یتیگ دیعس
1روپ
، روپربکا همطاف دورناكسارس
*2
دیعس ، ف ی تخبزور
3
. 1 رایشناد طیحم یسدنهم هورگ طیحم ةدکشناد ،تسیز
نارهت هاگشناد ،تسیز
2 . طیحم یسدنهم یرتکد ةرود یوجشناد طیحم ةدکشناد ،تسیز
نارهت هاگشناد ،تسیز
3 . سانشراک طیحم یسدنهم دشرا ،تسیز
طیحم ةدکشناد تسیز
، نارهت هاگشناد
خیرات لوصو :هلاقم 23 / 010 / 1394 خیرات
شریذپ :هلاقم 18 / 11 / 1395
هدیكچ
هب‌یناتسرامیب‌یاهدنامسپ‌تیریدم
تنوفع‌لیسناتپ‌ندوباراد‌لیلد
از یی
دوجو‌و داوم
یناوارف‌تیمها‌نآ‌رد‌کانرطخ دراد
ریضاح‌یسررب‌ب
یفیصوت‌عون‌زا -
یعطقم تسا
لایس‌رد‌دییدزاب‌و‌هدهاشم،هبحاصم،همانشسرپ‌لیمكت‌اب‌هک 1394
زا 165
ناتیسرامیب
ناریهت‌ناتیسا
نارس‌و‌نزو‌بتفرگ‌تروص ة
هلابز‌یدیلوت
صخشم‌اه
،
هولاع
نآ‌رب
،
خذ،كیكفت،دیلوت‌تیعضو ی
هر
زاس ی عمج،
روآ ی لمح،هیفصت،
لیقنو
سررب‌یناتسرامیب‌یاهدنامسپ‌عفد‌و ی
تسا‌هدش
عومجمرد‌لاعف‌تخت‌لک‌دادعت‌ب 165
ناتیسرامیب 26444
تیخت
دویب
نازییم‌هیب‌هیک
22 / 91
نت هنابش‌رد
زور دنامسپ
م‌دیلوت ی
دننک
نارس‌و ة
تخت‌ره‌یازا‌هب‌دیلوت 44
/ 3
بتسا‌زور‌رد‌مرگولیک
نازیم‌نیا‌زا 99
/ 1
مرگولیک
،یداع‌دنامسپ 31
/ 1
و‌هدنرب‌و‌زیت،ینوفع‌دنامسپ‌مرگولیک 13
/ 0
ییوراد‌و‌ییایمیش‌دنامسپ‌مرگولیک
بتیسا‌یناتسرامیب‌تخت‌ره‌مهس
یب
وفع‌یاهدنامسپ‌یزاسرطخ
رد‌ین 29 / 81
دصرد بی ناتسرام
اه
یاراد‌ی هاگتسد
اه
زاسرطخ‌یب‌ی لباق
لوبق
بدش‌شرازگ
هیب‌هیجوت‌ایب
اهدنامسپ‌نیا‌تیریدم‌دوبهب،طوبرم‌تلاضعم‌و‌یدیلوت‌یاهدنامسپ‌تیفیک‌و‌تیمک
شزویمآ‌رب‌لمتشم،دراد‌یدربهار‌نیودت‌هب‌زاین
،هیجدوب‌صیصخت‌اب‌اهدنامسپ‌تیریدم
هیمانرب
ر
یی ز
،ی س ی
تیسا
یگ راذ
،كییكفت(یییارجا‌تیریدیم‌یایمنهار‌نیودیت‌و‌ی
هتیسب
دینب
،ی
سچرب
راذگ
،ی خذ ی هر
زاس
و‌اراک‌ةیفصت‌متسیس‌و‌ی فن
روا ی
اه
تیریدم‌ناكما‌ات)عفد‌ی رثؤم
یارب‌یكشزپ‌یاهدنامسپ بی
ناتیسرام
ایه
بدوش‌مهارف‌نارهت‌ناتسا‌رد
دیلک
هژاو ارهت ناتسا
،ن ب ی
،ناتسرام کشزپ دنامسپ ی
، کفت ی
،ک دم ی ر ی ت .
1 . زاغآرس ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻞﻴوﺴﻧﺎﺘﭘ ندﻮوﺑ اراد ﻞﻴلد
ﺖﻧﻮﻔﻋ از ﻲﻳ دﻮﺟو و یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺖوﻴﻤﻫا نآ رد كﺎوﻧﺮﻄخ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻦﻳا .دراد رد
ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ هﺎوﮕﻧﺎﻣرد ، ،ﺎوﻫ
ﻠﻛ ﻴﻨ ﻴ ک ﺎﻫ ﺮﮕﻳد ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺰﻛاﺮﻣ و
، تﺎوﻘﻴﻘﺤت ﺰﻛاﺮﻣ ﻦﻴﻨیﻤﻫ
وﻣ ﺪﻴلﻮت ﻲﻳوراد و ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲ
دﻮوﺷ زا ﻞوصﺎح یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ .
قﺎتا ﺎﻫ ی ﻛ ،ﻞﻤﻋ ﻴ ﻪﺴ ﺎﻫ ی ﺮوﻄﺑ ،نﻮوخ ی
ﺎوﻫ ی و ﻲﻜﻴﺘوﺳﻼﭘ
ﺷ ﻴ ﻪﺸ ا ی گﻧﺮﺳ ، و ﺎﻫ نزﻮﺳﺮﺳ ﺶﻜﺘوﺳد ،ﺎﻫ ﺎوﻫ
ی ،ﻲوحاﺮﺟ هدروآﺮﻓ و نﻮخ
ﺎﻫ ی یداﻮوﻣ ﻪﻠﻤﺟزا ﺎﻫوراد و ﻲﻧﻮخ ﺖوﺳا
ﻪوﺑ ﻲﻜوﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺐوﻴﻛﺮت رد ﻪﻛ وﻣ موﺸﭼ
ﻲ درﻮوخ
(
Farzadkia et al., 2009
).
نﺎوﺸﻧ تﺎوﻌلﺎﻄﻣ وﻣ
ﻲ ﺪوﻫد رد
یﺎﻫرﻮﺸﻛ لﺎوحرد
ﻪﻌوﺳﻮت ، ﺑﻴ رﺎوﻤ ی ﺎوﻫ ءﻮوﺳ ﺎوﺑ ﻲﻧﻮوﻔﻋ ی
ﺖوووﺳا طﺎوووﺒترا رد ﻲﻜوووﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوووﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪوووﻣ (
Halbowachs, 1994
( ﻲﻧﺎوﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ .) )WHO
لﺎﺳ شراﺰﮔ رد 2004
ﻪﻧﻻﺎوﺳ ،ﺖوﺳا هدﺮوﻛ مﻼﻋا دﻮخ 21
نﻮﻴﻠﻴﻣ تﺎپﻫ ﻴ ﺖ ،B
2 ﺖوﻴتﺎپﻫ درﻮﻣ نﻮﻴﻠﻴﻣ و C
260 راﺰوﻫ
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
ﻣ :لﻮئﺴ Email: niksokhan@ut.ac.ir
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
ﻣ :لﻮئﺴ Email: akbarpour.fatemeh@ut.ac.ir
ﺎوﺑ سﺎﻤت ﺮثا رد زﺪﻳا درﻮﻣ گﻧﺮوﺳ
ﺎوﻫ ﺮوﺳاﺮﺳ رد هدﻮولآ ی
دﺎجﻳا نﺎﻬﺟ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ (
WHO, 2004
ءﻮﺳ .) ﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻣ ﻲﮔدﻮلآ ﺐﺒﺳ ﻲﻜﺷﺰﭘ طﻴﺤ
ﻲﻣ ﺖﺴﻳز یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ و دﻮﺷ
زا ﺶﻴوﺑ لﺎوﻘﺘﻧا ﺐﺒﺳ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻧﻮﻔﻋ 30
نژﻮتﺎوﭘ عﻮوﻧ
ﻞﺑﺎق ( زﺪﻳا و ﺖﻴتﺎپﻫ ،ﻪﺒﺼح ﻪﻠﻤﺟ زا ،دﻮﺷ ﻪﺟﻮت
Sapkota
et al., 2014
ﻲﻧﺎوووﻬﺟ ﺖوووﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎوووﺳ .)
(WHO)
رد ار ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ هوﺮﮔ
ﺎﻫ ی ﺖﺸﻫ ﻪﻧﺎﮔ ﻞﻤﺘوﺸﻣ
،ﻲﻜﻳژﻮلﻮتﺎووﭘ ،ﻲلﻮووﻤﻌﻣ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﺮووﺑ دار
ﻳ ﺘﻛاﻮ ووﻴ ﻮ ،ی
ﻞﻳﺎﺳو ،ﻲﻧﻮﻔﻋ ،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ كﻮﻧ
ت ﻴ ﺰ نزﺎخﻣ و ﻲﻳوراد ،هﺪﻧﺮﺑ و
رﺎﺸﻓ ﺖﺤت ﺴﻘت
ﻴ م ﺪﻨﺑ هدﺮﻛ ی ( ﺖﺳا
WHO, 2013
.)
