تأثیر آموزش خودتنظیمی بر حل مسأله اجتماعی کودکان پیش دبستانی دختر و پسر

(1)

ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ - ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

لﺎﺳ مرﺎﻬﭼ هرﺎﻤﺷ ، لوا ، ﻲﭘﺎﻴﭘ ) 6 (

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ 1393

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

6 / 11 / 1390 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ

: 30 / 7 / 1392

ﺺﺻ : 166 - 155

ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﺑ

ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

هﻮﻠﺟ ﻪﻧﺎﺴﻓا

*ﺮﮔ ﻲﻜﺷرﺎﻛ ﻦﻴﺴﺣ ،1

حﺎﻜﻧ يﺮﻐﺻا ﻦﺴﺤﻣ ﺪﻴﺳ ،2 3

1 - اور ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد ن

ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،

ﺪﻬﺸﻣ ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،

Jelvegara@yahoo.com

2 - رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناور ﻴﺑﺮﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ

،ﻲﺘ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻬﺸﻣ

ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،

karshki@gmail.com

3 - رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناور

،ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا نﺎﻛدﻮﻛ شزﻮﻣآ و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد

ﺪﻬﺸﻣ ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،

m-asghari@um.ac.ir

هﺪﻴﻜﭼ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا دﻮﺧ ﻪﻛ

ﻴﻈﻨﺗ ترﺎﻬﻣ ﺪﺷر رد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺖﻴﻤﻫا زا ﻲﻤ ﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ

هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ نﺎﻛدﻮ و

توﺎﻔﺗ ﺶﻘﻧ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا فﺪﻫ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ اﺬﻟ ،ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ

. اﺪﺘﺑا رد 40

كدﻮﻛ ) 20 و ﺮﺘﺧد 20 ﺮﺴﭘ ( ﺶﻴﭘ ود زا ﻪﺘﺷﺎﻤﮔ هاﻮﮔ و ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ود رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺒﻴﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

ﺪﻧﺪﺷ . ﻲﻣﺎﻤﺗ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ نﻮﻣزآ ياﺮﺟا زا ﺪﻌﺑ دﻮﺧ شزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻚﻳ ،نﺎﻛدﻮﻛ

تﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ 20

شور ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ هﺎﻣ ﻚﻳ لﻮﻃ رد ﺖﻋﺎﺳ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و ﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ ﻲﻧﺎﻣرد ﻪﺼﻗ و يزﺎﺑ يﺎﻫ

ﺪﻳدﺮﮔ راﺮﻜﺗ ﻪﻴﻟوا نﻮﻣزآ ياﺮﺟا .

ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻟاو نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا يزﺎﺑ نﻮﻣزآ ،هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ راﺰﺑا

و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺪﺷ زاﺮﺣا رﻮﺸﻛ ﻞﺧاد رد ﺰﻴﻧ نآ ﻪﻴﻟوا ﻲﻳاور

. هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ هوﺮﮔ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ

ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﺎﺑ هاﻮﮔ و ﺶﻳﺎﻣزآ داد نﺎﺸﻧ ار يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ

) 0001 /

p < 0 ( ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﺎﻣا ، و ﺎﻫﺮﺴﭘ نﺎﻴﻣ

ﺮﻤﻧ رد ﺎﻫﺮﺘﺧد ه

ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ .

ﺮﻴﺛﺄﺗ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ترﺎﻬﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ شزﻮﻣآ

ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﻮﺒﻧ رادﺎﻨﻌﻣ

. ﻦﻳا زا

،ور ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ دﻮﺧ شزﻮﻣآ دﻮﺷ

ﻲﻛدﻮﻛ هرود لﻮﻃ رد ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ

ياﺮﺑ ترﺎﻬﻣ يﺎﻘﺗرا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ددﺮﮔ ﻪﺋارا ناﺮﺘﺧد ﻢﻫ و ناﺮﺴﭘ ﻢﻫ ياﺮﺑ

.

ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : دﻮﺧ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ

ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ، ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

.

(2)

156 / ﺶﻫوﮋﭘ ،يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ لﺎﺳ

مرﺎﻬﭼ هرﺎﻤﺷ ، لوا ، ﻲﭘﺎﻴﭘ ) 6 (

، ﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ نﺎﺘﺴ 1393

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶ

نﺎﻛدﻮﻛ تﻼﻣﺎﻌﺗ ﻪﺟ

ﺶﻴﭘ ﻦﻴﻨﺳ رد ﺶﻳاﺰﻓا ،نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

ﻦﻳا يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺰﻴﻧ و هرود ﻦﻳا يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ رﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺮﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،يﺪﻌﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﺿ ﺶﻴﭘ هرود ﺪﺳر

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻞﻴﻬﺴﺗ ياﺮﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻲﻧﺎﻣز ،ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺪﺷر و ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا

) ﻮﺴﻴﻧﺎﮔ و ﺮﺴﻨﻳد ،1

2001 .(

ﻞﺣ رد كدﻮﻛ ترﺪﻗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،هﺮﻣزور تﺎﺿرﺎﻌﺗ وا يرﺎﮔزﺎﺳ ﻪﺟرد هﺪﻨﻨﻛ

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ اﺬﻟ ؛دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺒﻨﺟ ترﺎﻬﻣ زا يا يرﺎﮔزﺎﺳ ياﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﻴﺴﺑ لﺎﺳدﺮﺧ نﺎﻛدﻮﻛ )

و

2ﺮﻜﻟا ،

2011 نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﮕﻨﻴﺘﮔ ؛

،3

1994 و رﻮﺷ ؛

كاﻮﻴﭙﺳا ،4

1979 نارﺎﻜﻤﻫ و ﭻﻴﺘﺴﻴﺗﺎﺑ ؛ ،5

1989 .(

يرﺎﮔزﺎﺳ تﻼﻜﺸﻣ ياراد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ هار ،ﺪﻧا

ﻞﺣ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ياﺮﺑ يدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ نﺎﻴﻓاﺮﻃا ﺮﺑ دﻮﺧ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺪﻧراد

ﻲﺑ ﺪﻨﺗوﺎﻔﺗ ) ،رﻮﺷ و كاﻮﻴﭙﺳا 1980

.(

ﻚﻳ ﺐﺴﻛ ﻪﻟﺄﺴﻣ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫدﺮﺒﻫار دﺮﺑرﺎﻛ ﻖﻳﺮﻃ زا فﺪﻫ ﺖﻴﻌﺿو

بﺎﺒﺳا ﻚﻳ ﻚﻠﻤﺗ ﺐﺴﻛ فاﺪﻫا ﻞﺜﻣ ؛ﺖﺳا ،يزﺎﺑ

ﻚﻳ عوﺮﺷ ﺎﻳ ﺮﮕﻳد ﺺﺨﺷ زا ﻚﻤﻛ ﺐﻠﻃ طﺎﺒﻨﺘﺳا ،ﺖﺳاﻮﺧرد ،ﻪﻳﺮﮔ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﻪﻤﻟﺎﻜﻣ ﺻ ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ نداد رﻮﺘﺳد ﺎﻳ ندز ﻪﻣﺪ ﺪﻳآ

) ﻦﻴﺑور ورﻮﻧﺰﻳﺮﻛ ،6

1983 .(

1 Dincer & Guneysu

2 Walker

3 Gettinger & etal

4 Shure & Spivack

5 Battistich & etal

6 Krasnor & Rubin

تﻼﻣﺎﻌﺗ رد ﻲﺼﺨﺷ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و صﺎﺧ ﻲﻠﻜﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﺗ

نﻮﭽﻤﻫ ،ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ :

ﻲﻧﺎﻣز رﺎﺸﻓ )

و ﺰﺘﻴﻛ

نارﺎﻜﻤﻫ

،7

1996 (

، ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ :

تﻻﺎﺣ

ﻲﺣور ) ﻦﺴﻧﺎﺟ

،8

2005 ( ﻞﺜﻣ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ و

ﻓ شزﻮﻣآ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷاﺮ

) ﺰﻠﻴﺘﺳا

،9

2003 ( و ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ

ـ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

:

