هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
68
يجيردت تمواقم (
Slow rusting نيلا زا يخرب )
مدنگ شخبدیما یاه هب تبسن
گنز هقاس
( Puccinia graminis f. sp. tritici )
یوفص يلعرفص
1
،*
هداز دمحم ديواج
2
رایداتسا1
یغاب و یعارز مولع تاقیقحت شخب
، لیبدرا ناتسا یعیبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقیقحت زکرم
، تاقیقحت نامزاس
،
یزرواشک جیورت و شزومآ
، لیبدرا
ققحم2
یغاب و یعارز مولع تاقیقحت شخب
، لیبدرا ناتسا یعیبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقیقحت زکرم
، تاقیقحت نامزاس
،
یزرواشک جیورت و شزومآ
، لیبدرا
* هدنسيون سم
و لو : [email protected]
هدیكچ گنز یازیرامیب یاهداژن عیرس شرتسگ و روهظ یاه
یقحت مدنگ ق
تمس هب ار تا نتفای
تدسا ادردک تیادده رادیاپ تمواقم عبانم
( یجیردت تمواقم Slow rusting
یصاصتخاریغ تمواقم یعون ) -
نیا رد تسا رادیاپ و داژن عبادنم نیخدشت رودونم هدب هعلاطم
یاراد تمواقم تبسن رادیاپ هب
گنز ،هقاس پ یاهرتمارا یجیردت تمواقم
یرامیب یئاهن تدش لماش (FRS)
یرهادظ یگدودلآ خرن ،
( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس یبسن رادقم ،)r (
rAUDPC ( یگدولآ بیرض و )
رد )CI 46 دهادش ادب ااردمه مددنگ پیتونژ
لاس یط ساسح یاه
یعارز 95 - 1394 و 96 - 1395 ددش یبادیزرا لدیبدرا یزروادشک تادقیقحت ااگتسیا یشیامزآ هعرزم رد دن
مدددنگ یادده نددیي هددک داد ناددشن جیاددتن M-93-13
، M-93-14 ،
M-93-16 و
M-93-20 زا ینییاددپ ریداددقم
،FRS وCI
AUDPC نیي ناونع هب و دنداد ناشن ،
بولطم حطس یاراد یاه Slow rusting
نیي دندش هتفرگ رون رد ه
یا ارامدش 10
، 16
،
18
، 22 ، 34
، 38
، و 44 ریداقم ناونع هب و دنداد ناشن ار هقاس گنز هب تمواقم یاهرتماراپ زا یطسوتم نیي
یاده حطدس یاراد
تمواقم طسوتم Slow rusting
هقاس گنز یارب دندش هتفرگ رون رد
25 هدیقب و یجیرددت تدمواقم نییاپ حطس یاراد زین نیي
نیي اورگ رد اه نیي
اورگ یجیردت تمواقم عون چیه نودب و ساسح یاه دندش یدنب
نیي یاراد یاه بودلطم حطدس
طدسوتم و
تمواقم Slow rusting یم دندش اداد نیخشت هعلاطم نیا زا هک
یارب دنناوت ای ادش دیدناک مقر یفرعم
یاه همانرب رد یداژن هب
هقاس گنز هب تبسن مدنگ ادافتسا
ش و دن
یدیلک تاملک :
مدنگ
، یجیردت تمواقم
، اایس گنز
، یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس
همدقم لماع اب ،مدنگ اایس ای هقاس گنز Puccinia graminis f. sp. tritici
برخم زا یکی ، یرامیب نیرت
هب ناهج رسارس رد مدنگ یاه
یم رامش دور ( Singh et al., 2015 )
،طساو نابزیم نتشاد اب یرامیب لماع چراق دوجو اب هک تسا یسنج یبیکرتون مزیناکم یاراد
اب هسیاقمرد یرامیب نیا لماعرد یسنج یبیکرتون رثارد دیدج یاهداژن دیلوت ،مزیناکم نیا دهاوخرتشیب بتارم هب مدنگ درز گنز
هنوگود دوب مورود و نان مدنگ
یم تشک ناهج فلتخم قطانم زا یعیسو حوطس رد هک
،دنوش نابزیم نز یلصا یاه گ
اایس مدنگ
یم بوسحم هنوگ دندرگ
یاه نابزیم ناونع هب زین هنیمارگ یاه
یوناث یم رارق هلمح دروم
،وج هلمج نآزا ،دنریگ و هلاکیتیرت
یهاگ
درب مان ناوت یم ار رادواچ .(Roelfs et al., 1992)
رخاوا رد یرامیب نیا اایگ یدشر لحارم
گنز لیلد نیا هب هک ادش رهاظ
زین یناتسبات یم ادیمان
دوش یم یرامیب لماع طسوت ادش داجیا تراسخ تیمها و دشاب تلاغ یازیرامیب لماوع ریاس زا شیب دناوت
یم ار لوصحم دیلوت یياب لیسناتپ اب ملاس عرازمراتکه اه نویلیم هک تسا یوحن هب نآ دناوت
بیرخت لماکروط هب اام کی زارتمکرد
گتسب یرامیب نیا تراسخ نازیم دیامن
،یزاس ادولآ هیلوا ادام نازیم هب میقتسم ی دراد مقر تیساسح و ییاوه و بآ طیارش
یمدیپا عوقو دروم رد یددعتم تاشرازگ زا ادرتسگو دیدش یاه
دراد دوجو ناهج فلتخم قطانمرد یرامیب نیا لاسرد
1955 کی
و هقاس گنز نامزمه یمدیپا مدنگ یگرب گنز
، رب غلاب یتاراسخ زورب ببس 500
و اداناکرد ريد نویلیم دیدرگ اکیرمآ
(Knott,
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
69
1989) ود اپورا رد زا یمدیپا
یرامیب نیا
، لاسرد یکی 1960
و لاغترپ رد لاسرد یرگید
1962 ادش شرازگ یکاولسا کچ رد
تسا .(Roelfs, 1985) اهلاس یطزین ناریارد یرامیب نیا ی
–45 1343 و یلامش قطانمرد هتفای تدش برغ لامش
دوب نارددنزام هدقطنمرد هک یا هنوگ هب
و فیرش( تسا ادوب رتشیب درز گنز زا نآ تدش ناگرگو ،ناراکمه
1349 ) لادسرد یدطیحم طیارش ندوب دعاسم تلع هب نینچمه
1355 روشک یقرش بونج صوصخ هب یبونج طاقنرد اتو ادولآ ار مدنگ عرازم یرامیب
90 ادودمن دراو ترادسخ لودصحم هدب دصرد
،یبارت و نایدادماب( تسا 1357
) ادت مدنگ ساسح مقر کی یور رب اایس گنز تراسخ نازیم ،یراشفا طسوت یقیقحت رد 80
