ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺮدم ﻣﻨﻄﻘﻪ زﯾﻮﯾﻪ و ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ

١

ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﯽﺳودﺮﻓ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا

) نﺎﯾﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ

: ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ و ﻪﯾﻮﯾز ﻪﻘﻄﻨﻣ مدﺮﻣ يﺎﻫروﺎﺑ ﯽﺳودﺮﻓ

( ﯽﻫﻮﮐ ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا

ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد

هراﺮﺷ ﺮﺘﮐد دﺎﺘﺳا ﯽﻣﺎﻬﻟا

) ﺎﻤﻨﻫار دﺎﺘﺳا (

يﺪﻤﺣا لﺎﻤﺟ ﺮﺘﮐد )

روﺎﺸﻣ (

هﺪﯿﮑﭼ

ﻠﺻﺎﻓ ﮥ نآ ندروآرد ﺮﯾﺮﺤﺗ ﻪﺑ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ثداﻮﺣ داﺪﯾور ؛ﻦﯿﺑ ﻪﻟﺎﺳراﺰﻫ ﺪﻨﭼ ﯽﻧﺎﻣز -

ﯽﺳودﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ -

ا ﺚﻋﺎﺑ تﺎﻓﻼﺘﺧ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ

نﺎﮑﻣ ﺖﺒﺛ و ﻦﯿﯿﻌﺗ رد ا ﻦﯾا ندﻮﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ و ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﺎﻫ

تﺎﻓﻼﺘﺧ ﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ و

داﺪﯾور ﯽﻌﻗاو نﺎﮑ

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ثداﻮﺣ ﺖﺳا ﯽﺳودﺮﻓ

.

ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﻧاﺪﯿﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ؛رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺎﺑ ي

ﻪﯾﻮﯾز ﯽﻧﺎﺘﺳ نﺎﺘﺳدﺮﮐ

- نآ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺖﻣﺪﻗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ -

ﻪﯿﻬﺗ

ﺟزا ؛هﺎﮔآ و ﻊﻠﻄﻣ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﻠﻤ

: ﻪﻘﻄﻨﻣ يرﺎﻔﺣ ناﺮﮔرﺎﮐ دوﺪﻌﻣ يرﺎﻔﺣ رد ﻪﮐ ﻪﯾﻮﯾز

ﻫ لﺎﺳ يرﺎﺠﺗ يﺎ يﺎﻫ

1325

ﺎﺗ 1337 ه.

ناﺪﻫﺎﺷ وﺰﺟ ش ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﺨﯾرﺎﺗ دﺎﻨﺳا ﻒﺸﮐ ﯽﻨﯿﻋ

ﻪﯾﻮﯾز هدﻮﺑ نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺘﺳا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ تﺎﯿﺣ ﺪﯿﻗ رد نﻮﻨﮐا و

زا هدﺎﻔ

ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ شور ﻪﯿﻬﺗ و يا

زا ﺶﯿﻓ 17 ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻊﺟﺮﻣ و يا

هزﻮﻣ زا ﺪﯾدزﺎﺑ و ﺎﻫ

هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾرﺎﺗ و ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ ﯽﺨ

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻖﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺟا شور ،ﻪﻘﻄﻨﻣ .

ﺖﯾﺎﻬﻧرد و ﺞﯾﺎﺘﻧ

ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد

ﻞﯾذ دراﻮﻣ ﺖﺳا ﻞﻣﺄﺗ ﻞﺑﺎﻗ و ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ

: ﻊﻤﺟ ﻪﻧﺎﺴﻓا يروآ ﻄﻨﻣ مدﺮﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ تادﺎﻘﺘﻋا و ﺎﻫ

ﻪﻘ

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ و ﻪﯾﻮﯾز ودﺮﻓ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ تﻻﺎﮑﺷا حﻼﺻا ،ﯽﺳ ﺎﮑﺷا حﻼﺻا ،ﻪﯾﻮﯾز

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫﺎﻄﺧ و تﻻ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ

ﺷ ثداﻮﺣ داﺪﯾور ﻞﺤﻣ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ،ﯽﺳودﺮﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و ﻦﮐﺎﻣا ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎ

رد ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﯿﺳ ﻞﺤﻣ ﻖﯿﻗد ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﻪﯾﻮﯾز ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ

نﺎﺘﺳﺎﺑ نارود

، ﻦﻬﮐ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ ﻒﺸﮐ ،ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ثداﻮﺣ داﺪﯾور ﯽﻌﻗاو ﻞﺤﻣ ﻦﺘﻓﺎﯾ

، ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ،تﺎﯿﺑدا ،ﻢﻠﻋ ،ﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ،ﺦﯾرﺎﺗ زا ﯽﺗﺎﯿﻌﻗاو

ﻪﺑ ار ،نﺪﻤﺗ د

ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا و ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ لﺎﺒﻧ ﺪﺷﺎﺑ

.

هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ

: ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ،ﻪﯾﻮﯾز ﺖﺸﺗرز ،رﺎﯾﺪﻨﻔﺳا ،ﻞﺑاز ،نﺎﺘﺴﯿﺳ ،تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد ،ﯽﺳودﺮﻓ

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﯾﻮﯾز ﮓﻨﻫﺮﻓ و نﺪﻤﺗ ﻪﻤﺸﭼ نﺎﯿﻣ رد لﺪﺘﻌﻣ ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﺎﺑ ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ يا

ﻪﻧﺎﺧدور و نارﺎﺳ رد ،ﺎﺒﯾز و ﺮﮑﺑ يﺎﻫ

لﺎﻤﺷ

ﻪﭼﺎﯾرد بﻮﻨﺟ رد و نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد ،ناﺮﯾا ﯽﺑﺮﻏ ﻪﻧﺎﺧدور رﺎﻬﭼ نﺎﯿﻣ رد ﻪﯿﻣورا

بآ ﺮﭘ و گرﺰﺑ هزﻮﺣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ

ﻪﻧﺎﺧدور ) ﻪﻐﺟ ﻮﺗ (

ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﺒﯾز و ﺖﻔﮕﺷ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ دﻮﺧ ﺎﺑ و دﺮﯿﮔ

ﯽﻣ ﻢﻗر ار ﻦﯿﻣز ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ و ﺪﻧز

دراﺬﮔ كرد ياﺮﺑ ﻪﮐ

ا ﯽﻧورد ﺖﯿﻌﻗاو دﻮﻤﻧ ﻮﺠﺘﺴﺟ ار نآ يﺎﻫروﺎﺑ و نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺖﺷاﺬﮔ مﺪﻗ نآ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ زا ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻬﻧآ يوﺎﮐاو و ﺖﻔﮕﺷ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯾ

.

ﻪﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫرﺎﻏ دﻮﺟو ﺖﺳد

ﺮﺸﺑ ﻪﺑ ﭘ ﻦﯿﻟوا ناﻮﻨﻋ هﺎﮕﻫﺎﻨ

ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يﺮﺸﺑ ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟزا ،ﻪﯾﻮﯾز

) : ﻮﺘﻓﺮﮐ رﺎﻏ

*( و ) ﯽﻧﺎﮐ رﺎﻏ

ﻞﯿﯾﺎﮑﯿﻣ ( نآ ﺖﻣﺪﻗ ﻪﮐ ﻗ لﺎﺳ راﺰﻫ ﺖﻔﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﯽﻣﺮﺑ ﻞﺒ ﯽﻣاو ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾا ﻪﺑ ار ﯽﻣدآ ،ددﺮﮔ ﺎﻨﮐ رد ﻪﮐ دراد

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ر مدﺮﻣ ،ﯽﺳودﺮﻓ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ﻪﭼ ﻪﯾﻮﯾز ﺖﻔﮕﺷ ﯽﺨﯾرﺎﺗ

ﻪﺑ و هﺪﺷ ﺖﺒﺛ رﺎﺛآ ﺎﯾ و ﺪﻧراد ﻦﺘﻔﮔ ياﺮﺑ يﺰﯿﮕﻧا نآ زا هﺪﻧﺎﻣﺎﺟ

ﮓﻨﺳ يور ﺮﺑ ﺎﻫ ،ﺎﻫ

ﺖﺳد ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﻌﻠﻗ ،ﺎﻫ ﻪﻤﺧد ،ﺎﻫرﻮﮔ ،ﺎﻫ ﺖﺷد ،ﺎﻫ

ﻮﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ دﺎﻨﺳا و ﺎﻫ هزﻮﻣ رد دﻮﺟ

ﺪﻧراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺎﺑ يراﺮﺳا ﻪﭼ ،ﺎﻫ .

ﻪﻘﻄﻨﻣ مدﺮﻣ ياﺮﺑ ﻪﯾﻮﯾز

نﺎﺘﺳاد رﺎﻨﮐ رد ﻞﻘﻧ يﺎﻫ

ﺪﭘ زا هﺪﺷ ﯽﻗﺎﺑ و دﺎﻨﺳا ﻒﺸﮐ ،نﺎﺸﻧار

هﺪﻧﺎﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ و كﺎﺧ ﺎﻫراوﺮﺧ ﺮﯾز رد رﺎﺛآ

ﻧآ ندﻮﺑ ﺎﻬ نﺎﺘﺳاد ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ يﺎﻫ نآ ﻖﯾدﺎﺼﻣ و ﯽﺳودﺮﻓ

، ﻪﻧﺎﺴﻓا ،تﺎﯿﻨﻫذ نﺎﺘﺳاد و ﺎﻫ

ﺎﺑ ﻪﮐ هﺪﯾﺮﻓآ ﯽﯾﺎﻫ دﺎﻨﺳا

ﺪﻨﺘﺴﻣ ﻞﯾﻻد و

، رﺎﺛآ

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﺎﺑ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا ﯽﺨﯾرﺎﺗ و نﺎﻧاﻮﻠﻬﭘ و ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد هﺪﺷﺮﮐذ نﺎﻣدﺮﻣ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد و ﺪﻨﺳ ﺎﺑ ار دﻮﺧ داﺪﺟا و ﻪﺘﺴﻧاد ﯽﮑﯾ ﯽﺳودﺮﻓ

ﻬﻗ ﯽﻣ ﺖﺒﺴﻧ نآ نﺎﻧﺎﻣﺮ ﻪﻘﺑﺎﺳ و ﺪﻨﻫد

ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﺎﺸﺧرد ﺪﻧراﺬﮔ

.

مدﺮﻣ كﺎﭘ ﻪﻘﻄﻨﻣ لد ﺎﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻪﯾﻮﯾز ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ

ﻪﻘﺑ هﺪﯿﻟﺎﺑ نﺎﺸﺧرد نﺎﺘﺳاد ﺎﻫرﺎﺑ و ﺎﻫرﺎﺑ و ﺪﻧا

نﺎﺴﻧا شﻮﮔ ﻪﺑ ار نﺎﺸﯾﺎﻫ يﺎﻫ

ﯽﺑ نﺎﺷرﺎﻨﮐ زا ﻪﮐ يرﺎﯿﺴﺑ هﺪﺷ در سﺎﺴﺣا

و هﺪﯿﻧﺎﺳر ﺪﻧا ﯽﻟ

و ﺖﺳا هﺪﯿﭽﯿﭘ نﺎﺸﯾاﻮﻧ ﯽﯾﺎﺟ ﺮﺘﻤﮐ رد ،تﺎﻧﺎﮑﻣا ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ

٢

ﺎﺑ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ نﺎﻣز رﺬﮔرد نﺎﻨﭽﻤﻫ ﯽﻗ

هﺪﻧﺎﻣ لد و ﺪﻧا ﯾﻮﮔ ﻪ ناﺮﮔ ﯽﺛاﺮﯿﻣ ﻪﮐ نﺎﺸﻧارﺪﭘ يﺎﻫ هﺪﯿﺳﺮﻧ ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﺟ رد و ﻪﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا ﺖﺳﺎﻬﺑ

ﺖﺳا . ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺛاﺮﺑ ﯽﻣ لﻮﺤﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد ﻪﮐ يدراﻮﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﻪﻧﺎﻣز يﺎﻫ

ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا و ﺪﻧدﺮﮔ ﺪﻧور

؛ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯾﺎﻫ ﯽ ا ﺖﺳ

و ﺬﻏﺎﮐ ،حﻮﻟ ،ﻞﮔ ،ﮓﻨﺳ ﺮﺑ ﻪﻧ ﻪﮐ ...