ﻃا ﻖﻴﻗد شزادﺮﭘ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ظﺎﺤﻟ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻋﻼ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ندﺮﻛ ﺶﻴﭘ ،ﻞﻤﻋ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ يﺎﻫ

يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ

دراد زﺎﻴﻧ ﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )

و رﻮﻧﺰﻳﺮﻛ

،ﻦﻴﺑور 1983 .(

ﻣ ﻊﻴﺳو هﺮﺘﺴﮔ ﻦﻳا نﺎﻴﻣ رد ترﺎﻬ

ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ

،كدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ و يرﺎﮔزﺎﺳ ﻈﻨﺗدﻮﺧ

،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﻤﻴ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺪﺣاو ﻲﺘﻓﺎﺑ رد يرﺎﺘﻓر و زا يﺪﻴﻠﻛ يا

ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﻣ ﻪﺋارا ار ﻲﻳﺎﻫ ﻂﺧ ﻲﺣاﺮﻃ رد ﻪﻛ ﺪﻫد

يروﺮﺿ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﺷر ياﺮﺑ ﻲﺸﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺺﻴﺨﺸﺗ )

نارﺎﻜﻤﻫ و ثرﻮﻛاد ،10

2009 .(

ترﺎﻬﻣ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا تروﺮﺿ نﺎﻨﭼ زا

ﺲﺗاو و ﺖﻳاو ﻪﻛ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ

11

) 1973 ( ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻞﻣﺎﻋ ار نآ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ نﺎﻛدﻮﻛ يﺪﻨﺑ

اراد هدﺮﻛ شراﺰﮔ ﻦﻴﻳﺎﭘ و ﻻﺎﺑ ﺶﻧاﻮﺗ ي ﺪﻧا

. نآ رد ﺎﻫ

ﺆﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺶﻧاﻮﺗ ﻪﻛ لا

يﺮﻜﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

نﺎﻛدﻮﻛ رد 6

؛ﺖﺴﻴﭼ ﻪﻟﺎﺳ د ار كدﻮﻛ 400

ﻦﻴﻨﺳ ر

3 ، 4 و 5 هدﺮﺘﺴﮔ تاﺪﻫﺎﺸﻣ درﻮﻣ لﺎﺳ ﺪﻧداد راﺮﻗ يا

ﻢﻴﺴﻘﺗ زا ﺲﭘ و 41

نﺎﻛدﻮﻛ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ كدﻮﻛ

7 Cates & etal

8 Johonson

9 Styles

10 Duckworth & etal

11 White & Wats

(3)

ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ /

157

ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ،ﻦﻴﻳﺎﭘ و ﻻﺎﺑ ﺶﻧاﻮﺗ ياراد ﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ

ﻻﺎﺑ ﺶﻧاﻮﺗ ﺒﺴﻧ

يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖ

ﻲﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺶﻴﭘ ،يﺰﻳر

،ﻲﻘﻳﻮﺸﺗدﻮﺧ ،ﻲﻨﻴﺑ

ﺎﺳﺎﺴﺣا زاﺮﺑا و ﻪﺟﻮﺗ لﺮﺘﻨﻛ ﻪﺑ ؛ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ت

زا ﻲﻜﻳ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ،نﺎﻛدﻮﻛ ﻦﻳا رد ،ﻲﺗرﺎﺒﻋ نآ ﺶﻧاﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻴﻘﺑ ﻪﺑ )

ﻮﻤﻠﺴﻧآ ،1

1379 .(

زا ﻞﻜﺸﺘﻣ يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﻳاﺮﻓ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ،يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﺪﻨ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ

ﺷﻮﻛ مﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺶ

ﺎﮔآﺎﻧ ﺎﻳ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻫ

ﺶﻨﻛاو ﺎﻳ تﻻﺎﺣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺖﻬﺟ رد ﺺﺨﺷ رد ار ﺎﻫ

ﺮﺑ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ) نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻧﺎﻳزاﺮﮔ ،2

2010 .(

،ﻞﻛ رد

ﺶﻨﻛ ،ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﺶﻨﻛاو و ﺎﻫ

هزﻮﺣ ﻪﺳ رد ار ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻢﻴﻈﻨﺗ رﺎﺘﻓر و نﺎﺠﻴﻫ ،ﺖﺧﺎﻨﺷ ياﺰﺠﻣ ﺪﻨﻛ

) اﻮﻨﮔ

3مﺎﺗﻻ ، 2010 .(

ﺶﻴﭘ هرود لﻮﻃ رد ﻢﻴﻈﻨﺗ يرﻮﺤﻣ ﺮﺼﻨﻋ ادزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ير

ﻪﻧﺎﻜﺗ ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﺎﻫ

نﺎﺠﻴﻫ لﺎﻌﻓ و يرﺎﺘﻓر يرادزﺎﺑ ،هﺪﺷ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ رﺎﺘﻓر ندﺮﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ و ﺎﻳﻮﭘ تﺎﺒﻟﺎﻄﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رد كدﻮﻛ ﺪﺷر ﻪﺑ ور دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻚﻤﻛ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳرد ﺶﻴﭘ

ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ياراد يﺎﻫ

يﻮﻗ يرﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻠﻴﺼﺤﺗ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،

ﻲ

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻟﺎﺴﮔرﺰﺑ رد ار يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻨﻫد

) و ﻲﻧﺎﻣار

نارﺎﻜﻤﻫ ،4

2010 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﮔﺮﺑ ) 5

2007 ( ﻲﻣ رﺎﻬﻇا ﻪﻛ ﺪﻧراد

؛ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﻪﺑ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ صﻮﺼﺧ

نﻻﺎﺴﻤﻫ هوﺮﮔ و ﻪﺳرﺪﻣ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

1 Anselmo

2 Graziano & etal

3 Genova-Latham

4 Ramani & etal

5 Berger & etal

اﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺳا ر . ﻞﻜﺷ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﻲﻫد

ود ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﮕﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ يرادزﺎﺑ ﺎﻳ ﻆﻔﺣ ،ﺶﻳاﺰﻓا د ار رﺎﺘﻓر و ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﻌﺑ

فﺪﻫ ﻚﻳ ﺐﺴﻛ ﺖﻬﺟ ر

ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺼﺨﺷ ﺪﻫد

) ﻦﻴﺠﮕﻧﺎﺳ ،6

2006 .(

ﺞﻳﺎﺘﻧ

نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻨﻛﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ) 7

2009 ( داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ

دﻮﺧ ﺢﻄﺳ ياراد نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ

ﻒﻴﻌﺿ نﺎﻛدﻮﻛ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﺮﺗ

ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ

ﻤﺘﺟا ﻋﺎ ﺦﺳﺎﭘ ﻲ ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ ﺪﻧداد ﻪﺋارا ار يﺮﺗ

.

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻣار )

2010 ( ﺗدﻮﺧ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻲﻤﻴﻈﻨ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻢﻴﻈﻨﺗ مﺪﻋ و ﺶﻟﺎﭼ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ و يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ

ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ نﻻﺎﺴﻤﻫ .

يﺮﻴﮔدﺎﻳ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ

نﺎﺠﻴﻫ و رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ هﻮﺤﻧ د لﻮﻃ رد ﺎﻫ

هرو ﻪﻛ يا

ﻞﻜﺷ لﺎﺣ رد ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ تﻼﻣﺎﻌﺗ ؛ﺖﺳا يﺮﻴﮔ

و ﺺﻘﻧ لﺎﻤﺘﺣا ،هﺪﻴﺸﺨﺑ ﺎﻘﺗرا ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ترﺎﻬﻣ ﻒﻌﺿ ﺶﻫﺎﻛ ار يﺪﻌﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺮﻜﻟاو ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ )

2011 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻟﻮﻃ يا

170 ﻦﻴﻨﺳ رد ار كدﻮﻛ 5

/ 2 ، 4 و 5 هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﮕﻟﺎﺳ

ﺧ ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﻛ دﺮﻛ شراﺰﮔ و ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮ

نآ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ و دراد دﻮﺟو ﺎﻫ

.

