١
چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﺑ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯿﺛﺎﺗ Macrophomina phaseolina
ﺎﯾﻮﺳ ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو و
نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا عراﺰﻣ رد
ﯽﻌﯿﻠﻃ ﮏﺘﺧﺎﻓ ﯽﯾﺎﻔﺻ ﺮﺻﺎﻧ ،1
ﯽﻧﺎﺟﺎﻗآ ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ و2
3
1 - سووﺎﮐﺪﺒﻨﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻫﺎﯿﮔ تاﺪﯿﻟﻮﺗ هوﺮﮔ
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ :*
2 - يرﺎﻤﯿﺑ هوﺮﮔ سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﺳﺎﻨﺷ
3 - نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﮑﺷﺰﭙﻫﺎﯿﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ
هﺪﯿﮑﭼ يرﺎﻤﯿﺑ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ ،نﺎﻬﺟ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ رد ﺎﯾﻮﺳ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
چرﺎﻗ ﻪﻠﯿﺳو
Macrophomina phaseolina
دﺎﺠﯾا
ﯽﻣ دﻮﺷ . ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﻪﻄﺑار
ﻦﯿﺑ ﯽﺒﺴﻧ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﻧ و يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣﺎﻋ چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ .
كﺎﺧ رد چرﺎﻗ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ و يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ 60
هزاﺪﻧا نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا ﺢﻄﺳ رد ﺎﯾﻮﺳ ﻪﻋرﺰﻣ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ،عﺎﻔﺗرا ﺪﻨﻧﺎﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯾﺎﺳ و سر و ﺖﻠﯿﺳ ،ﻦﺷ ﻞﻣﺎﺷ كﺎﺧ ياﺰﺟا ﺪﺻرد وpH
ﺪﻧﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ كﺎﺧEC
. داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ﺪﺻرد ﺎﺑ كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ يراد
)
r= 0.609, p=0.000
( ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ دراد ﺎﺑ ﺪﻫد
ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ ،كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺪﺑﺎﯾ
. كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ سر ﺪﺻرد ﺎﺑ كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يراد
)
r= 0.281, p=0.03
( دراد . تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ و كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﯿﺑ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎﻣا
ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﯾ كﺎﺧ رد چرﺎﻗ .
ﻪﺸﻘﻧ ﺑ يﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﺑ ار ﯽﻠﮐ ﻂﺑاور دﻮﺟو ،ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪ
ﯽﻣ ﺪﻨﻫد . ﺪﻧراﺪﻧ ﺖﯿﻣﻮﻤﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻂﺑاور ﻦﯾا ﺎﻣا .
ﻪﻄﺑار ﻒﺸﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ترﻮﺻ ﺮﻫ رد ﺖﯿﻌﻤﺟ و كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ ي
هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،نﺎﺘﺳا رد نآ يﺎﻘﺑ و كﺎﺧ رد چرﺎﻗ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ درﻮﻣ يﺮﺗ
ﺖﺳا زﺎﯿﻧ .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ،ﺎﯾﻮﺳ ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ:
Macrophomina phaseolina
، كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ يرﺎﻤﯿﺑ زا ﯽﮑﯾ چرﺎﻗ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ ﺎﯾﻮﺳ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
Macrophomina phaseolina (Tassi) Goidanich
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا دﻮﺷ
ﯽﻣ دراو ﺎﯾﻮﺳ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ترﺎﺴﺧ ﻪﻧﻻﺎﺳ و دزﺎﺳ
. نﺎﻨﭼ راﺮـﻗ ﺮﯿﺛﺎـﺗ ﺖـﺤﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻻﺎﺑ يرﺎﻤﯿﺑ تﺪﺷ ﻪﭼ
ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . نﺎﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ،رﻮﺸﮐ لﺎﻤﺷ يﺎﯾﻮﺳ ﺖﺸﮐ هﺪﻤﻋ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ﺐـﻠﻏا ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ ،نارﺪـﻧزﺎﻣ و نﺎﺘـﺴﻠﮔ يﺎـﻫ
ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻤﯿﻧ ي ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺎﯿﻧد ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ ﻢﯿﻠﻗا ﺎﺑ يﺮﯿﺴﻣﺮﮔ و يﺮﯿﺴﻣﺮﮔ .
ﺖـﺸﮐ ﺮـﯾز ﺢﻄـﺳ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ندﻮﺑ اراد ﺎﺑ نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا
هﺪﻤﻋ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﯽﮑﯾ ،ﺎﯾﻮﺳ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ رﻮﺸﮐ ﺎﯾﻮﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ دﻮﺷ
.
