هرود 5 هرﺎﻤﺷ ، 2
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1392
ﺺﺻ 88 - 69
ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو و يدﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺖﻟود ﻲﻳﺎﺿر ﻦﻴﺴﺣ يدﺎﺑآ
،1
ﻒﺠﻧ رﺎﻴﺷﻮﺟ ﻼﻴﻟ يدﺎﺑآ
لﻮﭘ ﻲﺋاﺰﺧ داﻮﺟ ،2
ﻲﻤﻇﺎﻛ ﺞﻳرو ﺎﺿر ،3
4
هﺪﻴﻜﭼ : ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ زا ﺪـﻧﺮﺑ يرادﺎـﻓو ﺮـﺑ ،ﻲﺘﻛﺮـﺷ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻖﻳﺮﻃ ﺖﺳا ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ يﺮﮔ
.
فﺪـﻫ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
، زا و يدﺮﺑرﺎـﻛ ﺪـﻳد
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ شور
ـ ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ﺔﻳﺎﭘﺮﺑ لﺪﻣ يزﺎﺳ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ ﺖـﺳا
. ـﻌﻣﺎﺟ ﺔ يرﺎـﻣآ ﺶﻫوﮋـﭘ
ﺮﺘﺸﻣ ﻳ نﺎ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رد ﺮﻬﺷ ﻚﻧﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻪﻛ 130 ﻪﺑ ﺮﻔﻧ ﻢـﺠﺣ ﺎـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣ ،ﻲﻓدﺎـﺼﺗ شور
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
نﺎﺸﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺎﻫ
ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ي ، يرادﺎـﻓو و ﻲـﻗﻼﺧا
ﻞﺼﺘﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻦﻳدﺎﻤﻧ و يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻞﭘ ﺎﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧﻮـﺷ . و ﺮﺗﺎـﺳر نﺎـﻴﺑ ﻪـﺑ
ﻖﻴﻗد كرادا ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺎﺑ يرادﺎﻓو طﺎﺒﺗرا ،ﺮﺗ ﺪﺷ
ة ﻣ ﻢﻜﺤﺘﺴﻣ ،نﺎﻳﺮﺘﺸ يدﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا ﺮﺗ
ﺪﺷ هداد ﺺﻴﺨﺸﺗ .
ﻚﻧﺎﺑ ﻦﻳا ،ور ﻦﻳا زا ﻲﻣ
ﺪـﻧاﻮﺗ
ندﺮـﻛ مﺎﻜﺤﺘـﺳا ﺎـﺑ
هزﺎـﺳ ﻦـﻳا ﺎـﻫ ،ﻲـﻨﻫذ ي
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﺗرادﺎﻓو نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﺮﻬﺷ ﻚﻧﺎﺑ ،ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو ،ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ .
1 . ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا
2 . ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳاﺮﺟا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
3 . ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ـ
،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا
4 . ﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻳ
ﺮ ﻳ ﺖ ـ ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺪﻴﻟﻮﺗ ،
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 29 / 09 / 1391
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 13 / 12 / 1391
ﻮﻧ ﻳ هﺪﻨﺴ لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : لﻮﭘ ﻲﺋاﺰﺧ داﻮﺟ
E-mail: khazaei110@gmail.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻧﻮﻨﻛ يﺎﻴﻧد رد ﺪﻳﺪﺷ ﺖﺑﺎﻗر
، ﺮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺗ ﻪـﺑ ار نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ دﺮـﺒﻫار
و ﺖﺧﺎـﺳ و يزﺎـﺳﺪﻧﺮﺑ
ﺋارا ﻖﻳﺮﻃ زا رادﺎﻓو نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ هﺎﮕﻳﺎﭘ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺔ
راداو ،ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ شزرا هدﺮﻛ
ﺖـﺳا
Hameed, )
(.2013
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﺮﺗﺪﻳﺪﺷ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ ﻲﻣ
ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ،دﻮﺷ ﺎﻫ
ﺪـﻧﺮﺑ ﻖﻴﺒﻄﺗ ي ﺎـﻫ
تﺎـﻛرادا ﺎـﺑ
ور نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺘﻓﺎﻳﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ور
Godeswar, 2008) (
.
ﻲﻳاﻮـﺳر ﺮﻴﺛﺄـﺗ ـﻫ
ﺎ و ﺮـﻴﺧا ﻲﺘﻛﺮـﺷ ي
دﺎﺘﻓا ﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ ة
ﺮﺜﻛاﺪﺣ
ﻞﻜـﺷ رد ،دﻮـﺳ يزﺎـﺳ ﻪـﻴﻠﻋ ﻪﻧﺎﻤـﺼﺧ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺶﺒـﻨﺟ ﻚـﻳ يﺮـﻴﮔ
ﺐﺴﻛ و ﻪﺑ گرﺰﺑ يﺎﻫرﺎﻛ ﺮﻤﺛ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر .
،ﻪﺠﻴﺘﻧرد ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﻲﻣﻮﻤﻋ ترﺎﻈﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد
تارﺎﻈﺘﻧا ﺶﻳاﺰﻓا و نﺎﻌﻔﻨﻳذ
، ياﺮﺑ زا بﺎﻨﺘﺟا ،دﻮـﺳ يزﺎـﺳﺮﺜﻛاﺪﺣ مواﺪـﺗ و يﺮﺘﺸﻣ ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻨﻛاو
رد ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺪﺻ دﺮﺒﻫار
ﺎﻫ هﺪﻣآﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ نﺪﺷ ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﻲﻠﺧاد ي ﺪﻧا
Grossman, 2005) .(
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
و ﺖﺳا ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا يزﺎﺳﺪﻧﺮﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ سﺎﺳاﺮﺑ
ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻧﺮﺑ ،يﮋﺗاﺮﺘﺳا ةﺪﻨﺑﺎﺗزﺎﺑ
شزرا ﺎـﻫ ﺖﻛﺮـﺷ ي
ﺪﺷﺎﺑ شزرا ، ﺎﻫ ﺑ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ي ﻪ
ﻠﻴﺳو ﺔ ﺪﻨﺷﺎﺑ عوﺮﺸﻣ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻧﺮﺑ .
ﻦـﻳا ﺮﮔا ﻪـﻧﻮﮔ
ﺮﻄﺧ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ
ﺎﻳ ي نﺪﺷ كاردا هﺎﮕﻳﺎﺟ رد نآ
،ﺐـﻠﻘﺘﻣ ﻚـﻳ ﻲﮕﻨﻫﺎـﻤﻫﺎﻧ
يا دﺎـﺠﻳا
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ دراﺬﮕﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ )
ر . ك
Guzman, 2005 . .(
ﺖﻛﺮﺷ ،هزوﺮﻣا ﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﻳرد ﺐﺴﻛ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺐﻠﻗ ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺖـﺳا رﺎـﻛو
Schantz & Herbert, 2005) (
. رد نﻮﭼ ﻞﻛ ﺖﻛﺮﺷ
ﺎﻫ ﻲﻣ دﺎـﺠﻳا تﺮﻬـﺷ و ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
ﺪﻨﻨﻛ
، ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رد يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . رد ﺎـﻬﻧآ ﻪـﻛ ﺪـﻧراد دﺎـﻘﺘﻋا يرﺎﻴـﺴﺑ
مﺎﻬﺳ ياﺮﺑ شزرا و دﻮﺳ ﺶﻳاﺰﻓا زا ،تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ناراد
ﻊﻔﻧ دﺮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ .
ﻲﺿار ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ندﺮﻛ
نﺎـﻌﻔﻨﻳذ و
زا ﺎﻬﻧآ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻴﻤﻀﺗ ﺐﺴﻛ
رﺎﻛو ﺪﻨﺳﺮﺧ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺖـﺳا ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ،
Hampf & Lindberg- )
Repo, 2011
.(
ﺑ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ﺑ ﻪ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎ ﺪﻳد ﺎﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺮـﺑ راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ
ﻲـﻣ ﻪﺘـﺴﻳﺮﮕﻧ دﻮـﺷ
و
ﻠﻣﺎﻋ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ،نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲ
نﻼـﻛ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ،ﻞـﻴﻟد ﻦﻴـﻤﻫ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ رد ﻢﻬﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻲﻣ هدﺮﻤﺷ
دﻮﺷ . ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻲﻤﻧ نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
زارد رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ تﺪﻣ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﺑ ﻂﻘﻓ ﺎﻫ
ﻳﺮﻈﻧ ي ﻪ يﺎﻫ ﺮـﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و ﻪﻌﻣﺎﺟ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧرﻮﺒﺠﻣ نﻮﻨﻛا ﺎﻬﻧآ ،ﺪﻨﻨﻛ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺪﻳﺪﺟ
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺪﻨﻨﻛ شراﺰﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ ار
Van Ness, 2011 ) .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا نﺎـﺸﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲـﻣ
ﺪـﻫد
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻛ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
،
ﺎﻤﻴﻤـﺼﺗ رد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ
؛دراد نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد هﺪـﻨﻳآ ﻲﻣاﺪﺨﺘـﺳا ت
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻮﺠﺸﻧاد ود ﺮﻫ زا ﻪﻛ يا
، ﺎﻋدا ﻲﻜﻳ ﻲﻣ
ﺎـﺿﺎﻘﺗ لﻮﺌﺴﻣ ﺮﻴﻏ ﺖﻛﺮﺷ ﻚﻳ ﻪﺑ رﺎﻛ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
داد ﺪﻫاﻮﺨﻧ .