ياراد نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد قﻮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺰﻴﻧ يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ

لوﺪﻧوﺮﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ) 8

2005 ( ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ رد

يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻦﻴﺑ 32

ﺶﻴﺑ ﺮﺴﭘ

لﺎﻌﻓ 6 ﺎﺗ 11 ﺶﻴﺑ يﺎﻫﺮﺴﭘ داد نﺎﺸﻧ لﺎﺳ ﻌﻓ

ﻪﻛ ﻲﻟﺎ

ﺞﻴﻴﻬﺗ و ﻲﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ و يرادزﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﻞﻗاﺪﺣ يﺮﻳﺬﭘ

؛ﺪﻨﺘﺷاد يﺪﻴﻣاﺎﻧ و ﺖﻴﻧﺎﺒﺼﻋ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ .

6 Sungjin

7 Buckner & etal

8 Crundwell

(4)

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺒﻗﻮﻠﻳو ) 1

2011 ( ندﺮﻛ اﺰﺠﻣ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ

مﺮﮔ و دﺮﺳ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ عﻮﻧ ود ) ﻛ مﺎﮕﻨﻫ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﮕﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ناﺪﻘﻓ ﺎﻳ دﻮﺟو ،لﺮﺘﻨ

ﻞﻜﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﻪﺒﻨﺟ ود يﺮﻴﮔ

ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ دﺮﺳ و مﺮﮔ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ مﺎﻧ (

رد

ﻲﺳرﺮﺑ 926 كدﻮﻛ 3 ﺎﺗ 5 ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻟﺎﺳ

ﺎﺑ مﺮﮔ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ رد نﺎﻛدﻮﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻴﺑ و ﺖﺟﺎﺠﻟ ،يﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻢﻛ و ﻲﻟﺎﻌﻓ

ﻪﻛ ﻲﻬﺟﻮﺗ

ﻪﺒﺗر ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ ناﺮﻇﺎﻧ و ﻢﻠﻌﻣ يﺪﻨﺑ

ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ

.

يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ياﺰﺟا زا ﻲﻜﻳ ﺖﺳا يرادزﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ .

ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻚﻳ يرادزﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ

يﻮﻗ هﺪﺷ ﻂﻠﺴﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻚﻳ يرادزﺎﺑ ياﺮﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻒﻴﻌﺿ ﺦﺳﺎﭘ ﻚﻳ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ناﻮﻨﻋ

ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد ار لﺎﺳدﺮﺧ كدﻮﻛ ،ﻲﻧورد ﻊﺒﻨﻣ ﻚﻳ ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺪﻫد ير

) و زدﻮﻫر

نارﺎﻜﻤﻫ ،2

2009 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و زدﻮﻫر ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد

نارﺎﻜﻤﻫ )

2009 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ 146

ﺶﻴﭘ كدﻮﻛ

يرادﺎﻨﻌﻣ ﺶﻘﻧ يرادزﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ رد ار نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﻨﻴﺑ

ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺪﻨﻛ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻪﭼﺮﮔ ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺴﻤﻫ ﻞﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ نآ نﻮﭽﻤﻫ ﺎﻣا ،ﺖﺳﻮ

ﺎﻫ

ﺶﻴﭘ و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﺣ زا

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻧ ﺮﺗاﺮﻓ ﻲﻨﻴﺑ .

ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ

رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ دﻮﺧ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ياﺮﺟا اﺬﻟ ؛ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺎﻫ

دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻚﻤﻛ .

1 Willoughby & etal

2 Rhoades & etal

ﻣ ﻲﻣ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘ هﺪﺷ ضﺮﻓ ﻂﺑاور رد ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناﻮﻨﻋ

؛ﺪﻨﻛ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻦﻳا

ﻦﺳ ﻞﻣﺎﻋ ،ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ )

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺷﺎﻫﺎﻛﺎﺗ

،3

2009 ؛

نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻠﻴﻣ

،4

2010 ﺲﻟ ؛

،5

2008 ( دﻮﺑ ﺎﺑ ﻪﻛ

ﻲﻨﺳ هزﺎﺑ رد نﺎﻛدﻮﻛ بﺎﺨﺘﻧا 5

ﺎﺗ 6 ﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ لﺎﺳ .

ﺶﻫوﮋﭘ ﺰﻴﻧ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻫ

ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎ

ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ .

ﺲﻜﻴﻟ و

6ﺖﻳﻮﻫ ) 2004 (

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫﺮﺴﭘ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫﺮﺘﺧد .

و سﻮﻴﺘﻣ

نارﺎﻜﻤﻫ ) 7

2009 ( ﺎﻫﺮﺘﺧد ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ

ﻢﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﺮﻛﻮﺗ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫﺮﺴﭘ زا ﺮﺗ

) 2010 ( اﻮﻨﮔ ،

مﺎﺗﻻ ) 2010 ( ﺮﻜﻟاو و )

2011 ( يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ رد

ﺪﻨﺘﻓﺎﻴﻧ ﺲﻨﺟ ود ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ حﻮﻄﺳ .

ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ،عﻮﻤﺠﻣ رد يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻲﺼﻗاﻮﻧ ﻪﻛ

ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﮕﻳد ﺮﺑ ﻲﻔﻨﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا ،يﺪﺷر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ و

ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﺪﻨﻛ )

8ﺮﻛﻮﺗ

، 2010 ( ﻲﻌﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا اﺬﻟ ؛

ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺄﺗ دراد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ رد ار

ﺮﻴﻐﺘﻣ لﺮﺘﻨﻛ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

ﻲﻨﺳ هزﺎﺑ رد نﺎﻛدﻮﻛ بﺎﺨﺘﻧا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﺳ 5

ﺎﺗ 6

ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﺛا ﻞﻳﺪﻌﺗ و لﺎﺳ .

ﺶﻫوﮋﭘ شور ﺶﻫوﮋﭘ ،فﺪﻫ ﺮﻈﻧ زا ،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ ﻪﺒﺷ حﺮﻃ ﻚﻳ ﻖﻴﻘﺤﺗ شور ﺮﻈﻧ زا و يدﺮﺑرﺎﻛ

ﻪﺑ ،ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺶﻴﭘ هﻮﻴﺷ

نﻮﻣزآ - ﺲﭘ هوﺮﮔ ﺎﺑ نﻮﻣزآ

ﻮﺑ لﺮﺘﻨﻛ د .

3 Takahashi & etal

4 Miller & etal

5 Less

6 Lakes & Hoyt

7 Matthews & etal

8 Tucker

(5)

159

ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻪﻌﻣﺎﺟ :

ﻪﻴﻠﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ

ﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ﺶﻴ لﺎﺳ رد ﺪﺒﻴﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ

91 - 90 ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رد يﺮﻴﮔ

ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺒﻴﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد كدﻮﻛ ﺪﻬﻣ ود ،سﺮﺘﺳد .

هﺪﺷ دﺎﻳ ﻪﻧﻮﻤﻧ 40

ﺶﻴﭘ كدﻮﻛ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

) 20 و ﺮﺘﺧد

20 ﺮﺴﭘ ( ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﺼﺗ رﻮﻃ

هوﺮﮔ ود رد ﻲﻓد

ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﻤﮔ هاﻮﮔ و ﺶﻳﺎﻣزآ .

مﺎﺠﻧا نﺎﻣز رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ 5 و لﺎﺳ 6 دﻮﺑ هﺎﻣ .