ددصرد
اب مدنگ ساسح همین مقر یور و 10
ات ،رتدوز کیژولویزیف یگدیسر زور 40
دیدرگ شرازگ دصرد (Afshari, 2000)
دودح 72 نژ تسا ادش شرازگ اایس گنز یارب فلتخم تمواقم نژ ارثکا هک
هدچهایگ تمواقم یاه یدم یا
دندشاب (Singh et al.,
2015) مدنگ دیلوت ادمع قطانمرد رثوم تمواقم یاه نژ یریگراکب
، زا شیب یارب ار مدنگ لوصحم یناهج دیلوت 40
لاس لادس ادت(
1999 لاس زا لبق ات درک تظافح ) 1999
، دشن ادید اایس گنز یرامیب لماع تیعمجرد یداژن تارییغت و
ب ا ه لدیلد نی تادقیقحت
یللملا نیب ادش دودحم یرامیب نیا یور رب
دوب (Singh et al., 2006)
لاس رد 1999 زا یدیدج داژن ، مانبPgt
Ug99
اددناگا رد
( دش ادیپ Pretorius et al., 2000
اح داژن نیا ) م
یئازیرامیب نژ ل ور
ی تمواقم نژ Sr31
اددش لدقتنم مددنگ هب رادواچ زا هک ،دوب
زا شیب تدم یارب و دوب 30
( دوب ادنام یقاب رثوم لاس Wanyera et al., 2006
داژن ،) Ug99
یایدسآ و هدنایمرواخ هدب هیحان نیا زا
( تسا هتفای راشتنا یبونج Nazari et al., 2009; Singh et al., 2009
) داژدن رضاح لاح رد. Ug99
یردگید ددیدج یادهداژن هدب
نژ و هتفای لماکت هدب ناودت یم اهنآ هلمج زا هک تسا اداد رارق ریثات تحت ار یرتشیب تمواقم یاه
Sr24
، Sr36
( Jin et al., 2008,
و )2009 SrTmp
( Patpour et al., 2016 درک اراشا )
هیاسمه یاهروشک نیب زا ناریا
، Ug99
زا و ادش شرازگ نمی روشک زا رد اددش اددیپ هدنومن هدک دیآ یم رب نینچ داژن نییعت جیاتن
یرامیب تردق رون زا نمی داژن زا ییاز
Ug99
مجاهتم ،اقیرفآ قرش زا ادش اداد شرازگ تسا رت
لاس راهب رد. 1386
نادمه هقطنم رد
نژ یور رب هک اایس گنز زا یداژن درجورب و Sr31
تلاغ یاهیرامیب دحاو طسوت تشاد ییازیرامیب هدیهت و حلادصا تادقیقحت هسسوم
و لاهن ،ناراکمه و یرون( دیدرگ ییاسانش رذب 1387
)
نایم زا نژ نیدنچ اسانشSr
ئ لقادح ،ادش ی 27
یداژن اورگ هب تبسن نژ Ug99
م یم اهنآ نیب زا هک دنتسه رثوم ًاتبسن ای رثو ناودت
Sr33
و Sr35
زا بیترتب هک درب مان ار Aegilops tauschii
و T. monococum دنا ادش لقتنم مدنگ هب
( Yu et al.,2014;
) ردطخ
نژ زا ادافتسا یلصا صاصتخا یاه
–ی ناوت ،داژن ییا نژوتاپ نتسکش یارب اه نیا و تسا اهنآ
مادقرا رد یئادهنت هدب ادهنآ هک تسا ینامز
یم هتفرگ راکب دنوش
نژ قیفلت و نیخشت یارب شلات نیاربانب اه
ی ار رادیاپ تمواقم هک ی یم بجوم
مهم ،دنوش یرورض و
تسا
گنز لرتنک ازورما ( تسا ادش ریذپ ناکما دیدج یاه شک چراق اب اه
Chen, 2013 ،نیرترثودم موادقم مادقرا تدشک،نیا دودجو ادب )
یداصتقا ملاس یطیحم ظاحل زا و نیرت گدنز متدسیسوتاپ نیدنچ رد یفیک و یمک تمواقم عون ود تسا یرامیب لرتنک شور نیرت
-
لاغ ( تسا ادیدرگ شرازگ ت Sandoval-Islas et al., 2007
راکب ) نژ یریگ یصاصتخا( یفیک تمواقم یاه
- و رثودم لردتنک )داژدن
یم مهارف یرامیب ربارب رد یلماک ( دنک
Shah et al., 2010 تمواقم نژ ادروارف نیب یصاصتخا نیخشت هب هک تمواقم عون نیا اما )
نابزیم ( ریغ نژ ادروارف و )R نژوتاپ یئازیرامیب
( ( نژ یارب نژ یروئت زا ،دراد یگتسب )Avr Flor, 1956
یم یوریپ ) عون نیا دنک
یم هتسکش یدوز هب و ادوبن رادیاپ تمواقم ( دوش
Boyd, 2005 یدصاصتخا ردیغ( یدمک تدمواقم ،یفیک تمواقم فلاخرب )
- ) داژدن
واقم ای و یجیردت تمواقم ناونعب بلغا و هتشاد ینژدنچ ساسا ( اددش فدیرعت یبدسن تم
Parlevliet, 1979 یراددیاپ تدمواقم و )
یم ( دشاب Herrera-Fossel et al., 2007 )
تمواقم عون ود نونکات
،یمک یدنعی تدمواقم یجیرددت ( Slow Rusting و )
تدمواقم
اایگ لماک رد هجرد ترارح ياب ( High Temperature Adult Plant =HTAP )
روطب یعیسو یدسررب اددش ددنا ( Line, 2002 )
دددددددددمواقم ت
Slow rusting ودددددددددن
ع تدددددددددمواقم زا ی نادددددددددبزیم
ردددددددددیغ هدددددددددک تدددددددددسا
صاصتخا ی - دوب داژن ا یم رادیاپ و ( دشاب
Sawhney, 1995 )
تمواقم Slow rusting تدمواقم ادی یبدسن تدمواقم ناونع هب بلغا ،
لماک اایگ زین
یم فیرعت شهادک ار یگدودلآ یناوارف و ادوب ینژ دنچ یتمواقم نینچ ،دوش
یدم ددشر و ددهد و
رد نژوتادپ شرتدسگ
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
70
یم دنک ار غلاب ناهایگ دنک
شهوژپ قبط وی
( ناراکمه و Yu et al., 2014
تدمواقم هدک هقادس گدنز تدمواقم نژ جنپ یلک روطب ،)
یم بجوم ار یمک ،دنوش
لماش نژ یاه Sr58
، Sr57
، Sr56
، Sr2 و
Sr55
دنشاب یم نژ تارثا
اصتخا ردیغ تدمواقم یاه یدص
- داژدن رد
یدشر لحارم
هچهایگ زا دعب یم رتدایز یا
ش و ( دن Nzuve et al., 2012 نژ نیا ،)
شنکاو اب اه ااردمه تیدساسح قودف نوددب یاده
( دنتسه Singh et al., 2009 )
.
