موانع شکل‌گیری جامعة‌ مدنی در روسیه

لکش عناوم یریگ

ةعماج هیسور رد يندم

ههلا لاوک



يی

داتسا تاعلاطم هقطنم

ا ی

، هاگشناد نارهت

دازرف لعبلک ي

رتکد ی مولع س ی سا ی

، هاگشناد نارهت

رات(

ی خ رد ی تفا : 18 / 12 / 1392 - رات ی خ وصت ی ب : 05 / 08 / 1393 )

کچ ی هد

ح نتفر نایم زا و یوروش داحتا یشاپورف ،تسایس ةزوح نارظان زا یرایسب ریسم رد دنلب یماگ ار تسینومک بز

مدرم یم دروآرب هیسور ندش رلااس ک

در دن راکشآ یوروش داحتا ةیزجت زا سپ ههد نیتسخن تلاوحت یپ رد یلو ،

شلاچ اب دنور نیا هک دش هبور یساسا یاه

تردق موادت اب هارمه روشک نیا رد یندم ةعماج دیدش فعض .تسور

هبنج ،تلود زکرمتم نیا ةدیچیپ یاه

یم صخشم ار ینوگرگد یلصا شسرپ .دنک

راتشون نیا عناوم هک تسا نیا

لکش حرط مه یعرف لاؤس ود ،شسرپ نیا هب خساپ یارب ؟تسیچ یوروشاسپ ةیسور رد یندم ةعماج یریگ

یم ةعماج :دوش ةعماج فیعضت ببس یلماوع هچ و ؟تسیچ یندم

ةیضرف ؟تسا هدش یوروشاسپ ةیسور رد یندم

نیا ناگدنسیون فیعضت رصانع هک تسا

ةدننک ةعماج یلصا نامه ،یندم دیلوت رصانع نیرت

ةیسور رد یرباربان

هب هک تسا یوروشاسپ تیریدم یدنور رد و كیتامتسیس تروص

ةعماج ،هدش .تسا هدرک فیعضت ار یندم

یفیصوت شور اب راتشون نیا ناگدنسیون باتک زا هدافتسا اب ار دوخ یسررب ،یلیلحت–

و اه هلاقم و یسراف یاه

هرهب و هنیمز نیا رد یسیلگنا هداد ماجنا یتنرتنیا عبانم زا یریگ

.دنا

لک ی هژاود اه

هورگ ،هیسور ،تلود ،یندم ةعماج ،بازحا ،یوروش داحتا

،یسایس یاه .یندم یاهداهن

Email: ekolaee@ut.ac.ir

همدقم

ربتکا بلاقنا 1917

،هیسور رد یرازت ماظن یدوبان زین و نینل ریمیدلاو یربهر هب یماهظن ههب لاقتنا راظتنا

رد نآ عهیزوت و زهکرمتم یهسایس تردق راهم عوضوم لاح نیا اب .درک داجیا ار روشک نیا رد كیتارکمد ههک ،تهسینومک بزهح رد یهسایس تردهق دیدج زکرمت .دش لیدبت یساسا یشلاچ هب یوروش ةیسور نیا راب عاد تخاس حرطم ار ،رگراک ةقبط ،خیرات ةدنلاب ةقبط یگدنیامن ةی لیدهبت یبارس هب ار وزرآ نیا ،دوب ه

هیامرس عماوج تلاوحت زا ادج یریسم رد نینل .درک داهحتا تهسینومک بزهح تردهق ندررهس اب ،یراد

لکش لاجم ،تلود زکرمتم تردق تیوقت ریسم هب یوروش زا روهشک نهیا رد ار یندهم یاههداهن یریگ

( درب نایم

Ponton, 1994

) ماظن یلصا ةتسه هب تسینومک بزح . نهیا .دش لیدبت یوروش داحتا یسایس

لکش و داجیا ناکما دش ببس دنور رد .دورهب ناهیم زا یوروهش ةیسور رد یتلودریغ داهن هنوگره یریگ

رهحت یارهب ییاهج ههک دش هدرتسگ یتموکح و یتلود یاهداهن ةمه رد نانچ تسینومک بزح ،عقاو دیاب هک یتلود .دنامن یقاب اهداهن رگید اپ رب

ةی ارآ ی کرام س یهمرارق یدوباهن ریهسم رد ههب دوهخ ،تهفرگ

گرزب تردق و نیرت دش لیدبت خیرات تلود نیرتدنم

لاوک(

یی

، 1392 ).

ینوگرگد زاغآ اب ،فچاهبروگ لهییاخیم ةرود زا یوروش داحتا رد یداصتقا و یسایس عیسو یاه

لکش و یندم یاهداهن تیوقت و لیکشت هب دیما رگید راب روهشک نیا رد یندم ةعماج یریگ

.دهش حرهطم

هام نیتسخن نامه زا همانرب یارجا یاه

تهمواقم و تهفلاخم نوگانوگ لاکشا ،فچابروگ تاحلاصا یاه

شلاچ رگید راب ،بیترت نیا هب .دش راکشآ روشک نیا رد كیتارکمد یاه

ةدهیچیپ داهعبا هیهسور رد یزاس

گرزب ،نآ للاقتسا و تلود تیهام نایم نیا رد .تشاذگ شیامن هب ار دوخ نیرهت

هدوهب هدهنرادزاب لهماع

ةعماج فیعضت دنور تیوقت دوجو اب رصنع نیا اما .تسا

رد یندهم ةعماج فیعضت ینورد لماع ،یندم

تهیوقت یریغتم اهنت هکلب ،تسین هیسور تهسایس نیوهکت و نیودهت یهنورد لهماع .تهسا هدهننک

و اهه

شیارگ ةعماج فیعضت یاه

یارهگزکرمت تهیهام ،یوروهشاسپ ةیسور رد دیدج یندم و یهسایس ماهظن

مهم هیاپ نآ زا رت لکهش یعاهمتجا یاههورین یخیراهت یاه

ةدهنهد ناوهید یهنعی ،یهسایس ماهظن نارلااهس

تلود .دنیارگ هام نیسپاو تلاوحت ههعماج رد ،كهیتارکمد ماظن هب لاقتنا داد ناشن یوروش داحتا تایح یاه

یا

نرق هک ناینب و هدرک هبرجت ار زکرمتم تلود ةقلطم ذوفن اه ه

یوروهش داهحتا كیکولولدهیا ماهظن رد شیا

رد یتهسینومک ماهظن یشاپورف اب .دوب دهاوخ رسدردرپ و راوشد هزادنا هچ ات ،هتفای مه یرتشیب ماکحتسا لاس نایاپ 1991

یارهب ار ریارهش ،هیهسور یسایس ماظن ،نیستلی سیروب یروهمج تسایر ةرود ود رد ،

رد .درک مهارف یندم یاهداهن شرتسگ و نیوکت تهیلاعف ةهصرع شیاشگ اب هرود نیا

و یداهصتقا یاهه

لکش مهک ریارش هیسور ةعماج ،لقتسم و یتلودریغ نوگانوگ یاهداهن و بازحا یریگ ههبرجت ار یرهیظن

اهب یندهم یاههداهن تیلاعف هرابود ،نیتوپ ریمیدلاو ندیسر تردق هب اب .دییارن نادنچ هرود نیا یلو .درک یراوشد ور هدنیازف یاه هب

دش ور ةدهیا حرهط اهب نیتوپ .

« نوناهق یروتاهتکید (»

Sakwa, 1996, p. 96

ههب )

هنوگ تسایس هب ،یا لکش دنور و تشگزاب یوروش داحتا نارود یاه

ار یندهم ةهعماج شرتسگ و یریگ

شلاچ اب ور یدج ییاه هب

تهسایس فلاهخم تههج رد وا .تخاس ور رادهتقا یهتح ،نیهستلی ةرود یاهه

هرابود زین ار لاردف یاهداهن تخاس رارقرب یلحم یاهداهن رب

(Ross, 2003)

. بهجوم نهچچ رد هنج

راهب ،بهیترت نهیا ههب .تسا هیسور رد یخیرات و تردقرپ یشیارگ هک دش یدازآ رب تینما موهفم یرترب لکش هب دیما رگید یندهم یاههداهن رهب اهراهشف دیدشت .داهن یدوبان هب ور هیسور رد یندم ةعماج یریگ

هناسر دننام قتسم یاه

همانزور و ل یگژیو زا دقتنم ناراگن

یروههمج تهسایر نارود ةیسور تلاوحت یاه

ةهبرجت ندهنام ماکان یپ رد اهدروآرب یخرب ساسا رب .تسا نیتوپ

« یهسور لدهم مهسیلایسوس

» زا سهپ ،

یرهیگ لکهش زا یدهنیارف كهنیا ،یوروهش داهحتا یشاپورف

« هیامرهس یهسور یراد »

نیوهکت لاهح رد

تسا

(Sakwa, 1996, p. 89)

و یجراهخ و یهلخاد یاهدهنور ههک دهندوب رواهب نیا رب یرایسب دنچره .

