هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
759
رثا تارییغت عافترا
هیلوا دیلوت رب ناهایگ
هتوب ا ی رد یعافترا لیفورپ
نزوا لزق -
،غاد قآ لیبدرا
5ییلاوم میرم ،4هداز رومیت یلع ،3یرمعم یدهم ،2ینابرق ناودرا ،1*یفطل لداع
وجشناد1
ی سانشراک ی دشرا عترم یسدنهم و مولع
، یعیبط عبانم هورگ ،
،یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد هاگشناد
ققحم بدرا یل ی
_2
،رایشناد یعیبط عبانم هورگ
، یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد
، بدرا ققحم هاگشناد یل
ی
رایداتسا3
،
،رهش نیگشم یزرواشک هدکشناد ،ییوراد ناهایگ و یهایگ تادیلوت هورگ بدرا ققحم هاگشناد
یل ی
،هتسشنزاب رایداتسا4
یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد ،یعیبط عبانم هورگ
، هاگشناد ققحم بدرا یل ی
وجشناد5
ی یرتکد عترم یسدنهم و مولع
، یعیبط عبانم هورگ
،
،یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد هاگشناد
ققحم بدرا یل ی
هدنسیون * سم
و لو
؛
هدیکچ
فده ا ی ن قحت ی ق سررب ی رثا تارییغت لوت رب عافترا ی
د لوا ی ه ناهایگ هتوب ا ی فورپ رد ی ل عافترا ی نزوا لزق - ناتسرهش غاد قآ
بدرا ناتسا رد لاخلخ ی
ل دوب لوا دیلوت نییعت یارب . ی
،ه تلاپ حطس رد نیزوت و عطق شور زا اه
ی ًاعمج( یعبرمرتم كی 210
یعافترا هدودحم رد )تلاپ 600
ات 2600 رتم ی .دش هدافتسا لوت رب عافترا رثا
ی د لوا ی ه هتوب ناهایگ یا
زجت شور اب ی
ه راو ی سنا
زجت دروم ی ه لحتو ی ل اتن .تفرگ رارق ی
ج ب داد ناشن ی
ن لوت اب عافترا ی
د لوا ی ه ناهایگ هتوب ا ی ( 01 /
>0 نعم هطبار )p ی
راد ی دوجو
اد تش . بی رتش ی ن م ی ناز لوت ی د هتوب ناهایگ یا
عافترا هقبط رد ی
600 - 900 و 2000 - 2300 .دش هدهاشم
ناگژاو یدیلک :
،عافترا لوت ی د لوا ی ه ور ی مز ی
،ن لاخلخ عتارم .
همدقم دیلوت هیلوا م ی دناوت هب ناونع یکی زا و ی گژ ی اه ی درکلمع یلصا ششوپ
یهایگ رد طابترا اب تسپ ی دنلبو ی رد كی ( دشاب هقطنم 10
.)
دیو گنیودول و دروفتیاو (1
2002 ) ناوتان ی پ رد ی ش بی ن ی لوت ی د لوا ی ه لاس صلاخ ی
هنا مز ی ن
2( AANPP )
و مدع مامت کرد ی
غتم ی اهر یی
ثأت نآ رب هک ی
ر م ی دراذگ ار لصا لماع ی س تسکش ی
متس اه ی دم ی ر ی ت ی اپ ی راد هتسناد دنا . اتسار نیا رد هب هجوت
اهرتماراپ ی تسپ ی
دنلبو ی عافترا دننام هب
ناونع هصخشم رثؤم زیلانآ رد یناکم و لدم زاس ی تسا یرورض ناهایگ هیلوا دیلوت (
12 ) . مه عافترا هب
تروص
مه و میقتسم غ
ی قتسمر ی م اب ثأت ی ر رتسب ییاذغ داوم یور هتوب
اه ( 14 )،
رییغت تا یوگلا ( شراب 9 )،
تارییغت طیحم ترارح هجرد (
3 )
و تارییغت کاخ قمع (
8 ) هیلوا دیلوت نازیم یور رب ناهایگ
ثأت ی ر .دراد زا ا ی ن ب ی ن شراب و هجرد ترارح طیحم مهم لماوع ی
ارب ی
لوت ی د ناهایگ تسا ( 17 ).