ا ﺐﻟﺎﺟ ﻪﻛ ﺖﺳ ﻪﺑ هﮋﻳو ﻲﺑﺮﻏ يﺎﭘورا و ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻜﻳﺮﻣآ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
، ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ
ﺖﻟﺎﺧد دﻮﺧ ﺪﻳﺮﺧ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ رد ار ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻣ
ﺎﻋدا ﺖﻳﺮﺜﻛا و ﺪﻨﻫد ﻲﻣ
ﻪﻛ ار ﻲﺘﻛﺮﺷ ﺪﻨﻨﻛ
ﻢﻳﺮﺤﺗ ،ﺖﺳا هدﺮﻛ رﺎﺘﻓر ﻪﻧﻻﻮﺌﺴﻣ ﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻈﻧ زا ﺮﻛ
هد ﺪﻧا
Papafloratos, 2009) (
.
فﺮﺼﻣ ﺖﻴﻟﻮﺒﻘﻣ ﻪﺑور ﻪﻧﻻﻮﺌﺴﻣ
ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا .
فﺮـﺼﻣ
ـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ ياﺮ
شزرا ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧراﺬﮔ ﺖﻛﺮﺷ زا ﺎﻫ ﻌﺳﻮﺗ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ،ﺰﻴﻧ ﺔ
يﺮﺘـﺸﻴﺑ رﺎـﻈﺘﻧا ،راﺪـﻳﺎﭘ يرﺎـﺘﻓر يﺎﻫﺪﻛ و لﻮﺼﺤﻣ
ﺪﻧراد
Vilppo, 2009) (
. ترﺪﻗ و ﻆﻔﺣ ﺎﺑ شزرا ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ
ﺎﻫ يراوﺪـﻴﻣا يﺎـﺟ ،ﺪـﻧﺮﺑ ﺮﻳوﺎـﺼﺗ و
ﻪﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ د ﺖـﺒﺜﻣ رﻮﻃ
ﺪـﺑﺎﻴﺑ ار دﻮـﺧ هﺎـﮕﻳﺎﺟ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ نﺎـﻫذا ر
Sondoh et al., )
(2009
. ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺠﻴﺘﻧرد ﻲﻣ شﻼﺗ
،ﺪـﻨﻛ كاردا نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ زا
ﻲﺘﻛﺮـﺷ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ار
ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ﺄ
ﺮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو و ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ
درﻮﻣ
ﻪﻄﺑار نآ تﺎﺒﺛا ترﻮﺻ رد ﺎﺗ ﺪﻫد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺚﺤﺑ
، دﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺘﻛﺮﺷ
، ﻨﻴﻣز ﺔ زوﺮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا يرادﺎﻓو
ﺪﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار و
ﻪﺑ لﺎﺒﻧد نآ
، نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﺪﻫﺎﺷ دﻮـﺒﻬﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺸﺑ ﻧآ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺎﻘﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ
ﺎﻬ ا ﺖﺳ .
دا رد ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﻣا
، نوﺰﻓا ﺮﺑ ﻨﻴﺸﻴﭘ ﻪﻜﻨﻳا ﺔ
ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ نﺎـﻴﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲـﺑﺮﺠﺗ و يﺮـﻈﻧ لﺪـﻣ ،
ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻫ
ﻪﻴﺿﺮﻓ هاﺮﻤ ﺎﻫ
حﺮﻄﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
ﻠﻣﺎـﻛ حﺮـﺷ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ شور زا ﻲ
،ﺖﻳﺎﻬﻧرد و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻴﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎﻫ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ و ﺚـﺤﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ ي
ﻪـﺘﻓﺎﻳ نﻮـﻣاﺮﻴﭘ يﺮـﻴﮔ ﺎـﻫ
ﻪـﺋارا
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ
ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ 1
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ شور ﻚﻳ ،ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ هار زا
ﺎـﺑ ﺖﻛﺮﺷ فﺎﻔﺷ و ﻲﻗﻼﺧا طﺎﺒﺗرا
مﺎﻤﺗ نﺎﻌﻔﻨﻳذ ﻞﻴﺧد ﺖﻛﺮﺷ فاﺪﻫا ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ، ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻒﻳﺮﻌﺗ ، ﻲﻣ ﺮـﺑ و دﻮﺷ
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻞﺴﻧ ياﺮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ راﺪﻳﺎﭘ ﺎﻫ
ﺮـﻴﻴﻐﺗ شﺮﻳﺬﭘ ،هﺪﻨﻳآ ي
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺶﻫﺎﻛ دﺮﺒﺸﻴﭘ و ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ
ﺖﺳا
Filho et al., 2010) (
. ﻪﺑ ،ﻪـﻤﻠﻛ ﻖـﻴﻗد يﺎﻨﻌﻣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻴﻨﭼ ﺮﮔا ﻲﺘﺣ ﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ ؛ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻈﻧ زا ﻲﻳ ﺎﻫ
ﺪـﻧراد ﺪـﻬﻌﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﻪﻛ ر ﺪﻨﻨﻛ رﺎﺘﻓر عﺎﻤﺘﺟا لﻮﺌﺴﻣ ﻚﻳ شو .
2 داد ) 1932 ( رﺎـﺑرد ، ة ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﺚـﺤﺑ يا ﻲـﻣ
ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ
ﻲﻣ يرﺎﺠﺗ ﺖﻛﺮﺷ ﻚﻳ ﺪﻳﻮﮔ رد
هﺎﮕﻳﺎﺟ ،يدﺎﺼﺘﻗا دﺎﻬﻧ ﻚﻳ نوﺰﻓا
ﺮﺑ ﻔﻴﻇو ﺔ ﻪـﻔﻴﻇو ،دﻮـﺳ ﺐـﺴﻛ
دراد ﺰﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﺖﻛﺮﺷ ﺢﻴﺤﺻ فﺪﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﺪﻣ وا
، مﺎﻬﺳ ياﺮﺑ لﻮﭘ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ناراد
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ
؛ ﻪﻜﻠﺑ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﺎـﺑ تﻻﻮـﺼﺤﻣ ،نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ياﺮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ
فﺮﺼﻣ ياﺮﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ هدﺮﺘﺴﮔ ﻊﻳزﻮﺗ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﻓر ﺮﺗ
Stout, 2002) .(
هﺎﮔﺪﻳد
1. Corporate Social Responsibility (CSR) 2. E. Merrick Dodd
ﺖﻛﺮﺷ ﻚﻳ ،ﻊﻔﻨﻳذ ﻪﺘﺳاﻮﺧ عاﻮﻧا ﺰﻛﺮﻣ رد ار
ﺎﻫ هوﺮﮔ ي ﺎـﻫ
راﺮـﻗ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ي ﻲـﻣ
ﺪـﻫد . ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
CSR ) ( ﻲﺷﻼﺗ ، ا ﻪﻛ ﺖﺳ
ﻪﺘـﺳاﻮﺧ و ﺎـﻫزﺎﻴﻧ ،تارﺎـﻈﺘﻧا ﻦـﻳا ﻖـﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺎـﻫ
ي
ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ يﺮﮕﻳد زا ﺲﭘ ﻲﻜﻳ ﻖﻘﺤﺗ و دﻮﺷ
، رﺎـﺒﺘﻋا زا و هداد ﺶﻳاﺰـﻓا ار ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺎﻤﺘﻋا
ﺐﺴﻛ رﺎﻛو ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
Martinuzzi, 2012) (
. ﺷ ﺮﻫ
ﻪﻔـﺴﻠﻓ ﺪـﻳﺎﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻳﺪﻣ و ﺖﻛﺮ ار يا
ﺔﻳﺎﭘﺮﺑ يﺎﭘ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﺑ
ﻲﻗﻼﺧا لﻮﺻا ﺪﺑﺎﻴﺑ
. ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
هدﺮﻤﺷ زﺎﺠﻣ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ زا ﺖﻌﺑﺎﺘﻣ زا ﺮﺗاﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺸﻨﻴﺑ ياراد ﺪﻳﺎﺑ ﺮﻳﺪﻣ ﺮﻫ ﻲﻣ
ﻲﺸﻨﻴﺑ ،دﻮﺷ
ياﺮـﺑ تﺪـﻣﺪﻨﻠﺑ هﺎـﻓر ﻦﻴﻣﺄﺗ و ﻲﺘﻛﺮﺷ ناﺪﺟو ،ﻲﺼﺨﺷ ﺖﻓاﺮﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ فﺮﺼﻣ ﺖﺳا راﻮﺘﺳا هﺪﻨﻨﻛ .
