ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺶﻧاد ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ) تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ و ﻲﻧﺎﺳر عﻼﻃا و يراﺪﺑﺎﺘﻛ مﻮﻠﻋ (
لﺎﺳ مﻮﺳ هرﺎﻤﺷ ، ) 12 ( رﺎﻬﺑ
1390
ﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا ة
سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
1لﺎﺳ رد يﺎﻫ
2007 و 2008
ﻲﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ ﺎﺿﺮﻟاﺪﺒﻋ ﺮﺘﻛد
2
يﺪﻤﺤﻣﻼﻣ ﻲﻠﻗﺮﻔﻌﺟ
3
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ : ﻢﻬﻣ لﺎﺳ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ ﻦﻳﺮﺗ 2007
و
2008 رد ، ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ،سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ
» كراﺪﻣ عﻮﻨﺗ
« ،
» نﺎﺑز
« ،
» هوﺮﮔ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
« ،
» هﺪﻨﻨﻛﺮﺸﺘﻨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ «
و
» هﺎﮕﻳﺎﭘ نآ رد ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ تﺎﻳﺮﺸﻧ «
ﺖﺳا .
شور ﻲﺳﺎﻨﺷ : شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ يدﺎﻨﺘﺳا ﻞﻴﻠﺤﺗ و يدﺎﻨﺳا يﺎﻫ
. ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
،ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو
ﻞﻤﻋ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ شور زا
ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﻪﺘﻓﺎﻳ لﺎﺳ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ 2008
لﺎﺳ زا ﺶﻴﺑ 2007
ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ لﺎﺳ ﻦﻳا ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ 62
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﺷر ﺪﺻرد د
ﺪﻫ . ﻪﺑ
عﻮﻨﺗ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﻤﻫ
» كراﺪﻣ عاﻮﻧا «
و
»
ِنﺎﺑز « ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ يزﺎﺳ
ﻲﻃ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ
لﺎﺳ يﺎﻫ 2007 و 2008 ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور هراﻮﻤﻫ ، .
هزﻮﺣ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
» ﻪﺘﺷرﺪﻨﭼ ﻲﻤﻴﺷ ﺮﻳﺎﺳ و يا
هزﻮﺣ ﻲﻤﻴﺷ يﺎﻫ
« ،
» يدﺮﺑرﺎﻛ تﺎﻴﺿﺎﻳر
« ،
» يزﺎﺳوراد و ﻲﺳﺎﻨﺷوراد
« ،
» ﻋ ﻲﻳاﺬﻏ يروﺎّﻨﻓ و مﻮﻠ
« ،
» ﻲﻜﺷﺰﭙﻣاد
« ،
» ﻲﻨﺒﻟ و ﻲﻣاد مﻮﻠﻋ ،يزروﺎﺸﻛ «
و
» ﻲﻄﻴﺤﻣ مﻮﻠﻋ
« هوﺮﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا ، زا ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ يزﺎﺳ
هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ار ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﺪﻧا
.
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ :
ﺔﻳﺮﺷ INTERNATIONAL JOURNAL OF ENVIRONMENTAL SCIENCE AND
TECHNOLOGY ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
» ناﺮﻬﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
« هﺎﮕﺸﻧاد ﺔﻳﺮﺸﻧ ﺎﻬﻨﺗ ،
ﺐﻳﺮﻗ رﺎﺸﺘﻧا و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻼﺳا دازآ 61
/ 0 تاﺪﻴﻟﻮﺗ زا ﺪﺻرد
رود ﻲﻃ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد هﺪﻬﻋﺮﺑ هﺎﮕﻳﺎﭘ نآ رد ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺔﻟﺎﺳ هد ة
.
هژاوﺪﻴﻠﻛ
:
ﺎﻫﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
، ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ
، سﻮﭘﻮﻜﺳا
، ﻢﻠﻋ ﻲﺠﻨﺳ
ﻣ ﻪﻣﺪﻘ ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ
لﺎﺳ ﻲﻃ رد ،رﻮﺸﻛ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺷر زا ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا رد
ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ و ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ .
رد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو يﺮﻴﺜﻛ داﺪﻌﺗ ندﻮﺑ اراد ﺎﺑ ،هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳا
دراد رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﻮﺠﺸﻧاد و ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ﻮﻀﻋ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ داﺪﻌﺗ ،ناﺮﻳا زا جرﺎﺧ رد ﻲﺘﺣ و رﻮﺸﻛ ﺮﺳاﺮﺳ .
ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
1Scopus
ﻴﻫ ﻮﻀﻋ2
ﺎ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ت [email protected]
عﻼﻃا و يراﺪﺑﺎﺘﻛ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ3
سﻮﻟﺎﭼ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺳر
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد داﺪﻌﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ يﺎﻀﻋا داﺪﻌﺗ ﻲﻣ ،هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻫ ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻴﻤﻛ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ نآ ةﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﺸﺘﻧا رد هﮋﻳﻮﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ﺔﺻﺮﻋ رد ﺰﻴﻧ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻛ دور
ﻦﻴﺑ تﺎﻳﺮﺸﻧ رد نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ مﺎﮔ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷادﺮﺑ يﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫ .
نآ زا ﺘﻧا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺮﺒﺘﻌﻣ تﺎﻳﺮﺸﻧ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻚﻳ ﺞﻳﺎﺘﻧ رﺎﺸ
ﻦﻴﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ زا اﺬﻟ ،ﺖﺳا ﻪﻳﺮﺸﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا راﻮﺷد ﺪﻨﻳاﺮﻓ زا راﺬﮔ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ يﺎﻫ
ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ تﺎﻳﺮﺸﻧ رد ﻪﻳﺎﻤﻧ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻦﻴﺑ يﺎﻫ ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻤﻠﻋ ﻲﺑﺎﻳزرا يﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد
دﺎﻳ ﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ،نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد
» ﺮﻳوﺰﻟا ﺔﺴﺳﺆﻣ «1
هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻦﺘﺷاد رﺎﻴﺘﺧا رد ﺎﺑ
ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ، سﻮﭘﻮﻜﺳا ﺮﺒﺘﻌﻣ يدﺎﻨﺘﺳا ﻊﺟﺮﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻢﻠﻋ ةزﻮﺣ نﺎﻘﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺖﻴﻌﺿو دروآﺮﺑ رد ﻲﺠﻨﺳ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ دور
.
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻟﺄﺴﻣ
،دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻫاﻮﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﭼﺮﮔ لﺎﺳ ﻲﻃ رد
نﺎﻣزﺎﺳ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺪﺷر بﺎﺘﺷ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ناﺮﻳا يﺎﻫ
هدﻮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد )
،ﻲﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ 1387
ج ، . 5 ص ، . 101 - 150 ( ،ﺪﻧور ﻦﻳا نﺪﻴﺸﺨﺑ راﺮﻤﺘﺳا ﺎﻣا ،
ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و مزﻻ يﺎﻫ
يﺰﻳر ﺖﺳا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ .
