یسررب لحارم
یژولونف هنوگ
Bromus tomentellus
رد لاس یاه فلتخم رد
عتارم نادرک
ناتسا زربلا
رداق
؛یمیرک
رایداتسا
،یشهوژپ شخب
تاقیقحت
،عترم م ؤ هسس قحت ی تاق لگنج اه و عتارم وشک
،ر ناریا .
نسح
؛هناگی
رایداتسا
، هاگشناد مولع یزرواشک و
عبانم یعیبط ناگرگ
، ناریا .
نسح
یتارب
؛ *
سانشراک دشرا
،یرادعترم هدکشناد
م عبان
،یعیبط هاگشناد
،نارهت ناریا .
هدیکچ عتارم زا هنوگ ياه يهايگ فلتخم ي ليكشت هدش دنا هك روهظ لحارم يكیژولونف رد
ره کی زا نآ اه تحت ريثأت لماوع يطيحم و يكيتنژ
رارق يم .دريگ هب روظنم هرهب يرادرب هب عقوم و يبايتسد هب دركلمع لباق لوبق رد ره هايگ مزلا تسا هك روهظ هدیدپ ياه يتتسیز تتبث و
دروم هعلاطم رارق .دنريگ فده زا قيقحت رضاح يسررب لحارم فلتخم يژولونف هنوگ Bromus tomentellus هب
روتظنم يبايتتسد هتب
همانرب ياه حيحص يتیریدم رد هقطنم دروم هعلاطم و قطانم هباشم هب نآ تسا . هب نيمه روظنم نتیا قتيقحت رد عتتارم هتمين يیتتسا
نادرك رد ناتسا زربلا ب ه تدم 4 لاس ( 9831 - 9831 ) ارجا دش . زا هنوگ يهايگ دروم رظن 91 هیاپ باختنا و رد لوتط 4 لاتس رد لتصف
شیور رد عطاقم ينامز 91 هزور رد هلحرم يشیور و يگتفه رد هلحرم يشیاز خیرات عوقو لحارم يتايح هايگ
؛لماش هتلحرم شتیور و
دشر
،يشیور هلحرم
،يهدلگ غولب رذب و هلحرم کشخ ندش هايگ هب ارمه لاطا تاع طوبرم هب عافترا لك هايگ رب تسح يتناتس رتتم رد
مرف ياه هژیو تبث .دیدرگ نينچمه رامآ و تاعلاطا يسانشاوه طوبرم
هب ره کی راهچ لاس يسررب
؛لماش هجرد ترارح طسوتم هناهام
و نازيم يگدنراب هناهام زا کیدزن نیرت هاگتسیا يسانشاوه هب
هقطنم هيهت و اب هجوت هب نآ ينحنم کتيمرتوربمآ لاتس
ياته 9831 اتت
9831 هب روط هناگادج هب روظنم قيبطت اب لحارم يكیژولونف هنوگ
دروم هعلاطم ميسرت .دیدرگ زا هتجرد ترارتح هتنازور زتين هتب روتظنم
هبساحم عومجم هجرد ياهزور دشر لحارم يكیژولونف سا
هدافت .دش جیاتن ناشن داد هك نیا هنوگ اب هجوت هب طیارش بآ و يیاوه هقطنم
هب صوصخ يامد طيحم هجرد(
-
،)زور دشر دوخ ار رد لاس ياه فلتخم رد خیرات ياه يتوافتم عورش يم .دنك نينچمه لحارم فتلتخم
يژولونف زاين يیامد (GDD)
ًابیرقت يتباث دنراد هك سپ زا سك يامد
،مزلا روهظ لحارم هدهاشم يم
. دوش
ژاو ناگ :یدیلک
تیریدم
،حيحص
،عترم
،يگدنراب لحارم شیور و امد
:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش
: 11918313119
Email: [email protected]
رات خی وصت بی 24 / 09 / 1395
ص 711 - 111
1 . همدقم
عتارم ياراد متسيس ياه هدتيچيپ يكیژوتلوكا
دنتتسه
هتتك تتتحت ريثأتتت تارتتييغت لتتماوع
بآ و يیاوتته هتتب هژتتیو
يگدنراب و هجرد ترارح رارق .دتنراد تارتييغت يتميلقا
رد
هدیدپ ياه يتسیز هايگ
؛ريظن هتناوج ،يتنز دتشر ،يتشیور
هعسوت دشر
،يشیور لگ يهد و يهدرذب رايسب
تيمها .دراد
يتتكی زا هار لتتح ياتته تتسانم تتتهج
يختتشت ناتتمز
هرهب يرادرب زا
،عتارم هدافتسا زا هعلاطم
،يژولونف تخانتش
و يسررب خیرات زورب هدیدپ ياه يتسیز فلتخم رد ناتهايگ
هتب صوتصخ هتنوگ
ياتته خاتش و
يدتيلك عتتارم تتتسا .