گنز هب مواقم مدنگ ماقرا همانرب زا اه
و یلم تاقیقحت یاه رم یراکمه اب ای
ا ادش اداد هعسوت و یفرعم یللملا نیب زک دنا
دوجو اب
یم ساسح یفرعم زا دعب یهاتوک تدم رد و ادوبن رادیاپ تمواقم یاراد ماقرا نیا رتشیب ،نیا تمواقم تسکش ،دراوم رتشیب رد دنوش
پیتوتاپ هجیتن رد ای و دیدج یازیرامیب یاه
اب نژ یریگراکب دیدج ماقرا زا یعیسو هنماد رد ناسکی تمواقم یاه
ادوب تسا
( Admassu et al., 2012 )
تاعلاطم ساسارب و وسامدآ
( ناراکمه Admassu et al., 2012
نژ رتشیب ،) تمواقم یاه
هب هقاس گنز
نیي و ماقرا رد هک صاصتخا ،دنراد دوجو یداژن هب یاه
ی - بلاغ یاهداژن هب تبسن و ادوب داژن تمواقم تسکش دنتسه رثوم ریغPgt
شخبدیما ماقرا زا یرایسب ریون)
مقر Digelu هک لاس رد 2013 یپویتا رد دوب ادش شرازگ هقاس گنز هب مواقم
) ، رگنایب تیمها
یارب یداژن هب ماقرا داجیا
دیدج یاراد دنچ تمواقم زا اافتسا اب رادیاپ تمواقم یاهداژن عیرس راشتنا و لماکت هب هجوت اب تسا ینژ
دیدج ماقرا بلاغ تسکش ،هقاس گنز دیدج یازیرامیب یاراد
،رادیاپ تمواقم عبانم هب یسرتسد تیدودحم و هقاس گنز هب تمواقم
تمواقم فلتخم عبانم زا ادافتسا اب دیدج مدنگ ماقرا هعسوت ار
یرورض تسا هتخاس (
Hodson, 2013 و نیج طسوت یتاقیقحت رد )
گنیس (Jin and Singh, 2006) تمواقم
450 هتفرشیپ نیي و مقر مدنگ
اکیرما رد هب تبسن
د و هیادج ادناگوا زاPgt
- 1999 و
اینک زا مود هیادج -
2004 رب ییازیرامیب اب نژ
تمواقم Sr31
رارق یسررب دروم دنتفرگ
مواقم مسلاپ مرژ یناوارف رون زا
، 16 زا دصرد
زمرق اراهب مدنگ هناد
،تخس 48 زمرق هناتسمز مدنگ زا دصرد هناد
و تخس 27 هناتسمز مدنگ زا دصرد هناد
داژن هب تبسن مرن TTKS
رد تمواقم دندشن ییاسانش اراهب مدنگرد تمواقم ادننک اطعا یاه نژ دنتشاد تمواقم مقر
نژ هطساوبIvan Sr24
دیدرگ شرازگ
و زمرق هناتسمز مدنگرد تمواقم هناد
نژ هطساوب تخس Sr24
نژ هطساوب مرن هناتسمز مدنگرد تمواقمو Sr36
دیدرگ نییعت
هنیمز رد نیي و ماقرا تمواقم یبایزرا
لاس زا اایس گنز هب تبسن مدنگ یاه زین ناریا رد یددعتم تاقیقحت نونکات شیپ اه
( ناراکمه و روپتاپ تسا هتفرگ ماجنا Patpour et al., 2014
( یراشفا و ) 1391
نیي و ماقرا شنکاو یسررب رد ) فلتخم یاه
هچهایگ هلحرم رد ار اهنآ شنکاو اایگ و یا
شنکاو یاراد ماقرا زا یمک رایسب دادعت نیققحم نیا جیاتن رد دنا ادرک یسررب لماک
هچهایگ تمواقم ادوب لماک اایگ هلحرم رد ساسح همین شنکاو یاراد زین یدادعت و )یفیک( یا
دنا
گنز یاه متسیسوتاپ زا یرایسب رد -
حرم رد نآ ریداقم و ادش حیرشت ماقرا تمواقم یمک میهافم ،تلاغ ازادنا اب لماک اایگ هل
( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس ،اایگ دشر زا یصخشم هلحرم رد یرامیب تدش یریگ Area Under Disease Progress
Curve =AUDPC ( یرهاظ یگدولآ خرن ،)
Apparent infection rate یم دروآرب یگدولآ بیرض طسوتم و )
( دنوش Broers et
al., 1996 اب یفلتخم نیققحم )
دنا ادرک نخشم هعرزم حطس رد ار اه نیي و ماقرا تمواقم یمک ریداقم اهرتماراپ نیا زا ادافتسا
( Sandoval-Islas et al., 2007; Ali et al., 2009; Shah et al., 2010; Safavi and Afshari, 2012; Singh et al.,
تدش یاهرتماراپ یياب یگتسبمه نیققحم نیا یاه یسررب رد 2017 تفرشیپ ینحنم ریز حطس و یگدولآ بیرض ،یرامیب یئاهن
( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس هک یئاجنآ زا تسا ادیدرگ نخشم رگیدکی اب یرامیب AUDPC
تمواقم لک زا یمک رایعم )
هفلوم مامت و ادوب ار یئازروپسا و موینیدیروا ازادنا ،یگدولآ ناهن ارود ،یگدولآ یناوارف ریون تمواقم یاه
نخشم حطس کی رد
یم دزاس ( Milus and Line, 1986
،) تسا هتفرگ رارق ادافتسا دروم یبسن تمواقم یبایزرا تاعلاطم زا یرایسب رد نیاربانب تلع
تمواقم یاهرتماراپ هعلاطم Slow rusting
هعرزم طیارش رد ( نییاپ یگتسبمه ،یا
r=0.5 هفلوم یخرب ) طیارش رد تمواقم یاه
هناخلگ یا ایگ(
هچه هفلوم اب )یا ( تسا لماک اایگ طیارش رد روکذم یاه
Sandoval-Islas et al., 2007 هک اجنآ زا رگید فرط زا )
نژ نایب یصاصتخا ریغ تمواقم یاه -
تمواقم دننام( داژن Slow rusting
یم ماجنا لماک اایگ هلحرم رد ) ( دریگ
Singh et al.,
2011a واقم یاهرتماراپ یتسیاب نیاربانب ،) تم
Slow rusting
دنوش هعلاطم هعرزم رد
