هﺮﻬﺑ ﺮﺑ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﺮﺛا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرادﺮﺑ
: رد اﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺮﻜﻳور
ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ درﻮﻣ
ﺐﻴﻃ ﻲﻠﻋ ﺎﻴﻧ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ةﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا
ﻲﺧودﺮﻣ نﺎﻳژ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا ةﺪﻜﺸﻧاد يدﺎﺼﺘﻗا مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
30 / 3 / 83 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 8 / 85
هﺪﻴﻜﭼ
هر ،صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺪﻳﺪﺟ ياﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺎﺼﺘﻗا دﺮﻜﻳور سﺎﺳاﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد قﻮـﻘﺣ ﺖﻓﺎﻳ
هﺮﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ ،ﻲﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻪﻛ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ
زا ﺶﻴﺑ يرادﺮﺑ
روﺪﺻ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا زا هزاﺪﻧا نآ
ﺎﻫ
ﺖﻤﻴﻗ رد ﻦﻴﺋﺎﭘ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻌﻗاو شزرا زا ﺮﺗ نآ
ﺎﻫ ﻲﻣ درﻮـﻣ ،دﻮﺷ
ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻞﻴﻜﺸﺗ ياﺰﺟا رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻛﺎﺣ ،ناﺮﻳا رد ﺖﻣﻮﻜﺣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ةﺪﻨﻫد
ﻲـﻠﺧاد رازﺎـﺑ رد ﻲـﺳﺎﻴﺳ تﺎـﻣﺎﻘﻣ و ﻲـﻳاﺮﺟا ناراﺰﮔرﺎـﻛ نﺎـﻴﻣ شزﺎﺳ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻚﻳ ﻪﺑ ار ﺖﻟود ،ﺖﻣﻮﻜﺣ
ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ روﺪﺻ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﻲﺘﻔﻧ يﺎﻫﺪﻣآرد زﺎﺳ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ .
ﺤﻨﻣ يرﺎﺘﻓر يﻮﮕﻟا ﻦﻴﻨﭼ ،ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ةﺪﺷ درواﺮﺑ ﻲﻨ
ﻲﻣ ﺪﻴﺋﺄﺗ ار
ﺪﻨﻛ . و ﻚـﭘوا ﻲﺨﻳرﺎـﺗ رﺎـﺘﻓر ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ناﺮـﻳا مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ ﻲـﻌﻗاو شزرا ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،ﻲﺘﻌﻨﺻ دﺎﺼﺘﻗا و دﺮﺧ دﺎﺼﺘﻗا لﻮﺻا سﺎﺳاﺮﺑ نآ يﺎﻀﻋا تﻼﻳﺎﻤﺗ رﻮﻀـﺣ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﺖﻟود
ﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ ،ﻞﺗرﺎﻛ ﻦﻳا رد ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻂـﺳﻮﺗ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ةزاﺪﻧا زا ﺶﻴ
نآ ﺎﻫ
ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ رد مﺎﺧ ﺖﻔﻧ يرﺎﺼﺤﻧا و ﻲﻌﻗاو شزرا يراﺮﻗﺮﺑ زا ﻊﻧﺎﻣ و .
ﻦﻳﺪـﺑ
و مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻪﻛ ،ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ،ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﺖـﻟود رﻮﻀـﺣ نآ ﺔﺠﻴﺘﻧ رد
هﺎـﮕﻨﺑ ضﻮـﻋ ﻪـﺑ ﺎـﻫ ﺐـﺟﻮﻣ ،ﻚـﭘوا ﻞـﺗرﺎﻛ رد ﻲﺻﻮﺼـﺧ يﺎـﻫ
ﻬﺑ هﺮ
نﺎﻳﺎﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا زا هزاﺪﻧا زا ﺶﻴﺑ يرادﺮﺑ
ﺖﻤﻴﻗ رد نآ روﺪﺻ و ﺮﻳﺬﭘ
ﻦﻴﺋﺎﭘ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻳﺎﻫ
زا ﺮﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﻗاو شزرا .
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ : JEL P28, O13, N5
.
هژاو ﺪﻴﻠﻛ :
ةﺪﻨﻨﻛردﺎـﺻ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ،ﻪﺟدﻮﺑ ،ﺖﻟود ،مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،دﺎﻬﻧ ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ
ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻣﺎﻘﻣ ،ﻲﺋاﺮﺟا ناراﺰﮔرﺎﻛ ،ﺖﻔﻧ .
1 - دﺎﺼﺘﻗا رد اﺮﮔدﺎﻬﻧ ﺖﻓﺎﻴﻫر
نﺎﻤﻫ ناﻮﻨﻋ زا ﻪﻛرﻮﻃ
» اﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺎﺼﺘﻗا «
ﻪـﺑ ،يدﺎﺼـﺘﻗا ﻞـﻴﻠﺤﺗ شور ﻦـﻳا ،ﺖـﺳاﺪﻴﭘ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ
دزادﺮﭘ . ﻒﻳﺮﻌﺗ هﺪـﺷ ﻪـﻳارا ،دﺎـﻬﻧ زا ﻲﺗوﺎـﻔﺘﻣ يﺎـﻫ
ﺖﺳا . ﺰﻧﻮﻣﺎﻛ ) 1934 ( ار دﺎﻬﻧ ،
» ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ
ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﻌﻤﺟ ي ةﺪﻨﻨﻛ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎـﻫ
يدﺮـﻓ ي «
و
» ﻟﺎﻌﻓ ﺖﻴ ﺎﻫ هﺪـﻨﻫد شﺮﺘﺴﮔ و هﺪﻨﻨﻛدازآ ،هﺪﻨﻨﻛ دوﺪﺤﻣ ﻲﻌﻤﺟ ي ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺎـﻫ
يدﺮـﻓ ي «
ﻲـﻣ ﺪـﻴﻛﺄﺗ يدﺮـﻓ رﺎـﺘﻓر ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ و ﻪﺘﺴﻧاد
ﺪـﻨﻛ . ﻦـﻠﺑو ) 1899 ( ار ﺎـﻫدﺎﻬﻧ ،
»
ﻪﺑﺮﺠﺗ و رﺎﻜﻓا ،تادﺎﻋ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ
نﺎﻣز زا هرود ﺮﻫ رد داﺮﻓا مﻮﻤﻋ لﻮﺒﻗ درﻮﻣ يﺎﻫ
« ﻒﻳﺮﻌﺗ ،
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
رﺎﻌﺗ ﻦﻳا يود ﺮﻫ ،ترﻮﭙﻧواد
ﻲـﻣ رﺎـﻛ ﻪـﺑ دﺎﻬﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ار ﻒﻳ
و دﺮـﻴﮔ
ار دﺎﻬﻧ
»
مﻮـﻤﻋ لﻮـﺒﻗ درﻮـﻣ رادﺮﻛ و ﺮﻜﻔﺗ ةﻮﻴﺷ ﻲﻋﻮﻧ و ﺪﻳﺎﻘﻋ و ﺎﻫرﺎﺘﻓر رد ﺮﻈﻧ عﺎﻤﺟا
« ،
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ
ﺪﻨﻛ .
ﻲﻣ ،ﻢﻬﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﺖﻨـﺳ ،ﺐﻫﺬـﻣ ﻪـﺑ ناﻮﺗ
،ﻲـﺳﺎﺳا ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ،ﺎـﻫ
تﺎﻴﻟﺎﻣ و ﺖﺛارو و ثرا ،ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ دﺮﻛ هرﺎﺷا ،يﺮﻴﮔ
.
ﻗا
ترﻮـﺻ ﺪﺿﺮﺑ بﻼﻘﻧا ﻚﻳ زا ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،اﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺎﺼﺘ
دﺎﺼـﺘﻗا ﻢـﻠﻋ رد ﻲـﻳاﺮﮔ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ
دﻮﺷ .
هﺪـﻋ ﻂـﺳﻮﺗ و لوا ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﮓـﻨﺟ زا ﺲﭘ ،بﻼﻘﻧا ﻦﻳا ناﺪﻨﻤﺸـﻳﺪﻧا زا يا
هزﻮﻣآ ﺪﺿﺮﺑ ،ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ناﻮﺟ
ﺖﻨﺳ و ﺎﻫ
ﺰﻴﻧ و ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ زور نآ مﻮﺳﺮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ ﻲﺑﻼﻘﻧا
ﺮﮕﻳد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ عﻮﻗو ﻪﺑ نﺎﻣز ﻢﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺦﻳرﺎﺗ و قﻮﻘﺣ ،ﻪﻠﻤﺟ زا ،
ﺖﺳﻮﻴﭘ ) ،ﻞﮕﻴﭙﺷا 1971
.(
ترﻮﺻ زا رﻮﻈﻨﻣ
ةﻮﻴـﺷ ﻪـﺑ ﻦﺘﺧادﺮـﭘ ،دﺎﺼـﺘﻗا ﻢـﻠﻋ رد ﻲﻳاﺮﮔ
ﺖﺳا ﻲﺳﺎﻴﻗ لﻻﺪﺘﺳا .
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻪـﺟﻮﺗ و ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ و داﺮـﻓا زا غرﺎﻓ ،ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ يزﺎﺳ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يﺎﺘﺴﻳا لدﺎﻌﺗ ﻪﺑ هزاﺪﻧا زا ﺶﻴﺑ
ﻴﺑﻮﻠﻄﻣ رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يا ﺖ
فﺮﺼﻣ ياﺮﮔ و هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﮔﮋﻳو ،ﻊﻳزﻮﺗ رد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﻳﺮﻈﻧ
ﻲـﻣ ﻞﻴﻜﺸـﺗ ار ﻲﺘﻨـﺳ دﺎﺼـﺘﻗا ﻲﻠـﺻا يﺎـﻫ
ﺪـﻨﻫد .
نآ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻦﻤﺿ ،نﺎﻳاﺮﮔدﺎﻬﻧ
ﻲﺳﺎﻨﺷ شور ﻪﻛ ﺢﻴـﺿﻮﺗ و ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﻪـﺑ ردﺎﻗ ،دﺎﺼﺘﻗا ﻲﺘﻨﺳ
هﻮﺟو ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺖﺴﻴﻧ يدﺎﺼﺘﻗا رﺎﻛ و زﺎﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ هﻮﺟو
ﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا ﺔﻨﻳدﺎﻬﻧ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ
.