و طﺑاﻮووض سﺎووﺳا ﺮووﺑ شور
ﺎووﻫ ﻲووﻳاﺮﺟا ﺖﻳﺮﻳﺪووﻣ ی
ﻲﻜﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ بﻮﺼﻣ ،ناﺮﻳا
ﻫ ﻴ ﺖوئ ،ناﺮوﻳزو مﺮوﺘﺤﻣ
ﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﻲﻠووصا ةﺘووﺳد رﺎووﻬﭼ رد ﻲﻧﺎﺘووﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ
،هﺪﻧﺮﺑ و ﺰﻴت ،ﻲﻧﻮﻔﻋ یدﺎﻋ و ﻲﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
ﺴﻘت ﻴ م ﺪﻨﺑ ی
تﺎوﻌلﺎﻄﻣ سﺎوﺳا ﺮوﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎوجﻧا
هﺪوﺷ ﺖوﻴﻤﻛ یور
رد ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ ،ﺎوﻜﻳﺮﻣآ ﺪوﻨﻠﻳﺮﻣ ی
ﻪﺑ یﺪﻴلﻮت ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ خﺮﻧ ﺖخت ﺮﻫ یازا
5 / 3 زور رد مﺮﮔﻮوﻠﻴﻛ
رد ﻲﻧﺎﺘوﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺪوﻴلﻮت ناﺰوﻴﻣ .ﺖوﺳا هﺪوﺷ دروآﺮﺑ دوﺪح ﻲﻳﺎﭘورا یﺎﻫرﻮﺸﻛ 2
- 6 ﺮﻫ یازا ﻪﺑ زور رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﻲﻧﺎﺘووﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖووخت ﻪﺒووﺳﺎﺤﻣ
هﺪووﺷ یﺎووﻫرﺎﻣآ قووﺒﻃ .ﺖووﺳا
ﺑﻴ ﻦ ﻠﻠﻤلا ،ﻲ ﻪﺑ رﻮﻃ رد طﺳﻮﺘﻣ ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ رﺎوﻤﻴﺑ ﺮﻫ یازا ﻪﺑ
1 - 5 / 1 ﺪﻴلﻮت ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ زور رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻣ
ﻲ دﻮوﺷ ( نﺎﻳﺪوﻤﺤﻣ
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠضﻓ 1392
.)
یدﺪوﻌﺘﻣ یﺎوﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻪوﺑ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻦوﻳا ﺪوﻴلﻮت ناﺰﻴﻣ د ﻲﮕﺘووﺴﺑ تﺎﻣﺪووخ عﻮووﻧ ،لﺎووﻌﻓ ﺖووخت داﺪووﻌت ﻞووﻴﺒق زا ،درا
( یﺮﺘوﺴﺑ نارﺎوﻤﻴﺑ رﺎﻤﺷ و ﻲﻜﺷﺰﭘ صﺼخت و ﻲﻣﻮﻤﻋ
Al-
Khatib et al., 2009
.) 85 رد یﺪوﻴلﻮت یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺪصرد
ﺮوﻄخ نوﺪوﺑ و یدﺎوﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ءﺰﺟ ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺰﻛاﺮﻣ و ﺖووﺳا 15 ﻞﻴﻜووﺸت كﺎووﻧﺮﻄخ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ار نآ ﺪووصرد
ﻲﻣ ( ﺪﻫد
Chartier et al., 2014
ﻣ .) مﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳا رد مﻬﻣ دراﻮ
،أﺪوﺒﻣ رد ﺪوﻴلﻮت ﺶﻫﺎوﻛ زا ﺖوﺳا ترﺎوﺒﻋ ﻲﻳاﺮﺟا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻲﻧﻮﻔﻋ زا یﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و کﻴﻜﻔت هﺮﻃﺎخﻣ
ﻣآ ﻴ ﺰ ﻲﻣﺎوﻤت نﺪوﺷ
و ﻪﻴﻔﺼت ،ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺑ
ﻲ ﺮﻄخ ،كﺎوﻧﺮﻄخ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ یزﺎوﺳ ،هﺮﻴخذ
ﻪﺘﺴﺑ ﺪﻨﺑ و ی ﺐﺴﭼﺮﺑ راﺬوﮔ ،ی ﻞوﻤح ﻞوﻘﻧو و ﻊوﻓد ،
( ﻲﻳﺎﻬﻧ یﺎﺤﻣا
Lee et al. 2004
.)
لﺎﺳ زا 1387 و طﺑاﻮض غﻼﺑا و ﺐﻳﻮﺼت ﺎﺑ ، شور
ﺎﻫ ی
هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ،رﻮﺸﻛ رد ﻲﻜﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻲﻳاﺮﺟا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا شور ﺎووﻫ و ﻪﻴﻔووﺼت ی ووﺑ
ﻲ ﺮﻄخ یاﺮووﺑ زﻮووﺳﺮﻴﻏ یزﺎووﺳ
ﻲﺑ هﺪﻧﺮﺑ و ﺰﻴت ،ﻲﻧﻮﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ یزﺎﺳﺮﻄخ ﻛأت
ﻴ ﺪ هﺪوﺷ
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠضﻓ نﺎﻳﺪﻤﺤﻣ( ﺖﺳا 1392
.) ﺳ ﻴ مﺘوﺴ ﺎوﻫ ی
ﺮﺸﻴﭘ یﺎﻫرﻮﺸﻛ رد زﻮﺳﺮﻴﻏ یاﺮوﺑ ﻲلواﺪوﺘﻣ شور ﺰوﻴﻧ ﻪﺘﻓ
ﻲﺑ ﻲﻧﻮﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ یزﺎﺳﺮﻄخ ﺬﭘ
ﻳ ﻪﺘﻓﺮ هﺪﺷ یاﺮﺑ .ﺖﺳا
،لﺎرﻣ 78 ﺖولﺎﻳا ﻲﻧﺎوﻣرد ﺰﻛاﺮﻣ ﻲﻧﻮﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺪصرد
ﻦﻳا طﺳﻮت ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﺘﮕﻨﺷاو هﺎﮕﺘوﺳد
ﺎوﻫ ﻲوﺑ و یزﺎوﺳﺮﻄخ
طﻘﻓ 23 ﻪﺑ قﻮﻓ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ زا ﺪصرد ﺎﺳ
ﻳ ﺖ ﺎﻫ ﺰوﻛﺮﻤﺘﻣ ی
ﻪلﺎﺑز زﻮﺳ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻣ ﻲ ( دﻮوﺷ .
Lee et al., 2004
رﻮوﺸﻛ رد .)
لﺎﺳ رد ﺰﻴﻧ ﻦﭘاژ 2005
، 39 ﻲﻧﻮوﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ زا ﺪصرد
ﺎﺑ ﺳ ﻴ مﺘﺴ ﺎﻫ ﻲﺑ زﻮﺳﺮﻴﻏ ی یزﺎﺳﺮﻄخ
( ﺪوﺷ
Miyazaki &
Une, 2005
ﺰﻴﻧ ﻪﻴﻛﺮت رﻮﺸﻛ رد .) هﺎﮕﺘوﺳد
ﺎوﻫ زﻮوﺳﺮﻴﻏ ی
ﻪﺑ ﻞﻜﺷ ﺎﺳ ﻳ ﺖ ﺎﻫ زا ﺶﻴوﺑ و هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ی 94
ﺪوصرد
ﻦووﻳا رد لﻮﺒﻧﺎﺘووﺳا ﺮﻬووﺷ ﻲﻧﻮووﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﺎووﺳ
ﻳ ﺖ ﺎووﻫ
ﻲﺑ و ﻲﻳادزﺪﻨﮔ ﻲﻣ یزﺎﺳﺮﻄخ
،وﻼﻛورﺪوﻴﻫ ،وﻼﻛ ﻮتا .دﻮﺷ
وﻼﻛﻮوﻤﻛ ،ﻮﻳووﺮﻛﺎﻣ ،کﺸخ تراﺮح هﺎﮕﺘﺳد زا نآﺰوﺟ و
ﻪﻠﻤﺟ ﺳ ﻴ مﺘﺴ ﺎﻫ ﻪﺑ زﻮﺳﺮﻴﻏ ی رﺎﻤﺷ
وﻣ ﻲ دور (
Birpinar et
al., 2009
.) مﺎووجﻧا ﻲووﺳرﺮﺑ رد ﺖﻳﺮﻳﺪووﻣ ﺖﻴﻌووضو درﻮووﻣ رد هﺪووﺷ
یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ لﺎﺳ رد ناﺮﻬت ﺮﻬﺷ ی 1388
ﺎوﻬﻨت ،
8 / 13 زا ﺪصرد ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ی 9
/ 13 ﺪصرد
ﺮﻳﺎﺳ ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ زا هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ ﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ یﺎوﺤﻣا زﻮوﺳﺮﻴﻏ ی
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻜﺷﺰﭘ هدﺮوﻛ
ﺪوﻧا ،نارﺎوﻜﻤﻫ و ﻲﻠوضﻓ نﺎﻳﺪوﻤﺤﻣ(
1392 لﺎووﺳ رد .) 2004
ﺖﻳﺮﻳﺪووﻣ درﻮووﻣ رد ﻲووﺸﻫوژﭘ رد
،کﻴﻜﻔت ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻛ ﺪﺷ صخﺸﻣ ﺪﻨﻫ رد ﻲﻜﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻊﻤﺟ ،یروآ ﻞﻤح ﻘﻧو ﻞ ﺎوﺑ ﻲﻧﻮوﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻊﻓد و
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻧﻮﻨﺴح( دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ تارﺮﻘﻣ 1388
ةﻌلﺎﻄﻣ .)