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
71
و هقاس گنز هب تمواقم اب دیدج ماقرا بلاغ تسکش ،هقاس گنز دیدج یازیرامیب یاهداژن عیرس راشتنا و لماکت هب هجوت اب یرورض تمواقم فلتخم عبانم زا ادافتسا اب دیدج مدنگ ماقرا هعسوت ،رادیاپ تمواقم عبانم هب یسرتسد تیدودحم تسا
نیاربانب
، اب
لاس رد اایس گنز یرامیب دیدش عوقو هب هجوت 1395
یوفص( لیبدرا رد
، لیبدرا یداژن تیعمج یئازیامیب و )ادشن رشتنم تاعلاطا
نژ یارب دننام یمهم یاه Sr31
،یراشفا و یوفص(
1395 ) و Sr25
( Safavi and Afshari, 2017 )،
یاهرتماراپ زین رضاح یسررب رد
تمواقم Slow rusting هعرزم طیارش رد و لماک اایگ هلحرم رد
یارب یا 46 نیي مدنگ شخبدیما هعلاطم
هعلاطم نیلوا هک دندش
هعلاطم لاح هب ات و ادوب هنیمز نیا رد تسا ادشن ماجنا ناریا رد یهباشم
شور و داوم اه
لاس رد اایس گنز یرامیب دیدش عوقو هب هجوت اب 1395
و 1396 یاه نژ یارب لیبدرا یداژن تیعمج یئازیامیب و لیبدرا رد
دننام مهم (Sr31
،یراشفا و یوفص 1395
و ) ( Sr25 Safavi and Afshari, 2017 )،
46 ( مدنگ نیي و لدتعم میلقا هب طوبرم
)درس ساسح دهاش اب اارمه لودج(
1 ) تحت هعرزم طیارش ااگتسیا رد )اهداژن طولخم( اایس گنز یداژن تیعمج ربارب رد و یا
هلصاف رد عقاو( لیبدرا یزرواشک تاقیقحت 15
لیبدرا اداج یبرغ بونج یرتمولیک -
یایفارغج لوط اب لاخلخ 48
و هجرد 26
ییایفارغج ضرع و هقیقد 38
و هجرد 22 ایرد حطس زا عافترا و هقیقد 1339
زرا )رتم هعرزم یسررب رد دندش یبای یاهرتماراپ ،یا
تمواقم فلتخم Slow rusting
( یگدولآ بیرض لماش Coefficient of Infection=CI
( یرامیب یئاهن تدش ،) Final Rust
Severity=FRS ( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس یبسن رادقم ،)
relative Area Under Disease Progress Curve=
rAUDPC خرن و )
( یرهاظ یگدولآ Apparent infection rate
دندش یبایزرا )
نیي زا مادک ره هلصاف اب یرتم کی طخ ود یور مرگ اد نازیم هب اه
30 زا دعب و دندش هتشاک هتشپ کی یور رگیدمه زا رتم یتناس
تشک وکوروم ساسح مقر )هتشپ کی( یرتم کی طخ ود یور شیامزآ هیشاح لک رد زین و مقر اد ره بلاق رد شیامزآ دیدرگ
رد و دش ماجنا رارکت هس اب یفداصت لماک یاهکولب حرط لوط
لصف یعارز تایلمع تشاد لماش یرایبآ
،یباقرغ نیجو فلع یاه
،زره
یشاپدوک و ره هلصاف هب و تبون راهچ ات هس رد اایس گنز یرامیب تدش زا یرادرب تشاددای دش ماجنا
7 روهظ نامز زا رابکی زور
30 % ناراکمه و نوسرتپ یداهنشیپ باک ةدش حلاصا سایقم ساسارب ،ساسح مقر یور یرامیب (
Peterson et al., 1948 ماجنا )
( ناراکمه و زفلور شور ساسا رب )یگدولآ پیت( اایگ شنکاو زا نینچمه دش Roelfs et al., 1992
دیدرگ یرادرب تشاددای )
اداد سپس علا سکع و یرامیب تدش هب طوبرم یاه
دش هبساحم یگدولآ بیرض اهنآ بیکرت زا و ادش بیکرت مه اب نابزیم لم
سکع هب طوبرم تباث رد یرامیب تدش برض زا یگدولآ بیرض ( نابزیم لمعلا
immume=0.0, R=0.2, MR=0.4, M=0.6,
MS=0.8, S=1 ( دمآ تسدب )
Stubbs et al., 1986 )
( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس هبساحم AUDPC
ب ) ( نیي و سولیم شور ساسا ر Milus and Line, 1986
اب قباطم )
:ریز لومرف AUDPC= ((N1 (X1+X2)/2) + (N2 (X2+X3)/2))
:لومرف نیا رد هک دش هبساحم AUDPC یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس =
N1 تشاددای نیلوا ةلصاف = تشاددای نیمود اب یرادرب
زور هب یرادرب
N2
ةلصاف = تشاددای نیمود تشاددای نیموس اب یرادرب
یرادرب
x3, x2 , x1
تشاددای نیموس و نیمود ،نیلوا یگدولآ بیرض بیترتب یم یرادرب
دنشاب
یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس یبسن رادقم هبساحم یارب نینچمه (rAUDPC)
:دش ادافتسا ریز لومرف زا
AUDPC ساسح مقر
(/ 100
× AUDPC
= )نیي ره rAUDPC
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
72
( کنلاپردناو شور قباطم زین یرهاظ یگدولآ خرن Van der Plank, 1968
:دش هبساحم مقر ره یارب ریز لومرف ساسارب )
r=1/∆t[(ln(x2/1-x2)) - (ln(x1/1-x1))]
نآ رد هک
∆t =t2-t1 ،
t1 و نامزt2 تشاددای یاه و یرادرب
x1 و x2 نامز رد ادش تشاددای یرامیب تدش دشاب یم روکذم یاه
نیي و ماقرا یدنب اورگ تمواقم فلتخم ریداقم ساسارب اه
Slow rusting شور هب
( ناراکمه و یلع Ali et al., 2007
