اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی اولین همایش ملی ایده ها

(1)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural recourses (November, 2018)

824

پیتونژ یخرب نیب رد یکیتنژ ینوگانوگ یاهرگناشن زا هدافتسا اب ناریا یاچ یاه

یژولوفروم

یوایخ هدازریگناهج نیهاش

1

کلف شوروک ،* 1ور

دنمداش اضردیحو ،

1

ناریا ،ناجیهلا ،یزرواشک جیورت و شزومآ ،تاقیقحت نامزاس ،ینابغاب مولع تاقیقحت هسسؤم ،یاچ هدکشهوژپ-

سم هدنسیون *

؛لوو [email protected]

هدیکچ یملع مان اب یاچ Camellia sinensis (L.) O. Kuntze

یم ناریا لامش هقطنم تلاوصحم نیرتمهم زا یکی زا یرایسب دشاب

هتوب یم نتفر نیب زا لاح رد هزورما فلتخم لیلاد هب ناریا لامش رد تشک تحت یاچ یرذب یاه تاعلاطا نتشاد اذل دنشاب

برد مرژ نیا کیتنژ هرا همانرب یحارط یارب مسلاپ

تسد تهج یحلاصا یاه کمک صاخ فادها اب و بسانم ناهایگ هب یبای

یسررب نیا رد .تسا ینایاش 28

زا هدافتسا اب هقطنم هس زا یاچ هچتخرد 30

یکیتنژ عونت یسررب دروم یکیژولوفروم تفص

هداد ساسا رب .دنتفرگ رارف هنومن لصاح یاه

رد یاه بیرض 14 / 0 هب ود هورگ و یلصا ود هب دوخ هورگ ره هورگ ریز

کیکفت

دندش یدنب هورگ هک دیدرگ صخشم یدنب هشوخ جیاتن نیا ساسا رب . هشوخ رد ناهایگ یاه

اب یسررب نیا زا هدمآ تسدب یاه

ب ناهایگ نیب رد زین ییلااب یکیژولوفروم عونت رگید یوس زا و درادن یناوخ مه ییایفارغج عیزوت .دماین تسد

:یدیلک ناگژاو یاچ

، کیتنژ عونت ی

، تفص ، فیصوت همان

همدقم رد یملع مان اب یاچ هایگ

Camelliasinensis(L.)O.Kuntze

هداوناخ زا

Theaceace

یمیدق زا یکی ، هباشون ناهایگ نیرت

یلکلا ریغ یا

یم ایند رد نیئفاک یواح .دشاب

مان اب یرذب هتیراو هس یاه

Betjan

،

Dhonjan

و

Rajghur

رد تشک تحت یاچ یکیتنژ هیاپ و ساسا

هداد لیکشت ار ناریا ،ناراکمه و داش یدمحا( دنا

1388 یم ناشفا هدرگ رگرد ابیرقت تروصب یهایگ یاچ هایگ .) دروم نیا هک دشاب

مرژ رد ییلااب رایسب عونت دوجو ببس هار زا یکی .تسا هایگ نیا مسلاپ

همان رب رد لوادتم یاه یاه

لاصا نیمه هب زین هایگ نیا یح

هنومن شنیزگ و باختنا شور زا هدافتسا هدش رکذ لیلد شور زا اهنآ ریثکت و رترب یاه

یم یسنج ریغ یاه ییاسانش تهج .دشاب

پیتونژ هتوب و اه پیتونژ نیبام عونت یسررب رترب یاه

یم یرورض و مزلا یرما دوجوم یاه تحار زا یکی هک دشاب

شور نیرت یاه

یسررب شهج دمایپ هک دنتسه یتافص اب رظانتم ًاتدمع هک یژولوفروم یاهرگناشن زا هدافتسا عننت نیا یژولوفروم رد تیور لباق یاه

یم ،تساDNA

هتفرگ رارق نیققحم هدافتسا دروم هک دنتسه ییاهرگناشن نیلوا زج یژولوفروم یاهرگناشن .دشاب اهرگناشن نیا .دنا

تیعمج رد یم تفای یعیبط یاه

شهج تاشیامزآ هجیتن رد ای و دنوش یم دیلوت ییاز

تروصب یاهرگناشن زا هتسد نیا رد تثارو .دنوش

مه یم خر زراب ،ناراکمه و یوقن( دهد

1388 هدش هدافتسا یددعتم ناهایگ رد یکیتنژ عونت یسررب یارب یژولوفروم یاهرگناشن زا .)