لد ﺮﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﻪﻨﯿﺳ ،نﺎﻣدﺮﻣ

ﻪﺑ ﻪﺑ ﻪﻨﯿﺳ گرﺰﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﻦﯾﺮﺗ

ﺖﻠﻣ ي ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻘﻧ و ﻪﺘﻓﺮﮔ يﺎﺟ ﺎﻫ -

ﺖﺳا . ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﻫ

رﺎﭼد نﺎﻣزروﺮﻣ ﺎﯾ و ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و لﻮﺤﺗ

ﯽﺷﻮﻣاﺮﻓ هﺪﯾدﺮﮔ

ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ضﺮﻌﻣ رد ﺎﯾ و ﺮﺑ يﺎﺟ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ يﺎﻫ

نآ ﮓﻨﺗ ﺎﻫ ﻪﻃرو ﻪﺑ و هﺪﺷ هدﺮﭙﺳ ﯽﺷﻮﻣاﺮﻓ ي

هﺪﺷ ﺪﻧا . لﻮﺤﺗ ﻦﯾا رد ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و

نﺎﮑﻣ ﯽﻫﺎﮔ و نﺎﻣز و ،مﻮﻬﻔﻣ ،يﻮﺘﺤﻣ ﯽﻫﺎﮔ ﺎﻫ

ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و تاﺮﯿﯿﻐﺗ رﺎﭼد ثداﻮﺣ ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ هﺪﺷ يﺪﻤﻋ ﺮﯿﻏ ﯽﯾﺎﻫ

سﻮﺗ ﺮﻋﺎﺷ نﺎﺘﺳد ﻪﺑ ﺪﻤﻋ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ

ا هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﻊﯾﺎﻗو ﻞﺤﻣ ﺖﺒﺛ رد ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﯽﺗﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻤﻋ نوﺪﺑ و هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد هﺪﯿﺳر ﺖﺳ

.

ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ؛ﯽﻠﯾﻻد و ﺪﻫاﻮﺷ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ يﺎﻫداﺪﯾور و ثداﻮﺣ ﻪﮐ ددﺮﮔ

ﺮﮐذ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﻪﭽﻧآ زا ﺮﯿﻏ ﯽﻠﺤﻣ رد ﯽﺳودﺮﻓ ي

ﺪﯾدﺮﮔ هداد يور ه ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ و ﺖﺳا

نﺎﮑﻣ ،رﺎﮔزور ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و نآ ﺖﺒﺛ و داﺪﯾور ﻦﯿﺑ ﻪﻟﺎﺳ راﺰﻫ ﺪﻨﭼ ﯽﻧﺎﻣز و ﯽﻌﯿﺒﻃ ثداﻮﺣ و ﺎﻫ

داﻮﺣ داﺪﯾور ﻞﺤﻣ رد ،يﻮﺟ نآ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻞﺤﻣ و ث

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﺎﻫ توﺎﻔﺗ ،ﯽﺳودﺮﻓ ي

دراد دﻮﺟو يرﺎﮑﺷآ يﺎﻫ .

ﺦﯾرﺎﺗ زا ﻞﺒﻗ رد ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ظﺎﺤﻟزا ناﺮﯾا

تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد )

ﯽﻗﺎﺑ هﺪﻧﺎﻣ ﺲﯿﺘﺗ يﺎﯾرد (

ﺰﯿﭼ ﺮﻫ زا ﻞﺒﻗ ﺖﯿﻤﻫا و تروﺮﺿ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ

، رد ﻪﭽﻧآ و ﺦﯾرﺎﺗ زا ﻞﺒﻗﺎﻣ رد ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﺿو ﺖﺳا مزﻻ

ﺶﯿﭘ نارود ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﯽﻣ ﺮﯿﻃﺎﺳا و ﺦﯾرﺎﺗزا

ددﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ،ﺪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ :

يﺪﻨﻠﺑ نﺪﺷ جرﺎﺧ و حﻮﻧ نﺎﻓﻮﻃ زا ﺲﭘ ﺪﻨﮐاﺮﭘ و بآ ﺮﯾز زا ﻦﯿﻣز يﺎﻫ

ﯽﻨﺑ نﺪﺷ ه ﯽﻨﺑ و مﺎﺣ

ﺮﮐ رد مﺎﺳ ة

ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣزرد ﯽﻨﻌﯾ ،ﻦﯿﻣز

ﻗ هدﻮﺗ زا ﺎﭘورا ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴ زﻮﻨﻫ ﯽﻤﯿﻈﻋ يﺎﯾرد ؛ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا و سﺎﺳا ﺮﺑ ،ناﺮﯾا رد نﺎﺘﺳﺎﺑ نارود ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ،دﻮﺑ هﺪﯿﺷﻮﭘ ﺦﯾ يﺎﻫ

ناﺮﯾا ﺖﺴﭘ و يﺮﯾﻮﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد خاﺮﻓ يﺎﯾرد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻦﯿﻣز

خاﺮﻓ ﺎﯾ تﺮﮐ دﺮﮐ

هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ ﻪﮐ– دﻮﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻦﯿﻣز ظﺎﺤﻟ زا ﺲﯿﺘﺗ يﺎﯾرد

- ﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺖﻤﺴﻗ ﺮ

ناﺮﯾا يﺮﯾﻮﮐ طﺎﻘﻧ و يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ دﻮﺑ هدﺮﺑ وﺮﻓ بآ ﺮﯾز رد ار ﻦﯿﻣز

.

ﻪﺘﺷر ﻞﻣﺎﺷ ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ،دﻼﯿﻣ زا ﻞﺒﻗ لﺎﺳ راﺰﻫ هد دوﺪﺣ رد هﻮﮐ

هﻮﮐ و سﺮﮔاز ،زﺮﺒﻟا يﺎﻫ ﯽﻣ نﺎﺳاﺮﺧ لﺎﻤﺷ يﺎﻫ

؛ﺪﯾدﺮﮔ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ نﻮﭼ ﺖﻧﻮﮑﺳ ياﺮﺑ و هدروآ نوﺮﯿﺑ بآ زا ﺮﺳ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ زا يا

نﺎﺴﻧا نﺎﮑﻣا ﺎﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻦﯾا و دﻮﺑ ﺮﯾﺬﭘ يﺎﻫ

هﻮﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻨﻠﺑ ﯽﯾﺎﻫ

ﯽﻣ ﺪﺷ ﺞﯿﻠﺧ و نﺎﻤﻋ يﺎﯾرد ﻪﺑ بﻮﻨﺟ زا و رﺰﺧ يﺎﯾرد ﻪﺑ لﺎﻤﺷ زا ﻪﮐ سرﺎﻓ

- تﻮﻟ ﺖﺷد و ﺮﯾﻮﮐ ﺖﺷد و

ﺖﻤﺴﻗ زا يرﺎﯿﺴﺑ ناﺮﯾا يﺰﮐﺮﻣ يﺎﻫ

هدوﺪﺤﻣ ﻞﻣﺎﺷ و ﺪﻧدﻮﺑ بآ ﺮﯾز رد ﺰﯿﻧ ﯽﻣ ﺎﯾرد ي

ﺪﯾدﺮﮔ - ﯽﻣ ﯽﻬﺘﻨﻣ و ﯽﮔﺪﻧز و ﺪﻧﺪﺷ

و نﺪﻤﺗ

ناﺮﯾا ناﻮﻨﻋ و دﻮﺑ يرﺎﺟ ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻦﯾا رد ،نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽﻣ قﻼﻃا ﯽﺣاﻮﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻂﻘﻓ ﻦﯿﻣز

ﺮﮔ د د » ﻦﯿﻣز تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ -

هدﻮﺗ زا ﺎﭘورا ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣزرد ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺮﯿﺧا ﯽﺳﺎﻨﺷ هرود زا ناﺮﯾا ﺪﺠﻧ ،دﻮﺑ هﺪﯿﺷﻮﭘ ﺦﯾ يﺎﻫ

نارﺎﺑ ي نآ ﯽﻃ ﻪﮐ–

هرد ﯽّﺘﺣ ﻊﻔﺗﺮﻣ يﺎﻫ

ﺖﺷاد راﺮﻗ بآ ﺮﯾز رد ﯽﻣ –

ﺖﺷﺬﮔ . نﺎﻣز نآ رد ﺖﺳا ﯽﮔرﺰﺑ راﺰﮑﻤﻧ نﺎﺑﺎﯿﺑ زوﺮﻣا ﻪﮐ ﺪﺠﻧ يﺰﮐﺮﻣ ﺶﺨﺑ

ﻪﭼﺎﯾرد

،ﯽﻠﺧاد يﺎﯾرد ﺎﯾ ﻊﯿﺳو ي )

تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد (

ﻪﺑ ﻊﻔﺗﺮﻣ لﺎﺒﺟ زا رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫدور ﻪﮐ ،ار ﯽﻣ ﺮﯾزاﺮﺳ نآ يﻮﺳ

ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ،هﺪﺷ -

فﺪﺻ و نﺎﯿﻫﺎﻣ يﺎﯾﺎﻘﺑ ،ﺖﺳا هداد ﻪﻧ ﻪﮐ ﺎﻫ

ﺎﺑﺎﯿﺑ رد ﺎﻬﻨﺗ هرد رد ﻪﮑﻠﺑ ن

ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻊﻔﺗﺮﻣ يﺎﻫ ﺖﺳد

ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ نآ ار رﻮﺸﮐ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺿو ،هﺪﻣآ

ﺶﯿﭘ لﺎﺳ راﺰﻫ ﺪﻨﭼ رد ﯽﻣ ﻢﺴﺠﻣ هدﻮﺑ ﯽﺤﯿﺴﻣ ﺦﯾرﺎﺗزا

دزﺎﺳ

« ) ﻦﻤﺷﺮﯿﮔ 1372

، 9 (

ﺪﺠﻧ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﺲﭘ ﺞﯿﻠﺧ ﯽﮕﺘﻓروﺮﻓ ود ﻦﯿﺑ ﺖﺳا ﯽﺜﻠﺜﻣ ناﺮﯾا*

ﻞﻣﺎﺷ لﺎﻤﺷ رد رﺰﺧ يﺎﯾرد و بﻮﻨﺟ رد سرﺎﻓ :

1 - هﻮﮐ يﺎﻫ

ياراد و دراد داﺪﺘﻣا ﯽﻗﺮﺷ بﻮﻨﺟ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ زا ﻪﮐ سﺮﮔاز لﺎﺒﺟ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﺎﯾ بﺮﻐﻣ 1000

و لﻮﻃ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ 200

ضﺮﻋ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ

ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ 2 - هﻮﮐ اﻮﺳ داﺪﺘﻣا رد ﻪﮐ زﺮﺒﻟا لﺎﺒﺟ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﺎﯾ لﺎﻤﺷ يﺎﻫ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ و هﺪﺷ هﺪﯿﺸﮐ رﺰﺧ يﺎﯾرد بﻮﻨﺟ ﻞﺣ

ناﺮﯾا ﻪﭼﺎﯾرد ﻪﮐ– ﻪﯿﻣورا رﻮﺷ

دراد راﺮﻗ نآ رد*

ﯽﻣ ﻪﻣادا– ،ﺪﺑﺎﯾ 3 - ﻦﺗﺎﭘوﺮﺗآ ﻦﯿﻣزﺮﺳ

» نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ گرﺰﺑ

« ﻪﺑ ﻪﮐ ﻪﻄﺳاو هدﺎﺟ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

ﻪﺑ ﯽﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ و لﺎﻤﺷ ،ﯽﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ فﺮﻃ زا ﯽﻣ نآ فﺮﻃ

ﺖﯿﻌﻤﺟﺮﭘ زا ﯽﮑﯾ دور طﺎﻘﻧ ﻦﯾﺮﺗ

فﺎﮑﺷ رد ﻪﮐ ﺖﻟﺎﯾا ﻦﯾا ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺮﯾا

ﻪﺘﺷر ود فوﺮﻌﻣ هﻮﮐ )

زﺮﺒﻟا و سﺮﮔاز (

ﺖﻣﺎﻗا و دورو ﺪﻫﺎﺷ ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﻃ رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو يرآ

،ﺎﻫ ،ﺎﻫﺎﻨﻧﺎﻣ ،نﺎﯾرﻮﺷآ ،ﺎﻫﺎﮑﺳ ،ﺎﻫدﺎﻣ

و رﺎﺗﺎﺗ ،نﺎﮐﺮﺗ ،نﻻﻮﻐﻣ ،نادﺮﮐ ،نﺎﯿﺳرﺎﭘ ...

