

lalo na’t ito ay pagbabahagi ng mga kaalamang magdudulot ng kaunlaran at ibayon g pagbabagong sosyal.g pagbabagong sosyal. Katulad ni Dr. Jose P. Rizal na naghatid ng kalayaan sa bansa may isang daan taon at ilang dekada na ang Katulad ni Dr. Jose P. Rizal na naghatid ng kalayaan sa bansa may isang daan taon at ilang dekada na ang nakalilipas. Dahil sa kanyang mga panulat, nakilala siya at tinanghal na pambansang bayani sa Pilipinas. nakalilipas. Dahil sa kanyang mga panulat, nakilala siya at tinanghal na pambansang bayani sa Pilipinas. Ang mga pananaw at ideyang nabasa sa kanyang mga panulat ang naging daan at inspirasyon uapang Ang mga pananaw at ideyang nabasa sa kanyang mga panulat ang naging daan at inspirasyon uapang mamulat ang mga mamamayan hanggang sa magkaisang mag-aklas tungo sa pambansang kalayaan. Ang mamulat ang mga mamamayan hanggang sa magkaisang mag-aklas tungo sa pambansang kalayaan. Ang mga lenggwahe o pananalitang ginamit ni Dr. Rizal sa kanyang dalawang nobela (

mga lenggwahe o pananalitang ginamit ni Dr. Rizal sa kanyang dalawang nobela ( Noli Me Tange Noli Me Tangerere atat  El El  Filibusterismo

 Filibusterismo)) at iba pang mga panulat ay lumikha ng matinding imahinasyon at emosyon sa mgaat iba pang mga panulat ay lumikha ng matinding imahinasyon at emosyon sa mga Pilipino. Ang kanyang mga pananalita ay naging susi at mitsa ng himagsikan hanggang sa nabuo ang Pilipino. Ang kanyang mga pananalita ay naging susi at mitsa ng himagsikan hanggang sa nabuo ang imahe ng kalayaan.

imahe ng kalayaan.

Sa pamamaraan at layunin ng panulat ni Dr. Jose P. Rizal noon hanggang sa mga pagsulat sa Sa pamamaraan at layunin ng panulat ni Dr. Jose P. Rizal noon hanggang sa mga pagsulat sa kasalukuyang panahon, lumalabas na ang pagsulat ay binubuo ng iba’t ibang dimensyon kaulat ng: kasalukuyang panahon, lumalabas na ang pagsulat ay binubuo ng iba’t ibang dimensyon kaulat ng: dimensyong artistiko at astetiko; may layuning ekspresib

dimensyong artistiko at astetiko; may layuning ekspresib atat tagapagpaganap, at biswal at oral natagapagpaganap, at biswal at oral na dimensyon.

dimensyon. 1.

1. Artestiko at Astetiko.Artestiko at Astetiko. Ito ang dimensyong may masining na panghihikayat sa pamamagitan ng Ito ang dimensyong may masining na panghihikayat sa pamamagitan ng  paggam

 paggamit ng it ng mga matatalinghmga matatalinghaga o aga o malalalim na salitang nag-iiwan ng malalalim na salitang nag-iiwan ng mabibigat na mensahe omabibigat na mensahe o kaalamang mananatili sa isipan ng mga mambabasa.

kaalamang mananatili sa isipan ng mga mambabasa. 2.

2. Layuning Ekspresib at Tagapagpaganap.Layuning Ekspresib at Tagapagpaganap.  Ito ang dimensyong nagpapahayag ng kaalaman na  Ito ang dimensyong nagpapahayag ng kaalaman na may matinding layuning nais maisiwalat upang mahikayat ang mga mambabasa na gumawa ng may matinding layuning nais maisiwalat upang mahikayat ang mga mambabasa na gumawa ng aksyon o pagkilos batay sa kanilag nabasa. Ang dimensyong ito ay may kapangyarihang aksyon o pagkilos batay sa kanilag nabasa. Ang dimensyong ito ay may kapangyarihang magpasunod sa mga mambabas

magpasunod sa mga mambabasa lalo na’t kung nasusundot ng panulat ng may akda ang kahinaan,a lalo na’t kung nasusundot ng panulat ng may akda ang kahinaan,  panlasa

 panlasa at pananat pananaw ng mgaw ng mga mambaba mambabasa hanggasa hanggang sa sumang sa sumasang-ayon sa asang-ayon sa sinasabi nsinasabi ng may ag may akda.kda. Kadalasang ang istilo ng ganitong dimensyon ay pasabikin ang mag mambabasa sa bawat Kadalasang ang istilo ng ganitong dimensyon ay pasabikin ang mag mambabasa sa bawat kabanata ng binabasa. Bukod pa sa naaaliw na silang basahin ang sulatin dahil sa naglalarawan kabanata ng binabasa. Bukod pa sa naaaliw na silang basahin ang sulatin dahil sa naglalarawan ito ng aktwal na pangyayaring may kinalaman sa kanilang pamumuhay, nahihikayat pa silang ito ng aktwal na pangyayaring may kinalaman sa kanilang pamumuhay, nahihikayat pa silang sumunod at gawin ang mga sinasabi ng sumulat.

sumunod at gawin ang mga sinasabi ng sumulat.

ANG PAGSULAT BILANG MULTI-DIMENSYONAL NA PROSESO ANG PAGSULAT BILANG MULTI-DIMENSYONAL NA PROSESO

2.

2.

NG NG P P GSUL GSUL T T S S IB IB ’T ’T IB IB NGNG

DISIPLINA

DISIPLINA

3.

3. Oral at Biswal.Oral at Biswal. Ang oral na dimensyon ay maaaring isang paraang aktwal na pakikipag-usap ng Ang oral na dimensyon ay maaaring isang paraang aktwal na pakikipag-usap ng mambabasa sa awtor. Binibigyang pagkilala ng mambabasa ang awtor batay sa mga pananalitang mambabasa sa awtor. Binibigyang pagkilala ng mambabasa ang awtor batay sa mga pananalitang ginagamit nito sa kanyang akda. Kung ang kadalasang mga panulat ng may akda ay pawang ginagamit nito sa kanyang akda. Kung ang kadalasang mga panulat ng may akda ay pawang  pagtatang

 pagtatanggol sa mggol sa mga kababaihaa kababaihan, masan, masasabi ng msabi ng mambabasa na ambabasa na siya ay siya ay isang femisang feminism. O kung inism. O kung angang mga panulat naman niya ay pawang palaban sa pamahalaan, masasabi ng mambabasa na siya ay mga panulat naman niya ay pawang palaban sa pamahalaan, masasabi ng mambabasa na siya ay isang aktibista o rebelde. Hindi man personal na kilala o nakita ng mambabasa ang may akda, isang aktibista o rebelde. Hindi man personal na kilala o nakita ng mambabasa ang may akda, nagkaroon na siya ng ideya kung sino ito at ano ang nais nitong ipahayag.

nagkaroon na siya ng ideya kung sino ito at ano ang nais nitong ipahayag.