M. phaseolina
ﮏﯾ كﺎﺧ چرﺎﻗ و ﺖﺳا داز
و چرﺎﻗ يﺎﻘﺑ نﺎﺘﺴﻣز
نآ ﯽﻧارﺬﮔ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﯾﺎﻘﺑ و كﺎﺧ رد
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 8 .(
ﻪﯾﺰﺠﺗ و لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ،كﺎﺧ رد هﺪﺷ ﺎﻫر ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﯾﺎﻘﺑ ﯽﺒﺴﻧ ي
و هﺪﺷ دازآ ﺎﯾﺎﻘﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ زﺎﺑ كﺎﺧ ﻪﺑ ادﺪﺠﻣ ﺪﻧدﺮﮔ
. تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ قﺎﻤﻋا رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ و ﯽﻌﻤﺠﺗ يﻮﮕﻟا ﺎﺑ ﺎﻫ
20 - 0 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺎﺧ يﺮﺘﻣ هﺪﺷ هﺪﻨﮐاﺮﭘ ك
) 2 ( رد ﺪﻧردﺎﻗ و
يﻻﺎﺑ يﺎﻣد و ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ دﻮﺒﻤﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻋﺎﺴﻣﺎﻧ ﻂﯾاﺮﺷ 30
ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ ي ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ ﯽﻗﺎﺑ هﺪﻧز كﺎﺧ رد لﺎﺳ ﻪﺳ ﺎﺗ داﺮﮔ
) 3 .(
يﺎﻘﺑ
تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ،كﺎﺧ رد چرﺎﻗ يﺎﻫ
15 - 2 ﯽﻣ لﻮﻃ لﺎﺳ ﺪﺸﮐ
) 8 .(
ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
٢
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﺒﺴﻧ و ﻻﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر كﺎﺧC:N
) 3 ( كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ ، )
1 ( كﺎﺧ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺖﯿﻌﺿو ، )
6 ( ﻖﻤﻋ و كﺎﺧ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ و )
8 ( كﺎﺧ رد چرﺎﻗ يﺎﻘﺑ ﺮﺑ
ﯽﻣ ﺮﺛﻮﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
M. phaseolina
رﻮﻃ ﻪﺑ و ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ تﺪﺷ ﺎﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ كﺎﺧ رد
ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد ﺎﯾﻮﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ سﻮﮑﻌﻣ )
8 .(
يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ ﺰﯿﻧ و يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣﺎﻋ چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﺑ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻦﯾا لﺎﺳ ﯽﻃ ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﻋارز 89 - 1388 ﺢﻄﺳ رد 60
ﻪﻋرﺰﻣ يﺎﯾﻮﺳ ) ﺖﺣﺎﺴﻣ ﺎﺑ 10
- 5 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ راﺰﻫ (
رد ﻊﻗاو 11 نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
نﺎﺘﺴﻠﮔ ﻪﮐ ﻪﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
اﺮﺟا ﺪﯾدﺮﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ يرادﺮﺑ ،ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ ﯽﻃ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﯽﺸﯾور ﺎﯾR7
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﯾﻮﺳR8
. رد
ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ لﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﻄﻗ ﺮﯿﺴﻣ رد ﺖﮐﺮﺣ ﺎﺑ ﻪﻋرﺰﻣ ﺮﻫ 100
،ﺮﺘﻣ 10 ردﺎﮐ 5/
0
× 5/
0 ﺪﺷ ﻪﺘﺧاﺪﻧا ﺮﺘﻣ .
ﻪﺗﻮﺑ زا ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫردﺎﮐ ﻞﺧاد يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ و ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ ﻦﯿﻣز .
يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو )
(DI
ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
I = ∑x / N
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
نآ رد ﻪﮐ ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗx
و رﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ ﻪﺗﻮﺑ ﻞﮐ داﺪﻌﺗN
ﯽﻣ هﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﯾﺎﻘﺑ فﺬﺣ زا ﺲﭘ ،ﻪﻋرﺰﻣ ﺮﻫ كﺎﺧ زا ﻖﻤﻋ ﺎﺗ ﯽﻣﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﻢﯿﻧ يﺎﻫ
20 ﯽﺘﻧﺎﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ يﺮﺘﻣ 72
- 48 ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﯾدﺮﮔ ﮏﺸﺧاﻮﻫ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﮏﻟا زا نﺪﯿﺑﻮﮐ زا ﺲﭘ ، 2
ﯽﻠﯿﻣ ﺪﻧﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ يﺮﺘﻣ .