ﻪﭼﺎﯾرد ﯽﻟاﻮﺣ رد ، ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﯿﻣورا ي

. 4 - رد نﺎﺳاﺮﺧ لﺎﺒﺟ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﻪﺘﺷر قﺮﺸﻣ

زﺮﺒﻟا هﻮﮐ

) ناﺮﯾا قﺮﺷ (

هﻮﮐ ﻪﮐ ﺖﺷد زا ﻪﮐ نﺎﻤﺟﺎﻬﻣ جاﻮﻣا و هدﻮﺒﻧ ﻊﻔﺗﺮﻣ دﺎﯾز نآ يﺎﻫ ﯽﻣ دراو ﻪﻧﺎﯿﻣ يﺎﯿﺳآ يﺎﻫ

ﺪﺠﻧ ﻞﺧاد ﻪﺑ هار ﻦﯾا زا ﺪﻧﺪﺷ

ﺖﺳا هدﻮﺑ ماﻮﻗا هاررﺎﻬﭼ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و هﺪﺷدراو ناﺮﯾا .

٣

عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد ﺪﻫاﻮﺷ زا )

خاﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد دﻮﺟو تﺮﮐ

( ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ددﺮﮔ

؛ دﻮﺟو بآ ﺎﻫ ي ﻪﭼﺎﯾرد ؛ روا رﻮﺷ

رد ﻪﯿﻣ

ﻪﭼﺎﯾرد ،ناﺮﯾا ﯽﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ نﻮﻣﺎﻫ

) نﺎﯾرﻮﻣزﺎﺟ (

ﺴﯿﺳ ﻦﯿﺑ رد ﻪﭼﺎﯾرد ،نﺎﻣﺮﮐ و نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘ

ﻪﭼﺎﯾرد ،ﻞﺑاز ﯽﮑﯾدﺰﻧ رد نﺎﺘﺴﯿﺳ يﺎﻫ

،سرﺎﭘ رد ﻮﻟرﺎﻬﻣ و ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ ﺰﯿﻧ نﺎﮕﺘﺨﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺰﯾﺮﯿﻧ ﻪﭼﺎﯾرد

و ﻢﻗ و ناﺮﻬﺗ ﻦﯿﺑ رد ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ ﺰﯿﻧ نﺎﻄﻠﺳ ضﻮﺣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻢﻗ ...

ﻪﺑ خاﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد زا هﺪﻧﺎﻤﯿﻗﺎﺑ رﺎﺛآ ناﻮﻨﻋ تﺮﮐ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺷد دﻮﺧ نﺎﻣز رد ﻪﮐ يﺎﻫ

ﮏﻤﻧ و تﻮﻟ ﺮﯾﻮﮐ ﻢﮐ طﺎﻘﻧ و

ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا عﺎﻔﺗرا

بآ ﺮﯾز رد ار دﻮﺧ

ﺎﯾرد نآ زا نﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﮔزور زا و هدﺮﺑ وﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ ي

هﺪﻧﺎﻣ يﺎﺟ ﺮﺑ ، ﺪﻧا

.

» يﺎﻤﻠﻋ و ﺖﺳا ﻪﭼﺎﯾرد ﺪﻨﭼ ياراد ناﺮﯾا تﻼﻓ

ﻣ ﺖﻓﺮﻌ نآ ضرﻻا ﯽﻗﺎﺑ ار ﺎﻫ

هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯾرد ﻪﺘﺷاد دﻮﺧ ﺮﯾز رد ار ناﺮﯾا تﻼﻓ ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ ﯽﺘﻗو ﻪﮐ ﺪﻨﻧاد

...

رد نﺎﻧآ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ

ﻪﭼﺎﯾرد ،نﺎﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣ نﻮﻣﺎﻫ ي

ﺪﺷﺎﺑ .«

) ﺎﯿﻧﺮﯿﭘ 1381،149 :

1 ( ﻨﭽﻤﻫ ﺶﮐوﺮﻓ ﻦﯿ ﻪﭼﺎﯾرد نﺪﺷ ﮏﺸﺧ و ندﺮﮐ

هوﺎﺳ ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز رد

لﻮﺳر تﺮﻀﺣ )

ص ( ﻪﺑ – مﻼﺳا ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺪﻟﻮﺗ تاﺰﺠﻌﻣ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ )

ص ( ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ– ﻪﭼﺎﯾرد ي

ﯽﻗﺎﺑ زا ﻪﮐ هدﻮﺑ ﯽﯾﺎﻫ هﺪﻧﺎﻣ

ي

خاﺮﻓ يﺎﯾرد دﻮﺑ هﺪﻧﺎﻣ يﺎﺟ ﺮﺑ تﺮﮐ

نﺎﻣز روﺮﻣ ﻪﺑ و -

مﻼﺳا رﻮﻬﻇ نﺎﻣز ﺎﺗ ﯽﺘﺣ (

و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو -

ﯽﻣ ﺶﮐوﺮﻓ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ

.

ﻞﯿﺴﻓ هراﻮﮕﻨﺳ ،ﺎﻫ

،ﺎﻫ فﺪﺻ و نﺎﯿﻫﺎﻣ يﺎﯾﺎﻘﺑ ﻪﮐ ﺎﻫ

يﺎﺟ يﺎﺟ رد نﺎﺑﺎﯿﺑ

و ﺮﯾﻮﮐ و هرد رد ﻊﻔﺗﺮﻣ يﺎﻫ هﺪﯾدﺮﮔ ﻒﺸﮐ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻦﯾا

-

؛ﺖﺳا ﺮﺑ رﺎﮑﺷآ ﯽﻠﯿﻟد ﻌﺿو

ﺖﯿ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد و ﺲﯿﺘﺗ يﺎﯾرد بآ نﺪﺷ ﻢﮐ زا ﺪﻌﺑ

لﺎﺳ راﺰﻫ ﺪﻨﭼ رد ﻞﺒﻗ

ﺖﺳا . ﯽﻣ ار نآ ﻪﮐ يﺪﻬﻋ رد ﺲﭘ دوﺪﺣ رد ناﻮﺗ

راﺰﻫ هد ق لﺎﺳ .م . ﻪﻠﻤﺟزا بﻮﻨﺟ فﺮﻃ زا ناﺮﯾا ﺖﺴﭘ طﺎﻘﻧ ،ﺖﺴﻧاد :

و ﺮﯾﻮﮐ ﺖﺷد

تﻮﻟ ﺖﺷد ﻪﻨﻣاد ﺎﺗ

هﻮﮐ ي سﺮﮔاز و زﺮﺒﻟا يﺎﻫ نآ وﺰﺟ ﺰﯿﻧ ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ ﻪﮐ

ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﯾز رد ، ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد ،تﺮﮐ خاﺮﻓ

) دﺮﮐ خاﺮﻓ ( ﻪﻣادا ﻪﮐ ﺑآ يﺎﻬ ﺞﯿﻠﺧ و نﺎﻤﻋ يﺎﯾرد سرﺎﻓ

هدﻮﺑ ﻠﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ يﺪﻨ

ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ تﺎﻋﺎﻔﺗرا و ﺎﻫ نوﺮﯿﺑ بآ زا ﻦﯿﻣز

هدﻮﺑ ﺖﺳا ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ و ﺖﺳا هداد

ﻢﮐ و بآ ﺮﯾز زا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا نﺪﺷ جرﺎﺧ و ترﻮﺻ نﺎﻣز روﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﻫﺎﯾرد بآ نﺪﺷ

ﯽﻣ مﻼﺳاﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺪﻟﻮﺗ ﺐﺷ رد نآ ﺪﻫاﻮﺷ زا و ﻪﺘﺷاد ﻪﻣادا ﺰﯿﻧ مﻼﺳا رﻮﻬﻇ نﺎﻣز ﺎﺗ و دﺮﯿﮔ )

ص ( ﺖﺳا ﻦﯾا ﻪﭼﺎﯾرد ﻪﮐ

ﯽﻣ هوﺎﺳ ي ﺪﮑﺸﺧ

ﯽﻣ نوﺮﯿﺑ بآ زا ﺮﺳ نﺎﻣز روﺮﻣ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا و ﺪﻧروآ

.

ﯽﻣ ﺲﭘ ﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ثداﻮﺣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز رد ﻪﮐ ﺖ

ﯽﻣ يور ﯽﺳودﺮﻓ بآ ﺮﯾز رد ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ ؛ﺪﻫد

،تﺮﮐ خاﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد )

دﺮﮐ خاﺮﻓ ( ﻣ و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺎﻨﻫﺎﺷ رد ثداﻮﺣ ﻦﯾا داﺪﯾور ﻞﺤ

ﻪﻣ ياﺪﺧ و ﯽﺳودﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧ

زا هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ يﺎﻫ

نﺎﺴﻧا ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ و هدﻮﺑ نوﺮﯿﺑ بآ زا نﺎﻣز نآ رد ﻪﮐ هدﻮﺑ ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا زا ﯽﻃﺎﻘﻧ ،نﺎﺘﺳﺎﺑ نﺎﻣز هدﻮﺑ ﺎﻫ

و ﺖﺳا

،ﺦﯾرﺎﺗ

،تﺎﯾاور

ﻪﻧﺎﺴﻓا ﺎﻫ هرﻮﻄﺳا و يداﺪﺸﯿﭘ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ثاﺮﯿﻣ و ﻪﮐ يا

هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ

ﻏ و لﺎﻤﺷ– ناﺮﯾا بﺮ

- ﺖﺳا و

زﺎﻏآ نﺎﻤﻫ زا

، يﺪﻨﻠﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﻂﻘﻓ ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺘﺷر يﺎﻫ

هﻮﮐ ،سﺮﮔاز ،زﺮﺒﻟا يﺎﻫ )

نﺎﮕﺗﺎﭘوﺮﺗآ

» نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ گرﺰﺑ

« ( و لﺎﻤﺷ تﺎﻋﺎﻔﺗرا

ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ

=) نﺎﺳاﺮﺧ لﺎﻤﺷ يﺎﻬﻫﻮﮐ (

ﺖﺳا ﯽﻣ هﺪﯿﻣﺎﻧ ناﺮﯾا و دﻮﺷ

- ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻦﯾا نﻮﻧﺎﮐ رد ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻪﯾﻮﯾز و نﺎﺘﺳدﺮﮐ و -

ﺖﺳا - ﺮﺳ هرﻮﻄﺳا ﻦﯿﻣز هدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ يا

ﺖﺳا .

» ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﯾا و ﺖﺴﯿﻧ كﺪﻧا ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ يﺎﻫﺎﻄﺧ ﺖﺳرد و ﻪﺘﺴﺟ دﻮﺳ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪﻨﭼ زا ﯽﺳودﺮﻓ ﻪﮐ ﺪﻫد

ﺖﺳا هدﺮﺒﻧ ﯽﺘﺳد ﺎﻫﺎﻄﺧ ﻦﯾا رد ﻪﻧارﺎﮐ .«

) ﺮﻓ ﺐﻗﺎﺛ 1377 ، 86 (

ﺖﯿﻌﻤﺟﺮﭘ ﺲﭘ ناﺮﯾا طﺎﻘﻧ ﻦﯾﺮﺗ

ﺶﯿﭘ رد ﻦﯿﻣز و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﮐ ﺦﯾرﺎﺗزا

رادرﻮﺧﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺒﯾﺮﻘﺗ ﺶﯾﺎﺳآ و ﺖﯿﻨﻣا زا و هدﻮﺑ نﺪﻤﺗ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﯽﻟاﻮﺣ و نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ي

ﻪﻧﺎﺴﻓا و ﻪﯾﻮﯾز ي ﻊﻗاو زﺮﻣ و ﺪﺣ ﻦﯾا رد ﺰﯿﻧ نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ .

ﺎﯾرد ﻦﯾا دﻮﺟو تﺎﺒﺛا ياﺮﺑ )

تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد (

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ دﻮﺧ زا ﯽﻟﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺪﻬﻋ رد ودﺮﻓ ي

ﯽﻣ هرﺎﺷا ،ﯽﺳ ددﺮﮔ

:

ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﭗﺳﺎﺷﺮﮔ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ رد )

وز ( ﺖﺴﯿﻧ ﻪﯾﻮﯾز مﺎﻧ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﯽﺑ ﻪﮐ – -

ناﺮﯾا هﺎﺷدﺎﭘ ﯽﻣ ﻦﯿﻣز

ﻪﺑ وا گﺮﻣ ﺮﺒﺧ و دﺮﯿﻣ

ﯽﻣ بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﯽﻣ يﺮﮑﺸﻟ ،نآ ﺐﺣﺎﺼﺗ و ناﺮﯾا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳاءﻮﺳ ياﺮﺑ بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ،ﺪﺳر

ﻪﺑ و ﺪﯾارآ ناﺮﯾا يﻮﺳ

) ير و راﻮﺧ (

ﻧ رد ﯽﻣ مزﺎﻋ ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﯾدﺰ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﯽﺘﺸﮐ ﺎﺑ وا مﺰﻋ و ﺖﮐﺮﺣ و دﻮﺷ

ﯽﺗرﻮﺻرد ،دﺮﯿﮔ هﻮﮐ زا بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﻪﮐ

ﻪﺑ نﺎﺳاﺮﺧ يﺎﻫ و راﻮﺧ يﻮﺳ

ﭻﯿﻫ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ مزﺎﻋ ير مﺎﺠﻧا ﯽﺘﺸﮐ ﺎﺑ نآ زا بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﺖﮐﺮﺣ ﻪﮐ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﯾﺎﯾرد ﻪﻧﻮﮔ

ﻪﮑﻨﯾا ﺮﮕﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ رﻮﺒﻋ يﺎﺟ ﻪﺑ

زا

هﻮﮐ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ زﺮﺒﻟا يﺎﻫ ير و راﻮﺧ ﻪﺑ

، ﺞﯿﻠﺧ و نﺎﻤﻋ يﺎﯾرد زا نﺎﻣز نآ رد ﻪﮐ تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد زا ﻪﻨﻣاد ﺎﺗ سرﺎﻓ

و زﺮﺒﻟا يﺎﻫ

ﺶﯿﭘ سﺮﮔاز ﺪﺷﺎﺑ هدﻮﻤﻧ رﻮﺒﻋ ﺖﺳا هﺪﻣآ

:

ﺖﺷﺬﮔرد وز ﻪﮐ نﺎﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﺷ ﺮﺒﺧ

بآ ﺮﺑ ﯽﺘﺸﮐ ﺪﻨﮕﻔﺑ و ﺪﯿﺷوﺮﺧ

ﺖﺸﮔ هﺎﺷ ﯽﺑ ﺖﺨﺗ ﺪﺑ ﻪﮐ نﺎﺳ ناﺪﺑ

ﻪﺑ ﺪﻣﺎﯿﺑ راﻮﺧ

ير ﺮﻓا ا ﺎﯿﺳ ب

۴

) تﺎﯿﺑا .4 و 5 ص ، . 257 ج ، . 1 (

ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد

ﯽﻣ ﺚﺤﺑدرﻮﻣ نﺎﻣز رد ﻪﮐ ﺖﺷﺎﮕﻧا ناﻮﺗ يﺮﯿﻃﺎﺳا نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ و نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا–

- و نﺎﻤﻋ يﺎﯾرد

ﺞﯿﻠﺧ سرﺎﻓ تﺮﮐ خاﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﺎﺗ

ﻪﻨﻣاد ،ير ،راﻮﺧ ،هوﺎﺳ يﺎﻫ ﻪﺘﺷر ي

هﻮﮐ و سﺮﮔاز ،زﺮﺒﻟا يﺎﻫ هﻮﮐ

لﺎﻤﺷ يﺎﻫ

دﻮﺑ هﺪﻣآ ﺶﯿﭘ نﺎﺳاﺮﺧ هﻮﮐ زا رﻮﺒﻋ ياﺮﺑ و

هﻮﮐ زا رﻮﺒﻋ يﺎﺟ ﻪﺑ ير و راﻮﺧ فﺮﻃ ﻪﺑ نﺎﺳاﺮﺧ لﺎﻤﺷ يﺎﻫ رود و سﺮﮔاز و زﺮﺒﻟا يﺎﻫ

هار نﺪﺷ رود و ﺎﻬﻧآ ندز -

ﯽﻣ ﺖﺳد زا ﺰﯿﻧ ار بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﺖﺻﺮﻓ ﻪﮐ داد

- ﺎﻨﮐ رد و ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد زا ﯽﺘﺸﮐ ﺎﺑ ﯽﺘﺣار ﻪﺑ ر

ﻪﺑ ير و راﻮﺧ ﻞﺣﺎﺳ

ﺖﺳا هﺪﯿﺳر .

رد ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ :

تدوﺮﻫ ﺦﯾرﺎﺗ ،ﯽﻧﺎﺘﺳدﺮﮐ خودﺮﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺦﯿﺷ زا خودﺮﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ،

مﻼﺳا ﺎﺗ زﺎﻏآ زا ناﺮﯾا زا

ﻦﻣر ﮔ ﯿ ﻦﻤﺷﺮ ،

زا دﺎﻣ ﺦﯾرﺎﺗ فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد

هﻮﮐ ﺎﯾ ناﺮﯾا بﺮﻏ يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ،ﯽﺳور ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ يﺎﻫ

،ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود ﻦﯾﺪﻟادﺎﻤﻋ زا ﺎﺘﺳوا ي ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ

و ﯽﺳودﺮﻓ ي

ﻔﺴﻠﻓ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ ﻪ زا

ﺐﻗﺎﺛ ﯽﻀﺗﺮﻣ ﺮﻓ

نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ، )

ﻢﯾﺪﻗ ناﺮﯾا ﻞﺼﻔﻣ ﺦﯾرﺎﺗ (

ﺮﯿﭘ ﻦﺴﺣ زا

،ﺎﯿﻧ نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﺮﻨﻫ )

نﺪﻤﺗ زا ﺶﯿﭘ يﺎﻫ

مﻼﺳا ( تﺪﯾا زا اداﺮﭘ ﯽﻣ ﻦﺨﺳ ﺎﻫﺎﮑﺳ و ﺎﻫدﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ زا ﯽﻋﻮﻧ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺨﯾراﻮﺗ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﯾﻮﮔ

ﺦﯾراﻮﺗ ﺖﺒﺛ نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا هﺪﺷ

هﺪﻠﮐ ،رﻮﺷآ نﺎﻣز رد

،

،مﻼﯿﻋ هدوﺪﺤﻣ رد ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﺘﺴﯿﺳ نﻮﭼ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ زا ﯽﻣﺎﻧ ؛ترﺎﭘ و دﺎﻣ ،ﺎﻨﻧﺎﻣ ي

ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ بﻮﻨﺟ طﺎﻘﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ و هدﻮﺒﻧ نﺎﻣز نآ ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ زا

ﯽﻤﯿﻈﻋ يﺎﯾرد ﺮﯾز تﺮﮐ خاﺮﻓ يﺎﯾرد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ

يﺎﯾرد ﻪﺑ ﻪﮐ

ﺞﯿﻠﺧ و نﺎﻤﻋ هدﻮﺑ ﻞﺼﺘﻣ سرﺎﻓ

، ﻢﮐ رد ﺮﺳ ﻢﮐ ﯽﻣ

ﯽﻣ نﺎﯾﺎﻤﻧ و هدروآ ﺪﻧﺪﺷ

و ﺎﻫدﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ و ﻪﺸﻘﻧ ﻦﯾا رد دﻮﺟﻮﻣ نﺎﺘﺴﮕﺳ ﺎﻬﻨﺗ و

نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﻦﯾوﺎﻨﻋ ﺎﺑ نﺎﺘﺴﮕﺳ ﮏﯾ

:

،ﺰﮑﺳ

،ﺰﮐﺎﺳ ﺰﮐﺎﮑﺳ نﺎﺘﺴﮕﺳ ، ﻪﭼﺎﯾرد بﻮﻨﺟ رد ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺰﻘﺳ و

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﯿﻣورا ي .

،ﻪﯾﻮﯾز ناﻮﻨﻋ )

ﻪﯿﺒﯾز (

،ﻞﺑاز ، ) نﺎﺑاز ( ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ رد ﺦﯾرﺎﺗ

مﺎﻧ رد يﺎﻫ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ زا ﻪﮐ نﺎﺘﺳﺎﺑ ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ﻪﯾﻮﯾز زا فوﺮﻌﻣ نﺎﺳﺎﻨﺷ مﺎﻧ ؛ددﺮﮔ

يﺎﻫ ؛

» يﺰﯾا يز ،ﺎﯿﺑ ﺎﯿﺑ

، يزوا ﺎﯿﺑ ﻪﯿﺒﯾز و « نﺎﯾﺎﺷ

ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ . ،

) فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد 1371

: 259 (

ﺪﯾﺪﺟ مﺎﻧ و ناﻮﻨﻋ ﻦﯾا ﺎﺑ )

ﻪﯿﺒﯾز (؛

نﺎﺘﺳﺎﺑ و ﻪﻘﻄﻨﻣ مدﺮﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﻠﺋﺎﺴﻣ و ﻦﯾوﺎﻨﻋ ﺎﻧ زا فوﺮﻌﻣ نﺎﺳﺎﻨﺷ

ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﻪﻌﻠﻗ ﻦﯾا م -

هﻮﻠﺟ ،ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻌﻗاو

ﻪﻠﻤﺟزا ،ﺖﻓﺮﮔ دﻮﺧ ﻪﺑ يﺮﺗ :

» ﻪﯿﺒﯾز : ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﮏﭼﻮﮐ باز و گرﺰﺑ باز زا ﻞّﮑﺸﺘﻣ )

نﺎﺑاز ( ﯾز ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ ،لﺎﻤﻌﺘﺳا تﺮﺜﮐ ﺮﺛا رد ﻪﯿﺒ

ﯽﻣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد و ددﺮﮔ

ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﯾﻮﯾز ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ رﻮﺸﮐ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ ﻤﻫ ﻞﺑاز و نﺎﺑاز ،ﻪﯿﺒﯾز ﻞﺻا رد و دﻮﺷ

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﻢﻬﻣ ثداﻮﺣ و هدﻮﺑ ﯽﮑﯾ ﻪ و ﯽﺳودﺮﻓ

ناﺮﯾا بﺮﻏ رد ،ﻢﺘﺳر هﺎﮔداز يور ﻦﯿﻣز

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ فوﺮﻌﻣ نﺎﺘﺴﻠﺑاز نﺎﻤﻫ نﺎﺑاز و هداد ﺖﺳا ﯽﺳودﺮﻓ ي

* .«

» ﻞﺑاز رﻮﺸﮐ )

zabol ( ﻒﯾﺮﺤﺗ مﺎﻧ هﺪﺷ

نﺎﺑاز رﻮﺸﮐ ي )

zaban ( ﻪﭼﺎﯾرد رﺎﻨﮐ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ود نﻮﭼ ،ﺖﺳا ﺎﺠﻧآ فاﺮﻃا و ﻪﯿﻣورا ي

هﺪﯿﻣﺎﻧ ﻊﻤﺟ نﻮﻧ و ﻒﻟا ﺎﺑ ار مﺎﻧ هدﻮﺑ ﺪﻧا

...