Samantalang sa biswal na dimensyon naman, ang mga lenggwahe o pananalitang ginamit bg Samantalang sa biswal na dimensyon naman, ang mga lenggwahe o pananalitang ginamit bg manunulat ay kinapapalooban ng mga nakalimbag na simbolo o larawang tumutulong upang magpagalaw manunulat ay kinapapalooban ng mga nakalimbag na simbolo o larawang tumutulong upang magpagalaw ng imahinasyon ng mga mambabasa tungo sa paglikha ng panibagong ideya sa kanilang isipan. Ang mga ng imahinasyon ng mga mambabasa tungo sa paglikha ng panibagong ideya sa kanilang isipan. Ang mga  pananalita ng

 pananalita ng may akda may akda ay ay nagiging susi nagiging susi atat  stimulus stimulus sa mga mambabasa upang lalong maging malinawsa mga mambabasa upang lalong maging malinaw ang pagkakaunawa ng mga ito sa kanyang isinulat.

ang pagkakaunawa ng mga ito sa kanyang isinulat.

Ayon sa pananaw na ito, ang mga ideyang ating inilalahad sa pagsulat ay nakukuha sa lipunan at Ayon sa pananaw na ito, ang mga ideyang ating inilalahad sa pagsulat ay nakukuha sa lipunan at sadyang ditto rin natin ipinatutungkol. Ayon nga sa nabanggit sa una, ang lipunan ay ang komunidad ng sadyang ditto rin natin ipinatutungkol. Ayon nga sa nabanggit sa una, ang lipunan ay ang komunidad ng tao, rito nagaganap ang interaksyon at pagkakaunawaan. Ditto nagmumula o ibinabatay ang mga tao, rito nagaganap ang interaksyon at pagkakaunawaan. Ditto nagmumula o ibinabatay ang mga kaalaman, paniniwala o karanasang inihahayag sa pagsulat. Ikaw ang magsusulat bilang personal mong kaalaman, paniniwala o karanasang inihahayag sa pagsulat. Ikaw ang magsusulat bilang personal mong kaalaman, pananaw at karanasan, samantalang ang lipunan ang pag-uukulan mo nito.

kaalaman, pananaw at karanasan, samantalang ang lipunan ang pag-uukulan mo nito.

Dahil dito, masasabing ang pagsulat ay may prosesong sosyo-kognitibo. Lipunan ang tinutukoy na Dahil dito, masasabing ang pagsulat ay may prosesong sosyo-kognitibo. Lipunan ang tinutukoy na sosyo at ang

pag-sosyo at ang pag-iisip mo’t kaalaman ang tinatawag nating kognitibo. Mula sa ating pagiisip mo’t kaalaman ang tinatawag nating kognitibo. Mula sa ating pag -iisip, tayo ay-iisip, tayo ay susulat upang ipahatid at ibahagi sa lipunan an gating mga kaalaman at paniniwala. Ayon sa pananaw na susulat upang ipahatid at ibahagi sa lipunan an gating mga kaalaman at paniniwala. Ayon sa pananaw na ito, ang pagsulat ay nagaganap na kapwa isang mental at sosyal na interaktibong gawain. Sa mental na ito, ang pagsulat ay nagaganap na kapwa isang mental at sosyal na interaktibong gawain. Sa mental na gawain, nakapaloob ang kahandaan at kasapatan sa pag-iisip ng manunulat sa tekstong kanyang isusulat. gawain, nakapaloob ang kahandaan at kasapatan sa pag-iisip ng manunulat sa tekstong kanyang isusulat. Samantalang sa sosyong gawain naman pumapasok ang pagsasaalang-alang sa kalagayang ng mga Samantalang sa sosyong gawain naman pumapasok ang pagsasaalang-alang sa kalagayang ng mga mambabasa at ang kanilang magiging reaksyon sa teksto.

mambabasa at ang kanilang magiging reaksyon sa teksto.

Kung gayon, ang pagsulat ay isa ring komunikasyong intrapersonal sapagkat nakikipag-usap ka sa Kung gayon, ang pagsulat ay isa ring komunikasyong intrapersonal sapagkat nakikipag-usap ka sa sarili mo sa paghahanda ng mga dapat mong isulat (bubuo ka ng mga tanong sa iyong isipan kung ano o sarili mo sa paghahanda ng mga dapat mong isulat (bubuo ka ng mga tanong sa iyong isipan kung ano o  paano

 paano ang ang dapat dapat mong mong pagsulat pagsulat na na naangkop naangkop sa sa pangangapangangailangan ilangan ng ng lipunan lipunan o o ng ng kapwa kapwa mo) mo) atat komunikasyong interpersonal, sapagkat kinakausap mo ang ibang tao sa pamamagitan ng iyong isinulat komunikasyong interpersonal, sapagkat kinakausap mo ang ibang tao sa pamamagitan ng iyong isinulat (inilalahad mo ang sarili mong mga kaalaman sa iyong kapwa na ninanais mong sila ay mahikayat at (inilalahad mo ang sarili mong mga kaalaman sa iyong kapwa na ninanais mong sila ay mahikayat at tumugon).

tumugon).

Anumang layuning pangkomunikasyon ang isasagawa mo, mahalagang isaalang-alang mo ang Anumang layuning pangkomunikasyon ang isasagawa mo, mahalagang isaalang-alang mo ang epektibong wika o midyum upang medaling maitawid ang nais sabihin. Upang maging matagumpay ito, epektibong wika o midyum upang medaling maitawid ang nais sabihin. Upang maging matagumpay ito, kailangang saklawin ng mga salita mo ang mga linggwistikong simbolong pangwika na batid ng kailangang saklawin ng mga salita mo ang mga linggwistikong simbolong pangwika na batid ng tatanggap nito. Matatamo ang mensaheng ipinauunawa mo kung wasto, tiyak o may pokus ang tatanggap nito. Matatamo ang mensaheng ipinauunawa mo kung wasto, tiyak o may pokus ang ipinababatid na mensahe.

ipinababatid na mensahe.

Dapat mong malaman na, maliban sa kaalaman mo sa wasto at tiyak na paggamit sa wika, Dapat mong malaman na, maliban sa kaalaman mo sa wasto at tiyak na paggamit sa wika, kailangang angkop din ang wika/midyum mo sa kontekstong kinaliligiran ng komunikasyon. Dapat na kailangang angkop din ang wika/midyum mo sa kontekstong kinaliligiran ng komunikasyon. Dapat na taglayin ng kabatiran ng isang nakikipag-usap ang mga uri ng konteksto upang maiangkop o mailapat ang taglayin ng kabatiran ng isang nakikipag-usap ang mga uri ng konteksto upang maiangkop o mailapat ang mga konsiderasyong sumasakop sa talastasan.

mga konsiderasyong sumasakop sa talastasan. 1.