يزﺎﺳاﺪﺟ تﺮﻠﮑﺳا
زا چرﺎﻗ هﺪﻧز يﺎﻫ ﮏﻟا شور ﻪﺑ كﺎﺧ
يﺎﻫ
ﯽﻟاﻮﺘﻣ ﺞﻨﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ و ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ هﺪﺷ مﺮﻧ كﺎﺧ زا ﯽﻣﺮﮔ ﮏﯾ راﺮﮑﺗ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ 100 ﯽﻠﯿﻣ ﻢﯾﺪﺳ ﺖﯾﺮﻠﮐﻮﭙﯿﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ 525
/ 0
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺪﺻرد 8
هﺪﺷ ﯽﻧﻮﻔﻋﺪﺿ ﻪﻘﯿﻗد ﯽﻟاﻮﺘﻣ ﮏﻟا ود زا ﺲﭙﺳ
60 و ﺶﻣ 400 تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ ﺶﻣ 1
ﻮﺸﺘﺴﺷ بآ ﺎﺑ ﻪﻘﯿﻗد
دﻮﺷ فﺬﺣ ﺲﮑﺘﯾاو يﺎﯾﺎﻘﺑ ﺎﺗ ﺪﯾدﺮﮔ .
ﮏﻟا يور داﻮﻣ 60
ﮏﻟا يور داﻮﻣ و فﺬﺣ ﺶﻣ 400
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺶﻣ 3
ﻞﯾﺮﺘﺳا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﺷ هداد ﻮﺸﺘﺴﺷ .
ﺳ كﺎﺧ نﻮﯿﺴﻧﺎﭙﺳﻮ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ
100 ﯽﻠﯿﻣ باﺬﻣ ﻂﯿﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ )
50 - 55 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
( يﻮﺘﺤﻣPDA mg L-1
8 تﺎﻔﻟﻮﺳ
و ﻦﯿﺴﯾﺎﻣﻮﺘﭘﺮﺘﺳا
mg L-1
50 ﻪﺑ ،ﻦﯿﻠﮑﯾﺎﺳاﺮﺘﺗوﺮﻠﮐ 5
ﺪﯾدﺮﮔ ﻊﯾزﻮﺗ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺶﯾد يﺮﺘﭘ .
زا ﺲﭘ 4 - 5 ﻪﮕﻧ زور رد يراد
يﺎﻣد و ﯽﮑﯾرﺎﺗ 30
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽﻨﻠﮐ داﺪﻌﺗ ،داﺮﮔ
ﮏـﺸﺧ كﺎﺧ مﺮﮔ رد چرﺎﻗ يﺎﻫ )
(CFU
ﮕﻧﺎﯿﻣ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿـ
.
ﻞﻣﺎﺷ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،عراﺰﻣ زا ﮏﯾﺮﻫ درﻮﻣ رد كﺎﺧ ياﺰﺟا ﺪﺻرد
) سر و ﺖﻠﯿﺳ ،ﻦﺷ (
هدﺎﻣ ﺪﺻرد ، ،ﯽﻟآ ي
وpH
ﺰﯿﻧ كﺎﺧEC
هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﯿﮔ .
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ و كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ،كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد راﺰﻓا
SPSS 21
ﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳر .
ﺎﺑ و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﻢﺘﺴﯿﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﺸﻘﻧ ﺰﯿﻧ و عراﺰﻣ كﺎﺧ ﯽﮔدﻮﻟآ ﻪﺸﻘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
مﺮﻧ ﮏﻤﮐ راﺰﻓا
Arc GIS 9.3
ﺪﯾدﺮﮔ ﻢﯿﺳﺮﺗ .