يژولونف زا
هملك
« ونف
» هب ياتنعم هدتیدپ هتك رد فتیرعت
يلك هب يانعم هدیدپ يسانش تسا هتفرگ هدتش تتسا و رد
نآ هخرچ يگدنز هايگ زا نامز عورش شیور ات باوخ متئاد
هناتسمز دروم يسررب رارق يتم .درتيگ هتب روتط يلك لتحارم
فلتخم يژولونف ناهايگ
يعترم رد حطس نيمز ًلاماتك هتب
ريخبت و قرعت لاخ هنلااس هتسباو هدوب و ريخبت و قرتعت
زين هتسباو هب تارثا
،امد شبات و يگدنراب .تسا
رد دروتتم يژوتتلونف فیراتتعت
يددتتعتم دوتتجو
راد .د
يژوتتلونف يتتسررب
داوتتح يتتتسیز
هرود يا تتتسا هتتك رد
حوطس فلتخم
؛دننام
،مادنا تفاب ای لولتس يور يتم دتهد
[ 2 ].
رد يفیرعت رگید يژولونف هعلاطم
يیایوپ وتمن هتك اتت
دودح دایز ي هب هليسو لماوع يطيحم ميظنت يم دوتش و زا
رظن يمك لباق هزادنا يريگ تتسا
، ناتيب هدتش تتسا [ 3 ].
نازيم کيكفت لحارم رد لوط هرود دشر ناهايگ هتسب هتب
عون ناهايگ و هاگدتید ناتققحم عوتنتم
رازتگ هدتیدرگ
.تسا قبط رتظن يتخرب ناتققحم يژوتلونف
نتكمم تتسا
لماش جنپ هلحرم هناوج
،ندز
،شیور لیوط ندش هقاس ،اته
يشیاز و نديسر رذب دشاب [ 99 ].
اتما اتنب هتب رتظن يتخرب
رگید لماش 81 هلحرم فلتخم و هناگادج رد راهچ تحبم
لكش يريگ گرب
،اه روهظ و هعسوت هقاس اه و ياهراتخاتس
يشیاز ای هشوخ يهد تسا [ 91 ].
اققحم ن رد تاقيقحت وخ
د رد هنيمز يژولونف هب
لماوع
رثؤم رب يژولونف ناهايگ
هراتشا دتنراد . يژوتلونف ناتهايگ
تيساسح هژیو
يا هب بآ و اوه دراد و کی خاتش يدتيلك
تبسن هب تارييغت يطيحم تسا [ 92 ].
امد و دوتیرپوتف زا
لماوع ميظنت هدننك يژولونف بوسحم
يم دنوش [ 8 ].
لماع
هجرد زور دشر ( ) GDD
نیرتهب هطبار ار اتب يژوتلونف دراد
[ 1 ].
رد هتتتتتعلاطم يا
لتتتتتحارم يژوتتتتتلونف
هتتتتتس
هتتتنوگ
Astragalus chaborasicus
،
Poa sinanica
و
Stipa hohenackeriana
هتتب تدتتم ود لاتتس زا قتتیرط
هبساحم هجرد زور دتشر ( ) GDD
رد هتقطنم هكتشخ دور
هواس يسررب دش
، جیاتن ناشن داد هتك ناتمز زاتغآ و ناتیاپ
لحارم يژولونف رد
ود لاس فلتخم اب مته تواتفتم تتسا
يلو ترارح ياه يعمجت رد ود لاس فلتخم يارب لتحارم
يژولونف اب
يمك فلاتخا
ًابیرقت ناتسكی تتسا . هتب تراتبع
رگید ره کی زا لحارم فلتخم يژولونف زاين
يیامد ًاتبیرقت
يتباث دنراد هك ستپ زا تسك ياتمد مزلا روتهظ لتحارم
هدهاشم يم دوش [ 97 ].
جیاتن يسررب يژوتلونف جنتپ
هتنوگ
مهم يعترم رد ناتسا نارهت ناشن
،داد مهم نیرت لتماع رد
روتتهظ لتتحارم يژوتتلونف غت
تارتتيي هتتجرد ترارتتح اوتته
و
يگدنراب تسا
[ 91 ]
.
رد طابترا اب يسررب يژوتلونف رد
هتنوگ دروتم هتعلاطم
يتاقيقحت تروص
هتفرگ تسا . هعلاطم يخرب زا يگژیو ياه
کیژولوكا هتنوگ
Bromus tomentellus
رد هزوتح زتيخبآ
نارهت ناشن داد هك دشر نیا هنوگ طساوا دنفتسا هام عورتش
يم دوش و هب يازا ره 9111 رتم شیازفا عاتفترا زا حطتس
ایرد دودح 7 ات 91 زور ت أ ريخ رد دشر هظحلام يتم
ددرتگ
[ 1 ].
يسررب يژولونف راهچ
هنوگ يعترم رد هاتگیاپ دتيبهد
سراف يكاح زا نآ دوب
، نیرتهب نامز عورش ارتچ رد هتنوگ
Bromus tomentellus
رخاوا تشهبیدرا تسا
هك دتیاب اتت
همين لوا دادرخ همادا هتشاد .دشاب سانم نیرت نامز يارب
عمج يروآ رذب رد نیا هنوگ رخاوا دادرخ ات هتمين مود رتيت
تسا [ 91 ].