( تسا

Koehler-Santos et al., 2003

،

Susandarini et al., 2013

،

Jahangirzadeh et al., 2016

زین یاچ رد اهرگناشن هتسد نیا زا .)

( دهد ناشن ار عونت یبوخب هتسناوت هک تسا هدش هدافتسا

Vo, 2006

،

Rajkumar et al., 2010

،

Subramani et al., 2010

،

Phong et

al., 2016

،ناراکمه و هدازریگناهج و 1396

)

.

(2)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

825

یدشر و گرب تایصوصخ ساسا رب ( ینیچ یاچ هتسد ود هب یاچ هایگ

C. sinensisvar. sinensis

( ماسآ یاچ و )

C. sinensis var.

assamica

( تسا هدش میسقت )

Sealy, 1958

لاس رد تیو طسوت یدنب هورگ نیا .) 1962

هک توافت نیا اب تسا هدیدرگ دییات اددجم

مان اب ار یماسآ یاچ عون

C. assamica

و گنوف .تسا هدش یفرعم ( ناراکمه

Phong et al., 2016

یاهرگناشن درب راک اب زین )

رگناشن اب هارمه یژولوفروم شرازگ هباشم جیاتن اهرگناشن نیا زا هدافتسا اب هک دندومن نایب و دنتفرگ یهباشم جیاتن iPBS

یاه

یم لصاح یاچ یسانشهایگ یدنب هقبط اب طابترا رد هتشذگ یسررب رد .ددرگ

اه هک تسا هدش ملاعا یبوخب گرب هب هتسباو تافص

یم هنومن و ماقرا نیبام دنناوت توافت ،یاچ یاه

یم تافص نیا زا نیاربانب دنهد ناشن یبوخب ار اه ماقرا عاونا ییاسانش یارب ناوت

( دندرگ هدافتسا

Rajkumar et al., 2010

،ناراکمه و هدازریگناهج و 1396

.)

نازیم یسررب و هعلاطم رضاح قیقحت یلک فده یاهرگناشن هلیسو هب ناریا لامش هقطنم رد یاچ هایگ دوجوم یکیتنژ عونت

یم یژولوفروم دشاب

مسلاپ مرژ زا تظافح تهج یزیر همانرب و تیریدم هب یکمک هار نیا زا ات دنمشزرا یاه

یاچ .دشاب ناریا

شور و داوم اه

دادعت قیقحت نیا رد 28

یتونژ و یتادراو ماقرا لماش یاچ هایگ هنومن پ

هاگتسیا رد دوجوم یباختنا یاه یاچ هدکشهوژپ هعبات یاه

لودج( دنتفرگ رارق شیامزآ دروم 1

.)

لودج 1 - داوم یهایگ دروم هدافتسا رد شهوژپ

هنومن دک دک( یلحم مان *

)هدکشهوژپ یتبث لحم

عمج روآ هنومن یملع مان ی

دک اه هنومن

* یتبث دک(یلحم مان

)هدکشهوژپ لحم

عمج روآ ی لع مان

یم هنومن اه

278 S1 ملاشف

Camellia sp.

591 S15 ناجیهلا رجف

Camellia sp.

277 S2 ملاشف

Camellia sp.

272 S3 ملاشف

Camellia sp.

250 S4 ملاشف

Camellia sp.

یرذب S5 1 ملاشف

Camellia sp.

101 S19 تشرد گرب دوراتشن

Camellia sp.

270 S6 ملاشف

Camellia sp.

121 S20 دوراتشن

Camellia sp.

205 S7 ملاشف

Camellia sp.

102^B S21 دوراتشن

Camellia sp.

280 S8 ملاشف

Camellia sp.

156 S9 ملاشف

Camellia sp.

102^A S26 دوراتشن

Camellia sp.

یرذب S14 2 ناجیهلا رجف

Camellia sp.

101 S28 زیر گزرب دوراتشن

Camellia sp.