مﺎووجﻧا هﺪووﺷ لﺎووﺳ رد 2004 ﻲﺘووﺷاﺪﻬﺑ و ﻲﻧﺎووﻣرد ﺰووﻛاﺮﻣ رد
ﻲﻜوﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪوﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻞﻳزﺮﺑ بﻮﻨﺟ نﺎﻳﺪوﻤﺤﻣ( ﺖوﺴﻴﻧ یرﻮوﺸﻛ تارﺮوﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮوق ﺮﺑ قﺒﻄﻨﻣ ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠضﻓ 1392
ﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ .) ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤ
طﻴﺤﻣ زا ﺖمﺎﻔح یاﺮﺑ ( ﺖوﺳا یروﺮوض ﺖﺴﻳز
Robert &
Ananias, 2013
.) و ﻲﻧﺎوﻣرد ،ﻲﺘوﺷاﺪﻬﺑ ﺰوﻛاﺮﻣ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ
ﺑﻴ نﺎﺘووﺳرﺎﻤ ﺎووﻫ
( ﺖووﺳا كﺎووﻧﺮﻄخ هﻮﻘلﺎووﺑ
Akum, 2014
.)
ءﻮﺳ طﻴﺤﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖوﺴﻳز
ﻲﻣ ﺪﻳﺪﻬت ار نﺎﺴﻧا و ﻪﺑ و ﺪﻨﻛ
هﺮﻃﺎخﻣ ﻣ ﻲ دزاﺪﻧا (
Robert &
Ananias, 2013
.) ﺳ ﻴ ﺖﺳﺎ راﺬوﮔ رد یدﺮوﺒﻫار ﻦﻳوﺪوت و ی
ﺖخﺎﻨوﺷ مﺰﻠﺘوﺴﻣ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ مﺘﺴﻴﺳ دﻮﺒﻬﺑ یﺎﺘﺳار و ﺖووﻴﻔﻴﻛ ،ﺖووﻴﻤﻛ ﺮووﻈﻧ زا دﻮووﺟﻮﻣ ﻊووضو شور
ﺎووﻫ ی
خذ ﻴ هﺮ زﺎﺳ ،ی ﻊﻤﺟ روآ ﻪﻴﻔﺼت ،ی نﺎﺘوﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮوﻫ رد ﻊوﻓد و
و دﻮوﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌوضو ﻞﻴﻠﺤت ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ رﺬﮕﻫر ﻦﻳا زا ﺎت ﺖﺳا نداد ﭘﻴ دﺎﻬﻨﺸ ﻫ ﺎ ﻪﺑ مزﻻ ی .ﺖخادﺮﭘ ﻞﻜﺸﻣ ﻞح رﻮﻈﻨﻣ
ﺐوﻳﺮق ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮت ﺎﺑ 25
زا ﺪوصرد ﺑﻴ
نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ
ی
ﻪوﻌلﺎﻄﻣ ﻦوﻳا رد ،ﺖوﺳا هﺪوﺷ ﻊوقاو ناﺮوﻬت نﺎﺘﺳا رد رﻮﺸﻛ ﺖﻴﻤﻛ ﺮﻈﻧ زا ناﺮﻬت نﺎﺘﺳا ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺖﻴﻌضو ﻊووﻓد و ﻲووﻳاﺮﺟا ﺖﻳﺮﻳﺪووﻣ ةﻮووﺤﻧ ﻦﻴووﻨیﻤﻫ ،ﺖووﻴﻔﻴﻛ و نآ
ﺰجت ﻳ ﻪ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤتو
2 و داوم . شور
اه
قﻴﻘﺤت ﻲﻔﻴصﻮت عﻮﻧ زا ﺮضﺎح -
ﻲﻌﻄﻘﻣ ﺖﺳا ﻞوﻴﻤﻜت ﺎوﺑ ﻪﻛ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻫ یازا ﺪﻳدزﺎﺑ و هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﻪﺒحﺎﺼﻣ ،
لﺎووﺳ رد 1394
زا 165 نﺎﺘووﺳرﺎﻤﻴﺑ ناﺮووﻬت نﺎﺘووﺳا
ترﻮووص
رد .ﺖﻓﺮﮔ یﺪﻴلﻮت یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ،ﻪﻌلﺎﻄﻣ ﻦﻳا
ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ ی
و ﺰوﻴت ،ﻲﻧﻮوﻔﻋ ،یدﺎوﻋ ﻲﻠوصا ةﺘوﺳد رﺎﻬﭼ رد ناﺮﻬت نﺎﺘﺳا داﺪوﻌت ﻪوﺑ ﻪوﺟﻮت ﺎﺑ .ﺪﺷ ﻦﻳزﻮت ﻲﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ،هﺪﻧﺮﺑ ﺖخت ﺎﻫ ﻪوﺑ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ناﺰﻴﻣ ،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻫ رد لﺎﻌﻓ ی یازا
ﻞوﻴﻠﺤت و ﺰﻴلﺎوﻧآ .ﺪوﺷ دروآﺮوﺑ زور رد ﺖخت ﺮﻫ هداد
ﺎوﻫ ﺎوﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺮﻧ
راﺰﻓا
Excel
وﮕﻳد ﺶوخﺑ رد .ﺖﻓﺮﮔ ترﻮص ﺮ
ﻪوﺑ ،ﻪﻌلﺎﻄﻣ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪوﻣ ةﻮوﺤﻧ زا ﻲﻫﺎوﮔآ رﻮوﻈﻨﻣ
رد یﺪﻴلﻮت ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ، ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
یوﺎح ﻲﻳ لاثوﺳ
وﻫ ﺎ ی ،کﻴﻜﻔت ﺎﺑ طﺒتﺮﻣ
ﻞﻤح ﻞﻘﻧو ، خذ ﻴ هﺮ زﺎﺳ و ﻊوﻓد و ﺖوقﻮﻣ ی
ﻦوﻳا .ﺪوﺷ ﻲحاﺮﻃ ﻲﻳﺎﻬﻧ یﺎﺤﻣا ﻪﻣﺎﻨوﺸﺳﺮﭘ
ﺎوﻫ ةوﻌﺟاﺮﻣ ﺎوﺑ
ﻲووﺳرﺮﺑ و هﺪﻫﺎووﺸﻣ ،ﺪووﻳدزﺎﺑ ،نﺎﺘووﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪووﺑ یرﻮووضح ﺶوخﺑ ﺎوﻫ فوﻠﺘخﻣ ی نﺎووﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺎوﺑ ﻪﺒحﺎوﺼﻣ ،نﺎﺘووﺳرﺎﻤﻴﺑ
ﻪووﻛ طﻴووﺤﻣ ﺖووﺷاﺪﻬﺑ ﻤﻛ ﻮووضﻋ
ﻴ ووﺘ ة لﺮووﺘﻨﻛ ﺖووﻧﻮﻔﻋ ﺎووﻫ ی
ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺎﺑ طﺒتﺮﻣ ناﺮﮔرﺎﻛ و نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ﺪﻧدﻮﺑ
.ﺪﺷ ﻞﻴﻤﻜت تاﺪﻨﺘﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪووﺑ رﻮووﻈﻨﻣ ﻲﻳارﺎووﻛ ﻲووﺳرﺮﺑ هﺎﮕﺘووﺳد
ﺎووﻫ و ﻪﻴﻔووﺼت ی
ﺑ ﻲ ﺮﻄخ رد ﺮﻘﺘﺴﻣ زﻮﺳﺮﻴﻏ زﺎﺳ ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ زا ﺖوﺴت ﺎوﻫ ی
1TST
ا و .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا رﻮپﺳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴوﺷ ﺶﻳﺎوﻣزآ شورTST
یرﺎووﻛ ةرود و ﻞﻜﻴووﺳ ﺮووﻫ رد ﻪووﻛ ﺖووﺳا هﺎﮕﺘووﺳد
ﺎووﻫ ی
ﺑ ﻲ ﺮﻄخ مﺎجﻧا زﺎﺳ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ نﺎﺸﻧ ﺮﮔا . جﻧرﺎﻧ
ﻲ گوﻧر سﺎوﺴح
ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا ،ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒت یﺮﺘﺴﻛﺎخ گﻧر ﻪﺑ ﻞﺑﺎق
لﻮﺒق ،ﺖﺳا
ترﻮوص رد و راﺮوﻜت ﺶﻳﺎوﻣزآ ،دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ گﻧر ﺮﮔا ﻲلو ﻞﺑﺎق لﻮﺒق ،جﻳﺎوﺘﻧ ندﻮوﺒﻧ ﺎوﻣزآ
ﻳ ﺶ مﺎوجﻧا رﻮپوﺳا وﻣ
ﻲ دﻮوﺷ .