باز رﻮﺸﮐ اﺮﯾز )

(zab ﻪﻘﻄﻨﻣ ود ﻪﺑ ود ﺮﻫ و دﻮﺑ هﺪﯾدﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻠﻔﺳ باز و ﺎﯿﻠﻋ باز ي

نﺎﺑاز ار ﺶﺨﺑ )

zaban ( هﺪﯿﻣﺎﻧ ﺖﺳا باز ود ﻊﻤﺟ ﻪﮐ

« ) ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود 1363

، 86 (

ﻪﻌﻠﻗ طﺎﺒﺗرا مﺎﻧ ﺎﺑ ﻪﯾﻮﯾز ي

) وز ( ﺎﯾ ) باز ( - ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ ﺮﺴﭘ -

ﺑﺎﻗ دراﻮﻣ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﻞ

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﺚﺤﺑ ﺖﺳا ﯽﺳودﺮﻓ ي

:

رد ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ جﺎﺗ نﺪﻧﺎﻣ ﯽﻟﺎﺧ و بﺎﯿﺳاﺮﻓا ﺖﺳد ﻪﺑ رذﻮﻧ نﺪﺷ ﻪﺘﺸﮐ ﺎﺑ ﯽﺳودﺮﻓ ﺶﯿﭘ لاز ،ناﺮﯾا ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺖﺨﺗو

ﯽﻣ مﺪﻗ و دﻮﺷ

) وز ( ﯽﻣ ﯽﻫﺎﺷ ﺖﺨﺗ ﻪﺑ ار نوﺪﯾﺮﻓ نﺎﮔداﻮﻧ زا ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ ﺪﻧزﺮﻓ ﺪﻧﺎﺸﻧ

:

ﺪﻨﭼ ﺪﻨﺘﺴﺠﺑ نوﺪﯾﺮﻓ ﻢﺨﺗ ز

وز ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ رﻮﭘ ﺰﺟ ﺪﻧﺪﯾﺪﻧ

ﺪﻨﻠﺑ ﺖﺨﺗ يﺎﺒﯾز هﺎﺷ ﯽﮑﯾ

نﺎﯿﮐ روز ﻪﮐ ﻮﮔ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺖﺷاد

)

تﺎﯿﺑا 10 - 11 ص،

. 254 ج،

.1 (

ﻪﺑ هﺎﺷدﺎﭘ ﻦﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ يﻮﺳ

ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﮐ سرﺎﭘ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﻪﮐ ﺖﺳا رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا

هدﺮﺑ مﺎﻧ نآ زا ﯽﺳودﺮﻓ ﯽﻣ

ﯽﻣ ﺮﮑﺸﻟ ،دﻮﺷ و ﺪﻧار

ﯽﻣﺮﺑ رد رز لاز هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار نﺎﺘﺴﻠﺑاز رادوﺮﯿﮔ ﻦﯾا رد ﺪﻧﺮﯿﮔ

:

۵

وز ﺪﻧار نوﺮﺑ ﺮﮑﺸﻟ سرﺎﭘ يﻮﺳ

رز لاز ﺪﺸﺑ نﺎﺘﺴﻠﺑاز يﻮﺳ

ﻮﻧ دﺮﮐ نﺎﻬﺟ ﻦﮑﯿﻟ و دﻮﺑ ﻦﻬﮐ

ﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺴﮑﯾ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﯽﻧﺎﻬﺟ

)

تﺎﯿﺑا 37 - 38 ص،

. 255 ج،

. 1 (

» مﺎﻧ ) وز ( - ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ ﺮﺴﭘ –

يﺮﮕﯾد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺎﯾ )

باز ( ﻪﺑ ، ناﺮﯾا نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ،ﻦﯿﻣز

هدﺮﭘ ﺮﺑ ﯽﺳودﺮﻓ ي ي

ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ،ددﺮﮔ

» مﺎﻧ ) وز ( ﺎﯾ ) باز ( ﻪﺑ ﺎﺘﺳوا رد ترﻮﺻ

) هوزوا ) ( Uzava (

يﻮﻠﻬﭘ رد و )

بزﻮﻫ ) ( huzub ( ﯽﻣ نﺎﯿﺑ دﻮﺷ .

) باز ( ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ :

ار وا نﺎﯿﺳرﺎﭘ )

وز ( و ﺪﻨﻧاﻮﺧ ) هز ( ﻪﺘﻔﮔ ﺰﯿﻧ ﺪﻨﯾﻮﮔ ﯽﻀﻌﺑ و ﺪﻧا :

ﺐﺳﺎﻤﻬﻃ ﺮﺴﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺖﻘﯿﻘﺣ و دﻮﺑ رذﻮﻧ ﺮﺴﭘ

ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻨﭼ ،ﺮﯾﺮﺟ ﺦﯾرﺎﺗ رﺪﻧا و دﻮﺑ ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ ﻦﺑ زا دﻮﺑ ﯽﻧز ار وا و ﯽﯾﺎﺟ رود ﻪﺑ ،ﺖﺨﯾﺮﮕﺑ رﺪﭘ زا و ﺖﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ ﺮﺴﭘ ﻦﯾا ﺮﺑ

داﺰﺑ يو زا باز ﺲﭘ ،كردﺎﻣ وا مﺎﻧ ،ﺖﺑاﺮﻗ .

دﻮﻨﺸﺧ ﺮﺴﭘ زا ،ﺪﯿﻨﺸﺑ ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ نﻮﭼ هﺮﯿﺒﻧ رد ؛ﺪﻧاﻮﺧزﺎﺑ ار وا و ﺖﺸﮔ

ﯽﮑﺷ ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ

ﺖﺴﯿﻧ .«

) يزاّﺰﮐ 1387 ، 266 : 2 (

ﻪﻌﻠﻗ و ﺎﻫﺮﻬﺷ مﺎﻧ ناﺮﯾا بﺮﻏ لﺎﻤﺷ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

هﺎﺷدﺎﭘ ﻦﯾا مﺎﻧ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻊﻗاو وز–

باز ﺎﯾ - ﯽﻣ ترﺎﺒﻋ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺪﻧﻮﯿﭘ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺪﻧا

زا : ﻪﯿﺒﯾﺰﯾا ،ﺎﺒﯾزوا )

ﻪﯾﻮﯾز ﺮﻬﺷ (

، ) ﻪﯿﺒﯾز ( باز ، ) دور ( نﺎﺑاز ، ) ﮏﭼﻮﮐ باز ﻪﻧاﺮﮐ ﺮﺑ يرﻮﺸﮐ ﯽﻠﻔﺳ باز و ﺎﯿﻠﻋ باز زا ﻞﮑﺸﺘﻣ

= نﺎﻤﻫ

ﻪﯿﺒﯾز ( آﻮﻣاز ، )

،بآوﺪﻧﺎﯿﻣ ،بﺎﻫز يﺎﻫﺮﻬﺷ ﺎﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ

،ﺰﻘﺳ

،ﻪﻧﺎﺑ ﻪﯿﻧﺎﻤﯿﻠﺳ و جﺪﻨﻨﺳ (

- ﯽﻟاﻮﺣ و فاﺮﻃا رد هرﺎﺑود ﺰﯿﻧ ﯽﮕﻤﻫ ﻪﮐ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻊﻗاو ﻪﯾﻮﯾز ي هﺪﺷ

ﺪﻧا - . نﺎﺑز رد جاو ناﺮﯾا ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫ يﺎﻫ

» م « و

» ب « ﯽﻣ ﺲﯾدﺮﮔد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ

) . ،آﻮﻣاز ﺪﯾﺎﺷ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ

» آﻮﺑاز « ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ ﺰﯿﻧ هﺪﺷ

ﺖﺳا ( ،

ﻪﺿﻮﺣ ﻪﻧﺎﺧدور ي ي

» ﻮﺘﻐﺟ « ﻪﻌﻠﻗ رﺎﻨﮐ رد ﯽﮑﯾ ﻪﯾﻮﯾز ي

ﺖﯿﻌﻤﺟﺮﭘ زا و يدﺎﺼﺘﻗا ﺰﮐﺮﻣ و ﺎﻫدﺎﻣ و ﺎﻫﺎﻨﻧﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ طﺎﻘﻧ ﻦﯾﺮﺗ

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا و ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺎﻣ رﻮﺸﮐ ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ

» اﻮﻣاز « ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ دﺎﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻪﻧﺎﺧدور زا ﻪﻧﺎﺧدور ﻦﯾا ،ﺖﺳا هﺪﺷ

و بآ ﺮﭘ يﺎﻫ

نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺦﯾرﺎﺗ لﻮﻃ رد و هدﻮﺑ ﺰﻘﺳ ﺮﻬﺷ ﯽﻟاﻮﺣ رد ﻪﯾﻮﯾز ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻤﺋاد ﻪﯾﺪﻫ ﺎﻫدﺎﻣ و ﺎﻫﺎﻨﻧﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ار ﯽﮔﺪﻧز و

ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ .

» ﻪﻧاﺮﮐ ﻪﭼﺎﯾرد ﯽﺑﻮﻨﺟ ي ﻪﺿﻮﺣ و ﻪﯿﻣورا

دور

» ﻮﺘﻐﺟ « ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫدور و يرﺎﺟ نآ تازاﻮﻣ

ﻢﻬﻧ نﺮﻗ رد ﺪﻧا )

ق .م ( ياﻮﻣاز مﺎﻧ ﻪﺑ

هدﻮﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﯽﻠﺧاد و

...

ﻪﺘﺴﻫ ﻪﯿﺣﺎﻧ ﻦﯾا ﺎﻫﺪﻌﺑ ﻗ ﻢﺘﻔﻫ نﺮﻗ زا و داد ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﺎﻨﻧﺎﻣ ﺖﻟود ي

ﯽﻣ ار نآ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ دﻼﯿﻣ زا ﻞﺒ ﺰﮐﺮﻣ ناﻮﺗ

دﺮﻤﺷ دﺎﻣ يدﺎﺼﺘﻗا .

ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺎﻣ ﺮﺳاﺮﺳ يدﺎﺼﺘﻗا ﺰﮐﺮﻣ زﺎﻏآ رد ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ .«

) فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد 1371

، 86 (

ﯽﻣ هﺪﯿﻣﺎﻧ دﺎﻣ هﺪﻨﯾآ رد ﻪﭽﻧآ ﺎﺑ نآ ﻊﺑﺎﺗ ﯽﺣاﻮﻧ و ﺎﻫﺎﻨﻧﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ دﻮﺷ

ﯽﮑﯾ ﯽﺨﯾرﺎﺗ و يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ظﺎﺤﻟ زا ﺖﺳا

و ﺎﻫﺎﻨﻧﺎﻣ هﺎﺷدﺎﭘ

» ﺮﯾا وﺰﻧا

« ﺮﻬﺷ رد ﻪﮐ )

ﻮﺗرﺰﯾا ( ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺰﻘﺳ ﻪﺘﺷاد ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ و ﺖﻣﻮﮑﺣ

ﺎﺑ ﯽﺻﺎﺧ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ وز مﺎﻧ

) باز ( و ﻪﻌﻠﻗ ناﻮﻨﻋ دراد ﻪﯾﻮﯾز ي

.

