34 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
BAB 7
LIMIT
LIMIT FUNGSI ALJABAR:
TIPE 1
: Teorema L’Hospital (Menggunakan Diferensial/Turunan)Contoh 1:
Nilai ....
24 3 4
27 lim 2
3
3
x x
x
x
A. 7 9
B. 9 7
C.
21 2
D.
9 2
E.
18 7
Solusi 1: [A]
Menguraikan/Memfaktorkan/Faktorisasi
3
4 9
9 3 3 lim 27 3 4
27 lim
2
3 2
3
3
x x
x x x x
x x
x
x 4 9
9 3 lim
2
3
x
x x
x 7
9 21 27 9
3 4
9 3 3
32
Solusi 2: Care (Teorema L’Hospital)
3 8
3 lim 27 3 4
27 lim
2
3 2
3
3
x
x x
x x
x
x 4 3 9
3 3 2
7 9 21 27
Contoh 2:
Nilai ....
2 5 3
3 lim
3
x
x
x
A. 3 4
B. 1
C.
3 2
D.
3 1
E. 0 Solusi 1: [A]
Mengalikan dengan bentuk sekawan
2 5 3
3 lim
3
x
x
x 3 5 2
2 5 3 2 5 3
3 lim
3
x
x
x x
x
4 5 3
2 5 3 3 lim
3
x
x x
x
3
3
2 5 3 3 lim
3
x
x x
x
3 2 5 3 lim
3
x
x 3
2 5 3 3
3 2 2
3 4
Solusi 2: Care (Teorema L’Hospital)
2 5 3
3 lim
3
x
x x
5 3 2
3 1 lim
3
x
x 3
5 3 2 lim
3
x
x 3
5 3 3 2
3 2 2
3 4
Contoh 3:
Nilai ....
2 3 9
4 lim
2
2
x
x x
x
A. 8 B. 7
C. 6
D. 4
E. 2 Solusi 1: [D]
Mengalikan dengan bentuk sekawan Jika
x g
x f
c x
lim adalah bentuk tak tentu, maka
x gx f x
g x f
c x c
x "
" lim '
' lim
dan seterusnya sampai
35 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
Solusi 2: Care (Teorema L’Hospital)
2
TIPE 2:
Dengan Membagi Pangkat TertinggiContoh 1:
(Pangkat pembilangan dan penyebut sama)
Contoh 2:
Nilai ....
Membagi dengan pangkat tertinggi
36 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
penyebut sama) Contoh 3:
x (Pangkat pembilang > pangkat
penyebut) Contoh 4:
Bentuk 0 (Pangkat pembilangan < pangkat penyebut)
TIPE 3:
Contoh 1:37 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
Mengalikan dengan bentuk sekawan
x
Cantoh 2:
Nilai lim 3 5 9 2 18 5....
Contoh 4:
38 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
25 30 2013 4 4 2 16 24 2013
lim x2 x x2 x2 x x2 x
x
5 3 2 1 4 3
1lim
x x x x
x
LIMIT FUNGSI TRIGONOMETRI:
Rumus Aproksimasi
Contoh 1:
Nilai dari .... 2
4 sin lim
0
x
x
x
A. 0 B. 2 C. 4 D. E. Solusi 1:[B]
Faktorisasi x
x
x 2 4 sin lim
0
0 0 Bentuk
x x
x 4 4 sin lim 2
0
212
Solusi 2: Teorema L’Hospital x
x
x 2 4 sin lim
0
0 0 Bentuk
2 4 cos 4 lim
0
x
x
2
2 0 cos
4
Solusi 3: Care x
x
x 2 4 sin lim
0
0 0
Bentuk 2
2 4 lim
0
x
x
x Contoh 2:
Nilai dari ....
3 sin 2
6 tan 4 sin lim
0
x x
x x
x
A. 0 B. 2 C. 4 D. E. Solusi 1: [C]
Faktorisai x x
x x
x 2 sin3 6 tan 4 sin lim
0
0 0 Bentuk
x x x
x x
x
x x
x 3sin3
3 lim 6
6 tan 6 lim 4
4 sin 2 lim
0 0
0
4
3 6 2
Solusi 2: Care x x
x x x 2 sin3
6 tan 4 sin lim
0
0 0
Bentuk 4
3 2
6 4 lim
0
x x
x x
x
Contoh 3:
Nilai dari
.... 32
) 9 3 sin( 9
lim 2
2
3
x x
x x
x
A. 8 3
B. 8 9
C. 16
9
D. E. Solusi 1: [B]
Faktorisasi
2
2 23
3 2
) 9 3 sin( 9 lim
x x
x x
x
0 0
Bentuk
2
23 3 1
) 3 ( 3 sin 3 3 lim
x x
x x
x
x
3
3
) 3 ( 3 sin 3 lim 1
3 lim
3 2
3
x
x
x x
x x
1. ax
c x sin lim
limxcax 2. limxctanax limxcax 3. limxc(1cosax)
2 ) ( 2 1 lim ax
c
39 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
Faktorisasi
x
Faktorisasi
x
Faktorisasi
40 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika x
x x
x x
x
x x
x tan2 limsin limsin 2
lim 3
0 0
0
31113
Solusi 2: Care
x x
x
x tan2 sin2 12 lim
3
0
0 0
Bentuk
x x
x
x tan2 1 cos2 12 lim
3
0
32 2 1 2
12 lim
2 3
0
x x
x
x
LATIHAN SOAL-SOAL
1. UN 2013
Nilai lim 9 2 6 1
3 1
.... x x x
x
A. 2 B. 1 C. 0 D. 1 E. 2
2. UN 2013
Nilai ....