ب شزرا یار هورگ رد رظن دروم تلاح دوجو تروص رد یژولوفروم تافص یراذگ

یدنب شیپ اه دادعا زا هدش ینیب 1

- 9 تروص رد و ،

شیپ تلاح دوجو تبث یارب رفص ددع زا هدشن ینیب

یرادرب تشاددای رد .دش هدافتسا روضح مدع ای روضح تلاح ود هک یتافص ،اه

همانفیصوت ساسا رب رظن دروم تافص یبایزرا .دش تبث و هدافتسا روضح ناونع هب کی ددع زا و روضح مدع ناونع هب رفص زا دنتشاد ( یاچ یارب دوجوم

IPGRI. 2000

د ساسا رب یکیتنژ عونت یسررب یارب .تفرگ تروص ) هدا

یراکیاچ هقطنم هس رد یکیزولوفروم یاه

دادعت )ملاشف( یراکیاچ برغ و )ناجیهلا( یراکیاچ زکرم ،)ناردنزام( یراکیاچ قرش لماش لامش 30

دروم یفیک و یمک تفص

(3)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

826

نیب هسسوم طسوت هدش یفرعم همان فیصوت ساسا رب یسررب دروم تافص .دنتفرگ رارق یسررب ناهایگ یکیتنژ نزاخم یللملا

(

IPGRI

( دندوب هدش باختنا )

IPGRI. 2000

هداد .) رازفا مرن طسوت لصاح یاه

Ntsys

.دندش یسررب

ثحب و جیاتن هعلاطم نیا رد 28

زا هدافتسا اب یاچ پیتونژ 21

یژولوفروم یسررب تهج .تفرگ رارق یسررب دروم )یفیک و یمک( یژولوفروم تفص

هداد زمه یسررب یارب ناکما تهج یفیک و یمک یاه بیرض طسوت ادتبا نام

همانرب طسوت سپس تشگ یزاس درادناتسا YBAR

NTSYS

.تفرگ رارق زیلانآ و هیزجت دروم

:کیتنفوک بیرض هبساحم یگتسبمه عقاو رد .دوش لقتنم مارگوردند هب تسا هتسناوت یدورو سیرتام ای هیلوا تاعلاطا زا ردقچ هک دهد یم ناشن بیرض نیا رتام و یدورو سیرتام نیب یم ناشن ار یجورخ سی

هورگ روظنم هب هعلاطم نیا رد .دهد پیتونژ یدنب

هداد ساسا رب اه یاه

هباشت بیرض ،یژولوفروم یاه

،CORR

و DIST ECLID

متیروگلا زا مارگوردند مسر یارب نینچمه و دیدرگ هبساحم

UPGMA

مارگوردند کت کت یارب .دش هدافتسا دیدرگ هبساحم کیتنفوک بیرض لصاح یاه

هباشت بیرض ،ساسا نیا رب . متیروگلا و CORR

UPGMA

هشوخ متیروگلا نیرتهب ناونع هب لودج( دندش باختنا هباشت بیرض و یدنب

2 .)

لودج 2 - متیروگلا یارب توافتم هباشت بیارض زا لصاح کیتنفوک بیارض UPGMA

هداد ساسا رب یژولوفروم یاه

ECLID DIST

CORR

85 / 0 89

/ 0 63

/ 0 یروگلا

مت ^UPGMA

هشوخ هیزجت یا

پیتونژ تبارق نییعت روظنم هب هورگ و یسررب دروم یاه

هشوخ هیزجت ،یژولوفروم تافص ساسا رب اهنآ یدنب شور هب یا

UPGMA

هباشت بیرض رد مارگوردند و تفرگ تروص 14

/ 0 پیتونژ ،ساسا نیا رب .دش هداد شرب هورگ یلصا هورگ ود رد اه

لکش( دندش یدنب

1 .) ورگ لماش لوا ه 15

ادودح هک دوب هعلاطم دروم هنومن ددع 53

% هنومن لک یم رب رد ار اه

زا هنومن جنپ هنومن دادعت نیا زا .تفرگ

دوب رگید هورگریز ود هب کیکفت لباق دوخ هورگ نیا .دوب قرش هقطنم زا هنومن راهچ اهنت و زکرم هقطنم زا هنومن شش ،برغ هقطنم هن یاراد لوا هورگ ریز هک هنومن عیضوت .دوب وضع شش یاراد مود هورگ ریز و وضع

عیزوت اب هک دوب یتروصب اه هورگ نیا رد اه

یم ناجیهلا( یزکرم هقطنم زا تشک تحت یاه یاچ مامت ندش جتنم رگناشن عوضوم نیا هک تشادن یناوخمه ییایفارغج .)دشاب