تاقیقحت ساسا رب (ناراکمه و ناینرت
1391 ) هتوب ناهایگ یا
ظاحلزا نازیم ئتورپ ی ن ماخ هبتر رد ار مود
نایم مرف اه ی دنراد یعترم یشیور رد یمهم شقن ناهایگ نیا نینچمه
ارف ی اهدن یی و یبآ عبانم زا تظافح و نبرک بیسرت دننام
( یکاخ 16 ) شقن و نآ اه هب ناونع عتارم رد راتسرپ هایگ (
4 ) دنراد . نیاربانب دیلوت نازیم هیلوا
ناهایگ هتوب ا لماوع وی ثأت ی راذگر رب
هیلوا دیلوت اهنآ
دننام عافترا قیقحت نیا اتسار نیا رد هک ،تسا تیمها یاراد رد
فورپ ی ل عافترا ی نزوا لزق - غاد قآ لاخلخ ناتسرهش
رد لیبدرا ناتسا
.دش ماجنا
1 Whitford and Ludwig Wade
2Annual Aboveground Net Primary Production
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
760
شور و داوم اه
تاصخشم یمومع
هقطنم هعلاطمدروم
یناتسهوک عتارم قیقحت نیا رد یعافترا لیفورپ
لزق نزوا - غاد قآ ییایفارغج تیعقوم رد لیبدرا ناتسا ،لاخلخ ناتسرهش 17´
37°
´ ات
°24 37 و یلامش 16´
47°
´ ات
°39 48 یقرش دروم سررب ( تفرگ رارق ی لکش
1 لقادح ،عافترا یموقر لدم هشقن هب هجوت اب .)
ایرد حطس زا عافترا 670
نآ عافترا رثکادح و رتم 3221
.تسا ایرد حطس زا رتم
لکش 1 . تیعقوم هقطنم هعلاطمدروم رد
حطس
،روشک ناتسا هاگشیور عیزوت و لیبدرا باختنا یاه
هدش
قیقحت شور ارب ی ا ماجنا ی ن قحت ی
،ق سرتسد هداج هب هجوت اب ی
تفه هقبط عافترا ی ره رد هک دش باختنا هقبط
ی ك ور ی هاگش عت یی ن لکش( دش
1 اس ره رد .) ی
ت )هقبط(
عافترا ی اب تکسنارت هس هلصاف
50 رتم ی مه زا .دندش رقتسم فداصت لوا تکسنارت لحم
ی ریاس و
تکسنارت اه هب س تروص ی تامتس ی ك ش رب دومع تهج رد ی
ب رد دش باختنا فرعم قطانم حطس دن
رد . ادتما دادعت تکسنارت ره 10
تلاپ ی ك عبرمرتم ی اس ره رد(
ی ت 30 لصاوف اب )تلاپ 10
رتم ی مه زا دیلوت و هدش رقتسم هب
زوت و عطق شور ی
ن هامدادرخ رد
1397 درگ تشادرب ی
د ( 210 تلاپ دادعت و داعبا .)تلاپ گ ششوپ راتخاس هب هجوت اب ،اه
ی ها ی ندروم هنومن دادعت و ی
زا نچمه و ی ن
لبق تاعلاطم ی
عت هقطنم رد هتفرگ تروص یی
ن ( دش 6 و 7 و 5 .)
هب روظنم زجت ی ه لحتو ی ل هداد مرن زا اه رازفا
SPSS17.0
.دش هدافتسا مطا تهج
ی نان هداد ندوب لامرن زا فورگوملک نومزآ ،اه
-
مسا ی
1فونر غ تروص رد و دش ماجنا ی
ر هداد ندوب لامرن زا هدافتسا اب ،اه
لامرنLn
زاس ی غتم رادقم طابترا سپس .دش ماجنا ی
ر هتسباو
غتم اب ی هر زجت شور زا هدافتسا اب لقتسم ی
ه راو ی سنا سررب ی .دش
ثحب و جیاتن جیاتن زجت ی ه راو ی سنا ، تارییغت م ی ناز لوت ی د هتوب ناهایگ یا
عافترا فلتخم تاقبط رد ی
داد ناشن ب هک
ی ن لوت ی د فلتخم تاقبط
عافترا ی نعم فلاتخا ی
راد مطا حطس رد ی
نان 95 لودج( دراد دوجو دصرد 1
).