» ﯽﻣ نﺎﻣﺮﻓ ﺎﻨﻧﺎﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ لﺎﺳ دوﺪﺣ رد ﻪﮐ هدﻮﺑ وﺰﻧاﺮﯾا ﺪﻧار

718 ﺖﺳا ﻪﺘﺷﺬﮔرد دﻼﯿﻣ زا ﻞﺒﻗ

« . ) فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد

1371،165 (

ﺎﻨﻫﺎﺷ ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﯿﺳ ﯽﻌﻗاو ﻞﺤﻣ ﻪﻣ

ﯽﺳودﺮﻓ ي

ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺮﻬﺷ ﺰﻘﺳ )

ﺎﻫﺎﮑﺳ )(

نﺎﺘﺴﮕﺳ (

ﯽﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ رد ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا يﺎﻫﺮﻬﺷ زا ﯽﮑﯾ ﺰﻘﺳ نﺎﺘﺳا

ﻪﻠﺻﺎﻓ رد و 198

نﺎﺘﺳا ﺰﮐﺮﻣ زا يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ -

جﺪﻨﻨﺳ -

هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺖﺳا

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ظﺎﺤﻟ زا ، ًادوﺪﺣ

قﺮﺷ زا و هرﺪﻧاﻮﯾد ﻪﺑ بﻮﻨﺟ زا ،ﻪﻧﺎﺑ ﻪﺑ بﺮﻏ زا ،نﺎﮐﻮﺑ ﻪﺑ لﺎﻤﺷ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ

ي

رﺎﺸﻓا ) بﺎﮑﺗ ( ﯽﻣ ﯽﻬﺘﻨﻣ دﻮﺷ

. ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻬﺷ ﻊﺑاﻮﺗ زا ﻪﯾﻮﯾز ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ي نﺎﺘﺳ

ﺰﻘﺳ ﺖﺳا رد و ﻪﻠﺻﺎﻓ ي 54 ﺮﯿﺴﻣ رد ﺮﻬﺷ ﻦﯾا يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ

هﺪﺷ ﻊﻗاو بﺎﮑﺗ ﺖﺳا

.

ﻞﯿﺒﻗ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻞﯾﻻد و كراﺪﻣ و دﺎﻨﺳا و ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ :

ﻪﺒﯿﺘﮐ رد ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ دوﺪﺣ و ﺪﺣ ،نﻮﺘﺴﯿﺑ ي نارود

ﺮﻬﺷ ﻦﯾوﺎﻨﻋ و مﺎﻧ ،نوﺪﯾﺮﻓ و نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻪﻌﻠﻗ و ﺎﻫ

ﻪﻘﻄﻨﻣ زا نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻞﺤﻣ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ هﻮﮐ ﻪﺑ زﺎﻘﻔﻗ

ﻞﺤﻣ و سﺮﮔاز و زﺮﺒﻟا يﺎﻫ

ﻪﻌﻠﻗ رد هﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾ تﻮﺑﺎﺗ يور ﺮﺑ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ،نﺎﻧآ ﺖﻧﻮﮑﺳ هزﺎﻨﺟ ،ﻢﺘﺳر ﺮﺒﻗ ،ﻪﯾﻮﯾز

ﻪﻌﻠﻗ ،ﺶﯿﺗروﺮﻓ ي ﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻞﺤﻣ ،ﻪﯾﻮﯾز

ﯽﯾﺎ

ﺮﺒﻟا هﻮﮐ ﻪﭼﺎﯾرد ،ز ﻪﺿﻮﺣ ،ﻪﯿﻣورا

ﻪﻧﺎﺧدور زﺎﻨﺟ ،ﻮﺘﻐﺟ ه

ﻪﻘﻄﻨﻣ رد هﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾ ﺪﻨﻣﻮﻨﺗ يﺎﻫ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،زﺮﺒﻟا ﻪﺑ وا لﺎﻘﺘﻧا و لاز ﺪﻟﻮﺗ ،ﻪﯾﻮﯾز

ﺨﯾرﺎﺗ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ تﺎﯿﺑا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و دﻮﺟﻮﻣ ﯽ و ﯽﺳودﺮﻓ

...

ﻞﺑاز نﺎﻤﻫ ﻪﯿﺒﯾز و نﺎﺘﺳﺎﺑ نﺎﺘﺴﮕﺳ نﺎﻤﻫ ﺰﻘﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا و روﺎﺑ

ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ

ّﻞﺤﻣ و ﺖﺳا نﺎﺘﺳاد

ﻪﻧﺎﺴﻓا و ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ يﺎﻫ

ﺮﻬﺷ رد ﯽﺳودﺮﻓ

» ﺰﮑﺳ

« )=

نﺎﺘﺴﮕﺳ ( و ﺰﻘﺳ

» ﻞﺑاز

« )=

نﺎﺑاز ( رﺎﻨﮐ رد ،ﻪﯾﻮﯾز ،

۶

ﻮﺘﻧﻼﭙﻗ

» هﻮﮐ نﻼﻓﺎﻗ ،فﺎﻗ هﻮﮐ

« )=

اﺪﻧﻮﺑ ﻞﺑﺰﯿﮔ (

زﺮﺒﻟا يﺎﭘ رد

» ﻪﻫ هزﺮﺑ ر

*« يور يﺰﮑﺳ ،ﺎﻫﺎﮑﺳ و ﺖﺳا هداد ﻢﺘﺳر ناﺪﻧﺎﺧ و داﺪﺟا زا ،ﺎﻫ

ﯽﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا رد ﻪﺘﺴﯾز

ﺪﻧا .

،دورو ﻪﭼﺎﯾرد بﻮﻨﺟ رد ﺎﻫﺎﮕﺳ رﻮﻀﺣ و ﺖﻣﻮﮑﺣ ،ترﺎﻏ ،ﻪﻠﻤﺣ ناﺮﯾا بﺮﻏ و لﺎﻤﺷ رد و ﻪﯿﻣورا ي

ﺖﯿﻌﻄﻗ ﻪﮐ ﺖﺳا يدرﻮﻣ ﻦﯿﻣز

ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ و ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا رﺎﮑﻧا

.

ﺮﻫ ﺪﻨﭼ شوﺎﮐ يﺎﻫ ﯽﻤﻠﻋ نﺎﺘﺳﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ يدﺎﯾز ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ مﺎﺠﻧا ﺮﻬﺷ ﻦﯾا رد ﺖﺳا

،

ﻣا نآ ﺦﯾرﺎﺗ درﻮﻣ رد ﺎ ﺖﯾاور

يﺎﻫ دﻮﺟو ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ

ﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﯾﺮﻈﻧ و دراد ﯽ

هﺪﺷ زاﺮﺑا ﯾﺎﺟ ﺎﺗ ﺖﺳا ﯽ

ﺖﺧﺎﺳ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ ﺮﻬﺷ ﻦﯾا

هراﺰﻫ ﻪﺑ ار ي

ﯽﻣ ﺖﺒﺴﻧ دﻼﯿﻣ زا ﻞﺒﻗ ﻢﺘﻔﻫ ﺪﻨﻫد

.

ﺪﻋ ه زا يا

ﻦﯿﺧرﻮﻣ ﺑ ﺎ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا

» ﻪﯾﻮﯾز

«

ّﺗا ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ رد ﺮﻬﺷ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ مﺎﻧ ﺎﺑ دﺎﻣ دﺎﺤ

» ﺎﺗﺮﯾﺰﯾا

«

=

» ﻮﺗﺮﯾﺰﯾا

« هﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ و

ﺎﻣ ﺖﺨﺘﯾﺎﭘ وﺰﻧاﺮﯾا ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻞﺤﻣ و ﺎﻨﻧ

ﺳﻮﺗ و ﺖﺳا هدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ نآ رد ﯽﺗﺎﻣﺎﮑﺤﺘﺳا ﺎﻫدﺎﻣ ﻂ

ﺖﯿﺋﺎﻣرآ و ﻪﯾﻮﯾز ﻪﮐ ﺖﺳا

» يﺎﺘﺳور

ﺐﺣﺎﺻ « اﺪﻧﻮﺑ ﻞﺑﺰﯿﮔ و

» ﻮﺘﻧﻼﭙﻗ

« ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻠﻤﺟ نآ زا .

ﻪﮑﺳ مﻮﻗ زا ﺮﻬﺷ ﻦﯾا زوﺮﻣا مﺎﻧ -

ﺎﮑﺳ - ﺖﯿﮑﺳا - ﺰﮐﺎﺳ - هﺪﻧﺎﻣ رﺎﮔدﺎﯾ ﻪﺑ ﺰﮑﺳ

ﺖﺳا .

» ر ﺶﯾﻮﺧ مﺎﻧ ﺰﻘﺳ ﯽﻣ ار دﻮﺧ نﺎﻧآ ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ﻪﮑﺳ ﺎﯾ نﺎﯿﯾﺎﮑﺳ زا ا

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ،ﺪﻧﺪﯿﻣﺎﻧ .

ﯽﻓ ﻪﻤﻫ ﻊﻗاﻮﻟا نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻦﯾاﺮﻗ

ﻪﮐ ﺖﺳا

هﺎﮕﻧآ ،ﺰﻘﺳ ﻢﯾﻮﺷ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﭼﺎﯾرد بﻮﻨﺟ رد نﺎﯿﯾﺎﮑﺳ ﻪﮐ

ﻪﯿﺣﺎﻧ رد ،ﻪﯿﻣورا يﺎﻧﺎﻣ

ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ فﺮﺼﺗ ﻪﮐ– ﺖﺨﺘﯾﺎﭘ ،ﺪﻧﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ–

،ﺪﯾدﺮﮔ نﺎﺸﯾا «

) ﻦﻤﺷﺮﯿﮔ 1372 ، 110 (

؛ﯽﺨﯾرﺎﺗ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ

ي ﯽﺑ ﺰﻘﺳ ﻦﻬﮐ زا نﺎﻤﮔ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ و ﻦﯾﺮﺗ

ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻓ

ﺖﺳا ناﺮﯾا بﺮﻏ تﻼ .

ﻪﭽﻧآ ﺖﺳد ﺮﺘﺸﯿﺑ زا ﻪﺘﺷﻮﻧ

-

ﺮﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺐﺘﮐ و ﺎﻫ ﯽﻣ

ﺪﯾآ ﺖﺳا ﻦﯾا ﻪﮐ

» نﺎﯿﯾﺎﮑﺳ

« ﺎﯾ

» ﻪﮑﺳ

« نآ نﺎﻨﭼ ﻪﮐ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد هﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ يرﻮﺷآ يﺎﻫ

، ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ي

ﻣﻮﮑﺣ و ﺖﻧﻮﮑﺳ گرﺰﺑ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﺎﺷدﺎﭘ و ﺖ

ﻪﺘﺷاد ﯽﻫ ﺪﻧا

.

» يرﻮﺷآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻖﺒﻃ ﺲﯿﺗﻮﺗﺮﭘ ﺎﯾ اﻮﺗﺎﺗرﺎﭘ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ نﺎﻣز رد سﻮﺗدوﺮﻫ لﻮﻗ ﻪﺑ–

گرﺰﺑ ﻞﻣﺎﺷ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ رﻮﺸﮐ– ﯽﺘﻟﺎﯾا ﺶﺨﺑ ﻦﯾﺮﺗ

ﻦﺗﺎﭘوﺮﺗآ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﻌﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ )

ﯽﻠﻌﻓ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ (

ﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ ﻪﭼﺎﯾرد بﻮﻨﺟ رد نآ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﮐ

،يﺎﻧﺎﻣ هﺎﺷدﺎﭘ ،ﺖﺷاد راﺮﻗ ﻪﯿﻣورا ي

ﺖﻨﻄﻠﺳ ﯽﻣ ار نآ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ و ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺘﺷاد ﻪﻨﺴﺣ ﻂﺑاور ﺰﯿﻧ ﺎﻫدﺎﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر

ﺪﻧا . « ) ﻦﻤﺷﺮﯿﮔ 1372

، 98 )

ﯽﺳﻮﻣ تﺮﻀﺣ رﻮﻬﻇ زا ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ رد نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ رﻮﻀﺣ و ﺖﻣﺪﻗ )

ع ( ﯽﻨﺑ مﻮﻗ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻞﯿﺋاﺮﺳا

ﻪﺑ ﺪﺳر -

ﻪﻧﻮﮔ ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﮐذ ﯽﻨﯾوﺎﻨﻋ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ مﻮﻗ زا ﺰﯿﻧ تارﻮﺗ رد ﻪﮐ يا ه

ﺖﺳا .