مﺎوجﻧا یراﺮﻄوضا طﻳاﺮوﺷ رد ﺎﻳ ﻪﺘﻔﻫ ود ﺮﻫ رﻮپﺳا ﺶﻳﺎﻣزآ ﻣ ﻲ دﻮﺷ سﻮﻠﻴوﺳﺎﺑ یوﺎوح رﻮتﺎﻜﻳﺪوﻧا زا ﺶﻳﺎوﻣزآ ﻦوﻳا رد .
سﻴﻠﻴﻓﻮﻣﺮتورﺎئﺘووﺳا هدﺎﻔﺘووﺳا
ﺪووﺷ ﺮووﻫ زا ﺪووﻌﺑ نﻮﻴووﺳﺎﺑﻮﻜﻧا .
تﺪﻣ ﻪﺑ ،هﺎﮕﺘﺳد یرﺎﻛ ةرود و ﻞﻜﻴﺳ 48
رد و ﺖﻋﺎوﺳ 60
ةﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﻲ داﺮﮔ ترﻮص ﻣ ﻲ ﺬﭘ ﻳ دﺮ وﻧر ﺮﮔا . ،دﺮوﻛ ﺮوﻴﻴغت گ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺶﻳﺎﻣزآ .دﻮﺷ
3 جیاتن .
.3 1 . دیلوت نازیم اهدنا سپ
و ز یت ،ینو فع ،یداع ی
ییوراد و ییای یش و ،هدنرب بی
ناتسرا اه
رد یﺪوﻴلﻮت یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻞوﻛ ناﺰﻴﻣ ﺑﻴ
نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ نﺎﺘوﺳا ی
22 / 91 ﻪوﺑ و دروآﺮﺑ زور رد ﻦت ﻲﻧﺎﺘوﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖوخت ﺮوﻫ یازا
44 / 3 .ﺪوﺷ ﻪﺒوﺳﺎﺤﻣ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ناﺰوﻴﻣ ﻦوﻳا زا
99 / 1 مﺮﮔﻮوﻠﻴﻛ
،یدﺎﻋ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ 31
/ 1 هﺪوﻧﺮﺑ و ﺰوﻴت و ،ﻲﻧﻮﻔﻋ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
و 13 / 0 ﻪﺑ ﻲﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ یازا
ﺖخت ﺮﻫ
ﻲﻣ ﺪﻴلﻮت )ﺖخت ﺮﻫ ﻪﻧاﺮﺳ( ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻜﺷ( دﻮﺷ
1 .)
لکش 1 هب‌دنامسپ‌دیلوت‌ةنارس‌رادومن.
یناتسرامیب‌تخت‌ره‌یازا بسحرب
زور‌رد‌مرگولیک
ﺖخت ﻞﻛ داﺪﻌت ﺎﻫ
ی ﺑ لﺎﻌﻓ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ی نﺎﺘوﺳا 26444
ﺪﺷ دروآﺮﺑ .
ﺎﻤوﺴﭘ ﺪوﻴلﻮت ناﺰوﻴﻣ نآ سﺎوﺳا ﺮﺑ رد یدﺎوﻋ ﺪﻧ
ﺑﻴ نﺎﺘووﺳرﺎﻤ ﺎووﻫ
ی نﺎﺘووﺳا 78 / 52 یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ،زور رد ﻦووت
،ﻲﻧﻮﻔﻋ و هﺪوﻧﺮﺑ و ﺰوﻴت 98
/ 34 یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ و زور رد ﻦوت ﻲﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
42 / 3 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦت وﺷ
ﻞوﻛ رد .ﺪ
، 35 / 38
ﺪصرد ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ زا یﺎﻫ
،ﻲﻧﻮﻔﻋ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ار ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ و
و ﺰﻴت
،هﺪﻧﺮﺑ 75 / 3 ﺪوصرد و ﻲوﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴوﺷ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ار
85 / 57 ﺪصرد دﺎﻋ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ار ی
ﻣ ﻞﻴﻜﺸت ﻲ ﺪﻫد ﻞﻜﺷ(
2 ).
لکش 2 ییوراد‌و‌ییایمیش‌و،هدنرب‌و‌زیت،ینوفع،یداع‌کیکفت‌هب‌یناتسرامیب‌یاهدنامسپ‌دصرد‌رادومن.
.3 2 . اد عت در کل ع و د هاهت سد
ا ه و هیف صت ی
ب ی رطخ بصن زاس رد هدش
بی ناتسرا اه
و هﺪووﻤﻋ ﺰووﻛاﺮﻣ لﻮت
ﻴ ﺪووﻨﻨﻛﺪ نﺎﺘووﺳا رد ﻲﻜووﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ة
(ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ةدﺎﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ) 64
و طﺑاﻮض شور
ﺎﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ی
رد ناﺮوﻳزو مﺮﺘﺤﻣ ﺖئﻴﻫ بﻮﺼﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻲﻳاﺮﺟا لﺎووﺳ 1387 - ﻲووﺑ دراد ﺢﻳﺮووﺼت ﻪووﻛ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ یزﺎووﺳﺮﻄخ
ةﺪوﻤﻋ ﺰوﻛاﺮﻣ رد هﺪوﻧﺮﺑ و ﺰﻴت و ،ﻲﻧﻮﻔﻋ لﻮت
ﻴ ﺪوﻨﻨﻛﺪ ﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ة
هژﻳو ﻲﻜﺷﺰﭘ (
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ و طوﺳﻮﺘﻣ یﺎﻫﺮﻬوﺷ رد و ) زا ﻲوﺷﺎﻧ تاﺮﻃﺎوخﻣ ﺎوت دﻮﺷ مﺎجﻧا ﺪﻴلﻮت ﻞﺤﻣ رد ﺪﻳﺎﺑ گرﺰﺑ
ﻞﻤح ﻞﻘﻧو و ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ﺪوﺳﺮﺑ ﻞقاﺪوح ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ی -
ﻪوﺑ ﺰوﻬجﻣ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺎﻫ و وﻼﻛورﺪﻴﻫ ،وﻼﻛﻮتا ی ةدﺎوﻣ قوﻳرﺰت ﺎوﺑ ﻲﻳادزﺪوﻨﮔ
ﻦﻳﺪﻴﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ 15
.ﺖوﺳا هﺪﺷ ﺪصرد نﺎوﻤﻫ
رﻮوﻃ رد ﻪوﻛ
ﻞﻜﺷ رادﻮﻤﻧ 3
ناﻮﻨﻋ هﺪوﺷ زا ﺖوﺳا 165 ،نﺎﺘوﺳا نﺎﺘوﺳرﺎﻤﻴﺑ
155 لدﺎﻌﻣ درﻮﻣ 93
/ 93 ﺪصرد ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ عاﻮوﻧا ﻪوﺑ ﺰوﻬجﻣ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺎﻫ ﻲﺑ ی
،هﺪﻧﺮﺑ و ﺰﻴت ،ﻲﻧﻮﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ زﺎﺳﺮﻄخ و
10
درﻮﻣ لدﺎﻌﻣ 06 / 6 ﺎﻓ ﺪصرد ﻦﻳا ﺪق هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ .ﺖﺳ
لکش 3
تیعضو‌رادومن.