ﻊﻤﺟ يﺎﻫراﺰﺑا هداد يروآ

ﺎﻫ : هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ نﻮﻣزآ

يزﺎﺑ نﻮﻣزآ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟاو نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻦﺴﻧﺎﺟ ﻂﺳﻮﺗ ) 1

2000 ( ﻞﺣ نﻮﻣزآ ود ﺐﻴﻛﺮﺗ زا

كاﻮﻴﭙﺳا ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ ﻪﻟﺄﺴﻣ رﻮﺷ و

) 1985 ( و

رﻮﻧﺰﻳﺮﻛ و ﻦﻴﺑور )

1986 ( ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻳوﺪﺗ .

رد

و ناﺮﺴﭘ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ مﺮﻓ ود ياراد ﻪﻛ نﻮﻣزآ ﻦﻳا

،ﺖﺳا ناﺮﺘﺧد 15

نﺎﺸﻧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ﻲﮕﻧر ﺮﻳﻮﺼﺗ

ﻲﻣ هداد دﻮﺷ . ترﺎﻛ ﻦﻳا رد ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ

ﻲﺿﺮﻓ يﺎﻫ

زا ﻢﺴﺠﺗ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻲﻣ هﺪﻴﺳﺮﭘ نﺎﻛدﻮﻛ

دﻮﺷ . مﺎﮕﻨﻫ رد

ﺪﻴﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﺎﻤﺷ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﻦﻴﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ؟ﺖﻔﮔ ﺪﻴﻫاﻮﺧ يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﺎﻤﺷ ﺎﻳ ؟داد ﺴﻧﺎﺟ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﻣزآ ﻦﻳا بﺎﻳزرا ﻦ

) 2000 ( 83 / 0 و

نآ ياﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳاور هﺮﻤﻧ ندﺮﻛ ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ﻖﻳﺮﻃ زا

يﺎﻫ

ﺎﺑ نﻮﻣزآ

» نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ نﻮﻣزآ

ﻦﻴﺑور

2« 6 / 0 ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ

5 / 0 ياﺮﺑ

ﺦﺳﺎﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻔﻨﻣ يﺎﻫ

)

3ﻲﻟرد ، 2009 .(

ار نﻮﻣزآ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور ﻖﻘﺤﻣ

ﻪﻛ ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛دﺮﻛ زاﺮﺣا ار ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور

ﺎﺑ

ناور ﺺﺼﺨﺘﻣ ود ﺪﻴﻳﺄﺗ ناور و ﺪﺷر ﻲﺳﺎﻨﺷ

ﻲﺳﺎﻨﺷ

1 Johnson

2 Rubin’s Child Social Problem-Solving Test

3 Dereli

ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ شور ﻪﺑ ﺰﻴﻧ نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ناﺮﻳا رد ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ ﺮﺟا يور نﻮﻣزآ ﻪﻴﻟوا يا 30

كدﻮﻛ ) 15 و ﺮﺘﺧد 15

ﺮﺴﭘ ( 82 / 0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .

شزﻮﻣآ شور :

شور ﻪﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ يﺎﻫ

ﻪﺼﻗ و يزﺎﺑ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻧازور ﻲﻧﺎﻣرد

1 رد و ﺖﻋﺎﺳ

عﻮﻤﺠﻣ 20 ﺪﺷ ﻪﺋارا ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ .

رد

ﻲﺷزﻮﻣآ هوﺮﮔ ود اﺪﺘﺑا 10

ﻞﻜﺷ نﺎﻛدﻮﻛ زا هﺮﻔﻧ

ﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا ،ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻨﭼ رد نﺎﻛدﻮﻛ د

رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻒﻌﺿ و تﻮﻗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ و ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﻪﺴﻠﺟ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شزﻮﻣآ ﻪﺑ ﻲﻫد

ﺮﻈﻧ و هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ

،ﺺﺼﺨﺘﻣ 4

زا ﻒﻴﻌﺿ رﺎﻴﺴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ يارد كدﻮﻛ

هوﺮﮔ زا ﻲﻜﻳ تﺎﺴﻠﺟ رد شزﻮﻣآ و هﺪﺷ اﺪﺟ ﺎﻫ

ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ نآ ياﺮﺑ يا ﺮﺳ ﭻﻴﻫ ﺶﻳاﺰﻓا نوﺪﺑ ﺎﻫ

ﻞﺼﻓ

اﺮﻜﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﺮﮕﻳد ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﺋارا ﻦﻳﺮﻤﺗ و ر

ﺪﻳدﺮﮔ . ،عﻮﻤﺠﻣ رد اﺬﻟ 3

هوﺮﮔ 6 ، 4 و 10 زا هﺮﻔﻧ

ﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﺑﺎﺸﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياراد نﺎﻛدﻮﻛ .

،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ناردﺎﻣ ﺎﺑ ﻲﻬﻴﺟﻮﺗ ﻪﺴﻠﺟ ود راﺰﮔﺮﺑ

ﻪﺑ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﺒﺘﻛ و ﻲﻫﺎﻔﺷ ترﻮﺻ

هداد راﺮﻗ هداﻮﻧﺎﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد كدﻮﻛ ﺮﻫ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺪﺷ . ﻞﺼﻓﺮﺳ ﻣآ يﺎﻫ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺷزﻮ

رد شزﻮﻣآ درﻮﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻲﺒﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ و ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ لﺪﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ زا سﺎﺒﺘﻗا ﺎﺑ و ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﺘﻔﻫ رﺎﻬﭼ يﺎﻫ

ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ يﺪﺷر )

4ﮓﻧاو

، 2004 ﺪﻟﺎﻧود ﺖﻴﻤﺳا ؛

نارﺎﻜﻤﻫ و ،5

2007 ،مﺎﺗﻻ اﻮﻨﮔ ؛ 2010

( ﻪﻳﺮﻈﻧ و يﺎﻫ

ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ يﺎﻫ )

ﺲﺗﺮﻜﻳﻮﺑ ،6

1999

1999 ) ﻦﻨﻴﺘﺳﻮﭘ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻦﻨﻴﻜﻟﺎﭘ و

،7

2001 ( ؛

ﻦﻣﺮﻤﻳز ،8

2000 ) ،ﮓﻧاو زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 2004

( ﭻﻳﺮﺘﻨﭘ ؛ ،9

4 Wang

5 Smith-Donald & et al

6 Boeakerts

7 Puustinen & Pulkkinen

8 Zimmerman

(6)

ﭻﻳﺮﺘﻨﭘ ،1

2000 ( ﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ﻖﻘﺤﻣ يﻮﺳ زا .

ﺐﻴﺗﺮﺗ

ﻞﺼﻓﺮﺳ ﻦﻳا ﻪﺋارا دﻮﺑ ﻞﻳذ راﺮﻗ ﻪﺑ ﺎﻫ

:

لوﺪﺟ 1 . ﻞﺼﻓﺮﺳ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ

ﻞﺼﻓﺮﺳ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ

ﻪــﺘﻔﻫ لوا ترﺎﻬﻣ و ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻢﻴـﻈﻨﺗ يﺎﻫ

) ﻪﺟﻮﺗ (

ﻪــﺘﻔﻫ مود ترﺎـﻬﻣ شزﻮﻣآ يرﺎـﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻢﻴـﻈﻨﺗ يﺎـﻫ

) يزﺎﺳ اوﺮﻣﺎﻛ ﺮﻴﺧﺄﺗ ،يرادزﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ ،ﻪﺟﻮﺗ (

ﻪــﺘﻔﻫ مﻮﺳ ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ يﺎﻫ

،يﺰـﻳر

فﺪﻫ ﺎـﻈﻧ ،يراﺬﮔ و ﻲﺑﺎـﻳزرا دﻮـﺧ و لﺮـﺘﻨﻛ ،تر

ﻦﻳﺮﻤﺗ ترﺎﻬﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ رد هﺪﺷ ﻪﺘﺧﻮﻣآ يﺎﻫ