ینوگرگد یداصتقا یاه -

یناهج رصع رد یعامتجا بانتجا ار لوحت نیا ،ندش

،ماوهق( تهسا هدرک ریذپان

1382 ص ، 146 - 324 :تسا نیا هلاقم نیا یلصا شسرپ .) لکش عناوم

گ هی ر ی ندهم ةهعماج ی

هسور رد ةی

وروشاسپ ی چ ی

؟تس ارب ی خساپ ا هب ی ن ،شسرپ ود یم حرط مه یعرف لاؤس ةهعماج ناکرا :دوش

یندهم

لماوع هچ ؟تسا مادک ی

ةعماج فیعضت هب

هسور رد یندهم ةی

وروهشاسپ ی هضرف ؟تهسا هدهش رهجنم ةی

ون ی ناگدنس ا ی ن فیعضت رصانع هک تسا دننک

ة ةعماج یلصا ،یندم دیلوت رصانع نیرت

هسور رد یرباربان ةی

وروشاسپ ی هب هک تسا تروص

تیریدم یدنور رد و كیتامتسیس رد ،هدش

هپ ی ةهعماج فیعهضت

یندهم

ون .تسا ی ناگدنس صوت شور اب ی

ف –ی یلحت ل ی سررب ی هداد ماجنا ار دوخ .دنا

ةعماج هیسور رد يندم

فیرعت ةعماج زا یتوافتم یاه

نآ .دراد دوجو یندم یهم ناهمکب نروژهب هک هنوگ

:دهیوگ

« رد موههفم نهیا

ةیرظن ،یهبرغ یسایس دراد ماههبا زا یخیراهت

»

(Beckman, 1997, p.1)

لاهح نهیا اهب ،

« ةهعماج یندهم »

لکش ةرود هب نآ ییاهن نیوکت .تسا دیدج یموهفم تهلود یریگ

هیامرهس شرتهسگ ،یهلم یاهه و یراد

یمرب تلود زا نید داهن ییادج .ددرگ

« ةعماج یندم » ةزوح زا یتخاس

رهبارب رد هک تسا یعامتجا رباور

یمرارق تلود ههکلب ،تهسین تهلود اهب نآ لهباقت و داهضت یانعم هب نتفرگرارق تلود ربارب رد ،اما ؛دریگ

لیاح روظنم ةعماج ندش

ةعماج .تسا تلود ای یسایس تردق تخاس و درف نایم یندم

ناهیم رد یندهم

هزوح یندم ةعماج .تسا تلود و تهسا دازآ یهسایس تردهق تلاخد زا هک تسا یعامتجا رباور زا یا

عومجم ه لکشت ،تاسسؤم ،اهداهن زا یا نمجنا ،اه

هورگ و اه رد ار )یهتلودریغ( یندهم و یصوصخ یاه

یم رب نامزاس یعامتجا یگدنز ةزوح ار یندم ةعماج دنومیاد یرلا .دریگ هدهننیرفآدوخ ،هتفای

ههب1

تدهش

یم تلود زا لقتسم و رگیرایدوخ یاهپ و راتخمدوخ هک دناد

ههعومجم اهی یقوهقح یهمظن ههب دهنب ا

زا ی

هب یندم ةعماج .تسا رتشم نیناوق

لکش یموهمع ةصرع رد نادنورهش و تسا توافتم هعماج اب یلک

هتساوخ نایب هب هشیدنا ،عفانم ،اه

یم تاعلاطا لدابت و اه نیهب ههک تهسا یهتیلک یندهم ةهعماج .دهنزادرپ

یمرارق تلود و یصوصخ ةصرع .دریگ

ةعماج صیخشت ،رگید یهاگن زا

،تلود زا یندم ةشیدنا لوصحم

نرق یسایس و مهدهجه یاهه

ةهعماج و تلود نایم یزیامت نینچ یرارقرب .دوب برغ رد مهدزون

تخاهس یهشاپورف تهیعقاو ،یندهم

ةزوح و لاربیل تلود شیادیپ و هقلطم تلود

یهم سکعنم ار دازآ رازاب درهک

،هیریهشب(

1374 ، ص 329 .)

ةعماج زا لگه روظنم دوب دقتعم زین سکرام

یندم ةزوح نیمه

دهیلوت یاههورین و دیلوت یعامتجا رباور

ةعماج .تسا

ةصرع یندم

یلاح رد ،تسا یعامتجا تردق ههنارمآ و یهسایس تردهق ةهصرع تلود هک

تسا ( ،هیریشب 1386 ص ، 567 .(

هیرظن ةمه ًابیرقت ةعماج و خیرات نازادرپ

تفریذپ اپورا ه

دهنا و یخیراهت رهظن زا هیهسور خیراهت ههک

م یداهن لکش هب هک یخیرات یداهن لوحت .تسا هدوبن اپورا خیرات هباش ةهعماج یرهیگ

یاههداهن و یندهم

.تهسا هتهشادن دوهجو هیهسور رد ،دوهش رهجنم لقتسم تاقبط و یعامتجا یاهورین و تلود زا لقتسم یگژیو یعاهمتجا یاههداهن و راهتخمدوخ یعاهمتجا یاهورین شیادیپ ناکما هیسور ةعماج یخیرات یاه

افکدوخ .تسا هدرب نایم زا ار تلود زا لقتسم و

ةتسجرب ققحم نیدرام فیرش

ةعماج هک دراد دیکأت رت

تیندهم وا .تهسا یهبرغ ییایؤر یندم

ندمت رتشم ثاریم ار یندم نهرف و یهم یرهشب یاه

ناوارهف زهین ههنایمرواخ خیراهت رد ههک دهناوخ

یم هدهاشم ةعماج اما .دوش

هدیدپ ةلزنم هب یندم تبم یا

زا درهف و ههعماج للاقتسا و نوناق تموکح رب ین

ةبرجت لوصحم ،تلود .تسا یبرغ ندمت یخیرات

ةزوح یندم ةعماج ،سکرام هاگدید رد

ینعی دیلوت یداصتقا رباور

« انبریز » ههعومجم ههک تهسا

یم رب رد ار تاقبط و یعامتجا یاهورین و دارفا رباور رهگید یوس زا .دریگ

« اهنبور » اههن و تهلود ههک د

اب ،دراد رب رد ار یعامتجا یهاگآ و كیکولولدیا ،یبهذم ،یسایس ،یقوقح

ةعهسوت یداهم قطنم

« اهنبریز

» ،

یم لکش ،دیلوت رباور و یداصتقا راتخاس ینعی ةهعماج ،یهسایس داهصتقا رظنم زا هجیتن رد .دریگ

یندهم

هطبار هک یماهگنه اههنت .دراد دوجوم یقوقح یسایس لاکشا اب كیدزن و میقتسم یا یاههورین و ههعماج ه

یهم مهارف مود یانعم رد یندم ةعماج شیادیپ ناکما ،دنسرب هعسوت زا ینیعم حطس هب نآ یدام ههک دهیآ

شیپ مه یتح هاگ و یسارکومد و هعسوت طرش یم هدرمش نآ یانعم

.دوش

1. self-generating

یوروشاسپ ةیسور رد يندم یاهداهن

ارجا اب ی س ی تسا هناسر ،فچابروگ نارود زا تسونسلاگ اهه

ی ورگ هه ی وروهش داهحتا رد ی

حرهط ههب

اسم ل نوگانوگ ل ی

پ هک دنتخادرپ ی

ش نآ زا

، زاجا ة دروم رد ثحب ناش

دازآ .تهشادن دوجو ی

ب هی نا ههک ی رد

رشن راشتنا ی

ه اه ی نوگانوگ راکشآ ارجا اب ،دش ی

داصتقا تاحلاصا ی

راوشد اب ی اه ی لام ی ههبور ور .دهش

ارب لاردف تاعلاطا زکرم ی

ظنت ی م س ی تسا اه ی تلود ی کشت ی ل هلو ،دهش ی ا هی ن ارگن هن ی دوهجو ناهنچمه

هناسر درکلمع هک تشاد اه

ی سور ی ه هب ار لکش لهماک رهیز وهخ ذوهفن ی

ش بوکرهس زا سهپ .دههدرارق

ر رسوت ناملراپ ی

تسا روهمج ( ی لاوک یی

، 1392 )،

رب راشف هناسر یاه دش تلود فلاخم تفای ت

ا . هی ن

دودحم ی ت اه ارب ی هکبش اه ی ولت ی ز ی نو ی ب ی رتش مادقا .دوب اه ی ود زاسدودحم رد تل ی