1. Mga dapat isaalang-alang upang maging lohikal ang pagsulat.Mga dapat isaalang-alang upang maging lohikal ang pagsulat.  Narito ang

 Narito ang mga dapmga dapat mong at mong isaalang-aisaalang-alang upang lang upang maging lomaging lohikal ang hikal ang iyong gagiyong gagawing pagawing pagsulat:sulat: a.

a. Kontekstong Sikolohikal.Kontekstong Sikolohikal.Sa pakikipag-usap, ang isang masuring tagapakinig ng mensahe aySa pakikipag-usap, ang isang masuring tagapakinig ng mensahe ay kinukonsidera ang sikolohikal na konteksto. Kritikal sa pag-unawang motibo ng mensahe kinukonsidera ang sikolohikal na konteksto. Kritikal sa pag-unawang motibo ng mensahe kaysa sa retorika ng pagkakalahad.

kaysa sa retorika ng pagkakalahad.

SOSYO-KOGNITIBONG PANANAW SA PAGSULAT SOSYO-KOGNITIBONG PANANAW SA PAGSULAT

ANG LOHIKAL NA PAGSULAT ANG LOHIKAL NA PAGSULAT

 b.

 b. Kontekstong HistorikalKontekstong Historikal. Ito naman, sa isang banda, ay konsiderasyong pangkomunikasyon. Ito naman, sa isang banda, ay konsiderasyong pangkomunikasyon na tumatalon sa nakaraang uganyang pangkominkasyon.

na tumatalon sa nakaraang uganyang pangkominkasyon. Halimbawa:

Halimbawa:

Isang mag-aaral ang nagulat nang tanungin ang kanyang kausap ng isa pang kamag-aral Isang mag-aaral ang nagulat nang tanungin ang kanyang kausap ng isa pang kamag-aral sa isang paksang walang pambungad at nagkaunawaan ang dalawa sa ilang sugnay lamang sa isang paksang walang pambungad at nagkaunawaan ang dalawa sa ilang sugnay lamang ang ginamit. Ang kanyang kamag-aral ay mayroong nakaraang ugnayan na hindi niya alam ang ginamit. Ang kanyang kamag-aral ay mayroong nakaraang ugnayan na hindi niya alam kung kaya’t kumpirmasyon lamang ng kanilang pag

kung kaya’t kumpirmasyon lamang ng kanilang pag -uusap ang kanyang namalas. Sa-uusap ang kanyang namalas. Sa komunikasyon, mahalagang tingnan ang historical na katayuan ng pag-uusap upang makita komunikasyon, mahalagang tingnan ang historical na katayuan ng pag-uusap upang makita ang ugnay-ugnay na balangkas sa pagbuo ng isang kongklusyong kinukonsidera ang ang ugnay-ugnay na balangkas sa pagbuo ng isang kongklusyong kinukonsidera ang nakaraang ugnayang namamagitan sa kasalukuyang konteksto.

nakaraang ugnayang namamagitan sa kasalukuyang konteksto. c.

c. Kontekstong KulturalKontekstong Kultural. Pinakamahalangang salik ng konsiderasyon sa epektibong. Pinakamahalangang salik ng konsiderasyon sa epektibong

 pakikipag- pakikipag-ugnayan ang kontekstonugnayan ang kontekstong ito lalo sa konteksto ng Pilipinas, na ang barayg ito lalo sa konteksto ng Pilipinas, na ang barayti ng mgati ng mga kulturang panlalawigan at panlunsod ay kapansin-pansin.Sa kontekstong ito, kinakailangang kulturang panlalawigan at panlunsod ay kapansin-pansin.Sa kontekstong ito, kinakailangang kritikal na kinukonsidera ang katangian ng isang kultura sa isang kultura, na hinidi ibinabatay kritikal na kinukonsidera ang katangian ng isang kultura sa isang kultura, na hinidi ibinabatay sa isang namamayaning kultura kundi sa mayamang binukalan o ubod ng pinagmulan ng sa isang namamayaning kultura kundi sa mayamang binukalan o ubod ng pinagmulan ng kulturang sangkot sa konteksto. Kailangang bukas ang kamalayan sa konsiderasyong ito kulturang sangkot sa konteksto. Kailangang bukas ang kamalayan sa konsiderasyong ito upang makilala ang lawak ng magkakaibang tradisyon/gawin, paniniwala/pananampalataya, upang makilala ang lawak ng magkakaibang tradisyon/gawin, paniniwala/pananampalataya, ideolohiya/prinsipyo, panuntunan sa buhay at relihiyon.

ideolohiya/prinsipyo, panuntunan sa buhay at relihiyon.

Kailangang sumakop ang talsik na pagmamanman sa kultura na kaiba sa anyo, istraktura Kailangang sumakop ang talsik na pagmamanman sa kultura na kaiba sa anyo, istraktura at pagkakabuo sa isang pamayanan sa proseso ng angkop na pakikipagtalastasan sa Filipino. at pagkakabuo sa isang pamayanan sa proseso ng angkop na pakikipagtalastasan sa Filipino. Katulad halimbawa sa isang sitwasyong may makakausap kang isang Muslim o iba ang Katulad halimbawa sa isang sitwasyong may makakausap kang isang Muslim o iba ang kulturang kinalakihan, kailangang maging maingat at mapanuri ka sa paglalahad ng isang kulturang kinalakihan, kailangang maging maingat at mapanuri ka sa paglalahad ng isang  paniniwala

 paniniwalang ng lumalabag lumalabag sa sa kainlang kainlang kultura. kultura. KailangaKailangang ng sumakop sumakop ang ang talsik talsik nana  pagmama

 pagmamanman sa kultura na nman sa kultura na kaiba sa anyo, istraktura at kaiba sa anyo, istraktura at pagkakpagkakabuo sa abuo sa isang pamayanisang pamayanan saan sa  proseso ng a

 proseso ng angkop na ngkop na pakikipagpakikipagtalastasatalastasan sa Filipn sa Filipino.ino. 2.

2. Lohika sa Wastong Gamit ng WikaLohika sa Wastong Gamit ng Wika. Ang. Ang logiclogic ay nangangahulugan ng kalinawan atay nangangahulugan ng kalinawan at sistematikong kamalayan ng pag-iisip.

sistematikong kamalayan ng pag-iisip. Sa wastong gamit ng wika, ang

Sa wastong gamit ng wika, ang logiclogic ay esensyal sa pagpapatatag ng argumento at anumangay esensyal sa pagpapatatag ng argumento at anumang layon na tumutunton sa pagpapalinaw ng isang mensahe at kawastuhan sa pagbibigay layon na tumutunton sa pagpapalinaw ng isang mensahe at kawastuhan sa pagbibigay kongklusyon sa isang pahayag na pangungusap.

kongklusyon sa isang pahayag na pangungusap. 3.

