يدﺮﺒﻫار ﻪﻘﻄﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻲﻗاﺪﺼﻣ و يﺮﻈﻧ ﻲﺳﺎﻨﺷزﺎﺑ هرﺎﻗﺮﺑا رد
1ﺎﻴﺳاروا
رﻮﭘ يﺪﻤﺣا اﺮﻫز
*
سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ رﺎﻴﺸﻧاد
يﺮﮕﺸﻟ نﺎﺴﺣا
ﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻪﺘﺷر يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد سر
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
28 / 6 / 90 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
12 / 9 / 1390 (
هﺪﻴﻜﭼ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﺖﻴﻌﻗاو ﺮﺑ هراﻮﻤﻫ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺶﻧاد يﺮﻈﻧ يﺎﻫ ﻲﻧﻼﻘﻋ دﺮﻜﻳور و هدﻮﺑ راﻮﺘﺳا ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ رد دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ار .
رد ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ ﻪﻏﺪﻏد زا ﻲﻜﻳ هراﻮﻤﻫ ﻪﺘﺷﺬﮔ
يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﻨﺷ هزﻮﺣ ﻦﻳا ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎ
ﻢﻬﻣ لﺪﻣ ياﺮﺑ ﺶﺷﻮﻛ و نﺎﻬﺟ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﺑﺎﻳ
يﺎﻫ
هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
. ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻨﺒﻣ ﺖﺳا رﺎﻜﺷَآ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻲﺑ ﻞﻜﺷ نﺎﻬﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا و ﺐﻫاﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺮﺳ ﺮﺑ ﺪﻳدﺮﺗ
ﮔ ﺪﻫاﻮﺧ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﻓﺮ
. ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﺑﺎﻳﻮﮕﻟا ﺶﻴﭘ و ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا هﺪﻨﻳآ ﻲﻨﻴﺑ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ،نﺎﻬﺟ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﺳا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺮﺑﺎﻌﻣ و ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ
. ﻦﺷور
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻲﮔﮋﻳو و ﺎﻫ
ﺶﻴﭘ نﺎﻜﻣا نﺎﻬﺟ يدﺮﺒﻫار و ﻢﻬﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﻲﻨﻴﺑ
و ثداﻮﺣ
يﺎﻫداﺪﻳور ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هزﻮﺣ رد هﺪﻨﻳآ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﻫاﺮﻓ نﻼﻛ ﺢﻄﺳ رد و ﻞﻠﻤﻟا .
ﻦﻳا رد ﺶﺷﻮﻛ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يدﺮﻜﻳور ﺎﺑ هﺪﺷ -
زا ﺪﻌﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺪﻨﺘﺴﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ و ﺎﻫداﺪﻳور شﺰﻴﻣآ ﻦﻤﺿ و ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ
ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﺑ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هزﻮﺣ يﺮﻈﻧ يﺎﻫﻮﮕﻟا ،ﺎﻴﺳاروا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻫار ﻲﮔﮋﻳو و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا يدﺮﺒ دﻮﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
.
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ترﺪﻗ ،يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ،ﺖﺑﺎﻗر ،ﺎﻴﺳاروا ،ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
1. sterategic
* Email: Ahmadyz@modares.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻳ
ﺖﺻﺮﻓ ةﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ هراﻮﻤﻫ ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و ﺎﻫ
ﻲﮔﺪﻧز ياﺮﺑ ﺎﻫ
نﺎﺴﻧا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ .
نﺎﺴﻧا ﻂﻴﺤﻣ و ﺎﻫ
هوﺮﮔ ﻲﻣ ﻲﻌﺳ هراﻮﻤﻫ ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﺪﻨﻨﻛ
رد ار ﺎﻫ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺮﺑ و هداد راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ دﻮﺧ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺖﻬﺟ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺒﻠﻏ ﺎﻫ
. ﺪﻌﺑ ﻦﻳا ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ
ﺮﮕﻳد ﺮﺑاﺮﺑ رد وا تﺎﻴﺣ يﺎﻘﺑ و ﻊﻓﺎﻨﻣ ةﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ نﺎﺴﻧا دﻮﺟو ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﺳا نا
. ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد
ﺖﻠﻋ زا ﻲﺸﺨﺑ يﺎﻫ
ﻧا دﻮﺟو ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺪﻌﺑ رﻮﻬﻇ هوﺮﮔ و نﺎﺴ
ﺰﻳﺎﻤﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻞﻜﺸﺘﻣ يﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا و ﺐﻫاﻮﻣ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣﺎﻧ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ و ﺖﻴﻤﻫا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
ﻞﻜﺷ ﺐﺒﺳ ﻞﻜﺷ رد نﺎﺴﻧا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺖﻠﺼﺧ يﺮﻴﮔ
شﻼﺗ ﺎﺑ دﻮﺧ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ ﻊﻓد و ﻦﺘﺴﻳز ياﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ ﺎﻜﺗا .
ﺳ و تاذ رد ﺮﺘﻬﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻲﮔﮋﻳو نﺎﻬﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ رﺎﺘﺧﺎ
و ﺎﻫ ﺖﻴﻌﻗاو ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ترﺪﻗ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻴﺑ رد ار ﺖﺑﺎﻗر ﻖﻄﻨﻣ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ترﻮﺻ
ﺎﻫ جاور ﻲﻣ ﺪﻫد .
نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا و ﺐﻫاﻮﻣ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣﺎﻧ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ
نﺎﻜﻣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺖﻴﻤﻫا رد ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺪﺒﻟﺎﻛ ﻲﺗاذ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ءﺰﺟ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ و ﺖﺳا نﺎﻬﺟ نﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر ﻲﻨﻴﺑ
هوﺮﮔ و ﺎﻫ ﻪﺟرد ﺪﻳﺎﺑ لوا ﻪﺟرد رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻞﻜﺸﺘﻣ يﺎﻫ
نﺎﻜﻣ ﺖﻴﻤﻫا دﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ار ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
. ﻪﻛ اﺮﭼ ﺚﺤﺑ رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﺮﺳ ﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻪﻄﻘﻧ نﺎﻜﻣا
زﺎﻴﺘﻣا و ﺎﻫ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻀﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻌﻴﺒﻃ
ﺖﻣﻮﻜﺣ ياﺮﺑ ترﺪﻗ ﻞﻴﺼﺤﺗ نﺎﻜﻣا نآ ﺲﭘ زا ﺎﺗ ﺖﺳا نآ رد دﻮﺟﻮﻣ هزﺎﺳ و ﺎﻫ
ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ )
ﻆﻓﺎﺣ ،ﺎﻴﻧ 1385 ص ، 17 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا يرﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻛ ﺪﻫد
ر و ﻢﻬﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ا
ﻪﻏﺪﻏد زا ﻲﻜﻳ هراﻮﻤﻫ نﺎﻬﺟ يدﺮﺒﻫ زا ﻲﻤﻬﻣ ءﺰﺟ و ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﻧآ يﺎﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ نﺎﻧآ يﺎﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد صﺎﺼﺘﺧا نﺎﻬﺟ .
ﻲﻠﺻا يﺎﻨﺑﺮﻳز ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺺﺧﺎﺷ و ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد و نﺎﻫﺎﻣ ،ﻲﻜﺳرﻮﺳ ،ﻦﻤﻜﻳﺎﭙﺳا ،رﺪﻨﻴﻜﻣ يﺎﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳ
ﻢﻬﻣ
زا ماﺪﻛﺮﻫ و دﻮﺑ هﺪﺷ فﻮﻄﻌﻣ نﺎﻬﺟ ﺺﺧﺎﺷ زا يﺮﺴﻜﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ
ﻚﻳ ندﻮﺑ يدﺮﺒﻫار ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻜﺣ نﺎﻬﺟ زا ﻪﻄﻘﻧ ﺪﻧداد
.
ةرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
: يدﺮﺒﻫار و ﻢﻬﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد هﺪﺷ ﻪﺋارا تﺎﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳﺮﺘﻬﻣ
ﺺﺧﺎﺷ
ﻞﻳﻻد و ﺎﻫ ( يدﺮﺒﻫار)ﻢﻬﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ نازادﺮﭘﻪﻳﺮﻈﻧ
ﺪﻨﻠﺗرﺎﻫ
رﺪﻨﻴﻜﻣ
رد ترﺪﻗ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ندﻮﺑ اراد ﻮﻔﺗ ﺖﻬﺟ ﻲﻣﺎﻈﻧ ق
ﺪﻨﻠﻤﻳر
ﻦﻤﻜﻳﺎﭙﺳا
يﺮﺤﺑ و يﺮﺑ ياﻮﻗ ﻦﻴﺑ ﻞﺋﺎﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ
لﺎﻤﺷ ﺐﻄﻗ )
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ (
ﻲﻜﺳرﻮﺳ
ﻲﻳاﻮﻫ ذﻮﻔﻧ ةزﻮﺣ ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﺷﻮﭙﻤﻫ يﺮﺤﺑ و يﺮﺑ يﺎﻬﺗرﺪﻗ
راﺪﻣ ﻦﻴﺑ نﺎﻬﺟ ﻲﻳﺎﻳرد ﻖﻃﺎﻨﻣ 30
ﺎﺗ
40 ﻲﻟﺎﻤﺷ ضﺮﻋ ﻪﺟرد
نﺎﻫﺎﻣ يﺮﺑ وﺮﻤﻠﻗ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﻬﺟ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺪﻨﻠﻤﻳر
ﮓﻨﻳﺎﻣ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﺑ ﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ذﻮﻔﻧ ﺮﺳ ﺮ ﻦﻳﺪﺤﺘﻣ ﻆﻔﺣ و
ﮓﻨﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ
لﻮﻛ ﻚﻣ
رد رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻦﻤﺷد قﻮﻔﺗ ترﻮﺻ
ﻦﻫﻮﻛ هﺪﻨﻨﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﺑﺮﻤﻛ
ﻖﻃﺎﻨﻣ –
ﻲﻫﺎﮔرﺬﮔ يﺮﺤﺑ و يﺮﺑ ياﻮﻗ ﻦﻴﺑ ﻞﺋﺎﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ دﺮﻜﻳور ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ﺮﺘﻬﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﻞﻠﻤﻟا
ﻤﻫاﺮﭘ ﻐﺟ ﺖﻴ ﻲﭘ و ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮ يﺎﻀﻓ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ ندﺮﺑ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻫ
لﺎﺳ رد هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هزﻮﺣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا يﺎﻫ
ﺰﻴﻧ ار ﻞﻠﻤﻟا
ﻪﺑ ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ .
ﻲﺑ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﺑذﺎﺟ ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻞﻳﺪﺑ
رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﻞﻠﻤﻟا
ﻦﻴﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا فرﺎﻌﺘﻣ ﻢﻬﻓ ﺎﺑ نآ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﻞﻴﻟد ﺶﻴﭘ ،ﻞﻠﻤﻟا
و ﻲﻨﻴﺑ
هﺪﻨﻳآ ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر زا يﺮﮕﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻂﻠﺴﺗ ﻪﻛاﺮﭼ ،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﭘ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﻟود ﻂﺳﻮﺗ نآ لﺮﺘﻨﻛ و ﻢﻬﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺖﻟود نآ ياﺮﺑ ترﺪﻗ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻋ ﻲﻣﺮﻫا ﻦﺘﺷاد و ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ دﻮﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﺒﻗر ﻪﻴﻠ
) ،ﻲﻣﻼﻏ و نﺎﻳﺪﻤﺣا 1388
ص ،
17 ﻦﻴﺴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ هﺎﮔﺪﻳد رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
ﻲﺋﺎﺠﻧآ زا ﺎﻫ يرﻮﺸﻛ نورد و ﻲﻠﻣ حﻮﻄﺳ ﺲﻜﻋ ﺮﺑ ﻪﻛ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ترﺪﻗ رﺎﺼﺤﻧا نﺎﻜﻣا ﻪﺑ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺪﺣاو نﻮﻣﮋﻫ ﻚﻳ رد
ﻲﻌﻴﺒﻃ ترﻮﺻ
اﺮﻓ زا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ و ترﺪﻗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻧاو
ﻪﺑ ﺖﺑﺎﻗر ،ﻦﻳﺮﻓآ ﻨﺑ ترﻮﺻ
ﻦﻳدﺎﻴ نﺎﻴﻣ ترﺪﻗ دﻮﺟو ﺎﻫ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ )
،ماﻮﻗ 1388 ص ، 81 .(
هراﻮﻤﻫ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ور ﻦﻳا زا ﺖﺳﺎﻴﺳ
ناراﺪﻣ رﺎﻴﺘﺧا رد و ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻂﻠﺴﺗ ﻪﺑ ار
ﻲﻣ ﺐﻴﻏﺮﺗ نﺎﻬﺟ ﻢﻬﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻦﻳا زا ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ
هار ﺮﻳﺎﺳ ﺮﺑ ار رﻮﺸﻛ نآ يﺮﺗﺮﺑ بﺎﺒﺳا
ﺪﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﻫرﻮﺸﻛ .
ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ ﺔﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻢﺘﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد ﻲﺳﺎﻴﺳ ي
هدﻮﺒﻧ دوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻲﻠﻤﻋ قاﺪﺼﻣ يرﺎﻴﺴﺑ دراﻮﻣ رد و
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ .
ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ فﺪﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
هدﻮﻟﺎﺷ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻬﻧآ لﺮﺘﻨﻛ و ﻢﻬﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﻂﻠﺴﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رﻮﻬﻇ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ .
ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ﺮﻈﻧ رد يﺪﻴﻠﻛ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ هار ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻳا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ
ﻦﻴﺑ زا ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﺣ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻪﺻﺮﻋ رد ﺖﺑﺎﻗر ندﺮﺑ
نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻞﻠﻤﻟا
ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو
» ﻊﻓﺎﻨﻣ « ﺖﻣﻮﻜﺣ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا و ﺐﻫاﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺮﺳ ﺮﺑ ﺎﻫ
نﺎﻜﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
) Spanier, 1990, p. 11
ﻪﻛ ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ .(
ﺐﺒﺳ ﺖﺑﺎﻗر ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﻦﺘﻓر ﻦﻴﺑ زا دﻮﺟو ﺎﺑ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ
يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻞﻜﺷ رد ﺮﺼﻨﻋ ﻦﻳا ﺪﻴﻟﻮﺗزﺎﺑ ناﻮﺗ ،ﺎﻫ
و ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد و هزﺎﺗ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ،هﺪﺷ لﻮﺤﺘﻣ .
ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﻮﮕﻟا ﻦﻳا رد ﺎﻨﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ آ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ ناﺮﻴﮔ
ﻲﻫﺎﮔ
شزرا درﻮﻣ رد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ فﺪﻫ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﺎﻫ
ﺖﻳﻮﻟوا و ﺎﻫ ﻪﺘﺷاد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا و دﻮﺧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻮﮕﻟا ﻦﻳا بﻮﭼرﺎﭼ رد و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻲﺳﺎﻴﺳ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ و ناﺮﻴﮔ
و ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻲﭘرد يا هداد يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ يﺎﻫ )
،ماﻮﻗ 1384 ﺺﺻ ،
53 - 52 .(
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻲﻠﺻا ﻪﺘﻜﻧ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ و ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ
،ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا
ﺖﺳا هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و ﻲﺘﻴﻨﻣا .
ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا ور ﻪﻨﻴﻣز
يﺎﻫ
ﺮﺿﺎﺣ نﺎﻣز ﺎﺗ ﻲﻨﻫذ ﻪﺑ ار ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ،
يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻨﺤﺻ رد يدﺮﺒﻫار و ﻢﻬﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻬﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ هدﺮﻛ داﺪﻤﻠﻗ نﺎ
ﺪﻧا . ﺢﻄﺳ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻖﻴﻤﻋ تﻻﻮﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد
مﻮﻬﻔﻣ زا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻚﻳ دﻮﺒﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد نﺎﻬﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ تﺪﺣو دﻮﺒﻧ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺺﺧﺎﺷ درﻮﻣ رد ﻲﻤﻠﻋ ﺮﻈﻧ
ﻲﮔﮋﻳو و ﺎﻫ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
هرود رد يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا دﺮﺑرﺎﻛ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ رد يﺮﻈﻧ شﺎﺸﺘﻏا ﻲﻋﻮﻧ دﻮﺟو و ﺪﻳﺪﺟ
ﻪﺘﺷر تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ،ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ
ءﻼﺧ يدﺮﺒﻫار مﻮﻠﻋ ،ﻞﻠﻤﻟا
ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻋﻮﻧ دﻮﺟو دﻮﺷ
.
نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ تﺎﻜﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﻛ
ﺿﻮﻣ عﻮ ﺖﺳا
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻛ ﺺﺧﺎﺷ و ﺎﻫ
ﻪﺑ و ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ ود رد هﮋﻳو
هرود و ﻞﺒﻗ ﻲﻧﺎﻣز
ﻲﻤﻧ و ﺖﺳا هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻲﮔﮋﻳو ناﻮﺗ
دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﻞﺒﻗ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ
داد ﻢﻴﻤﻌﺗ نآ زا ﺲﭘ نارود ﻪﺑ ار .
نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺑ و دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ يﺎﻫدﺎﻀﺗ ﻲﺒﺴﻧ ﻦﺘﻓﺎﻳ
ﻪﺑ نآ زا ﻞﺒﻗ ةرود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻬﺟ رد ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ ،ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻞﻜﺷ
ﻞﻣﺎﻛ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ )
،يﺪﺑﺎﻋ 1387 ص ، 36 .(
نﺎﻤﻫ ﻲﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ترﺪﻗ كﻼﻣ و رﺎﻴﻌﻣ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود رد ﻢﻴﻧاد
ﻪﺟرد رد ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﺮﺗﺮﺑ ﺐﻄﻗ ود و دﻮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ذﻮﻔﻧ هزﻮﺣ ﻲﮔدﺮﺘﺴﮔ و ﻲﻣﺎﻈﻧ ناﻮﺗ لوا ﻲﻣﺎﻈﻧ
رد ،نﺎﻬﺟ ﻪﻳﺮﻈﻧ
يﺎﻫﺎﻀﻓ رد دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ هزﻮﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ مﺮﮔﺮﺳ ،اﻮﻗ نزاﻮﺗ و ﺢﻠﺴﻣ ﺢﻠﺻ
هزﻮﻣآ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺪﻧدﻮﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا يﺎﻫ
)
،ﻲﻳﺎﻨﻴﻣ 1386 ص ، 116 ﻪﺑ .(
ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ
ترﺪﻗ شﺮﺘﺴﮔ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ شﻼﺗ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﭼﺮﮔا دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود رد ﺮﺘﺳد ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر و ﻲﻣﺎﻈﻧ هﺮﻬﺑ و يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳ
هزﻮﺣ زا يرادﺮﺑ راﺮﻗ ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺺﺧﺎﺷ ندﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻣوﺰﻟ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻲﻟو ؛ﺪﻧداد هﺰﻴﮕﻧا و ﺎﻫ
و ﻞﺒﻗ ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻫ
ﺖﺴﻴﻧ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ )
،رﻮﻳو و نازﻮﺑ 1388
ص ، 45 اﺮﭼ ( ﻪﻛ زا ﻲﻜﻳ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود رد
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻢﻬﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد هﺪﻨﻨﻛ
ا ﻞﻠﻤﻟ
» يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا «
ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻪﻛ دﻮﺑ يﺎﻫداﺪﻳور
ﻲﺑ ترﺪﻗ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد يرﺎﻤﺷ هﺰﻴﮕﻧا ﺎﺑ ﺎﻤﺘﺣ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺎﻫ
يزوﺮﻣا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ﻖﻴﺒﻄﺗ دﺮﻛ
.
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ زا نارود ﻦﻳا رد ﺮﺘﻬﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
» هﺪﻨﻨﻜﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ «
ﻲﻣ دﺎﻳ ﺪﺷ
يﺮﻴﮔرد ﻪﻛ ترﺪﻗ يﺎﻫ
ﻦﻳا رد گرﺰﺑ يﺎﻫ ﻫﺎﻀﻓ
هزﻮﺣ ﻦﻳا و دﻮﺑ هﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺎ ﻧﺎﻴﻣ رد ﺎﻫ
ﻪ
ترﺪﻗ ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا يﺎﻫدﺎﻀﺗ ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
. ﻪﺑ ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ ﻦﻳا ندروآ ﺖﺳد
ترﺪﻗ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا يﺎﻫدﺎﻀﺗ ﻪﻧﺎﻴﻣ رد ﻞﺋﺎﺣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻲﺑ ضﺮﻌﻣ ﻲﻣ اﺮﻗ ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد و ﻲﺗﺎﺒﺛ
داد ) ،ﻚﻴﻠﺑ و لﺪﺴﻳارد 1386
ص ، 37 ﻪﺑ .(
ﺖﻟﺎﺧد ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺑ درﻮﻣ ود ﺮﻫ رد ﻪﻛ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد يورﻮﺷ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺖﻟﺎﺧد نآ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ و مﺎﻨﺘﻳو رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ ﺪﻴﻣﺎﺠﻧا ﺮﺗﺮﺑ ترﺪﻗ ﺖﺴﻜﺷ فﺪﻫ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺖﻬﺟ
دﻮﺒﻧ يزوﺮﻣا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ .
ﻪﻜﻠﺑ
رﺎﻬﻣ ﺖﻬﺟ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺑ دﺎﻀﺘﻣ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ندﺮﻛ
. ﻪﺑ ﻲﻠﻜﺷ ﻧآ ﻪﻛ ﺮﻳزو ﻦﻴﻟوا ،فﺮﻳزﻮﻛ هرﺪ ﻪﺟرﺎﺧ
ﻔﺗ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ،يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻴﺳور ﺖﻔﮔ و داد راﺮﻗ ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ ار ﺮﻜ
:
» رﺎﻨﻛ ﺎﺑ
ﻞﻤﻋ ﺮﻴﺴﻣ ﻪﺑ ﺎﻣ ،دﻮﺧ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﺮﻜﻔﺗ ندﺎﻬﻧ ﻢﻳروآ ﻲﻣ يور ﻲﻳاﺮﮔ
. ﻪﻛ ﻢﻳﺪﻴﻤﻬﻓ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﻣ
اﺮﻐﺟ ﺪﻳﺪﺟ نﺎﻬﺟ رد ﻲﻣ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓ
دﻮﺷ
(Brezezinski, 1997, p. «
.101)
ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﺰﻴﻧ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﺮﺒﻫر ﻦﻳﺮﺧآ ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ
»: ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻣ
جرﺎﺨﻣ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا مدﺮﻣ ﺮﺑ و ﺪﻴﻧﺎﺸﻛ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ ﺖﺴﺑ ﻦﺑ ﻪﺑ ار ﺎﻣ ﻪﻛ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ عﻮﻧ ﻢﻳداد ﻪﻤﺗﺎﺧ ؛دﺮﻛ ﻞﻴﻤﺤﺗ ار ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ ﻲﻣﺎﻈﻧ .
ﻞﺒﻗ ﺎﺗ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻊﻗاو رد ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ زا
دﺮﺳ ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ﻲﻣ شﻼﺗ ﻪﻨﻴﻣز ﻚﻳ رد ﻂﻘﻓ ﻲﻟو ،ﺪﻨﻛ يزﺎﺑ ار ترﺪﻗﺮﺑا ﻚﻳ ﺶﻘﻧ ﺎﺗ دﺮﻛ
نآ و ﻢﻫ
دﻮﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﻲﻣﺎﻈﻧ دﺮﺒﻫار
« ) ،ﻒﭼﺎﺑرﻮﮔ 1382
ص ، 162 .(
ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻣز يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا زا دﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺶﻧاد دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﻞﺒﻗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﺎﺠﻳا ،بﻮﻨﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ذﻮﻔﻧ يﺎﻫدﺮﺒﻫار و دﺎﻀﺘﻣ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ذﻮﻔﻧ ﺪﺳ
ﻪﺘﺴﻫ ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر و يا
دﻮﺑ ﻲﺗﺎﺤﻴﻠﺴﺗ يﺎﻫ .