لاعف ی ت هناسر اهه ی

عمج ی اهداقتنا ی دش ی د تشاد لابند هب ار ی و

هب یریگراک س ی تسا اهه ی نومک نارود ی

هس م .دهش موهکحم

لو ی لاعف ی ت هناسر دازآ سور رد اه ی

ه

، هب ی ش وهس زا ههکنآ زا ی

هتلود روهسناس ی

دهت هی د وهس زا ،دوهش ی

اهدناب ی فام یا یی دهت ی د دش لاس رد . 1993 تسد مک 25 انزور هم هسور رد راگن ی

ه هسر لهتق ههب ی

دند ن . هی زا

دش ی د لام ی هناسر اه ی طابترا عمج

،ی اهدناب ذوفن ی

فام یا یی ار نآ رد هست اه ی ل م ی ک ر د .

یهم یهسررب ار یندم یاهداهن یخرب تیلاعف یگنوگچ شخب نیا رد تکراهشم نازهیم اهت میهنک

نآ رد ،تلود ربارب رد مدرم لقتسم .دوش صخشم اه

ارهجا اهب ی تاحلاهصا هسو

ی ع هعماج رد ة هسور ی

،ه

نوگرگد ی اه ی ساسا ی نآ رد خر داد . لو ی مز رد ین ة س نهرف و نهرف ی

سا ی هتهشاد دوهجو یدج عناوم

.تسا س بلاقنا ی سا ی رازاب و ی یزاس سور نهرف رد ،داصتقا ی

ه غت یی ر یاهه دهج ی ا ی داهج مداهکآ .درهک ی

وروش داحتا مولع ی

تدم هک هب اه لد ی ل دوهکر

، ز هی ر دهش ی رتد ی ن اههداقتنا للاقتهسا زا سهپ ،تهشادرارق

سور ی ه دج هجوت دروم ی

دازآ .تفرگرارق ی

مداکآ لمع ی

سور مولع ی ه

، ا تاهعوبطم دننام هی

ن ههب روهشک

اهب ی زا تسد امح نداد ی ت اه ی دج ی لام ی ب تلود ه رد .دهمآ تهسد لاهح

ی هقبط ههک ة دهق رهسوتم ی

م ی

سور ی ه رد دوبان لاح ی دوب قبط ، ة دج ی د ی پ ماظن نورد زا نارکفنشور زا ی

هش ی ن رهس .دروآرهب لاکهشم ت

داصتقا ی زا سپ شاپورف ی

، قبط ة سور رسوتم ی

ه م زا ار ی نا دازآ نارکفنهشور .درب ی

هاوهخ ارهگ ههب ی ش اهه ی

لم ی ارگ ی هنا ورگ ی دند اتن ربارب رد و ی

ج هابت ةدننک داصتقا تاحلاصا ی

هب ةویش برغ هب ی نورد ارگ یهی هسور ی

هجوت ناشن .دنداد

ينید یاهداهن

لک ی اس سور رد بهذم و ی

ة رازت ی ماح ی دزن راکمه و ی

ك س ماظن ی هسا و دوهب ی مها هی ت و هی هژ ا ی تهشاد .

س ی تسا اه ی بهذمدض ی نومک تلود ی

تس ی ارگ تسناوتن ی

ش اه ی بهذم ی هعماج رد ار ة

وروهش داهحتا ی

زا

می نا .دربب ی ستل ی ن مه شاپورف زا سپ ی

وروش داحتا ی

لک شقن ی اس تنس رد ار اهه

ی هلم ی هسور ی ه حرهطم

درک پ . ی ش فچابروگ ،وا زا س بوچراچ رد

ی تسا اه ی زاسزاب ی عامتجا ی سور ی ه

، هرابود لاعف هی ت لک ی اهس

داد هعسوت ار و

زاجا ة رازگرب ی رازه مسارم ة

لک ی اس ی سور سکودترا ی

ه رهبهر .درک رداص ار ی

هساردف ی نو

سور ی ه هب حا یا ی لک ی اس ی سکودترا مه

هجوت تشاد ههب ؛ و هی هژ رهیمیدلاو توهپ

ی ن حا زا ههک هی ا ی و راهبتعا

سور تمظع ی

ه نخس م ی وگ ی

،د بجوم وشت ی ق لک ی اس ی ارب سکودترا ی

عهسوت ة لاعف هی ت اهه ی هدهش نآ

.تسا نداتسرف د ناغلبم ین ی

، ای داج لک ی

،اهاس هتک رهشن و پاچ با

یاهه د ی هن ی زوت و هی ع ار ی ناهگ م رد هی نا

ت ،مدرم أ س ی س هاگشزومآ و سرادم اه

ی و فلتخم نداتسرف

ناحور ی نو لمج زا ة .تسا هدوب نانآ

بی ش زا 45 می لی نو سم وروش داحتا رد نامل ی

گدنز ی م ی دندرک ههس دودهح هک نآ مجنهپ

اهه رد

سآ یا ی زکرم ی

، ی ك قطنم رد مجنپ ة

و لاروا و اگلو هی

ك ن مجنهپ هی ز رهصانع .دنتهشاد تنوکهس زاهقفق رد

ملاسا نهرف ی

م رد ی نا ناملسم عماوج شن

ی ن وروش داحتا ی

هلو ،تهشاد دوجو ی

شهاهک ههب ههجوت اهب

دش ی د لاعف ی ت اهداهن و دجاسم ی

بهذم ی

، گنهرف ماجسنا ی

م رد ی نا نآ ن اه هی ز ههب ماهظن .دهش مهک تدهش

نومک ی تس ی هب ملاسا زا ةلزنم

اج ی زگ ی ن دج ی س ی سا ی اههداهن زا ار نآ و دوب ساره رد ی

هعماج ة لادوهئف ی

هم ی د تههسنا نب(

ی

،نههسگ 1370 ).

اهراههشف رههبارب رد ی

نومک تهموکح ی

تههس ی

، وروههش داههحتا ناناملههسم ی

نورد ارگ یی ازف ی هدن ا ی پ رد ار ی ش دنتفرگ .