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ هدﻮﻟآ ،نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﯾﻮﺳ عراﺰﻣ ﺐﻠﻏا كﺎﺧ ﻪﮐ ﺪﻫد
M. phaseolina
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ يﺎﻫ
كﺎﺧ زا چرﺎﻗ 95
،كﺎـﺧ مﺮـﮔ ﺮـﺑ تﺮﻠﮑـﺳوﺮﮑﯿﻣ ﮏـﯾ ﺮـﺑاﺮﺑ ﯽـﺘﯿﻌﻤﺟ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﯾدﺮﮔ يزﺎﺳاﺪﺟ عراﺰﻣ ﺪﺻرد زا
33 / 73 عراﺰـﻣ ﺪـﺻرد
ﺷ يزﺎﺳاﺪﺟ ﺪ
. ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ي نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻦﯿﺑ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺪﻫد
تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﻈﻧ زا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ چرﺎـﻗ يﺎـﻫ
ﺎﺧ رد ﯽﻨﻌﻣ ،ك راد
) 01 /0
P<
( ﯽﻨﻌﻣ عراﺰﻣ ﻦﯿﺑ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺖﺳا ﯽﻤﻧ راد
ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﺮـﺑ چرﺎـﻗ تﺮﻠﮑـﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻂﺳﻮﺘﻣ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﮏﺸﺧ كﺎﺧ مﺮﮔ زا ﺎﻫ
65 /0 ﺎﺗ 31 / 14 ﯽﻣ نﺎﺳﻮﻧ رد ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يزﺎـﺳاﺪﺟ ﻪـﮐ ﺪـﺷ ﺺﺨـﺸﻣ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ ﺮﻫ رد عراﺰﻣ ي
تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ
M. phaseolina
ﻗاﺪﺣ زا ﻞ 50 ﺮﺜﮐاﺪﺣ و نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﮏﯾ عراﺰﻣ ﺪﺻرد 100
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ،نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﮏﯾ عراﺰﻣ ﺪﺻرد .
قآ رد ﯽﻋراﺰﻣ رد ﺮﻔﺻ زا ،ﮏﺸﺧ كﺎﺧ مﺮﮔ ﺮﺑ هﺪﺷ يزﺎﺳاﺪﺟ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺎﺗ ﻪﻟﻼﮐ و ﻼﻗ
30 ﻪـﻋرﺰﻣ رد كﺎـﺧ مﺮـﮔ ﺮـﺑ دﺪﻋ رد يا
ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﺳﻮﻧ رد نﺎﮔﺮﮔ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﯾﺰﺠﺗ ي ﺲﻧﺎﯾراو هداد يﺎﻫ عﻮﻗو يرﺎﻤﯿﺑ رد عراﺰﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﯾﻮﺳ داد
ﻪﮐ ﻂﺳﻮﺘﻣ ناﺰﯿﻣ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو
01 / 21
٣
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد .
ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ﺪﺻرد ﺮﻈﻧ زا نﺎﺘﺳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ هدزﺎﯾ ﻦﯿﺑ فﻼﺘﺧا ﻪﭼﺮﮔا راد
) 05 /0
P<
( ﯽﻤﻧ ﺎﻣا ﺪﺷﺎﺑ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ عراﺰﻣ
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ راد
ﺪﻧراد يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ﺪﺻرد ﺮﻈﻧ زا ي )
لوﺪﺟ 1 (.
لوﺪﺟ 1 - رد ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ راﺪﻘﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ 60
نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا يﺎﯾﻮﺳ عراﺰﻣ .
يرﺎﻤﯿﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ عﻮﻗو
كﺎﺧ مﺮﮔ ﺮﺑ چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ
)
cfu g-1
(
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻪﺟرد يدازآ ي تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﻪﺟرد يدازآ ي تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ 10
07
/ 5267 10
88٭٭
/ 104
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﻪﻋرﺰﻣ
49 21٭٭
/ 6124 19
65
/ 38
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ هﺎﺒﺘﺷا
540 674
/ 288 30
3/
10
ﯽﻨﻌﻣ٭٭
ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﻮﺟو ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ راد
)
r= 0.609, p=0.000
( ﺪﯿﯾﺎﺗ ار يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ و كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯿﺑ
ﯽﻣ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻄﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺪﺻرد ،كﺎﺧ رد تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ
ﺪﺑﺎﯾ . تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
M. phaseolina
ﺎﯾﻮﺳ ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ تﺪﺷ ﺎﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ،كﺎﺧ رد )
8 ( و
مﻮﮔرﻮﺳ ) 5 ( دراد . مﺮﮔ ﺮﺑ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯾ زا ﺮﺘﻤﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ ،ﺮﮕﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎﻣا گﺮﻣ ،كﺎﺧ
زا ﺶﯿﺑ ﺮﯿﻣو 90
ار ﺎﯿﺑرﻮﻓا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺻرد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺒﺳ )
10 .(
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ،كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺰﺟ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﯽﻣ ﺪﻨﻫد . ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ سﺮﺘﺳا و ﻻﺎﺑ يﺎﻣد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﺳر
سﺮﺘﺳا و كﺎﺧ ﮏﺒﺳ ﺖﻓﺎﺑ ،ﯽﺘﺑﻮﻃر يﺎﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺐﺒﺳ ،هﺎﯿﮔ رد رﺬﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﻫﺪﻠﮔ ﯽﻣ يرﺎﻤﯿﺑ ي
ﺪﻧﻮﺷ .