بی ناتسرام
اه
یب‌ةناماس‌هب‌زیهجت‌رظنم‌زا
هدنرب‌و‌زیت،ینوفع‌یاهدنامسپ‌زاسرطخ
ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ هﺎﮕﺘﺳد ردTST
ﺎﻫ ی 155 ﺑ زا درﻮﻣ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ
رد ﻪوﻛ ﺪوﺷ مﺎجﻧا 29
/ 81 ﺪوصرد نآ ( ﺎوﻫ 126 ﺑ ﻴ نﺎﺘوﺳرﺎﻤ )
ﻞووﺑﺎق رد و لﻮووﺒق 71
/ 18 ﺪووصرد نآ ( ﺎووﻫ 29 ﺑ ﻴ نﺎﺘووﺳرﺎﻤ )
ﻏ ﻴ ﻞﺑﺎقﺮ لﻮﺒق شراﺰﮔ ﺪﺷ ﻞﻜﺷ(
4 ).
لکش 4
رادومن.
اتن ی ج
امزآ ی ش
TST هاگتسد
اه ی
فصت ی ه
ب‌و ی
زاسرطخ بی ناتسرام
اه
.3 3 . ع ج روآ یکشزپ یاهدنا سپ ی
زا سﭘ ﻲﻜﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻊﻤﺟ
روآ رد ی ﻛ ﻴ ﻪﺴ ﺎوﻫ هﺎﻴوﺳ ی
،ﻲﻧﻮوﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ یاﺮوﺑ درز ،یدﺎوﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ یاﺮﺑ ﻦوﻤﻳا فوﺮوم و ﻲﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ یاﺮﺑ ﺪﻴﻔﺳ و هﺪﻧﺮﺑ و ﺰﻴت یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ یاﺮﺑ ﺐﺴﭼﺮﺑ
راﺬوﮔ ﻞوﺤﻣ ﻪوﺑ ی
ﻞوخاد رد ﺖوقﻮﻣ یراﺪﻬﮕﻧ و هﺮﻴخذ ﺑﻴ
نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ
ﻞوﻘﺘﻨﻣ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻪﻛ ﺐﺴﭼﺮﺑ راﺬﮔ رد ی 15 / 35 ﺪصرد ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ی
ﻪﺑ ترﻮص ةدﺎﻣ ﺎﺑ قﺑﺎﻄﻣ و ﻲلﻮصا 33
و طﺑاﻮوض شور
ﺎوﻫ ی
ترﻮوووص ﻲﻜوووﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوووﺴﭘ ﻲوووﻳاﺮﺟا ﺖﻳﺮﻳﺪوووﻣ ﻣ
ﻲ ﺬﭘ ﻳ دﺮ ﻞﻜﺷ(
5 .)
.3 4 . یکشزپ یاهدنا سپ عاونا کیکفت
ﺑ رد ﻴ نﺎﺘووﺳرﺎﻤ ﺎووﻫ
ی ﻪووﺑ نﺎﺘووﺳا لﻮت هﺪووﻤﻋ ناﻮووﻨﻋ
ﻴ نﺎﮔﺪووﻨﻨﻛﺪ
ﻜﺷﺰﭘ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻲ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ، ی
لﻮت ﻴ ﺪ ی ﻠﻜت ﺎﺑ قﺑﺎﻄﻣ ﻴ
ف رﺮﻘﻣ
ﺘوﺳد رﺎوﻬﭼ ﻪﺑ طﺑاﻮض رد ة
ﻧﻮوﻔﻋ ﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻲ
، ت وﻴ ﺰ ،هﺪوﻧﺮﺑ و
ﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وراد و ﻲﻳ دﺎﻋ و ی ﻜﻔت ﻴ ک ﻪﺑ و تﺮت ﻴ ﺐ ﻛ رد ﻴ ﻪﺴ ﺎﻫ ی
،گﻧردرز موﺎﻘﻣ ﻦﻤﻳا فوﺮم
ﻔﺳ ، ﻴ ﺪ ﻜﺸﻣ و ﻲ ﻊﻤﺟ روآ ی و
ﺑ ﻪ خذ ﻞﺤﻣ ﻴ ﺮ ة ﻤﺴﭘ ﺖقﻮﻣ ﺑ ﻞخاد رد ﺎﻫﺪﻧﺎ
ﻴ نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﻞوﻘﺘﻨﻣ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ . رد ﺮضﺎح لﺎح رد 27
/ 47 ﺪوصرد ﺑ ﻴ نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ
ی
ﻜﻔت ،ناﺮووﻬت نﺎﺘووﺳا ووﻴ
ک ﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ی
ﻌووضو ﻪووﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﻴ
ﺖ
ﺑﻮﻠﻄﻣ ﻲ دراد ( ﺷ ﻞﻜ 6 ) ﻌضو . ﻴ ﺖ ﻜﻔت ﺐوﺳﺎﻨﻣﺎﻧ وﻴ
ک ﺚوﻋﺎﺑ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻧاﺮﺳ ة لﻮت ﻴ ﺪ ﻧﺎﻤﺴﭘ ﺪ ﻧﻮوﻔﻋ ﻲ ﻪوﺑ ازا ی رد ﺖوخت ﺮوﻫ ﺎﻘﻣ
ﻳ ﻪﺴ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ی
لﺎحرد زا ﻪﻌﺳﻮت ﻳ
ک اﺰوﻓا و فﺮوﻃ ﻳ
ﺶ
ﻣ ﻴ ناﺰ ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ی ﺑ ﻲ زﺎﺳﺮﻄخ ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻧﻮﻔﻋ ﻲ فﺮوﻃ زا
د ﻳ ﺮﮕ .ﺖﺳا هﺪﺷ
لکش 5
رادومن.
عضو ی ت
بسچرب
راذگ ی
رد‌اهدنامسپ بی
ناتسرام
اه
لکش 6 رادومن.
عضو ی ت
کفت ی ک
اهدنامسپ ی
کشزپ ی
ب‌رد ی ناتسرام
اه
.3 5 . یاهدنا سپ عاونا ییاهن یاحما و عفد ،لاقتنا
یکشزپ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜوﺷﺰﭘ ﻲ ﻊوﻤﺟ زا سوﭘ روآ
ی خذ و وﻴ هﺮ زﺎوﺳ ی
لﻮت ﻞﺤﻣ رد ﺖقﻮﻣ وﻴ
ﺪ ﻧﺎوﻣرد ﺰوﻛﺮﻣ زا جرﺎوخ ﻪوﺑ ﻲ
ﻞوﻘﺘﻨﻣ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ . ی
دﺎﻋ ی
، ﻧﻮﻔﻋ
،ﻲ ت و ﻴ ﺰ ﺪوﻧﺮﺑ و ة لﻮت وﻴ ﺪ ی
ﺑ رد ﻴ نﺎﺘووﺳرﺎﻤ ﺎووﻫ
ی ﻠﻤﻋ مﺎووجﻧا زا سووﭘ ناﺮووﻬت ﺮﻬووﺷ ووﻴ
تﺎ
ﺑ ﻲ زﺎﺳﺮﻄخ ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ی
ﻧﻮوﻔﻋ ﻲ ت ، وﻴ ﺰ أﺪوﺒﻣ رد هﺪوﻧﺮﺑ و
رادﺮﻬﺷ طﺳﻮت ی
ناﺮﻬت ﻪﺑ ﺮﻬﻛ ﻦﻓد ﻞﺤﻣ وﻳ
كﺰ ﺎوﺑ و ﻞوﻘﺘﻨﻣ ﺷﺎﭘ کﻫآ
ﻲ وﺸﻧاﺮت رد ة
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ زا اﺰوجﻣ ی
دﺎوﻋ ی ﻦوﻓد
ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﺑ رد . ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ی ﺎﺳ ﻳ ﺮ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺎﻫ ی ناﺮوﻬت نﺎﺘﺳا
ﻧ ووﻴ ﺰ ﺎووﻬﻧ ﻦووﻓد ﻲﻳ
رادﺮﻬووﺷ طووﺳﻮت ی
ﺎووﻫ ووﻣ مﺎووجﻧا ﻲ
دﻮووﺷ .
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ی
ووﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وراد و ﻲووﻳ ﻜﻔت ووﻴ ک هﺪووﺷ رد 80 / 79
ﺪصرد ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ی ﺮﻃ زا نﺎﺘوﺳا وﻳ
ق راﺬوﮔاو ی ﺪوﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ
اﺮﺟا ﻲووﻳ ﻘح صﺎخووﺷا ﻪووﺑ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﻴ
ووﻘ ﻲ قﻮووﻘح و ﻲ ﻪووﺑ
ﺎﺳ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻊوﻓد ی
و وﻳ ژ ة نﺎﺘوﺳا ﺎوﻫ ی ﺰوﻛﺮﻣ ی و
وﺰق ﻳ ﻦ اﺮﺑ ی ﺎﺤﻣا ی ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻣ لﺎﺳرا ﻲ دﻮﺷ ( ﺷ ﻞﻜ 7 ).