(4)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

827

لکش 4 - 1 - یدنب هورگ 28

وم تافص زا هدافتسا اب یاچ پیتونژ شور هب یژولوفر

UPGMA

هقطنم زا هنومن شش و زکرم هقطنم زا هنومن هس ،برغ هقطنم زا هنومن راهچ وضع دادعت نیا زا هک دوب وضع هدزیس یاراد مود هورگ وضع جنپ یاراد مود هورگ ریز و وضع تشه یاراد لوا هورگ ریز هک دوب هورگریز ود هب میسقت لباق زین هورگ نیا .تشاد دوجو قرش ب هورگ ریز دننام .دو ه

هورگ ریز نیا رد لوا هتسد یا اه

هنومن عیزوت زین یمن تیعبت ییایفارغج قطانم زا اه

هدننک دییات اددجم و دومن

یم دودحم هایگ یدادعت زا یاچ هایگ اشنم هیرظن .دشاب

عبانم

ن ،رادولج نایئاباب ،.ک.س ،رابت یمظاک ، .ع.م ،داش یدمحا ع .

.م ،یملاغ و . 1388

نولک یکیتنژ عونت یبایزرا . رگناشن زا هدافتسا اب ناریا رد یاچ یعارز یاه

،یعارز ناهایگ حلاصا همانشهوژپ .دیپر یلوکلوم 1

( 4 :) 65 - 76

.م ،یرفظم و .م ،یرظتنم ققحم ،.آ ،دادشیپ ،.ش، یوایخ هدازریگناهج 1396

پیتونژ نیب رد یکیتنژ ینوگانوگ یبایزرا . ناجیهلا هقطنم یاچ یاه

زا هدافتسا اب

،ناریا ینابغاب مولع یلم هرگنک نیمهد و یللملا نیب سنارفنک نیتسخن .یژولوفروم تافص یخرب 13

یلا 16 هام رویرهش 1396

تیبرت هاگشناد( نارهت ،

.)سردم وقن ی

، هرق .ب ،.ر .م ی

ضا ی سح .ق و ی ن ی .هدکلاس 1388 اهرگناشن . ی لوکلوم ی .نارهت هاگشناد تاراشتنا . 340

هحفص .

IPGRI. 2000. Descriptors for tea. International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy, Available at:

http://www.cgiar.org/ipgri./

(5)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

828

Jahangirzadeh Khiavi, Sh. Hamid oghli, Y., Golein, B., Sabouri, A. Assessment of Genetic Diversity in Some Limes in Three Regions of Iran, Using Morphological and ISSR Markers, journal of Agricultural Communications.

2016, 4(3): 18‐29.

Koehler-Santos, P., Dornelles, A.L.C. and Freitas, L.B.D., 2003. Characterization of mandarin citrus germplasm from Southern Brazil by morphological and molecular analyses. Pesquisa Agropecuária Brasileira, 38(7), pp.797-806.

Phong, N.H., Pongnak, W., Soytong, K., Poeaim, S. and Poeaim, A., 2016. Diversity of Tea (Camellia sinensis) Grown in Vietnam based on Morphological Characteristics and Inter-primer Binding Sites (iPBS) Marker.

International Journal of Agriculture & Biology, 18(2).

Rajkumar, S., S. Karthigeyan, Rakesh K. Sud, R. Rajkumar, N. Muraleedaran, Suresh C. Das, M. Hazarika and Paramvir S. Ahuja, 2010. Genetic diversity of Indian tea (Camellia sinensis (L.) Kuntze) germplasm detected using morphological characteristics. J. Cell Plant Sci., 1: 13-22

Sealy, J., 1958. A Revision of the Genus Camellia, p: 239. Royal Horticultural Society, London.

Subramani, R., K. Subramanian, K.S.U.D. Rakesh, R. Rajagopal, N. Muraleedaran, C.D. Suresh, H. Mridul and S.A.

Paramvir, 2010. Genetic diversity of Indian tea (Camellia sinensis (L.) Kuntze) germplasm detected using morphological characteristics. J. Cell Plant Sci., 1: 13-22

Susandarini, R., Subandiyah, S., Daryono, B.S. and Nugroho, L.H., 2013. Assessment of taxonomic affinity of Indonesian pummel (Citrus maxima (Burm.) Merr.) based on morphological characters. American Journal of Agricultural and Biological Sciences, 8(3), p.182.

Vo, T.D., 2006. Assessing genetic diversity in Vietnam tea (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) using morphology, inter-simple sequence repeat (ISSR) and microsatellite (SSR) markers, Ph.D. Dissertation, p: 141. Faculty of Agricultural Science, Georg-August University Göttingen, Germany-Goettingen