يرﺎﺘﻓر و

ﻪــﺘﻔﻫ مرﺎﻬﭼ ﻧﺮﺑ شزﻮﻣآ ﻪﻣﺎ

فﺪﻫ ،يﺰﻳر لﺮـﺘﻨﻛ ،ترﺎﻈﻧ ،يراﺬﮔ

ترﺎﻬﻣ ﻦﻳﺮﻤﺗ و ﻲﺑﺎﻳزرادﻮﺧ و ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ

نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻃ 1

ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،دﻮﺷ

ﻞﺼﻓﺮﺳ مﺎﺠﻧا ﻲﮕﺘﻔﻫ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ يزﺎﺑ ﻲﺣاﺮﻃ ،لوا ﻪﺘﻔﻫ رد ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ؛ﺖﻓﺮﮔ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﺖﻳرﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﺼﻗ و رد و دﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﺖﻗد ﻪﺘﻔﻫ

ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺪﻌﺑ يﺎﻫ

ﻞﺼﻓﺮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ترﺎﻬﻣ ،ﺪﻳﺪﺟ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ

يﺎﻫ

يزﺎﺑ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺰﻴﻧ ﻲﻠﺒﻗ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺐﻠﻏا ،ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ

ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻳﺪﻟاو ياﺮﺑ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﻒﻴﻠﻜﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻳدﺮﮔ . ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻫ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺪﺷ اﺮﺟا و ﻲﺣاﺮﻃ يزﺎﺑ رﺎﻬﭼ ﻲﺷزﻮﻣآ

و ساﻮﺣ شروﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﺟﻮﺗ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ

يﺎﻫ

يزﺎﺑ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻒﻳﺮﻇ و ﺖﺷرد يﺎﻫ

ﻲﻫﺎﻣ ﻢﻜﺷ )

هﺪﻫﺎﺸﻣ نوﺪﺑ كدﻮﻛ يزﺎﺑ ﻦﻳا رد

ﺲﻤﻟ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﻲﻨﻴﻳﺰﺗ ﻪﺴﻴﻛ ﻚﻳ ﻞﺧاد تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ نآ ﺮﺑ ار يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ

دراد ( ،

ﻪﺟﻮﺗ ﻚﺸﺠﻨﮔ ،يﺮﻴﮕﻴﻫﺎﻣ )

ﺖﺳا يﺬﻏﺎﻛ ﻚﺸﺠﻨﮔ

1 Pintrich

ﻲﻣ دﻮﺧ ياﺮﺑ كدﻮﻛ ﺮﻫ ﻪﻛ ناﺰﻳوآ ﺎﺑ و دزﺎﺳ

ندﺮﻛ

هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺑﺮﻣ يﻮﺳ زا يراﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ سﻼﻛ رد نآ ﻲﻣ ساﻮﺣ نﺎﻣز رد ﺎﺗ دﻮﺷ دﺰﺷﻮﮔ وا ﻪﺑ كدﻮﻛ ﻲﺗﺮﭘ

دﺮﭙﻧ وا ﻪﺟﻮﺗ ﻚﺸﺠﻨﮔ ﺪﺷﺎﺑ ﺐﻗاﺮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ (

ﺎﺑ رﺎﻛ ،

يزﺎﺑ ،يزﺎﺳﻮﻠﺑﺎﺗ ،ﻲﭽﻴﻗ و ﻲﻜﻨﻛدﺎﺑ يﺎﻫ

...

شزﻮﻣآ

ﺪﺷ هداد .

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ي

هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﭘ يﺎﻫ

ﮋ اﺪﺘﺑا ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫﻮ ﺎﺑ

شور

،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ

و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻫ

هوﺮﮔ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

ﺶﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ،هﺪﺷ ضﺮﻓ

يﺎﻫ شور يﺎﻫ

ﺐﺳﺎﻨﻣ ،ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﻦﻳﺮﺗ

ﺎﻫ

ﻪﺘﻓﺎﻳ و بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺎﻫ

.

لوﺪﺟ 2 . ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

ﺎﻤﺘﺟا هوﺮﮔ رد ﻲﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

هوﺮﮔ ﺎﻫ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ ﺲﭘ

نﻮﻣزآ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا

رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ

ﺶﻳﺎﻣزآ ﺮﺘﺧد 90 / 9 48 / 3 00 / 13 89 / 1

ﺮﺴﭘ 40 / 6 20 / 3 70 / 11 45 / 2

ﻞﻛ 15 / 8 71 / 3 35 / 12 23 / 2

هاﻮﮔ ﺮﺘﺧد 60 / 9 41 / 3 40 / 10 06 / 3

ﺮﺴﭘ 40 / 8 10 / 3 20 / 9 26 / 3

ﻞﻛ 00 / 9 23 / 3 80 / 9 14 / 3

لوﺪﺟ 2 ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﻞﺣ ترﺎﻬﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ي

هوﺮﮔ ود رد ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻣ

ﻲ ﺪﻫد .

ياراد ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻴﭘ ﺲﻧﺎﻳراو ندﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ ضﺮﻓ هوﺮﮔ

درﻮﻣ يﺎﻫ

يرﺎﻣآ شور ﻦﻳا ياﺮﺟا زا ﻞﺒﻗ اﺬﻟ ؛ﺖﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ ﺶﻴﭘ ﺖﻳﺎﻋر زا

ضﺮﻓ نﻮﻣزآ ،ﺎﻫ يﺎﻫ

ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا مزﻻ .

(7)

161

ﺶﻴﭘ ﺲﻧﺎﻳراو ندﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ ضﺮﻓ هوﺮﮔ رد ﺎﻫ

يﺎﻫ

ﻦﻳﻮﻟ نﻮﻣزآ ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ )

Levene

(

ﺪﺷ نﻮﻣزآ .

ﺑ ،ﺞﻳﺎﺘﻧ ندﻮﺒﻧ رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ

هﺮﻤﻧ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ هوﺮﮔ يﺎﻫ

زاﺮﺣا هاﻮﮔ و ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ

ﺪﻳدﺮﮔ . هداد ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ زا ﺎﻫ

ﺶﻴﭘ ﻲﻨﮕﻤﻫ مزﻻ ضﺮﻓ

ﺲﻧﺎﻳراو يرﺎﻣآ تﺎﻴﻠﻤﻋ ياﺮﺟا ،هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﻫ

ﺖﺳا زﺎﺠﻣ يﺪﻌﺑ .

نﻮﻣزآ ياﺮﺟا ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

لﺎﻣﺮﻧ يزﺎﺳ )

Shapiro-Wilk

( نﺎﻤﻫ رد ﻪﻛ رﻮﻃ

لوﺪﺟ 3 ﻲﺠﻛ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ؛ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ

هﺮﻤﻧ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ و ﺮﺴﭘ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد نﻮﻣزآ

رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺘﺧد و ﺮﺴﭘ لﺮﺘﻨﻛ ﻧ

ﺶﻴﭘ ﻦﻳا زا اﺬﻟ و هﺪﺸ

ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ضﺮﻓ .

ﻪﭼﺮﮔا ﺰﻴﻧ ﺮﺘﺧد ﻲﺸﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ

يرادﺎﻨﻌﻣ مﺪﻋ ﺎﺗ ار ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ فﻼﺘﺧا )

P=0/04

( نﺎﺸﻧ ﺶﻴﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد مﺪﻋ ﺎﻣا ،داد

شراﺰﮔ ،ضﺮﻓ

ﻪﺘﻓﺎﻳ هاﺮﻤﻫ طﺎﻴﺘﺣا ﺎﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ار ﺎﻫ

دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ .

لﺎﻣﺮﻧ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻪﺘﺒﻟا ﻪﺑ يزﺎﺳ

رﻮﻃ

ﻲﻠﻛ رﺎﻬﭼ ﺮﻫ ياﺮﺑ نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ هوﺮﮔ

ﻲﺠﻛ مﺪﻋ هﺪﻨﻫد

هﺮﻤﻧ ﺖﺳﺎﻫ .