لکش 7 رادومن.
دم ی ر ی ت
اهدنامسپ ی
ش ی م یا یی
وراد‌و یی
ب ی ناتسرام
اه
لکش 8 رادومن.
اقم ی س ة
م ی ناز
نارس ة
لوت ی د
اهدنامسپ ی
کشزپ ی
اهدرادناتسا‌اب‌نارهت‌ناتسا‌رد ی
(WHO بسحرب
Kg/bed/day )
لکش 9
رادومن.
اقم ی س ة
اهدنامسپ‌عاونا‌دصرد ی
کشزپ ی
ب ی ناتسرام
اه ی
هدرادناتسا‌اب‌نارهت‌ناتسا
یا
(WHO WHO, 2013 )
لودج 1
.
(ناریا‌فلتخم‌یاهرهش‌رد‌یکشزپ‌یاهدنامسپ‌دیلوت‌نیگنایم Ferdowsi et al., 2012
)
ﺮﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ
یدﺎﻋ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ
Kg/bed/day
هﺪﻧﺮﺑ و ﺰﻴت ،ﻲﻧﻮﻔﻋ ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ
، ﻲﻳوراد و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و
Kg/bed/day
جﻮﺳﺎﻳ 50
/ 5 4
5 / 1
ﻞﺑﺎﺑ 01
/ 2 44
/ 1 57
/ 0
ﺰﻳﺮﺒت 28
/ 3 34
/ 2 04
/ 1
نﺎﻬﻔصا 94
/ 3 35
/ 2 59
/ 1
4 ثحب . و تن ی هج گ ی ر ی
ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻞﻛ ی
ﻜوﺷﺰﭘ ﻲ لﻮت وﻴ ﺪ ی ناﺮوﻬت نﺎﺘوﺳا رد
لدﺎﻌﻣ 22 / 91 زور رد ﻦت و
ﻧاﺮوﺳ ة ﺑ ﺖوخت ﺮوﻫ ﻴ
ﻧﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﻲ
44 / 3 ﻛ ﻴ مﺮﮔﻮووﻠ ا زا ﻪووﻛ ﺖووﺳا زور رد ووﻳ
ﻦ ﻣ ووﻴ ناﺰ مﻬووﺳ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی دﺎﻋ ی ﻪﺑ ازا ی ﺖوخت ﺮﻫ 99
/ 1 ﻛ ﻴ ،مﺮﮔﻮوﻠ مﻬوﺳ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻧﻮوﻔﻋ ﻲ
، ت وﻴ ﺰ هﺪوﻧﺮﺑ و 32
/ 1 ﻛ ﻴ مﺮﮔﻮوﻠ مﻬوﺳ و
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وراد و ﻲﻳ ﻪوﺑ ازا ی ﻪوﻧازور ﺖوخت ﺮوﻫ
13 / 0 ﻛ ﻴ مﺮﮔﻮﻠ ﺪﺷ دروآﺮﺑ .
اﻳ ﻦ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﻘﻣ رد ﻳ ﻪﺴ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺎﺑ ی
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ رﻮﺸﻛ فﻠﺘخﻣ (
لوﺪﺟ 1 .) ﻪوﺘﺒلا
، ﺎﻘﻣ رد ﻳ ﻪوﺴ
ﺎﻫراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ی
ﻧﺎوﻬﺟ ﺖوﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲ
( )WHO
، ﻧاﺮوﺳ ة
لﻮت ﻴ ﺪ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜﺷﺰﭘ
،ﻲ ﻨیﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻧﻮﻔﻋ ﻲ ت ، ﻴ ﺰ
ﻪﺑ هﺪﻧﺮﺑ و ازا
ی ﺮتﻻﺎوﺑ ﺖخت ﺮﻫ ﻲولو ،ﺖوﺳا
ﻧاﺮوﺳ ة لﻮت وﻴ ﺪ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی دﺎﻋ ی ﺖوﺳا دراﺪﻧﺎﺘوﺳا زا ﺮوﺘﻤﻛ .
وﻨیﻤﻫ ﻴ ﻦ
، رد
ﺎﻘﻣ ﻳ
،ﻪﺴ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ عاﻮﻧا ﺪصرد ی
ﻜوﺷﺰﭘ ﻲ ﺎﻫراﺪﻧﺎﺘوﺳا ﺎوﺑ ی
ﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲ
، ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻧﻮﻔﻋ ﻲ زا ﺮتﻻﺎﺑ
ﻣ ووﻴ ناﺰ ﺖووﺳا دراﺪﻧﺎﺘووﺳا (
ووﺷ ﻞﻜ 8 و 9 .) ﻣ ووﻴ ناﺰ ﻜﻔت ووﻴ ک
ﺑ رد ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ثﻣ ﻳ ﺪ ا ﻳ ﻦ ﻜﻔت .ﺖوﺳا عﻮضﻮﻣ وﻴ
ک
رد 27 / 47 ﺪصرد ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ی ﻪﺑ نﺎﺘﺳا لﻮوصا ترﻮص ﻲ
و
طﺑاﻮوض ﺎﺑ قﺑﺎﻄﻣ مﺎوجﻧا
ﻘﺑ رد و هﺪوﺷ ةوﻴ
ﻌوضو ،ﺰوﻛاﺮﻣ ﻴ
ﺖ
ﻜﻔت ﻴ ک ﺑﻮﻠﻄﻣ ﺪﻧور ﻲ
.دراﺪﻧ ﺐﺴﭼﺮﺑ راﺬﮔ ی ﻌﺒت ﻪوﺑ مﻫ وﻴ
ﺖ
ﻣ ﺪووﻧور زا ووﻴ
ناﺰ ﻜﻔت ووﻴ ک رد 85 / 64 ﺪووصرد ﺑ ﻴ نﺎﺘووﺳرﺎﻤ ﺎووﻫ
.ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻜﻔت رﻮﺘﻛﺎﻓ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻴ
ک ثأت ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻴ
راﺬوﮔﺮ
ﻣ ﺮﺑ وﻴ ناﺰ ﻧاﺮوﺳ ة ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ی
ﻜوﺷﺰﭘ ﻲ ﻪوﺑ ازا ی ﺖوخت ﺮوﻫ
ﺑﻴ ﻧﺎﺘﺳرﺎﻤ ﻲ ﻣ ﻲ ناﻮت وﻌﺟاﺮﻣ داﺪﻌت زا ﺎ
ن ﻋ و وﻴ تدﺎ ،نﺎﮔﺪوﻨﻨﻛ ﻌضو
ﻴ ﺖ دﺎﺼﺘقا ی ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲ نآ ﺎﻫزور داﺪﻌت ،ﺎﻫ ی
تﺎقﻼﻣ
ﻠﺼﻓ و ﻲ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ .دﺮﺑ مﺎﻧ لﺎﺳ زا ی
ﻧﻮﻔﻋ ﻲ
، و تﻴ ﺰ هﺪوﻧﺮﺑ و
ﺑ ﻞﺤﻣ رد ﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ هﺎﮕﺘوﺳد زا هدﺎﻔﺘوﺳا ﺎوﺑ و ﺎوﻫ
ی فوﻠﺘخﻣ
ﻔﺼت ﻴ ﻪ ﺑ و ﻲ زﺎﺳﺮﻄخ ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﻈﻧ وﻴ ﺮ ،وﻼﻛﻮوتا
ﻫ ﻴ وﻼﻛورﺪ ادزﺪﻨﮔ و
ﻲﻳ وﺷ شور ﺎوﺑ ﻴ
ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وﺑ ﻲ زﺎوﺳﺮﻄخ ی
ﺪﺷ ه
،ﺖﺳا لو ﻲ ﻪﺑ لد وﻴ ﻞ ﺎﻧ ارﺎوﻛ ﻲﻳ هﺎﮕﺘوﺳد ﺎوﻫ ی رﻮﻛﺬوﻣ رد
ﺑ ﻲ زﺎﺳﺮﻄخ ی ﺎوﺤﻣا و ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ی
وﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وراد و ﻲوﻳ ،
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﺎﺳ ﻪﺑ رﻮﻛﺬﻣ ﻳ
ﺖ ﺎوﻫ ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻊوﻓد زﺎوجﻣ ی
و( كﺎﻧﺮﻄخ ﻳ
هژ ﺑ زا جرﺎخ ) ﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻠﻤﻋ . ﻴ تﺎ
ﺑ ﻲ زﺎﺳﺮﻄخ ی ﻤﺴﭘ ﺎﻫﺪﻧﺎ ی ﻧﻮﻔﻋ ﻲ ، و تﻴ ﺰ رد هﺪوﻧﺮﺑ و 29
/ 81
ﺪصرد ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ی ﺎﻣزآ ﺎﺑ نﺎﺘﺳا ﻳ
ﺶ ﻞوﺑﺎق ،TST
و لﻮوﺒق
رد ﺎﺑ ق ﻲ ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﻏ ﻴ ﻞﺑﺎقﺮ لﻮﺒق شراﺰﮔ وﺷ ﺪ وﻠﻋ . ﻲ موﻏر
اﻳ ﻦ ماﺪقا ﻫ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻪﻧﺎﻔﺳأﺘﻣ ،ﺎ ی
ﺟوﺮخ ﻲ ﺑ زا ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ
ﻪووﺑ ﺎﻨرﺘووﺳا ی ﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ی
ووﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وراد و ﻲووﻳ زا مووﻋا
ﻜﻔت ﻴ ک هﺪﺷ ﻜﻔت ، ﻴ ک ﺑ ،هﺪﺸﻧ ﻲ ﺮﻄخ ﻞﺑﺎق هﺪﺷ ﻪﺑ لﻮﺒق ترﻮوص
و طﻮﻠخﻣ ﺎﺑ
رادﺮﻬوﺷ نﺎوﮔوﺎﻧ ی
ﺎوﻫ ﻞوﻘﺘﻨﻣ ﻦوﻓد ﺰوﻛاﺮﻣ ﻪوﺑ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ . اﻳ ﻦ ﻪﻠئﺴﻣ ﻳ ﻜ ﻲ ﻘﻠح تﻼﻜﺸﻣ زا ة
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ اﺮﺟا ﻲﻳ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜﺷﺰﭘ ﻲ نﺎﺘوﺳا رد ﺖوﺳا
ﻪﻧﺎﺘخﺒوﺷﻮخ .