لحارم يژولونف هتنوگ
Bromus tomentellus
يط هس لاس رد هاگتسیا دنمه درسبآ دروتم هتعلاطم رارتق
،تفرگ جیاتن ناشن داد هك هنوگ دروم
، حب شیور دوخ ار
زا رتتخاوا دنفتتسا اتتت لتتیاوا نیدرورتتف زاتتغآ
و اتتت طتتساوا
تشهبیدرا لماك
يم .دنك زا طساوا تشهبیدرا ات
رخاوا نیا
هام عورش هب يهدلگ يم دنك و زا وا ا رخ تشهبیدرا ات
لیاوا
دادرخ لگ يم .دهد زا طساوا دادرخ ات طساوا ريت هاتم رذتب
ليكشت هدش و يم .دسر ات لیاوا دادرم روذب زیر هدرتك و
هلحرم باوخ هناتسبات ارف يم .دسر رد يضعب زا لاس اه مه
نكمم تسا رد زيیاپ ياراد رصتخم دتشر يددتجم دتشاب
[ 9 ].
يتتسررب تارتتييغت يلتتصف
ریاتتخذ تاردتتيهوبرك ياتته
لولحم رد هس هنوگ هنيمارگ دنچ هلاس و بوغرم رد عتتارم
رولپ رد هداج زاره ناشن
،داد دشر يشیور هتنوگ
Bromus
tomentellus
اب هجوت هب طیارش بآ و يیاوته يناتتسهوك
مكاح رب نیا
،هقطنم اب روتهظ گرتب ياته دتیدج زا رتخاوا
نیدرورف زاغآ
يم دوش و ات رخاوا تشهبیدرا همادا
يم دتبای .
دشر يشیاز زا يادتبا هتفه مود دادرخ اب روهظ هقاس ياته
لگ راد زاغآ يم دوتش . يهدتلگ رد
نتیا هاتيگ زا هتمين مود
دادرخ زاغآ يم دوش و هتلحرم لتگرپ نآ رد رتخاوا دادرتخ
تسا . اهرذب رد طساوا ريت عورش هتب نديتسر هدوتمن
و رد
طساوا دادرم زين زیر نآ اه زاغآ يم دوش . مئلاع يكتشخ
و نازخ رد وا ا طس رویرهش رد نیا هنوگ نایامن يم ددرتگ و
هايگ دراو هرود باوخ تقوم م ي دوش [ 1 ]
.
نیاربانب اب هجوت هب تتيمها عوتضوم ختشم
ندرتك
لحارم يتايح ناتهايگ خاتش
و يدتيلك تتهج ميتظنت
همانرب ياه يارچ ماد
، يريگولج زا
يارتچ سردوز و - يتب
عقوم
، تخانش وخ يكاروتخ و
زرا يیاذتغ هتنوگ ياته
يهايگ و عمج يروآ روذب رايسب زئاح تتيمها .تتسا هتنوگ
Bromus tomentellus
ياراد مرف يتشیور فتلع
يمدتنگ
هلاسدنچ .تسا
نیا هايگ زا هتلمج ناتهايگ وتخ اروتخ
عتارم همين يیتسا و يناتسهوك هقطنم
بوتسحم يتم
دوتش
هك هب ليلد تردق يراگزاس لااب
اب طیارش يكشخ و هتجرد
ترارتتح نيیاتتپ
اتتت 22 - هتتجرد يتناتتس
،دارتتگ رد عتتتارم
همين يیتسا و يتح يیتسا هب تروص رتصانع يلتصا تيت و
هنوگ هارمه هب روفو تفای يم .دوتش هتنماد شنكارتپ نآ
رد
يحاون اب يگدنراب 211 ات 311 يليم م رت هدوب هك هب لتيلد
وخ يكاروخ هب هژیو رد لیاوا لصف ر دش هتب تدتش دروتم
يارچ ماد رارق يم دريگ [ 7 ].
زا يیاتجنآ هتك نتیا هتنوگ زا
هنوگ ياه خاش و حرتطم هتقطنم دروتم هتعلاطم .تتسا نیاربانب
فده زا قيقحت رتضاح يتسررب لتحارم فتلتخم
يژولونف هنوگ
Bromus tomentellus
هب روتظنم يبايتتسد
هب همانرب ياه حيحص تیریدم ي رد هقطنم دروتم هتعلاطم و
قطانم هباشم هب نآ تسا .
2 . شور یسانش قیقحت
2 . 1 . یفرعم هقطنم دروم هعلاطم
قيقحت رتضاح رد يتط لاتس ياته 9831 اتت 9831 رد
لحم حرط يرادعترم نادرتك
عتقاو رد هاگتتسیا يتاتقيقحت
هسسؤم نسكاو و مرس يزاس يزار هك رد لامش ناتسا زربلا
و رد 21 يرتموليك ناتسرهش
درگتشه رارق
دراد ارتجا .دتش
هقطنم دروم هعلاطم ياراد تاصتخم يیايفارغج
81 هجرد و
19 هقيقد رتع لامتش ي و 11 هتجرد و 11 هتقيقد لوتط
يقرتتش
، عاتتفترا 9111 رتتتم زا حطتتس
،اتتیرد يگدتتنراب 271
يليم رتم و يش يمومع 21 ات 81 دصرد اب تتهج يبوتنج
يلامش– تتسا . اتخ يتضارا هتقطنم زا عوتن اتخ ياته
لوسوتيل يكهآ
اب تفاب ينش -
،يمول هب گنر هوهق يا نشور
و يریذپذوفن و
يشكهز تسانم يتم
.دتشاب ميتلقا تقطنم ه
ساسارب ور حلاصا هدش نترامود
« همين کتشخ درتسارف
»
نيتتيعت هدتتش تتتسا . تتيت ياتته تتلاغ يهاتتيگ هتتقطنم
-
Stipa hohenackeriana
-
Ajuga chamaecistus
-
Bromus tomentellus
يم دشاب .