2 tan
2 sin 4 lim
2
0
x x
x
x
A. 8 B. 4 C. 0 D. 4 E. 8
3. UN 2013
Nilai ....
2 tan 2
4 cos 1 lim
2
0
x x
x
x
A.
2
B. 4 C. 6 D. 10 E. 144. UN 2013
Nilai dari lim 4 2 8 6 4 2 16 3....
x x x x
x
A.
6
B. 3 C. 4 D. 6 E. 105. UN 2013
Nilai dari
.... 2sin
2 tan 4
lim 2
2
2
x
x x
x
A. 4 B. 3 C. 0 D. 4 E.
6. UN 2013
Nilai
.... 3 sin6 2 tan lim
3
x
x x
x
A. 0 B. 2 1
C. 2 D. 3 E. 6
7. UN 2013
Nilai darilim
2 1
4 26 5....
x x x
x
A. 4 B. 2 C. 1 D. 2 1
E. 4
1
8. UN 2013
Nilai
.... 1 21 sin lim 2
2
1
x x
x
x
41 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika
9. UN 2013
Nilai dari lim 4 24 3
2 5
....
x x x
x
A. 6 B. 4 C. 1 D. 4 E. 6 10. UN 2013
Nilai dari lim 25 2 9 16 5 3....
x x x
x
A. 10 39
B.
10
9
C.10
21
D.
10
39
E. 11. UN 2013
Nilai dari
.... 42 tan 1 2
lim 2
2
x
x x
x
A. 5 B. 2,5 C. 2 D. 1,5 E. 1,25 12. UN 2013
Nilai lim 4 2 3 4 2 1....
x x x
x
A. 4 7
B. 0 C.
4
3
D.
4
7
E. 13. UN 2013
Nilai ....
2 sin
2 cos 1 lim
2
0
x x
x
x
A. 4 B. 2 C. 0 D. 2 E. 4 14. UN A35, D74, dan E81 2012
Nilai ....
3 1 2
lim
3
x
x
x
A. 4 1
B. 2 1
C. 1 D. 2 E. 4
15. UN A35 2012
Nilai ....
2 cos 1
tan lim
0
x
x x
x
A. 2 1
B. 0 C. 2 1
D. 1 E. 2 16. UN B47 2012
Nilai ....
9 3
5 lim
0
x
x
x
A. 30 B. 27 C. 15 D. 30 E. 36 17. UN B47 2012
Nilai ....
2 tan
2 cos 1 lim
0
x x
x
x
A. 2 B. 1 C. 0 D. 1 E. 2 18. UN C61, D74, dan E81 2012
Nilai ....
2 tan
1 4 cos lim
0
x x
x
x
42 | Husein Tampomas, Cara Efisien (Care) Menyelesaikan Soal Matematika Nilai
....2 4 lim
4
x
x
x
A. 0 B. 4 C. 8 D. 12 E. 16 20. UN A P12 dan B45 2011
Nilai ....
2 sin 2
2 cos 1 lim
0
x x
x
x
A. 8 1
B. 6 1
C. 4 1
D. 2 1
E. 1 21. UN A P 12 2010
Nilai ....
2 1 2 1
4 lim
0
x x
x x
A.2 B. 0 C. 1 D. 2 E. 4 22. UN A P 12 2010
Nilai ....
6 2 sin 4 sin lim
0
x
x x
x
A.1 B. 3 2
C. 2 1
D. 3 1
E. 6 1
23. UN B P45 2010
Nilai lim 1 cos2 2 ....
0
x
x x
A. 2 B. 1 C. 2 1
D. 4 1
E. 2 24. UN AP 12 dan B 45 2009
Nilai
1
....2 10
9 lim
2
3
x x
x
x
A. 8 B. 6 C. 4 D. 6 E. 8
25. UN AP dan B 45 12 2009
Nilai
1
....sin 2
1 2 sin 1
lim 2
2
1
x
x x
x
A.2 B. 1 C. 2 1
D. 4 1
E. 0
26. UN A P 12 dan B 45 2008 Nilai dari ....
2 4 lim
3
2
x
x x
x