ﻦﻟاو ةﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ )
1996 ( ﻪﺘـﺳﺎﺧﺮﺑ ،اﺮﮔدﺎﻬﻧ يﺮﻜﻓ ﺐﺘﻜﻣ ﺔﻧﻮﮔ بﻼﻘﻧا ﺮﻜﻔﺗ هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ،
ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺮﻜﻓ ﻂﺧ ﻪﺳ زا :
1 - ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺐﺘﻜﻣ
ﻊﻤﺟ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ و نﺎﻤﻟآ
هداد و ﻖﻳﺎﻘﺣ يروا
ﻲﺳرﺮﺑ و ﺎﻫ نآ
ﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻞﻜﺷ ﻲﺨﻳرﺎﺗ
د ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﻨﻫذ تﺎﻳﺮﻈﻧ يﺎﺟ ﻪﺑ ،نﺎﻧآ يﺮﻴﮔ هدا
ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ ﺎﻫ
يا
لﺪﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد و دﺮﺠﻣ ﺎﺘﺴﻳا يﺎﻫ
2 - ﻔﺴﻠﻓ ﺔ ﻪﺠﻴﺘﻧ هﺪﻳﺪﭘ ﻪﻛ نآ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ياﺮﮔ زﺎـﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺪﻳﺎﺑ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻜﻣ و ﻲﻧﺎﻣز ﻂﻳاﺮﺷ رد ،داﺮﻓا نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور و رﺎﻛ و نآ
ﺎﻫ دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ .
3 -
ﻪﺘﺷﻮﻧ و رﺎﺛآ
ﺮـﻴﻏ و ﻲـﻨﻳوراد ﻲﻠﻣﺎـﻜﺗ ﻲﮔﮋﻳو ﺔﻨﻴﻣز رد ﻦﻠﺑو يﺎﻫ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ
و ،داﺮـﻓا مﻮـﻤﻋ لﻮـﺒﻗ درﻮـﻣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺖﺧﺎﻨﺷ موﺰﻟ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺎﻫدﺎﻬﻧ نآ
ﺎﻫ ) ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻧ و نآ
ﺎﻫ .(
ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد مﻮـﺳﺮﻣ يﺎـﻫروﺎﺑ فﻼـﺧ ﻲﻳﺎـﻫروﺎﺑ ﻞﻣﺎـﺷ اﺮﮔدﺎـﻬﻧ دﺎﺼﺘﻗا ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا .
ﻪﺘﻜﻧ
ﮔﺪﻧروآﺪﻳﺪﭘ ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ ﻪﻛ يا ،دراد راﺮـﻗ نآ يزوﺮـﻣا نﺎﻌﻓاﺪـﻣ و نﺎ
ﺖﺳا دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ﻲﮔﮋﻳو .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ
ﻚـﻳ زا ،يدﺎﺼﺘﻗا ي
ﺖـﺤﺗ ﻮـﺳ
ار يدﺎـﻬﻧ ﻂﻴـﺤﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،دﻮﺧ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و ﺪﻧراد راﺮﻗ دﻮﺧ زوﺮﺑ يدﺎﻬﻧ ﻂﻴﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ
ﺪﻨﻫد .
ﻗا نﻻﺎـﻌﻓ رﺎـﺘﻓر و ﺎـﻫدﺎﻬﻧ نﺎـﻴﻣ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨـﻛ ﻦﻳا ،يدﺎﺼـﺘ
ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﺖﺳا ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ ي .
ﻦـﻳا زا
هر زا دﺎﺼـﺘﻗا ﻢـﻠﻋ ﻪـﻛ ،ﺖـﺳا يروﺮـﺿ ،ور ﻲﻠﻣﺎـﻜﺗ ﻲﺘﻓﺎـﻳ
ﺪﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
2 - ﻃ لﺪﻣ ﻲﺣاﺮ
ﻞﻜﺷ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ زا ﻲﻨﻴﻴﺒﺗ ﺔﻳارا ﻲﭘ رد ،ﺪﻳﺪﺟ ياﺮﮔدﺎﻬﻧ دﺎﺼﺘﻗا ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﺋﺎﻫدﺎﻬﻧ يﺮﻴﮔ
ـﻈﺘﻨﻣ ﺮـﻴﻏ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻲﺋﻼﻘﻋ رﺎﺘﻓر لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺖﻟود ﺎﻳ هﺎﮕﻨﺑ ﺐـﻟﺎﻗ رد ،هﺮ
ﻞﻣﺎﻌﺗ ضﺮﻓ و ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ شور ﻖﻠﻄﻣ ﻲﺋاﺮﮔدﺮﻓ ﻲﻋﻮﻧ زا ،هار ﻦﻳا رد و ﺖﺳا داﺮﻓا نﺎﻴﻣ يﺎﻫ
ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ )
دوﺪﺤﻣ ( ﻲﻣ هﺮﻬﺑ دﺮﻴﮔ . ياﺮـﺑ ضوﺮﻔﻣ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻊﺑاﻮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،هﻮﻴﺷ ﻦﻳا رد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣﻮﻤﻋ ةﺪﻋﺎﻗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،داﺮﻓا رﺎﺘﻓر زا يزﺎﺳﻮﮕﻟا .
رد مﻮﺳﺮﻣ لاور
هر ﻓﺎﻳ ﻪـﻛ ﻲﺼـﺨﺸﻣ ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑﺎـﺗ ﺢﻳﺮﺼـﺗ ﻪـﺑ اﺪـﺘﺑا ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﺖ
نﺎﻳﺎﻤﻧ
ﻢﻴﻤﺼﺗ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﺮﮔ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔ
دﻮﺷ .
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ نآ زا ﺲﭘ
ﻊﺑﺎـﺗ يزﺎﺳ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺎﻫ
دﺮﻴﮔ .
نﻮﺴﻣﺎﻴﻠﻳو ﻦﻴﻴﺒﺗ رد )
2000 ( رﺎـﻬﭼ ،يدﺎﺼـﺘﻗا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻚﻳ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ زا ﺢﻄـﺳ
ﻒــﻠﺘﺨﻣ )
ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﺎــﻳ ترﺎــﻈﻧ ،يدﺎــﻬﻧ ﻂﻴــﺤﻣ ،ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا نﺎــﻴﻨﺑ يﺎــﻫ
دﺎﺼــﺘﻗا و يدﺎــﻬﻧ
ﻲﻜﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ (
ﻲﻣ ﺢﻳﺮﺸﺗ ،
ﺪﻧﻮﺷ . مﺎـﺧ ﺖﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻲﺘﻴﻜﻟﺎﻣ ﻢﻳژر ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ﻲـﻣ ﺺﺨﺸـﻣ ار يدﺎـﻬﻧ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﻳ مود ﺢﻄﺳ ،ناﺮﻳا رد ﺪـﻨﻛ
. ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ ﺖـﻴﻤﻛﺎﺣ
) ﻲﺘﻟود (
د ﺖـﻟود رﺎـﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ راﺮـﻗ ﺮﻈﻧﺪـﻣ ار ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ ﻦﻴـﻨﭼ ر
ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺮـﺑ ﺮﻇﺎـﻧ ﻲﺗرﺎـﻈﻧ رﺎـﻛ و زﺎـﺳ ،ترﺎﻈﻧ و يدﺎﻬﻧ تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ مﻮﺳ ﺢﻄﺳ رد
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻪﺟدﻮﺑ يﺎﻫ
ﺖﻟود ﻞﺧاد رد يا )
ﺖﻣﻮﻜﺣ (
ﻲﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،
دﻮﺷ . ،مرﺎﻬﭼ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ،ﺰﻴﻧ ﻲﻜﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ دﺎﺼﺘﻗا ﺢﻄﺳ رد ﺎﻳ
يزﺎﺳ ﺖـﻟود رﺎﺘﻓر ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺎﻫ حﺮـﻄﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ . هﺮﻬﺑ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺖﻟود رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و قﻮﻓ دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرادﺮﺑ
ﻲﻣ شﻼﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ،دﻮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد مﺎﺧ ﺖﻔﻧ
لﺪـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪـﻛ دﻮـﺷ يﺎـﻫ
ﻪﺘﺷﻮﻧ و رﺎﺛآ رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ يرﺎﺘﻓر
ﻲـﻳاﺮﺟا راﺰﮔرﺎﻛ ةرﺎﺑرد ﺖﻟود تﺎﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ مﻮﺳﺮﻣ يﺎﻫ
مﺎﻘﻣ و ناﺮﻳا رد ﺖﻟود دﺎﻬﻧ رﺎﺘﻓر ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺔﻨﻴﻣز ،ﻲﺘﻟود ﻲﺳﺎﻴﺳ )
يرادﺮـﺑ هﺮﻬﺑ صﻮﺼﺧ رد
ﻲﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا (
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،
دﻮـﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ،نآ يرﺎﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫ .
،لﻻﺪﺘـﺳا يﺎـﻨﺒﻣ
هﺰـﻴﮕﻧا ﻞـﻴﻠﺤﺗ سﺎـﺳاﺮﺑ ﺖـﻟود دﺎـﻬﻧ رﺎـﺘﻓر ﻦﻴـﻴﺒﺗ و دﺎـﻬﻧ ﻪﺑ دﺮﻓ يﻮﺳ زا ﺖﻛﺮﺣ
و ﺎـﻫ
ﺸﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻣﺎﻘﻣ و ناراﺰﮔرﺎﻛ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ
ﺖﺳا نآ ةﺪﻨﻫد ﻞﻴﻜ .