1Kolmogorov–Smirnov
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
761
لودج 1 دیلوت نازیم ریداقم سنایراو هیزجت : هتوب ناهایگ
یا یعافترا فلتخم تاقبط رد
تارییغت عبنم تاعبرم عومجم
یدازآ هجرد تاعبرم نیگنایم
Sig F
نورد هورگ
774 ی
/ 6844 6
129 / 1141 041
/ 6 00
/ 0
یهورگ نیب
323 / 38344 203
888 / 188
097 لک
/ 45191 209
جیاتن نیگنایم هسیاقم زا هدافتسا اب اه
قبط نکناد نومزآ رد
لودج 2 هداد ناشن لودج رد هک روطنامه .تسا هدش هئارا تسا هدش
دیلوت ناهایگ
هتوب یا یعافترا تاقبط رد 600
- 900 و 2000 - 2300 یعافترا هقبط رد و تسا هتشاد ار رادقم نیرتشیب 2300
- 2600 تاقبط ریاس زا رتمک
.تسا هدوب لودج
2 اقم . ی هس م ی گنا ی ن داقم ی ر لوت ی د لوا ی ه ور ی مز ی ن مرف ور ی ش ی هتوب ناهایگ یا
فلتخم تاقبط رد یعافترا
لماوع تاقبط
دادعت تکسنارت تلاپ دادعت
رایعم فارحنا و تاقبط طسوتم دیلوت نیگنایم زا یاطخ و نیگنایم
هتوب ناهایگ یا
kg/ha ( )
ا
عافتر ( )M
600 - 900 3
30 96
/
±6 06a
/ 41 883
/ 2
±3 93a
/ 192
900 - 1200 3
30 17
/
±16 20b
/ 2 961
7 / 1
±1 42b
/ 74
1200 - 1500 3
30 31
/
±7 73c
/ 71 1293
/
±27 77b
/ 79
1500 - 1800 3
30 79
/
±13 13d
/ 37 1614
/
±35 22b
/ 106
1800 - 2000 3
30 87
/
±9 90e
/ 86 1864
/
±9 9b
7 / 80
2000 - 2300 3
30 69
/
±7 60f
/ 24 2162
/
±31 46a
/ 215
2300 - 2600 3
30 48
/
±9 20g
/ 99 2375
/ 3
±1 5b
6 / 64
،a وb وc وd وe وf ره رد توافتم فورح :g نوتس
ینعم فلاتخا رگناشن ، .تسا راد
رثا هک داد ناشن جیاتن تارییغت
هیلوا دیلوت رد عافترا ناهایگ
هتوب ا ی نعم ی راد .تسا ( 10 زین ) ثأت ی ر دارگ ی نا هایگ یور رب ار یعافترا
هتوب ا ی ار نعم ی راد رکذ هدرک دنا . عافترا زا 900
- 1200 ات 1500 - 1800 هیلوا دیلوت یرتم ناهایگ
هتوب یا یمارآ بیش اب شیازفا
م ی ی دبا . عافترا رد 1800
- 2000 شهاک هیلوا دیلوت یرتم م
ی ی دبا هک
ًلاامتحا رثأتم نازیم نیرتشیب .تسا یطیحم لماوع ریاس زا
یعافترا هقبط رد هیلوا دیلوت 2000
- 2300 دیدرگ تبث یرتم اب یدودح ات هک
اتن ی ج هب تسد هدمآ طسوت ناراکمه و ینابرق (
1397 )
رد سررب ی ب هطبار ی ن لوت ی د لوا ی ه صوصخ اب عترم ی
تا ف ی ز ی فارگو ی ک ی ه عتارم رد ی
ر بدرا ناتسا روئن و ی
ل دراد یناوخمه نینچمه .
( ناراکمه و یتمعنروپ 1396
) یهباشم جیاتن زین هقبط یارب ار
یعافترا 2000 - 2500 یرتم رکذ هدرک دنا . اب هب هجوت نعم ی راد ی ثأت ی ر
یور عافترا هیلوا دیلوت
هتوب ناهایگ یا
، یارب شیازفا تقد نایب رد دیلوت هیلوا زاین هب تاعلاطا نتشاد یفاک
زا طیارش تسپ ی دنلبو ی
،
میلقا و کاخ رد یلحم سایقم رد
هقطنم تسا ( 10 ) ناوتب ات رظنراهظا قد
ی ق رت ی درک . اتن ی ج ا ی ن شهوژپ م ی دناوت شهوژپ رد اه
ی
دعب ی سرت دننام ی
ب ( نبرک 13 و ) ششوپ تاعلاطم هتوب
ا ی اب طابترا رد شیاسرف
عتارم کاخ گ رارق هدافتسادروم
ی در .
عبانم
1 . روپ تمعن .م ،یزردوگ ،.م ،یناخریما ،.ف ،قلاشق هچقآ ییازریم ،.ج ،قراین یفیرش ،.ا ،ینابرق ،.ا ،ی 1396
. سررب ی ش ،عافترا تارثا ی
ب فارغج تاهج و ی
ا یی رب
لوت ی د هورگ هفولع اه ی گ ی ها ی بدرا ناتسا رد نلابس عتارم ی
ل
،ناریا نابایب و عترم ، 24
( 1 :) 110 - 125 .
2 .