» ﻪﻣﺎﻨﻟﺎﺳ رد نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ هﺪﺷ دﺎﯾ يازﻮﮑﺷا مﺎﻧ ﻪﺑ رﻮﺷآ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻢﻫ تارﻮﺗ رد مﺎﻧ ﻦﯾا ﻦﯿﻋ و ﺪﻧا .

« ) ﻦﻤﺷﺮﯿﮔ 1372

، 9 (

» ﻢﻫرد و ﻦﯿﺸﻧدﺮﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻨﺷآ مﺪﻋ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﯿﺳ ًﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ،دﺮﮐ ﺦﯾرﺎﺗ نﺪﺷ ﻢﻫﺮﺑ و

) SYSTAN (

نﺎﺘﺴﮕﺳ

) SAGESTAN (

ﻪﻠﺻﺎﻓ رد اﺮﯾز ،هﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ ي

و هﺪﯿﻧﺎﭼﻮﮐ قﺮﺷ ﻪﺑ بﺮﻏ زا ار ﺎﻬﯾزﺎﮕﺳ زا ﻪﺘﺳد ﮏﯾ ،لﺎﺳ راﺰﻫ ﺪﻨﭼ ﺪﯾﺎﺷ ﯽﻧﺎﻣز

ﻪﺘﺳد مدﺮﻣ زا ﻪﺘﺳد ﻦﯾا اﺮﯾز ،ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﻮﻤﻧ ﺎﻨﺑ يﺪﯾﺪﺟ نﺎﺘﺴﮕﺳ و هدﺎﻬﻧ نﺎﺘﺴﯿﺳ ﺮﺑ ار دﻮﺧ مﺎﻧ ﺮﺟﺎﻬﻣ ي )

دﺮﮐ ( ﻪﭼﺎﯾرد رﺎﻨﮐ رد ﻪﮐ ي

ﯽﻣ هﺪﯿﻣﺎﻧ يﺰﮕﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺎﺠﻧآ رد هدﻮﺑ ﻦﮐﺎﺳ ﻪﯿﻣورا ﺎﯾ ﻪﯿﺋﺎﺿر ﻟو هﺪﺷ

ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﯽ تﺪﻣ لﻮﻃ و لﺎﻤﻌﺘﺳا تﺮﺜﮐ ي

ﻞﯾﺪﺒﺗ هژاو ﻦﯾا نﺎﻣز

هژاو ﻪﺑ ﻒﯾﺮﺤﺗ ﻪﮐ يﺰﻘﺳ ي هﺪﺷ

هژاو ي هژاو ﺶﯾﻮﮔ زﺮﻃ نﻮﭼ ،هﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺳا يﺰﮕﺳ ي ﮏﯾ يﺰﻘﺳ ﺎﺑ يﺰﻏﻮﺳ ي

ﺰﻘﺳ ،هدﻮﺑ رﻮﺟ

ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ ﺮﻬﻨﻟا ءاروﺎﻣ رد ﺬﻏﻮﺳ ﺎﯾ ﺪﻏﻮﺳ ار نﺎﺘﺳدﺮﮐ هدﻮﺑ دﺮﮐ داﮋﻧ زا و نﺎﺑز دﺮﮐ دﻮﺧ ﻪﮐ ار ﻢﺘﺳر و ﺪﻧا

نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﺰﻘﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد و

ﻪﺘﺷاد ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ ناﺮﯾا قﺮﺸﻣ ﻞﻫا ار ﯽﻧﺎﺘﺴﯿﺳ يﺰﮕﺳ ﻢﺘﺳر هرﺎﺒﮑﯾ

ار ﯽﻠﺑاز مﺎﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ندﻮﻤﻧ ﺖﺑﺎﺛ ياﺮﺑ ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ و ﺪﻧا

ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺖﺤﺻ كرﺪﻣ ﯽﻣ راﺮﻗ دﻮﺧ ي

ﺪﻨﻫد . زا ﺦﯾرﺎﺗ ﮏﯾرﺎﺗ يﺎﯾاوز زا لﺎﺳ راﺰﻫ ﻦﯾﺪﻨﭼ زا ﺲﭘ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا مﺎﻨﻤﮔ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﻧﺎﺘﺨﺒﺷﻮﺧ

ﯾز ﻦﯾﺮﯾد ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﺶﺷﻮﮐ و ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﺖﻤﻫ ﻪﺑ رﻮﺟاورﻮﺟ ﺪﯾﺎﻘﻋ و راﺪﻨﭘ و ﻪﯿﺿﺮﻓ ،رﺎﺒﻏ و دﺮﮔ ﺎﻫراوﺮﺧ ﺮ ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﯽﻣﺮﺑ ﮓﻧﺎﺑ و هﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ ﻒﯾﺮﺤﺗ مﺎﻧ ﻞﺑاز رﻮﺸﮐ دراد

هﺪﺷ ﻪﭼﺎﯾرد رﺎﻨﮐ رد نﺎﺑاز رﻮﺸﮐ ي ﺖﺳا نآ فاﺮﻃا و ﻪﯿﻣورا ي

. ود ﻪﺑ باز رﻮﺸﮐ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻠﻔﺳ باز و ﺎﯿﻠﻋ باز ي هﺪﻧاﻮﺧ نﺎﺑاز و هﺪﯿﻣﺎﻧ ﻊﻤﺟ نﻮﻧ و ﻒﻟا ﺎﺑ ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ود مﺎﻧ و دﻮﺑ هﺪﯾدﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ

ﯽﻠﺑاز ار ﯽﻧﺎﺑاز و ﺪﻧا

ﻪﺘﺷاﺪﻨﭘ ﺪﻧا . « ) ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود 1363

، 86 (

ﻪﺘﺷﻮﻧ مﻼﺳا ﺎﺗ زﺎﻏآ زا ناﺮﯾا بﺎﺘﮐ رد ﻪﺤﻔﺻ ﺎﺗ بﺎﺘﮐ ياﺪﺘﺑا زا ﻦﻤﺷﺮﯿﮔ ﻦﻣر ي

ي 99 نﺪﻤﺗ ﯽﻣﺎﻤﺗ زا ﻪﮑﻨﯾادﻮﺟوﺎﺑ و ﯽﻧاﺮﯾا يﺎﻫ

ﻧآ زﺎﻏآ هراﺰﻫ زا ناﺮﯾا رد نﺎ ق مرﺎﻬﭼ ي

.م . هراﺰﻫ ﺎﺗ ق مود ي .م

. ﻦﺨﺳ ﯽﻣ ﯽﻟو ﺪﯾﻮﮔ -

ﺞﯿﻠﺧ زا ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﺗ نﺎﻤﻋ يﺎﯾرد و سرﺎﻓ

يﺪﻨﻠﺑ ﻪﺘﺷر يﺎﻫ هﻮﮐ

ﺖﺳا بآ ﺮﯾز رد ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ و سﺮﮔاز و زﺮﺒﻟا يﺎﻫ -

بﻮﻨﺟ رد ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﯿﺳ زا ﯽﻣﺎﻧ ﭻﯿﻫ

ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ نﺪﻤﺗ ناﻮﻨﻋ

ﯽﻤﻧ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﺘّﻠﻣ و ﺲﭘ و دروآ

ﯽﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺎﻫﺎﮕﺳ و نﺎﺘﺴﮕﺳ زا ﯽﻣﺎﻧ ﺮﮔا ﺰﯿﻧ نآزا و نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ رد ﺪﯾآ

٧

ﻪﭼﺎﯾرد ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﯽﻣ ﻪﯿﻣورا ي

ﯽﻣ ﺲﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﭼﺎﯾرد بﻮﻨﺟ نﺎﺘﺴﮕﺳ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﺎﺘﺴﮕﺳ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ

ﻪﯿﻣورا ي )

ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺰﻘﺳ (

ﺖﺳا هدﻮﺑ .

ﻦﯿﻤﻫ ار ﻮﺗﺮﯾﺰﯾا دﺎﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد ﯽﻣ ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺰﻘﺳ

،ﺪﻧاد ﺎﻫدﺎﻣ نﺎﻣز رد ﺰﻘﺳ )

ﺖﯿﮑﺳا ( ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﺷاد مﺎﻧ ﯾ

نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ شرﻮ

ﺎﻫدﺎﻣ وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ

، - هﺮﺘﺸﺧﻮﻫ نﺎﻣز رد -

نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ ﺮﯿﺨﺴﺗ ﻪﺑ ﻪﺑ نآ مﺎﻧ و هﺪﻣآرد

» ﺰﮐﺎﺳ « ﺎﯾ

» ﺰﮐﺎﮑﺳ

« ﺘﻓﺎﯾ ﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﺖﺳا ﻪ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺎﻫﺎﮑﺳ -

ي ﺰﻘﺳ ار و هداد راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺎﻫدﺎﻣ ﺮﺑ ﺖﻣﻮﮑﺣ ياﺮﺑ ﺎﺠﻧآزا

ﯽﻣ مﺎﺠﻧا دﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﺖﻗﺮﺳ ﺎﺑ ﻪﮐ ار دﻮﺧ ﯽﻤﺟﺎﻬﺗ تﻼﻤﺣ ﺪﻧداد

، ﻪﺑ

ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ هژاو

ي ﺎﮑﺳ ﺎﺑ ﺰﻘﺳ

» ﮏﺳ ﺎﻫ « ﯽﺑ طﺎﺒﺗرا ﺖﺴﯿﻧ .

ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ زا هﺪﺷ ﻒﺸﮐ رﺎﺛآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا ﻪﯾﻮﯾز ي

- هزﻮﻣ رد نﻮﻨﮐا ﻪﮐ نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﯽّﻠﻣ ي

ﯽﻣ يراﺪﻬﮕﻧ دﻮﺷ

- ﺖﺳا ﺢﺿاو ﺖﻘﯿﻘﺣ ﻦﯾا

ّﻠﺤﻣ و ﯽﻣﻮﺑ ناﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﻪﮐ ﯽ

ﯽﯾﺎﮑﺳ يﺮﻨﻫ رﺎﺛآ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻖﻠﺧ رد هرود

ﯽﯾﻼﻃ ي

هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ،ﻪﯾﻮﯾز نﺎﻨﮐﺎﺳ ﺖﻤﻈﻋ ﺪﻧا

. يﻮﺳ زا ﺮﮕﯾد ﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا ﺆﯾ هﺎﮔرﺎﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﯿﻌﻗاو ﻦﯾا ﺪ يﺮﻨﻫ يﺎﻫ

رد نﺎﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﺖﻣﺪﺧ

هدﻮﺑ ﯽﯾﺎﮑﺳ و

ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻪﻘﻄﻨﻣ نآ رد ﺪﻧا

. هﺎﮔرﺎﮐ ﻦﯾا رد ﺎﯿﺷا ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﺎﻫ

ي ﯽﯾﻼﻃ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﺘﺧادﺮﭘو ﯽﻣ

و هﺪﺷ هﻮﯿﺷ و شﻮﻘﻧ ي

ﺎﯿﺷا ﻦﯾا ﺖﺧادﺮﭘ ي

ﻪﻧﺎﺸﻧ ﯽﯾﻼﻃ

ّﻠﻌﺗ زا يا نآ ﻖ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺎﻫ ﺐﺣﺎﺻ

ﺐﺼﻨﻣ هدﻮﺑ ﯽﯾﺎﮑﺳ ﺗ و

ﺄ ﻪﻘﯿﻠﺳ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﺛ ي

هﮋﯾو ي نﺎﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ

دﻮﺧ رد ار ﯽﯾﺎﮑﺳ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ

و ﭻﯿﻫ ياﺮﺑ ﺲﮐ

ﯽﻗﺎﺑ ﺪﯾدﺮﺗ يﺎﺟ ﻧ

ﻪﺘﺷاﺬﮕ ﺪﻧا .) بﺎﺘﮐ رد اداﺮﭘ تﺪﯾا ﻢﻧﺎﺧ ﻂﺳﻮﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﺮﻨﻫ

نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا )

نﺪﻤﺗ مﻼﺳا زا ﺶﯿﭘ يﺎﻫ ( .