ﻔﺴﻠﻓ ﺔ ر ﻚﻤﻛ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﻦﺷو ﻲﻣ
زا يرﺎﻴـﺴﺑ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ﺋﺎﺴﻣ هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻞ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﻳﺎﺳ و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﻛ يا
ﺎﻫ ﻪﺟاﻮﻣ نآ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ي ﻲﻣ
ﻲـﻘﻄﻨﻣ يدرﻮﺧﺮﺑ ،دﻮﺷ
ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ ) ،ﮓﻧاﺮﺘﺴﻣرآ و ﺮﻠﺗﺎﻛ 1991
.(
لورﺎﻛ )1
1991 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻛ يا
» هﺎﮕﻨﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ مﺮﻫ «
ﺸﺘﻧا ﺖﻓﺎﻳ رﺎ
، ﻦﻳا
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺎﻫ رﺎﻬﭼ رد ار ﻪﺘﺳد
ﻪﻘﺒﻃ ﺖﺳا هدﺮﻛ يﺪﻨﺑ :
1 . يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ :2
ﺑ ﻦﻳا ﺖﻛﺮﺷ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،ﺪﻌ ﺎـﻫ
ﺖـﺳا يرﺎـﺠﺗ ي .
لﻮـﻃ رد
ﺖﻛﺮﺷ ،ﺦﻳرﺎﺗ ﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺣاو ﻚﻳ ﻪﻛ
ﻲـﻣ هدﺮﻤﺷ ﺪﻧﻮـﺷ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ لﻮﺌـﺴﻣ ،
ﺖﺳرد ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻞﻛرد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ لﻮﺌﺴﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ تﺎﻣﺪﺧ و
رﺎﻤـﺷ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻳآ .
ﺑ ﻦﻳا ﻳﺎﭘ ،ﺪﻌ ﺔ
ﺑ دﺎﻌﺑا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يﺪﻌ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
2 . ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ :3
ﺖﻛﺮـﺷ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺎـﻫ
بﻮﭼرﺎـﭼ رد ﻪـﻛ دراد رﺎـﻈﺘﻧا يرﺎـﺠﺗ ي
ﺪﻨﻨﻛ ﻞﻤﻋ تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ .
تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ
ﺎـﺑ ﺎﺘـﺳاﺮﻤﻫ ؛ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻪـﻌﻣﺎﺟ يﺎـﻫرﺎﺠﻨﻫ ﻒـﻳﺮﻌﺗ
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﺗ ي ﺪﻳﺎﺑ يرﺎﺠ ياﺮﺑ
رد دﻮﺧ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ مﺎﺠﻧا ﺮﺑاﺮﺑ
نآ ﺎـﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺪﻧﻮـﺷ ﮓـﻨﻫﺎﻤﻫ .
مﺎـﻤﺗ
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ار ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺑ ياﺮﺑ
ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا دﺮﻜﻠﻤﻋ مواﺪﺗ .
3 . ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ :4
ﺑ ﻦﻳا ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻗﻼﺧا ﺪﻬﻌﺗ ،ﺪﻌ ﺎﻫ
ياﺮﺑ يرﺎﺠﺗ ي ﺖﺳد
و ﻖـﺣ ﻪـﺑ ﻲﺑﺎـﻳ
فﺮﺻ و ﺖﺳا ﺖﻟاﺪﻋ ﻦﻳوﺪﺗ نﻮﻧﺎﻗ رد ﻪﻛ يدراﻮﻣ زا ﺮﻈﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ،
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺔﻠﻴﺳو ﺺﺨـﺸﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
ﺑ ﻦﻳا
ﺑ ﺢﻄﺳ ﻂﻘﻓ ،ﺪﻌ ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻜﻠﺑ ؛ﺖﺴﻴﻧ مﺮﻫ يﺪﻌ
دراد . ﻪﺑ ﻪﺘﻔﮔ و هﺪﻴـﺸﺨﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ار ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻢﻈﻨـﻣ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻲـﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،ﺮﮕﻳد
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ نﺎﻤﻫ رد ﺎﻳ ﻻﺎﺑ ﻲﺤﻄﺳ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ ار يرﺎﺠﺗ ي
ﺶﻴـﭘ ﻪـﺑ ،نﻮﻧﺎـﻗ ﺮـﻈﻧ درﻮﻣ ﺢﻄﺳ
ﻲﻣ دﺮﺑ .
1. Archie B. Carroll 2. Economic Responsibility 3. Legal Responsibility 4. Ethical Responsibility
4 . عﻮﻧ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﺘﺳود
:1
دراد راﺮﻗ مﺮﻫ يﻻﺎﺑ رد ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻦﻳا .
ﺖﻛﺮﺷ زا ﺎﻫ رﺎﻈﺘﻧا يرﺎﺠﺗ ي
ﻲﻣ ﺋارا ﺎﺑ ﻪﻛ دور ﺔ
ﺣ ﻲﻟﺎـﻣ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ و ﻪﻳﺮﻴﺧ رﻮﻣا رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻴﻧ ﻦﺴ
ﺎﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻧوﺮﻬﺷ ،ﻲﻋﺎﻔﺘﻧا ﺮﻴﻏ نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ ياﺮﺑ ﺪﻨﺷ
.
ﺑ ﻦﻳا ﺪﻌ اﺪـﺟ زا ﻲـﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﺖﺳا . عﻮﻧ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﺘﺳود
ﺖـﺴﻴﻧ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ماﺰـﺘﻟا ،ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ .
ﺖﻛﺮـﺷ ﻚـﻳ ،مدﺮـﻣ
ار يرﺎﺠﺗ ﻪﻛ
عﻮﻧ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻤﻧ ﻲﻗﻼﺧا ﺮﻴﻏ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺘﺳود
هﺪـﻳا نآ ﻪـﻜﻠﺑ ،ﺪـﻨﻧاد ﻪـﻌﻣﺎﺟ لآ
ﺖﺳا
Carroll,1991) (
.
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﺪﻬﻌﺘﻣCSR
، ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺎﻫ دﺎـﻤﺘﻋا ﺮـﺑ يراﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ياﺮﺑ يﺮﮕﻳد ي
ﺪﻧراد رﺎﻴﺘﺧا رد يﺮﺘﺸﻣ و
ﻛ دﺎﺠﻳا ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﺎﻤﺘﻋا ﻪﻜﻨﻳا يﺎﺟ ﻪﺑ ﻨ
ﺪﻨ ﻂﻘﻓ ، ﻲﻣ اﻮﺗ ﻧ ﺖﻳﺎﺿر ﺪﻨ
ﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﺑرد ار لﻮﺼﺤﻣ زا ﻨ
ﺪ
CSR . نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ و لﺮﺘﻨﻛ ﻞﺑﺎﻗ ،زﺎﺳﺮﺒﺧ ﻲﺷور ﺎﻫ
ﺎﺗ ﺖﺳا
ﺮﺑ فﺮﺻ ﻪﻴﻜﺗ يﺎﺟ ﻪﺑ ،يزﺎﺳﺪﻧﺮﺑ رد ﺪـﻨﻫد راﺮـﻗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ار ﺪـﻧﺮﺑ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺮﺧ
Barnes, 2011) (
. ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ ﺮﮔا ﺎﻫ
CSR ي و ﺪـﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮـﺼﺗ زا ﻲﻗاﺪـﺼﻣ ﻪﺑ ؛دزادﺮﭙﺑ
ﺖﺳد تﺮﻬﺷ ﻲﻣ
ﺪﺑﺎﻳ . ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد تﺮﻬﺷ ﺎﻫ
CSR ي
، ﻚﻤﻛ مدﺮﻣ ﻪﺑ ﻲﻣ
ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ار نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﻚﻤﻛ مﺎﻴﭘ و ﺪﻧروﺎﻴﺑ ﺎﻫ
، ﺮﻬـﺷ ﺢﻄﺳ رد و ﻪﺘﻓﺎﻳ رﺎﺸﺘﻧا ﻪﻣﺎﻧزور رﺎﺒﺧا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻈﻧ لدﺎﺒﺗ .