2 . 2 . صخاش یاه هزادنا یریگ هدش
زا هتنوگ يهاتتيگ دروتتم رتتظن 91 هتتیاپ
ًاتبتتسن ناتتسمه
باختنا و اب صن لاتپ تتملاع يراذتگ دتش . رد باتختنا
هیاپ اه هب يگژیو يیاه زا ليبق هزادنا ربارب هچ زا رظن عافترا
و هچ زا رظن مجح
،هیاپ هينب و يباداش تسانم و
ناتسمه
هیاپ
،اه طیارش ناسكی رتسب شیور ) اخ(
و رتثا ناتسكی
يارچ ماد رد هتشذگ رب يور نآ اه دم رظن رارق .تتفرگ رد
لوط 4 لاس رد لصف شیور رد لحارم دشر تشیور ي رته
91 زور کی راب و رد لحارم يشیاز هتفه يا کتی راتب خیراتت
عوقو لحارم يتايح هاتيگ لماتش
؛ زاتغآ و هتمتاخ هتلحرم
يشیور
، زاغآ و همتاخ هلحرم
،يهدلگ زاغآ و همتاخ هلحرم
نديسر رذب و هلحرم دوكر و کشخ ندش هايگ هتب هارتمه
عافترا لك هايگ هب تدم 21 هتفه هك عورتش نآ زا يادتتبا
نیدرورف دوب
رد مرتف ياته هژتیو تتبث .دتیدرگ هتب روتظنم
کيكفت لحارم يژولونف هب
ياهرتماراپ دشر
،يتفلع روتهظ
هلبنس ای
،هشوخ يريش و تفس ندش رذب و روتهظ متئلاع
يگدرمژپ هجوت
.دش نينچمه لباق
ركذ تسا هتك رد هتنوگ
دروم هعلاطم نوچ زا هداوناخ نايمدتنگ يتم
دتشاب هتلحرم
يهدلگ ب ا روهظ هقاس ياه لگ و هتشوخ لتگ دتم رظن رارتق
يم تفرگ . تاعلاطا طوبرم
هب رامآ يسانشاوه راتهچ
لاتس
لماش
؛ هجرد ترارتح طتسوتم هتناهام
و نازتيم يگدتنراب
هناهام زا کیدزن نیرت هاگتسیا يسانشاوه هب
هتقطنم تيهت ه
دیدرگ لوادج(
9 و 2 ) و اب هتجوت هتب نآ اته رادوتمن هرود
يكشخ )کتيمرتوربمآ(
رته کتی زا لاتس ياته 9831 اتت
9831 هب روظنم قيبطت اتب لتحارم فتلتخم تتيلاعف
ياته
يتايح هايگ ميسرت دیدرگ . نيتتنچمه
زا راتتمآ هتتنازور هتتجرد ترارتتح هاگتتتسیا
کيتپونيس هعموص
نادرتك يارتب نيتيعت عوتمجم يژرتنا
هجرد ترارح ای نازيم يژرنا يیاتمرگ مزلا
يارتب لتحارم
يژولونف هدافتسا
.دش اب هجوت هب تاقيقحت ناققحم
ياتمد
هیاپ يارب ناهايگ لصف درس رفص هجرد يتناس دارگ و يارب
ناهايگ لصف مرتگ 4 هتجرد يتناتس دارتگ رد رتظن هتتفرگ
يم دوش هك يارب هنوگ دروم هعلاطم هتك زا ناتهايگ لتصف
درس يم دشاب يامد هیاپ رفص هتجرد يتناتس دارتگ رد رتظن
هتفرگ هدش تسا [ 4 ].
يارب هبتساحم نازتيم
يژرتنا يیاتمرگ زا
هتلداعم رتیز
هدافتسا :دش
هك رد نآ هجردGDD
زور
،دشر
T max
و
T min
هب
يترت رثكادح و لقادح هتجرد ترارتح و
T base
ياتمد
هیاپ يارب دشر ناهايگ هجرد(
يتناس )دارگ يم .دشاب
base T T
GDD T
2 min max
لودج 1 . لودج هجرد ترارح طسوتم هنايهام هاگتسيا ناراب یجنس هعموص نادرک ( –98 98 )
لاس یعارز
م ـ 98 ها
- 98 98
- 98 –99
98 –98
99 نيگنايم
رهم 21
93 91
91 21
/ 97
نابآ 91
1 7
1 71
/ 7
رذآ 3
1 1
4 71
/ 1
يد 2
9 9
1 9
نمهب 4
1 4
8 4
دنفسا 3
1 3
91 71
/ 3
نیدرورف 99
98 91
1 71
/ 1
تشهبیدرا 93
29 22
91 91
دادرخ 21
24 21
27 24
ريت 21
27 23
81 1
/ 27
دادرم 21
23 81
82 21
رویرهش 29
24 21
23 1
/ 24
لودج 2 . لودج نيگنايم یگدنراب هنايهام هاگتسيا ناراب یجنس هعموص نادرک ( –98 98 )
لاس یعارز 98 هام
- 98 98
- 98 –99
98 –98
99 نيگنايم
رهم 24
91 1
7 1
/ 99
نابآ 48
91 92
91 29
رذآ 81
22 81
81 1
/ 81
يد 12
11 11
11 13
نمهب 41
82 44
12 42
دنفسا 27
91 82
23 21
/ 24
نیدرورف 81
1 81
41 71
/ 23
تشهبیدرا 27
2 23
21 1
/ 21
دادرخ 91
1 21
91 1
/ 92
ريت 1
1 1
1 1
دادرم 1
1 1
1 1
رویرهش 1
1 1
1 1