لوﺪﺟ 3 . لﺎﻣﺮﻧ نﻮﻣزآ ندﻮﺑ

Shapiro-Wilk) (

هوﺮﮔ ﺎﻫ ﻪﺟرد يدازآ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ

ﺶﻳﺎﻣزآ ﺮﺘﺧد

10 04

/ 0

ﺮﺴﭘ 10 83

/ 0

هاﻮﮔ ﺮﺘﺧد 10 80

/ 0

ﺮﺴﭘ 10 66

/ 0

ﻞﻛ 40

12 / 0

لوﺪﺟ 4 . هﺮﻤﻧ ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ نﻮﻣزآ ﺲﭘ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ هﺮﻤﻧ ﻞﻳﺪﻌﺗ زا ﺲﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺲﭘ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ

يرﺎﻣآ ناﻮﺗ (ﺎﺗا ﺐﻳﺮﺿ)ﺮﻴﺛﺄﺗ ناﺰﻴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ Fراﺪﻘﻣ يدازآ ﻪﺟرد تاروﺬﺠﻣ عﻮﻤﺠﻣ يرﺎﻣآ يﺎﻫﺺﺧﺎﺷ 1

0/44 0/0001 27/38 1 116/80 نﻮﻣزآﺶﻴﭘ

99 / 0

0/37 0/0001 20/91 1 91/85 هوﺮﮔ

05 / 0

0/0001 0/96 0/0001 1 0/01 ﺖﻴﺴﻨﺟ

16 / 0

0/02 0/39 0/76 1 3/23 و ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ

ﺖﻴﺴﻨﺟ

ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﻖﻘﺤﻣ يﻮﺳ زا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﻴﺿﺮﻓ

» ترﺎﻬﻣ ﺪﺷر ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﻞﺣ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ دﻮﺷ

«

لوﺪﺟ رد 4

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .

ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ يﺎﻫ

ﺪﺟ رد هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ،رﻮﻛﺬﻣ لو

هﺮﻤﻧ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ رادﺎﻨﻌﻣ هوﺮﮔ ود

هدﻮﺑ )

F=38/16

، 0001 / 0

p <

( اﺬﻟ ؛ قﻮﻓ ﻪﻴﺿﺮﻓ

ﺰﻴﻧ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ و ﺪﻴﻳﺄﺗ 37

شراﺰﮔ ﺪﺻرد

ﺖﺳا هﺪﺷ .

ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ،شزﻮﻣآ ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ

دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻪﺘﺷاد ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ رد نﺎﻛدﻮﻛ

37 ﻬﺑ ﺪﺻرد هﺮﻤﻧ دﻮﺒ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ار ﺶﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ يﺎﻫ

ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ يا ﺪﻨﻛ

. يرﺎﻣآ ناﻮﺗ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 99

/ 0 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ

ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺪﻫد

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻓﺎﻛ .

لوﺪﺟ 5 . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد هﺪﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

هوﺮﮔ ﺎﻫ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

هﺪﺷ

ﺶﻳﺎﻣزآ 59

/ 12

هاﻮﮔ 57

/ 9

لوﺪﺟ 5 ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦ هوﺮﮔ ود رد هﺪﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ يﺎﻫ

ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ار ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .

نﺎﻛدﻮﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻦﻳا زا ؛هﺪﺸﻧ رادﺎﻨﻌﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻫﺮﺘﺧد و ﺎﻫﺮﺴﭘ ،ور

ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ رد ار ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ .

(8)

؛هدﻮﺒﻧ رادﺎﻨﻌﻣ ﺖﻴﺴﻨﺟ و ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ترﺎﻬ

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ناﺮﺴﭘ ﻢﻫ و ناﺮﺘﺧد ﻢﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ

شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا فﺪﻫ ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ

دﻮﺑ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد .

ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ

ترﺎﻬﻣ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ

ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺘﺴﺑد

ﺎﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ار ﻲﻧﺎ

ﺮﻜﻟاو تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ )

2011 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻨﻛﻮﺑ ،

) 2009 ( نارﺎﻜﻤﻫ و زدﻮﻫر ، )

2009 ( و ﻲﺒﻗﻮﻠﻳو ،

2011 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻣار ، )

2010 ( و

لوﺪﻧوﺮﻛ )

2005 ( دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ .

ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﭼﺮﮔا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺟا ﺎﻣا ؛ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ

ﺶﭘ و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺢﻄﺳ رد ﺎﻬﻨﺗ رﻮﻛﺬﻣ ﻦﻳا ،هدﻮﺑ ﻦﻴﺑ

طﺎﻴﺘﺣا ﺎﺑ ار ﻲّﻠﻋ ﻂﺑاور درﻮﻣ رد ﺮﻈﻧ رﺎﻬﻇا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ دزﺎﺳ

. زا ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ هﺮﺘﺴﮔ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﻪﻘﺒﻃ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺶﺠﻨﺳ رد هﺪﺷ يﺪﻨﺑ

ﺎﻤﺘﺟا ﻊﻗاو نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ،ﻲﻋ

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ

دﺮﻴﮔ راﺮﻗ .

،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا ﻚﻳ ﭻﻴﻫ رد

،ﻒﻴﻠﻜﺗ تﺎﻣوﺰﻠﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ .

ﻪﺑ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ،ﻲﺗرﺎﺒﻋ

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ يا

ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻞﺣ رد ار يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻢﻬﺳ ﻪﻛ

ﺰﻴﻣآ

ﻪﻤﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ؛ﺪﻧراد نآ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺠﻨﻣ نآ ﻪﺒﻧﺎﺟ

؛ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻖﻘﺤﻣ ،قﻮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺮﻜﻟاو لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ )

2011 ( ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار ﺎﻨﺷآﺎﻧ لﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ كدﻮﻛ ﻞﻣﺎﻌﺗ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

ﺖﺳا هدﺮﻛ .

ﻮﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ فﺮﻌﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ ﻦﻴﻨﭼ كد

ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻄﺑار ﻚﻳ عوﺮﺷ رد ﻪﻛ

ﺮﻨﻛﻮﺑ ) 2009 ( ﺦﺳﺎﭘ هﻮﺤﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﺑ كدﻮﻛ ﻲﻫد

،ﻲﺿﺮﻓ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺳ و وا ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻌﻗاو ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺳ ﺦﺳﺎﭘ زا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻂﻳاﺮﺷ كدﻮﻛ ﺮﻫ ياﺮﺑ ار ﻲﻫد

ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ .

ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺳ رد توﺎﻔﺗ ،ﻲﺗرﺎﺒﻋ

ﻨﺗدﻮﺧ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﺒﻃ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ،لوا رد ﻲﻤﻴﻈ

ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺠﻨﻣ كدﻮﻛ ﺮﻫ .

نارﺎﻜﻤﻫ و زدﻮﻫر

) 2009 ( نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻣار و )

2010 ( ﻪﺒﺗر ،ﺰﻴﻧ يﺪﻨﺑ

راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ رد ار كدﻮﻛ زا ﻲﺑﺮﻣ ،ﺐﻗاﺮﻣ ندﻮﺑ ﺎﻨﺷآﺎﻧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻢﻫ درﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧداد ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ تﺎﻘﺒﻃ ﺎﺑ كدﻮﻛ ﻦﻳﺪﻟاو ﺎﻳ ﻲﺑﺮﻣ ﻪﻤﻫ و ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﺟ

ﻪﺒﻧ بﻮﺴﺤﻣ يا

ﻲﻤﻧ دﻮﺷ . ياﺮﺑ ﻲﻟاو نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد

،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﺶﺠﻨﺳ 11

يرﺎﺘﻓر ﻪﻘﺒﻃ

ﺪﺷ ﺶﺠﻨﺳ توﺎﻔﺘﻣ .

داد نﺎﺸﻧ نﻮﻣزآ ﻦﻳا دﺮﺑرﺎﻛ

ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻞﺣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﭼ رد كدﻮﻛ ﺰﻴﻣآ

تﺎﻘﺒﻃ ﺮﮕﻳد رد ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ﺎﻣاﺰﻟا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ هاﺮﻤﻫ .