3. Lohikal na Pagbuo ng Pahayag.Lohikal na Pagbuo ng Pahayag. Bago ka makabuo ng lehitimong pahayag, dapat mong mabatid Bago ka makabuo ng lehitimong pahayag, dapat mong mabatid ang isang kahingiang mental, ang pagsuri sa mga

ang isang kahingiang mental, ang pagsuri sa mga  premise premise  o mga lunsarang pangungusap. Ang  o mga lunsarang pangungusap. Ang mga

mga premises premises ay binubuo ng mga pahayag tungo sa paglinang ng isang kongklusyon. Kailangangay binubuo ng mga pahayag tungo sa paglinang ng isang kongklusyon. Kailangang isagawa mo ang istilong ito na nagsisimula sa pangkalahatan patungo sa pagtuklas ng mga isagawa mo ang istilong ito na nagsisimula sa pangkalahatan patungo sa pagtuklas ng mga maliliit na elementong bumubuo sa malaking bahagi ng diskusyon o paksa.

maliliit na elementong bumubuo sa malaking bahagi ng diskusyon o paksa. Halimabawa:

Halimabawa:

Pangunahing Premis:

Pangunahing Premis: Lahat ng mag-aaral sa PNU ay kumukuha ng kursong panitikan. Lahat ng mag-aaral sa PNU ay kumukuha ng kursong panitikan. Sekundaryang Premis

Sekundaryang Premis: Si Hilario ay nag-aaral sa PNU.: Si Hilario ay nag-aaral sa PNU. Kongklusyon:

Kongklusyon: Si Hilario ay tiyak na kukuha ng kursong panitikan. Si Hilario ay tiyak na kukuha ng kursong panitikan.

Kung susuriing kritikal ang dalawang silohismo bago ang kongklusyon, makikita ang mga Kung susuriing kritikal ang dalawang silohismo bago ang kongklusyon, makikita ang mga  premis

 premis ay ay tumutugtumutugon on sa sa pagiging tama pagiging tama ng ng kongklusykongklusyon. on. Kaya Kaya mahalagmahalaga a sa sa silohismo silohismo ang ang mgamga  premis upa

 premis upang matiyng matiyak ang kak ang kahihinatnan ahihinatnan ng kongkng kongklusyon.lusyon.

Ang silohismo ay maaaring maghuwad ng isang magandang argumento, subalit maaari itong Ang silohismo ay maaaring maghuwad ng isang magandang argumento, subalit maaari itong lumikha ng maling kongklusyon. Upang ang kongklusyon ay maging tama, kailangang tumugon lumikha ng maling kongklusyon. Upang ang kongklusyon ay maging tama, kailangang tumugon ito sa kahingiang panlohikal.

ito sa kahingiang panlohikal. 4.

4. Mga Kahingiang PanlohikalMga Kahingiang Panlohikal a.

 b.

 b. AngAng argumentargument au kinakailangangau kinakailangang valid valid . Kailangang argumento ay sumusunod sa alituntunin. Kailangang argumento ay sumusunod sa alituntunin ng lohika.

ng lohika. c.

c. Ang pangunahing premis at sekundaryang premis ay kailangang tama.Ang pangunahing premis at sekundaryang premis ay kailangang tama. Halimbawa:

Halimbawa:

Pagunahing Premis:

Pagunahing Premis: Lahat ng pulang bulaklak ay rosas. Lahat ng pulang bulaklak ay rosas. Sekundaryang Premis

Sekundaryang Premis: Ang gumamela ay pula.: Ang gumamela ay pula. Kongklusyon:

Kongklusyon: Ang gumamela ay rosas. Ang gumamela ay rosas.

Madaling malaman kung ang mga silohismo ay mali: hindi totoo na lahat ng pulang bulaklak ay Madaling malaman kung ang mga silohismo ay mali: hindi totoo na lahat ng pulang bulaklak ay rosas. Hindi makabubuo ng isang kongklusyong tama kung ang isang

rosas. Hindi makabubuo ng isang kongklusyong tama kung ang isang  premise premise ay hindi tumutugma saay hindi tumutugma sa isang pang

isang pang  premise premise. Mahalaga at kritikal na malaman kung ang bawat. Mahalaga at kritikal na malaman kung ang bawat  premise premise  ay makaugnay at  ay makaugnay at tumutugon si isa’t isa.

tumutugon si isa’t isa. Pagsasanay:

Pagsasanay: Tama ang kongklusyon batay sa mga naunang premis. Tama ang kongklusyon batay sa mga naunang premis. Pangunahing Premis:

Pangunahing Premis: Bawat bata ay may karapatang makapagpahayag sa lipunan. Bawat bata ay may karapatang makapagpahayag sa lipunan. Sekundaryang Premis

Sekundaryang Premis: Si Leri ay nasa unang baitang ng pag-aaral.: Si Leri ay nasa unang baitang ng pag-aaral. Kongklusyon

Kongklusyon: : __________________________________________________________________ Ang argumento ay kinakailangang

Ang argumento ay kinakailangang valid.valid.  Kaya kailangang ang argumento ay sumusunod sa  Kaya kailangang ang argumento ay sumusunod sa alituntunin ng lohika.

alituntunin ng lohika.

Una, hindi maaaring bumuo ng isang kongklusyon kung ang pangunahing

Una, hindi maaaring bumuo ng isang kongklusyon kung ang pangunahing  premise premise ay hindiay hindi universal.universal. Ibig sabihin, lahat ng pangunahing

Ibig sabihin, lahat ng pangunahing premise premise ay kailangang gamit ang lahat (ay kailangang gamit ang lahat ( all all ), bawat (), bawat (every)every) wala (wala (nono).). kailangan na ang pangunahing

kailangan na ang pangunahing  premise premise  ay totoo at napapatunayang tama ang bawat tao o bagay na  ay totoo at napapatunayang tama ang bawat tao o bagay na ginagamitan nito.

ginagamitan nito.

Halimbawa: Halimbawa: 1.

1. Lahat ngLahat ng cellphonecellphone ay mayay may batterybattery.. 2.

2. Bawat sastre ay may makina.Bawat sastre ay may makina. 3.

3. Walang kotse na kuwadrado ang gulong.Walang kotse na kuwadrado ang gulong.

Sa deduktibong paglalahad, hindi maaaring gumamit ng mga salita/pahayag na nagdedelimita, Sa deduktibong paglalahad, hindi maaaring gumamit ng mga salita/pahayag na nagdedelimita, tulad ng marami (

tulad ng marami (many),many),  kadalasan (  kadalasan (most most ), mangilan-ngilan (), mangilan-ngilan ( some some), marami (), marami ( several  several ), kakaunti (), kakaunti ( few few),), karaniwan (

karaniwan (usuallyusually), minsan (), minsan ( sometimes sometimes), at hindi nakabubuo ng magandang kongklusyon.), at hindi nakabubuo ng magandang kongklusyon. Pansinin ang maling silohismo:

Pansinin ang maling silohismo: Pangunahing Premis:

Pangunahing Premis: Lahat ng kaanib ng KADIPAN ay bumibisita sa Lahat ng kaanib ng KADIPAN ay bumibisita sa Mental H Mental Hospitalospital tuwing isangtuwing isang taon.

taon. Sekundaryang Premis:

Sekundaryang Premis: Si JB ay bumibisita sa Si JB ay bumibisita sa Mental  Mental HospitalHospital tuwing isang taon.tuwing isang taon. Kongklusyon

Kongklusyon: Si JB ay kaanib ng KADIPAN.: Si JB ay kaanib ng KADIPAN. Ang unang halimbawa ay hindi

Ang unang halimbawa ay hindivalid valid , sapagkat hindi ‘, sapagkat hindi ‘responsive’ responsive’   ang unang  ang unang  premise premise sasa ikalawang

ikalawang  premise. premise.  Hindi maaaring makabuo ng kongklusyon sa ganitong mga  Hindi maaaring makabuo ng kongklusyon sa ganitong mga  premise premise, si JB ay, si JB ay maaaring hindi kaanib at karaniwang dumadalaw lamng siya sa

maaaring hindi kaanib at karaniwang dumadalaw lamng siya sa  Mental Hospital Mental Hospital taunan. Maaaring maytaunan. Maaaring may dinadalaw siyang kamag-anak o kaibigan subalit ang pagbibigay ng kongklusyon na siya ay kaanib ay dinadalaw siyang kamag-anak o kaibigan subalit ang pagbibigay ng kongklusyon na siya ay kaanib ay mahirap patunayan.