ﺑ ﻲ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ،ﺪﻳدﺮﺗ ﺮﻴﺑاﺪﺗ ذﺎﺨﺗا و ﺪﻣآرﺎﻛ يﺰﻳر
ﻪﻳﺎﻤﻧ رد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻦﻳا ﺖﻴﻌﺿو ﻊﻣﺎﺟ و ﻖﻴﻗد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺐﺴﻛ مﺰﻠﺘﺴﻣ لوا ﺔﻠﻫو رد ﺰﻴﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا .
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
» ﻪﻳﺎﻤﻧ رد هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻫ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻦﻴﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫ
ﻲﻠﻠﻤﻟا
« ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ، ﻢﻬﻣ زا
ﻦﻳﺮﺗ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﺗر و يروﺎّﻨﻓ و ﻢﻠﻋ ﻲﺑﺎﻳزرا يﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد يﺪﻨﺑ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﺎﻫ )
ﻦﺴﺣ ؛ﻲﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ ،يﺪﻤﺤﻣرﻮﻧ ؛هداز
1388 ص ، . 81 -
162 ( ﻲﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻖﻴﻗد و هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ، ﻢﻴﺳﺮﺗ يﻮﺳ ﻪﺑ ار ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو ناﺮﻳﺪﻣ و ناراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﺷور يﺎﻫﺮﻴﺴﻣ ﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺗ
ﺪﻨﻛ ﺖﻳاﺪﻫ ﻒﻌﺿ طﺎﻘﻧ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻊﻔﺗﺮﻣ و تﻮﻗ طﺎﻘﻧ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﻦﻴ .
سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد زا ﻪﻛ2
ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ ﺮﻳوﺰﻟا ﺔﺴﺳﺆﻣ يﻮﺳ هﺎﮕﻳﺎﭘ زا ﻲﻜﻳ ،دﻮﺷ
ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
ﻢﻠﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،نﺎﻬﺟ ﺮﺒﺘﻌﻣ تﺎﻳﺮﺸﻧ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺨﺑ نداد راﺮﻗ ﻲﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﺠﻨﺳ
دﺮﻴﮔ . نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﻢﻠﻋ نﺎﻣزﺎﺳ زا ﻲﺧﺮﺑ ،ﻲﺠﻨﺳ ﻪﻧﺎﺨﺗرازو و ﺎﻫ
و ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ يﺎﻀﻋا ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ،تروﺮﺿ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻛ ناﺮﻳا يﺎﻫ
ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار دﻮﺧ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هداد راﺮﻗ دﻮﺧ رﺎﻛ رﻮﺘﺳد رد ار هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ؛ﺪﻧا ﻢﻫ ﻪﻛ يا
رد نﻮﻨﻛا
ﻦﻴﺋآ ﺎﻧ ﻪﻣ ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ يﺎﻀﻋا ءﺎﻘﺗرا يﺎﻫ
"
ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو
"
" و يروﺎّﻨﻓ و تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ،مﻮﻠﻋ ترازو
"
نآ زا ،
ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻳ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ .
رد ،نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
» يزروﺎﺸﻛ دﺎﻬﺟ ترازو «
نﺎﻣزﺎﺳ زا ﺮﮕﻳد يرﺎﻴﺴﺑ و ﺰﻴﻧ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ و داﺮﻓا ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ زا ،هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻦﻳا رد )
ﻦﻴﺋآ يﺎﻀﻋا ﺔﺒﺗﺮﻣ ءﺎﻘﺗرا ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﺴﺳﺆﻣ و ﺎﻬﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ،يروﺎﻨﻓ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ يﺎﻫ
1387 ﻦﻴﺋآ ؛ و ﺎﻬﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ يﺎﻀﻋا ءﺎﻘﺗرا ﻪﻣﺎﻧ
،ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﻲﺸﻫوﮋﭘ و ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ تﺎﺴﺳﺆﻣ 1387
.(
ﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳا ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا و هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻦﻳا رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ ،ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺟ
ﻲﻣ ،هﺎﮕﺸﻧاد نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﻦﻴﺑ رد ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ زا ﻲﻨﺷور ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
نآ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻫ
نآ ﺮﺘﻬﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎﻜﻣا و ﺪﻫد ﻪﺋارا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺑ ار ﺎﻫ
دزﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد نآ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناﺮﻳﺪﻣ و ناﺰﻳر .
ﻦﻳا زا يدراﻮﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺪﺷر و ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻛ ﻞﻴﺒﻗ ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ؛ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ يﺎﻫ
ﻲﻠﻠﻤﻟا
هﺎﮕﺸﻧاد هزﻮﺣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ نﺎﺑز ،ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﭼ زا كراﺪﻣ عاﻮﻧا و ﺎﻫ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺖﻴﻌﺿو و ؛ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ؛ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﮕﻧا
هدروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻢﻠﻋ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ،دراﻮﻣ ﺮﺜﻛا رد ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﻓﺮﻃ زا ﻲﻣ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻲﺠﻨﺳ
هﺎﮔﺪﻳد ﺪﻧاﻮﺗ ﻦﺷور
يﺮﺗ ار
ﺪﻫد راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ لﺎﺳ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ رد ار ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺋارا .
ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ،ور ﻦﻳا زا يزﺎﺳ
ﻦﻳا ةﺪﺷ
هﺎﮕﺸﻧاد ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ يﺎﻬﻟﺎﺳ ﻦﻳﺮﺧآ رد ﺎﻫ لﺎﺳ ﻲﻨﻌﻳ ،3
يﺎﻫ 2007 و 2008 ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ دﺮﻴﮔ
.
1 Elsevier
2 Scopus
لﺎﺳ لوا ﻪﻤﻴﻧ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا3
1388 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ .
85
ﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ،ور ﻦﻳا زا ﻪﺘﻓﺎﻳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎ
دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺪﺷر ﺪﻧور و ﺖﻴﻌﺿو ،رﻮﻛﺬﻣ هﺎﮕﻳﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ يﺎﻫ
هزﻮﺣ ،نﺎﺑز عﻮﻧ ،كرﺪﻣ عﻮﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ،ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ يﺎﻫ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﺲﭙﺳ و دﺮﻴﮔ
هﺎﮕﻳﺎﭘ نآ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد تﺎﻳﺮﺸﻧ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
دﻮﺷ .
هداد يروآدﺮﮔ و ﻮﺠﺘﺴﺟ ةﻮﺤﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ شور ﺎﻫ
هداد زا ﻲﻤﻈﻋا ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ
يدﺎﻨﺘﺳا
» سﻮﭘﻮﻜﺳا «
ﻪﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ و هﺪﻣآ ﺖﺳد
» يﺪﻨﺳ شور «
ﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺑﺎﻳزرا ﻚﻴ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ شور زا ،ﺎﻫ
.