وروش داحتا ناناملسم ی

هک زین گرزهب ،ناتسودنه زا سپ رهت

ی ن لقا هی ت روهشک رد ار ناملهسم ی

غ ی ملاسار ی هداد لیکشت دندوب

، ارجا اب ی س ی تسا اه ی و اکیورتهسرپ تهسونسلاگ

هنماد رهب فچاهبروگ ة

لاعف ی ت اه ی زاسدازآ فچابروگ .دندوزفا دوخ ی

لاعف ی ت اه ی بهذم ی ت روظنم هب ار وق

هی ت ماح هی نا همانرب ة

م لابند دوخ تاحلاصا ی

درک لو . ی س تسکش زا سپ ی

تهسا اهه ی برهغ ارگ ی ههنا س رد ی تهسا جراهخ ی

سور ی ه هب ملاسا لماع ی

جوت ه و ی هژ ا ی دش د بوچراچ رد . ی

هاگد اه ی برهغ ارگ هی نا دهت رهب هی د ملاهسا ی

کأت ی د م ی

،دش لاح رد ی لم هک ی ارگ ی نا ساروا و ی ارگا ی

،نا ب ی رتش دزن هب ی ک ی ملاهسا ناهج اب هرههب و

گ هی ر ی زا

ملاسا لماع ی

.دنراد هجوت برغ ربارب رد

هورگ و بازحا يسایس یاه

سپ شاپورف زا ی وروش داحتا ی

، هورگ و بازحا اه

ی دج ی د ی ارگ اب ی ش اه ی سوس ی لا ی تهس

،ی تهفلاخم رد

اب همانرب یارجا یرازاب یاه

یزاس سور رد ی ه هسب .تهفرگ لکش ی

را ی زا زا ناهنآ اهضعا ی نیهشیپ بزهح

نومک ی تس حتا وروش دا ی د زا .دندوب ی

هاگد سوس ،نانآ ی لا ی مهس ا هی هد یا اههن یی ارهب ی ا ی داهج ی راهبک ة رد نآ

هعماج نی

،تس رف هکلب یا دن ی ردت ی ج ی نلاوط و ی هک تسا رد اب نآ هی د دج لاکهشا هی

د ی مدرهم زا ارگ یهی

داصتقا ی س و ی سا ی گب لکش ی در سب . ی را ی هورگ زا اه ی سوس ی لا هسور تارهکمد ی

ه اهضعا ناگدهنامزاب زا ی

ک بزح نوم ی تس وروش داحتا ی

دندوب لصا فده . ی

آ اهن د ههب ندادرادهشه تهسخن ،ن ی

نارهگ دروهم رد

اتدوک عوقو لامتحا

، وقت مود و ی ت رف یا دن همه تاحلاصا مانرب رد .دوب هبناج

ة ا ی ن ،شبنج ههب تاحلاهصا

ساسا ی ارب ی دازآ ققحت ی مدرم و رلااس ی کأت ی د دش .

عونمم عفر زا سپ ی

ت لاعف زا ی ت نومک بزح ی

تس رد ربماوهن 1992 روف رد ، ةهی 1993 هرهگنک ا ی

ارب وکسم زا جراخ رد ی

حا یا ی دانگ و رازگرب نآ ی

ز ی فناگو لر ی س مک یت ة زکرم ی زگرب نآ هی هد ههک دهش

بی رگنا دزن ی ک ی نومک بزح ی

تس لم هب ی ارگ ی نا هم و ی نه نومک بزهح .دوهب ناتهسرپ ی

تهس هسور ی ه ب همانر ة

رمآ ی اک یی ندرک سور ی ه موکحم ار درک

فقوتم راتساوخ و ا .دش نآ ندش

ی ن هب اب بزح ی

ش زا 550 رازهه

گرزب ،وضع رت

ی ن کشت ی تلا س ی سا ی ا رد ار ی ن ا .دراد روشک هی

ن کأت راهنک رد بزهح هی

د ا رهب هی کولولد ی

سکرام ی - نل ین ی

، ا هب ی داج م هجوت رلتخم داصتقا ی

دنک .

ی ک ی هخاش زا اه ی نومک بزح مهم ی

تس وروش داحتا ی

داحتا ةهی رهسارس ی نومک ناهناوج ی

تهس

لوموسموک(

دهج رابتعا و ذوفن هک دوب ) ی

هعماج رد ة وروهش داهحتا ی

رهجم و تهشاد ی

س ی تهسا اهه و

همانرب اه ی نومک بزح ی

تس عماج رد لوحت هب تبسن ناناوج تشادرب .دوب ة

سور ی ه لاهس زا اهه ی اپ هی نا ی

وروش داحتا ی

مه هراو بدب ی هنان سور ناناوج .تسا هدوب ی

ه هب ردت ی

،ج نارحب رد اه ی س ی هسا ی دوهخ روهضح

راکشآ ار .دنتخاس

هورگ اه ی می هنا ل و ی لارب کشت اب ی ل

« داحتا ةی تارکمد ی ك

» لاس زا 1988 زاهغآ ار دوهخ شرتسگ

.دندرک رب نانآ دیکأت ولوا

ی ت درف قوقح ی

تلود روما رب ی

عامتجا و ی ی ا لم ی دوب د زا . هی هاگد هتلود ناهنآ ی

وق ی م ی تسناوت دازآ و قوقح ی

اهه ی درهف ی هسور رادهتقا و تدهحو و ی

ه ا سهپ ار ز هشاپورف ی داهحتا

وروش ی مضت ی ن سور تارکمد بازحا .دنک ی

ه ن ی ز ز دادعت ی دا ی هورگ زا اه ی هم ی نه تهسرپ هلم و ی ارهگ ار

.دنتخاس لکشتم یکی

فورعم زا رت ی ن ا هی ن ازهحا ب

« ل بزهح ی لارهب هسور تارهکمد ی

ه

» دوهب دلاو . ی م هی ر

ک ی ر ی کسفن ی ربهر بزح نیا درک ملاعا

یمامت هک لاعف ی ت اه ی س ی سا ی هورگ اه یس ی یسا اب ار هی د فهقوتم

داصتقا روما هب اهنت و درک ی

وا .داد ناشن هجوت هب

ای داج تردق تلود هجوت سور دنم

تهشاد تهشگزاب .

اهزرم هب ی رات ی خ ی سور ی ه .تسا هدش حرطم اهراب وا نانخس رد

رد می نا هورگ و بازحا اه

ی لاعف سور رد ی ه هورگ ، اه ی لم ی ارگ ن ی ز روخ رد هجوت تهسا هخرب . ی

نآ زا اه لم ی ارگ ی نا دع و سور ة

د ی رگ ی نومک ی تس اهه ی دج ی د هورهگ .دهن

« ماپ هی تا

» )هرطاهخ(

ی هک ی زا

فورعم رت ی ن هورگ اه ی لم ی ارگ هد زاغآ رد هک تس ة

1980 رد شنکاو دهت هب ی د دوبان ی ب اههان ی راهت ی خ ی

م رد .تفرگ لکش وکسم رد ی

نا هورگ و بازحا اه

ی س ی سا ی سور ی

،ه هدع ا ی تنطلس بلط دنچ و بزهح

هفرح ا ی مز رد لاعف ین

ة حم ی ر ز ی تس ن ی ز .دنراد دوجو

هنوگ اه ی لم فلتخم ی ارگ یی سور رد ةی وروشاسپ ی وشلب .تسا هتفرگ لکش ی

ك اه ی هلم ی ی هک ی

ا زا ی ن هورگ اه ی هلم ههک دهن ی

ارگ یهی هسور ی اهج ههب ار ی ناههج ارگ یهی وهشلب ی ك اهه هدرهک حرهطم .دهنا

ارگولاساون ی

نا تنس رب اهداهن و اه ی

سور بان ی زاسزاب رد و ی

سور ی ه تنس رب اه ی راهت ی خ ی - هگنهرف ی

و ی ژ ة کأت نآ ی د لم .دنتشاد ی ارگ ی نا تنطلس د شخب بلط ی

رگ ی ا زا ی ن هورگ هب ار اه نآ .دهندروآ دوهجو اهه

نی ز هزومآ اب اه ی لک ی اس ی هطبار سکودترا ا

ی دزن ی ك هدرک رارقرب ( دنا

Knox, 2005, pp. 132-155

.)

بی رتش هورگ اه ی لم ی ارگ ی وردنت روتاررما و ی ناهبلط هسور ی ه روههمج تدهحو راتهساوخ ی