هزاﺪﻧا ﻞﻣﺎﺷ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ،كﺎﺧ تارذ ي
وpH
تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﯽﻧﺎﮑﻣ يﻮﮕﻟا ﺮﺑ ،EC
يﺎﻫ
M. phaseolina
،
ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﯾﻮﺳ عراﺰﻣ رد .
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﮐ ﺪﻫد
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ عراﺰﻣ رد كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽ توﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﺎﺗ ﺮﻔﺻ زا عراﺰﻣ كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦﺷ ناﺰﯿﻣ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 50
زا كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ سر راﺪﻘﻣ و ﺪﺻرد 19
ﺎﺗ 60 ﺖﺳا ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﺻرد .
ﺮﺑ
هداد سﺎﺳا سﻼﮐ ،عراﺰﻣ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد كﺎﺧ ﯽﺘﻓﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﻠﮐ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻮﻟ ﺎﺗ ﺖﺷدﻮﻨﯿﻣ و نﺎﯿﻣار ،نﺎﮔﺮﮔ رد م
ﯽﺘﻠﯿﺳ ﺖﺳا نﺎﺳﻮﻧ رد ﺰﮔرﺪﻨﺑ رد مﻮﻟ .
چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ و كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﯿﻌﺿ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ سر ﺪﺻرد ﺎﺑ كﺎﺧ رد يراد
)
r= 0.281, p=0.03
( دراد ) لوﺪﺟ 2 .(
ﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﻣا تﺎ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار عﺎﻔﺗرا و كﺎﺧ ﯽﻤﻧ نﺎﺸﻧ كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺎﺑ يراد
ﺪﻨﻫد . نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﭼﺮﮔا كﺎﺧ ،ﺎﯾﻮﺳ عراﺰﻣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هداد
ﮏﺸﺧ ) 3 و 4 ( ﻢﮐ ﯽﺑآ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ، )
3 ( ﺖﺒﺴﻧ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ، )C:N
3 ( ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺮﻫﺎﻇ ﯽﻟﺎﮕﭼ ، )
4 ( هدﺎﻣ يﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ و ﻪﯾﻻ رد ﯽﻟآ ي
ي 5 /7 - 0
ﯽﺘﻧﺎﺳ كﺎﺧ يﺮﺘﻣ )
9 ( ﻪﻧاﻮﺟ و ﺎﻘﺑ ياﺮﺑ ار ﺪﻋﺎﺴﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ، ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ چرﺎﻗ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﯽﻧز
تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﯽﻧﺎﮑﻣ يﻮﮕﻟا ﺎﻣا ،دروآ ﺎﺑ ،چرﺎﻗ يﺎﻫ
ﺖﺴﯿﻧ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﯿﻐﺗ )
2 .(
ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد راد
) 05 / 0
P<
( ﻞﺑﺎﻗ
ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﯾ كﺎﺧ رد چرﺎﻗ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ و كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ ﯽﻟﻮﺒﻗ .
ﻪﺸﻘﻧ ﺎﻣا تﺎﻋﻼﻃا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﺑ ار ﯽﻠﮐ ﻂﺑاور دﻮﺟو ،ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺪﻨﻫد
. هدﺎﻣ راﺪﻘﻣ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رد ﯽﻟآ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ كﺎﺧ نﺎﺘﺳا يﺰﮐﺮﻣ ﯽﺣاﻮﻧ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا رد چرﺎﻗ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ زا ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ و ﺖﺳا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺶﯿﺑ .
ﺖﯿﻣﻮﻤﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻂﺑاور ﻦﯾا ﻪﺘﺒﻟا
ﺪﻧراﺪﻧ . ﻪﻄﺑار ﻒﺸﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ترﻮﺻ ﺮﻫ رد ا رد نآ يﺎﻘﺑ و كﺎﺧ رد چرﺎﻗ تﺮﻠﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ و كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ ي
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،نﺎﺘﺳ
هدﺮﺘﺴﮔ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺮﺗ .
ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺮﺛﻮﻣ رد اﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا ﯾ
ﺖ ﺎﺑ ﻒﯿﻃ ﻊﯿﺳو رد ﯽﮔدﻮﻟآ راﺰﻣ
،ع يﺎﺸﮕﻫار ﯽﺣاﺮﻃ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻣآرﺎﮐ
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ يرﺎﻤﯿﺑ رد ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻋارز و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺑ .
٤
لوﺪﺟ 2 - ﯾﺮﺗﺎﻣ
،كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ هدﺎﺳ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲ چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ
M. phaseolina
ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو ناﺰﯿﻣ و ﻣ رد
ﺰا نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا عر .
PH EC
OC CLAY
SILT SAND
ELE DI
CFU
049 /0 - 054 /0 - 169 /0 - 281٭
/0 213 /0 - 018 /0 010 /0 609٭٭
/0 1
r
CFU sig - /0000 /0940 /0893 /0103 /0030 /0196 /0681 /0711 =CFU
،كﺎﺧ رد چرﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ
=DI
،يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو =ELE
،عﺎﻔﺗرا =SAND
،ﻦﺷ ﺪﺻرد =SILT
،ﺖﻠﯿﺳ ﺪﺻرد =CLAY
و سر ﺪﺻرد =OC
ﯽﻟآ هدﺎﻣ ناﺰﯿﻣ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1.
ﺖﯿﻋر س ،هﺎﻨﭘ . و ،يﻮﻠﻋ و . 1385 . نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا رد ﺎﯾﻮﺳ ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ 13
: 107 - 114 .
2. Campbell, C. L. and van der Gaag, D. J. 1993. Temporal and spatial dynamics of microsclerotia of Macrophomina phaseolina in three fields in North Carolina over four to five years. Phytopathology 83: 1434–1440.
3. Dhingra, O. D., and Sinclair, J. B. 1977. An annotated bibliography of Macrophomina phaseolina 1905–1975.
Imprensia Universitaria, Universidade Federal de Vicosa, Vicosa, Brazil.
4. Gangopadhyay, S., Wyllie, T.D., and Teague, W. R. 1982 Effect of bulk density and moisture content of soil on the survival of Macrophomina phaseolina. Plant Soil 68:241–247.
5. Gray, F. A., Mihail, J. D., Lavign R. J., and Porter P. M. 1991. Incidence of charcoal rot of sorghum and soil populations of Macrophomina phaseolina associated with sorghum and native vegetation in Somalia.
Mycopathologia 114: 145-151.
6. Israel, S., Mawar, R. and Lodha, S. 2005. Soil solarization, amendments and biocontrol agents for the control of Macrophomina phaseolina and Fusarium oxysporum f. sp. cumini in aridisols. Annual Applied Biology 146: 481–
489.
7. Sheikh, A. H., and Ghaffar, A. 2004. Effect of poultry manure and sawdust on survival of sclerotia of Macrophomina phaseolina in soil. Pakistan Journal of Botany 36(2): 425-428.
8. Short, G. E., Wyllie, T. D., and Bristow, P. R. 1980. Survival of Macrophomina phaseolina in soil and residue of soybeans. Phytopathology 70:13-17.
9. Wrather, J. A., Kendig, S. R., and Tuler, D. D. 1998. Tillage effects on Macrophomina phaseolina population density and soybean yield. Plant Disease 82:247–250.
10. Young, D. J., and Alcorn, S. M. 1984. Latent infection of Euphorbi alathyris and weeds by Macrophomina phaseolina and populations in Arizona field soil. Plant Disease 68:587-589.
ﻪﺸﻘﻧ هدﺎﻣ ي نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻟآ ي نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا يﺎﻫ
ﻪﺸﻘﻧ ي نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ كﺎﺧPH نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا يﺎﻫ
نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا يﺎﻫنﺎﺘﺳﺮﻬﺷ كﺎﺧ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ يﻪﺸﻘﻧ
ﻪﺸﻘﻧ ﻢﻫ ي ﺰﻣ رد ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻗو راﺪﻘﻣ ناﺰﯿﻣ ا
نﺎﺘﺴﻠﮔ نﺎﺘﺳا يﺎﯾﻮﺳ عر .
.ﻥﺎﺘﺴﻠﮔ ﻥﺎﺘﺳﺍ ﻱﺎﻳﻮﺳ ﻉﺭﺍﺰﻣ ﺭﺩ ﮎﺎﺧ ﻡﺮﮔ ﺮﺑM. phaseolina ﺕﺮﻠﮑﺳﻭﺮﮑﻴﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻥﺍﺰﻴﻣﻢﻫ ﻱﻪﺸﻘﻧ
۴