ّﻃا
،شراﺰﮔ ﻦﻳا تﺎﻋﻼ رد
ﻦﻤﻬﺑ هﺎﻣ 1388 ﺔﻳرﻮﻓ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ، 2010
، هﺎﮕﻳﺎﭘ زا سﻮﭘﻮﻜﺳا ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
مﺮﻧ ﻪﺑ دورو زا ﺲﭘ و راﺰﻓا
Excel ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
ﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻓ . ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ رد ياراد ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻫﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺪﺷر
1 هدﻮﺑ ﻲﻤﻠﻋ كرﺪﻣ ناﻮﻨﻋ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻧا
ﺖﺳا . هدﻮﺒﻧ ﻲﻤﻠﻋ كرﺪﻣ ﭻﻴﻫ ياراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻫﺎﮕﺸﻧاد ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻂﺧ ﺖﻣﻼﻋ زا نآ يﺎﺟ ﻪﺑ و هﺪﺸﻧ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺪﻧا
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﺮﻴﺗ .
زا رﻮﻈﻨﻣ كراﺪﻣ
ﻲﻤﻠﻋ ﻤﻧ ﻪﻳﺎ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ يزﺎﺳ رد
لﺎﺳ ﻲﻃ يﺎﻫ 2007 ﺎﺗ 2008 رد
هﺎﮕﻳﺎﭘ
،سﻮﭘﻮﻜﺳا ﻲﻣﺎﻤﺗ زا ترﺎﺒﻋ
كراﺪﻣ ﺖﺳا ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد رد ﻪﻛ
،لﺎﺳ ود نآ ﻲﻃ سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻪﺑ
دراو هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﻪﺘﺳد ياﺮﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻘﺒﻃ شور زا ،ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﻋﻮﺿﻮﻣ يﺪﻨﺑ
ﺳا سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺪﻨﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘ
.
هﺎﮕﻳﺎﭘ رد
،ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻞﻛ يﻮﺠﺘﺴﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ سﻮﭘﻮﻜﺳا زا
ﻮﺠﺘﺴﺟ Islamic Azad ي
University of Iran ﺪﻠﻴﻓ ﺮﻳز رد
affiliation لﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻳدوﺪﺤﻣ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ و
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ .
ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
مﺎﻧ يﻮﺠﺘﺴﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو
ترﺎﺒﻋ يﻮﺠﺘﺴﺟ ﻖﻳﺮﻃ زا ،اﺰﺠﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲ Islamic Azad
University of (branch name) ﺪﻠﻴﻓ ﺮﻳز رد
"
affiliation
"
ﺎﺑ و ا لﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻳدوﺪﺤﻣ لﺎﻤﻋ يﺎﻫ
ﻞﻤﻋ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ
ﺪﺷ . ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﺎﻧ شرﺎﮕﻧ رد ،ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
دﻮﺧ يﺎﻫ ﻲﺘﺳﺪﻜﻳ ﻞﺻا
ﺖﻳﺎﻋر ار
ﻞﻜﺷ مﺎﻤﺗ يﻮﺠﺘﺴﺟ رﺎﭼﺎﻧ ﻪﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻜﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺮﻳز رد ﻪﻛ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو مﺎﻧ شرﺎﮕﻧ يﺎﻫ
هﺪﺷ جرد ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رﺎﻛ رﻮﺘﺳد رد ﺖﺳا .
لاﺆﺳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺦﺳﺎﭘ يﺎﺘﺳار رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا لاﺆﺳ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮔ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺮﻳز يﺎﻫ :
ﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ- لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ةﺪﺷ ﻪﻳ
يﺎﻫ 2007 و 2008 زا ،
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺪﺷر ﺪﻧور ﻪﭼ
لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ عاﻮﻧا- يﺎﻫ
2007 و 2008
؟ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻬﻣاﺪﻛ
ا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ - لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳ
يﺎﻫ 2007 و 2008 ﻲﻧﺎﺑز ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﭼ زا
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ- يﺎﻫ
2007 و 2008 ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﭼ زا
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ اﺮﻗ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪﺣاو ماﺪﻛ ﻢﻬﺳ- لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد دﻮﺧ تﺎﻳﺮﺸﻧ نداد ر
يﺎﻫ
2007 و 2008
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رﺪﻘﭼ
ﻢﻬﻣ- لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ةﺪﻨﻨﻛﺮﺸﺘﻨﻣ تﺎﻳﺮﺸﻧ ﻦﻳﺮﺗ يﺎﻫ
2007 و
2008
؟ﺪﻨﻣاﺪﻛ ﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد كراﺪﻣ رﺎﺸﺘﻧا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻢﻬﺳ- لﺎﺳ ﻲﻃ رد سﻮﭘﻮﻜ
يﺎﻫ 2007 و 2008
؟ ﺖﺳا رﺪﻘﭼ
؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد تﺎﻳﺮﺸﻧ هﺎﮕﻳﺎﺟ-
لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ- يﺎﻫ
2007 و 2008 يدﺎﻨﺘﺳا ﺖﻴﻌﺿو ﻪﭼ زا
هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ؟ﺪﻧا
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ نﻮﻨﻛﺎﺗ ،ناﺮﻳا زا جرﺎﺧ رد ﻪﭼ و ﻞﺧاد رد ﻪﭼ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪﻳﺎﻤﻧ هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ يزﺎﺳ يدﺎﻨﺘﺳا
سﻮﭘﻮﻜﺳا ﺖﺳا هﺪﻴﺳﺮﻧ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ دزادﺮﭙﺑ
. ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺎﻣا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﺳرﺮﺑ هزﻮﺣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ آ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ ار هﺪﺷ ﻪﺋارا رﺎﺛ داد راﺮﻗ هﺪﻤﻋ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ناﻮﺗ
: ،ﺖﺴﺨﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺎﻳ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻴﻫ يﺎﻀﻋا ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣ صﺎﺧ تﺎﺴﺳﻮﻣ و ﺎﻫ
ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﻧزادﺮﭘ
ﻪﺘﺳد ﻪﺑ
،نﺎﺑز ،كراﺪﻣ عاﻮﻧا ،سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ يﺪﻨﺑ هدﺮﻛ هﺪﻨﺴﺑ نآ ﺮﻴﻈﻧ و ﺮﺸﻧ ﻞﺤﻣ
ﺪﻧا . ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺶﻫوﮋﭘ زا عﻮﻧ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ .
ﺶﻫوﮋﭘ مود هوﺮﮔ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ و ﻢﻠﻋ ﻪﭽﺨﻳرﺎﺗ و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ ﺰﻴﻧ ﺖﺳد ﻦﻳا زا يﺎﻫ .