Bukod sa pagsasalita, ang pagsulat ay itinuturing na pinakamahalagang kakayahan ng isang tao sa Bukod sa pagsasalita, ang pagsulat ay itinuturing na pinakamahalagang kakayahan ng isang tao sa  pakikipag

 pakikipagdiskurso diskurso sa sa kapwa, kapwa, kaakibat kaakibat ito ito bilang bilang bahagi bahagi ng ng propesyonal propesyonal na na gawain gawain o o bilang bilang isangisang  pangkaraniw

 pangkaraniwang mamang mamamayan.amayan.

Hindi natin makakaila na kahit saan, kasangkapan na natin ang pagsulat sa araw-araw lalo na sa Hindi natin makakaila na kahit saan, kasangkapan na natin ang pagsulat sa araw-araw lalo na sa mga taong nabubuhay sa kanilang propesyon. Katulad halimbawa ng isang abogado de kampanilya na mga taong nabubuhay sa kanilang propesyon. Katulad halimbawa ng isang abogado de kampanilya na lahat kasong hinahawakan ay kinakailangang suriin at basahin haggang sa pagsulat ng dokumento o papel lahat kasong hinahawakan ay kinakailangang suriin at basahin haggang sa pagsulat ng dokumento o papel  para

 para sa sa mahahalamahahalagang gang impormasyimpormasyong ong magpapanamagpapanalo lo sa sa hinahawahinahawakan kan niyang niyang kaso; kaso; ang ang doctor doctor nana kinakailangang mag-isip at sumulat para sa mga ireresita at solusyon sa ikalilinas ng kaniyang pasyente; kinakailangang mag-isip at sumulat para sa mga ireresita at solusyon sa ikalilinas ng kaniyang pasyente; ang mga guro at propesor na kinakailngang magsulat para sa kanilang mga lektyur at

ang mga guro at propesor na kinakailngang magsulat para sa kanilang mga lektyur at lesson plan;lesson plan; angang mga manunulat na hindi mapapakali hangga’t hindi naisusulat

mga manunulat na hindi mapapakali hangga’t hindi naisusulat ang kanilang mga pananaw; ang mga mag-ang kanilang mga pananaw; ang mga mag-aaral na kapag hindi nakapagsulat ng para sa aralin ay hindi makatatapos ng kanilang disiplina; ang mga aaral na kapag hindi nakapagsulat ng para sa aralin ay hindi makatatapos ng kanilang disiplina; ang mga nars na kailangang isulat ang mga sinasabi ng doctor at pagkatapos ay susulat ng

nars na kailangang isulat ang mga sinasabi ng doctor at pagkatapos ay susulat ng narrative report narrative report   para  para tamang pangangalaga ng pasyente at para na rin sa kanyang proteksyon sa sandaling magkamali ang tamang pangangalaga ng pasyente at para na rin sa kanyang proteksyon sa sandaling magkamali ang doctor sa pagrereseta at panggagamot sa nasabing pasyente; ang mga

doctor sa pagrereseta at panggagamot sa nasabing pasyente; ang mga  security guard, security guard,  napakahalaga sa  napakahalaga sa kanila ng pagsulat na maaari silang maglingkod kahit walang baril ngunit kailanman ay hindi nila kanila ng pagsulat na maaari silang maglingkod kahit walang baril ngunit kailanman ay hindi nila magagampanan ang kanilang tungkulin kung hindi nila naitatala ang mga pangyayari upang sa huli’y magagampanan ang kanilang tungkulin kung hindi nila naitatala ang mga pangyayari upang sa huli’y gumawa ng

gumawa ng narrative report narrative report  para  para sa sa mga mga naganap naganap sa sa sandal sandal ng ng kanyang kanyang pagbabantaypagbabantay; ; at at maging maging angang karaniwang mga mamamayang hindi nakapag-aral, bagamat may kababawan ay nagsusulat din para sa karaniwang mga mamamayang hindi nakapag-aral, bagamat may kababawan ay nagsusulat din para sa kanilang pansariling kapakanan o sa kanilang ikinabubuhay.

kanilang pansariling kapakanan o sa kanilang ikinabubuhay.

Dapat malaman na sa anumang aspekto o disiplinang ating pinag-aaralan at isinasagawa maging Dapat malaman na sa anumang aspekto o disiplinang ating pinag-aaralan at isinasagawa maging  pasulat man o pasalita, pakikinig man o pagbasa, ang mga ito

 pasulat man o pasalita, pakikinig man o pagbasa, ang mga ito ay ipinahahayag lamay ipinahahayag lamang sa apat ang sa apat na paraanna paraan ng pagpapahayag. Kaya bilang bahagi ng akademikong pagsulat, nararapat nating talakayin ang pagsulat ng pagpapahayag. Kaya bilang bahagi ng akademikong pagsulat, nararapat nating talakayin ang pagsulat sa apat na paraan ng pagpapahayag.

sa apat na paraan ng pagpapahayag.

Ito ang diskursong pasulat na pangunahing nagbibigay kapaliwanagan sa isang konsepto. Isinusulat Ito ang diskursong pasulat na pangunahing nagbibigay kapaliwanagan sa isang konsepto. Isinusulat ang ganitong kayarian upang magbigay impormasyon at kabatiran. Kadalasan ang ganitong kayarian ay ang ganitong kayarian upang magbigay impormasyon at kabatiran. Kadalasan ang ganitong kayarian ay nahahanay sa mga tekstong ekspositori, impormatib at ekspresib.

nahahanay sa mga tekstong ekspositori, impormatib at ekspresib.

Ang mga ito ay pawang nagbibigay kaalaman sa paraang paglalahad. Ang mga ito ay pawang nagbibigay kaalaman sa paraang paglalahad. Katulad halimbawa ng mga:

Katulad halimbawa ng mga:



 Pagbibigay katuturan o depinisyon;Pagbibigay katuturan o depinisyon; 

 Pagbibigay ng mga panuto sa paggawa ng isang bagay kung papaano;Pagbibigay ng mga panuto sa paggawa ng isang bagay kung papaano; 

 Pagpapaliwanag sa pamamagatan ng pagbibigay halimbawa;Pagpapaliwanag sa pamamagatan ng pagbibigay halimbawa; 

 Pag-Pag-uuri at pagsusuri sa pagkakatulad at pagkakaiba ng mga ideya’t kaalaman;uuri at pagsusuri sa pagkakatulad at pagkakaiba ng mga ideya’t kaalaman; 

 Sanhi at bunga; atSanhi at bunga; at 

 Pagsulat ngmga balita at iba pa.Pagsulat ngmga balita at iba pa.