و نادتاپ و )
( کراپ Patahn and Park, 2006 )
هشوخ هیزجت و نیي یا
رازفا مرن اب اه هخسن(SPSS
18 دش دهاوخ ماجنا )
و جياتن ثحب اداد رضاح یسررب رد اورگ هک دنداد ناشن یجیردت تمواقم یاهرتماراپ یاه
شنکاو اه نیي فلتخم یاه هب تبسن یتوافتم یاه
یم ناشن یرامیب راشف لودج( دنهد
2 شخب رد هک ) هناگادج یاه
یاهرتماراپ زا کی ره عونت صوصخ رد یلیصفت روطب یا تمواقم
یم ثحب فلتخم یاه نیي رد دوش
یگدولآ بیرض رتماراپ عونت :
یگدولآ بیارض هبساحم روونم هب
، اداد بیکرت دندش ادافتسا نابزیم شنکاو و یرامیب تدش یاه
( ناراکمه و یلع شور ساسارب Ali et al., 2007
( کراپ و ناتاپ و ) Patahn and Park, 2006
نیي ای ماقرا ) اب ییاه
بیرض ریداقم
یگدولآ 20 - 0
، 40 - 21
، 60 - 41 ياب حطس یاراد بیترت هب
، یجیردت تمواقم نییاپ و طسوتم (Slow rusting)
یم هتفرگ رون رد -
یسررب نیا رد دنوش نیي
یاه M-93-13
، M-93-14
، M-93-16 و
M-93-20 تمواقم یياب حطس یاراد اورگ( لوا هتسد رد
لودج( دنتفرگ رارق )یجیردت 2
هک تشاد هجوت یتسیاب هتبلا ) اه نیي نیا
هتفرگ رارق لوا اورگ رد دنچ ره فرط کی زا یلو دنا
هلحرم رد نییاپ یگدولآ پیت نتشاد لیلدب تسا نکمم لماک اایگ
صاصتخا تمواقم یاراد -
یداژن دنشاب رگید فرط زا اما
، اجنآ زا
نژ هک صاصتخا ریغ تمواقم یاه -
نژ طسوت یداژن مواقم یاه
هچهایگ ت یم ادیشوپ یا
( دننام Chen, 2005 نژ یاراد
تمواقم یاه
زین لماک اایگ دنتسه
نیي یاه ارامش نیي یاه ارامش 10
، 16
، 18
، 22 ، 34
، 38
، و 44 ریداقم نادشن ار هقادس گنز هب تمواقم یاهرتماراپ زا یطسوتم
ناونع هب و دنداد نیي
یاه تمواقم طسوتم حطس یاراد Slow rusting
هقاس گنز یارب دنددش هتفرگ رون رد
25 یاراد زدین ندیي
نیي هیقب و یجیردت تمواقم نییاپ حطس زا رتياب یگدولآ بیرض هک ساسح دهاش اب اارمه اه
60 و ساسح اورگ ناونعب دنداد ناشن
اورگ یجیردت تمواقم عون چیه نودب دندش یدنب
نیي زا یخرب اقرا یاراد دوخ ارجش رد اه
م Trap
، Kukuna ،
Babax و Pastor دنتسه
، نژ ددنچ ندودب اراد لدیلد هدب مادقرا نیا
درز گنز هب تبسن یجیردت تمواقم
، اوهق و اایس یرامیب یخرب یتح و یا
ادطعا اددش یدفرعم مدقر رد ار یرادیاپ تمواقم رگید یاه
دننک یم ( Singh et al., 2005; Singh et al., 2011 )
ریداقم هب هجوت اب لودج( ساسح مقر یور یگدولآ بیرض
2 بیرض رادقم نیرتشیب دوب ياب یهجوت لباق روطب یرامیب راشف )
نیب رد ادش تبث یگدولآ نیي
یاه نیب ادش یسررب 99
- 63 دصرد دهاش هب طوبرم هک دوب ساسح دوب ساسح اورگ نیي اد
رد
هیقب هکیلاح 36
ات مقر 60 صرد د دهاش پیتوتاپ/پیتوتاپ جیاتن نیا ساسارب دنتشاد یگدولآ بیرض ساسح گنز یاه
اایس لیبدرا
یرامیب تردق یاراد ادش یبایزرا یاه نیي رتشیب یور یم یئاز
لودج( دنشاب 2
یسررب یاه نیي لماک اایگ شنکاو هب هجوت اب )
( رگید نیققحم جیاتن ساسارب و هعلاطم نیا رد ادش Johnson, 1988; Ali et al., 2007
)،
نژ ینیي چیه صاصتخا تمواقم یاه
-
نژ زا یبیکرت ای یداژن صاصتخا تمواقم یاه
- یمن لمح ار یداژن یرامیب فیط ربارب رد دناوتب هک دننک
طیارش رد یرامیب لماع یئاز
هعرزم نیي هک تسا یرورض هتکن نیا هب هجوت دنشاب رثوم لیبدرا یا تمواقم یاراد یاه
صاصتخا - لاس دنچ ضرع رد بلغا یداژن
یم ساسح یفرعم زا دعب یرامیب یاهداژن عیرس لماکت تلع هب تلاح نیا دنوش
( تسا رگرامیب یاز Chen, 2005; Singh et al.,
صاصتخا تمواقم عون ود بیکرت تسا رتهب یماقرا نینچ تمواقم تسکش زا یریگولج یارب )2011 -
صاصتخا ریغ و یداژن -
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
73
یداژن لقادح دوجو دوش هتفرگ راکب مقر کی رد 5
- 4 صاصتخا ریغ تمواقم نژ دح رد مقر تمواقم ثعاب مقر کی رد یداژن –
( دوب دهاوخ تینوصم Singh et al., 2011
)
لودج - نیي ارجش تاصخشم اایس گنز هب تبسن یجیردت تمواقم یبایزرا یارب مدنگ شخبدیما یاه
No. Line code Pedigree/Parenets
1 C-93-1 Oroum
2 C-93-2 Zareh
3 C-93-3 Mihan
4 C-93-4 Nwau15/Attila//Shark/F4105W2.1 5 C-93-5 Eryt 1554.90/MV17
6 C-93-6 Spn/Mcd//Cama/3/Nzr/4/Ald"s"/Snb"s"*2/5/Opata*2/Wulp 7 C-93-7 Bow/Crow/3Rsh//Kal/Bb/3/Gun91
8 C-93-8 Ji5418/Maras//Shark/F4105W2.1 9 C-93-9 Bluegil-2/BucuR//Sirena
10 C-93-10 Ajvina
11 C-93-11 Gul96/Shark-1