ﻲﻟﺎﺣ رد ﺮﺼﻨﻋ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﻪﻛ
ﻲﻣﺎﻈﻧ ترﺪﻗ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور رد يﺮﺘﻤﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا – رد ترﺪﻗ هژاو و دراد گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳد ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و يدﺎﺼﺘﻗا ناﻮﺗ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ لوا ﻪﺟرد ﺑ ﻲﺑﺎﻳ
ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻬﺟ ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪ
ترﺪﻗ ﺖﺳا گرﺰﺑ يﺎﻫ )
،يﺪﻤﺣاﺮﻴﻣا 1371
ص ، 130 زا ﺲﭘ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﻞﺑﺎﻗ و نﻼﻛ هﺪﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر رﺎﺘﺧﺎﺳ رد دﺮﺳ ﮓﻨﺟ ﻲﻣﺎﻈﻧ راﺰﺑا يزوﺮﻣا نﺎﻬﺟ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻪﺑ اﻮﻋ ،ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻪﻄﻘﻧ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﻴﺴﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣﺎﻋ دﻮﺳ يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣ
ﺖﺳا )
،ﻲﻤﻇﺎﻛ 1381 ص ، 209 ﻪﺑ ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﻪﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ﻖﻄﻨﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
ﺖﺑﺎﻗر ﺐﺒﺳ يﺎﻫ
ﻞﻴﻠﺤﺗ رد نﻮﻨﻛا ،دﻮﺑ هﺪﺷ شﻮﻣاﺮﻓ يدﺎﻳز هزاﺪﻧا ﺎﺗ بﺮﻏ و قﺮﺷ كﻮﻠﺑ ﺶﻘﻧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ار لوا ﻪﺑ ﺲﭘ ﻦﻳا زا و ﺪﻨﻛ
ترﺪﻗ ﻊﻳزﻮﺗ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ترﻮﺻ
ﻴﻘﻣ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ سﺎ ﺖﺳا
) ،لاﻮﺗ و ورﻮﻟ 1381
ص ، 106 .(
نﺪﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ دﺮﺠﻣ ﻪﺑ و دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد فﺪﻫ
يﺎﻫ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا
ﻲﻨﻴﻣزﺮﻳز ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد و يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻨﻣا و ﻲﻠﻴﺴﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ حﺮﻄﻣ نﺎﻬﺟ يﺪﻴﻠﻛ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺖﺧﺎﺳزﺎﺑ رد هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺮﺑ
ﻲﻠﺻا ﺶﻘﻧ نآ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد و يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ هﺪﺳ زﺎﻏآ رد ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﻞﻜﺷ رد ار ﻲﻣ يزﺎﺑ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺮﻴﮔ
ﺪﻨﻨﻛ )
،ﻲﺗﺰﻋ 1387 ص ، 82 زا ﻚﻳﺮﻫ و (
ترﺪﻗ ﻲﻣ شﻼﺗ دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ هزﻮﺣ و ترﺪﻗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﻮﮕﻟا ﺪﻨﻛ
درﻮﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﺮﻈﻧ يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ ﻦﻴﻨﭼ رد ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا و ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺐﺴﻛ
ﺪﻨﻛ ) ،ﺶﻳﺪﻧاداد 1386
ص ، 81 رد ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ .(
ﺻا هزﻮﺣ ﺢﻄﺳ رد يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻞ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﺳرﺮﺑ رد و ﺖﺳا حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ ،دﺮﺧ و يا
دراﺪﻧ ﻲﻳﺎﺟ يدﺮﺒﻫار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد .
ﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لﺎﺣ يﺎﻫﺎﻨﺑﺮﻳز زا ﻲﻜﻳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﺮﺑ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﻲﭘ دراﻮ
ﻢﻬﻣ دﻮﻣ
ﺺﺧﺎﺷ زا ﻖﻴﻗد ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺋارا ،زﺎﻴﻧ ،ﺖﺳا يدﺮﺒﻫار ﻪﻘﻄﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻖﻳدﺎﺼﻣ و ﺎﻫ
اﺮﻳز ﻲﮔﮋﻳو و ﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ﺐﺒﺳ نآ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻪﺋارا و يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﻞﻜﺷ زﺎﺳ
كرد يﺮﻴﮔ ﺖﻴﻌﺿو زا ﻲﺤﻴﺤﺻ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر هﺪﻨﻳآ و لﺎﺣ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
هﺪﻨﻳآ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا و دﻮﺷ ار ﻲﺨﻳرﺎﺗ ثداﻮﺣ يﺮﮕﻧ
هدﺎﺳ ﻲﻣ ﺮﺗ ﺪﻨﻛ . ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور و ﺦﻳرﺎﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻲﻋاﺰﺘﻧا ﻲﺳﺎﻨﺷداﺪﻳور زا ار ﻞﻠﻤﻟا
ثداﻮﺣ
ﺶﻴﭘ يﺎﻫدﺎﻴﻨﺑ و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫر ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻲﻨﻴﺑ
هﺪﻨﻳآ و يﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ ار يﺮﮕﻧ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ يﺮﺴﺗ هزﻮﺣ ود ﻦﻳا رد ﻲﻤﻠﻋ ﺪﺸﺨﺑ
.
ﻲﺋﺎﺠﻧآ زا ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ
نﺎﻳﺮﺟ و ﺎﻫ ترﺪﻗ يﺎﻫ
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
هزﻮﺣ ﻦﻳا ﺮﺑ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ و لﺮﺘﻨﻛ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻚﭼﻮﻛ ﻦﻳا زا ،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
هراﻮﻤﻫ ور
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﺢﻄﺳ رد و ﻲﻧﺎﻬﺟ سﺎﻴﻘﻣ رد يدﺮﺒﻫار ﻪﻘﻄﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ حﺮﻄﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﺷ هﺪ
ﺖﺳا ) نﺎﻬﺟ ،ﻦﻴﺑ 1376 ص ، 2 ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ﻪﺸﻴﻤﻫ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺘﻬﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ .(
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﻦﻳا ﻞﺻا رد و هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
هﺎﮔﺮﺘﺴﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﺑﺎﻗر ترﺪﻗ نﻼﻛ يﺎﻫ ﺖﺳا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
. ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ﺖﻗد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ترﺪﻗ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ ترﺪﻗ ﻪﻛ ﺪﻫد
رد ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ ﺮﮔرﺎﻜﺑ
ﻦﺘﻓ ماﺪﻗا دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد نآ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺮﻫ زا ﻞﺒﻗ ﺮﺿﺎﺣ نﺎﻣز رد هﮋﻳو
ﻪﭼ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻦﻳا و دراد ﻦﻴﻣز رد ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﭼ ﻪﻜﻨﻳا و ﺎﻀﻓ دﺎﺠﻳا ﺎﻀﻓ نآ ياﺮﺑ ار ﻲﻄﻳاﺮﺷ
ﻲﻣ نآ و ﺪﻧراد ﻪﺟﻮﺗ ؛ﺪﻨﻛ ار
ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ﻪﺑ دﻮﺧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻲﻣ رﺎﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ )
،نﻮﺘﺴﻧﺎﺟ
1383 ص ، 143 .(
ﻣادا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﻲﻳﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻪ
و شﺮﺘﺴﮔ ترﺪﻗ ﻲﻧﻮﻣﮋﻫ يروﺮﺿ ﺎﻫ
دﻮﻟﺎﺷ و ﺖﺳا ه
ﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ
، ﺑ ﻪ رﺎﻛ ﻦﺘﻓﺮﮔ دﺮﺒﻫار و ﺎﻫدﺮﻜﻳور ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد ﻊﻣﺎﺟ يﺎﻫ
ﻞﻠﻤﻟا
ترﺪﻗ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﺐﻫاﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺖﻬﺟ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
. ﺑ ﺖﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ زا ﻲﺸﺨ
ﺗ ﺖﺤﺗ ﺰﻴﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﮕﻳد رد هدﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا ثداﻮﺣ و ﺎﻫداﺪﻳور ﺄ
ﺖﺑﺎﻗر ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﻴﺛ ترﺪﻗ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻧﺎﻬﺟ .
نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ﺪﺳر
هﺪﻳا يﺮﺗﺮﺑ ﻪﺑ هﺪﻳا ﺮﺑ ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﻛاﻮﺋژ يﺎﻫ
ﺺﺧﺎﺷ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا يﺎﻫ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
يﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺖﻬﺟ رد يدﺮﺒﻫار ترﺪﻗ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
نﺎﻣز ﺮﻫ زا ﺶﻴﺑ نﻮﻨﻛا و ﺖﺳا ﺎﻫ
قاﺪﺼﻣ و ﺶﻳﺎﭘ ﻞﺑﺎﻗ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ يﻮﻠﻬﭘود و ﮓﻨﮔ مﻮﻬﻔﻣ يﺮﮕﻳد ﻪﻛاﺮﭼ ؛ﺖﺳا ﻲﺑﺎﻳ
ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ هار و ﻦﻴﻣز نورد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ يدﺮﺒﻫار يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
نآ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺎﻫ
ﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ يدﺎﻳز ﻲﮕﺘﺴﺑ ﺖ
.
ﻲﻣ رد يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻪﺸﻘﻧ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ هﺪﺳ رد ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﺶﻴﺑ ﻪﻛ ﻢﻴﺑﺎﻳ
زا 70 ﻪﻳﺎﭘ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ نﺎﻬﺟ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﺮﻳﺎﺧذ ﺪﺻرد يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺔﻣادا ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
ترﺪﻗ ﻪﺘﻔﻬﻧ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎﺗ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ هزﻮﺣ زا ﻲﻜﭼﻮﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺖﺳا ﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻳا ،ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺑ يدﺮﺒﻫار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦ
ﻪﻴﻜﺗ ناﻮﻨﻋ ﻮﺋژ يﺎﻫوﺮﻤﻠﻗ هﺎﮔ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ
بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺳا ) ،ﻲﻳﺎﻨﻴﻣ 1386 ص ، 137 ﻲﻣ و ( ﻪﺑ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ رد ﻊﻄﻗ رﻮﻃ
ﻪﺟرد
نﺎﻜﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هزﻮﺣ ﻦﻳا رد لوا ﻲﻣ ﻲﻨﻳﺰﮔ
ﺪﻧﻮﺷ . ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻖﻴﻗد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺶﻘﻧ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺺﺧﺎﺷ رد ﻲﻤﻬﻣ
قاﺪﺼﻣ و ﻲﺑﺎﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻲﺑﺎﻳ
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ فﺪﻫ و دراد يدﺮﺒﻫار ﻲﻫوﮋﭘ هﺪﻨﻳآ رد ار ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ و ﻞﻠﻤﻟا
ﻲﻣ نﺎﺳآ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫداﺪﻳور
ﺪﻨﻛ .