يگدنراب هنايلاس 218
911 211
277 241
3 . جیاتن
جیاتن هب تسد هدمآ زا يسررب لحارم يژولونف رد
هتنوگ
Brumus tomentellus
ناشن يم دتهد هتك نتیا هتنوگ اتب
وت هج هب طیارش بآ و يیاوته هتقطنم هتب صوتصخ ياتمد
،طيحم دشر دوخ ار رد لاس ياته فتلتخم رد
خیراتت ياته
يتوافتم عورش
يم دنك . دشر يشیور نیا گ هنو هب جیردتت زا
هتتهد مود نیدرورتتف عورتتش
و رثكادتتح اتتت
هتتمين مود
تشهبیدرا هام
همادا يم .دبای لوط نیا تدم يگتسب یز يدا
هب هتجرد ترارتح ناتمه لاتس و هتب صوتصخ يگدتنراب
و
تبوطر هام ياه لبق و دعب دراد يلو رد عومجم لوتط نتیا
هرود نيب 21 ات 81 زور يم دشاب هك مك نیرت نآ طوبرم هب
لاتتس ياتته 9837 و 9831 و شيتتب نیرتتت نآ طوتتبرم هتتب
لاس ياه 9831 و 9833 يم .دشاب هلحرم هشوخ يهد نتیا
هايگ رد مامت لاس ياه دروتم يتسررب رد هاتم ،تتشهبیدرا
يلو رد خیرات ياته يتواتفتم عورتش
و رثكادتح هتتسب
هتب
طیارش بآ و يیاوه ات رخآ تشهبیدرا هب
لوط يم .دتماجنا
رد عومجم لوط هرود هشوخ يهد رد نیا هايگ رد لاس ياته
فلتخم نيب 91 ات 21 زور يم دشاب هك مك نیرت نآ طوبرم هتتب
لاتتس ياتته 9837
، 9833 و 9831 و شيتتب نیرتتت نآ
طوبرم هب لاس 9831 يم .دشاب هلحرم يكیژولونف ليكتشت
رذب زين رد مامت لاس ياه دروتم يتسررب ًاتبیرقت رد لتیاوا
دادرخ هام هب عوقو يتم ددتنويپ هتك د ر عوتمجم لوتط
هرود
يهدرذب رد لاس ياه فلتخم نيب 21 ات 41 زور اتب هتجوت
هب يامد اوه و نازيم تبوطر ريغتم تسا هك متك نیرتت نآ
طوبرم هب لاس ياه 9833 و 9831 و شيب نیرت نآ طوبرم
هب لاس 9831 يم .دشاب روذب نیا هايگ زا ههد رخاوا دادرخ
و لوا ريت هام عورش هب زیر يم .دننك لوط نیا هرود هتك
فداصم اب امرگ و يكشخ تسا دودح 1 يلا 91 زور .تسا
مه نامز اب زیر
،رذب کشخ ندش هاتيگ عورتش و ًاتتیاهن
91 زور سپ زا زیر رذتب لتك مادتنا ياته هاتيگ کتشخ
يم .ددرگ لكش ( 9 ) لحارم يكیژوتلونف ار
رد هتنوگ دروتم
هعلاطم رد يط راهچ لاس ناشن يم .دهد
لودج ( 8 ) ناشن يم دهد هك عومجم لحارم يتشیور و
يتتشیاز هتتنوگ
Bromus tomentellus
رد تیاتتس نادرتتك
ناتسا زربلا نيتب 31 اتت 921 زور رتيغتم هدوتب و عوتمجم
يژرنا يیاتمرگ تتفایرد
هدتش زتين نيتب 9181 اتت 2131
هجرد يتناس دارگ ريغتم يم .دشاب
هام ياه لاس
نيدرورف تشهبيدرا دادرخ ريت دادرم
لاس 1-11 11-21 21-11 1-11 11-21 21-11 1-11 11-21 21-11 1-11 11-21 21-11 1-11 11-21 21-11 1198
1198 1199 1198
- هلحرم دشر يشیور
- هلحرم دشر يشیاز -
هلحرم رذب يهد
- هلحرم کشخ ندش
لکش 1 . شيامن رم لحا تخم فل يژولونف یک هنوگ Bromus tomentellus رد
لوط 4 اس ل
لودج 1 . عومجم يژرنا یيامرگ ( )GDD هنوگ Bromustomentellus رد
تياس نادرک ناتسا زربلا
لاس 9831
9837 9833
9831
لحارم يژولونف تدم
)زور(
GDD(C◦) تدم
)زور(
GDD(C◦) تدم
)زور(
GDD(C◦) تدم
)زور(
GDD(C◦)
يشیور 81
111 21
181 81
141 21
191
لگ يهد 21
181 91
417 91
411 91
411
يهدرذب 41
121 81
131 21
111 21
141
کشخ ندش 81
811 81
831 81
811 81
491
هجرد ترارح يعمجت 921
2131 11
9118 11
2121 31
9181
نينچمه جیاتن
طوبرم هب يسررب عافترا هیاپ اه رد يتط
لحارم يژولونف رد
لاس ياه هعلاطم يكاح زا نیا يم دشاب
هك نيگنايم رثكادح
عافترا هايگ رد لوط هرود ياه فلتخم
دشر هايگ رد لاس ياه فلتخم توافتم تتسا لودتج(
4 ).