12 CD-93-5 Ji5418/Maras//Shark/F4105W2.1
13 CD-93-7 4WON-IR-257/5/Ymh/Hys//Hys/Tur3055/3/Dga/4/Vpm/Mos 14 CD-93-8 4WON-IR-257/5/Ymh/Hys//Hys/Tur3055/3/Dga/4/Vpm/Mos 15 C-94-5 Ji5418/Maras//Shark/F4105W2.1
16 C-94-6 Charger/OWL 85224*-3H-*O-*HOH//Alvd 17 C-94-7 Shark-1/3/Agri/Bjy//Vee/4/Shark/F4105W2.1 18 C-94-8 Bluegil-2/Bucur//Sirena
19 C-94-9 Or2071681
20 CD-94-4 4WON-IR-257/5/Ymh/Hys//Hys/Tur3055/3/Dga/4/Vpm/Mos 21 CD-94-5 Ga961565-27-6/La95283Ca-78-1-2
22 CD-94-6 Ald"s"/Snb"s"//Zrn*2/3/Yaco/Parus//Parus 23 CD-94-8 Shark-1/3/Agri/Bjy//Vee/4/Shark/F4105W2.1
24 CD-94-9 Zarrin/Shiroodi/6/Zarrin/5/Omid/4/Bb/Kal//Ald/3/Y50E/Kal*3//Emu 25 CD-94-10 Turkoaz
26 CD-94-11 Gaspard/3/Ald/Snb//Zrn
27 M-93-1 Parsi
28 M-93-2 Sirvan
29 M-93-3 Baharan
30 M-93-4 WS-90-10
31 M-93-5 WS-90-18
32 M-93-6 M-90-16
33 M-93-7 MV 17/2*Pishtaz 34 M-93-8 LUFER-1/KINACI97
35 M-93-9 BUC/PVN//MILAN/3/TX96V2427 36 M-93-10 Pishtaz*2/3/687 VD /Bayat//Vee"s"
37 M-93-11 Shiraz/SW89 1882//Kavkaz 38 M-93-12 WHEAR//2*PRL/2*PASTOR 39 M-93-13 WBLL1*2/KUKUNA*2//WHEAR 40 M-93-14 BABAX/LR42//BABAX/3/VORB 41 M-93-15 PASTOR/3/URES/JUN//KAUZ/4/WBLL1
42 M-93-16 WAXWING*2/HEILO
43 M-93-17 PRL/2*PASTOR*2//SKAUZ/BAV92
44 M-93-18 ALD/COC//URES/5/VEE/LIRA//BOW/3/BCN/4/KAUZ/6/SAUAL 45 M-93-19 SOKOLL*2/3/PASTOR//MUNIA/ALTAR 84
46 M-93-20 FRET2*2/4/SNI/TRAP#1/3/KAUZ*2/TRAP//KAUZ/5/ONIX
47 Check
نیي رثا اهداژن رییغت یور میقتسم روطب و اداد شهاک ار یرامیب تفرشیپ تعرس یجیردت تمواقم زا یلوبق لباق هجرد یاراد یاه
نیا دوجو اب دنتسین راذگ
، نیي ای ماقرا نیا تمواقم نژ نیدنچ طسوت اه
کچوک ( رثا Minor genes یم لرتنک)
دنوش
، رب هبلغ هک
ینيوط نامز هعرزم رد نآ گنز تفرگ دهاوخ ار یرت
نویساتوم ریون یفلتخم لماوع طسوت رییغت ییاناوت تلاغ یاه
، یبیکرتون
نویسادیربیه ای یسنج لثم دیلوت زا لصاح
، تفاسم رد ترجاهم نابزیم پیتونژ یباختنا راشف و ینيوط یاه
دنراد ار رگرامیب یور
( Hovmoller et al., 2011 یرامیب رییغت رد رگرامیب ییاناوت نیا هب هجوت اب )
یئاز
، صاصتخاریغ تمواقم یتسیاب نیققحم -
یداژن
صاصتخاریغ تمواقم بیکرت ای -
صاصتخا تمواقم اب یداژن -
صاصتخا تمواقم زا اهنت ادافتسا یاجب ار یداژن -
دنریگ راکب یداژن
:درز گنز یئاهن تدش رد ماقرا عونت اداد
( یئاهن تدش یاه رد یرامیب )FRS
46 نیي اب اارمه دهاش ( ساسح ندیي ددنچ طولخم )
لودج رد 2
یارب شهوژپ نیا یارجا لحم رد یرامیب تدش یياب راشف تسا ادش اداد ناشن یاه نیي
هک داد ناشن شیامزآ دروم
ربارب نآ نیرتشیب 100
هب طوبرم و دصرد ارامش نیي و ساسح دهاش
1 یاردب دودب یاده ندیي
C-94-9
، C-93-7 و M-93-5 هدب
بیترت 86
%
، 80 و % 80 هک دش دروآرب % رگید نیي شش رانک رد هک
ناونعب یاه نیي اورگ ساسح
اداد ساسا رب دندش یدنب یاده
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
74
( ناراکمه و یلع شور قباطم وFRS Ali et al., 2009
)،
یجیرددت تدمواقم یاراد اوردگ هس رد هعلاطم نیا رد ادش یسررب ماقرا
ياب
، اهنآ رد یرامیب یئاهن تدش ریداقم بیترت هب هک دنتفرگ رارق نییاپ و طسوتم 30
- 1
%
، 50 - 31 و % 70 - 51 دوب % نیي مدنگ یاه
M-93-13 ،
M-93-14 ،
M-93-16 و
M-93-20 نییاپ ریداقم اب
(FRS 30 - 1 یلادح رد دنتشاد یجیردت تمواقم یئياب حطس )%
نیي هک یاه ارامش یاه 10
، 16
، 18
، 22 ، 34
، 38
، و 44 ریدادقم ادب (FRS
50 - 31 و )%
(CI 40 - 21 تدمواقم طدسوتم حطدس )%
رون قبط دنتشاد یجیردت فلتخم نیققحم
پیتونژ ، اورگ ود ره یاه 1
و 2 یم دنناوت یم و دنشاب رادیاپ تمواقم یاراد ناودنعب ددنناوت
( و دنوش هتفرگراک هب یداژن هب یارب یبوخ نیدلاو Ali et al., 2009 ; Singh et al., 2017
نیي نیاریانب ) رودطب اوردگ ود ره یاه
اوقلاب همانرب رد یا دنتسه دیفم یداژن هب یاه
( ناراکمه و زرئورب Broers et al., 1996
و یدلع و ) ( نارادکمه
Ali et al., 2009b )
اورگ یارب زین نیي و ماقرا یدنب
هعرزم یبایزرا زا اه ادی مادقرا تدمواقم هدک دنتفایرد نیققحم نیا دندومن ادافتسا یمک تمواقم یا