دراﺪﻧ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺄﺸﻨﻣ ﭻﻴﻫ درﻮﻣ ﻦﻳا
، ﺎﻣا ﻪﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ رﻮﻃ ياﺮـﺟا ياﺮـﺑ ﻲﻠﻴﻟد
ﺖﻛﺮﺷ ﻂﺳﻮﺗCSR
ﺎﻫ دراد دﻮﺟو و
ياﺮـﺟا ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺷ تﺮﻬـﺷ ﺎـﺑCSR
و ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻣ
ﺮﻳﻮﺼﺗ يﺎﻘﺗرا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻧﺮﺑ
Selvarajh et al, 2012) (
.
ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ 2
يﻮﻠﻴﮔا ﺪﻳﻮﻳد دﻮﺧ بﺎﺘﻛ رد3
ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ يﺎﻫزار يرﺎـﺠﺗ مﺎﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻋﺪﻣ ،
لﺎﺳ رد ار 1953
ﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﺔ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا .
رﺎﻬﻇا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يو ﻲﻣ
ﻦـﻳا ﻪﻛ دراد
مﻮﻬﻔﻣ ار دﻮﻠﻛ ﺎﻫ ﺰﻨﻴﻜﭘ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ4
لﺎﺳ رد رﺎﺑ 1933
ﺮﻛ حﺮﻄﻣ ﺖﺳا هد ) ،يرﻮـﻧا و يﺪـﺋﺎﻗ ،يﻮﺳﻮﻣ
1386 ( . ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا ﻲﻣ
يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ،ﺪـﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮـﺼﺗ مﻮـﻬﻔﻣ بﺎـﺨﺘﻧا رد ﻢـﻬﻣ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻣ .
ﻪﺑ روﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و كرﺎﭘ )5
1986 ( ﺪـﻧﺮﺑ زا يرﺎﻴﺴﺑ ، ﺎـﻫ
ﺐـﻠﻏا هﺰـﻴﻣآ يﺎـﻳاﺰﻣ زا يا
ﻪﺋارا ار ﻲﺑﺮﺠﺗ و يدﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ . يدﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻳﺎﻫزﺎﻴﻧ6
ﻲـﻣ ﻪـﻛ ﺪﻧﻮـﺷ
ﺖﺴﺟ يﻮﺟو ﺮﺑ ار فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧﺰﻴﮕﻧا ) ﺪﻨﻧﺎﻣ : ،ضرﺎـﻌﺗ ﻊـﻓر ،ﻲﻠﻌﻓ ﻞﻜﺸﻣ ﻊﻓر
1. Philantropic Responsibility 2. Brand Image
3. David Ogilvy 4. Claude C. Hopkins 5. Park
6. Functional Needs
هﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻣاﺎﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﻚﻳ يزﺎﺳزﺎﺑ .(
يدﺮﻜﻠﻤﻋ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﻚﻳ
، ﻪﺑ هﺪـﺷ ﻲـﺣاﺮﻃ يﺪـﻧﺮﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺸﻧ نوﺮﻴﺑ زا ﻪﻛ ﻲﻓﺮﺼﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ نآ ﻊﻓر ياﺮﺑ ﺌ
ﺖ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
، ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲـﻣ دﻮـﺷ .
ﻦﻳدﺎـﻤﻧ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ
،1
نورد زا ﻪﺘﺳاﻮﺧﺮﺑ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﻼﻳﺎﻤﺗ )
دﻮﺧ ﺶﻘﻧ ،ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ ،ﻲـﻨﻳﺮﻓآ
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷدﻮﺧ ﺎﻳ ،هوﺮﮔ رد ﺖﻳﻮﻀﻋ (
ﻖﻘﺤﺗ ار ﻲﻣ ﺪﻨﺸﺨﺑ .
ﻪـﺑ ﻦﻳدﺎـﻤﻧ مﻮـﻬﻔﻣ ﺎـﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﻚﻳ ﻪـﻧﻮﮔ
يا
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻣ رﻮـﻣ ﺶﻘﻧ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هوﺮﮔ ﺎﺑ ار دﺮﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺪـﻫد ﺪـﻧﻮﻴﭘ ﻲـﺼﺨﺷ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ﺎـﻳ ،ﺮـﻈﻧ د .
ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺰﻴﻧ2
، ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﻼﻳﺎﻤﺗ ﻲﻣ
و عﻮـﻨﺗ ،ﻲـﺷﻮﺧ سﺎﺴﺣا ﻪﻛ دﻮﺷ
نﺎﺠﻴﻫ ﺎﻳ يﺎﻫ هدروآﺮﺑ ار ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ
Ghodeswar, 2008 ) (
.
ﺎﺗ دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻚﻤﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ يﺎﻳاﺰﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫدﺮﺒﻫار
ار يﺮﺛﺆـﻣ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ
ﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا .
توﺎﻀﻗ كرد ﺎﻫ
زا ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ دﺎﻌﺑا ي يﺮﺘﺸﻣ هﺎﮔﺪﻳد
ﺮﻳﻮـﺼﺗ دﺎـﻌﺑا ﻦـﻳا ﻪـﻜﻨﻳا و ﺎـﺑ
ﻮﺴﻤﻫ ﺎﻬﻧآ فاﺪﻫا و ﺎﻫزﺎﻴﻧ ،تارﺎﻈﺘﻧا ،تﺎﻛاردا ﺖﺳ
ﺖـﺳا ﺖـﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﻴﺴﺑ ، .
،ﺮـﻣا ﻦـﻳا ﻦﺘـﺴﻧاد
يرﺎﻳ ار ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻣ
ﻚﻳ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ دﺮﺒﻫار
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺔﻳﺎﭘﺮﺑ
يﺮﺘـﺸﻣ تﺎـﻛاردا ار لﻮـﺼﺤﻣ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ و
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﻫد
Sondoh et al., 2007 ) (
. ﺐﻠﺟ ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ
ﺪـﻴﻳﺄﺗ ،ﺖﻣﺪﺧ و لﻮﺼﺤﻣ زا يﺮﺘﺸﻣ
ﺪﻳآ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳ يﺮﺘﺸﻣ هﺎﮕﻧ زا ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ .
ﻪﺘﻔﮔ ﻪﺑ و رﺎـﻈﺘﻧا ﺎـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﺪـﻴﻳﺄﺗ ﻦـﻳا ،ﺮـﮕﻳد
ﺪﺷﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ يﺮﺘﺸﻣ كاردا
Thakur & Singh, 2012) (
.
فﺮﺼﻣ ﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳاﻮﺧ ﻪﺑ ﻪ
ﺎﻫ ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ و ﻲﮔﮋﻳو ياﺮﺑ ،دﻮﺧ دﺮﻓ
ﺎـﻫ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ ي
ﺖﻴﻤﻫا ،لﻮﺼﺤﻣ ﻚﻳ ﺎﻫ
ﺋﺎﻗ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ي ﺖﺳا ﻞ
. رﺎﺑرد داﺮﻓا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫروﺎﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ة
ﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻚﻳ
هﺪـﻴﻣﺎﻧ لﻮـﺼﺤﻣ ﺎـﻳ يرﺎـﺠﺗ نﺎﺸﻧ و مﺎﻧ ﻚﻳ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﺪﻧراد صﺎﺧ يرﺎﺠﺗ نﺎﺸﻧ و مﺎﻧ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ .
ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻲﻨﻌﻳ ؛ﺮﻳﻮﺼﺗ .
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻢﻫ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺖﻴـﺼﺨﺷ ياراد داﺮـﻓا ﺪﻨﺘـﺴﻫ
ﺖﻴـﺼﺨﺷ ﻦـﻳا و
ﻲﻣ
ﺪـﻨﻛ فﺬـﺣ ﺎـﻳ ﺖﻴﺒﺜﺗ رازﺎﺑ رد ار تﻻﻮﺼﺤﻣ نآ ﺪﻧاﻮﺗ .