رد لاس 9831 شيب نیرت عافترا هايگ رد هلحرم يهدرذب و
هتتب نازتتيم 11 يتناتتس رتتتم يتتم .دتتشاب رد لاتتس 9837
شيب نیرت عافترا هايگ رد هلحرم يهدرذب و
هتب نازتيم 13
يتناس رتم يم .دشاب رد لاس 9833 شيب نیرت عافترا هاتيگ
رد هلحرم کشخ ندش و هب نازيم 17 يتناس رتم يم دتشاب و
رد لاس 9831 شيب نیرت عافترا هايگ رد هتلحرم کتشخ
ندش و هب نازيم 71 يتناس رتم يم .دتشاب رثكادتح عاتفترا
نیا هنوگ طوبرم هب لاس 9831 و لقادح عافترا نآ طوبرم
هب لاس 9837 يم .دشاب دج لو ( 4 ) تارييغت عافترا
هیاپ اته
ار رد يط راهچ اس ل هعلاطم هب روط لماك ناشن يم هد د .
جیاتن قيبطت لحارم يتايح هنوگ دروم رظن اب يتنحنم
کيمرتوربمآ طوبرم
هب ره کی زا راهچ لاس يسررب زين هب
حرش لاكشا 2 ات 1 يم .دشاب
لودج 4 . نيگنايم عافترا هياپ اه یتناس(
)رتم رد یط لحارم يژولونف رد هنوگ Bromustomentellus رد
تياس نادرک
لاس
لحارم يژولونف 1198
1198 1199
1198
دشر يشیور 21
1 / 49 44
1 / 48
يهدلگ 49
19 18
12
يهدرذب 11
17 11
18
کشخ ندش 11
13 17
71
لکش 2 . قيبطت ینحنم كيمرتوربمآ اب
لحارم يژولونف هنوگ Bromus tomentellus رد
لاس یعارز 98 - 98
، رد لکش لااب ناشنV هدنهد هلحرم
،یشيور هلحرمF
،یهدلگ هلحرمS
یهدرذب و هلحرمD كشخ ندش یم .دشاب
لکش 1 . قيبطت ینحنم كيمرتوربمآ اب
لحارم يژولونف هنوگ Bromustomentellus رد
لاس یعارز 98 - 98
، رد لکش لااب ناشنV هدنهد هلحرم
،یشيور هلحرمF
،یهدلگ هلحرمS
یهدرذب و هلحرمD كشخ ندش یم .دشاب
لکش 4 . قيبطت ینحنم كيمرتوربمآ اب
لحارم يژولونف هنوگ Bromus tomentellus رد
لاس یعارز 99 - 98
، رد لکش لااب ناشنV هدنهد هلحرم
،یشيور هلحرمF
،یهدلگ هلحرمS
یهدرذب و هلحرمD كشخ ندش یم . دشاب
لکش 8 . قيبطت ینحنم كيمرتوربمآ اب
لحارم يژولونف هنوگ Bromus tomentellus رد
لاس یعارز 98 - 99
، رد لکش لااب ناشنV هدنهد هلحرم
،یشيور هلحرمF
،یهدلگ هلحرمS
یهدرذب و هلحرمD كشخ ندش یم .دشاب
يسررب ينحنم ياه کيمرتوربمآ طوبرم
هب راهچ لاتس
ناشن يم دهد هك زا نيب راتهچ لاتس دروتم يتسررب لاتس
9837 لاس کشخ يرت تبسن هب 8 لاس رگید هتب باتسح
يم .دیآ نيگنايم عافترا هیاپ اه زين رد نتیا لاتس متك رتت زا
هيقب لاس اه يم .دشاب
4 . ثحب و هجیتن یریگ
جیاتن هب تسد هدمآ زا يسررب لحارم يژولونف رد
هنوگ
Brumus tomentellus
ناشن داد هك نیا هنوگ اب هجوت هتب
طیارش بآ و يیاوه هقطنم هب صوصخ يامد
،طيحم دتشر
دوخ ار رد لاس ياه فلتخم رد ات ر خی ياه يتواتفتم عورتش
يم .دنك رد عقوم عورش دشر زا رظن تبوطر يلكشم دوجو
درادن و اهنت يامد اوه لماع راذگريثأت يارتب
عورتش دتشر
يشیور بوسحم يم
.دوش يسررب ينحنم ياه کيمرتوربمآ
طوبرم هب راهچ لاس زين ناشن داد هتك لاتس 9837 لاتس
کشخ يرت تبسن هب هس لاس رگید يم دشاب هتك نتیا رتما
رب نيگنايم عافترا
هیاپ اه رد نیا لاس رتثا يتفنم هتتشاذگ
؛تسا نیاربانب هب روط لك ي يم ناوت هجيتن تفرگ هك رتش و ع
دشر يشیور رد نیا هنوگ رتتشيب تتحت ريثأتت لتماع اتمد
هجرد(
زور– ) رارق دراد نوچ هك رد هقطنم دروتم هتعلاطم
ًلاومعم رد هام ياه نیدرورف و
تشهبیدرا هتك
فداتصم اتب
عورش دشر يشیور رد هنوگ دروم هعلاطم يم دتشاب زا رتظن
تبوطر يلكشم دوجو درادن و هب هزادنا يفاتك رد سرتتسد
هايگ رارق يم .دريگ اتب هتجوت هتب جیاتتن هتب تتسد هدتمآ زا
هبساحم عومجم يژرنا يیامرگ ختشم دتیدرگ
هتك رته
دنچ دادعا هب تسد هدمآ يارب لتحارم يژوتلونف رد
راتهچ
لاس توافتم يم دنشاب يلو نیا فلاتخا داتیز تتسين - هتب
ترابع رگید يارب عوقو هدیدپ ياه يكیژولونف
، هنوگ روكذتم
دیاب هب هزادنا يفاك يژرنا يیامرگ تتفایرد دتنك
و لتحارم
يژولونف زاين
يیامد
ًابیرقت يتباث دنراد .