ﺖـﻟود دﺎﻬﻧ ﺎﺑ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
ﻊﺑﺎـﺗ ندﻮـﻤﻧ بﻮﺴـﻨﻣ ﺎـﺑ و هﺪـﺷ درﻮـﺧﺮﺑ صﺎـﺧ تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ ياراد ﺖـﻴﻠﻛ ﻚﻳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
هﺰﻴﮕﻧا سﺎﺳاﺮﺑ ،نآ ﻪﺑ ﻲﺘﻴﺑﻮﻠﻄﻣ
ﻪﺼﺧﺎﺷ و ﺎﻫ
ياﺮـﺑ مزﻻ ﺔـﻨﻴﻣز ،نآ ياﺰـﺟا يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺎﻴﻬﻣ ،لﺪﻣ ﻪﺑ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺒﻨﻣ ندﺮﻛ دراو دﻮﺷ
. ﻦﻳا رد اﺮﻓ لﺪﻣ زا ،ﺎﺟ ،رﺎﻛ ـ ﺖﻏ
هر زا هﺪﻧﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ رﺎﺛآ رد نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ
ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮـﻘﺣ ﺖﻓﺎﻳ )
،ﻲﻜﺴـﻨﻴﭽﻴﭼ 1994
؛
،ﮓﻧﻻ 1994 و 2000 (
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ،ﺖﺳا مﻮﺳﺮﻣ ،
ﺖـﻟود دﺎـﻬﻧ تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﻊﺑﺎﺗ يﺎﻫ
ﻲــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا دﻮــﺷ
. ﺖﻳوﺪــﺤﻣ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ ،ﺲﭙــﺳ ﻞــﻴﺒﻗ زا ،ﺖــﻟود يدﺮــﻜﻠﻤﻋ يﺎــﻫ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ
و ﺖﻔﻧ ﺶﺨﺑ ﻲﻨﻓ يﺎﻫ ...
ـ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ياﺮـﺑ ﺖـﻟود دﺎـﻬﻧ ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ يزﺎﺳ
ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻦﻴﻴﺒﺗ )
ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﻂﺳﻮﺗ (
نﻮـﻣزآ ياﺮـﺑ يرﺎـﻴﻌﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ،
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ،ﺖﻟود دﺎﻬﻧ ياﺮﺑ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ يرﺎﺘﻓر تﺎﻴﺿﺮﻓ
دﺮﻴﮔ . هﺮـﻬﺑ ﺎﺑ زا يﺮـﻴﮔ
ﻚﻴﻨﻜﺗ
ﻲـﻣ يرﺎـﻣآ درواﺮـﺑ ناﺮـﻳا مﺎـﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ دﻮـﺷ
. رد
رازﺎﺑ رد ﻲﺿوﺮﻔﻣ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ ناﺮﻳا ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ
ﺖﻤﻴﻗ يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ،ﺖﻔﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ
ﻲﻣ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ياﺮﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﻳﺎﻫ
تﺎﺟﺎﺘﻨﺘـﺳا ،دﻮـﺷ
ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﻠﺻا تﺎﻴﺿﺮﻓ ﻢﻘﺳ و ﺖﺤﺻ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ مزﻻ ﻲﻣ ﺪﻨﻳآ . رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ
ﺖﻟود ﻮﺳ ﻚﻳ زا ،ناﺮﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ يا
هدﻮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧا
ةدوﺪـﺤﻣ رد ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ،ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و
ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻦﻴﻣﺄﺗ ياﺮﺑ و هدﻮﺑ ﺎﻫ
ﺮﻴﻏ ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ﻞﻬﺳ ﻲﻟﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ
رد ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا روﺪﺻ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫﺪﻣارد زا
ﻪﺘـﺷاﺪﻧ راﺮﻗ نﺎﻧآ رﺎﻴﺘﺧا ﺪـﻧا
. ﻂﻴـﺤﻣ ﻦﻴـﻨﭼ
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ مزﻻ ﺔﻨﻴﻣز ،يدﺎﻬﻧ
ﺖﻣﻮﻜﺣ يرادﺮﺑ
نﺎﻳﺎﭘ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺎﻫ
ﺖـﻔﻧ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،ﺮﻳﺬـﭘ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻦﻴﻣﺄﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ار مﺎﺧ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد يﺎﻫ .
ﻦـﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺖﻟود رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻠﺧاد يدﺎﻬﻧ تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ ﻪﻛ ﺪﺳر
هﺮﻬﺑ ناﺰﻴﻣ ،ﺎﻫ زا يرادﺮـﺑ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻲﻣ و ﺪﻨﻛ
ﻲـﻠﻋ اﺮﭼ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﺰﻴﻧ لاﺆﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻢـﻏر
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻦﻴﻣﺄﺗ
هﺮﻬﺑ ﻞﺤﻣ زا ﻪﻌﺳﻮﺗ فاﺰﮔ يﺎﻫ
نﺎﻳﺎﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ شوﺮﻓ و يرادﺮﺑ
رد ،ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﺮﻳﺬﭘ
ﻢﻫ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻨﺘﻓﺎﻴﻧ ﺖﺳد و ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﺖﺳد ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻨﭼ
ﺪﺳر .
ﻦﻳا زا ﻲﻣ ،ور ﻪﻛ دﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ناﻮﺗ :
» ﻲﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ هﺮﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ ،ناﺮﻳا رد
،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا زا هزاﺪﻧا زا ﺶﻴﺑ يرادﺮﺑ
ﺮﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ يراﺮﻗﺮﺑ ﻲﺿﺮﻓ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نآ
ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ ،
« .
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺘﻧ ﺮﮔا
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ،دﺮﻛ در ار يا
ﺰـﻴﻧ ار يﺮـﮕﻳد ﺔﻴـﺿﺮﻓ ناﻮﺗ
ﺮﻄﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ ح :
»
هﺮﻬﺑ ﻲﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ روﺪﺻ ﺐﺟﻮﻣ ،ﻲﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ
هﺪﺷ يرادﺮﺑ
ﺖﻤﻴﻗ رد ﻲﻳﺎﻫ ﻢﻛ ﺮﺗ ﻲﻌﻗاو شزرا زا نآ
ﺎﻫ ) ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ يراﺮـﻗﺮﺑ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﻲـﺿﺮﻓ ﺖـﻤﻴﻗ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ (
ﺖﺳا هﺪﺷ ،
« .
ﻲﻧﺎـﺒﻣ و ﻲـﺳﺎﻨﺷ شور بﻮﭼرﺎﭼ ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ فﺪﻫ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﺪﻳآ ﻢﻫاﺮﻓ ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا رد تﺎﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا نﻮﻣزآ نﺎﻜﻣا ،ﺐﺳﺎﻨﻣ و مزﻻ يﺮﻈﻧ .
2 - 1 - ﺖﻟود ﻲﺋاﺮﺟا راﺰﮔرﺎﻛ يرﺎﺘﻓر ضوﺮﻓ
ﻢﻴﻤﻌﺗ لﺪﻣ رد
هﮋـﻧﻼﺑ و ﻪـﺋﻮﮕﻴﻣ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﻛ ،ﻦﻧﺎـﻛﺰﻴﻧ ﺔﺘﻓﺎﻳ )
1974 ( ،ﺖـﻓﺎﻳ ﻢﻴـﻤﻌﺗ
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻲﭘ رد تاﺮﻛورﻮﺑ
ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻓﺪﻫ يزﺎﺳ
»
ﻪـﺟدﻮﺑ دازﺎـﻣ «
) نﺎـﻴﻣ توﺎـﻔﺗ
دﻮﺑ
يو ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﻨﻳﺰﻫ ﻞﻗاﺪﺣ و تاﺮﻛورﻮﺑ ﻞﻛ ﺔﺟ (
ﻲﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ ،
دﻮﺷ . نآ ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮔ
ﻦﻧﺎﻛﺰﻴﻧ ) 1975 ( ﻲﻣ ﺎﻣا ،ﺪﻧدﺮﻛ بﺎﺨﺘﻧا ﺢﻴﺤﺻ ار ﺖﻬﺟ هﮋﻧﻼﺑ و ﻪﺋﻮﮕﻴﻣ ،ﺪﻳﻮﮔ نآ
ﺎﻫ ﺰـﻴﻧ
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﺢﻳﺮﺻ لﺪﻣ ﻚﻳ ﻖﻳﺮﻃ زا ار تاﺮﻛورﻮﺑ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ رد ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ يزﺎـﺳ
ﻨﻛ جاﺮﺨﺘﺳا ،يدﺎﻬﻧ صﺎﺧ ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﻨ
. ﺎـﺑ تاﺮﻛورﻮـﺑ ﻚﻳ ،رﻮﺑﺰﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﻊﻓر رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يو
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ار ﺮﻳز ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑﺎﺗ دﺮﻴﮔ
:
) 1
( )
y،، (u U=
نآ رد ﻪﻛ
و تاﺮﻛورﻮﺑ ﺪﻨﺴﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻣارد لﺎﺣ شزرا ،y
ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﻟﻮﭘﺮﻴﻏ يﺎﻳاﺰﻣ ،P
ﺖﺳا يو مﺎﻘﻣ زا .
تاﺮﻛورﻮـﺑ ياﺮـﺑ ،ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﻚﻳﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺢﻳﺮﺼﺗ رد
ﺨﻣ يﺎـﻫ ،ﻒـﻠﺘ
ﻲﻣ
ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ناﻮﺗ .
تاﺮﻛورﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻂﻳاﺮﺷ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور
ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺋاﺮﺟا ﺪﺣاو دﺮﻜﻠﻤﻋ و
»
شادﺎـﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ
«
هوﺮـﮔ ﻪـﻛ ،
ار نآ ﻲﺘﻣﻮـﻜﺣ ﺮﻇﺎـﻧ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧﻮﺷ .
شادﺎﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻴﻨﭼ ﻚـﻳ يﺎﻫاﺪﻳﺪﻧﺎﻛ ﺔﻤﻫ ياﺮﺑ ،ﻲﻫد
ﺮﮔا ،دراد دﻮﺟو صﺎﺧ ﺖﺴﭘ
ﺖﺴﭘ ياﺮﺑ ﻪﭼ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
شادﺎـﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﺷ
:
) 2
( ) (
(Q،B C)
y
Y= −
) 3
( )
((
Q، B C)
p
P= −
ﻪﻛ
،ﻲﺋاﺮﺟا ﺪﺣاو لﻮﺼﺤﻣ راﺪﻘﻣ ،Q
ﻪﺟدﻮﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ،B
ﻲﺘﻟود ﺮﻇﺎﻧ هوﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يا
ﻲﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ
،دﻮﺷ C
ﻳﺰﻫ ﻞﻗاﺪﺣ ، و ﻲـﺋاﺮﺟا ﺪﺣاو لﻮﺼﺤﻣ ﺔﻳارا و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﻨ
C B− دازﺎـﻣ ،
ﺖﺳا ﻲﺋاﺮﺟا ﺪﺣاو ﺔﺟدﻮﺑ .
تﻻدﺎﻌﻣ ﻲﻠﻛ رﺎﺘﺧﺎﺳ 1
ﺎﺗ 3 هﺎـﮕﻨﺑ عﻮـﻧ ﺮﻫ رد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ،
ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ يدﺎﺼﺘﻗا .
ﻲﺋاﺮﺟا ﺪﺣاو ﺔﺟدﻮﺑ دازﺎﻣ
(
B−C)
آ لﻮﺼﺤﻣ راﺪﻘﻣ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ، ن
ﺖﺳا ﺪﺣاو :
) 4
( )
Q ( f B=) 5
( )
Q ( g C=) 6
( )
Q ( h C B− =ﺔﻄﺑار ندﺮﻛ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎﺑ )
6 ( ﺔﻄﺑار رد )
1 ( ﻲﻌﺑﺎـﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ تاﺮﻛورﻮﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑﺎﺗ ،
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﺋاﺮﺟا ﺪﺣاو ﺪﻴﻟﻮﺗ راﺪﻘﻣ زا :
) 7
( )
Q ( u U =
يﺮﮕﻳد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻣا
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ
دﺮﻛ ﺢﻳﺮﺼﺗ ار ﻊﺑﺎﺗ ﻦﻳا ناﻮﺗ .
ﻲﻣ ﺔـﻄﺑار زا ناﻮﺗ )
4 ( ﻊﺑﺎـﺗ ،
ﻊﺑﺎﺗ سﻮﻜﻌﻣ ﺎﻳ و f
ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ،ﺮﮕﻳد
( )
B f Q= −1 ضوﺮـﻓ ﻲﻀـﻌﺑ يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ طوﺮﺸﻣ اردﺮﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ،ﻲﺿﺎﻳر ًﺎﻓﺮﺻ :
) 8
( ) ( )
B h B ( Q =f
−1 =
ﻊﺑاﻮﺗ و ،C
C B− ، ،P Y
،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و زا ﻲﻌﺑاﻮـﺗ ترﻮـﺻ ﻪﺑ ار U
راﺪـﻘﻣ ﺎـﻳ B
دﺮﻛ نﺎﻴﺑ ،ﻲﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد ﺔﺟدﻮﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ :
) 9
( )
Q g[
f( )
B]
g[
h( )
B]
k( )
B ( gC= = −1 = =
) 10
( )
B m( )
B ( kB C
B− = − =
) 11
( ) ( )
([
h B،m B]
p( )
Bp
P= = ~
) 12
( ) ( )
([
h B،m B]
y( )
By
Y = =~
) 13
( ) ( )
([
y B، p B]
u( )
B uU = ~ ~ =~
ﻲﻣ ار قﻮﻓ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،يرﺎﺘﻓر مﻮﻬﻔﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻳا ناﻮﺗ
رد ًﺎﺗﺪـﻋﺎﻗ ﻪـﻛ ،دﺮـﻛ ﺮـﻴﺒﻌﺗ ﻪـﻧﻮﮔ
هﺎﮕﺘﺳد ﺔﺟدﻮﺑ ﺖﺳاﻮﺧرد ﺔﻳارا نﺎﻣز ا
ﻲـﻳاﺮﺟا راﺰﮔرﺎـﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺘﻟود ﻲﻳاﺮﺟ )
ﺮـﻳزو ًﻼﺜـﻣ
ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ (
ﻮﺼﺗ مﺎﮕﻨﻫ رد ﺲﭙﺳ و ﺮﻇﺎـﻧ تﺎـﻣﺎﻘﻣ ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺔـﺟدﻮﺑ ﺐـﻟﺎﻗ رد نآ ﺐﻳ
ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ )
ﻢﻴﻤﺼﺗ هوﺮﮔ ﺮﻫ ﺎﻳ و ﺲﻠﺠﻣ ًﻼﺜﻣ ﺮﮕﻳد ةﺪﻧﺮﻴﮔ
( نآ ،
ﻲـﻣ راﺮـﻗ كﻼﻣ ﻪﭼ
،دﺮـﻴﮔ
لﻮﺼـﺤﻣ زا ﻲﻨﻴﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﺔﻳارا ياﺮﺑ هﺎﮕﺘﺳد نآ زﺎﻴﻧدرﻮﻣ ﺔﺟدﻮﺑ ناﺰﻴﻣ )
و شزﻮـﻣآ ًﻼﺜـﻣ
شوﺮﭘ ( ﺖﺳا . تارﺎﺒﺘﻋا يﺎﻄﻋا مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ و ﻞﻤﻋ رد ﺎﻣا )
ﻖـﻳﺮﻃ ﻪـﺑ و ﻪـﻳارا مﺎـﮕﻨﻫ ،ﻲـﻟوا
ﻪﺟدﻮﺑ ﺖﺳاﻮﺧرد (
ﻚﻳ ﺖﺧادﺮﭘ مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ، ﺪـﻧور و ﻲـﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ تارﺎﺒﺘﻋا ةرﺎﺑ
ﻚﻳ ﻲﻃ رد تارﺎﺒﺘﻋا يﺎﻄﻋا ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﻲﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد لﻮﺼﺤﻣ ﺢﻄﺳ ،ﻞﻤﻋ رد ،ﻲﻟﺎﻣ لﺎﺳ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ رﻮﺑﺰﻣ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ هﺪﺷ ﺖﺧادﺮﭘ تارﺎﺒﺘﻋا راﺪﻘﻣ ﻊﺑﺎﺗ ،نﺎﻣز زا ﻪﻈﺤﻟ ﺮﻫ رد .
ﻲﻣ ،ﺲﭘ تﺎـﺤﻴﺟﺮﺗ ﻊﺑﺎـﺗ رد بﻮـﻠﻄﻣ ﻲﻳﻻﺎﻛ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻲﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد ﺔﺟدﻮﺑ ناﻮﺗ
ﻦﻳا و داد راﺮﻗ تاﺮﻛورﻮﺑ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد ﺔﺟدﻮﺑ راﺪﻘﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ،ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻧﻮﮔ
ﻲﻣ راﺮﻗ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد ﺖﻟود راﺰﮔرﺎﻛ ﻲﻳاﺮﺟا تاﺮﻛورﻮﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ
دﺮﻴﮔ ) ﻪـﻛ اﺮﭼ
ﻲﻟﻮﭘ يﺎﻳاﺰﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد ﺔﺟدﻮﺑ راﺪﻘﻣ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ ﺰﻴﻧ يو ﻲﻟﻮﭘﺮﻴﻏ و
ﺖﺳوا عﻮﺒﺘﻣ .(
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر
،ﻢﻴﻘﺘﺴـﻣﺮﻴﻏ رﻮـﻃ ﻪﺑ و ﻞﻤﻋ رد ناﻮﺗ
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار تاﺮﻛورﻮﺑ شﻼـﺗ و دﺮـﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ دﻮﺧ ﻲﻳاﺮﺟا هﺎﮕﺘﺳد ﺔﺟدﻮﺑ هاﻮﺧ
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ياﺮﺑ وا يرﺎﺘﻓر ضﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ار ﻪﺟدﻮﺑ يزﺎﺳ
داد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ .
2 - 2 - ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻲﺳﺎﻴﺳ مﺎﻘﻣ يرﺎﺘﻓر ضوﺮﻓ )
ﺐﻳﻮﺼﺗ و ناﺮﻇﺎﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
(
نﺎــﻤﻫ هﺰــﻴﮕﻧا ةرﺎــﺑرد هﺎﮔﺪــﻳد ود ،ﺪــﻣآ ﺖــﻟود تﺎــﻳﺮﻈﻧ رد ﻪــﻛ ﻪــﻧﻮﮔ يرﺎــﺘﻓر يﺎــﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺖﺳا جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ،ناراﺪﻣ :
ﻪﺑ ﻲﻜﻳ ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻳ و يأر ﺮﺜﻛاﺪﺣ ندروآ ﺖﺳد
ﺎﺨﺘﻧا يزوﺮﻴﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ارآ رد ﻲﺒﺴﻧ لﺎﻤﻋا رد ﻖﻴﻓﻮﺗ ،يﺮﮕﻳد و ﻲﺗﺎﺑ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﺎـﻫ
ﻪـﻛ ﻲﻳ
ﺖﺳﺎﻴﺳ راﺪﻣ نآ ﺎـﻫ
ﻲـﻣ ﺢﺟﺮـﻣ ار
ﺪـﻧاد . ﻲـﺑﺮﺠﺗ ﺪﻫاﻮـﺷ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ )
،ﺎـﻨﻳرﻮﻴﻓ 1973
؛
،نﻮﺴﺗﺮﺑور 1976
،گﺮﺴﺒﻨﻴﮔ ؛ 1976
( و ﺎﺑ مدﺮـﻣ ﺔـﻌﻣﺎﺟ ﻚـﻳ رد ﻪـﻛ نآ ﻦﺘﺷاد ﺮﻈﻧ رد
ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ و دﺪﻌﺘﻣ و عﻮﻨﺘﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ باﺰﺣا ﺪﻗﺎﻓ رﻻﺎﺳ )
ﺰـﺣا ﻲـﺳﺎﻴﺳ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺪـﻨﻧﺎﻣ رد با
ناﺮﻳا ( ياﺮﺟا ﻖﻳﺮﻃ زا ﺰﺟ ﻪﺑ ﻲﺗﺎﺑﺎﺨﺘﻧا يزوﺮﻴﭘ ، ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺎﻫ راﺪـﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ ﻲﻳ نآ
ﺎـﻫ ار
ﻲﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ و دﻮﺧ حﻼﺻ ﻪﺑ
ﻲﻣ ،ﺖﺴﻴﻧ لﺮﺘﻨﻛ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻓﺪﻫ ،ﺪﻧاد رد ﻪـﻛ ار مود هﺎﮔﺪﻳد ناﻮﺗ
ﺖﺳﺎﻴﺳ فﺪﻫ نآ
لﺎﻤﻋا ناراﺪﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺎﻫ
ﺪﻳﺰﮔﺮﺑ ،ﺖﺳا ﺢﺟﺮﻣ ي .
ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد
لﺎـﺣ رد يا
ﻢﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ
،ناﺮﻳا نﻮﭼ ﻞﻜـﺷ ﻞـﻣﺎﻛ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ياﺮـﺑ مزﻻ يﺎـﻫﺎﻨﺑﺮﻳز نﺎﻛﺎﻤﻛ ﻪﻛ
ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ و ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﻜﻓ ﻪـﺑ ﻪﻛ ،ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ نﺎﺤﻠﺼﻣ نﺪﻣآ رﺎﻛ ﺮﺳ ﺮﺑ ضﺮﻓ ﺎﺑ ،ﺪﻧا
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ،ﺪﻧارﻮﺸﻛ ﻲﻧادﺎﺑآ
ﻲﻤﻧ ،راﺪﻣ
و مزﻻ يﺎـﻫﺎﻨﺑﺮﻳز دﺎـﺠﻳا ﺰﺟ يﺰﻴﭼ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ مدﺮﻣ ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﻪﻴﻟوا ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻊﻓر .
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﻦﻴﺸـﻧﺎﺟ هﺎﮔﺪـﻳد و ماﺪﻗا ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ
ﻞﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻞﺴﻧ ندﺮﻛ ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ و ﺪﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺸﻛ ﻲﺗآ يﺎﻫ
ندﺮـﻛ ﻞـﻴﻤﺤﺗ و ﻲـﻠﻌﻓ يﺎـﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ار نﺎﻧآ ﺮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ )
هﺪـﻨﻳآ هﺎﻓر فﺪﻫ ﺎﺑ ﻲﻠﻌﻓ ﺮﻘﻓ شﺮﻳﺬﭘ (
ﻪـﺑ ،
ﻞﺴﻧ يأر نداد ﺖﺳد زا ﻞﻴﻟد
ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻫ )
اﺮﻓ و هدﺮﺘﺴﮔ باﺰﺣا دﻮﺟو مﺪﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺮـﻴﮔ
( ،
ﻲﻣ يدﻮﺑﺎﻧ و ﺖﺴﻜﺷ ﻪﺑ
ﺪـﻣﺎﺠﻧا .
ﺖـﺳﺎﻴﺳ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲـﻌﻴﺒﻃ
ﻦﻴـﻨﭼ رد ﻲﺘﻣﻮـﻜﺣ راﺪـﻣ
هدﺎﺳ ،ﻲﻄﻳاﺮﺷ
ار ﻞﺣ هار ﻦﻳﺮﺗ )
نﺎﻜﻣا ترﻮﺻ رد (
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ ﻦﺘـﺷادﺮﺑ ور ﺶﻴﭘ زا ، يﺎـﻫ
ﻪﺟدﻮﺑ هﺎﺗﻮﻛ فاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ ﻊﻧﺎﻣ يا ﺪﻧاﺪﺑ ﺶﻳﻮﺧ ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺪﻣ
. ةﮋـﻳو ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا
ﻲﻧادﺎــﺑآ و ناﺮــﻤﻋ ًﻻوا ﻪــﻛ ،ناﺮــﻳا زا مدﺮــﻣ ﺔــﻴﻟوا يﺎــﻫزﺎﻴﻧ ﻊــﻓر و رﻮﺸــﻛ ﺔــﺒﻧﺎﺟ ﻪــﻤﻫ
ﺖﻳﻮﻟوا
ناﺮـﮔ ﻊـﺒﻨﻣ ًﺎﻴﻧﺎﺛ و ﺖﺳﺎﻫ
ﺖﻟﻮﻬـﺳ ﻪـﺑ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ نﻮـﭼ ﻲﻳﺎـﻬﺑ
ﻲـﻣ تﺪـﺷ ﺶﻴـﭘ زا ﺶﻴﺑ ،ﺪﻨﻛ ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺐﻴﺼﻧ ار ﻲﻓاﺰﮔ يﺎﻫﺪﻣآرد
ﺪـﺑﺎﻳ . ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ،اﺬـﻟ
ﻲﻣ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر
،ﺰـﻴﻧ ﺖـﻣﻮﻜﺣ ﻲـﺳﺎﻴﺳ راﺰﮔرﺎـﻛ ياﺮـﺑ ار رﻮﺸﻛ ﻞﻛ ﺔﺟدﻮﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ناﻮﺗ
ﻢـﻫ ﺰـﻴﻧ ار يو ﺔـﺠﻴﺘﻧ رد و دﺮﻛ ﻲﻘﻠﺗ بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻳﻻﺎﻛ ،ﺖـﻣﻮﻜﺣ ﻲـﻳاﺮﺟا راﺰﮔرﺎـﻛ نﻮـﭼ
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﺖﺴﻧاد ﻪﺟدﻮﺑ هاﻮﺧ .
ﻲﻣ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
ﻪﻨﻴﺸـﻴﺑ ياﺮـﺑ شﻼـﺗ و ﻲﻫاﻮـﺧ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ يرﺎﺘﻓر ضوﺮﻓ ناﻮﺗ
يزﺎـﺳ
و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻲﺿﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ناﺮﻳا رد ﺖﻟود نﺎﻣزﺎﺳ و رﺎﺘﺧﺎﺳ يﺎﻀﻋا واﺰﺟا ياﺮﺑ ار ﻪﺟدﻮﺑ او ﺮﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ دﺮﻛ ﻲﻘﻠﺗ ﺖﻴﻌﻗ
.
ﻢﻫ رﺎﺘﻓر ود ﺪﻨﻳاﺮﺑ
ﺖـﺤﺗ ﻪـﻛ ،ﺖـﻣﻮﻜﺣ ﻲـﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺋاﺮﺟا ناراﺰﮔرﺎﻛ ﺖﻬﺟ ﻢﻫ و ﻮﺳ
هﺮﻬﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫﺪﻣارد ﺮﻴﺛﺄﺗ
نﺎﻳﺎﭘ ﻊﺒﻨﻣ شوﺮﻓ و يرادﺮﺑ
يﺮﮕﻳد ﻚﻳ ﺮﻫ ،مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺮﻳﺬﭘ
ﻲﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺐﺟﻮﻣ و هدﺮﻛ ﻢﻜﺤﺘﺴﻣ ار
رد ﺖـﻣﻮﻜﺣ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ،ﺪﻧﻮﺷ ناﺮـﻳا
ار ﻪـﺑ
ﻴﺸﻴﺑ ﻪﻛ يدﺎﻬﻧ ﻞﻜﺷ ﻪﻨ
ارد يزﺎﺳ بﻮﻠﻄﻣ وا ياﺮﺑ ﺪﻣ
)
يروﺮـﺿ ﻪـﺘﺒﻟا و (
هدروآ رد ،ﺖـﺳا
ﺖﺳا .
3 - ﺢﻳﺮﺼﺗ اﺮﺑ و لﺪﻣ نآ درو
3 - 1 - ﻲﺿﺎﻳر لﺪﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ
ﺮﻬﺑ ﺔﻨﻴﻣز رد ناﺮﻳا ﺖﻟود رﺎﺘﻓر ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ
ه
ﻲـﻣ ،ﻲـﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرادﺮﺑ ﻚـﻳ زا ناﻮـﺗ
ﻪﻨﻴﺸـﻴﺑ لﺪـﻣ ﻚـﻳ ﺐـﻟﺎﻗ رد ار نآ و ﺖﺴـﺟ هﺮﻬﺑ ،رﺎﻛ ـ ﺖﻏاﺮﻓ لﺪﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،لﺪﻣ يزﺎـﺳ
دروآرد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ .
،ﺪـﻣارد ﺐﺴـﻛ ياﺮﺑ ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ،لﺪﻣ ﻲﻠﺻا ضﺮﻓ
ﺖـﻔﻧ ةﺮـﻴﺧذ و ﻲـﺘﻔﻧ ﺪﻣارد زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و دراد رﺎﻴﺘﺧا رد ار مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ
بﻮﻠﻄﻣ ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻦﻴﻣزﺮﻳز رد مﺎﺧ
ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا ﺶﻳاﺮﺑ ار ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳﺮﺗ .
ﻲـﻣ ،ﺖﻟود زا ﺪـﻧاﻮﺗ
دﻮﺟﻮﻣ ةﺮﻴﺧذ راﺪﻘﻣ ﻞﻛ ﺎـﻳ و ﻪﻤﻫ ،ﺖﺳوا دﻮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻪﻛ ،ناﺮﻳا رد ﺖﻔﻧ ةﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ و
هﺮﻬﺑ ار يراﺪﻘﻣ
رد هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ار نآ زا ﻲﺸﺨﺑ و ﺪﻨﻛ ﺪﻣآرد ﺐﺴﻛ فﺮﺻ و هدﺮﻛ يرادﺮﺑ
دراﺬﮔ ﻲﻗﺎﺑ هدرﻮﺨﻧ ﺖﺳد ،هﺪﻨﻳآ .
ﻦﻳا رد ،ﻊﻗاو رد ﻦﻳا ﺎﺟ
ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻪـﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ضﺮﻓ ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﺧﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺒﻧا رد ،ﻲﺘﻔﻧ نآ
ﺎﻫ
ﻳﺰﻫ نوﺪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ ﻂﻘﻓ و هﺪﺷ هﺮﻴﺧذ ﺖﺳا ﻪﻨ
ﻪـﻨﻳﺰﻫ نوﺪـﺑ و هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ نوﺪﺑ ﺖﻔﻧ ﺎﺗ ،ﺪﻨﻛ زﺎﺑ ار نآ ﺮﻴﺷ ﺖﻟود
ﺪﺳﺮﺑ شوﺮﻓ ﻪﺑ .