هﺰـﻴﻣآ لﻮـﺼﺤﻣ ﻚـﻳ ﺖﻴـﺼﺨﺷ زا يا
ﺎﻫﺰﻴﭼ ﺖﺳا يرﺎﻴﺴﺑ ي ﺪﻨﻧﺎﻣ ،
: ﻪﺘﺴﺑ ،لﻮﺼﺤﻣ مﺎﻧ ﻮﺤﻧ ،ﺖﻤﻴﻗ ،يﺪﻨﺑ
ة ﻢﻬﻣ ﻪﻤﻫ زا و ﻎﻴﻠﺒﺗ ﺮـﺗ
، تاذ
لﻮﺼﺤﻣ ) ،يرﺎﺼﻧا و ﻲﻌﻳﺎﻨﺻ 1390
( . ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻲﻣ
ﺠﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ فﺮـﺼﻣ رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰ
هﺪـﻨﻨﻛ
ﻊـﻗاو ﺪـﻴﻔﻣ صﺎـﺧ يﺎﻫﺪﻧﺮﺑ و ﺎﻫﻻﺎﻛ ﺐﻠﻏا ﺪﻳﺮﺧ و بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ دﻮـﺷ
. زا نﺎـﺑﺎﻳرازﺎﺑ زا يرﺎﻴـﺴﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲـﺼﺨﺷ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺎﻳ ﻲﺼﺨﺷ رﻮﺼﺗ
، ﻪـﻠﻤﺟ زا
ﺖﺳا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻳا .
ﻲﻳاراد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﻫ
ﺎﻧآ ﺖﻳﻮﻫ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ مدﺮﻣ ي ﺖﺳا ن
. ﻪﺑ نﺎـﻴﺑ ﺮـﮕﻳد
» ﻢﻴﺘﺴﻫ نﺎﻤﻫ ،ﻢﻳراد ﻪﭼ ﺮﻫ ﺎﻣ «
) ،ﮓﻧاﺮﺘﺴﻣرآ و ﺮﻠﺗﺎﻛ 1991
.(
ار ﻲﻳﺎﻫﺪﻧﺮﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ،ﻊﻗاو رد رد
راﺮﻗ ﺖﻳﻮﻟوا ﻲﻣ
ﺪﻧراد نﺎﺷدﻮﺧ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺎﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد .
ﻪﺑ نﺎﻴﺑ ﻲﻧﺎـﺷﻮﭙﻤﻫ ،ﺮﮕﻳد
1. Symbolic Needs 2. Experiential Needs
كاردا ار شدﻮﺧ يﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ ﻲﺷور ﻦﻴﺑ هﺪﺷ ﻲﻣ
ار ﺪﻧﺮﺑ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻲﺷور و ﺪﻨﻴﺑ كاردا
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺪﻨﻛ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﺑ
Halonen, 2012) (.
ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو 1
يرادﺎﻓو مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ
يﻮﺳ زا مﺎﻬﮕﻨﻴﻧﺎﻛ )2
1956 ( ﻪﻫد رد 1950 ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ
، درﻮﻣ نﺎـﻤﺘﻔﮔ
ﺖﺳا نﺎﻣز ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ زا ﻲﻜﻳ و ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ يرﺎﻴﺴﺑ .
ﺖﻛﺮـﺷ ﻪـﻛ ﺎﺠﻧآ زا زا ﺶﻴـﭘ ﺎـﻫ
،ﻦـﻳا
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يزﺎﺳﺪﻧﺮﺑ رد يدﺎﻳز ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻲﻣ يراﺬﮔ
هدﺮﻛ ﺪﻧا
، لاد ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺪﻫاﻮﺷ دﻮﺒﻤﻛ ،ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻣز نآ
شﻼﺗ ﻦﻳا يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺑ دﻮﺑ ﺎﻫ
. ﺪﻳا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ة
حﺮﻄﻣ ﻞﺒﻗ زا ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو ﻊﺟار نﺎﻨﻴﻤﻃا مﺪﻋ ،هدﻮﺑ
شﻼﺗ شزرا مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﺎﻳآ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ دراد ار ﺎـﻬﻧآ يﺎﻫ
. ﺶﻫوﮋـﭘ ـﻬﮕﻨﻴﻧﺎﻛ
ﻪـﻛ دﺮـﻛ نﺎـﻴﺑ مﺎ
فﺮﺼﻣ و ﺖﺳا يﻮﻗ ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راﻮﻧﺎﺧ يرادﺎﻓو زا ﺶﻴﺑ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
90 رد ﻪـﻛ ﻲﻌﻗاﻮـﻣ ﺪﺻرد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﮕﻧﺎﺧ يﺎﻫﻻﺎﻛ ﺪﻳﺮﺧ لﺎﺣ
،
ﺪـﻧرادﺎﻓو ﺪـﻧﺮﺑ ﻪـﺑ
Hampf & Lindberg Repo, 2011 ) (
.
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﺪـﻧﺮﺑ ﻚـﻳ هرﺎﺑود ﺪﻳﺮﺧ ار مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ،يرادﺎﻓو ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻣﺎﮕﺸﻴﭘ .
زا
يﺎﻳﻮﮔ ًﻼﻣﺎﻛ دﺮﻓ رﺎﺘﻓر ،نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﺘﻓر هﺎﮔﺪﻳد ناﺰﻴﻣ
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ موﺰـﻟ نوﺪـﺑ ؛ﺖﺳا ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو
ﺮﻜﻓ نآ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻲﻣ
يﺰﻛﺮﻣ ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ دراو ﺎﻳ ﺪﻨﻛ شا
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖـﻴﻤﻫا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
شﺮﮕﻧ ﺎﻫ
ﺰـﻛﺮﻤﺗ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﺪﻳﺮﺧ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﺮﺑ ﻲﺷﺮﮕﻧ شور ،ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻣ ي ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻛ . رد
لﺎﺣ ﻦﻴﻋ
هدﺎﻔﺘـﺳا رادﺎـﻓو ﺮـﻴﻏ و رادﺎﻓو يﺮﺘﺸﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ ياﺮﺑ يﺰﻳﺎﻤﺗ هﻮﺟو زا نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﺘﻓر ﻪﻛ
ﻲﻣ شﺮﮕﻧ ؛ﺪﻨﻨﻛ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ار يرادﺎﻓو ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ نﺎﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻣ و ﺪﻨﻨﻛ شﻼﺗ ياﺮﺑ ار ﻲﺒﺗاﺮﻣ ﺪﻧراد
ﺪﻧﻮﺷ ﻞﺋﺎﻗ يرادﺎﻓو
Köksal &Ozer Demir, 2012) .(
ﺚﺤﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﺑ رد يرﻮﺤﻣ ﻲﺸﻘﻧ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ،ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ
يزﺎﺑ يزﺎﺳﺪﻧﺮ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . ـﻨﻣاد ﺔ يرادﺎـﻓو
ﺪﻳﺮﺧ ﻖﻳﺮﻃ زا ،صﺎﺧ ﺪﻧﺮﺑ ﻚﻳ ﻪﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺎﻫ
فﺮﺻ ،ﺎﻬﻧآ يراﺮﻜﺗ ي لﺎـﻤﻋا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ رﺎﺸﻓ زا ﺮﻈﻧ
ﺑ هﺪﺷ ﻪ ﺔﻠﻴﺳو ﺪﻧﺮﺑ ﺎﻫ نﺎﻴﺑ ،ﺐﻴﻗر ي ﻲﻣ
دﻮﺷ
Kulkarni & Belgaonkar, 2012) .(
ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو
ﻲﻣ رﺎﺑرد يﺮﺘﺸﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺪﻧاﻮﺗ ة
ﺶﻫﺎﻛ ار ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺪﻫد
شوﺮﻓ ﻪﺑ ﺎـﻫ دﻮـﺳ و ﺎـﻫ ﻲـﺗآ ي
دﻮﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ
Ghodeswar, 2008) (
.
ﻪﺑ دراد دﻮﺟو يﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ رد هﺪﻤﻋ ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺳ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ :
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
،يﺮﺘـﺸﻣ ﺐﺴﻛ ي
ﻴﺷﺎﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺔ
ﻪﺑ ؛دﻮﺳ
شوﺮـﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا و ،ﺖـﻤﻴﻗ ﻪـﺑ ﻲـﻌﻄﻗ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻞﻴﻟد ﺎـﻫ
؛
ﻪﺑ ار ﻲﺘﻛﺮﺷ تﻻﻮﺼﺤﻣ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟد ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻲﻣ ﺪﻧرادﺎﻓو نآ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﺧ .
ﺖﻛﺮﺷ ﺎـﻫ ﺮﺘـﺸﻴﺑ
مواﺪـﻣ طﺎـﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ و ﻲﻠﻌﻓ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ فﺪﻫ ﺎﺑ ،ﺪﻳﺪﺟ يﺮﺘﺸﻣ بﺬﺟ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺪﻨﻨﻛ ترﺎﺠﺗ يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻫ
هرود ناراﺪـﻳﺮﺧ ﻞﻳﺪـﺒﺗ ياﺮـﺑ ﺪـﻧﺮﺑ يرادﺎـﻓو ي ﻪـﺑ يا
1. Brand Loyalty 2. Ross M. Cunningham
ﻲﺣاﺮﻃ لﻮﺼﺤﻣ رﺮﻜﻣ ناراﺪﻳﺮﺧ ﻲﻣ
ﺪﻧﻮﺷ
Lau et al., 2006) (
. ﺖﺳد ياﺮﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻆﻔﺣ و ﻲﺑﺎﻳ
ﺖﻛﺮﺷ ،رادﺎﻓو و روآدﻮﺳ ﺎﻫ
نرﺪﻣ ي
، ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ راﺪﺘﺳود ﺐﻠﻏا ﻲﻣ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﺑ و ﺪﻧﻮﺷ
ﺰـﻛﺮﻤﺗ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻨﻛ
Hampf & Lindberg Repo, 2011) (
. ﺪـﻣآرد ﺎـﻫ ي ﺐـﺴﻛ رﺎـﻛو زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ
CSR ي ﻦﻳا ﻪﺑ ًﻼﻣﺎﻛ ،ﺮﻳﻮﺼﺗ يﺎﻘﺗرا و يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو ، ﺪﻬﻌﺗ ،نﺎﻌﻔﻨﻳذ ﻪﻛ دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ
كاردا ﻪﻧﻮﮕﭼ ار ﺖﻛﺮﺷCSR
ﻲﻣ ﺪـﻨﻨﻛ
Calabrese, 2012) (
. هﺮـﻬﺑ
ﺪـﻧﺮﺑ يﺪـﻨﻣ ﺎـﻫ
زا يﻮـﻗ ي
ترﺪـﻗ و ﻪﻓﺎـﺿا ﺖﻤﻴﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻲﻠﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ،يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو ﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ
ـﺋارا زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ رد ﺪـﻧﺮﺑ ﺔ
ﺖﺳا ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻣﺪﺧ و لﻮﺼﺤﻣ .
ﺖﻛﺮـﺷ ﺎـﻫ
شﺮـﮕﻧ و ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ،ﺪـﻳﺎﻘﻋ ﻞـﻣﺎﻛ كرد ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺎـﻫ
ي
رﺎﺑرد ﺎﺒﻗر و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ة
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﻣﺪﺧ و لﻮﺼﺤﻣ
Ghodeswar, 2008) (
. ﺶﻳاﺰـﻓا ،لﺎـﺣ ﺮـﻫ ﻪﺑ
ﺖﺴﻳز و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻌﻔﻨﻳذ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻲﻄﻴﺤﻣ
، شور ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺎﻫ يﺪـﻳﺪﺟ ي
دزادﺮﭙﺑ ﻊﻔﻨﻳذ تﺎﻛاردا عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ
نارﺎﻜﻤﻫ و لﻮﭘ ﻲﺋاﺰﺧ )
1391 ( ﺸﻫوﮋﭘ رد ﻲ
ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
"
ارﺎﻛ ﺶﺠﻨﺳ ﻳ
ﻳو شزرا ﻲ ةﮋ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﻧﺮﺑ
ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ لﺪﻣ
SEM-DEA
) ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ يدرﻮﻣ : نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رد وردﻮﺧ ﺪﻧﺮﺑ
"( ﻪﺑ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ ﮋﻳو شزرا ي ة
ﺎـﻫوردﻮﺧ زا توﺎـﻔﺘﻣ يﺎﻫﺪـﻧﺮﺑ ﻲﻳارﺎـﻛ ﺶﺠﻨﺳ و ﺪﻧﺮﺑ نﺎﻬﻔـﺻا ﺮﻬـﺷ رد
ﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻨ . ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻦﻳا ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﺪﻧﺮﺑ زا ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ كاردا
هﺪﺷ ﺮـﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﻲﻋاﺪﺗ و
ﺗ ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو ﺄ
ﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو و هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛ ﻪ
دﻮﺧ
، ﮋـﻳو شزرا ﺮﺑ ة
راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪـﻧﺮﺑ
ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮕﻳد زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻲﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ندﻮﺑ ﺮﺗﺮﺑ ادﺰﻣ ﺪﻧﺮﺑ
3 يرادرﻮﺧﺮﺑ ظﺎﺤﻟ زا
و شزرا زا ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧﺮﺑ هﮋﻳ
ﺎﻫ دﺮﻛ هرﺎﺷا .
يﺪﻴﻤﺣ نارﺎﻜﻤﻫ و هداز )
1391 ( ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﺎﺑ
ناﻮﻨﻋ
"
ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ لﺪـﻣ دﺎـﻌﺑا ﻂـﺑاور ﻲـﺳرﺮﺑ
ﮋﻳو شزرا و ﺖﻴﺼﺨﺷ ة
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺶﻘﻧ و ﺪﻧﺮﺑ ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ يﺮﮔ
"
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻄﺑار
ﺔ ﺖﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا
،
ﮋﻳو شزرا ة
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺶﻘﻧ و ﺪﻧﺮﺑ ﻼﺧا تﺎﻔﺻ يﺮﮔ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻗ ﻪﻠـﺴﻠﺳ نﻮﻴﺳﺮﮔر
ﺰـﻴﻧ و ﻲـﺒﺗاﺮﻣ
،
يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ ﺘﺧادﺮﭘ
ﺪﻨ . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا نﺎﺸﻧ
داد
ﺑ ود ﻪﻛ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺪﻌ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ و يﺮﻳﺬﭘ
ﺮـﺑ
ﮋﻳو شزرا ة
ﻲﻗﻼﺧا تﺎﻔﺻ ﺮﻴﻐﺘﻣ و دراد رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺪﻧﺮﺑ ﺮﺑ
ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪـﻄﺑار و يﺮﻳﺬـﭘ
ﮋﻳو شزرا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ة
ﺪﻧﺮﺑ
، ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺶﻘﻧ يزﺎﺑ ار ﺮﮔ
ﻲﻣ
؛ﺪﻨﻛ
نآ ﺮـﺛا و ﻪـﻄﺑار ﺎـﻬﻨﺗ ﺎﻣا يور
ـﻄﺑار ﺔ
ﮋﻳو شزرا و ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ة
رادﺎﻨﻌﻣ ﺪﻧﺮﺑ ﺖﺳا
.
ﻢﻴﺣر ﻲﻤﻃﺎﻓ و ﺎﻴﻧ )
1391 ( ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﺎﺑ
ناﻮﻨﻋ
"
ﮋﻳو شزرا ﻂﺳاو ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ة
ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺪﻧﺮﺑ
ﺗ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺮﺑ ﺄ
ﻞﺘﻫ رد يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻖﻓﻮﻣ طﺎﺒﺗرا و ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﻴﺛ يﺎﻫ
ﺞﻨﭘ
ﺪﻬـﺸﻣ هرﺎﺘـﺳ
"
ﺶـﻘﻧ
ﮋﻳو شزرا ﻂﺳاو ة
ﺗ رد ﺪﻧﺮﺑ ﺄ يﺮﺘـﺸﻣ ﺎﺑ ﻖﻓﻮﻣ طﺎﺒﺗرا و ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﻴﺛ ار
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ زا
مﺮـﻧ راﺰـﻓا
ﻲﭘ . لا . يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ عﻮﻧ زا ﻪﻛ سا ﻪﺑ
ﻲـﻣ رﺎﻤﺷ دور
،
ﺪـﻧداد راﺮـﻗ ﻞـﻴﻠﺤﺗ درﻮـﻣ .
ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا زا ﻲﻛﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻖﻓﻮﻣ طﺎﺒﺗرا ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺮﺛا ﻖﻴﻘﺤﺗ
، ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻴﻏ ﺮﺛا زا نآ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮ ﺖﺳا
نﺎﺸﻧ و ﺪﻨﻫد ة ﮋـﻳو شزرا ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ة
ﺪـﻧﺮﺑ زا ﺮﻳﻮـﺼﺗ دﺎـﺠﻳا رد ﺪـﻧﺮﺑ
ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻨﻴﻣز رد ﺰﻴﻧ ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫ
1ﺪﻴﻤﺣ ) 2013 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، ﺎﺑ يا
ناﻮﻨﻋ
"
ﻨﻳﺰﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺔ
تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ
ﻪـﺑ ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو ﺮﺑ ﺔﻄـﺳاو
ﺖـﻴﻔﻴﻛ ،هﺎﮕـﺷوﺮﻓ ﺮﻳﻮـﺼﺗ كاردا
هﺪـﺷ
يﺮﺘـﺸﻣ ﺖﻳﺎـﺿر و :
ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ
ﺎﻫ ﺮﭙﻳ ﺖﻛرﺎﻣ
"ﺎﻫ ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ، كاردا ﺖﻴﻔﻴﻛ ،هﺎﮕﺷوﺮﻓ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻂﺳاو
رد يﺮﺘﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر و هﺪﺷ
نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ رد ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو و تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻦﻴﺑ دﻮﺟﻮﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﻣ
دزادﺮﭘ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻦـﻳا ي ﺶﻫوﮋـﭘ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ،
ﻨﻳﺰﻫ ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺔ
ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺮـﺑ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ كاردا
هﺪـﺷ و يﺮﺘـﺸﻣ ﺖﻳﺎـﺿر ،هﺎﮕـﺷوﺮﻓ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،
ﺒﺛا ار ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو تﺎ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
رﻮﻛﺎﺗ ﮓﻨﻴﺳ و2
)3
2012 ( رد ، ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
"
يرادﺎـﻓو و ﺖﻳﺎـﺿر ﻪـﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ
يﺮﺘﺸﻣ : ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺰﻛﺮﻣ ﺪﻨﻫ مدﺮﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻲﺸﻳارآ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد يا
"
ﺮﻳﻮـﺼﺗ ﻦﻴـﺑ طﺎـﺒﺗرا ،
ﻨﻴﻣز رد ار يرادﺎﻓو و ﺖﻳﺎﺿر ،ﺪﻧﺮﺑ ﺔ
ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﺐـﺨﺘﻨﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻚﻳ ﺪﻧﺮﺑ ﻲﺸﻳارآ تﻻﻮﺼﺤﻣ
راﺮﻗ هداد ﺪﻧا . رﺎﺑرد ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ة
ﻞﻣﺎـﺷ ﺪـﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺖﻳﺰﻣ ﺞﻨﭘ :
،ﻦﻳدﺎـﻤﻧ ،ﻲﻟﺎـﻣ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﻫﺎﻇ يﺎﻘﺗرا و ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺪﻧا
. ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ رد ﻪـﻛ ﺪـﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺳ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ ﺮﻫﺎﻇ يﺎﻘﺗرا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﻟﺎﻣ حﻼﻄﺻا
ﻪـﺑ ،ﺪﻧﻮـﺷ مﻮـﻬﻔﻣ ﺎـﺑ ﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ و ﺖـﺒﺜﻣ رﻮـﻃ
و ﺖﻳﺎﺿر ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﭻﻴﻫ ،ﺪﻧﺮﺑ ﻦﻳدﺎﻤﻧ و ﻲﺑﺮﺠﺗ حﻼﻄﺻا رد ﺖﻳﺰﻣ ود و ﺪﻧراد طﺎﺒﺗرا يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو
ﺪﻧراﺪﻧ يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو و ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ .
ﻪﻴﺿﺮﻓ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﺎﻫ
ﻞﻜﺷ هرﺎﻤﺷ 1 ، ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
نﺎﺸﻧ ار ﻲﻣ ﺪﻫد .
لﺪـﻣ ﻦـﻳا ﺮـﺑ
سﺎـﺳا
يﺮـﻈﻧ ﻲﻧﺎـﺒﻣ و
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﻻ و ﻲﻫ )4
2012 ( دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻦـﻳا رد و ﺎـﻬﻧآ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺪـﻣ رﺎـﺒﺘﻋا ﻪـﻛ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
، ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ لﺪﻣ شزاﺮﺑ يﺎﻫ
) لوﺪﺟ 2 ( ﺗ درﻮﻣ ﺄ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻴﻳ ﺖﺳا
. ﺗ لﺪﻣ ﻦﻳا ﺄ
ﺮﻴﺛ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ كرد
هﺪﺷ ) ﻲﻗﻼﺧا و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ (
، ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ كرد
هﺪﺷ
) يدﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ (
ﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو نﺎﺸﻧ ار ﺪﻧﺮﺑ
ﻲﻣ ﺪﻫد .
1. Farhina Hameed 2. Satendra Thakur 3. A. P. Singh 4. He and Lai
ﻞﻜﺷ 1 . ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ
قﻮﻓ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
ﻞﻜﺷ 1 ( ، ﻴﺿﺮﻓ ﻪ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺮﻳز حﺮﺷ
:
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ :
H1
: دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رﺎﺘﻓر زا دﺮﻓ كاردا .
H2
: ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا دﺮﻓ كاردا دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو ﺮﺑ
.
ﻲﻋﺮﻓ تﺎﻴﺿﺮﻓ
H3
: دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رﺎﺘﻓر زا دﺮﻓ كاردا .
H4
: دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رﺎﺘﻓر زا دﺮﻓ كاردا .
H5
: ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رﺎﺘﻓر زا دﺮﻓ كاردا دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ
.
H6
: دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رﺎﺘﻓر زا دﺮﻓ كاردا .
H7
: دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو ﺮﺑ ﺪﻧﺮﺑ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا دﺮﻓ كاردا .
H8
: دراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو ﺮﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا دﺮﻓ كاردا .
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻬـﺷ ﻚﻧﺎﺑ ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ نآ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ
ﻲﺳرﺮﺑ ار نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رد ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ، ﻲﻣ هدﺮﻤﺷ
ﺪـﻳد زا و دﻮـﺷ فﺪـﻫ
،
ﻮﻴـﺷ و يدﺮﺑرﺎـﻛ ة
ﺖﺳا ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ نآ مﺎﺠﻧا .
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ يرﺎﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ ﻴﻠﻛ ﺔ
نﺎﻬﻔـﺻا ﺮﻬـﺷ رد ﺮﻬـﺷ ﻚﻧﺎﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺪﻨﺘـﺴﻫ
. هد ﺮﻬـﺷ ﻚـﻧﺎﺑ
ﻪﻘﻄﻨﻣ دراد . ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﺴﺨﻧ ﮔ
ﻴ ﺮ ي ﻪﺷﻮﺧ ا ي
، ﻘﻄﻨﻣ ﺔ 3 ،ﺖـﺳا نﺎﻬﻔﺻا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻛ نآ
بﺎﺨﺘﻧا ﺷ ﺪ . اﻳ ﻦ اراد ﻪﻘﻄﻨﻣ ي
8 ﻪﺑ و هدﻮﺑ ﻪﺒﻌﺷ ﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ترﻮﺻ
ﻲ هرادا ﻲﻣ دﻮـﺷ . ا زا ـﻳ ﻦ 8 ﻪﺒﻌـﺷ
ﻳ ﻚ ﻪﻧﻮﻤﻧ 30 ﺎﺗ ﻲﻳ ﻪﺑ ﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻲ
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
) 581 / 0 ( د ، ر نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ 95
ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ دروآﺮﺑ يﺎﻄﺧ و ﺪﺻرد 1
/ 0 ﻪﻧﻮﻤﻧ هزاﺪﻧا ، ﺶﻴﺑﺎﻤﻛ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 130 ﻪﺑ ﺮﻔﻧ ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﻪﻧﻮﻤﻧ هزاﺪﻧا هرﺎﻤﺷ ﻪﻄﺑار زا
1 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪﻄﺑار 1 (
2 2
×
= d
S Z n
a
:n
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ
d؛ : دروآﺮﺑ ﺖﻗد
S؛ : ﺔﻴﻟوا دروآﺮﺑ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
؛ : ﺮﻇﺎـﻨﺘﻣ لﺎﻣﺮﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ راﺪﻘﻣ
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ
α ) - 1 ( 100 ﺖﺳا ﺪﺻرد .
ﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ :
ﻪﻄﺑار 2 (
130 67 1 129
0 581 0 96
1 2= ≅
×
= .
. . n .
ــﻠﺣﺮﻣ رد ﺔ ﻪــﻧﻮﻤﻧ سﺎــﺳا ﺮــﺑ مود يا
130 ،يﺮــﻔﻧ 130 ﺶــﺳﺮﭘ ﻪــﺑ ﻪــﻣﺎﻧ ﻲﻓدﺎــﺼﺗ ترﻮــﺻ
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ
ﻦـﻳا نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ داﺪـﻌﺗ ﺐـﺴﺣ ﺮﺑ و ﻢﺠﺣ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ هﺪﺷ 8
و ﻊـﻳزﻮﺗ ﺎـﻬﻧآ ﻦﻴـﺑ ﻪﺒﻌـﺷ
ﺟ ﻊﻤ يروآ ﺷ ﺪ .