Sa paglalahad, maaaring samahan ito ng istilong paglalarawan at pagsasalaysay ngunit dapat Sa paglalahad, maaaring samahan ito ng istilong paglalarawan at pagsasalaysay ngunit dapat tiyaking ang ideyang inilalahad ang dapat mangibabaw at hindi ang kaanyuan at pangyayari.

tiyaking ang ideyang inilalahad ang dapat mangibabaw at hindi ang kaanyuan at pangyayari. Ang ilang

Ang ilang halimbawa ng halimbawa ng ganitong diskurso ganitong diskurso ay aay ang: paglalahad ng: paglalahad ng impormasyon ng impormasyon at prosrso,at prosrso,  pagsulat ng

 pagsulat ng balita, abalita, artikulo, ertikulo, editorial, aditorial, anunsyo at nunsyo at iba pang iba pang tekstong ktekstong kaugnay ng augnay ng nabanggit.nabanggit.

1.

1. Simula.Simula.  Dito inilalahad ang simulan ng mga pangunahing kaalaman, kasama rito ang  Dito inilalahad ang simulan ng mga pangunahing kaalaman, kasama rito ang  pagpapalu

 pagpapalutang tang ng ng pinaka-paksapinaka-paksang ng pangungusapangungusap p at at mga mga kaisipang hihikayat kaisipang hihikayat upang upang basahin basahin angang PAGLALAHAD

PAGLALAHAD

MGA BAHAGI NG PAGLALAHAD MGA BAHAGI NG PAGLALAHAD

3.

3. APAT NA PARAAN NG

APAT NA PARAAN NG

PAGPAPAHAYAG SA DISKURSONG

PAGPAPAHAYAG SA DISKURSONG

PASULAT

PASULAT

sulatin. Binubuo ito ng mga talatang nagbibigay ng makabuluhan at mabasang introduksyon sa sulatin. Binubuo ito ng mga talatang nagbibigay ng makabuluhan at mabasang introduksyon sa kung ano ang layunin at magiging daloy ng pagtalakay sa kabuuan ng sulatin.

kung ano ang layunin at magiging daloy ng pagtalakay sa kabuuan ng sulatin.

Mahalaga ang panimula sa lahat ng sulatin sapagkat dita nakasalalay ang kahandaan ng Mahalaga ang panimula sa lahat ng sulatin sapagkat dita nakasalalay ang kahandaan ng mambabasa kung nanaisin ba niyang basahin ito o hindi. Kaya kinakailangang maging maganda mambabasa kung nanaisin ba niyang basahin ito o hindi. Kaya kinakailangang maging maganda ang presentasyon ng simula na punung-puno ngmga mapang mapanghikayat na pananalita at ang presentasyon ng simula na punung-puno ngmga mapang mapanghikayat na pananalita at motibasyon sa mga mambabasa.

motibasyon sa mga mambabasa.

2.

2. _{GitnaGitna. Binubuo ito ng mga talatang magkakaugnay na tumatalakay sa kabuuan ng paksa.. Binubuo ito ng mga talatang magkakaugnay na tumatalakay sa kabuuan ng paksa.}

3.

3. Wakas.Wakas. Ang bahagi namang ito ang nagbibigay wakas sa kabuuan ng paksa. KadalasangAng bahagi namang ito ang nagbibigay wakas sa kabuuan ng paksa. Kadalasang naglalahad ito ng

naglalahad ito ng mga kmga kongklusyoongklusyon, pagbubuod, muling pagpapalutang sa n, pagbubuod, muling pagpapalutang sa pinaka-diwpinaka-diwa a ng paksa,ng paksa, rekomendasyon, implikasyon at mga mahahalagang salitang mag-iiwan ng mga mensaheng rekomendasyon, implikasyon at mga mahahalagang salitang mag-iiwan ng mga mensaheng mananatili sa isipan at damdamin ng mga mambabasa.

mananatili sa isipan at damdamin ng mga mambabasa.

1.

1. Kaisahan (Kaisahan (unity unity ).).  Dapat isaalang-alang ang kaisahan ng paglalahad sa paksa upang hindi ito  Dapat isaalang-alang ang kaisahan ng paglalahad sa paksa upang hindi ito mawalay sa tunay na konseptong nais ipahayag.

mawalay sa tunay na konseptong nais ipahayag. 2.

2. Pagkakaugnay-ugnay (Pagkakaugnay-ugnay (coherence coherence ).). At upang ganap na matamo ang kaisahan sa paglalahad,At upang ganap na matamo ang kaisahan sa paglalahad, nararapat lamang na isaalang-alang ang pagkakaugnay-ugnay ng mga ideya o diwa sa bawat nararapat lamang na isaalang-alang ang pagkakaugnay-ugnay ng mga ideya o diwa sa bawat  pangungus

 pangungusap ap tungo tungo sa sa konseptong konseptong tinatalakatinatalakay. y. Huwag Huwag isama isama ang ang mga mga walang walang kabuluhan kabuluhan oo kaugnayang detalye, ang mga ito ay nagpapaligoy lamang sa pagtalakay at maaaring magkaroon kaugnayang detalye, ang mga ito ay nagpapaligoy lamang sa pagtalakay at maaaring magkaroon ng kalituhan sa isipan ng mga mambabasa.

ng kalituhan sa isipan ng mga mambabasa. 3.

3. Diin (Diin (emphasis emphasis ).). Importanteng magkaroon ng diin oImportanteng magkaroon ng diin o emphasisemphasis  ang mga mahahalagang ideyang  ang mga mahahalagang ideyang magpapalutang sa konseptong paglalahad

magpapalutang sa konseptong paglalahad

1. 1. Kawil-wiliKawil-wili 2. 2. MasidhiMasidhi 3. 3. Kaakit-akitKaakit-akit 4.

4. May buhay at may angking kagandahanMay buhay at may angking kagandahan

Ito naman ang diskursong pasulat na ang kayarian ay naglalarawan o pumipinta sa anyo, hugis, Ito naman ang diskursong pasulat na ang kayarian ay naglalarawan o pumipinta sa anyo, hugis, kayarian, katangian at kaibahan ng mga bagay at pangyayaring pinahahalagahan ng manunulat. Kaugnay kayarian, katangian at kaibahan ng mga bagay at pangyayaring pinahahalagahan ng manunulat. Kaugnay ito sa pagtalakay ng manunulat sa mga natatanging bagay at kaalamang binibigyang kulay at buhay sa ito sa pagtalakay ng manunulat sa mga natatanging bagay at kaalamang binibigyang kulay at buhay sa tulong ng mga imahinasyon at limang pandama ng tao. Ang kayariang ito ay lumilikha ng imahe sa mga tulong ng mga imahinasyon at limang pandama ng tao. Ang kayariang ito ay lumilikha ng imahe sa mga isipan ng mga mambabasa sa sandaling mabasa ang kakaibang salitang gamit ng manunulat sa isipan ng mga mambabasa sa sandaling mabasa ang kakaibang salitang gamit ng manunulat sa  paglalarawa

 paglalarawan.n.