نآ ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد ﺲﭘ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﭼ
ﻲﻣ دوﺪﺤﻣ ار يﺮﻴﮔ
ﻞـﻛ راﺪـﻘﻣ ،ﺪـﻨﻛ
ﺖﺳا ناﺮﻳا رد مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ةﺪﺷ تﺎﺒﺛا ةﺮﻴﺧذ .
ﻲﻣ ،اﺬﻟ
ﺖﻟود ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑﺎﺗ ناﻮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار
داد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﺮﻳز :
) 14
( )
Y S ( uUg = g ,
) 15 0 (
, 〉
∂
∂
∂
∂
S U Y Ug g
نآ رد ﻪﻛ و ﺖﻟود ﻲﺘﻔﻧ ﺪﻣارد ،Y
S
هﺮﻬﺑ ﻲﺘﻔﻧ ةﺮﻴﺧذ ،
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻞﻛ زا هﺪﺸﻧ يرادﺮﺑ
هﺮﻬﺑ ﻞﺑﺎﻗ هرود ﺮﻫ رد يرادﺮﺑ )
زور ًﻼﺜﻣ ( ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬـﮔ
ﺪـﻨﺑﻮﻠﻄﻣ ﺖـﻟود ياﺮـﺑ ود ﺮـﻫ و .
رد مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ ةﺮـﻴﺧذ و ﺖـﺳا بﻮـﻠﻄﻣ ﺖـﻟود ياﺮﺑ ﻊﻄﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻌﻓ ﺪﻣآرد
ﺖـﺳا بﻮﻠﻄﻣ ،هﺪﻨﻳآ يﺎﻫﺪﻣآرد ﺐﺴﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،ﺰﻴﻧ ﻦﻴﻣزﺮﻳز .
ﻪـﺑ هﺪـﺷ دﺎـﻳ ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ
ﺖﺳا ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻳز ترﻮﺻ :
) 16
(
S S)
P ( Y = − .نآ رد ﻪﻛ
و ناﺮﻳا رد مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ةﺪﺷ تﺎﺒﺛا و دﻮﺟﻮﻣ ةﺮﻴﺧذ ﻞﻛ ،S
P ﺖـﻤﻴﻗ ، يﺎـﻫ
ﺖﺳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ةﺪﺷ هداد .
ﺪـﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﻳﺮﺼﺗ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﺘﺒﻟا ةﺮـﻴﺧذ ﻞـﻛ لدﺎـﻌﻣ ار S
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﺑ ﻪﻛ ،ناﺮﻳا رد ﻲﺘﻔﻧ ةﺪﺷ تﺎﺒﺛا و دﻮﺟﻮﻣ
،ﺖﺳا ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫ
هرود ﺮﻫ رد مﺎﺧ ﺖﻔﻧ يﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻒﻘﺳ ﻲﻨﻌﻳ )
زور رد لﺎـﺜﻣ ياﺮﺑ (
ﺖـﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ، .
ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺘﻔﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﺮﺑاﺮﺑ ،هرود ﺮﻫ رد ﺖﻟود ﻲﺘﻔﻧ ﺪﻣآرد )
ﻪـﺑ
ﻲﻨﻓ ظﺎﺤﻟ (
ﺖﺳا هرود نآ رد ﺖﻔﻧ ةﺪﺷ هداد ﺖﻤﻴﻗ رد بﺮﺿ ،هرود نآ رد .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻪﺘﺒﻟا
،مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻲﻠﺧاد فﺮﺼﻣ ﻪﺑ
ﺢﻴﺤﺻ ﺢﻳﺮﺼﺗ
ﺖﻔﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻛ راﺪﻘﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﺗ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ مﺎﺧ .
ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﻔﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ زا تاردﺎﺻ يﻻﺎﺑ ﻢﻬﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ لﺪﻣ ﻲﺣاﺮﻃ زا ﻲﻳﺎﻬﻧ
ﺮـﻣا ﻦـﻳا زا ،ﺖـﺳا ﺖـﻣﻮﻜﺣ دﺎـﻬﻧ رﺎـﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻛ ،يزﺎﺳ
فﺮﺻ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ دﻮﺷ . ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺻ ﻪﺑ ﺖﻣﻮﻜﺣ يﺮﻴﮔ
ﺖﺳا ﺮﻳز ترﻮ :
) 17
( )
Y S ( u Max Ug = ,) 18
( )
P ( YS.t.: = S-S.
قﻮﻓ لﺪﻣ زا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻲﻨﺤﻨﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ
دﺎﺼـﺘﻗا ﺚـﺣﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،
ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا ﺎﺟ و ﺎﻨﺷآ ًﻼﻣﺎﻛ يﺮﻣا ،رﺎﻛ ـ ﺖﻏاﺮﻓ لﺪﻣ رد دﺮﺧ .
ﺮﻣا ﻦﻳا ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،اﺬﻟ
ﻲﻣ ﺎﻔﺘﻛا ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ﻪﻛ ،دﻮﺷ ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ
و ﻂﻴـﺤﻣ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد نوﺪـﺑ و ﺎـﻫ
ﺐﻴﺗﺮﺗ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﻳا ﺔﻨﻴﻣز ﺶﻴﭘ يدﺎﻬﻧ
ﻲـﻣ رﺎﻈﺘﻧا ،يزﺎﺳ
ﻲـﻨﺤﻨﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ دور
يﺪـﻣارد و ﻲﻨﻴﺸـﻧﺎﺟ يﺎـﻫﺮﺛا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﺔﺿﺮﻋ
هﺪﻧﻮﺷ ﻢﺧ ﺐﻘﻋ ﻪﺑ يدﻮﻌﺻ ﻲﻨﺤﻨﻣ عﻮﻧ زا ،مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺖﻤﻴﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺷﺎﺑ 1
ﺪ . ﻲﻣ ،اﺬﻟ ناﻮـﺗ
ﻲﻨﻌﻳ ،ﻪﺿﺮﻋ ﻊﺑﺎﺗ ﻲﺘﻨﺳ مﺮﻓ نﺎﻤﻫ
( )
p f Q= درﻮـﻣ ﻲـﺿﺎﻳر يﺮـﻈﻧ مﺮـﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ اردﺮﻛ بﺎﺨﺘﻧا ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻲﻨﺤﻨﻣ رﺎﻈﺘﻧا .
نﺎﻤﻫ ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ يﺎﻀـﻓ رد ناﺮـﻳا مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ ﺔـﺿﺮﻋ ،ﺪـﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ رﻮﻃ
يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ نآ يرﺎﺘﺧﺎﺳ دﺮﻴﮔ
. هراﻮﻤﻫ ،ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ؛دراد دﻮـﺟو ﻲﻠـﺻا ﺖﻳدوﺪـﺤﻣ ود
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻲﻜﻳ
ﻪﻴﻤﻬﺳ ،يﺮﮕﻳد و مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫ
زا هﺪـﺷ ﻦﻴـﻴﻌﺗ يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
1- Backward Bending.
ﻚﭘوا يﻮﺳ .
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ
،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺣ ﻚﻳ زا ﺖﻔﻧ ﺖﻤﻴﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ،مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻨﻓ يﺎﻫ
ﻲﻣ نآ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا زا ﻊﻧﺎﻣ
ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﻴﻤﻬﺳ ،ﺰـﻴﻧ ﻚـﭘوا يﻮـﺳ زا هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﻤﻫ
ﺖﻤﻴﻗ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد و هدﻮﺑ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻬﻌﺗ هراﻮ
،ﺖـﻔﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻲﻣ دوﺪﺤﻣ و ﺺﺨﺸﻣ ار ﺎﻀﻋا ﺪﻴﻟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻤﺳر رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺬﻏﺎﻛ يور ﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ
ﺪﻨﻛ . زا
ﻦﻳا
ﻦﻳا رد ،ور
ﻦـﻳا بﻮﭼرﺎﭼ رد ار مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ةرﺎﺑرد رد ناﺮﻳا ﺖﻣﻮﻜﺣ رﺎﺘﻓر ﺪﻳﺎﺑ ﺎﺟ
داد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ،ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ود دﺮﻛ ﺮﻴﺴﻔﺗ و ه
.
3 - 2 - اﺮﺑ لﺪﻣ درو
رﺎـﺘﻓر ﻦﻴـﻴﺒﺗ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ،ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻲﻨﺤﻨﻣ دروآﺮﺑ ،فﺪﻫ ،ﺶﺨﺑ ﻦﻳا رد ﻪﺿﺮﻋ ،ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ تﺎﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺖﻟود يا
ﺖﺳا نآ سﺎﺳاﺮﺑ .
و يرﺎـﻣآ تاﺪﻫﺎﺸـﻣ زا ،ناﺮـﻳا مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ ﺔـﺿﺮﻋ ﻲـﻨﺤﻨﻣ دروآﺮـﺑ رد
هداد يﺎﻫ
ﻚﻴﻨﻜﺗ و ﺎﻫراﺰﺑا زا و ناﺮﻳا دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
دﻮﺷ .
و ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼـﺘﻗا ﻲﺘﻨـﺳ ﻲﺳﺎﻨﺷ شور زا ،ﻪﺿﺮﻋ ﻊﺑﺎﺗ يرﺎﻣآ ﻊﻳﺮﺼﺗ ياﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
لﺪﻣ زا ،صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻲﻌﻳزﻮـﺗ ﺔﻔﻗو ﺎﺑ ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔردﻮﺧ يﺎﻫ ) 1
(ARDL
حﻼﻄـﺻا رد ﺎـﻳ و
لﺪﻣ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻳﻮﭘ يﺎﻫ دﻮﺷ
.