اهه ی

زا هدشادج ی

دک ی رگ دش خرب .دن ی نآ زا ن اه ی ز کشت ی ل سور تلود ی

م حرطم ار بان ی

دننک کشت . ی ل ناگبخن

دج ی د سور ی ه مه نوگرگد اب ی اهراتخاس رد ی

عامتجا ی قتسم طابترا ی

م هعماج .دراد د ود ناسانش

هی هاگد رد

ای ن دروم دنراد د . ی هاگد دنا زا تسخن ی

ش ة

« لوتزاب و ظفح ی

د ناگبخن » م همشچرس ی

گ ی در ا رب . هی ن ،ساهسا

شخب ی تصرف اروتلاکنمون زا

ی تفا شاپورف زا سپ ی

س تردق ی سا ی پ ی ش ی

،ن امرس هب ار دوخ ةی

داهصتقا ی

دبت ی ل لااب رشق هب و دنک ی

هعماج ددنویرب د .دنک ظفح ار دوخ رترب عضاوم و ی

هاگد مود

، رظن هب ةی

« بوانت

ناگبخن » م طوبرم ی دوش ا زا . ی ن عامتجا تاحلاصا دنور ،رظن ی

اهروشک رد ی

نومک ی تس ی پ ی هش ی ن

، ناهنچ

ساسا ی نب و ی دا ی ن د راشقا دورو هار زا ناگبخن بوانت ببس هک تسا ی

رگ .دش دهاوخ نآ هب

یاهداهن سور رد نانز

ی ه

نومک نارود رد ی

،مس اب ی د عبت هنوگره ی

ض لاعف رد نانز هب تبسن ی

ت اهه ی عاهمتجا ی آ راهصحنا و ن

رد اهه

اسم ل م زا هداوناخ ل ی

نا هم ی وروهش داهحتا نارود رد ناهنز تکراهشم .تهفر ی

شهخب رد اهه ی فهلتخم

عامتجا ی

، داصتقا ی س و ی سا ی رتلااب ی ن می ناز هب و تشاد ناهج رد ار 90

ا ناهنز لهک دهصرد هی

ن روهشک

م ی سر ی د نانز . 60 وروهش ناهصصختم دصرد ی

لاهع حطهس رد ی

کهشت ار رهسوتم و ی

ل .دهندوب هداد 67

رد و ناکشزپ دص 91

دوب نز نارادباتک دصرد دن

ن دودح . ی م می لی نو دم حوطس رد نز ی

ر یت ی ،دهندوب لاهعف

لو ی عضو رظن زا ی

ت قوقح ی هعبت هراوهمه دهمآرد حطهس و ی

ض اهه یی .تهشاد دوهجو ناهنآ ههب تبهسن

داصتقا تاحلاصا ی

ارش رب ی ر راک ی ن نانز ی ز ثأت ی اهر ی فنم ی نومک نارود رد .تهسا هتشاد ی

،مهس ةهیاپ رهب

سد

،تسینومک بزح یاهروت ارب نانز

ی وضع ی ت رد حوطس ةمه امن عماجم

ی گدن ی مهس ی ه اه یی تهشاد دن .

لاس رد اه ی اپ ی نا ی رود ة تهسایس نهیا یارجا تیمها یوروش داحتا .تهشاذگ شهاهک ههب ور

ةرود رد

،یوروش و راهبتعا نانز هی

هژ ا ی نامزاهس رد اههداهن و اهه

ی عاهمتجا ی هسور ی ه دنتهشاد

؛ هلو ی هسور رد ةی

روشاسپ

،یو مه دننام ة اهروشک ی اج رد ناهج یی

هک

« تردق » ،دراد دوجو

« نانز » دنرادن روضح .

رازاب داصتقا ماظن هب لاقتنا ی

سور رد ی ه سآ نانز هب ی ب اه ی ب ی رتش ی .تهسا هدرهک دراو 80

دهصرد

ناسک ی نز دنداد تسد زا ار دوخ لغش هک دوب

هسور ناهنز هورگ .دن ی

ه ههب ههک تاهباختنا شبهنج ناوهنع ی

تبث مان داحتا وضع نانز زا ،درک ةی

وروش داحتا نانز ی

کشت ی ل هورگ .تسا هدش ی

ن ناهگرزاب ناهنز زا هی

ز

داحتا ةی سور ناگرزاب نانز ی

ه کشت ار ی ل ا رانک رد .دنداد ی

ن نامزاهس و عماهجم ،لکهشت ود اهه

ی هسب ی را ی

ارب ی لاعف نانآ قوقح و نانز ی

ت م ی دننک ماقم . اه ی سور ی ه ن ی ز عبت عفر ترورض ی

ض اهه ی هدرتهسگ لع هی ه

ذپ ار نانز ی هتفر دنا سور هورگ . ی

تکرش سنارفنک رد هدننک نانز

لاس رد نکپ 1995

ذهپ ی تفر رامهش ههک

ز ی دا ی سور نانز زا ی

ب زا ی راک ی م جنر رقف و ی

دنرب رهتمک نادرم قوقح زا موسود ات هک ار نانز قوقح و

تسا ی ک ی اهدامن زا ی عبت ی ض لع ی ه .درک حرطم نانز اههداهن رد مهه هیهسور ناهنز

رد مهه و یهسایس ی

شلات یسایسریغ یاهداهن .دندرک لابند ار دوخ یاه

يتلود يسایس راتخاس رد يیادززکرمت

لیکشت یاهدحاو( قطانم ناربهر رباور ،یوروش داحتا یشاپورف یپ رد )هیهسور رد لاردهف ماهظن ةدنهد

شلات دوخ تارایتخا شیازفا ریسم رد هیاپ رب نیستلی .دندرک لابند ار یرایسب یاه

مدرهم شرهگن ة رلااهس

برغ یارهب نهچچ مدرهم ةزراهبم .داد رارهق دوهخ راک روتسد رد ار قطانم هب تردق عیزوت ،دوخ ةنایارگ

ییادج جاوما شرتسگ و للاقتسا راهچان ار وکهسم نارهبهر ،یراتخمدوخ یوق یاهاضاقت اب هارمه یبلط

وت یگنوگچ دروم رد ،قطانم مدرم و ناربهر تیاضر نیمأت یارب ات تخاس تهفگ ههب تردهق عهیز

وهگو

لاس رد .دنزادررب دهنچ رهه ،دهش لاهبند تیدج اب قطانم رد تردق عیزوت دنیارف ،نیستلی یرادمامز یاه

لیکهشت لاردهف یاهدهحاو زا دوهخ ههک ،هیسور نویساردف رد یوروش داحتا یشاپورف رارکت زا ساره تفلاخم تسایس نیا ربارب رد ،دوب هدش تخیگنارب ار یدج یاه

،ییلاوک(

1390 .)

مهم زا یکی هیسور لاردف ماظن یوروهش داهحتا ةرود زا هیهسور رد تردق زکرمت یاهدامن نیرت

،دوهب هدرهک یهفرعم تردهق عیزوت رب ینتبم ار دوخ یساسا نوناق رد یتسینومک ماظن هکنیا اب .تسا هدوب هنج دادهخر اب .دوب هچرارکی و زکرمتم لماک روط هب عقاو رد تلود كی یلو فلاهخا و نهچچ

یاهه

هنماد دهنیارف لاهح نهیا اهب .دهش للاتخا راچد دنور نیا ،ناتسراتات دننام قطانم ناربهر و وکسم نایم راد

یمدرم ییادهج ههک هیهسور رد مهسیرورت شرتهسگ دهنور رد .تفای همادا نیستلی ةرود رد یزاس ناهبلط

شیارگ ،دندوب هداد رارق فده ار نآ هیسور موادت هنایارگزکرم یاه

نیهستلی ةرود رهخاوا زا نیتوهپ .تفای

هب ،داد ناشن هجوت دنور نیا رد ینوگرگد هب

هنوگ لاس زاغآ زا هک یا 2000

هیهسور ،نیتوهپ یرادمامز و

ریگمهشچ شهاهک اهب ار قطاهنم تیریدهم ،یروههمج سیهلر نواعم تفه ات دش میسقت شخب تفه هب ،ییلاوک( دنریگ هدهعرب یلحم ناربهر تردق 1389

.)

عناوم لکش یوروشاسپ ةیسور رد يندم ةعماج یریگ

دوبان ی وروش داحتا ی

ارب ی سب ی را ی

، زاغآ ی ارب ی لکش گ ی ر ی یندم ةعماج ا رد

ی ن روشک دش دروآرب ههک

یههم ( دههشاب روههشک نههیا رد مدرههم یعاههمتجا تکراههشم نازههیم داههمن تههسناوت

Debra Javeline and

Lindemann-Komarova, 2010

ییاههداهن ةمه تسینومک بزح .) یهم ههک ار

ههنیمز نهیا رد دنتهسناوت

.دوب هدرک دوبان نآ زا شیپ ،دنشاب هتشاد شقن حلاهصا نارهبهر

ارهگ ی برهغ هسور رد رواهب ی

ه ماح و هی نا

اپورا یی رمآ و ی اک یی نآ ا هب اه ی ن ارگ رواب هدرهک ادهیپ شی هسور ههک دهندوب

ی ه مهضه و بذهج ههب رداهق

شزرا اهراجنه و اه ی

مدرم رلااس برغ ی .تسا ی ستل ی ن ا و فارط ی نا وا ات دندرک شلات بهقع

گدهنام ی اهه ی

درتسگ و نوگانوگ ة

سور ی ه اپ نانآ كمک اب ار برغ هب تبسن ی

نا نآ .دنشخب اه

یارب ا ی داج ماهظن ی دج هی د

رب ةیاپ ذپ ی شر هفلؤم اه ی ماظن اه ی مدرم رلااس برغ ی لو .دندرک زاغآ ار دوخ شلات ی