Isa itong diskursong binibigyang pagkakataon ang mambabasa na paganahin ang imahinasyon sa Isa itong diskursong binibigyang pagkakataon ang mambabasa na paganahin ang imahinasyon sa mga bagay na tinatalakay ng mga manunulat. Kadalasan ang ganitong teksto ay nagbibigay ng isang tiyak mga bagay na tinatalakay ng mga manunulat. Kadalasan ang ganitong teksto ay nagbibigay ng isang tiyak na detalyeng biswal na nagiging istimulus ng mga mambabasa upang lubos na maunawaan ang binabasa. na detalyeng biswal na nagiging istimulus ng mga mambabasa upang lubos na maunawaan ang binabasa. Pinakatampok sa ganitong diskurso ang mga tekstong deskriptib.

Pinakatampok sa ganitong diskurso ang mga tekstong deskriptib.

1.

1. Karaniwan.Karaniwan. Nagbibiga Nagbibigayy larawan sa isang paksa batay sa tunay, likas o natural na kaanyuanlarawan sa isang paksa batay sa tunay, likas o natural na kaanyuan lamang, hindi ito dinaragdagan ng anumang imahinasyon o iba pang katangian. Kung ano lamang lamang, hindi ito dinaragdagan ng anumang imahinasyon o iba pang katangian. Kung ano lamang ang nakikita o taglay na anyo, hugis, kulay at iba pa ang sadyang ilalarawan.

ang nakikita o taglay na anyo, hugis, kulay at iba pa ang sadyang ilalarawan. 2.

2. Masining o Malikhain.Masining o Malikhain.  Ito naman ang paglalarawang binibigyang kulay, buhay at sining ang  Ito naman ang paglalarawang binibigyang kulay, buhay at sining ang  paksang

 paksang inilalarawainilalarawan. n. LumilikLumilikha ha ito ito ng ng iba`t iba`t ibang ibang imahinasyimahinasyon on at at mga mga malilikot malilikot na na pag-iisippag-iisip tungo sa pagbuo ng isang buhay na larawan ayon sa damdamin o kaisipang nais ipabatid ng may tungo sa pagbuo ng isang buhay na larawan ayon sa damdamin o kaisipang nais ipabatid ng may akda. Gumagamit ito ng mga masisining na pananalita tulad ng mga tayutay, idyoma at iba pang akda. Gumagamit ito ng mga masisining na pananalita tulad ng mga tayutay, idyoma at iba pang mga matatalinghagang pahayag.

mga matatalinghagang pahayag. MGA SIMULAIN NG PAGLALAHAD MGA SIMULAIN NG PAGLALAHAD

MGA DAPAT TAGLAYIN NG MABUTING PAGLALAHAD MGA DAPAT TAGLAYIN NG MABUTING PAGLALAHAD

PAGLALARAWAN PAGLALARAWAN

DALAWANG URI NG DISKURSONG PAGLALARAWAN DALAWANG URI NG DISKURSONG PAGLALARAWAN

1.

1. Pagpili ng PaksaPagpili ng Paksa 2.

2. Pagpili ng PananawPagpili ng Pananaw 3.

3. Pagbuo ng Pangunahing LarawanPagbuo ng Pangunahing Larawan 4.

4. Pagpili ng mga SangkapPagpili ng mga Sangkap 5.

5. Pagsasaayos ng mga SangkapPagsasaayos ng mga Sangkap

Ito ang diskursong karaniwang gamitin sa ating mga personal na pagsulat, hindi lamang sa puntong Ito ang diskursong karaniwang gamitin sa ating mga personal na pagsulat, hindi lamang sa puntong tayo ay likas na makuwento o sanay magbahagi ng mga pangyayari sa ating buhay, ngunit sa punto ring tayo ay likas na makuwento o sanay magbahagi ng mga pangyayari sa ating buhay, ngunit sa punto ring kinakailangan nating magsalaysay o gumawa ng naratibong pag-uulat para sa ating propesyon o mga kinakailangan nating magsalaysay o gumawa ng naratibong pag-uulat para sa ating propesyon o mga gawaing pang-akademiko. Kahanay ng ganitong pagsulat ay ang mga tekstong naratib.

gawaing pang-akademiko. Kahanay ng ganitong pagsulat ay ang mga tekstong naratib.

Ang bisa at tagumpay ng ganitong diskurso ay nakasalalay sa pagkukuwento nang nasa wastong Ang bisa at tagumpay ng ganitong diskurso ay nakasalalay sa pagkukuwento nang nasa wastong  pagkakah

 pagkakahanay at paanay at pagkakasungkakasunod-sunod ng od-sunod ng bawat detabawat detalye at mlye at mga pangyga pangyayari.ayari.

1.

1. May Kaakit-akit na PamagatMay Kaakit-akit na Pamagat 2.

2. May Makabuluhan at Mahalagang PaksaMay Makabuluhan at Mahalagang Paksa 3.

3.  Nakagag Nakagaganyak at anyak at Kawili-wili aKawili-wili ang Simulang Simula 4.

4. Wastong Pagkakasunod-sunodWastong Pagkakasunod-sunod 5.

5. May Kaangkapan ang mga PananalitaMay Kaangkapan ang mga Pananalita 6.

6. Makabuluhang Pagkakaayos o PagkakabuoMakabuluhang Pagkakaayos o Pagkakabuo 7.

7. May mga Kapana-panabik at Kasukdulang TagpoMay mga Kapana-panabik at Kasukdulang Tagpo 8.

8. May Kawili-wili at Magandang WakasMay Kawili-wili at Magandang Wakas

Ito ang diskursong sadyang isinusulat para sa napakahalagang layuning makapanghikayat o Ito ang diskursong sadyang isinusulat para sa napakahalagang layuning makapanghikayat o mapapaniwala ang mga mambabasa sa saloobin ng sumulat ukol sa kanyang paniniwala at paninindigan. mapapaniwala ang mga mambabasa sa saloobin ng sumulat ukol sa kanyang paniniwala at paninindigan. Sa kayariang ito, mariing binibigyang pagtalakay ang paglalahad ng mga detalye at kaalamang nais Sa kayariang ito, mariing binibigyang pagtalakay ang paglalahad ng mga detalye at kaalamang nais mabigyan ng positibong reaksyon ng mga babasa o mga tagahatol nito. Dito ihahanay ng manunulat ang mabigyan ng positibong reaksyon ng mga babasa o mga tagahatol nito. Dito ihahanay ng manunulat ang kanyang mga proposisyon at argumentong nagbibigay suporta sa mga kaalamang nais niyang kanyang mga proposisyon at argumentong nagbibigay suporta sa mga kaalamang nais niyang sang-ayunan ng mga mambabasa. Sa mga nabanggit ng kayarian, pinaka-sensitibo ang diskursong ito sapagkat ayunan ng mga mambabasa. Sa mga nabanggit ng kayarian, pinaka-sensitibo ang diskursong ito sapagkat nangangailangan ito ng mabigat ng ebidensya o patunay na makatotohanan ang ipinahahayag ng nangangailangan ito ng mabigat ng ebidensya o patunay na makatotohanan ang ipinahahayag ng manunulat.

manunulat.