3 - 2 - 1 - يرﺎﻣآ تاﺪﻫﺎﺸﻣ
هداد زا لﺪﻣ درواﺮﺑ رد
رد ناﺮـﻳا مﺎـﺧ ﺖﻔﻧ ﺖﻤﻴﻗ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﻧﺎﻫﺎﻣ ﻪﺳ ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ يﺎﻫ
لﺎﺳ لوا ﻞﺼﻓ ﺔﻠﺻﺎﻓ 1990
لﺎـﺳ لوا ﻞﺼـﻓ ﺎﺗ ، 2001
) ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﻲـﻨﻌﻳ 45
هﺪﻫﺎﺸـﻣ (
،
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺷ
. ﺖﺳا مزﻻ هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻲﺗﺎﻜﻧ ﺮﻛذ :
•
ﺖﻤﻴﻗ ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ
ﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ،ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻲﻠﺼﻓ يﺎﻫ ﺖـﻔﻧ و ﻚﺒـﺳ ﺖـﻔﻧ عﻮـﻧ ود ﻚ
ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ناﺮﻳا ﻦﻴﮕﻨﺳ .
ﺖـﻔﻧ ياﺮﺑ ﻲﻠﺼﻓ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﻤﻴﻗ ﻚﻳ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ،اﺬﻟ
ﻲﻧزو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زا ،ناﺮﻳا مﺎﺧ )
ﺪﻴﻟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ (
نآ ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
•
هﺪـﺷ ﺬـﺧا ﺖـﻔﻧ ترازو زا ،ناﺮـﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﻧﺎﻫﺎﻣ ﻪﺳ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪـﻧا
.
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ لوا ﻞﺼﻓ ياﺮﺑ ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻪﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ
1990 ﻞﺼـﻓ ﺎﺗ ،
1 - Autoregressive Distributed Lag.
مرﺎﻬﭼ 1995
يژﺮﻧا و ﺖﻔﻧ رﺎﻣآ ﺔﻳﺮﺸﻧ زا ،
،نآ زا ﺲـﭘ لﻮﺼـﻓ ياﺮﺑ و هﺪﺷ يروآدﺮﮔ 1
هﺪﺷ ﺬﺧا ناﺮﻳا ﺖﻔﻧ ترازو زا ﺪﻧا
. •
ﺪـﻧادﻮﺟﻮﻣ ﻪﻧﻮﮔ ود ﻪﺑ ،ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻲﻠﺼﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻲـﻜﻳ
ود ﻲﻤﺳر ةﺪﺷ مﻼﻋا ﺔـﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺑﺎـﻨﻣ سﺎﺳاﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،يﺮﮕﻳد و ناﺮﻳا ﺖﻟ
ﻒﻠﺘﺨﻣ .2
تاﺪﻫﺎﺸـﻣ ،قﻮـﻓ تاﺪﻫﺎﺸـﻣ يﺮﺳ ود نﺎﻴﻣ ﺰﻴﭼﺎﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ فﻼﺘﺧا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ناﺮﻳا ﺖﻟود ةﺪﺷ مﻼﻋا ﻲﻤﺳر ﺪﻧا
.
لﺎﺳ مرﺎﻬﭼ و مﻮﺳ لﻮﺼﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺖﻤﻴﻗ تاﺪﻫﺎﺸﻣ •
1990 لوا ﻞﺼﻓ و 1991
ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،
ﺔﻠﻤﺣ مﺪـﻋ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﻪـﻛ ،ﺪـﻧراد هدﺎﺘﻓا رود تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻢﻜﺣ ،ﺖﻳﻮﻛ ﻪﺑ قاﺮﻋ ﻲﻧﺎﻬﮔﺎﻧ
يزﺎﺠﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ندﺮﻛ دراو نﺎﻜﻣا )
لﺪﻣ درواﺮﺑ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ (
لﺪﻣ ، ﺎـﺑ رﺎـﺑ ﻚﻳ ﺎﻫ
فﺬﺣ نوﺪﺑ رﺎﺑ ﻚﻳ و رﻮﺑﺰﻣ لﻮﺼﻓ فﺬﺣ نآ
ﺎﻫ هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺪﻧا
.
3 - 2 - 2 - اﺮﺑ لﺪﻣ درو
راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﺪﻣ دروآﺮﺑ
Eviews
) ﺶﻳاﺮﻳو 1 / 3 ( تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻞﻗاﺪﺣ شور ﺎﺑ و
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ .
ﺖﺳا مزﻻ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﺗﺎﻜﻧ ﺮﻛذ :
•
لﺪﻣ دروآﺮﺑ رد
يﺎﻫ ARDL
ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻖﻴﻗد و ﺢﻴﺤﺻ ﺢﻳﺮﺼﺗ ،
لﺪﻣ يﺎﻫ )
و ﻖـﻴﻗد ﻦﻴـﻴﻌﺗ
ﻪﻔﻗو ﺢﻴﺤﺻ
لﺪﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ (
ﺖـﺳا رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎـﺑ رﺎﻴﺴـﺑ ﺖـﻴﻤﻫا زا ، .
شور
،هﺪﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ و مﻮﺳﺮﻣ
ﻪـﻔﻗو ندﺮﻛ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻳ فﺬﺣ
فﺪـﻫ ﺎـﺑ ،ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﻚـﻳﺎﻛآ تﺎﻋﻼﻃا رﺎﻴﻌﻣ ندﺮﻛ ﻞﻗاﺪﺣ
AIC) ( شزاﺮـﺑ ﻲﺑﻮـﺧ رﺎـﻴﻌﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺘﺒﻟا و
هﺪﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ R2
ﺖﺳا . ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻳا رد
ﻪﻠﭘ شور ،ﺎﺟ
هﺪﻧور ﻦﻴﻳﺎﭘ يا )
ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ظﺎﺤﻟ
ﻔﻗو فﺬﺣ ﺲﭙﺳ و لﺪﻣ رد ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻔﻗو ﻪ
ﺎﻫ ﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ي ﺐ
( ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ، .
ﺮـﻈﻨﻣ زا ،ﻪﺘـﺷﻮﻧ ﻦـﻳا رد هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ لﺪـﻣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦﻳاﺮـﺑ رﺎـﻈﺘﻧا ،ﻲﻠﻛرﻮﻃ ﻪﺑ • ﺢﻴﺿﻮﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﺘﺳﺎﻛ ﺎﺑ ،هﺪﺷ ظﺎﺤﻟ ةﺪﻨﻫد
ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ .
ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ ﺎﻣا
و لﺪﺘﺴـﻣ ﻲـﻠﻤﻋ و يﺮـﻈﻧ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ﺎﻜﺗا مﺰﻠﺘﺴﻣ ،لﺪﻣ ﺮﺑ داﺮﻳا ﻦﻳا ندﺮﻛ دراو ﻪﻛ ا ﻲﻤﻜﺤﺘﺴﻣ ﺖﺳ
.
لﺪﻣ ﻪﻛ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ
هﺪﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﻠﻤﻋ و يﺮﻈﻧ يﺎﻫ
ﻪﺘﺷﻮﻧ و رﺎﺛآ رد
ترﺪـﻗ و رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺢﻴـﺿﻮﺗ ترﺪـﻗ ،مﺎـﺧ ﺖـﻔﻧ ﺔـﺿﺮﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﺶﻴﭘ
هرود رد ﻲﻔﻴﻌﺿ ﻲﻨﻴﺑ
درواﺮﺑ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﺔﻌﻣﺎﺟ زا جرﺎﺧ يﺎﻫ نآ
ﺎﻫ
1- Energy and Oil Statistics Quarterly, OPEC.
2- Platt's Insight, Weekly Petroleum. Argus, PIW, CGES, CERA, EIA, IEA, MEES, Petrostrategies.
ﻪﺘﺷاد ) ،ﺮﻓﺎﺘﺳا 1984 (
ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ردﺎﻗ نﻮﻨﻛﺎﺗ و
ﻨﭼ ﻲﻫد ﻲﻤﻜﺤﺘﺴـﻣ يﺮﻈﻧ يﺎﻨﺒﻣ ﻦﻴ
هدﻮﺒﻧ ﻲﻤﻧ دراو قﻮﻓ داﺮﻳا اﺬﻟ ،ﺪﻧا ﺪﺷﺎﺑ
.
•
ﺖﻤﻴﻗ ﺮﻴﻐﺘﻣ رﻮﻀﺣ
ﺮـﺛا رد ﺪـﻳدﺮﺗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،لﺪﻣ ﺖﺳار ﺖﻤﺳ رد مﺎﺧ ﺖﻔﻧ يرﺎﺟ يﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻚـﺷ ﻞـﺤﻣ ،هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ يرﺎﺟ رﺎﺘﻓر ﺮﺑ نآ .
لﺪـﻣ درواﺮـﺑ اﺬـﻟ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ،ﺎـﻫ
ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ
ﺘﻣ رﻮﻀﺣ مﺪﻋ ﺎﻳ رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ ﺖﻤﻴﻗ ﺮﻴﻐ
ﺰـﻴﻧ يرﺎـﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
•
ﺔﻔﻗو ﺮﺜﻛاﺪﺣ ،رﺎﻴﺘﺧا رد يرﺎﻣآ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ و تاﺪﻫﺎﺸﻣ لﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻔﻗو ياﺮﺑ و هدﻮﺑ راﺪﻘﻣ و ﺖﻤﻴﻗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻢﻫدرﺎﻬﭼ ﺔﻔﻗو
ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﻦﻜﻤﻣ لﺪﻣ درواﺮﺑ ،يدازآ ﺔﺟرد ةزاﺪﻧا زا ﺶﻴﺑ .
• ﺟﻮﺗ ﺎﺑ
لﺪﻣ ﻪﻛ ،ﻲﺠﻨﺳدﺎﺼﺘﻗا ﻲﺘﻨﺳ يژﻮﻟودﻮﺘﻣ ﻪﺑ ﻪ
يﺎﻫ ﺮﺑ ARDL
ﻞﻜـﺷ سﺎـﺳا نآ
ﻪﺘﻓﺮﮔ
دراﺪﻧ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺎﺟ ﻦﻳا رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻳﺎﻧﺎﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺪﻧا .
ﻚـﻳ رد ،ﻞـﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﻢﻴﺴﻘﺗ نﺎـﻣز ﺮـﻴﻐﺘﻣ رﻮﻀﺣ مﺪﻋ ﺎﻳ رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،نﻮﻴﺳﺮﮔر تﻻدﺎﻌﻣ ،ﺮﮕﻳد يﺪﻨﺑ
t) ( هﺪﺷ دروآﺮﺑ ،تﻻدﺎﻌﻣ ﺖﺳار ﺖﻤﺳ رد ﺪﻧا
.
•
لﺪﻣ دروآﺮﺑ رد ﻲﻠﻛ شور
ﻦﻳا ،ﺎﻫ
لﺪﻣ ،ﻲﻠﺻا ﺔﺘﺳد ود زا اﺪﺘﺑا ﻪﻛ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻧﻮﮔ
يﺎـﻫ
نﺎﻣز ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ
t) ( لﺪﻣ و هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ،نﺎـﻣز ﻪـﺑ ﻪﺘﺴـﺑاو ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ندﺮـﻛ دراو مﺪـﻋ ﺎﻳ و ندﺮﻛ دراو ﺮﻈﻧ زا ﺮﮕﻳد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ ود ،ﻪﺘﺳد ﺮﻫ رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ رد و يرﺎﺟ ﺖﻤﻴﻗ ﺮﻴﻐﺘﻣ
فﺬـﺣ مﺪـﻋ و فﺬـﺣ زا ﻲـﺷﺎﻧ ،توﺎـﻔﺘﻣ يﺎـﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ،هدﺎﺘﻓا رود تاﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺖـﻟﺎﺣ ﺖﺸـﻫ ،عﻮـﻤﺠﻣ رد ﻪـﻛ يا
دﻮﺑ رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ لﺪﻣ دروآﺮﺑ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﺖﻟﺎﺣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد
ﺖﺸﻫ يﺎﻫ سﺎـﺳاﺮﺑ ،ﻪـﻧﺎﮔ
،راﺪﻘﻣ و ﺖﻤﻴﻗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ياﺮﺑ هدرﺎﻬﭼ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ زا ﻪﻔﻗو ﺮﺜﻛاﺪﺣ 225
ﻪﺑ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﺢﻳﺮﺼﺗ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ةرﺎﻣآ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ
ياﺮﺑ عﻮﻤﺠﻣ رد و ﻪﻔﻗو ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ AIC
1800
ﻒﻠﺘﺨﻣ نﻮﻴﺳﺮﮔر لﺪﻣ )
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا ﺎﺗ (
ﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪـﻨﻴﻤﻛ رﺎـﻴﻌﻣ سﺎـﺳاﺮﺑ
يزﺎـﺳ
هرﺎﻣآ AIC
ﺖﻟﺎﺣ رد ،هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
يﺎﻫ
ﻪﻔﻗو ،ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺪﻧﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﺐـﺳﺎﻨﻣ يﺎـﻫ .
لﺪﻣ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﺑ ،نآ زا ﺲﭘ
و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺔﻔﻗو ﺎﺑ يﺎﻫ ةرﺎﻣآ دﻮﺒﻬﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻢﻫ زﺎﺑ
،AIC
ةرﺎﻣآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
T-Student
نﻮﻣزآ و ﻪﻔﻗو ﺮﻫ يداﺮﻔﻧا فﺬﺣ ياﺮﺑ فﺬﺣ ياﺮﺑ Wald
مﺎﻈﻧ فﺬﺣ ،كﺮﺘﺸﻣ ﻪﻔﻗو ﺪﻨﻣ
ﺮـﻫ رد ﺎـﺗ ،ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا يداﺮﻔﻧا ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ يﺎﻫ
دﻮـﺷ ﻞـﺻﺎﺣ ﻲﻳﺎـﻳﻮﭘ ﺢﻳﺮﺼـﺗ ظﺎـﺤﻟ ﻪـﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ لﺪﻣ ،ﻪﻔﻗو ﺮﺜﻛاﺪﺣ .
زا ﺲـﭘ
ﺪﻣ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر
ﻲـﻨﻌﻣ نﻮـﻣزآ ،درﻮـﻣ ﺮﻫ رد ،ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ل
ﻢـﻫ فﺬـﺣ يراد ﺔـﻤﻫ نﺎـﻣز
ﻪﻔﻗو
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ فﺬﺣ يﺎﻫ .
نﻮـﻣزآ ﻪـﺑ ،هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻬﻧ لﺪﻣ ﺮﻫ سﺎﺳاﺮﺑ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﺘﻤﻴﻗ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﺶﺸﻛ يرادﺎﻨﻌﻣ )
ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪﻛ ﺎﺘﺴﻳا لﺪﻣ رد ﺖﻤﻴﻗ ﺐﻳﺮﺿ
Pt
a a Q1 = 0 + 1 و ﺖﺳا
Qt
ﻢﺘﻳرﺎﮕﻟ و ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ ﻪﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ
Pt
ﻪـﺳ ﺖـﻤﻴﻗ ﻢﺘﻳرﺎـﮕﻟ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ (
،دﻮـﺑ رادﺎـﻨﻌﻣ ﺶﺸـﻛ ﻦـﻳا ﻪﻛ يدراﻮﻣ رد و ﺪﺷ ماﺪﻗا
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻞﺒﻗ رد هﺪﺷ ﺮﻛذ ﻂﺑاور سﺎﺳاﺮﺑ ﺰﻴﻧ نآ راﺪﻘﻣ .
ﻦﻴﺑ زا ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ 47
رد ﻪـﻛ ﻲﻧﻮﻴـﺳﺮﮔر لﺪﻣ نآ
ﺎـﻫ تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ ﺶﺸـﻛ
ﻲﺘﻤﻴﻗ
هدﻮـﺑ رادﺎـﻨﻌﻣ ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ
رد ،ﺪـﻧا 15 لﺪـﻣ ) 32 زا ﺪـﺻرد 47
لﺪـﻣ (
رد و ﺖﺒﺜﻣ رﻮﺑﺰﻣ ﺶﺸﻛ 32
لﺪﻣ ) 68 زا ﺪﺻرد 47
لﺪﻣ (
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﻲﻔﻨﻣ رﻮﺑﺰﻣ ﻢﻗر .
ﻲﻣ ،ﺖﻳﺮﺜﻛا ةﺪﻋﺎﻗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ،اﺬﻟ
ﻲـﻟوﺰﻧ ناﺮـﻳا مﺎـﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ناﻮﺗ
ﺎﺑ رد ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺖﻤﻴﻗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ و هدﻮﺑ
ﻦﻴـﺑ يﺎـﻫراز
و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ،تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ رد ،ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا رﻮﺸﻛ مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ .
زا درﻮﻣ ﺮﻫ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ 32
لﺪـﻣ
ﺮـﺑاﺮﺑ يدﺎـﻤﺘﻋا ﺢﻄـﺳ ﺎـﺑ ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺖﻤﻴﻗ نﺎﻴﻣ سﻮﻜﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ،رﻮﺑﺰﻣ 99
ﺪﺻرد ) ﺪﺻرد ﻚﻳ لوا عﻮﻧ يﺎﻄﺧ (
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﺋﺄﺗ ، .
درواﺮـﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ نﺎﻴﻣ رد ياﺮـﺑ هﺪـﺷ
ﺶﺸﻛ ﻢـﻗر ،ﻲـﻔﻨﻣ ﻲـﺘﻤﻴﻗ تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ يﺎـﻫ
"
13 / 0
"- ، 4 رﺎـﺑ ) 13 زا ﺪـﺻرد 32
لﺪـﻣ
ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر (
ﻢﻗر ،
"
18 / 0
"- ، 8 رﺎﺑ ) 25 ﺪﺻرد ( ﻢﻗر ،
"
20 / 0
"- ، 2 رﺎـﺑ ) 6 ﺪـﺻرد ( ﻢـﻗر و
"
22 / 0
"- ، 8 رﺎﺑ ) 25 ﺪﺻرد ( ﻢﻗر ،
"
24 / 0
"- ، 4 رﺎﺗ ) 13 ﺪﺻرد ( ﻢﻗر و
"
26 / 0
"- ، 2 رﺎﺑ ) 6
ﺪﺻرد ( ﻢﻗر و
"
87 / 0
"- ، 2 رﺎﺑ ) 6 ﺪﺻرد ( ﻢﻗر و
"
80 / 0
"- ، 2 رﺎﺑ ) 6 ﺪﺻرد (
، هﺪـﺷ راﺮﻜﺗ
ﺪﻧا .
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ اﺬﻟ ﺔﻨﻣاد ،ﺖﻳﺮﺜﻛا ةﺪﻋﺎﻗ سﺎﺳاﺮﺑ ناﻮﺗ
"
18 / 0
"- ﺎﺗ
"
22 / 0
"-
ﻲﻨﻌﻳ دﺪﻋ ود ﻦﻳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﻳ و
"
20 / 0
"- ار
، ﺖﻳﺮﺜﻛا ﺎﺑ 50
دﺎﻤﺘﻋا ﺢﻄﺳ رد يﺪﺻرد 99
ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ﺪﺻرد .
رﺎﻈﺘﻧا ،رﺎﻛ ـ ﺖﻏاﺮﻓ لﺪﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﭼﺮﮔا يدﻮﻌﺻ ناﺮﻳا مﺎﺧ ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ ﺮﺑ
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻦﻳا ندﻮﺑ ﻲﻟوﺰﻧ زا ﻲﻛﺎﺣ ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫدروآﺮﺑ ﺎﻣا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻧا
. ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺖﻔﻧ ﺔﺿﺮﻋ رد ﺖﻟود رﺎﺘﻓر صﺎﺧ عﻮﻧ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻛ ،دﺮﺧ دﺎﺼﺘﻗا لﻮﺻا فﻼﺧﺮﺑ ﻪﻧ ،ﺮﻣا ﻦﻳا
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ مﺎﺧ
ﺖﺳا رﺎﺘﻓر ﻦﻳا زوﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد وا يﺎﻫ .
د ﺎﺗ دﻮﺷ ﻲﻣ شﻼﺗ ،ﻪﻣادا ر
ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا دﻮﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ رﻮﻃ
.