جیاتن هب تسد هدمآ زا قيقحت و راذتگرثا ندوتب
لتماوع
يميلقا هب هژیو هجرد ارح ر ت رب يور لتحارم يژوتلونف اتب
جیاتن ریاس ناتققحم تتقباطم
.دراد يتخرب زا ناتققحم رد
تاعلاطم دوخ
هب نیا هتجيتن دنديتسر هتك
زا نيتب لتماوع
يميلقا امد نیرتراذگريثأت لماع
رب يور يژولونف يم
دتشاب
[ 8
، 1 و 92 ].
جیاتن هعلاطم رب يور لتحارم يژوتلونف هتس
هتتنوگ
,Astragalus chaborasicus Poa sinanica
و
Stipa hohenackeriana
هتتب تدتتم ود لاتتس زا قتتیرط
هبساحم هتجرد زور دتشر ( ) GDD
رد هتقطنم هكتشخ دور
هواس ناشن داد هك نامز زاغآ و نایاپ لتحارم يژوتلونف رد
ود لاس فلتخم اب مته تواتفتم تتسا
يتلو ترارتح ياته
يعمجت رد ود لاس فلتخم يارب لحارم يژولونف اب
يتمك
فلاتخا
ًابیرقت ناسكی يم دشاب . هب رابع ت رتگید رته کتی زا
لحارم فلتخم يژولونف زاين
يیامد
ًابیرقت يتباث دنراد هتك
سپ زا سك يامد مزلا روهظ لحارم هدهاتشم يتم
دوتش
[ 97 ].
نينچمه جیاتن
قيقحت رب يور يژولونف جنتپ
هتنوگ
مهم يعترم رد ناتسا نارهت ناشن
،داد مهم نیرت لتماع رد
روتتهظ لتتحارم يژوتتلونف غت
تارتتيي هتتجرد ترارتتح اوتته
و
يگدتتنراب يتتم
دتتشاب [ 91 ].
ناتتققحم رد
يتتسررب لتتحارم
يژولونف هنوگ
ياه
Bromus inermis
و
Festuca altaica
هدافتسا زا رايعم هجرد ياهزور دتشر ار يارتب شيتپ يتنيب
خیرات عوقو لحارم يژولونف نئمطم
رت و سانم رت زا ور
لومعم يم ناد ن د [ 98 ].
نينچمه اب
هجوت هتب جیاتتن هتب تتسد هدتمآ ختشم
دیدرگ هك هنوگ
Brumus tomentellus
رد طساوا نیدرورف
ات طساوا تشهبیدرا دشر
يشیور دوخ ار هتسب هتب طیارتش
بآ و يیاوه رد لاس ياه فلتخم عورش يتم .دتنك هتلحرم
هشوخ يهد نآ زا طساوا را تشهبید ات
لوا دادرخ و هلحرم
رذب يهد نآ زا لتیاوا دادرتخ اتت لتیاوا هاتمريت يتم .دتشاب
ناتتققحم زتتين
ناتتمز هتتشوخ يتتهد نتتیا هتتنوگ ار طتتساوا
تشهبیدرا ات
لیاوا دادرخ نايب هدرك دنا هتك اتب هتجيتن هتب
تسد هدمآ تقباطم دراد [ 1 ]؛
اما يخرب رگید ناتمز زاتغآ
دشر يشیور نیا هنوگ ار همين هامدنفسا نايب
هدرك دتنا هتك
اب جیاتن هب تسد هدمآ رد دروم عورتش دتشر يتشیور نتیا
هنوگ رد يط راهچ لاس تقباطم درادن [ 9
، 1
، 7 و 94 .]