ﺶـﺳﺮﭘ ،تﺎـﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ ﻲﻠﺻا راﺰﺑا ﻪـﻣﺎﻧ
ﺖـﺳا يا و ﻦﻴـﺸﻴﭘ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪـﻛ
ﻲﻣﻮﺑ نآ يزﺎﺳ سﺎﺳاﺮﺑ
ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺞﻨﭘ ﻒﻴﻃ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ تﺮﻜﻴﻟ يا
. ياﺮﺑ زا نﺎـﻨﻴﻤﻃا لﻮـﺼﺣ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳاور ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ اﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور شور ،ﻪﻣﺎﻧ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻪﻴﻟوا
هﺮﻬﺑ ﺎﺑ تاﺮﻈﻧ زا يﺮﻴﮔ 8
زﻮﺣ نﺎﮔﺮﺒﺧ و نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ،نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ زا ﺮﻔﻧ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ة
،نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲـﺳﺎﻨﺷ
فﺮﺼﻣ رﺎﺘﻓر و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ لاﺆﺳ داﺪﻌﺗ درﻮﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ
ﺎﻫ ﻮﺤﻧ ، ة لاﺆﺳ نﺎﻴﺑ ﺎـﻫ
ﺮﺧﺄـﺗ و مﺪـﻘﺗ ،
لاﺆﺳ ﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻒﻴﻃ و ﺎﻫ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ يﺮﮕﻧزﺎـﺑ درﻮـﻣ ،ﺦﺳﺎﭘ ي .
ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺪـﻨﭼ زا ﺲـﭘ ،ﺖـﻳﺎﻬﻧرد
ﻠﺣﺮﻣ ﻚﻳ مﺎﺠﻧا و يﺮﮕﻧزﺎﺑ ﺔ
،ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺶﺳﺮﭘ
ﻣﺎﻧ ﺔ ﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﻳﺎﻬﻧ .
ﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺔ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ شور زا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ .
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ راﺪﻘﻣ ةﺪـﺷ
ﻞـﻛ
ﻳا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦ
ﺶﻫوﮋﭘ
، 90 ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﺻرد ﻲﻣ
نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻫد
ة ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ يﻻﺎﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪـﻣﺎﻧ
ﺪﺷﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ .
ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺮﻳدﺎﻘﻣ
،يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،ﻲﺘﻛﺮﺷ ﺪﻧﺮﺑ يرادﺎﻓو و ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ
ﻪﺑ ﺒﻋ ﺐﻴﺗﺮﺗ زا ﺖﺳا ترﺎ :
82 / 0 ، 79 / 0 ، 83 / 0 ، 77 / 0 ، 76 / 0 ، 75 / 0 .
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ
مﺮﻧ زا راﺰﻓا
SPSS18 Amos 20 و
هدﺎﻔﺘﺳا ﺷ ﺪ . ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ياﺮﺑ ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﺎﻫ
ﺶﻫوﮋـﭘ لﺪـﻣ ﻲﻠﻛ شزاﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ و
، لﺪـﻣ زا يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ يزﺎـﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
لﺪﻣ رد يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ يزﺎﺳ
، ﻚﻳ زا ﻮـﺳ و ﺶﻫوﮋـﭘ هداد قﺎـﺒﻄﻧا ناﺰـﻴﻣ
زا و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ شزاﺮﺑ زا ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ يﻮﺳ
يرادﺎﻨﻌﻣ ،ﺮﮕﻳد
نﻮـﻣزآ ﻪﺘﻓﺎﻳ شزاﺮﺑ لﺪﻣ ﻦﻳا رد ﻂﺑاور ﻲـﻣ
دﻮـﺷ . ﺺﺧﺎـﺷ ﺎـﻫ
ﻞﻣﺎـﺷ لﺪـﻣ ﺐـﺳﺎﻨﻣ شزاﺮـﺑ ي :
/df
،Cmin RMSEA GFI ،
AGFI ،
CFI ،
IFI ، ﺖﺳا .
ﺺﺧﺎـﺷ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ـﻫ
ﺎ زا ﻲﻟﺪـﻣ ،
ﻪﻛ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ شزاﺮﺑ يدازآ ﻪـﺟرد ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧCmin
df) ( زا ﺮـﺘﻤﻛ 3 راﺪـﻘﻣ ،ﺪـﺷﺎﺑ
RMSEA
زا ﺮﺘﻤﻛ 10 راﺪﻘﻣ ،ﺪﺻرد ،GFI
،AGFI
وCFI
زا ﺮﺘﺸﻴﺑIFI
90 ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺻرد )
ﻲﻳﺎﺿر
،نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺎﺑآ ﺖﻟود 1391
: 98 ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻓﺎﻄﻋ ؛ 1391
: 144 ( .
ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ﺶﻫوﮋﭘ
ياﺮﺑ ﺺﺨﺸﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻜﻨﻳا ندﺮﻛ ﺎﻫ
لﺪﻣ ياﺮﺑ هزاﺪﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ي لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ يﺮﻴﮔ
،ﺪﻨﺘـﺴﻫ
لﺪﻣ مﺎﻤﺗ ﺪﻳﺎﺑ اﺪﺘﺑا ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ي ﻢﻴـﻫد راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ار يﺮﻴﮔ .
ﻦﻴـﻨﭼ ذﺎـﺨﺗا يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ
ﻲﺷور
، اﺪﺘﺑا ﺖﻔﻫ هزاﺪﻧا لﺪﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻛ يﺮﻴﮔ
ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺑ ، ﻪ راﺮـﻗ نﻮـﻣزآ درﻮـﻣ اﺰﺠﻣ رﻮﻃ
ﺘﻓﺮﮔ ﺪﻨ . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ لﺪﻣ ياﺮﺑ شزاﺮﺑ ﻲﻠﻛ ي ﺎﻫ
هزاﺪﻧا ي لوﺪﺟ رد يﺮﻴﮔ هرﺎﻤﺷ
1 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ 1 . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ هزاﺪﻧا يﺎﻫﻮﮕﻟا شزاﺮﺑ ﻲﻠﻛ ي يﺮﻴﮔ
ﺺﺧﺎﺷ مﺎﻧ
ﺮﻴﻐﺘﻣ Cmin/df
GFI AGFI
CFI IFI
RMSEA
ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
1.72 0.96
0.92 0.97
0.91 0.006
ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
2.14 0.94
0.93 0.91
0.95 0.004
ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
2.14 0.93
0.96 0.91
0.94 0.016
ﺪﻧﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ 2.52
0.94 0.97
0.93 0.94
0.024
يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ
1.76 0.92
0.94 0.93
0.92 0.004
ﻦﻳدﺎﻤﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ
2.65 0.92
0.96 0.94
0.92 0.007
ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ يرادﺎﻓو 1.88
0.96 0.92
0.95 0.92
0.031
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ شزاﺮﺑ
<3 90
>% 90
>% 90
>% 90
>% 10
<%
لوﺪﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هرﺎﻤﺷ
1
، ﻲﻣ هزاﺪـﻧا يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ شزاﺮـﺑ زا يﺮـﻴﮔ
ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ .
ﻪﺑ نﺎﻴﺑ ﺮﮕﻳد
، ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﻠﻛ ي ﻲﻣ
هداد ﻪـﻛ ﺪـﻨﻫد ﺎـﻫ
ﻪـﺑ زا ﻲﺑﻮـﺧ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﻫﻮﮕﻟا ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ . زا ﺲﭘ ﻮﮕﻟا ﺪﻴﻳﺄﺗ و ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
ي هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ياﺮﺑ مود مﺎﮔ رد ،لوا مﺎﮔ رد
ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﺎﻫ
لﺪـﻣ زا
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎـﻌﻣ يزﺎـﺳ .
لوﺪـﺟ رد هرﺎﻤـﺷ
2
ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ شزاﺮﺑ ﻲﻠﻛ ي .
لوﺪﺟ 2 . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ شزاﺮﺑ ﻲﻠﻛ ي
ﺺﺧﺎﺷ مﺎﻧ Cmin/df
GFI AGFI
CFI IFI
RMSEA
ﻲﻳﺎﻬﻧ لﺪﻣ 11
/ 1 99 / 0 94 / 0 99 / 0 99 / 0 030 / 0
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ شزاﺮﺑ
<3 90
>% 90
>% 90
>% 90
>% 10
<%
ﻻﺎﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻣ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ ﺎﻫ
ﻲـﻠﻛ ي
، بﻮـﺧ شزاﺮـﺑ زا نﺎـﺸﻧ
هداد ﻂﺳﻮﺗ ﻮﮕﻟا ﺎﻫ
دراد . ﻪﺑ ﻪﺘﻔﮔ
،ﺮﮕﻳد يا هداد
ﺎﻫ ﻊﻤﺟ ي ﻪﺑ هﺪﺷ يروآ ﺖـﻳﺎﻤﺣ درﻮـﻣ ار ﻮـﮕﻟا ﻲﺑﻮﺧ
راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ يﻮﮕﻟا
، ﻪﺑ ﻞﻜﺷ رد ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر ﺐﻳاﺮﺿ هاﺮﻤﻫ هرﺎﻤـﺷ يﺎﻫ
3 و 4
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
ﻞﻜﺷ 3 . ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻠﺻا ﻪﻴﺿﺮﻓ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ يﻮﮕﻟا