،ناینرت ف .،
،ینازرا ح .،
عراز
،یکوهاچ م .،
1391 . یسررب شزرا ییاذغ
،نایمدنگ نهپ ناگرب یفلع و هتوب یا اه رد لحارم یژولونف فلتخم عترم ،
، 6 ( 1 :) 33 -
26 .
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
762
3 .
،یتمشح غ . ع ..
1382 . یسررب راثآ لماوع یطیحم رب رارقتسا و ناهایگ شرتسگ یعترم
اب هدافتسا زا زیلانآ دنچ هریغتم . هلجم عبانم یعیبط ،ناریا 56 ( 3 :)
320 - 309 .
4 . .ه ،روپ نسح ،.م ،یداهتجا ،.م ،وجگنج 1389
. یعترم هلاسدنچ نایمدنگ و یا هتوب ناهایگ نیب یناکم یگتسبمه عترم .
4 ( 1 :) 12 - 22 .
5 . رق ،.م ،درل رادیب ،.م ،یرمعم ،.ف ،وجداد ،.ا،یناب .ک ،دجم یمشاه
1397 . سررب ی ب هطبار ی ن لوت ی د لوا ی ه صوصخ اب عترم ی
تا ف ی ز ی فارگو ی ک ی ه عتارم رد ی ر روئن و
بدرا ناتسا ی ل ،عترم . 12 ( 1 :) 73 - 88 .
6 .
،ینابرق ا .،
یفیرش
،قراین ج .،
نایواک
،روپ فلا .،
كلم
،روپ ب .،
ییازریم هچقآ
،قلاشق
،ف 1392 . یسررب تایصوصخ كیژولوکا
هنوگ Festuca ovina L رد
عتارم بونج یقرش نلابس . عترم و نابایب
،ناریا 20 ( 2 )،
396 - 379 .
7 . ییازریم یسوم
،دنو ا .،
،ینابرق ا .،
عراز
،یکوهاچ م .،
ناویک
،وجهب ف .،
،یدیفس
،ک 1395 . لماوع یطیحم رثؤم رب شنکارپ هنوگ Prangos ferulacea
Lindl . رد عتارم ناتسا لیبدرا .
،عترم 10 ( 2 ):
203 - 191 .
8. Goraghani.S, H.R., M. Solaimani., N. Aziz., A. Azareh , S. Heshmati, 2014. Investigation of Changes in Rangeland Vegetation Regarding Different Slopes, Elevation and Geographical Aspects (Case Study: Yazi Rangeland, Noor County, Iran), Rangeland Science,4(3): 246-255.
9. Hsu, JS., Powell, J., Adler, P.B. 2012. Sensitivity of mean annual primary production to Precipitation. Global Change Biology, 18: 2246–2255.
10. Ivanov, V.Y. R. L. Bras., E. and Vivon. R. (2008). Vegetation-hydrology dynamics in complex t errain of semiarid areas:
Energy-water controls of vegetation spatiotemporal dynamics and topographic niches of favorability, Water Resources Research, Vol, 44)3(: 34-1.
11. Rathore, N., Thakur, d., Chawla, A. 2018. Seasonal variations coupled with elevation gradient drives significant changes in eco-physiological and biogeochemical traits of a high altitude evergreen broadleaf shrub, Rhododendron anthopogon, Plant Physiology et Biochemistry. Available online 9 August 2018.
12. Sanaei, A., Zare Chahouki, M.A., Ali, A., Jafari, M. and Azarnivand, H. 2018. Abiotic and biotic drivers of aboveground biomass in semi-stepp rangelands. Science of the Total Environment, 615: 890-905.
13. Senapati, N., Chabbi, A., Smith, P. 2018. Modelling daily to seasonal carbon fluxes and annual net ecosystem carbon balance of cereal grain-cropland using DailyDayCent: A model data comparison. Agriculture, Ecosystems and Environment, 252: 159- 177.
14. Thompson, D.B., Walker, L.R., Landau, F.H., Stark, L.R. 2005. The influence of elevation, shrub species, and biological soil crust on fertile islands in the Mojave Desert, USA, Journal of Arid Environments, 61(4): 609-629.
15. Whitford, W., Ludwig Wade, E,. 2002. Primary Production. Ecology of Desert Systems, 157–179.
16. Zhang, Y., Huang, M., Lian, J. 2015. Spatial distributions of optimal plant coverage for the dominant tree and shrub species along a precipitation gradient on the central Loess Plateau, Agricultural and Forest Meteorology, 206: 69-84.
17. Zhang, M., Lal, L., Zhao, Y., Jiang, W., Chen, W., 2016. Estimating net primary production of natural grassland and its spatio-temporal distribution in China. Science of the Total Environment, 553: 184–195.