نیي دندوب ریغتم ياب یلیخ حطس ات نییاپ یلیخ حطس زا رگید یاهرتماراپ و یرامیب یئاهن تدش ساسا رب اه
یاه نیي هعرزم طیارش تحت یسررب نیا رد هک
و هتشاد یئزج یگدولآ یا ماقرا نیا تمواقم دراد لامتحا دنتشادن یگدولآ ًلاصا ای
نژ تلع هب صاصتخا تمواقم یاه
( رثا گرزب تمواقم نژ دنچ یشیازفا رثا لیلد هب ای و ادوب یداژن – Major genes
هب هک دشاب )
صاصتخا تروص یم لمع یداژن–
( دننک Johnson, 1988 لاس ةبرجت هب هجوت اب )
گنز هب مواقم ماقرا یفرعم هنیمز رد لبق یاه
نژ یاراد هک یماقرا ،مدنگ درز صاصتخا تمواقم یاه
- ياب یرامیب لماع سنيوریو رییغت رثا رد اهنآ تسکش لامتحا دنشاب یداژن
(دوب دهاوخ Nazari et al., 2000
نینچ باختنا رد نیاربانب ) نژ دوجو تروص رد ات دومن تقد دیاب یماقرا
اژیوب( رگید تمواقم یاه
نژ دوجو تابثا یارب درک یفرعم مواقم عبنم ناونع هب ار اهنآ )رادیاپ تمواقم ای و یکیتنژ هیزجت قیقد تاشیامزآ هب رگید یاه
دوب دهاوخ زاین یلوکلوم یاهرگناشن زا ادافتسا نیي ییاه یاه شنکاو اب( طسوتم یگدولآ هک
،MR و MS نینچ هکنیا لامتحا دنراد(M
نیي یاه نژ یاراد ی ادوب رثا کچوک یاه
یم ياب دننک لمع یشیازفا تروص هب و ( دشاب
; Singh et al., 2005 Brown et al., 2001
نیا رد ) نیي
اه نژ دوجو لامتحا یاه
و یجیردت تمواقم ادننک لرتنک نژ
یاه ياب یامد رد لماک اایگ تمواقم (HTAP)
تمواقم عون نیا هک اجنآ زا تسا دایز هب اه
نژ یشیازفا رثا لیلد یم ماود یدایز نامز تدم اه
( دنروآ Shultz et al., 1992; Dehghani and Moghaddam, 2004 ،)
دنریگ رارق هجوت دروم رتشیب یتسیاب نیاربانب هیزجت ساسا رب یکیتنژ عونت هشوخ
:یا هشوخ هیزجت اداد ساسارب هک ماقرا یا
اورگ هس ،تفرگ ماجنا لماک اایگ هلحرم شنکاو یاه
یارب ار یلصا نیي
یاه نیي هیقب زا یکیتنژ هلصاف نیرتشیب اب ساسح دهاش اب اارمه نیي راهچ تخاس نخشم هعلاطم دروم اه
هناگادج اورگ رد و دندشادج لکش( دنتفرگ رارق یا
1 اورگ C1
و C2
نیي هیقب ، ) یلصا اورگ ود رد اه
وA B اورگ رد دنتفرگ رارق
یلصا دنتفرگ رارق اورگ ریز ود ،B 10
دندوب یجیردت تمواقم نودب نیاربانب و لماک اایگ شنکاو یياب ریداقم یاراد هک نیي
25 یجیردت تمواقم نییاپ حطس یاراد هک رگید نیي اورگ ریز رد ،دندوب
( رگید یلصا اورگ رد دنتفرگ رارق مود )A
نیي راهچ M-
93-13 ، M-93-14 ،
M-93-16 و
M-93-20 اداد ندوب اراد لیلد هب یلک روطب هک دنتفرگ رارق
یریگ ازادنا ریداقم نییاپ یاه
اداد ساسا رب اه نیي نیب عونت دندوب بولطم حطس رد یجیردت تمواقم یاراد ،ادش ماک اایگ شنکاو یاه
هیزجت و دوب ياب ل
هشوخ اداد ساسا رب یا و یلع دراد هعلاطم دروم ماقرا نیب رد ياب یکیتنژ عونت هب اراشا هکدرک دییات ار عونت نیا یرامیب یاه
ناراکمه Ali et al., 2007)
) ، ( یراشفا و یوفص Safavi and Afshari, 2017
اداد ساسا رب مه ) عونت یرامیب فلتخم یاه
ار ییياب نیي ای ماقرا نیب یم هعلاطم نیا رد ادش ادهاشم عونت دندرک شرازگ درز گنز هب تبسن مدنگ هعلاطم دروم یاه
رد دناوت
همانرب هب تبسن تمواقم رد نییاپ یکیتنژ عونت یاراد ماقرا تشک زا راک نیا دوش هتفرگ راکب وج درز گنز هب تبسن یداژن هب یاه
ولج درز گنز درک دهاوخ یریگ
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
75
دج لو 2 - نیگنایم یگدولآ پیت و یجیردت تمواقم یاهرتماراپ نیي
اایس گنز هب تبسن لماک اایگ هلحرم رد مدنگ شخب دیما یاه
گنایم نی راپ ا یجیردت تمواقم یاهرتم
No. Line code Infection type FRS CI rAUDPC r
1 C-93-1 S 99 99 97 0.250
2 C-93-2 MSS 73 66 72 0.135
3 C-93-3 MSS 70 63 56 0.158
4 C-93-4 MS 60 48 37 0.176
5 C-93-5 MS 60 48 39 0.178
6 C-93-6 MSS 67 60 60 0.139
7 C-93-7 MSS 80 72 81 0.150
8 C-93-8 MS 57 45 43 0.148
9 C-93-9 MS 67 53 54 0.144
10 C-93-10 M 50 30 38 0.123
11 C-93-11 MS 63 50 57 0.138
12 CD-93-5 MS 53 50 39 0.188
13 CD-93-7 MSS 70 63 59 0.168
14 CD-93-8 MSS 67 60 60 0.220
15 C-94-5 MS 60 48 52 0.148
16 C-94-6 MS 47 38 33 0.137
17 C-94-7 MSS 67 60 55 0.180
18 C-94-8 MS 50 40 46 0.102
19 C-94-9 MSS 86 77 91 0.143
20 CD-94-4 MS 63 50 56 0.139
21 CD-94-5 MS 57 46 45 0.169
22 CD-94-6 MS 50 40 37 0.133
23 CD-94-8 MS 57 46 52 0.120
24 CD-94-9 MS 60 48 45 0.123