ﻦﻳا زا ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺋارا ،ور

ﻊﻣﺎﺟ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ ،يرﺎﺘﻓر تﺎﻘﺒﻃ زا ﻞﺣ زا يﺮﺗ

ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ددﺮﮔ

.

ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻢﻫ رﺎﺘﻓر و نﺎﺠﻴﻫ ،ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ترﺪﻗ ،ﻪﺧﺮﭼ ﻚﻳ ﻞﻜﺷ رد ﻢﻫ و اﺰﺠﻣ

ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﻳﺎﺳ ﺮﺑ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻳﺪﻌﺗ

نﺎﺠﻴﻫ ﻞﺣ رد ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ رد ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ يﺎﻫ

نآ ﺪﻣآرﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ اﺮﭼ ؛ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ رﺎﻴﺴﺑ ﺎﻫ

نﺎﺠﻴﻫ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ،هﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ار بﺮﺨﻣ يﺎﻫ

ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﺿ رﺎﺘﻓر ،كدﻮﻛ ﺐﻟﺎﻏ ﺦﺳﺎﭘ ناﻮﻨﻋ

(9)

163

دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ زوﺮﺑ .

ﻪﺑ ار ﻲﺘﺻﺮﻓ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ

ﻲﻣ ﻪﺋارا كدﻮﻛ ﻲﮔدﺎﺘﺴﻳا ﺎﺗ ﺪﻫد

لﺎﻴﻣا ﺮﺑاﺮﺑ رد

هﻮﺤﻧ ،هدﺮﻛ ﻦﻳﺮﻤﺗ ار ﻢﺸﺧ نﻮﭽﻤﻫ دﻮﺧ يﺰﻳﺮﻏ نﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ دﺮﻴﮔاﺮﻓ ار دﻮﺧ يﺎﻫ

.

ﻦﻳا زا ﻪﻨﻴﻣز ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﺑ كدﻮﻛ ،ور ياﺮﺑ يا

نﺎﺠﻴﻫ ﻲﻠﻗاﺪﺣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ رد ،ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳ و هدﺮﻛ ﻞﻤﻋ ﺮﺗ

درﻮﺧﺮﺑ ﺮﺗ

ﺪﻨﻛ . ﻞﺣ رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﻪﺘﺒﻟا زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ

ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا )

و ﺮﮔﺮﺑ

،نارﺎﻜﻤﻫ 2007

( ﺮﻟدآ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ؛ ﮓﻧﻻ و

1

) 1997 ( ﻲﻣ رﺎﻬﻇا ﻢﻴﻈﻨﺗ ود ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺪﻧراد

ﻲﻣ راﺮﻗ دﻮﺧ عﺎﻌﺷ ﺖﺤﺗ ار يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻫد

) نارﺎﻜﻤﻫ و نزر

،2

2010 ( ﺖﻳﻮﻫ و ﺲﻜﻴﻟ و

) 2004 ( ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﺪﺷر ﻪﺒﻨﺟ

ﺖﺒﺜﻣ يا

ﻪﻟﺄﺴﻣ ،نﺎﮔوﺎﺑﻮﻧ ﺪﺷر زا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يﺪﻴﻠﻛ يا

يﺮﻳﺬﭘ

ﻲﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﺪﻨﻧاد

. ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ رد ﺖﺴﻜﺷ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻠﺻا ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻛدﻮﻛ نارود رد

ناور و كدﻮﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺪﺷر و ﺖﺳا يﺪﻌﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﺶﻟﺎﭼ ﻦﺘﺷاﺬﮔﺮﺳ ﺖﺸﭘ ﺎﺑ ار يﺪﻌﺑ يﺪﺷر يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﺪﻨﻛ

) ﺰﻨﻴﻜﻟﺎﻛ ،3

2007 .(

ﻲﻛدﻮﻛ ﻚﻳ ﻆﻔﺣ رد ﻲﺗﻼﻜﺸﻣ ياراد ﻪﻛ

،ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻛﺮﻤﺗ رد ،ﺖﺳا بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﻬﺟ و ﻒﻴﻠﻜﺗ مﺎﻤﺗا ،يﺰﻳر ﻪﺑ رﺎﺘﻓر ﻲﻫد

ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﻒﻴﻌﺿ ﺰﻴﻧ فﺪﻫ ﺖﻤﺳ ﺪﻨﻛ

) نزر و

،نارﺎﻜﻤﻫ 2010

.(

ﻦﻳا زا

،ور

ﻪﺧﺮﭼ رد

ﻢﻴﻈﻨﺗ

،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﮔا ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ و يرﺎﺘﻓر

ﺮﻫ دﻮﺟو ﻪﭼ

روﺮﺿ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﺎﻣا ؛ﺖﺳا ي

ﻞﺋﺎﺴﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻣاﺰﻟا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ

1 Adler & Leong

2 Rosen & etal

3 Calkins

ار يﺪﻋﺎﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز ،ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺮﮕﻳد ﺪﻌﺑ ود ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻨﻛ

.

ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﺢﻴﺤﺻ ﻂﺑاور يﺮﻴﮔ

ﻲﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦﻣا ﻂﻴﺤﻣ ﻚﻳ ؛دﻮﺷ ﻪﺑ كدﻮﻛ ياﺮﺑ ار

زا ﻲﻜﻳ ﻦﻣا ﻂﻴﺤﻣ ﻦﻳا و دروآ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻐﻣرا ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺪﻌﺑ ود ﺪﻣآرﺎﻛ دﺮﻛرﺎﻛ ياﺮﺑ مزﻻ تﺎﻣﺪﻘﻣ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دروآ

. ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد

نﺎﺠﻴﻫ ﺖﻤﺣاﺰﻣ نوﺪﺑ كدﻮﻛ ﺎﺑ و بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ يﺎﻫ

نآ ﻞﺣ ياﺮﺑ ،هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﺑ ،لﺎﺑ ﺖﻏاﺮﻓ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﺷﻮﻛ .

،ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﻪﺧﺮﭼ رد رد ﺰﻴﻧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ

هﮋﻳو هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ دراد يا

.

ترﺎﻬﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﺣ ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

نداد نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ،ﺖﺳا نآ ياﺰﺟا زا ﻲﻜﻳ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد رﺎﺘﻓر و ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫرﺎﻛ زا يا

ﺖﺳا ﻲﺼﺨﺷ ﻦﻴﺑ ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا فاﺪﻫا ﺖﻬﺟ رد ﻢﻫ ﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ل

. ﻦﻴﻨﭼ ﻦﺘﺷاﺪﻧ

كرد و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ مﺪﻋ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻲﺗرﺎﻬﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﻒﻴﻌﺿ ﻦﻜﻤﻣ و ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

يزﺎﺑ و ﻪﺳرﺪﻣ ،ﻪﻧﺎﺧ رد ﻪﭼ ار كدﻮﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺳا ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ )

،راوﺪﻴﻣا 1384

.(

ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ

ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور رد ﺖﻗد مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .

ﺎﻨﺷ و ﺖﻗد ،ﻪﺟﻮﺗ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻳﺎﭘ ،ﺖﺧ

يروﺮﺿ يا

ﻞﻜﺷ رد ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺢﻴﺤﺻ ﻂﺑاور ﻲﻫد .