ﻪﺘﺳد
مﻮﺳ ﻲﻣﺮﺑ رد ار ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻫد ﻞﻳاوا زا ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ
80 لﺎﺳ رد و ﻪﺘﺷاﺬﮔ دﻮﺟو ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ ﺎﭘ ناﺮﻳا رد ﺪﻣﺎﺴﺑ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﻳ صﺎﺧ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا عﻮﻧ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ يا
ﻲﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد و ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺋارا ﺎﻬﻧآ ﻒﻌﺿ و تﻮﻗ طﺎﻘﻧ ﺪﻨﻫد
. ﻦﻳا زا درﻮﻣ ﺪﻨﭼ زﺎﺠﻳا ﺖﻳﺎﻋر ﺖﻬﺟ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣ هدروآ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ دﻮﺷ
.
يﻮﺿر ) 1379 ( نﺎﻳﺎﭘ رد ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ءﺎﻀﻋا ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ دﻮﺧ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ
لﺎﺳ رد ار سرﺪﻣ يﺎﻫ
1372 - 1377 ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻲ
. ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يو ﻖﻴﻘﺤﺗ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻪﻛ ﺪﻫد
يﺮﺘﻛد ﻊﻄﻘﻣ رد 432
هدﺮﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ كرﺪﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻳا زا ﻪﻛ ﺪﻧا
38 / 17 % ،بﺎﺘﻛ ﺐﻟﺎﻗ رد 67
/ 48 % ،ﻲﻠﺧاد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد 15
/ 6 % رد
و ﻲﺟرﺎﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺐﻟﺎﻗ 85
/ 20 % ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻠﺧاد ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ ﺐﻟﺎﻗ رد .
ﺷرﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ رد ﺪﻴﺗﺎﺳا ،ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨ
41 / 10 % ﺪﻴﻟﻮﺗ كراﺪﻣ
،بﺎﺘﻛ ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ 83
/ 45 % ،ﻲﻠﺧاد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد 81
/ 20 % و ﻲﺟرﺎﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد 34
/ 33 % ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ .
يﺎﻬﻟﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ 76
و 77 لﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و هدﻮﺑ 72
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
لﻮﻃ رد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﻟﺎﺳ ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺪﺷر زا
.
ﻲﻧاﺪﻫاز ﺪﻫاز )
1379 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد
"
ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ و زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ءﺎﻀﻋا :
ﻲﻤﻛ ﻲﺳرﺮﺑ
يﺎﻬﻟﺎﺳ 78 -
"1369 ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ءﺎﻀﻋا ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد رد دﻮﺧ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ﺐﻟﺎﻗ رد
زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد هرود ﻚﻳ رد
10 ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻟﺎﺳ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ار تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ و يزروﺎﺸﻛ 20
/ 21 و 14 / 20 ﺎﺑ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻌﻨﺻ هﺪﻜﺸﻧاد ار هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﺻرد 18
/ 3
ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﺪﺻرد .
لﺎﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ 1375
ﺎﺑ 87 / 14 لﺎﺳ رد تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﺻرد 1369
ﺎﺑ 44 / 5
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد .
عﻮﻤﺠﻣ زا 3958
هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ و بﺎﺘﻛ 2777
) 70 (%
و ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ 1181
) 30 (%
نﺎﺑز ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻴﺗﻻ .
هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻬﺑﺎﺘﻛ و تﻻﺎﻘﻣ عﻮﻤﺠﻣ زا 3449
ﻲﻨﻌﻳ ناﻮﻨﻋ 87
% و ﻒﻴﻟﺄﺗ ار 509
ناﻮﻨﻋ ﻲﻨﻌﻳ 13 % ﻪﻤﺟﺮﺗ ار
ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ .
عﻮﻤﺠﻣ زا 1595
هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ 99
/ 57 و ﻲﻠﺧاد تﻼﺠﻣ رد ﺎﻬﻧآ زا ﺪﺻرد 42
رد ﺎﻬﻧآ زا ﺪﺻرد
هﺪﻴﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﻲﺟرﺎﺧ تﻼﺠﻣ ﺪﻧا
. تﻻﺎﻘﻣ 61 نﺎﻳﺎﭘ ،ﺪﺻرد ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﻫ 34 بﺎﺘﻛ و ﺪﺻرد 5
صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار تاﺪﻴﻟﻮﺗ زا ﺪﺻرد
هداد ﺪﻧا . رﻮﭙﺳﺎﺒﻋ ) 1381 ( نﺎﻳﺎﭘ رد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ
"
ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ءﺎﻀﻋا ﻂﺳﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ
يﺎﻬﻟﺎﺳ رد نﻼﻴﮔ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد 79
-
"1375 ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ 215
يروآدﺮﮔ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ار ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ﻮﻀﻋ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ و هدﺮﻛ .
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد هﺎﮕﺸﻧاد نآ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻛ
1548 درﻮﻣ
رﺎﻣآ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﻳا زا ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ )
592 درﻮﻣ ( نﺎﻳﺎﭘ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار و ﺖﻳاﺪﻫ ﻪﺑ بﺎﺘﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ رﺎﻣآ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻪﻣﺎﻧ
) 72 درﻮﻣ (
دراد ﻖﻠﻌﺗ .
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸﻧاد 1439
ﺰﻧا يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد و لوا ﻪﺒﺗر ياراد كرﺪﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻟ
3 ار ﺮﺧآ ﻪﺒﺗر كرﺪﻣ
87
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺖﻗو دﻮﺒﻤﻛ ﻲﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ و ﺮﻴﮔ ﺎﭘ و ﺖﺳد تارﺮﻘﻣ يرادا ﻞﻣﺎﻋ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
نآ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻬﺘﻴﻟﺎﻌﻓ رد هﺪﻧرادزﺎﺑ ﻲﻠﺻا ﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
يﻮﺳﻮﻣ ) 1383 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد
» ﻪﺒﺗر رد ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺪﻨﺑ 50
لوا رﻮﺸﻛ نﺎﻬﺟ
« ﻪﺒﻧر 50 زا لوا رﻮﺸﻛ 150
رﻮﺸﻛ
ﻪﻳﺎﻤﻧ نﺎﻴﻣ زا ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺴﺳﻮﻣ رد هﺪﺷ 227
لﺎﺳ رد ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ار نﺎﻬﺟ رﻮﺸﻛ 2003
و تﻻﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ سﺎﺳاﺮﺑ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ تادﺎﻨﺘﺳا ﻞﻛ داﺪﻌﺗ .
درﻮﻣ ار رﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺮﺑ ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻖﻠﻄﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺒﺗر هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
ﻣ ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘ .
،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﻣادا رد ﻪﺒﺗر لﺎﺳ نآ رد ﻪﻛ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻴﻌﺿو
42 دﻮﺑ هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﺖﻓﺮﻌﻣ و هرﺎﺼﻋ )
1384 ( هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﻲﻧاﺮﻳا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ رﻮﻀﺣ و ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد
ﺳ رد ﻦﻳﻻﺪﻣ لﺎ
يﺎﻫ 1976 - 2003 ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ .
،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد 2695
ﻪﻛ نﺎﻴﻧاﺮﻳا رﺎﺛآ زا كرﺪﻣ 9373
ﺶﻘﻧ ﺎﻬﻧآ رد هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﻨﺘﺷاد .
ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻄﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﻫوﺮﮔ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ 4
/ 3 دﻮﺑ ﺮﻔﻧ
ﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ و لوا يﺎﻫ ﻪﺒﺗر ياراد ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد و زاﺮﻴﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠ
هدﻮﺑ مﻮﺳ ﺎﺗ ﺪﻧا
. ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ و ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ار يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺪﺷر ﻖﻘﺤﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
رد ﻲﻧاﺮﻳا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻪﻫد ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ .
دﺮﻓ يدﺎﻤﺘﻋا و يﺮﻳزو ؛يﺪﻤﺤﻣرﻮﻧ ؛ﻲﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ )
1386 ﻒﻟا ( د ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ر
» ،ناﺮﻳا ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا
لﺎﺳ رد ﺮﺼﻣ و ﻪﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ
2005 و 2006 « يﺪﻤﺤﻣرﻮﻧ و ﻲﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ و )
1386 ب ( ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻴﻤﻫ رد ﻪﻛ ﻲﺑﺎﺘﻛ رد
ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ هدﻮﻤﻧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺴﺳﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻣآ و ﺎﻫ
رﻮﻛﺬﻣ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ . ﻪﺘﻓﺎﻳ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ رﻮﺸﻛ ،نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ ﻦﻳا يﺎﻫ هﺎﮕﻳﺎﭘ رد هﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ يﺎﻫ
ﺔﺴﺳﺆﻣ يدﺎﻨﺘﺳا يﺎﻫ
ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺖﺴﺨﻧ مﺎﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ،ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا .
ﻦﺴﺣ ؛ﻲﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يﺪﻤﺤﻣرﻮﻧ ؛هداز
) 1387 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺧ ﺮﮕﻳد بﺎﺘﻛ رد
» ناﺮﻳا ﺶﻧاد ﺔﻋﺎﺷا ﺮﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ
نﺎﻬﺟ رد « ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ار نﺎﻬﺟ و ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ داﺪﻌﺗ ،ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﺠﻨﺳ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﺳ ﺮﻫ رد ﻪﭼﺮﮔ نﺎﻣزﺎﺳ ،نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ ﻦﻳا ةرﺎﺷا درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻠﻋ كراﺪﻣ داﺪﻌﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻫ ﻪﺒﺗر ﻲﻤ
و هﺪﺷ يﺪﻨﺑ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻚﺗ ﻚﺗ ﺎﺑ ﻞﻛ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻛ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻣا ،ﺪﻧا
ﻞﺑﺎﻗ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
ﻪﺒﺗر زا ،دﻮﺒﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ نآ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و يﺪﻨﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ و ﺎﻫ ﺪﺷ يراددﻮﺧ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
.
هداﺰﻴﻠﻋ ) 1387 ( نﺎﻳﺎﭘ رد ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ درﻮﻣ ار زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ءﺎﻀﻋا ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ دﻮﺧ ﺪﺷرا ﻲ
داد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ار هﺎﮕﺸﻧاد نآ ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺒﺗﺮﻣ و ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺐﻴﻛﺮﺗ ،ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد و داد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
عﻮﻤﺠﻣ زا ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ 5655
ﺄﻴﻫ ءﺎﻀﻋا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ كرﺪﻣ داﺪﻌﺗ ،هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳا ﻲﻤﻠﻋ ت
4318 ،ﻪﻟﺎﻘﻣ درﻮﻣ
738 نﺎﻳﺎﭘ درﻮﻣ ،ﻪﻣﺎﻧ
370 و ﻲﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ درﻮﻣ 229
ﺖﺳا هدﻮﺑ بﺎﺘﻛ درﻮﻣ .
داﺪﻌﺗ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ تﻻﺎﻘﻣ عﻮﻤﺠﻣ زا 3448
درﻮﻣ
و ﻲﻠﺧاد تﻼﺠﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 870
دﻮﺑ ﻲﺟرﺎﺧ تﻼﺠﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ درﻮﻣ .
1076 و يداﺮﻔﻧا ترﻮﺼﺑ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ كراﺪﻣ زا درﻮﻣ 4579
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﺻﺎﺣ درﻮﻣ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﻲﻫوﺮﮔ .
دوﺪﺣ ،ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ رﺎﺛآ ندﻮﺑ ﻪﻤﺟﺮﺗ و ﻒﻴﻟﺄﺗ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 73
% تاﺪﻴﻟﻮﺗ زا
دوﺪﺣ و ﻒﻴﻟﺄﺗ ترﻮﺼﺑ 27
% دﻮﺑ ﻪﻤﺟﺮﺗ ترﻮﺼﺑ .
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ تﻻﺎﻘﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ 3662
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ درﻮﻣ
و تﻼﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ 656
ﻨﻛ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ درﻮﻣ دﻮﺑ ﺲﻧاﺮﻔ
.
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻦﻴﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ناﺮﻳا زا جرﺎﺧ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻲﻣ ﺪﻧا
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻦﻣﻮﻴﻧ )1
2004 ( دﺮﻛ هرﺎﺷا .
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد يو هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻪﺳ يﺎﻫ
،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺖﺴﻳز هزﻮﺣ ﻪﺳ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ
و ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻪﺑ ،ﻲﺿﺎﻳر و ﻚﻳﺰﻴﻓ ﻪﻜﺒﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺖﺧادﺮﭘ هزﻮﺣ ﻪﺳ ﻦﻳا رد كﺮﺘﺸﻣ ﻒﻴﻟﺎﺗ يﺎﻫ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺰﻣادآ ناﺮﮕﻳد و2
) 2005 ( ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد ﻪﻠﻤﺟ زا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ زا يدﺎﻌﺑا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ .
نآ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺎﻫ
"
هوﺮﮔ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ :
هﺎﮕﺸﻧاد زا ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا د ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
لﺎﺳ لﻮﻃ ر يﺎﻫ
1Newman
2 D. Adams
1981 -
"1999 ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻤﺿ ، 110
هوﺮﮔ هزاﺪﻧا ،يرﺎﺟ تﺎﺸﻳاﺮﮔ ،ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺔﺘﺴﺟﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ و ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد نآ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ يﺎﻫ
لﺎﺳ لﻮﻃ رد ار يﺎﻫ
1981 ﺎﺗ 1999 ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﺎﻳﻮﺘﻧﻮﻣ ﻞﻴﮔ ) 1
2006 ( ﻬﺟ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﻪﺸﻘﻧ ﻪﻴﻬﺗ ﻪﺑ ﻲﺠﻨﺳ ﻢﻠﻋ يﺎﻬﺷور دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﺑ ،ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻧﺎ
رد نﺎﻫد ﻲﺣاﺮﺟ و ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هزﻮﺣ تﻻﺎﻘﻣ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ وا ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﻪﺘﺷر رد ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺎﮕﻳﺎﭘ زا ISI 1999 ﺎﺗ 2003 ﻦﭘاژ و ﺲﻴﻠﮕﻧا ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ رد ﻦﻴﺸﻧرﺪﺻ رﻮﺸﻛ ﻪﺳ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ زا يوﺎﻨﻳﺪﻧﺎﻜﺳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻬﺟ رد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻴﻤﻛ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ .
ﺰﻳر لا ﻲﻨﻴﻧﺎﺟ و2
)3
1987 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
» ﺖﻳﻮﻛ رد ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻲﺠﻨﺴﺑﺎﺘﻛ «
ﺪﻧور نآ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا
ﻴﻟﻮﺗ ﻲﻃ ﺖﻳﻮﻛ رد ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﺪ 15
رﻮﺸﻛ ﻦﻳا لﻼﻘﺘﺳا لﺎﺳ )
1970 - 1984 ( زا ﻞﺒﻗ يﺎﻫ ﻪﻫد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
1970 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ لﺎﺳ زا ﻞﺒﻗ ﻪﻛ ﺪﻫد
1970 ﺖﻳﻮﻛ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﺴﺳﺆﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺪﺼﻜﻳ ﺎﻬﻨﺗ
ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺮﺸﺘﻨﻣ 90
ا ﻪﻠﺠﻣ رد داﺪﻌﺗ ﻦﻳا زا ﺪﺻرد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ رﺎﺸﺘﻧا ﺖﻳﻮﻛ ﻲﻜﺷﮋﭘ ﻦﻤﺠﻧ
. رد ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻧور
دوﺪﺣ ﺖﻳﻮﻛ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ تارﺎﺸﺘﻧا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺪﺷر زا رﻮﺸﻛ ﻦﻳا 147
تﻼﺠﻣ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﻦﻴﺑ هﺪﻧﺎﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺪﻧا
. ﺎﺑ داﻮﻣ ﻲﻤﻴﺷ ﻪﻨﻴﻣز رد ،ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺶﺷﻮﭘ ظﺎﺤﻟ زا 29
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﻛ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻤﻴﺷ ﺶﺨﺑ ﻂﺳﻮﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﺼﺼﺨﺗ يﺎﻫ ﻪﻨﻴﻣز ﺮﻳﺎﺳ زا ﺶﻴﺑ ،هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺖﻳﻮﻛ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ رد هدﺮﻛ ﻲﻌﺳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺐﻟﺎﻏ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻧا
ترﻮﺻ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ شراﺰﮔ ﻮﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﻪﺴﺳ هﺎﮕﺸﻧاد و ﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ و ﻪﻴﻬﺗ ﻊﻔﻨﻳذ يﺎﻫ
. رد ﻼﺜﻣ
تﺮﻛ هﺎﮕﺸﻧاد هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻪﻛ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺻﺎﺧ هﺎﮕﻳﺎﭘ زا ﺶﻧاد زا ﻪﺧﺎﺷ ﺮﻫ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ 4
Scopus
رد
ﻲﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ دراﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻤﺗ
5درﻮﺧ .
ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻞﻛ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ لﺎﺳ رد
يﺎﻫ 2007 ﺗ ﺎ 2008 سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رﺎﻣآ سﺎﺳا ﺮﺑ ،
1 . لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ يﺎﻫ
2007 و 2008 زا ،
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺪﺷر ﺪﻧور ﻪﭼ
نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ )
1 ( ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ لﺎﺳ رد ،دﻮﺷ
2007 دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻞﻛ داﺪﻌﺗ هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا
سﻮﭘﻮﻜﺳا 1061
لﺎﺳ رد داﺪﻌﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ درﻮﻛر 2008
ﻪﺑ 1717 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر درﻮﻛر .
ﻪﻛ ﺖﺷاد نﺎﻋذا ﺪﻳﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
لﺎﺳ رد عﻮﻤﺠﻣ رد هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳا 2008
لﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ 2007
ﺪﺷر زا 62 ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ؛هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺪﺻرد لﺎﺳ رد ﻪﻛ يا
2008
داﺪﻌﺗ 656 درﻮﻛر ناﻮﻨﻋ لﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
2007 ﺖﺳا هﺪﻴﻧﺎﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد .
لوﺪﺟ 1 . لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ داﺪﻌﺗ يﺎﻫ
2007 و 2008
لﺎﺳ ﺎﻫدرﻮﻛر داﺪﻌﺗ
ﺪﺷر ﺪﺻرد
2007 1061
-
2008 1717
62
%
٢ ﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ عاﻮﻧا . لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳ
يﺎﻫ 2007 و 2008
؟ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻬﻣاﺪﻛ
لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد هﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ، كرﺪﻣ عﻮﻧ ﺮﻈﻧ زا 2007
و 2008 ﻢﻫ ﺎﺑ ﻲﻛﺪﻧا
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ )
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
.(
لﺎﺳ رد 2007 ﺎﻬﻣﺎﻧ ﺎﺑ كرﺪﻣ ناﻮﻨﻋ ود
"
ﺎﻬﺑﺎﺘﻛ يﺮﺳ
"
" و يرﺎﺠﺗ تارﺎﺸﺘﻧا
"
دﻮﺑ ه ﻲﻟوا ﻪﻛ ﺪﻧا
1Gil-Montoya J A.