25 CD-94-10 MS 67 54 59 0.118
26 CD-94-11 MSS 73 66 72 0.107
27 M-93-1 MS 73 58 71 0.163
28 M-93-2 MS 60 48 55 0.110
29 M-93-3 MS 53 42 40 0.103
30 M-93-4 MSS 67 61 58 0.113
31 M-93-5 MSS 83 75 80 0.164
32 M-93-6 MS 60 48 49 0.129
33 M-93-7 MSS 73 66 70 0.135
34 M-93-8 MS 57 46 44 0.109
35 M-93-9 MS 63 50 56 0.114
36 M-93-10 MS 60 48 52 0.103
37 M-93-11 MS 60 48 50 0.120
38 M-93-12 MS 53 42 45 0.094
39 M-93-13 MR 27 11 21 0.067
40 M-93-14 MR 27 11 21 0.067
41 M-93-15 MS 57 46 49 0.105
42 M-93-16 M 30 18 25 0.092
43 M-93-17 MS 60 48 53 0.122
44 M-93-18 MS 50 40 43 0.092
45 M-93-19 MS 60 48 49 0.120
46 M-93-20 M 33 20 28 0.091
47 Check S 100 100 100 0.271
هک دهد یم ناشن هعلاطم نیا جیاتن یاه نیي
شنکاو هعلاطم دروم گنز هب تبسن یعونتم یاه
اایس زا هک دنداد ناشن مواقم همین
ات
ًلاماک رتشیب دوب ریغتم ساسح نیي
یاه شنکاو ياب یگدولآ طیارش تحت ادش یبایزرا ساسح ات ساسح همین
ناشن یرامیب هب
نیب رد دنداد نیي
یسررب یاه پیت ادش
یاه فلتخم صاصتخا ریغ( یجیردت تمواقم -
دیدرگ ادهاشم )یداژن راهچ
نیي لماش(
M-93-13 ،
M-93-14 ،
M-93-16 و
M-93-20 )
و یاه ارامش( رگید نیي تفه 10
، 16
، 18
، 22 ، 34
، 38
، و 44 ) رد هک
( طسوتم شنکاو لماک اایگ هلحرم MR, M, MS
تمواقم( یجیردت تمواقم زا یتوافتم تاجرد یاراد دایز لامتحا هب ،دنداد ناشن )
صاصتخا ریغ -
یم )رادیاپ ای یداژن ندش عمج تروص رد دنشاب
5 - 4 صاصتخا ریغ تمواقم نژ -
هب کیدزن ماقرا تمواقم ،یداژن
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
76
گنز هب تبسن رادیاپ تمواقم رب دیکات رب اولاع مواقم ماقرا یفرعم رد دوب دهاوخ نوصم ای لماک تمواقم اایس
تمواقم تسا رتهب ،
گنز هب تبسن رادیاپ اایس
یرامیب و رگید مهم یاه مدنگ
ون دم زین دنشاب رادروخرب یرادیاپ دیلوت زا ماقرا ات دنریگ رارق ر
لكش 1 - هورگ نيلا یدنب مدنگ شخبدیما یاه
رتماراپ ريداقم ساسا رب ( يجيردت تمواقم یاه
slow rusting زا هدافتسا اب هایس گنز هب تبسن )
هشوخ هيزجت یا
عبانم 1 یراشفا
، ف 1391 (اایس گنز یرامیب لماع یئازیرامیب کیتنژ Puccinia graminis f. sp. tritici
مدنگ یاه پیتونژ شنکاو و )
ناریا یکشزپهایگ شناد یرامیب هب تبسن
، 43 : 365 - 357
2
،نایدادماب ع
م ،یبارت و 1357
لاس رد روشک یبونج طاقن رد مدنگ اایس گنز یریگ همه یسررب 1355
افآ یاه یرامیب و ت
یهایگ 14 : 19 - 24
3
،فیرش
،اوژپ شناد و ع ، نایدادماب ، ق ب
1349 لاس زا ناریا رد مدنگ اایس گنز یکیژول ویزیف یاهداژن 1344
ات 1349 و تافآ
یهایگ یاه یرامیب 100:6
- 73
4 یوفص
، ع ص 1395 یرامیب زا شرازگ نیلوا ( مدنگ هقاس گنز یئاز
Puccinia graminis f. sp. tritici تمواقم نژ یور رب )
ناریا برغلامش ،لیبدرا ردSr25
یزرواشک مولع رد یدربراک یاه شهوژپ یللملا نیب سنارفنک نیمراهچ
، اام رهم 95
، نارهت
،
ناریا 5 ز ،تایب نسح و ، ف ،یراشفا ، م ،یچیاچ ، م ،یهلارصن ، م ،یفام ، ک ،یرون 1387
یاه هیادج ییاسانش Puccinia graminis f.
sp. tritici تمواقم نژ یارب ییازیرامیب اب
Sr31 رذبو لاهن ناریا یبرغ یاهناتسا رد 24
: 213 - 207
6. Admassu B., Friedt W. and Ordon F. 2012. Stem rust seedling resistance genes in Ethiopian wheat cultivars and breeding lines. African Crop Science Journal 20:149–161.
7. Afshari F. 2000. Studies on rust resistance in wheat with particular emphasis on stripe rust. Ph.D. Thesis, University of Sydney, Australia, 252. pp.
8. Ali S., Shah S. J. A. and Ibrahim M. 2007. Assessment of wheat breeding lines for slow yellow rusting (Puccinia striiformis West. tritici). Pakistan Journal of Biological Sciences 10: 3440-3444.
9. Ali S., Shah S. J. A., Khalil I. H., Rahman H., Maqbool K. and Ullah W. 2009. Partial resistance to yellow rust in introduced winter wheat germplasm at the north of Pakistan. Australian Journal of Crop Science 3: 37-43.
10. Boyd L. A. 2005. Centenary review: can Robigus defeat an old enemy? -Yellow rust of wheat. The Journal of Agricultural sciences 143: 233-243.