ةرﺎﻤﺷ لﺪﻣ
1 : يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻔﺴﻠﻓ
ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ
ﻧ ﺶﻨﻛاﺮــﭘ ﺐــﺳﺎﻨﺘﻣﺎ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا و ﺐﻫاﻮﻣ و نﺎﻬﺟ رد ﻲﻌﻴﺒﻃ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﻳﺎــﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎــﻨﻣ
ﺖﺑﺎﻗر دﺮﺒﻫار
ﻪــﻘﻄﻨﻣ
دﺮﺒﻫار
ﺖﻠﻋ يﺎﻫ ﺎﻴﺳاروا رد ﺖﺑﺎﻗر دﻮﺟو ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ
ترﺪﻗ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ رﻮﻣا ﻪﻛ ﺖﺳا هراﺰﻫ ﻢﻴﻧ ياﺮﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻲﻳﺎﻴﺳاروا يﺎﻫ
نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻮﻜﺣ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ي ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺮﺗﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺳﺎﺧﺮﺑ دﺮﺒﻧ ﻪﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا رد ﻲﻧاواﺮﻓ و يا
ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﻧﺎﻬﺟ ترﺪﻗ .
ﺎﻴﺳاروا هرﺎﻗﺮﺑا )
ﺎﭘورا و ﺎﻴﺳآ (
ﻪﺑ ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ﺮﻴﺧا هﺪﺳ رد هﮋﻳو
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر نﻮﻧﺎﻛ ﻪﺸﻴﻤﻫ هرﺎﻗ ﺮﻳﺎﺳ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ثداﻮﺣ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﺎﺗ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﻦﻳا ﺰﻴﻧ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ و ﺖﺳا هدﻮﺑ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا رد ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻫﻮﮕﻟا و حﻮﻄﺳ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ يدﺎﻳز ﺎﻛ ﻪﻄﻘﻧ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻀﻓ ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻧﻮﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ .
ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻢﻴﻈﻋ هﺮﺘﺴﮔ ﻦﻳا ﺎﻴﺳاروا 4
/ 53 گرﺰﺑ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻜﺸﺧ ﺢﻄﺳ مرﺎﻬﭼ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ ﺎﺑ ار نﺎﻬﺟ ﻲﻜﺸﺧ ﻪﻌﻄﻗ ﻲﻣ ﺮﺑ رد نﺎﻬﺟ يﺎﻫ
دﺮﻴﮔ . ﻦﻳا
هرﺎﻗﺮﺑا 75 ،نﺎﻬﺟ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺪﺻرد 60
و ﻲﻠﻣ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺻرد 75
ﺎﻨﻣ ﺪﺻرد ﺎﻴﻧد يژﺮﻧا ﻊﺑ
ﻲﻣﺮﺑ رد ار دﺮﻴﮔ
) ،نﺎﻳﺪﻤﺣاﺮﻴﻣا 1383
ص ، 22 ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺰﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﺤﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺎﻴﺳاروا .(
ترﺪﻗ ﻪﻤﻫ ﺪﻧراد راﺮﻗ نآ رد رﻮﺴﺟ و ﺎﻳﻮﭘ يﺎﻫ
. ترﺪﻗ مﺎﻤﺗ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺰﺠﺑ نﺎﻬﺟ ﻲﻤﺗا يﺎﻫ
ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺎﻴﺳاروا .
نﺎﻨﭽﻤﻫ ياﺮﺑ ﻪﻴﻟوا و ﻲﻠﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺨﺑ ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﻪﻣادا
ﻲﻧﺎﻛ ﻞﻣﺎﺷ ، يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ نﺎﻜﻣ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺪﻌﻣ و ﻲﻠﻴﺴﻓ يﺎﻫ
ﻲﻨﻳﺰﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ور ﻦﻳا زا ،هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا رد ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺶﻴﭘ دﻮﺟو
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ نآ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ دﺎﻌﺑا ﺪﻳﺎﺑ .
ﺣ نﻼﻛ ﺢﻄﺳ رد زوﺮﻣا ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺮﺗﺮﺑ ﻲﻠﺻا رﻮﺤﻣ ﺎﻴﺳاروا سﺎﺴﺣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﺖﻴﻤﻛﺎ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺖﺳا ﻮﺠﺘﺴﺟ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا رد ﺪﻳﺎﺑ نﺎﻬﺟ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺺﺘﺨﻣ يﺎﻫ
دﻮﺷ . ﻪﻳدﺎﺤﺗا دﺎﺠﻳا ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺶﻳارآ ﻞﻜﺷ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و ﺎﻛﺮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ،ﺎﻫ
ﻪﺑ لﺎﻤﻋا ﻲﺳﺎﺳا نﺎﻛرا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﺎﻫراﺰﺑا ﺢﻴﺤﺻ يﺮﻴﮔرﺎﻛ رد يدﺮﺒﻫار ترﺪﻗ
ﺖﺑﺎﻗر و ﺖﺳا ﺎﻴﺳاروا ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻨﺤﺻ و ﻲﻌﺒﺗ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ ﺮﻳﺎﺳ رد ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻪﻴﺷﺎﺣ ﺖﺳا يا . ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ياﺮﺑ شﻼﺗ نآ يوﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺠﻧﺮﻄﺷ ﻪﺤﻔﺻ ﺎﻴﺳاروا
يﺮﺗﺮﺑ
ﻲﻣ ﻪﻣادا ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻤﻫ و ﺪﺑﺎﻳ
ترﺪﻗ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ رﺎﺘﻓر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ
ﺪﻫاﻮﺧ ﻦﺷور ار نﺎﻬﺟ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ مﺎﻈﻧ هﺪﻨﻳآ رﺎﺘﺧﺎﺳ يدﺎﻳز هزاﺪﻧا ﺎﺗ ﺎﻴﺳاروا رد
(Brzezinski, 1997, p. 46)دﺮﻛ .
هزﻮﺣ دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود رد ﻲﻓاﺮﻐﺟ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
ﻪﺑ ار ﻲﺳﺎﻴﺳ نﺎﻧاد دﻮﺧ
ﻲﻣ ﺐﻠﺟ ود ﻦﻴﺑ ﻞﻳﺎﺣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ،دﺮﻛ
هﺎﮔودرا ﻲﻨﻌﻳ بﺮﻏ و قﺮﺷ
» ﺟ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﭘورا قﺮﺷ بﻮﻨ
رود قﺮﺷ و ﺎﭘورا «
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺎﻴﺳاروا ﺰﻛﺮﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ .
ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺑ ﺎﻣا
و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ رد يژﺮﻧا ﻞﻣﺎﻋ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﺎﻨﺑ و ﺪﻧداد ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻤﻫا دراﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﺮﺒﻫار ﺖﻴﻤﻫا ياراد ﺎﻴﺳاروا هرﺎﻗﺮﺑا ﻪﺻﺮﻋ رد يﺮﮕﻳد ﻖﻃﺎﻨﻣ ،ﻊﻣاﻮﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ مواﺪﺗ ﺪﻧﺪﺷ يد
.
قاﺪﺼﻣ ﺎﻴﺳاروا هرﺎﻗﺮﺑا رد يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﺑﺎﻳ
ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﭘ ﺪﺷ يروآدﺎﻳ نﺮﻗ لﻮﻃ رد ﺎﻴﺳاروا هرﺎﻗﺮﺑا ،
گرﺰﺑ وﺮﻤﻠﻗ ﺎﻫ ﻦﻳﺮﺗ
شرﻮﻳ يﺎﻫ
ﻢﻴﻈﻋ و ﺦﻳرﺎﺗ ترﺪﻗ ﻪﺸﻴﻤﻫ و ﺖﺳا هدﻮﺑ يدﺮﺒﻫار سﺎﻴﻘﻣ رد تﻻﻮﺤﺗ ﻦﻳﺮﺗ
زا ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا ﺰﻴﻧ نﻮﻨﻛا ﻢﻫ و ﺪﻧا
گرﺰﺑ ﺪﻗﺮﺑا يﺎﺒﻗر ﻦﻳﺮﺗ راﺮﻗ هرﺎﻗ ﻦﻳا رد ﻲﻧﺎﻬﺟ تر
ﺪﻧراد زا ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ؛ ﺮﻈﻧ
ﺖﺳا ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ياراد هزﻮﺣ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺪﻌﻣ و ﻲﻠﻴﺴﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ
و نﺎﻨﭽﻤﻫ هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﺖﻴﻤﻫا دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺲﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳا ،ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ يا
رﺪﻗ نﺎﻴﻣ ﺖﺑﺎﻗر رﻮﻬﻇ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ و ت
ﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺎ
ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ ﺖﺳا .