2 El-Reyyes
3 Janini
4crete
-5
رد يﺮﻳﺬﭘ سﺮﺘﺳد http://research.cc.uoc.gr/gb_2.html :
89
29 هدﻮﺑ اراد ار هﺪﺷ پﺎﭼ كرﺪﻣ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﻲﻣود و ناﻮﻨﻋ داﺪﻌﺗ كرﺪﻣ عﻮﻧ ود ﻦﻳا ﻊﻤﺟ ﻪﻛ ﺪﻧا
82 / 2 دﻮﺧ ﻪﺑ ار يﺪﺻرد ﻢﻬﺳ
هداد صﺎﺼﺘﺧا
ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 2 . يﺎﻬﻟﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد هﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ عاﻮﻧا 2007
و 2008 ﻢﻬﺳ
(%)
داﺪﻌﺗ 2008 لﺎﺳ رد كرﺪﻣ عﻮﻧ ﻢﻬﺳ (%)
داﺪﻌﺗ 2007 لﺎﺳ رد كرﺪﻣ عﻮﻧ ﻒﻳدر 84
/
66 1146 تﻼﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ 69/94 742 تﻼﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ -1
32 548 ﺎﻬﺴﻧاﺮﻔﻨﻛ تﻻﺎﻘﻣ 27/24 289 ﺎﻬﺴﻧاﺮﻔﻨﻛ تﻻﺎﻘﻣ -2
76 /
0 13 ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ 2/73 29 ﺎﻬﺑﺎﺘﻛ يﺮﺳ -3
23 /
0 4 رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺣ رد تﻻﺎﻘﻣ 0/09 1 يرﺎﺠﺗ تارﺎﺸﺘﻧا -4
17 /
0 3 ﻪﻣﺎﻨﺣﻼﺻا -- -- -- -5
100 1717 100 1061 ﻞﻛ ﻊﻤﺟ
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا 2008
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺪﻳﺪﺟ كرﺪﻣ عﻮﻧ ﻪﺳ 2007
ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد عاﻮﻧا ﻪﺑ ﺪﻧا
هﺪﺷ هدوﺰﻓا كراﺪﻣ ﻦﻳا ﺪﻧا
. را ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ كرﺪﻣ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻦﻳا
"
ﻲﺳرﺮﺑ وﺪﻘﻧ
"
" ، رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺣ رد تﻻﺎﻘﻣ
"
"و ﻪﻣﺎﻨﺣﻼﺻا
"ﺎﻫ . ﻦﻳا ﻢﻬﺳ
كراﺪﻣ عاﻮﻧا ﻞﻛ رد كرﺪﻣ عﻮﻧ 20
دوﺪﺣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا كرﺪﻣ 16
/ 1 ﻲﻣﺮﺑ رد ار ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد كراﺪﻣ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد دﺮﻴﮔ
.
ﺖﺳا رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺣ رد تﻻﺎﻘﻣ ،صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺔﺘﻜﻧ .
ﻪﻳﺎﻤﻧ سﻮﭘﻮﻜﺳا ،ﺮﮕﻳد ﻲﻧﺎﻴﺑ ﻪﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ار ﻲﺗﻻﺎﻘﻣ يزﺎﺳ
رﻮﺘﺳد رد تﺎﻳﺮﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﺎﺸﺘﻧا
ﻲﻣ راﺮﻗ رﺎﻛ رﻮﺘﺳد رد ﺰﻴﻧ ار ﺪﻧراد راﺮﻗ پﺎﭼﺮﻳز و ﺪﻧا ﺪﻫد
. لﺎﺳ ود ﺮﻫ رد ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
2007 و 2008 ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ تﻻﺎﻘﻣ و تﻼﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ ،
هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ار ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ كراﺪﻣ زا ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺎﻫ
ﺖﺳا هداد ﻞﻴﻜﺸﺗ سﻮﭘﻮﻜﺳا .
كراﺪﻣ عﻮﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ
لﺎﺳ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ يزﺎﺳ ﻲﻣ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
نﺎﺸﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ةﺪﻨﻫد
ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻞﺑﺎﻗ كراﺪﻣ عاﻮﻧا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻧاد نآ نﺎﻘّﻘﺤﻣ ﻪﻳﺎﻤﻧ رد نﺪﺷ يزﺎﺳ
يﺎﻫ
» سﻮﭘﻮﻜﺳا «
ﺪﺷﺎﺑ . ترﻮﺻ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ
ﻲﻫﺎﮔآ ﻣ ،ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺔﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﺳر ﻲ
ﻪﻳﺎﻤﻧ كراﺪﻣ عاﻮﻧا عﻮﻨﺗ ﺮﺑ ناﻮﺗ ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و هﺪﺷ يزﺎﺳ
ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ داﺪﻌﺗ لﺎﺳ رد هﺎﮕﺸﻧاد نآ ةﺪﺷ يزﺎﺳ
دوﺰﻓا ﻲﺗآ يﺎﻫ .
3 . لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ يﺎﻫ
2007 و 2008 ﻲﻧﺎﺑز ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﭼ زا
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ
كراﺪﻣ ﻲﻧﺎﺑز عﻮﻨﺗ ﻲﻣ رﻮﺸﻛ ﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻫ ﻲﻤﻠﻋ
ﻪﻧﺎﺸﻧ زا ﻲﻜﻳ ﺪﻧاﻮﺗ نﺎﻘّﻘﺤﻣ ﺎﺑ نآ نﺎﻘّﻘﺤﻣ نﺎﻴﻣ كﺮﺘﺸﻣ ﻲﻤﻠﻋ تﻼﻣﺎﻌﺗ دﻮﺟو يﺎﻫ
دور رﺎﻤﺷ ﻪﺑ .
ﻪﻨﻴﻣز رد ،تﻼﻣﺎﻌﺗ عﻮﻧ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻳ ،كﺮﺘﺸﻣ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ ياﺮﺟا ،ﻮﺠﺸﻧاد و دﺎﺘﺳا لدﺎﺒﺗ نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑﺎﺸﻣ دراﻮﻣ )
ﻠﻛﺎﭼ يزورﻮﻧ ،يﺪﻤﺤﻣرﻮﻧ ؛ﻲ
1386 ب .(
لوﺪﺟ 3 . لﺎﺳ رد نﺎﺑز عﻮﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ سﻮﭘﻮﻜﺳا رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ 2007
و 2008
لﺎﺳ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
ﻲﺳرﺎﻓ هﺮﻛ ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا
2007 1044
17 --
--
2008 1698
15 4
1
نﺎﻨﭼ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ )
3 ( ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﺎﺑز داﺪﻌﺗ دﻮﺷ
زآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ كراﺪﻣ يﺎﻫ لﺎﺳ رد ﻲﻣﻼﺳا دا
2007
، 1061
ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻢﻬﺳ ،داﺪﻌﺗ ﻦﻳا زا ﻪﻛ هدﻮﺑ درﻮﻛر 17
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻢﻬﺳ و ناﻮﻨﻋ 1044
ﺖﺳا هدﻮﺑ كرﺪﻣ ناﻮﻨﻋ .
،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺐﻳﺮﻗ كرﺪﻣ ﻞﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻢﻬﺳ 6
/ 1 ﺐﻳﺮﻗ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻢﻬﺳ و ﺪﺻرد 4
/ 98 زا
ﻋ كراﺪﻣ ﻞﻛ لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠ
2007 ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻪﻳﺎﻤﻧ كراﺪﻣ زا ﻚﻳ ﭻﻴﻫ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
نﺎﺑز ﻪﺑ هﺎﮕﻳﺎﭘ نآ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧاﺮﻴﻏ و ﻲﺳرﺎﻓﺮﻴﻏ يﺎﻫ
.
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا 2008
نﺎﺑز ﺮﺑ هوﻼﻋ نﺎﺑز ،ﻲﺳرﺎﻓ و ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا يﺎﻫ
يﺎﻫ هﺮﻛ يا كراﺪﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻴﻟﺎﺘﻳا و
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ .
هﺮﻛ يﺎﻬﻧﺎﺑز ﻢﻬﺳ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ يا
رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻳﺎﻴﻟﺎﺘﻳا و
نﺎﺑز دورو ﺎﻣا ،هدﻮﺒﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻢﻬﺳ ﺎﺑ سﺎﻴﻗ ﻞﺑﺎﻗ و هدﻮﺑ ﺰﻴﭼﺎﻧ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ نﺎﻴﻣ رد ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﻲﻣﻼﺳا دازآ
ﻲﻣ هﺮﻛ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ طﺎﺒﺗرا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ و هدﻮﺑ ﺶﺨﺑﺪﻳﻮﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻳﺎﻴﻟﺎﺘﻳا و يا
. ﻦﻴﻋ رد
لﺎﺳ رد ،لﺎﺣ 2008
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻢﻬﺳ زا ﺮﺘﻤﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻢﻬﺳ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ لوﺰﻧ نآ ﺪﺷر و هدﻮﺑ
ﻢﻬﺳ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ؛
زا نآ 6 / 1 ﻪﺑ ﺪﺻرد 87
/ 0 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر .
ﺮﻳﺎﺳ رﺎﻨﻛ رد ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻦﺘﺷاد راﺮﻗ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
نﺎﺑز نآ رد ﻲﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻢﻬﺳ ﺶﻳاﺰﻓا نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﻲﺳرﺎﻓ تﺎﻳﺮﺸﻧ داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻜﻣا ،سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﺎﻫ
ﺖﺷاد دﻮﺟو هﺎﮕﻳﺎﭘ .
4 . دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ لﺎﺳ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا
يﺎﻫ 2007 و 2008 ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﭼ زا
؟ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ هوﺮﮔ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ،ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻢﻠﻋ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﻲﺠﻨﺳ ﺪﺳر
. ﺻ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ار ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺑ ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ةزﻮﺣ ﻚﻳ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ داﺪﻌﺗ ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ًﺎﻓﺮ
ﻲﻤﻧ ار ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﻖّﻓﻮﻣ ﺔﻧﺎﺸﻧ ناﻮﺗ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺔﻨﻣاد ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻳ ندﻮﺑ ﺮﺗ هزﻮﺣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هزﻮﺣ نآ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﻪﻛ اﺮﭼ ؛دﺮﻛ ﻲﻘﻠﺗ يﺮﺸﺑ ﺶﻧاد توﺎﻔﺗ زا ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺘﺷر ﻲﻤﻠﻋ ﺖﻴﻫﺎﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻲﺷﺎ .
هزﻮﺣ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ةزﻮﺣ ﻚﻳ يﺮﺗﺮﺑ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا زا ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
) يزورﻮﻧ
،يﺪﻤﺤﻣرﻮﻧ ؛ﻲﻠﻛﺎﭼ 1386
ص ،ب . 52 .(
لوﺪﺟ 4 . هوﺮﮔ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ سﻮﭘﻮﻜﺳا رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ لﺎﺳ رد ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫ 2007 و 2008
ﻒﻳدر عﻮﺿﻮﻣ
داﺪﻌﺗ
2007 ﻢﻬﺳ 2007 (%) داﺪﻌﺗ 2008 ﻢﻬﺳ 2008 (% ) ﺪﺷر (%)
1 ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ 281
18 444
16
58
2 ﻲﻤﻴﺷ 228
14 296
11
8 / 29
3 ﻪﻧﺎﻳار مﻮﻠﻋ 189
12 392
14
4 / 107
4 يزروﺎﺸﻛ و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ مﻮﻠﻋ 159
10 264
61
/ 9 66
5 هرﺎﺘﺳ و ﻚﻳﺰﻴﻓ ﻲﺳﺎﻨﺷ
104 10
208 6
/ 7 100
6 ﻤﻴﺷﻮﻴﺑ ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ يژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻚﻴﺘﻧژ ،ﻲ 89
5 174
33
/ 6 5
/ 95
7 تﺎﻴﺿﺎﻳر 88
5 87
3
3 / 2 -
8 ﻲﻜﺷﺰﭘ 73
5 120
4
/ 4 4
/ 64
9 داﻮﻣ مﻮﻠﻋ 68
4 144
24
/ 5 8
/ 111
10 يژﺮﻧا 51
4 65
4
/ 2 5
/ 27
11 ﻲﻄﻴﺤﻣ مﻮﻠﻋ 49
4 73
6
/ 2 49
12 ﻲﻤﻴﺷ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ 48
4 64
3
/ 2 3
/ 33
ر ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﺘﺷ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ ﻢﻫ يﺎﻫ
ﻲﻣ ،دﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﺢﻄﺳ تﺎﻋﻼّﻃا ﺪﻧاﻮﺗ
هزﻮﺣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺖﻴﻌﺿو صﻮﺼﺧ رد ار يﺪﻨﻣدﻮﺳ نآ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز و ﺪﻫد راﺮﻗ رﺎﻴﺘﺧا رد ،ﺎﻫ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ار مزﻻ يﺎﻫ
نآ ﻪﺟﻮﺗ و ﺖﻛﺮﺣ ﺮﻴﺴﻣ ﺢﻴﺤﺻ هزﻮﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ
دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ (Gange; Archambault, 2004)
. ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ
ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻦﺘﻓﺮﮔ ،ﺎﻫ
ﺔﻫﺎﻴﺳ 27 ﺔﻟﺎﺳ ود ةرود ﻲﻃ رد ﻪﻛ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ هوﺮﮔ 2007
ﺎﺗ 2008 ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ياراد ،
ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ داﺪﻌﺗ هدﻮﺑ سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد هﺪﺷ يزﺎﺳ
لوﺪﺟ رد ،ﺎﻬﻟﺎﺳ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ،ﺪﻧا 4
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
لوﺪﺟ رد )
4 (
، عﻮﺿﻮﻣ زا يداﺪﻌﺗ لﺎﺳ ﻲﻃ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
يﺎﻫ 2007 و 2008 ةﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ زا ﻢﻬﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،
نآ رد سﻮﭘﻮﻜﺳا هﺎﮕﻳﺎﭘ رد ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ ﺎﻫ
. نﺎﻨﭼ ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ صﻮﺼﺧ رد ،دﻮﺷ
هوﺮﮔ ﻦﻳا زا ماﺪﻛ ﺮﻫ رد ﻲﻤﻠﻋ كراﺪﻣ ﻢﻬﺳ لﺎﺳ رد ،ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
2008 لﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ 2007
ﻲﻳﺎﺠﺑﺎﺟ و تاﺮﻴﻴﻐﺗ قﺎﻔﺗا ﻲﻳﺎﻫ