، 80 / 79
ﺪصرد ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ، ی
ﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ وراد و ﻲﻳ ار دﻮخ
ﺑ زا جرﺎخ زﺎجﻣ ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ ﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ اﺮﺑ ی ﺤﻣا ﺎ ی ﺎﻬﻧ ﻲﻳ لﺎﻘﺘﻧا
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻫد طﻮﻠخﻣ زا و ﺎوﺳ ﺎوﺑ نﺪوﺷ
ﻳ ﺮ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ی
ﻜوﺷﺰﭘ ﻲ
ﻮﺤت ﻳﻠ ﻲ رادﺮﻬﺷ ﻪﺑ ی
ﺎﻫ ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ی ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
قﺑﺎﻄﻣ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻳ ج ﻪﺑ ﺖﺳد ،ﺮضﺎح ﺶﻫوژﭘ و ﻪﻌلﺎﻄﻣ زا هﺪﻣآ
ﺑﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﻧ ﻴ ﺪﻨﻣزﺎ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ اﺮﺑ ﻊﻣﺎﺟ ی ﺪوﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ اﺮﺟا ﻲوﻳ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﻪوﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺳ رﻮوﻈﻨﻣ
ﻴ ﺖوﺳﺎ راﺬوﮔ ی و
وﺪت ﻳ ﻦ یدﺮﺒﻫار ﻪﺑ
ﺎﻘترا و دﻮﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ی
ﺳ ﻴ مﺘوﺴ ﺪوﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﻧ ﻴ زﺎ ﻌوضو ﺖخﺎﻨوﺷ ﻪوﺑ ﻴ
ﺖ و دﻮوﺟﻮﻣ
ءﺎﺼحا ی ﻼﻜﺸﻣ ت ﺳ ﻴ مﺘﺴ ﺖﺳا .
ﺎﺳﺎﻨﺷ تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻳ
هﺪﺷ ﻌلﺎﻄﻣ رد ة حﺮﺷ ﻪﺑ ﺮضﺎح ﺮوﻳز
:ﺖﺳا 1 . ﻣﺎﻧﺮﺑ ناﺪﻘﻓ ة
اﺮوﺑ ﻊﻣﺎﺟ ی
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﻊوﻓد ی
و وﻳ هژ و
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻪﻛ كﺎﻧﺮﻄخ ی
ﻜﺷﺰﭘ ﻲ زا ﻠﻤﺟ ة نآ ﺖﺳﺎﻫ
2 . ﺳ راﺮﻘﺘﺳا مﺪﻋ ﻴ
ﻤﺘﺴ ﻲ ﻈﻧ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻴ
ﺮ ﻪلﺎﺑز اﺮوﺑ زﻮوﺳ ی
ﺎﺤﻣا ی ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﻜﺷﺰﭘ ﻲ نﺎﺘﺳا رد
3 . ﻫﺎﮔآ دﻮﺒﻧ ﻲ ﺑ و ﻴ ﺶﻨ ﺑ مزﻻ ﻴ ﻦ ﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻴ نﺎﺘوﺳرﺎﻤ رد
ﻣز ﻴﻨ ة ﻜﻔت تروﺮض ﻴ
ک ﺴﻧﺎﺘﭘ و ﻴ ﻞ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺮﻄخ ی
ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
و طﻴﺤﻣ رﺎثآ ز
ﻳ ﺘﺴ ﻲ نآ
4 . ﺳ شﺮوﮕﻧ تروﺮض ﻴ
ﻤﺘوﺴ ﻲ و ﺪوﻧرادﺮﺑرد ة
ﺪوﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ
لﻮت زا ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻴ
ﺪ ﺎوﻬﻧ ﻊﻓد ﺎت ﻲﻳ
نآ لﻮت ﺶﻫﺎوﻛ فﺪوﻫﺎﺑ وﻴ
ﺪ
ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ 5 . ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮت ﺎﺑ ﻳ
ﻪﻜﻨ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ ی ﻔوﺼت ﻴ ﻪ وﺑ و ﻲ زﺎوﺳﺮﻄخ
اﺮووﺑ زﻮووﺳﺮﻴﻏ ی
ووﺑ ﻲ زﺎووﺳﺮﻄخ ی
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ی
ووﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ و
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﺴﻴﻧ
ﻠﻋ ، ﻲ مﻏر تاﺰﻴﻬجت ﺪﻳﺮخ
ﻲﺑ رد زﺎﺳﺮﻄخ فﺮص ﺎﺑ ﺖﺳا مزﻻ ،ﻲﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺰﻛاﺮﻣ ﻲخﺮﺑ
اﺮﺑ تارﺎﺒﺘﻋا ی
ﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ یﺎﺤﻣا ی
وﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ ﻏ و ﻴ ﺮ ﻧﻮوﻔﻋ ﻲ
ﭘ مزﻻ تاﺪﻴﻬﻤت صادﺪجﻣ ﻴ
ﺶ ﺑ ﻴﻨ ﻲ ﻮﺷ .د
6 . خﺮﺑ رد ﻲ ﺑ ﻴ نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﺳرﺮﺑ و تﺎﻌلﺎﻄﻣ نوﺪﺑ ، ﻲ
ﺎﻫ ی
زا قﻴقد ﻮﺤﻧ ظﺎﺤل ة
ﻪوﺑ ﺖﺒوﺴﻧ هﺎﮕﺘوﺳد ﺖوﻴﻓﺮم و دﺮﻛرﺎﻛ
ﻲﻣ ماﺪقا تاﺰﻴﻬجت ﺪﻳﺮخ دﻮﺷ
تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻛ دﺎجﻳا ار یﺮﮕﻳد
ﻣ ﻲ ﻨﻛ ﺪ .
7 . ﻪووﺑ ﻞووﻤح نﺎووﮔوﺎﻧ ناﺪووﻘﻓ ﻞووﻴلد صﻮووﺼخﻣ ﻞووﻘﻧو
ووﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﻲ
ﺮﻄخ ژووﻳو و ﻲﻧﻮووﻔﻋ ،هﺪووﺷ ة
،ﻲﻜووﺷﺰﭘ
ﺑ یﺪﻴلﻮت یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻞوﻘﺘﻨﻣ طﻮوﻠخﻣ ترﻮص
ﻲﻣ دﻮﺷ مﺎوجﻧا تﺎﻣاﺪقا ﻞﺼحﺎﻣ و ﻦﻴوﺑزا یاﺮوﺑ هﺪوﺷ
ندﺮوﺑ ﺑ ﻲوخﺮﺑ رد ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻴ نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ
رد ﻞوﻤﻋ ﻦﻴوﺑ زا
ﻣ ﻲ دور .