ﻪﻴﺳور ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ رﻮﺼﺗ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ياﺪﺘﺑا رد مدﺮﻣ يا
ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ،رﻻﺎﺳ
شزرا ﻲﻣ و ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻚﻴﺗاﺮﻜﻣد يﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﻚﻳﺮﺷ ﻚﻳ ﺪﻧاﻮﺗ
يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻴﺳاروا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻣز رﺬﮔ ﺎﻣا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
ﻪﺑ و رﻮﺸﻛ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻀﻓ تاذ رد ﻲﻳاﺮﮔراﺪﺘﻗا حور و ﺖﺴﻴﻧ ماود ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺘﺴﻴﻟاﺮﺒﻴﻟ ترﺎﺒﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻨﻳدﺎﻬﻧ ﻲﻜﺸﺧ هزﻮﺣ رد ﺮﺘﻬﺑ .
ﻊﻓﺎﻨﻣ نﺎﻳز ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ناﻮﺗ دﻮﺒﻬﺑ عﻮﻧ ﺮﻫ بﺮﻏ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻛ دﻮﺑ نﺎﻣز ﻦﻳا زا ﺎﻬﻧآ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻴﺳاروا رد بﺮﻏ ﻪﺑ
هدﻮﺑ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ار ﻮﺗﺎﻧ و ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻪﻛ ﺪﻧا
يﻮﺳ
ﺖﺳاﻮﺧ هار ﻦﻳا زا و ﺪﻨﻫد شﺮﺘﺴﮔ قﺮﺷ ﺪﻨﻨﻛ دوﺪﺤﻣ ار ﻪﻴﺳور ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
. رد ﻦﻳا
ﻪﻫد رد ﺰﻴﻧ ﻦﻴﭼ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻟﺎﺣ 90
ﭻﻴﻫ ﻲﻣﺎﻈﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا نﺎﺑﺎﺘﺷ ﺪﺷر دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﺑ هﺎﮔ
ﺖﻤﺳ
ﻪﺑ و يرﻻﺎﺳ مدﺮﻣ هزﻮﻣآ ﻦﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ
ﺴﻴﻟاﺮﺒﻴﻟ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هزﻮﺣ رد ﻲﺘ
ﻞﻠﻤﻟا هدﺮﻜﻧ ﺖﻛﺮﺣ
ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﺖﺳا ﻪﺑ يﺎﻫ
نﺎﻣرآ هﺎﮔﺪﻳد ﺾﻴﻘﻧ هراﻮﻤﻫ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻞﻠﻤﻟا
. ور ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ ﻦﻴﭼ ﻚﻳ ﺎﻴﺳاروا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻀﻓ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
هﺎﮔﺪﻳد ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺑا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﻮﺧ صﺎﺧ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
و دراد ﺎﻴﺳاروا هرﺎﻗﺮ
ﻪﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﺮﻳﺎﺳ و ﻦﻴﭼ ﻦﻴﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫدﺎﻀﺗ ﻪﻣادا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ضرﺎﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ترﺪﻗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ .
ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺐﻴﻗر ﻪﺑ ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا دﻮﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﻮﭼ
ﺖﻓﺮﻌﻣ يﺎﻫدﺎﻴﻨﺑ و ﻲﺳﺎﻴﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺳﺎﻨﺷ
ﻪﺑ هزﻮﺣ ود ﻦﻳا ﻲ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ
ﺖﺳا ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ .
هزﻮﺣ ود ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ياراد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻳرد هزﻮﺣ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ
ماﺰﻟا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻪﺻﺮﻋ رد ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ يﺎﻫزﺎﻴﻧ و ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻠﻤﻟا
. هزﻮﺣ رد ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪﺑ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ ترﺪﻗ ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻛ ترﻮﺻ
ﻫاﻮﺧ ﻞﻜﺷ ﻲﻳﺎﻳرد و ﻲﻜﺸﺧ يﺎﻫ ﺖﻓﺮﮔ ﺪ
. ﻦﻳا ﺮﺑ
ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻳا هﺪﻨﻳآ ﻲﺑﺎﻳﻮﮕﻟا ياﺮﺑ ﺎﻨﺒﻣ هزﻮﺣ و يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺐﺣﺎﺻ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ
ﺮﺑﺎﻌﻣ و ﺎﻫ
ﻪﺑ و ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ رد ار هرﺎﻗﺮﺑا ﻦﻳا رادزﺎﻴﺘﻣا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺻﻼﺧ ترﻮﺻ
ﺖﺑﺎﻗر بﻮﭼرﺎﭼ ترﺪﻗ يﺎﻫ
قاﺪﺼﻣ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳﺎﻳرد و ﻲﻜﺸﺧ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﺗ دﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳ
و ﻦﻳا ﻪﻠﻴﺳ
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر هﺪﻨﻳآ ناﻮﺘﺑ دﺮﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
.
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﺎﻴﺳاروا هرﺎﻗﺮﺑا يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻒﻟا - ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا
1 - ﺖﺳا ﺎﻴﺳاروا ﺖﺑﺎﻗر ﻪﺤﻔﺻ رد ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﻢﻬﻣ يﺎﻀﻓ ﻚﻳ ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور و ﻦﻳاﺮﻛوا .
بآ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد و لﺎﺼﺗا رد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻳاﺮﻛوا و هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد يﺎﻫ
ﺮﺑﺎﻌﻣ زا ﻲﻜﻳ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ يﺎﻀﻓ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ،دراد ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﺎﭘورا ﻪﺑ لﺎﺼﺗا ﺖﺳا ﺎﭘورا ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻪﺑ ﻪﻴﺳور يژﺮﻧا لﺎﻘﺘﻧا .
ﻦﻳا ﺺﺧﺎﺷ ود ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺖﺳا ﺎﻴﺳاروا بﺮﻏ رد يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ياراد رﻮﺸﻛ .
ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور مﺎﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ وﻼﺳا يﺎﻫ
» ﻪﻴﺳور ﺪﻴﻔﺳ « ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺰﻴﻧ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺖﻳﻮﻫ ﺎﻳ نﺎﺑز ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺰﮔﺮﻫ ،ﺪﻧﻮﺷ
سور زا ار يا ﺎﻫ
هداﺪﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻧا
. سور ،ﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻬﻟ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﺎﺼﺗا ﺮﺑﺎﻌﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ
ﺪﻧداد ﺖﺳد زا ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا رد .
نﻮﻨﻛا ﻢﻫ ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور
ﻪﻘﻄﻨﻣ ار ﻮﺗﺎﻧ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻞﻳﺎﺣ يا
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻴﺑ . ﺮﻛوا ﻪﻛ اﺮﭼ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ يﺮﺑاﺮﺑ يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻤﻫا زا ﺰﻴﻧ ﻦﻳا
ﻞﺣﺎﺳ ﺮﺑ فﺮﺸﻣ ﻪﻤﻳﺮﻛ هﺮﻳﺰﺟ ﻪﺒﺷ ﻪﻜﻨﻳا و هدﻮﺑ ﻪﻴﺳور بﺮﻏ بﻮﻨﺟ ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﻣز يدورو ﻦﻳاﺮﻛوا و بﺮﻏ نﺎﻴﻣ ﻲﻣﺎﻈﻧ دﺎﺤﺗا زا ﻲﻠﻜﺷ ﺮﻫ و ﺖﺳا هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد رد ﻪﻴﺳور دوﺪﺤﻣ ماﺪﻗا ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﭘ رد ار ﻪﻴﺳور ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫ .
ﻲﻣ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﺪﻧراد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻴﺳور ياﺮﺑ ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور و ﻦﻳاﺮﻛوا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
زا ﺎﭘورا ﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ طﺎﺒﺗرا ،رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا رد ﻪﻴﺳور ﺪﺤﺘﻣ ﺖﻟود دﻮﺟو نوﺪﺑ و ﺎﻨﮕﻨﺗ رد ﺰﻴﻧ هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد رد رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﺗاردﺎﺻ ردﺎﻨﺑ و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ دوﺪﺤﻣ ﻲﻜﺸﺧ هار ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ راﺮﻗ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺐﺒﺳ ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور و ﻦﻳاﺮﻛوا يدﺮﺒﻫار يﺎﻀﻓ ﻢﻫ ﻪﻛ هﺪﺷ
ﻦﻴﻤﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ سﺎﺴﺣ ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور و ﻦﻳاﺮﻛوا رد تﺎﺑﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﺮﻏ ﻢﻫ و ﻪﻴﺳور بﻼﻘﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫداﺪﺧر ﺪﻌﺘﺴﻣ هراﻮﻤﻫ ار يرﻮﻬﻤﺟ ود ﻦﻳا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻞﻣﺎﻋ ﻲﮕﻧر يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺎﻘﺘﻧا رد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﻦﻳاﺮﻛوا رﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و دراد ﺎﭘورا ﻪﺑ ﻪﻴﺳور يژﺮﻧا ل
يﺎﻴﺳاروا يدﺮﺒﻫار هزﻮﺣ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ﻲﻤﻬﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺎﻀﻓ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ .
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﻬﺟ ﻦﻳا زا ار ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ،رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ترﺪﻗ ياﺮﺑ دراد ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
.
2 - ﻲﻧﻮﺘﻟ ،ﻲﻧاﻮﺘﻴﻟ ﻲﻨﻌﻳ ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ يﺎﻳرد هزﻮﺣ رﻮﺸﻛ ﻪﺳ ﻦﻴﻟوا وﺰﺟ ﻲﻧﻮﺘﺳا و
يرﻮﻬﻤﺟ نﺎﻳز رﺎﭼد ﻪﻴﺳور ﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا و ﺪﻧﺪﺷ اﺪﺟ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا زا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﺷ ﻲﮔرﺰﺑ .
ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ يﺎﻳرد ﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ طﺎﺒﺗرا يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺳ ﻦﻳا لﻼﻘﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ اﺮﻳز
و دوﺪﺤﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻴﻟﺎﻛ رﺪﻨﺑ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ
ﻴﻨ ﻦ داﺮﮔ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﺪﺷ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻀﻓ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ و
ﺻ داد ﺖﺳد زا ار يژﺮﻧا تاردﺎﺻ ﻞﺜﻣ دﻮﺧ تاردﺎ .
يﺎﻳرد يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺳ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﺖﺳﺎﻴﺳ لﻼﻘﺘﺳا زﺎﻏآ زا ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ ﻪﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻲﺿرﺎﻌﺘﻣ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ
رﺎﻛ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﻳوﺪﺤﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا و ﺪﻧا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ يﺎﻳرد رد ار ﻪﻴﺳور ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺖﺳاﻮﺧرد ﻮﻜﺴﻣ ﻖﻴﻤﻋ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﻮﺗﺎﻧ رد ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ يﺎﻳرد هزﻮﺣ ي
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺑ ﻲﻠﺻا يﺎﻫﺮﻴﺴﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ گرﻮﺑزﺮﺘﭘ ﻦﺳ ﺖﻤﺳ
نﺎﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧراد ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ترﺎﺠﺗ رد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻬﺳ ﺎﻬﻧآ ردﺎﻨﺑ ﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﻛ
ﻪﻧﺎﻳﺎﭘ هار زا ﻪﻴﺳور ﻲﺘﻔﻧ تاردﺎﺻ زا ﻲﺸﺨﺑ رد ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ يﺎﻳرد يﺎﻫ
ترﻮﺻ ﻲﻧﻮﺘﺳا و ﻲﻧﻮﺘﻟ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . نﺎﻤﻴﭘ ﻦﻳا رد هزﻮﺣ ﻦﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻳﻮﻀﻋ درﻮﻣ رد نﻮﻨﻛﺎﺗ ﺰﻴﻧ ﻮﺗﺎﻧ يﺮﺒﻫر ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﺳا هداد زوﺮﺑ دﻮﺧ زا يدﺎﻳز طﺎﻴﺘﺣا .
3 - ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﻳاﺮﻛوا و ﺪﻴﻔﺳ ﻪﻴﺳور داﺪﺘﻣا رد ﻪﻛ ﺖﺳا يرﻮﺸﻛ ﺎﻬﻨﺗ نﺎﺘﺴﻬﻟ رﻮﻃ
ﺘﻌﻨﺻ هزﻮﺣ ﻪﺑ ﻲﻜﺸﺧ هار زا ار ﻪﻴﺳور ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﭘورا ﻲ
ﺪﻫد . زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ
ﻲﻣ ترﻮﺻ نﺎﺘﺴﻬﻟ هار زا ﺎﭘورا ﻪﺑ ﻪﻴﺳور زﺎﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺎﮔرﺬﮔ ﻚﻳ ﻪﺑ ار نﺎﺘﺴﻬﻟ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا و دﺮﻴﮔ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻴﺳور و ﻲﺑﺮﻏ يﺎﭘورا ﻦﻴﺑ يژﺮﻧا تاردﺎﺻ .
ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ور ﻦﻳا زا
ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ ،ﻮﺗﺎﻧ ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد و ﻦﺘﮕﻨﺷاو يرﻮﻬﻤﺟ ،نﺎﺘﺴﻬﻟ رﻮﺸﻛ ﻪﺳ يورﻮﺷ
ﻪﺑ ار نﺎﺘﺳرﺎﺠﻣ و ﻚﭼ ﺪﻧدﺮﻛ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻀﻋا ﻦﻴﻟوا ناﻮﻨﻋ
. بﺎﺨﺘﻧا ﻦﻳا ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ
ﺖﺳا هدﻮﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳاروا و ﺎﭘورا ﻦﻴﺑ ﺎﻬﻧآ سﺎﺴﺣ ﻲﻫﺎﮔرﺬﮔ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ
(Friedman,
2009, p. 7) .
هرﺎﻤﺷ ﻪﺸﻘﻧ 1
: ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﺸﻘﻧ
www.mapsofworld.com(Accessed on 8 Feb 2012) :ﻊﺒﻨﻣ
ب - يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻞﻘﺘﺴﻣ رﻮﺸﻛ ﺞﻨﭘ )
و نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ،نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ ،نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ ،نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ
نﺎﺘﺴﻜﺑزا (
ﺪﺷ اﺪﺟ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا زا ﻪﻛ رﺎﻴﺘﺧا رد ﺎﻴﺳاروا ﺐﻠﻗ رد ار ﻲﻌﻴﺳو ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﺪﻧ
ﺪﻧراد . ﻪﻘﻄﻨﻣ يژﺮﻧا ﺮﻳﺎﺧذ ،ﺖﻬﺟ ود زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا )
ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ رد هﮋﻳو (
و
ﻲﺳﺎﻴﺳ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ ياﺮﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﻮﺗﺎﻧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ يدﺮﺒﻫار ﺖﻴﻤﻫا دراد ﺖﻴﻤﻫا .
ﻲﻣ ﻲﻌﺳ ﻮﺗﺎﻧ رد يدﺮﺒﻫار نزاﻮﺗ ﻆﻔﺣ ﻦﻤﺿ ﺪﻨﻛ
و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳاروا ﻪﻘﻄﻨﻣ
و ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ لﺮﺘﻨﻛ ضرﺎﻌﺗ
رد ﻲﺠﻳرﺪﺗ تﺎﺒﺛ يراﺮﻗﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ رد ﺎﻫ
هﺎﮔودرا وﺮﻓ ﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺐﻟﺎﻗ رد يزﺎﺳدﺎﻬﻧ ﺎﺑ و هدﺮﻛ ﻚﻤﻛ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا هﺪﻴﺷﺎ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ
ﺢﻠﺻ ياﺮﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ
، ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا هﺎﮕﻳﺎﺟ يﺮﺗﺮﺑ )
ﻪﺸﻴﺗ ،رﺎﻳ 1388 ،
ص 61 .(
رد ﻞﻜﺷ و هدﻮﺑ رادﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻤﻫا زا لوا ﻞﻣﺎﻋ ،ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻲﻠﺻا هﺪﻨﻫد
ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
. ترﺪﻗ ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫ هدﻮﺑ نآ لﺎﺒﻧد
ﺪﻧا
ﻲﻣ رود ار ﻪﻴﺳور ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﻛ ﻪﻟﻮﻟ طﻮﻄﺧ زا ﻦﺌﻤﻄﻣ ﻲﻤﺘﺴﻴﺳ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﻪﻛ يﺎﻜﺗا ﺪﻧز
ﻦﻳا ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﻛ ار ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ
) ،ﻦﻫﻮﻛ 1387 ص ، 455 رد نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﻴﺳور .(
ﺖﺑﺎﻗر ﻬﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ زا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺎﻫ ﺖﺳا رادﻮﺧﺮﺑ بﺮﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘ
اﺮﭼ ﻪﻛ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻪﻴﺳور هار زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ لﺎﻘﺘﻧا زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻦﻤﺿ ؛دﺮﻴﮔ
ﻣ ﻦﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ يدﺎﺼﺘﻗا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻜﻨﻳا دراد ﻪﻴﺳور دﺎﺼﺘﻗا ﺎﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﮔرا طﺎﺒﺗرا ﻪﻘﻄﻨ
.