Kadalasan, ang ganitong diskurso ay isinasagawa sa paraang lohikal at mabisang pagsulat na Kadalasan, ang ganitong diskurso ay isinasagawa sa paraang lohikal at mabisang pagsulat na maaaring gamitin sa mga pakikipagtalo o pakikipagdebate sa akademya at iba pang pakikipagdiskurso o maaaring gamitin sa mga pakikipagtalo o pakikipagdebate sa akademya at iba pang pakikipagdiskurso o maging sa propesyong kinasasangkutan ng manunulat. Kahanay sa ganitong diskurso ang mga pagsulat maging sa propesyong kinasasangkutan ng manunulat. Kahanay sa ganitong diskurso ang mga pagsulat ng tekstong argumentatib, persweysib at lahat ng mga akdang may kinalaman sa masining at mabisang ng tekstong argumentatib, persweysib at lahat ng mga akdang may kinalaman sa masining at mabisang  pangangatw

 pangangatwiran.iran.

1.

1. Pangangatwirang Pabuod (Pangangatwirang Pabuod (II nductinducti ve ve ReReasasonioni ng) ng) .. Ito ang uri ng pangangatwirang nagsisimulaIto ang uri ng pangangatwirang nagsisimula sa isang maliit na kaalamang magtutungo sa ibayong pagtalakay sa pamamagitan ng pagbibigay sa isang maliit na kaalamang magtutungo sa ibayong pagtalakay sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga mahahalagang detalye at impormasyong hanggang sa makabuo ng isang pangkalahatang ng mga mahahalagang detalye at impormasyong hanggang sa makabuo ng isang pangkalahatang konsepto o simulain.

konsepto o simulain. 2.

2. Pangangatwirang Pasaklaw (Pangangatwirang Pasaklaw (Deductive RDeductive R eeasasonioni ng) ng) . Proseso ng pangangatwirang. Proseso ng pangangatwirang

nagpapalutang sa pangkalahatang simulain. Nagsisimula ito sa isang pangkalahatang konsepto na nagpapalutang sa pangkalahatang simulain. Nagsisimula ito sa isang pangkalahatang konsepto na  binibigya

 binibigyang pagtatang pagtatalakay sa lakay sa pamamapamamagitan ng mgitan ng mga baha-bga baha-bahaging kahaging kaisipang maisipang may kaugnaay kaugnayan ditoyan dito hanggang sa tuluyang mailahad ang kabuuang konsepto.

hanggang sa tuluyang mailahad ang kabuuang konsepto. MGA KATANGIAN NG PAGLALARAWAN

MGA KATANGIAN NG PAGLALARAWAN

PAGSASALAYSAY PAGSASALAYSAY

MGA KATANGIAN NG MABUTING SALAYSAY MGA KATANGIAN NG MABUTING SALAYSAY

PANGANGATWIRAN PANGANGATWIRAN

MGA URI NG PANGANGATWIRAN MGA URI NG PANGANGATWIRAN

Ayon nga kay

Ayon nga kay Roland Barthes (1999),Roland Barthes (1999), ang diskurso ay nagiging epektibo kung ang mga kalahok ayang diskurso ay nagiging epektibo kung ang mga kalahok ay may komunalidad sa uri ng wika o kasangkapang ginagamit sa komunikasyon. Maisasakatuparan lamang may komunalidad sa uri ng wika o kasangkapang ginagamit sa komunikasyon. Maisasakatuparan lamang anya ang mahusay na diskurso kung maalam ang mga kalahok sa mga lawak ng kaalamang anya ang mahusay na diskurso kung maalam ang mga kalahok sa mga lawak ng kaalamang ipinapakahulugan sa isang tiyak na layunin

ipinapakahulugan sa isang tiyak na layunin. Sa madaling salita, nabubuo ang epektibong diskurso kung. Sa madaling salita, nabubuo ang epektibong diskurso kung malinaw na naililipat ang mga ideya sa isang interaksyon na pinagkasunduan ng dalawang panig na malinaw na naililipat ang mga ideya sa isang interaksyon na pinagkasunduan ng dalawang panig na kalahok sa pagbibigay interpretasyon sa kanilang pinag-uusapan.

kalahok sa pagbibigay interpretasyon sa kanilang pinag-uusapan.

1.

1. Layuning Intrapersonal.Layuning Intrapersonal. Gampaning pampersonal o pansarili ang gamit ng panlapingGampaning pampersonal o pansarili ang gamit ng panlaping intra;intra; mahalagang kabatiran sa wika ang makapagpahayag ng sariling saloobin at mga sentimyento. mahalagang kabatiran sa wika ang makapagpahayag ng sariling saloobin at mga sentimyento. 2.

2. Layuning Interpersonal.Layuning Interpersonal. Bawat komunikasyon ay may likas na layuning nais ipamalas, atBawat komunikasyon ay may likas na layuning nais ipamalas, at  basiko

 basiko ang ang pakikipag-pakikipag-ugnayang sosyal. ugnayang sosyal. Ang Ang mga mga pagbati, pagpuri, pagbati, pagpuri, pakikisalapakikisalamuha muha at at iba iba pangpang anyong nagpapakita ng interaksyong sosyal sa kapwa.

anyong nagpapakita ng interaksyong sosyal sa kapwa. 3.

3. Layuning Direktib.Layuning Direktib.  Nilalayon nitong lumitaw ang nais na resulta ng isang diskurso sa  Nilalayon nitong lumitaw ang nais na resulta ng isang diskurso sa  pamam

 pamamagitan ng agitan ng pagbibigay pagbibigay utos at pautos at pagtanggi.gtanggi. 4.

4. Layuning Reperensyal.Layuning Reperensyal.  Ginagamit sa paghinuha ng impormasyon, pagbabalangkas sa paksa,  Ginagamit sa paghinuha ng impormasyon, pagbabalangkas sa paksa,  pagkikritik

 pagkikritik, pag-uusisa , pag-uusisa upang makabuo ng upang makabuo ng isang lehetimong kaunawaan sa isang lehetimong kaunawaan sa pagpapakpagpapakutabg diwautabg diwa sa diskurso.

sa diskurso. 5.

5. Layuning Malikhain.Layuning Malikhain.  Ginagamit sa paglinang ng imahinasyo at abstraktong pag-iisip sa isang  Ginagamit sa paglinang ng imahinasyo at abstraktong pag-iisip sa isang  paksa

 paksa tulad tulad ng ng mga mga malikhaing malikhaing akdang akdang pampanitikpampanitikan an tulad tulad ng ng tula, tula, maikling maikling kwento, kwento, nobela,nobela,  parabola,

 parabola, pabula apabula at maramt marami pang iba.i pang iba. MGA GAMPANIN SA

MGA GAMPANIN SA EPEKTIBONG DISKURSOEPEKTIBONG DISKURSO

4.