لاهس رد هچنآ اهه

ی

شاپورف زا سپ ی

رد صرع ة س ی تسا هلخاد ی جراهخ و ی هساردف ی نو هسور ی ه اتهسار رد ،تهفرگ لکهش ی

وه ی ت رات ی خ ی - گنهرف ی - س ی سا ی ا ی ن هدوب روشک تسا

سور نارود رد هک ةی

هت ز ا یر وروهش داهحتا و ی

نی ز نوگانوگ لاکشا رد همادا

ی تفا . دنچ ره ب تلاوحت ی ن للملا ی اهدنور و ی ج یناه

،ندش ثأهت ی ر ی مع هی ق

رج رب ی نا یاه لخاد ی سور ی ه ،دراد ت دنور یداصتقا یاهراتخاس لماک -

روهشک نهیا لخاد رد یعامتجا ار

ابن ی د مک مها ی ت تسناد . یلم هرهب ،یرلااسردپ ثاریم ،یطارفا ییارگ دیدهش راشف و یناوتان ،نانز زا یشک

تهلود تردهق یاهیحا و یندهم هنهرف فعهض اهی دوبن ،ییایفام یاهدناب ذوفن و یصوصخ شخب رب لکش دنور ،زکرمتم ندم هعماج یریگ

یراوشد اب ار ی هبور یدج یاه

.تسا هدرک ور

اب دوبان هب هجوت ی

مز ین ة اهداهن دشر ی

ندم ی وروش داحتا نارود رد ی

، شاپورف زا سپ ی

ن ی ز عسوت ة

اهداهن ی مدرم رلااس راوشد اب ی اه ی لباق هجوت ی هبور فام دشر .تسا هدوب ور یا

ی ههصرع ههک تردق اهه

ی

س ی سا ی - داصتقا ی ار ریز رارق دوخ لرتنک زا ،هداد

للاسم سپ نارود مهم رد یوروشا

سور ی ه .تهسا هدوهب

لاعف ی ت اه ی درتسگ ة فام یا ی داصتقا ی - س ی سا ی سور رد ی

،ه ور اب دنچره ی

توپ ندمآراک ی

ن راهچد للاتهخا

دج ی لو ،دش ی ب ه لد ی ل مع ذوفن ی ق اهراتخاس رد تردق ی

هلخاد تلاوحت رد رثؤم رصانع زا نانچمه ، ی

و

جراخ ی ا ی ن هب هک ،تسا روشک بون

ة شم دوخ تلاک عامتجا ی ار زین دشت ی د .تسا هدرک

ارب ی رد تلاوحت ساردف ی نو سور ی ه رورض ی دنور تسا ینوگرگد

اه وروهش داحتا نارود زا ی

سررب ی وش د ا رد . ی ن مز ی هن تخانهش یاهراتخاهس س

ی هسا ی رازهت نارود ی

رج و هی نا لکهش گ هی ر ی رهکفت

س ی سا ی سور رد تلود و ةی

رازت ی ن ی ز بانتجا ذپان ی ر .تسا قطنم رد همانرب

اهه ی یهمدرم زاهس ی هعماج ة

سور ی ه نامز زا پ رورم نودب ،فچابروگ ی

ش ین ة و اهراتخاس ور

اهدن ی س ی هسا ی - یداهصتقا ا رد

هی ن روهشک

نکمم ن ی تس شلات . اه ی ارب وا ی ههب تهشگزاب

« اهاروهش ماهظن

» ارهب ، ی س ماهظن ظهفح ی

هسا ی لاهح رد

شاپورف ی وروش داحتا ی

حا وا .دوب یا ی تنس اه ی وشلب ی مس ار ا رد ی ن مز ی هن اپ هی ه همانرب ساهسا و ة

دوهخ

خرب .داد رارق ی

وروش زا ی ناسانش سور و نومک زا لوحت ناسانش ی

مهس ههب مدرهم یرلااهس هسور رد ی ه ار

ترورض ی بانتجا ذپان ی ر ی دنتفا . د ی رگ نا م هب ی ثار رازت نارود ی

وروهش داحتا نارود و ی

.دهنراد هراهشا اهب

لاح نیا تسد ی با ی تارکمد هب اه ردق ور رد ت هس ی ه ار ابن هی د رارهقرب اهب ی مدرهم یرلااهس .تهفرگ هابتهشا

شاپورف ی نومک ماظن ی تس ی ن زی هب یانعم ققحت مدرم یرلااس سور رد ی ه دروآرب یمن دوش لاوک(

یی

، 1392 ).

اهداهن فعض ی

تلود ی سور رد ی ه شان ی اهراکوزاس دشر زا ی

د ی رگ دننام ندهم عهماوج ی

دوهبن رد .

ساردف ی نو سور ی ه دوبان زا سپ ی

راتخاس اه ی مسر ی نومک بزح ی

،تس اهج بزهح ی

مدرهم ههب ار دوهخ

سور رد .دادن ی

ه رف یا دن یدیدج زا

« تلود زاس ی

» لکش ب ترورهض ههب ههک تفرگ هی

رگنا ح مکا هی ت دارا ة

ن مدرم ی تس رظن رد . ةی مکاح ی ت م ی ناوت ودت هار زا ی ن ارجا و ی هساسا نوناق ی

، مکاح هی ت هظنت ،نوناهق ی

م

ه و مدرم رباور ی

تئ مکاح ،همکاح ی

ت ر مدرم مأت ا ی ن هسور رد .درک ینوهنک ةی

، ا هی ن اههراجنه ی قوهقح ی

نعم رتمک ا م ی ی دبا . کرت یب ی هتسد زا دنب ی اه ی تاقبط ی

، دج ناگبخن ی

دهق و د ی م هتلود تردهق و ی

لهماعت رد

هتفرگرارق تردق رباور فچابروگ تاحلاصا .دنا رد ار

کر هی م یتهسینومک وروهش

ی .تخاهس نوهگرگد

ازجا ی ا ی ن تاعطق دننام ماظن ی

خ اح رد زا بوذ ل ی

دک ی رگ هلو ،دندش ادج ی

هتهشاد دوهجو ناهنچمه و

ارش و نامز تشذگ اب هرابود ی

ر هب بسانم ی

دک ی رگ پ ی هتسو دنا ارهب . ی هقبط ،ههنومن ة

« اروهتلاکنمون »

زا اهب

می نا وروش داحتا نتفر ی

م زا ی نا اج هکلب ،هتفرن ی

هاگ .داد تسد زا ار دوخ

فلاخرب هک مهدزون نرق ناتسلگنا مدرم

یرلااس رد هعماج یا ل ی لارب کلام ساسارب ی

ت هصوصخ ی

لماکت نوناق و ی

،تفا مدرم یرلااس س ی سا ی هسور رد ی ه اپ هی ه اهه ی عاهمتجا ی رد .تهسا هتهشادن بهسانم

سور ی

،ه بلاقنا مدرم شیپ رلااس زاوکروب بلاقنا زا

ی نوگرگد .داد خر ی

اهه ی س ی هسا ی اپ زا هی ه ساهسا و

داصتقا ی - عامتجا ی اب هک دوخ ی د ر نآ زا ی هش م ی رگ

،تف .تهفر رتارف مدرهم

یرلااهس شیهپ ل زا ی لارب ی مهس

رهاظ ،دش نیاربانب هب زا ساره رد تسد

ن ی ندروا ناینب اه ی عامتجا ی وهخ ی ش م رهباور .تهسا هدوهب هی

نا

اهراتخاس ی داصتقا ی

، عاهمتجا ی س رادهتقا و ی

هسا ی ه و ی تهئ ماههبا رد ناهنچمه ههمکاح دهنام

. زا سهپ

،یشاپورف تارکمد

اه ات دندرک شلات هدوت

اه ی سور ی سور نادنورهش هب ار ی

دبت ی ل ،دهننک یهلو حاهنج

هب تسار

« سور تلم ی

» .تشاد هجوت

لم ی ارگ یی طارفا ی مهم زا رت ی ن هسور رد تردهق زهکرمت رهب رثؤهم لماوع ی

ه و دهشر نتهشادزاب و

عسوت ة ندم هعماج ی اب .تسا هدوب ا

ی ن هورهگ و بازهحا نتفرگ لکش لاح اهه

ی هلم ی ارهگ ی هطارفا ی ههب

هنوگ ا ی ا رد ی ن سم ی ر ثأت ی راذگر هدوب ارگ .دنا ی ش اه ی موق ی - هلم ی هسور رد ی ه راهت ذوهفن اهب ی

خ ی لک ی اهس ی

را سکودت ا رد ی ن مآرد روشک ی

هگتخ ی هسب ی را ی تهفا هلم . ی ارگ یهی موهق ی ا رد هی ن نوگاهنوگ اهب روهشک ی

،

ترثک ارگ یی ارگدرف و یی لباقت رد ی .تسا هتشاد رارق راکشآ

قح رد ی تق

، زا سپ تلاوحت نورد زا هدمآرب ضقانت شاپورف

ی وروش ی ا ی ن زا ههک تهسا ی

وهسک

عماج دشر ة ندم ی ازفا هب ی ش هورگ اه ی لم ی ارگ ی درهک كمک وردنت

؛ وهس زا ی د ی رهگ

، ههنوگره اهب ناهنآ

ترثک ارگ یی ن دروم عونت و هی

زا وقت هی ت هعماج ة ندهم ی راگزاهسان رهس ی

دهنراد

(Knox, 2005, p 133)

.