8 . هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ ی ﻔﺼت ﻴ ﻪ ﺑ و ﻲ لﻮت زﺎﺳﺮﻄخ ﻴ
ﺪ اراد رﻮوﺸﻛ ی
هﺪﻤﻋ تﻼﻜﺸﻣ پﻛ و
ﻲ رادﺮﺑ ی ﺳ زا صقﺎﻧ ﻴ
مﺘﺴ ﺎﻫ ی ﺟرﺎخ ﻲ
ﺖﺳا . هوﻼﻋ ﺰﻫ ﺮﺑ ﻳﻨ ة ﻻﺎﺑ
، ﻧ ﻴ زﺎ ﺎضﻓ ﻪﺑ ی ﺴﺑ ﻴ رﺎ ز ﻳ دﺎ ی اﺮوﺑ ی
ا و دراد ﺐﺼﻧ ﻳ
ﻦ ﺎﻤﻧﺎﺟ ﻲﻳ اﺮوﺑ ی وﺴﺑ ﻴ رﺎ ی ﺑ زا ﻴ نﺎﺘوﺳرﺎﻤ ﺎوﻫ
ﺎﻧ ﻦﻜﻤﻣ هﺎﮕﺘﺳد .ﺖﺳا ﺎﻫ
ی ﺟرﺎخ ﻲ ﻧ ﻴ ﺰ ق ﻴ ﺖوﻤ ﺎوﻫ ی ﻻﺎوﺑ ﻲﻳ
دراد ﺴﺑ و ﻴ رﺎ ی نآ زا اراد ﺎﻫ ی اﺮﺷ ﻳ ط وصﺎخ ﻲ اﺮوﺑ ی ﺐوﺼﻧ
.ﺖﺳا خﺮﺑ ﻲ نآ زا ﻌلﺎﻄﻣ نوﺪﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ ة
ﺐوﺼﻧ ﻞوﻣﺎﻛ
و هﺪوﺷ
هﺮﻬﺑ زا سﭘ رادﺮﺑ
ی هﺪﺷ ﻞﻜﺸﻣ رﺎﭼد ا
ﺖﺳ .
نآ نوﺰوﻓازور زﺎوﻴﻧ و ﺖوﻴﻌﻤﺟ ﺪوﺷر ،ﻪجﻴﺘﻧ رد ﻪوﺑ ﺎوﻫ
و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲﻧﺎﻣرد ﺰﻛاﺮﻣ شﺮﺘﺴﮔ ﺚﻋﺎﺑ ،نﺎﻣرد و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺑ ﻓا ،نآ لﺎﺒﻧد ﻲﻧﺎﺘوﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤوﺴﭘ ﺪوﻴلﻮت ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰ
رد کووﻴﻜﻔت ناﺰووﻴﻣ ﻪووﻜﻨﻳا ﻪووﺑ ﻪووﺟﻮت ﺎووﺑ .ﺖووﺳا هﺪووﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﺮﺘﻤﻛ ناﺮﻬت نﺎﺘﺳا یﺎﻫ
50 هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪصرد
نﺎﻣزﺎوﺳ راﺪوﻘﻣ زا ﺶﻴوﺑ ﻲﻧﻮوﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺪﻴلﻮت ناﺰﻴﻣ و شزﻮوﻣآ ﻦﻳاﺮﺑﺎوﻨﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ یﺎوﻫ
ﮔﻮووﻠﺟ ةووﻨﻴﻣز رد مواﺪووﻣ و ﺮﺘووﺸﻴﺑ و ﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﺪووﻴلﻮت زا یﺮﻴ
ﻪﺑ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ أﺪﺒﻣ رد کﻴﻜﻔت و نآ ﺶﻫﺎﻛ
یراددﻮوخ رﻮوﻈﻨﻣ
كﺎووﻧﺮﻄخ زا ﺎووﺑ طﻼﺘووخا ﺮووثا رد یدﺎووﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ نﺪووﺷ
ءﻮوﺳ رﺎثآ زا ﻦﺘﺳﺎﻛ فﺪﻫ ﺎﺑ كﺎﻧﺮﻄخ و ﻲﻧﻮﻔﻋ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ طﻴﺤﻣ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺶﻫﺎوﻛ ،ﻦﻴوﻨیﻤﻫ .ﺖﺳا یروﺮض ﻲﺘﺴﻳز
ﻪووﻨﻳﺰﻫ ا رد ﻲﻧﺎﺘووﺳرﺎﻤﻴﺑ یﺎﻫﺪﻧﺎﻤووﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪووﻣ یﺎووﻫ یاﺮووﺟ
و نآ ﻲلﻮصا ﻊﻓد ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ و ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ کﻴﻜﻔت ةﻣﺎﻧﺮﺑ ﺢﻴﺤص ماﺪقا ﻫ ﺖوﻬﺟ ﻲﻧﺎوﻣرد ﺰﻛاﺮﻣ نﻻﻮئﺴﻣ ماﺰلا یاﺮﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎق یﺎ
.دراد تروﺮض ﻦﻴﻧاﻮق یاﺮﺟا
تشاددای اه
1. TST (Time, Steam and Temperature)
عبانم .م ،ﺪﻧﻮﻨﺴح
، ﺒﻧ ﻲ .ر ،هداز ، ح ﻴ رﺪ ی .م ، 1388 لﺎﻧآ . ﻴ ﺰ ﺎﻫﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ی ﺮﻬﺷ ﺪﻣﺎﺟ ی ا رد ﻳ
،ناﺮ ﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ة ﺤﻣ و ﺖﻣﻼﺳ ﻴ
ط ز ﻳ
،ﺖﺴ رﺎﻤﺷ ة 1 ص ، 9 - 18 .
ﻲﺒﻧ ،.ج ،یﺮﻴﺼﻧ ،.م ،ﻲﻠضﻓ نﺎﻳﺪﻤﺤﻣ .م ،ﻲﺒﺳاﺮﻬﻣ ،.ر ،هداز
1392 رد ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﻮﺤﻧ و ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻴﻤﻛ ﻲﺳرﺮﺑ . ﺑﻴ
نﺎﺘﺳرﺎﻤ ﺎﻫ ﺮﻬﺷ ی
لﺎﺳ رد نﺎجﻧز 1390
،طﻴﺤﻣ و ﺖﻣﻼﺳ ةﻠجﻣ ، ةرﺎﻤﺷ
1 ص ، 55 - 64 .
Akum, F.A. 2014. An Assessment of Medical Waste Management in Bawku Presbyterian Hospital of the Upper East Region of Ghana, Merit Research Journal of Environmental Science and Toxicology. Vol. 2, pp. 027-038.
Al-Khatib, I., Al-Qaroot, S., Ali-Shtayeh, S. 2009. Management of Healthcare Waste in Circumstances of Limited REsources:A Case Study in the Hospitals of Nablus City, Palestine, Waste Management & Research. Vol. 27, pp. 305-312.
Birpinar, M.E., Bilgili, M.S., Erdoğan, T. 2009. Medical waste management in Turkey: A case study of Istanbul, Waste Management. Vol. 1, pp. 445-448.
Chartier, Y., Emmanuel, J., Pieper, U., Prüs, A., Rushbrook, Ph., Stringer, R. 2014. Safe management of wastes from healthcare Activities, Second ed. WorldHealth Organization.
Farzadkia, M., Moradi, A., Shahmohammadi, M. 2009. Hospital waste management status in Iran: a case study in the teaching hospitals of Iran University of Medical Sciences, Waste Management & Research. Vol., 4, pp. 384-389.
Ferdowsi, A., Ferdosi, M., Mehrani, Z., Narenjkar, Kh. 2012. Certain Hospital Waste Management Practices in Isfahan, Iran, International Journal Preventive Medicine. Special Issue, S: pp. 176-185.
Halbowachs, H. 1994. Solid waste disposal in district Health Facilities Agency for Technical cooperation, Germany, World Health Forum Switzerland. Vol. 4, pp.363-367.
Lee, B.K., Ellenbecker, M.J., Moure-Ersaso, R. 2004. Alternatives for treatment and disposal cost reduction of regulated medical wastes, Waste Management. Vol. 24, pp. 143-151.
Miyazaki, M., Une, H. 2005. Infectious waste management in Japan: A revised regulated and a management process in medical institutions, Waste management. Vol. 6, pp.616-621.
Robert, K.M., Ananias N. 2013. Management of Health-Care Waste: A CaseStudy of Two National Teaching and Referral Hospital in Kenya, Journal of Emerging Trends in Engineering and Applied Sciences(JETEAS). Vol. 4, pp. 588-593.
Sapkota, B., Kumar Gupta, G., Mainali, D. 2014. Impact of intervention on healthcare waste management practices in a tertiary care governmental hospital of Nepal, BMC Public Health.
World Health Organization Policy Paper.2004. Safe health-care waste management.
World Health Organization. 2013. Safe Management of Waste from Health-Care Activities, 2nd Edition, Department of Public Health, Environmental and Social Determinates of Health, WorldHealth Organization, Geneva, Switzerland.