اب هجوت هب نیا هك هرهب يرادرتب تتسردان و
يتب عتقوم زا
عتارم و نيتنچمه يارتچ
شيتب زا تتيفرظ
، زا تلاكتشم
هدمع عتارم ناریا يم .دشاب رب نتیا ساتسا تمتسق متظعا
عتارم روشك ياراد ريس يیارقهق هدوب و زا رظن تيعتضو رد
هرتتمز عتتتارم وتم طتتس اتتت رتتيقف و يتتليخ رتتيقف بوتتسحم
يم وش ن .د يگدامآ عترم باتجیا يتم دتنك هتك هتب ناتهايگ
تصرف هداد دوش ات داوم يیاذغ مزلا ار يارتب دتشر يدتعب
دوخ هريخذ .دنیامن تیاعر ندركن نیا رما تجوم لتيلقت
يجیردت تردق
ديلوت و يروآداز ناهايگ
و هرخلااب يدوباتن
لماك نآ اته يتم ؛ددرتگ نیارباتنب ور
درتكی تسانم يارتب
يخشت نامز
هرهب يرادرب زا
،عتارم هدافتتسا زا
تاتعلاطم
،يژولونف تخانش
و يسررب خیرات زورب هدیدپ ياه يتتسیز
فلتخم رد ناهايگ .تسا رتگا نتیا روتكاتف متهم رد راتنك
ياهروتكاف مهم
رگید
؛لثم نييعت یرض تتشادرب زاتجم
هنوگ ياه يعترم
، تتيفرظ يتیارچ
و تيكرت هتلگ رظندتم
تارادا عبانم يعيبط و هرهب نارادرتب رارتق
درتيگ يتم ناوتت
تامادقا يساسا رد ياتسار تیریدم سانم
ارچ ماجنا داد .
رد هتتتجيتن رتتتب
هتتتیاپ تاتتتعلاطا کتتتیژولونف
هتتتنوگ
Bromus tomentellus
يم ناوتت تبتسن هتب هتمانرب يزتیر
تهج لامعا تیریدم حيحص
رد متتسيس تسانم
يتیارچ
،عتارم نييعت نامز سانم دورو و جورخ
،ماد نييعت نامز
سانم عمج يروآ رذب رد ياتتسار ،،تفح
حلاتصا و اتيحا
عتارم اب طیارش يميلقا هباشم مادقا و نیا عوضوم زا يوتس
ناریدم و همانرب نازیر و هرهب ادرتب ار ن عتتارم دروتم دربراتك
رارق .دريگ
References
[1] Akbarzadeh, M. (2000). Phenology Study of rangeland plants in central alborz, Technical report of research project.
Research Institute of Forest and Rangelands.
[2] Alm, D.M., McGiffen, J.R.M.E. and Hesketh, J.D. (1991). Weed phenology in Hodges, T., ed., Predicting Crop Phenology. Boca Raton, FL, USA CRC Press, 191-218.
[3] Brando, P., David, R. and Nepstad, D. (2006). Effects of partial through fall exclusion on the phenology of Coussarea racemosa (Rubiaceae) in an east-central Oecol, 150, 181-189.
[4] Frank, A., Sedivec, K. and Hofmann, L. (1993). Determination grazing reading for native and Tame Pastures.
www.ag.ndsu.edu/pubs/plantsci/hay/r10.
[5] Ghorbani, A. (1995). Study some of ecological characteristics of Bromus tomentellus and Psathyrostachys Fragilis in watershed of Tehran. M.S thesis, College of natural resources, University of tarbiyat modares.
[6] Gharedaghi, H., Arzani, H., Ebrahimzadeh, H., Ghanadha, M.R. and Baghestani meybodi, N. (2007). Seasonal variation of total nonstructural carbohydrates in three perennial and desirable grasses at the ploor summer rangelands. Iranian Journal of Range and Desert Research, 14, 19-32.
[7] Ghasriani, F. and Heidari sharifabad, H. (2000). phenology Study of several species in rangelands of Kordestan province. Journal of Pajouhesh and Sazandegi, 47, 58- 63.
[8] Karlsson, L.M. and Milberg, P.A. (2007). Comparative study of germination ecology of four Papaver taxa. Annals of Botany, 99, 935-946.
[9] Keith, T.W. (2001). A method to incorporate phenology into land cover change analysis. Journal of range management, 54, A1-A7.
[10] Mirhaji, T. and Sanadgol, A. (2006). Study the Growth degree day’s requirement for phenological stages of important Range species in Homand. Iranian Journal of Range and Desert Research, 13 (3), 212-221.
[11] Moore, k.j., Moser, L.E., Vogel, K.P., Waller, S.S., Johnson, B.E. and Peterson, J.F. (1991). Describing and quantitating growth stages of perennial forage grasses. Agronomy journal, 83, 1073-1077.
[12] Hulme, Ph.E. (2011). Contrasting impacts of climate-driven flowering phenology on changes in alien and native plant species distributions. New Phytologist, 189, 272–281.
[13] Romo, J.T. and Eddleman, L.E. (1995). Use of degree days in multiple- temperature experiment. Journal of range management, 48(5), 410-416.
[14] Saeidfar, M. and Rasti, M. (2000). Study phenology of rangeland plants in Hana region of Semirom. Iranian Journal of Range and Desert Research, 7, 78-120.
[15] Sadeghian, S., Tayebi Khorrami, M. and Habibian, S.H. (2004). Phenology study of four rangeland species at Dehbid site of Fars. Journal of the Iranian Natural, 57(2), 1-9.
[16] Sanderson, M.A. (1992). Morphological development of Swithgross and Kleingrass Agronomy journal, 84, 415- 419.
[17] Zarekia., S, Ehsani., A, Zare., N. and Mirhaji, T. (2011). Phenology study of Astragalus chaborasicus, Poa sinaica and Stipa hohenackeriana calculated by Growing Degree Days (GDD) in Khoshkrood saveh Region. Iranian journal of Range and Desert Research, 18 (3), 474- 485.