نامه هنوگ هک ی نگرو ف دوهجو نودب ،تسا هدرک حرطم سامرباه س هنهر

ی هسا ی ل ی ،لارهب لکهش گ هی ر ی

عماج ة ندم ی دش دهاوخن رادروخرب مزلا ماود و ماوق زا

، ز ی ار شبنج راشف ن و اه

ی اههور ی غ ی مدرهمر رلااهس

گولج نآ ماکحتسا زا ی

ر ی اقب و ی دهت ار نآ ی د درک دهاوخ .

ارب ی سب ی را ی هورگ زا اه ی می نه تسرپ مرارق تسار حانج رد هک ی

گ ی

،دنر دوبان ی وروهش داهحتا ی

ابن ی د م زا موهفم هب ی

نا سور روانهپ ورملق نتفر ی

ه هتسناد تهلود .دوش ارگ

هی نا هتلود زهکرمتم رادهتقا ههب ی

نآ .دنراد هجوت اه

رب وقت ی ت ناوت تعنص ی - ماظن ی سور ی ه کأت ی د هم ی دهننک . ناهنآ رهظن زا رد

ریارهش دوهبن

مز ین ة عامتجا ی هعسوت ی

،هتفا ن اهنت ی ور ی مأت هب رداق ی ن مضت و ی ن لاعف ی ت ن ی ر اهو ی مدرهم رلااهس ههعماج رد

وق تلود ی اربانب .تسا ی

ن

، ارب ی نومک زا لاقتنا ی

مس هب مدرم یرلااس ل ی لارب ارهش رد ی ط ی هقبط ههک ة ل ی لارهب

لحرم زا ،درادن دوجو ة

یرلااس مدرم اب ارگرادتقا

ی د .درک روبع

روشک رد ی تنس هک اه ی داهن ی هن دش ة مدرم یرلااس اهضاقت ،تهسا دنا نآ رد ی

تهسد نتهشاد

ق و ی بانتجا ذپان ی ر .تسا ربانب ای ن

، ازفا ی ش ر رادتقا ی تسا روهمج ی هک ماجنارهس زا هار أت هیی د و ناهملراپ

نوناق ماظن ی وخ تردق ی

ش ار هب یم راک دریگ بانتجا ، ذپان ی ر هتسناد م زا .دش ی نا س ماظن نتفر ی

هسا ی داهحتا

وروش ی کشت اب ی ل کر ی م یسایس دج ی د ی ارگ اب ی ش اه ی مدرم رلااس تهج و گ ی ر ی رازاهب داهصتقا ی

لاهبند

نومک اب هزرابم .دش ی

مس سور رد ی ه ب هزرابم و ار ی ققحت مدرم یرلااس دجت و هی د ح هی تا

« هسور تهلود ی

»

موادت ی تفا . اب د تنس هب هجوت ی

اپر ی ارگرادتقا یی سور رد دادبتسا و ی

،ه ت أ خ ی ر دهنک و ی هسم رد ی ر ا ی داهج

اهداهن ی مدرم رلااس ا رد ی ن بط روشک ی ع ی هب م رظن ی دسر وناق . ساسا ن ی هسور ی ه تخا هی تارا هدرتهسگ ا ی ههب

ر ی تسا روهمج ی سور براجت .تسا هدرک راذگاو ی

ه شاپورف زا سپ ی

رظن ةی سکلا ی وکوتود هی

،ل رهکفتم

وسنارف روهشم

،ی لکش دروم رد گ

ی ر ی اهداهن ی مدرم رلااس أت ار یی د م ی دنک . ود وکوت ی ل دوب دقتعم

« بلاقنا

قفوم ی ت مآ ی ز ن راوشد نادنچ ی

؛تس شخب راک مهم ا ی داج ماظن ی مدرم رد ارگ پ ی تهسا نآ . » ا هی ن عوهضوم

م رتراوشد ی

،دوش ماگنه ی اب هک ریارش زاسزاب ی داصتقا ی نارحب و نآ زا هدمآرب یاه .دوش هارمه

اهراتخاس و هبرجت دوبن ی

مدرم ارگ ی هنا سور رد ی

،ه ا ی ن دج تلاکشم اب ار لوحت ی

ههبور ور هدرهک

هسب .تسا ی را ی هسور نارکفنهشور زا ی

ه رادهتقا درتهسگ ة روهب ی س ی هستل ی ن هرههب رد زا یدهنم امح هی ت و

تخا ی تارا سو ی ع ساسا نوناق ی

سور ی ه أت ار یی د ا .دندرک ی داج اهداهن ی مدرهم ،رلااهس ههب و هی هژ لاردهف ماهظن

اپ ی راد اب ،مکحتسم و راوشد

ی هاگآدوخ ی سور مدرم ی ه مآ مه رد ی هتخ هشاپورف .تسا ی

وروهش داهحتا ی

،

وه ی ت لم ی هاگآدوخ و ی

سور رد ار ی ه مزرهس ندشدودحم .داد شهاک ی

ن هسور ی ه اهراهشف و ی جراهخ ی

ماهبا اب اه ی لخاد ی پ ی دنو ی هتفا اهسم هب هجوت اب .تسا ل

داهصتقا تلاکهشم و ل ی

، عاهمتجا ی هناور و ی ههک

سور مدرم ی ه نآ اب هبور یور دنک ،دن ی لکش گ ی ر ی اهداهن ی مدرم ارگ بجعت روآ ن ی تس .

ره اهتدوک زا سهپ دنچ ی

توا 1991 نوهگرگد ی اهه ی هسو ی ع ی هعماج رد ة هسور ی ه ا ی داهج ،دهش

اهراتخاس ی س ی سا ی - عامتجا ی نوگرگد ی ز ی دا ی تشادن اههوگلا . ی ارهب نههک ی ههب یریگراهک ههب رادهتقا

ارب شلات ی رد ،دنداد همادا اقب لاح

ی عامتجا رباور هک ی

دج ی د ن هی ز هم لکهش ی تهفرگ ترت رهه ههب . هی

،ب

رخت ی ب زف ای دن ة پ ماظن ی ش ی

،ن ا ترورض ی داج دج ماظن ی د حرطم ار تخاهس داهصتقا رهباور اههنت . ی

ا هی ن

بانتجا ار ترورض ذپان

ی ر هکبش روهظ .دوب هتخاسن اه

ی فام یا یی س و ههعماج ههک راکهبت و ی

تهسا ار رهیز

ثأت ی ر و زا ،دوب هداد رارق دوخ ی

گژ ی اه ی نارود یوروشاسپ سور

ی ه ازهفا .تسا ی

ش مادهقا اهه ی غ ی نوناهقر ی

،

ارش ی ر راوشد ی سور رد ار ی ه ا ی داج ب هب .درک ی نا ی ک ی هرههچ زا اهه ی س ی هسا ی تهسجرب ة هسور ی

،ه ارهش ی ر

شاپورف زا سپ هعماج ی

ا رد ی ن سب روشک ی را پ ی چ ی هد رت هعماج زا یا امرس ی ه راد ی هورگ .تسا ،تاهقبط ،اهه

رد و ناناقهد ،نارگراک ،ناگبخن مه عقاو

ة هباج لاح رد مدرم عامتجا ندش اج

ی ا هب .دن اج ی ا ی ههکن ههعماج

اهوگلا اب ی عم ین ی رد دشر لاح قرت و

ی ب دهاوش و راثآ ،دشاب ی

تابث ی هب تروص م هدهاشم هدرتسگ ی

دش .