ترﺪﻗ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻆﻔﺣ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫ
ﺖﻟود ﺖﻟود رﻮﻬﻇ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﭼ ؛ﺖﺳا ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد بﺮﻏ راﺪﻓﺮﻃ يﺎﻫ ضرﺎﻌﻣ يﺎﻫ
ﻄﻗ ار بﺮﻏ ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﺎﺼﺗا ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد بﺮﻏ دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻊ
.
ﺎﻴﺳ لﺎﻤﻋا ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد بﺮﻏ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ يﺮﺗﺮﺑ مواﺪﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺳ
ﺖ يﺎﻫ
ترﺪﻗ يﻮﺳ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ دراد ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫ
. ﺰﻴﻧ ﻪﻴﺳور
ﺖﺳا زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ ﻪﻣادا نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻞﺜﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ )
،نﺎﻳﺪﻤﺣا
1388 ص ، 9 .(
ﻪﺸﻘﻧ ةرﺎﻤﺷ 2 : يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﺸﻘﻧ
يﺪﻤﺣا ، ناﺮﮕﻳد و رﻮﭘ 1389
ص ، 65
:ﻊﺒﻨﻣ
پ - زﺎﻘﻔﻗ
1 - نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ و نﺎﺘﺴﻨﻣرا ،نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ رﻮﻣا رد ﻪﻴﺳور ﻲﻣﺎﻈﻧ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻀﺣ
ﻪﻫد رد 90 ﺖﺳا ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ رد ﻪﻴﺳور يدﺮﺒﻫار ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻖﻤﻋ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ .
د ﻲﺘﺧﻮﺳ ﻊﻴﺳو ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ر
ترﺪﻗ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫ ﺎﻔﻳا ار ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و رﺰﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ يژﺮﻧا رﻮﺒﻋ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هﺎﮔرﺬﮔ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يﻮﺳ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ و نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ هار زا ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺳا بﺮﻏ يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﻮﺗ
نوﺪﺑ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ود ﻦﻳا داد لﺎﻘﺘﻧا بﺮﻏ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﺖﻟﺎﺧد
. ﻲﻧﺎﺘﺴﺟﺮﮔ و نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ
ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﻲﻣ بﺮﻏ
و رﺰﺧ ﻲﺘﻔﻧ ﻲﻨﻏ هزﻮﺣ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺳﺮﺘﺳد ياﺮﺑ ﻲﻧﻻاد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﻲﻧﺎﺠﻳﺎﺑرذآ يرﻮﻬﻤﺟ و نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﺲﻜﻋ ﺮﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺖﺳا هﺪﺷ اﺪﺟ بﺮﻏ نﺎﻬﺟ زا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻌﻣ .
ﻲﻳاوﺮﭘ ﻲﺑ بﺮﻏ ﺮﮔا
ﻮﺋژ ﻪﺑ ﻮﺗﺎﻧ شﺮﺘﺴﮔ رد و ﺪﻨﻛ ﻪﺸﻴﭘ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘ هﺎﮕﻧآ ،دﺮﻳﺬﭙﺑ ار نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﺖﻳﻮﻀﻋ قﺮﺷ يﻮﺳ
ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ضرﺎﻌﺗ زا يﺮﻴﺴﻣ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻨﻛ
. ياﺮﺑ شﻼﺗ
ﻲﺑﺮﻏ نآ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﻨﻨﻜﺷ يﺪﻨﺑﺮﻤﻛ دراو ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞﻛ هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد ندﺮﻛ
ﻲﻣ ﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻨﻣا نﺪﺷ لﺰﻟﺰﺘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪ
.
2 - و ﺖﺳا ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫﺎﮔرﺬﮔ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ياراد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﺎﭘورا ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ هار زا قاﺮﻋ و ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ يژﺮﻧا زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﺪﺑﺎﻳ
. ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻦﻤﺿرد
ﻧ و هدﺮﻛ لﺮﺘﻨﻛ ﻞﻧادراد و ﺮﻔﺴﺑ ﻪﮕﻨﺗ ود ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ هار زا ار ﻪﻧاﺮﺘﻳﺪﻣ يﺎﻳرد ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻄﻘ
ﺖﺳا ﺎﻴﺳاروا بﺮﻏ رد يدﺮﺒﻫار هﺎﮔﻮﻠﮔ ﻚﻳ و ﺖﺳا بﺮﻏ ﻪﺑ ﻲﺑﻮﻨﺟ زﺎﻘﻔﻗ ﻲﺟوﺮﺧ .
ت - سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ
ﻲﺑ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ ﻪﻛ اﺮﭼ ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺻﺎﻌﻣ نﺮﻗ رد نﺎﻬﺟ يدﺮﺒﻫار ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻚﺷ
ﻲﻌﻴﺒﻃ زﺎﮔ ﺮﻳﺎﺧذ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﻴﻣ و نﺎﻬﺟ ﺖﻔﻧ ﺮﻳﺎﺧذ مﻮﺳ ود سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ هزﻮﺣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﺪﻧراد
. هزﻮﺣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﻲﻠﻌﻓ ﺪﺷر ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد هزﺎﺗ ﻲﺘﻔﻧ يﺎﻫ
ﺮﮕﻳد رد يا
ﺶﺨﺑ ترﺪﻗ ياﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﺖﻔﻧ ﻲﺗﺎﻴﺣ ﺶﻘﻧ هﺎﮕﻧآ ،دﻮﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ نﺎﻬﺟ يﺎﻫ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
داد ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻴﭘ .
ﺮﺑ زا ﻲﻜﻳ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد آ
ترﻮﺻ يﺎﻫدرو ﺞﻴﻠﺧ ،ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺻ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ سرﺎﻓ لﺎﺳ رد ﺖﻔﻧ هﺪﻨﻨﻛردﺎ
2040 دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
(Duncan and Youngquist, 1998, p.
23)
ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺐﻄﻗ ود ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد .
:
–1 گرﺰﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ يدﻮﻌﺳ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ ﻞﺣﺎﺳ رد نﺎﻬﺟ ﻲﺘﻔﻧ هزﻮﺣ ﻦﻳﺮﺗ
) راﻮﻐﻟا ( ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻜﻠﺑ
گرﺰﺑ ﺎﻳرد رد نﺎﻬﺟ ﻲﺘﻔﻧ هزﻮﺣ ﻦﻳﺮﺗ )
ﻪﻴﻧﺎﻔﺴﻟا ( دراد ار . يارﻮﺷ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻧﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا
ﻢﻬﻣ و هدﻮﺑ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ يرﺎﻜﻤﻫ ترﺪﻗ ﺪﺤﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺮﻴﺧا ﻪﻫد ﻪﺳ رد ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫ
يدﺮﺒﻫار ﺖﺳا هدﻮﺑ
) ،ﻦﻫﻮﻛ 1387 ص ، 675 .(
2 - ﺞﻴﻠﺧ ﻲﻟﺎﻤﺷ ﺶﺨﺑ ﺮﺑ و ﺖﺳا ﺎﻴﻧد زﺎﮔ هﺪﻧراد ﻦﻴﻣود و ﺖﻔﻧ هﺪﻧراد ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ ناﺮﻳا
ﻪﺑ سرﺎﻓ رﺎﺒﻧا ناﻮﻨﻋ دراد ﻞﻣﺎﻛ ترﺎﻈﻧ ﺎﻴﻧد يژﺮﻧا
)
،يوﺎﻛرﺎﻫ و ﭗﻤﻛ 1383
ص ، 67 رد .(
زا ﺶﻴﺑ ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ناﺮﻳا سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ لﺎﻤﺷ هزﻮﺣ 2000
زا ،ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﺣاﻮﺳ ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ
دراد ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺖﻬﺟ ﻦﻳا .
ﻪﺑ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ رد ناﺮﻳا ﻞﺣاﻮﺳ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻜﺷ
ﻣ ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻲﻧاﺮﻤﻋ تﺎﻴﻠﻤﻋ ياﺮﺟا ياﺮﺑ ﻞﺣاﻮﺳ ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨ
. ﻲﻟﺎﺣرد ﻪﻴﺷﺎﺣ ﻞﺣاﻮﺳ ﻪﻛ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﻨﭼ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ ﻲﺑﻮﻨﺟ ﺎﺗ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻦﻳﺮﺤﺑ ﺞﻴﻠﺧ ﺎﻬﻨﺗ و دراﺪﻧ ار ﻲﻳﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﺐﺒﺳ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا اﺰﺠﻣ يا رﻮﺸﻛ ﻦﻳا رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻳﺎﻳرد نﺎﮔوﺎﻧ رﻮﻀﺣ زﺎﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ )
،ﻲﺗﺰﻋ 1387 ص ، 90 .(