زا يرﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ مﻮﺳ ﺪﻌﺑ ﺎﻣا ،ﺐﻟﺎﻗ رﺎﺘﻓر يرادزﺎﺑ و ﻦﺘﺧﺪﻧا ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﻖﻳﺮﻃ ﺪﻳد زا ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ﺎﻣا ،بﻮﻠﻄﻣ ﻞﻤﻋ مﺎﺠﻧا و ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﺢﻴﺤﺻ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺋارا ياﺮﺑ ار ﻲﻟﺎﺠﻣ كدﻮﻛ

(10)

ﻲﻣ دروآ . اوردﻮﺑ و 1

ﮓﻧﻻ ) 2008 ( ﻲﻣ رﺎﻬﻇا ﺪﻧراد

ﺖﺳا ﻪﺒﻨﺟ ود ياراد يرﺎﺘﻓر ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ :

1 - ﻪﻧﺎﻜﺗ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ زﺎﻴﻧ ترﻮﺻ رد و دﻮﺧ يﺎﻫ

ﺖﺳاﺮﺟا لﺎﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻠﻤﻋ ﻒﻗﻮﺗ )

يرادزﺎﺑ

يرﺎﺘﻓر ( يرﻮﻓ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺪﻧاﻮﺘﺑ كدﻮﻛ ﻼﺜﻣ ؛ كدﻮﻛ زا ﻪﻛ دﻮﺧ ﻲﺑﺮﻣ لاﺆﺳ ﻪﺑ نداد باﻮﺟ

ﻲﻣ يﺮﮕﻳد ﺪﻨﻛ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ؛ﺪﺳﺮﭘ

.

2 - ﻧا ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺮﮔا ﻲﺘﺣ ﻲﻠﻤﻋ مﺎﺠ يﺎﻫ

ندﺎﺘﺴﻳا ﺖﺑﻮﻧ رد ﻞﺜﻣ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺼﺨﺷ .

نﺎﻛدﻮﻛ

ﻲﻣ ﻢﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺎﺿرا ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﻪﻧﺎﻜﺗ ﻒﻗﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻳ ﺪﻧزاﺪﻧا ﺮﻴﺧﺄﺗ ،دﻮﺧ يرﻮﻓ يﺎﻫ

ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ،هدﺮﻛ ﺮﻜﻓ نآ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ هرﺎﺑرد اﺪﺘﺑا ﺪﻨﻨﻛ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ار يﺮﺘﺒﺳﺎﻨﻣ لﺎﻤﻋا .

ﺗ ،ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻢﻴﻈﻨ

ﻲﻣ ﺖﺻﺮﻓ كدﻮﻛ ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر رﻮﻬﻇ زا ﻞﺒﻗ ﺪﻫد

دﺎﻌﺑا مﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻊﻣﺎﺟ يﺪﻳد ،يرﺎﺘﻓر تﻼﻳﺎﻤﺗ و تادﺎﻋ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ،ﻪﺘﺷاد ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻞﻣﺎﻛ يرو

ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ زا يﺮﺗ

ﺪﻫد ﻪﺋارا ار دﻮﺧ ﺦﺳﺎﭘ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ و .

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻣار )

2010 ( ﻲﻣ رﺎﻬﻇا ﺰﻴﻧ ﺪﻧراد

ﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ هﻮﺤﻧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ و رﺎﺘ

نﺎﺠﻴﻫ هرود لﻮﻃ رد ﺎﻫ لﺎﺣ رد ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﻪﻛ يا

ﻞﻜﺷ ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ تﻼﻣﺎﻌﺗ ،ﺖﺳا يﺮﻴﮔ

ترﺎﻬﻣ ﺺﻘﻧ لﺎﻤﺘﺣا ،هداد ﺎﻘﺗرا ار نﻻﺎﺴﻤﻫ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار يﺪﻌﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻫد

. ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا

ﻪﻴﻟوا ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ رد ماود و راﺮﻤﺘﺳا يراﺪﻳﺪﭘ ﻞﺜﻣ ﻫ ﺎﺑ ضرﺎﻌﺗ يﻮﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﻳ يرﺎﮔزﺎﺳ نﻻﺎﺴﻤ

ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺠﻨﻣ .

ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﺳ ﻖﻴﻔﻠﺗ ﺎﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ،عﻮﻤﺠﻣ رد كﺮﺤﻣ ﺎﻳ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد رﺎﺘﻓر و نﺎﺠﻴﻫ ،ﻪﺟﻮﺗ

ﻪﻔﻴﻇو ،ﻦﻴﻌﻣ نﺎﺠﻴﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ

لﺎﻘﺘﻧا ،ﺎﻫ

ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﻲﺸﻧﺎﻜﺗ يﺎﻫرﺎﺘﻓر يرادزﺎﺑ و ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﻳ

1 Bodrova

ﻲﻄﻴﺤﻣ تﺎﻣاﺰﻟا و ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﺎﺑ دﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا و

ﺎﺟ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺮﺑ ار فاﺪﻫا ﺐﺴﻛ ﺖﻬﺟ رد ﻦﻳﺰﮕﻳ

رد كدﻮﻛ ﻪﺑ ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ و دراد هﺪﻬﻋ ﺶﻟﺎﭼ ﺢﻴﺤﺻ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،هﺪﻧﺎﺳر يرﺎﻳ يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ

ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و يرﺎﺘﻓر ﺢﻴﺤﺻ تادﺎﻋ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ هﺪﻨﻳآ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ددﺮﮔ

.

ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد او ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا و هﺪﺸﻧ ﻊﻗ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﺘﺧد و ﺮﺴﭘ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ ﺮﺑ ار ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ .

ﺮﻛﻮﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﺖﺳا يﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ) 2010 ( ﻨﮔ و مﺎﺗﻻ اﻮ ) 2010 ( ﺮﻜﻟاو و ) 2011 ( ؛ ﺎﺑ ﺎﻣا

ﺶﻫوﮋﭘ ﺲﻜﻴﻟ يﺎﻫ ﺖﻳﻮﻫ و

) 2004 ( و سﻮﻴﺘﻣ و

2009 ( ﺖﺴﻴﻧ ناﻮﺨﻤﻫ .

ﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ ﻲ

ﺪﻧاﻮﺗ

و ﺎﻫﺮﺴﭘ رد ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ توﺎﻔﺘﻣ ﻞﻜﺷ نآ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ناﺰﻴﻣ ﻪﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫﺮﺘﺧد .

درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد

ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫﺮﺴﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

» ﻲﻤﻧ ﻢﻧاد « ﺦﺳﺎﭘ و يﺎﻫ

ﻲﻣ زوﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ار ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻧداد

ﻪﻛ

ﺦﺳﺎﭘ ،ﺎﻫﺮﺘﺧد ﺐﻟﺎﻏ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻧﻼﻌﻔﻨﻣ يﺎﻫ

ﺮﻬﻗ ﻞﺜﻣ يا

دﻮﺑ ندﺮﻛ ﻪﻳﺮﮔ و ندﺮﻛ .

ﻪﺑ هﻮﺤﻧ ﻪﭼﺮﮔ ،ﻲﺗرﺎﺒﻋ

ﺦﺳﺎﭘ ﺦﺳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ ﺎﻣا ،دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ هوﺮﮔ ود ﻲﻫد يﺎﻫ

ﺖﺳا هدﻮﺑ هزاﺪﻧا ﻚﻳ ﻪﺑ ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ .

ﻦﻳا زا ،ور

ﻲﻣ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷا ﻪﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ دﺮﻛ لﻻﺪﺘﺳا ناﻮﺗ

ﻲﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ار ﺦﺳﺎﭘ عﻮﻧ ود يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ناﺰﻴﻣ ﺎﻣا ،ﺪﻨﻛ

ﺖﺳا نﺎﺴﻜﻳ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ ﺮﺑ نآ .

ﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴ

ياﺮﺑ ﺪﻨﻛ

رد ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ شزﻮﻣآ ،نﺎﻛدﻮﻛ يزﺎﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺶﻴﭘ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﺑ و دﻮﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد

هداﻮﻧﺎﺧ شور ﺎﻫ ﻴﺑﺮﺗ يﺎﻫ

ﻪﺋارا ﻢﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺘ

ددﺮﮔ . ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ هﺪﻨﻳآ رد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ دﻮﺷ

ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ شزﻮﻣآ ﻪﻧﻮﮔ

ترﺎﻬﻣ ﻞﻛ ﺮﺑ ار ﺎﻫ يﺎﻫ