یروههمج تهسایر موهس ةرود سرهس ،لوا ةرود ود و نیهستلی یروههمج تسایر ةرود ود رد وهترپ رد نیهستلی .تهفرگ لکهش یندهم ةعماج یاهداهن هب تبسن یتوافتم یاهدرکیور ،نیتوپ ریمیدلاو

برغ تسایس شزرا تیوقت هب دوخ یارگ

مدرم یاه دهیکأت اهب نیتوهپ هک یلاح رد .تشاد هجوت یرلااس

شزرا رب تهسایس ساهسا ار تهلود هاهگیاج و شهقن ،ییایساروا یاه ةهمه ههب وا .دادرارهق دوهخ یاهه

شلاههت داد ناههیاپ یندههم ةههعماج تههیوقت و داههجیا یارههب نیههستلی یاههه

Henderson, 2011, 17)

) و

یشخب تینیع هیسور رد ار هدنیازف ییارگزکرمت تهیلاعف رد مهه دهنور نیا .د

رد مهه و نادنورههش یاهه

باتزاب یسایس تردق اب نانآ رباور .تفای هدرتسگ یاه

لاس نایاپ رد هک یماگنه 2003

برغ یلیوشاکاس لییاخیم ،خرس لگ بلاقنا ناتسجرگ رد ار ارگ

هریجنز ،دناسر تردق هب روشک نیا رد ر ینارگن دیدشت اب هک تفرگ لکش اهدادخر زا یا

هیهسور نارهبه

( یجنران بلاقنا نیارکوا رد ،سرس .دش هارمه 2004

سور ربهر ) برغ ربهر ربارب رد ار رابت

هب نآ یارگ

ینارگن و درک راداو تسکش شریذپ هللا بلاقنا اب .دش رتشیب نیتوپ یاه

( ناتهسزیقرق رد یا 2005

نهیا )

،ییلاوک( تفای شرتسگ دنور 1389

ینوگرگد نیا هب خساپ رد .) ،اه

یروهمج ةمه رد ارگرادتقا ناربهر اه

لاس رد .دندیشخب تدش ار یندم ةعماج یاهداهن رب راشف ،هیسور هلمج زا یاه

2006 و 2007 هیسور رد

ةرامش نوناق بیوصت .دیسر بیوصت هب اهداهن نیا تیلاعف ةدننکدودحم و هدنرادزاب نیناوق 18

دروهم رد

نامزاس تیلاعف ب ار هیسور رد یتلودریغ یاه

نامزاس و نلااعف زا یرایس موهکحم ناهج یرشب قوقح یاه

( دنتهسناد یسور نادنورهش قوقح ضقن لماع ار نآ و دندرک

Buxton and Konovalova, 2012

نهیا .)

نامزاس شقن هب هجوت اب دش ببس اهدادخر ینوگرگد نیا هک ییاهروشک رد یتلودریغ یاه

ههبرجت ار اهه

نامزاس ،دندرک ور رد یتلودریغ یاه

ةلزنم هب هیس

« یجراخ لماوع »

( دنوهش دروآرهب 2013

Dzhibladze,

.)

رد یرتشیب تمواقم دش ببس ،یوروش داحتا نیشیپ یاهروشک رد اپورا و اکیرمآ ذوفن و هلخادم شیازفا .دوش داجیا یندم ةعماج یاهداهن تیلاعف شیازفا ربارب رد اهروشک نیا

لاس رد یاه 2010 - 2011 فیدودم یرتیمد ةرود رد نامزاهس تیلاعف یارب یدیدج یاضف

یاهه

مدرم ( دش داجیا داهن

Davydova, 2013

.) نامزاس تیلاعف نوناق حلاصا یارب وا درهک مادقا یتلودریغ یاه

بسانم ریارش ات نآ یارب یرت

دوهش مهارهف اهه

(Henderson, 2011, 27)

ههعلاطم . یا ههک داد ناهشن 44

نامزاس زا دصرد زا هیسور رد یتلودریغ یاه

یهم تهفایرد كمک تلود ( دهننک

Beissinger, 2012, 93

) ،

یروهمج تسایر موس ةرود رد تردق هب نیتوپ تشگزاب اب یلو رهب .تهفای ههمادا درهکیور نیهمه ،شا

شرازگ یخرب ساسا لاس رد اه

2012 ، 500 تهسایس هیلع یمومع تارهاظت دروم رازهگرب نیتوهپ یاهه

و دش 5000 دندش ریگتسد مه رفن

(Pustyntsev, 2013)

.

یروانف زا هدافتسا شرتسگ لکهش اهت هدهش ببهس ،هیسور رد دیدج یطابترا یاه

ةهعماج یرهیگ

اهب ،نآ یتنهس لکهش رد یندهم ةهعماج داجیا تاناکما ندشدودحم .دوش حرطم یزاجم یاضف رد یندم .تهسا هدهش هارهمه هیهسور رد یزاجم یندم ةعماج هب نوزفازور هجوت لاهس رد

2012 مدرهم زا یهمین

سور یم هدافتسا تنرتنیا زا هی هک یلاح رد ،دندرک

75 هکبش رد نانآ دصرد دهندوب لاهعف مه یعامتجا یاه

(

Beissinger, 2012, 96

) ،یزاهجم یندهم ةعماج تیوقت و یزاجم یاضف نیا هک دنرواب نیا رب یرایسب .

جوت اب هاگدید نیا .دش دهاوخ یندم یاهداهن تیلاعف ةنیمز رب ریثأت ببس دوخ مهس هب راوتهسا شقن هب ه

تفلاخم اب هیسور ةعماج رد تلود عطاق و هبور یدج یاه

.تسور

مشچ هیسور رد يندم ةعماج داجیا یاهزادنا

رد لحت ی ل س ی تسا اه ی سور ی

،ه س نهرف هب هجوت ی

سا ی ا ی ن و راهبتعا روهشک هی

هژ ا ی دراد ا رد . هی ن ههنیمز

تشادرب مومع ی گنوگچ ،تلود هب تبسن ی

اهراتفر ی س ی هسا ی و ثأهت ی ر راهت لهماوع ی

خ ی اههراتفر رهب ی

س ی سا ی سور مدرم صاخ و ماع حطس رد و جراخ و لخاد رد ی

ه همرارق ههجوت دروم ی

گ هی در هنهرف رد .

س ی سا ی سور ی ه ارگزکرمت یی زکرمتم رادتقا و ی

ک ی ازجا زا ی لصا ی س رکفت ی سا ی .تهسا ههتفرگ لکهش اهت

د نارو رتپ

، ای د ة ارگرادتقا اب بوخ تموکح یی

دوب هارمه لماک .

ارگ شرتسگ اب ی

ش اه ی برهغ ارگ ی ههنا رد

سور ی

،ه ا ی ن ا ی هد عضت ی ف دش

، لو ی م زا ی نا .تفرن ،رگید یوس زا وهق و زهکرمتم تهلود ههب ههجوت

ی رد

سور ی ه زین رات تنس رد ی

خ ی ا ی ن اهج روشک ی

ا راهثآ .تهفرگ هی

ن وروهش داهحتا نارود رد تهشادرب ی

و

ح ام ی ت اه ی هدوت ا ی همادا نآ ی

،تفا لو ی هبرجت اهه ی زا سهپ دوباهن ی وروهش داهحتا ی

، ب هی رگنا ماان هی د ی

ازف ی دن ة س ماظن زا مدرم ی

سا ی - داصتقا ی دج ی د ا رد ی ن رد .تسا روشک سررب ،عقاو

ی اه هنهرف دروهم رد

س ی سا ی سور ی ه م ناشن ی دهد زاغآ رد هک ةهد

1990 نوگرگد ی اه ی گمشچ ی ر ی تفرگ لکش .تسا ه

راوشد هب هجوت اب ی

اه ی درتسگ ة س ی سا ی - داصتقا ی

، ای د ة ارگزکرمت یی تهلود تردهق شیازهفا و

د راب ی رگ سررب رد .تفرگ توق ی

د ی هاگد اه اهراتفر و ی عامتجا ی سور رد ی ه

، هلحم لهماوع ی

ههقطنم و ا ی