ﻪﻤﺟﺮﺗ ي هدازﺪﯿﺠﻣ ﻒﺳﻮﯾ ﯽﻣ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻞﯿﺼﻔﺗ ﻪﺑ

دﻮﺷ (.

هزﺎﻨﺟ تﻮﺑﺎﺗ يور ﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﮐﺎﮑﺣ ﺮﯾوﺎﺼﺗ رد لﺎﺳ رد ﻪﯾﻮﯾز رﺎﻏ يﻻﺎﺑ رد هﺪﺷ ﻒﺸﮐ ﯽﯾﺎﯿﻣﻮﻣ ي

) 1325 ه.

ش (.

- نﻮﻨﮐا ﻪﮐ

نآ تﺎﻌﻄﻗ هزﻮﻣ رد ﻪﯾﻮﯾز مﺎﻧ ﺎﺑ

ﯽﻣ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ ي دﻮﺷ

ﺖﻌﯾﺎﺸﻣ داﺮﻓا ﺮﯾوﺎﺼﺗ– هﺪﻨﻨﮐ

ﺮﮕﻧﺎﯾﺎﻤﻧ نﺎﻧآ ﺶﺷﻮﭘ و هزﺎﻨﺟ ي

هدﻮﺑ دﺎﻣ مدﺮﻣ و نﺎﯿﯾﺎﮑﺳ مﻮﻗ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﯽﻣ ﺖﯿﻌﺒﺗ نﺪﻤﺗ ﮏﯾ و هﺎﺷدﺎﭘ ﮏﯾ زا ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد و

هدﻮﻤﻧ ﺶﺷﻮﭘ درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﺪﻧا

ﻨﻨﮐ هاﺮﻤﻫ داﺮﻓا ﺖﯿﻌﺒﺗ و يﺮﻫﺎﻇ ﯽﻣ ﻦﯿﻨﭽﻨﯾا اداﺮﭘ تﺪﯾا ﻢﻧﺎﺧ ،ﻪﯾﻮﯾز تﻮﺑﺎﺗ يور ﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﮐﺎﮑﺣ هﺪ

ﺪﺴﯾﻮﻧ :

» جاﺮﺧ هﺪﻨﮐ ناراﺰﮔ ﻪﺒﻟ ﺮﺑ هﺪﺷ

فﺮﻇ ي )

تﻮﺑﺎﺗ ( سﺎﺒﻟ ، ﻪﺒﻟ ﺎﺑ يﺪﻨﻠﺑ راﺪﻟﺎﺧ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﺸﯾر ي

هﻼﮐ نﺎﺷﺮﺳ يور و هﺪﯿﺷﻮﭘ راد يﺎﻫ

كﻮﻧ هدﺎﻬﻧ يراد ﺪﻧا

. هﻼﮐ كﻮﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﺖﺳا ناﺰﯾوآ ﺐﻘﻋ فﺮﻃ .

نآ يﺎﻫﺎﭘ يﺰﯿﭼ ﺎﺑ ﺎﻫ

هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻤﺸﭘ بارﻮﺟ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ

ﺶﻔﮐ و ﺖﺳا نآ يﺎﻫ

كﻮﻧ ﺎﻫ ﺪﻧراد ﻪﺘﺸﮔﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﻤﮐ يﺎﻫ .

قﺮﻓ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا شﻮﻘﻧ ﻦﯾا كﺎﺷﻮﭘ رد ﯽﯾﺰﺟ ﯽﯾﺎﻫ رد ﻪﮐ ﺪﻫد

ﻪﺋارا ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ داﺮﻓا ﺎﺠﻨﯾا هﺪﺷ

نآ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ،ﺪﻧا ﯽﻣ ﺎﻫ

ﻣ ﺪﯾﺎﺷ و ﺎﻫﺎﮑﺳ ،ﺎﻫدﺎﻣ ﻪﮐ دز سﺪﺣ ناﻮﺗ هداد نﺎﺸﻧ يﺮﮕﯾد مدﺮ

ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﺷ .

« ) ناﺮﮕﯾد و اداﺮﭘ 2537

، 174 (

هﻼﮐ ﺎﺑ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ ،ﺎﻫدﺎﻣ و ﺎﻫﺎﮑﺳ نﺎﻣز زا هﺪﻧﺎﻣ يﺎﺟ ﺮﺑ ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ يور ﺮﺑ ﺶﻘﻨﻣ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد كﻮﻧ يﺎﻫ

فﺮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻠﺑراد

ﺶﻔﮐ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﺳا ناﺰﯾوآ ﺐﻘﻋ هﺪﺷ هﺪﻧادﺮﮔﺮﺑ ﻻﺎﺑ فﺮﻃ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ كﻮﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺶﯾﺎﻤﻧ هﺪﺷ

ﻪﺒﯿﺘﮐ رد درﻮﻣ ﻦﯾا ،ﺪﻧا ي

هﺪﺷ هرﺎﺷا ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ نﻮﺘﺴﯿﺑ ﺖﺳا

.

بادآ ،نﺎﺑز ،ﯽﻧﺎﮑﻣ ،ناﺮﯾا ﻪﺑ دورو ﻞﺤﻣ ظﺎﺤﻟ زا نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ ﯽﮑﯾدﺰﻧ و مﻮﺳرو

...

ﯽﻘﻄﻨﻣ و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫدﺎﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﺑ ﯽﮑﯾدﺰﻧ زا ﺮﺗ

ﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﯿﺳ ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ بﻮﻨﺟ رد ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﯿﺳ ؛ﺖﺳا ﺎﻫدﺎﻣ ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤ

» هﻮﮐ ﺖﺸﭘ زا ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻣآ ﻪﯾزﺎﻘﻔﻗ فﺮﻃ زا ﺎﻫﺎﮑﺳ ﻪﺑ زﺎﻘﻔﻗ يﺎﻫ

ﻪﯾزﺎﻘﻔﻗ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺪﻨﺑرد زا و هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ بﻮﻨﺟ فﺮﻃ

هدﺮﮐ ﻪﻠﻤﺣ ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ و ﺪﻧا

« ) ﺎﯿﻧﺮﯿﭘ 1381 ، 186 : 1 ( ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﻨﻌﯾ ﻪﺟاﻮﻣ ناﺮﯾا لﺎﻤﺷ زا نﺎﻧآ دورو ﺮﯿﺴﻣ ﻦﯾﺮﺗ

ﺎﺑ نﺪﺷ

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا رد نﺪﺷ ﻦﮐﺎﺳ و ﺎﻫدﺎﻣ .

ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﮑﯾ دﺎﻣ مدﺮﻣ نﺎﺑز ﺎﺑ ﺎﮑﺳ مدﺮﻣ نﺎﺑز :

» نﺪﻤﺗ و مﺪﻘﻣ يﺎﯿﺳآ دوﺪﺣ رد ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺎﻫ

ﺚﯿﺣ زا نﺎﺸﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻣاﻮﻗا يﺎﻫ

ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﺑاﺮﻗ نﺎﺑز )

ﯾﺮﺘﺧﺎﺑ و ﺎﻬﯾدﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ و نﺎ

( و ...

ﻪﺑ دروآ بﺎﺴﺣ

« ) . فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد 1372

، 216 (

ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و »

ﺖﯿﮑﺳا رﻮﻬﻇ و هدﻮﺑ دﺎﻣ ﻞﯾﺎﺒﻗ كﺮﺘﺸﻣ نﺎﺑز ًاﺮﻫﺎﻇ ﯽﻧاﺮﯾا يدﺎﻣ نﺎﺑز ار رﻮﮐﺬﻣ نﺎﺑز ﻊﺿو ًﻼﻤﺘﺤﻣ ﺎﻫ

ﺶﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﯾدﺮﺗ نوﺪﺑ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﮐ اﺮﯾز ،ﺖﺧﺎﺳ راﻮﺘﺳا ﺶﯿﭘزا ﺖﯿﮑﺳا ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

ﻪﺑ ار نﺎﺑز نآ ﺎﻫ ﯽﻧﺎﺳآ

ﯽﻣ ﻪﻠﯿﺳو ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻧﺪﯿﻤﻬﻓ -

ﺖﯿﮑﺳا تﺮﺷﺎﻌﻣ و ﻢﻫﺎﻔﺗ ياﺮﺑ يا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻬﯾدﺎﻣ و ﺎﻫ

. « ) فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد 1371

، 255 (

ﮓﻨﺟ ﺎﻫدﺎﻣ ؛ﺪﻨﺘﺧﻮﻣآ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ زا ار دﺮﺒﻧ و يروآ

» ﻪﺘﻔﮔ ﺎﺑ ًﻼﻣﺎﮐ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا تدوﺮﻫ ي

زا ﺎﻬﯾدﺎﻣ ار يزاﺪﻧاﺮﯿﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ–

ﺖﯿﮑﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔاﺮﻓ ﺎﻫ ﺪﻧا

ﻘﺑﺎﻄﻣ– دراد ﺖ . « ) فﻮﻧﻮﮐﺎﯾد 1371

، 216 ( ﻦﯿﺋآ يراﺰﮔﺮﺑ رد ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد صﺎﺧ ﻢﺳاﺮﻣ و ﺎﻫ

،ﺪﻧا

٨

هزﺎﻨﺟ تﻮﺑﺎﺗ يور ﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﮐﺎﮑﺣ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻪﻌﻠﻗ رد هﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾ ي

ﻪﯾﻮﯾز ي ﻊﯿﯿﺸﺗ ﻦﯿﺣ رد ﺎﻫدﺎﻣ رﺎﻨﮐ رد ار ﺎﻫﺎﮑﺳ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻪﮐ–

هزﺎﻨﺟ

ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ ﺪﻧراﺬﮔ

- ﺖﺳا ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا ﺪﯾﺆﻣ .

ﻢﻠﺴﻣ ﻪﭽﻧآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ و ترﺪﻗ و رﻮﻀﺣ ﺖﺳا

ناﺮﯾا بﺮﻏ لﺎﻤﺷ ي )

ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﺘﺳدﺮﮐ (

لﺎﺳ راﺰﻫ ﺖﻔﻫ دوﺪﺣ زا

ﯽﻣ دﻼﯿﻣ زا ﺶﯿﭘ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ ﺎﺗ ﺢﯿﺴﻣ دﻼﯿﻣ زا ﻞﺒﻗ زا نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ ﻪﮐ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا و ﺖﺳا تﻮﺒﺜﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد نآ ﺪﻫاﻮﺷ و رﺎﺛآ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

ﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ رد و هﺪﺷ ناﺮﯾا دراو زﺎﻘﻔﻗ زا و لﺎﻤﺷ هﺪﺷ ﻦﮐﺎﺳ ناﺮﯾا ﯽ

رد نﺎﻧآ رﻮﻀﺣ ياﺮﺑ ﯽﺘﺒﺳﺎﻨﻣ و ﺖﺳا رﺎﮑﺷآ و زﺮﺤﻣ ﺪﻧا

نﺎﺘﺳاد ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ بﻮﻨﺟ رد ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ يﺎﻫ ﯽﻣ يور ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﺘﺴﯿﺳ ﻞﯿﮑﺸﺗ نﺎﯾﺮﺟ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻦﯿﻣز

ﺪﻫد :

ﻪﻧﺎﺴﻓا تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ و ﺎﻫداﺪﯾور ،ثداﻮﺣ نﺪﺷ مﺎﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ هرﻮﻄﺳا و يا

ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ يا ثداﻮﺣ و ﻦﯿﻣز

ﻢﺸﺷ نﺮﻗ دوﺪﺣ رد ﯽﺨﯾرﺎﺗ

ﻞﺒﻗ زا ﺖﺸﺗرز نﺪﺷ ﺪﯿﻬﺷ زا ﺲﭘ ،دﻼﯿﻣ )

ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ( رد ) رﻮَﻨﯾد ( هﺪﻨﮐاﺮﭘ ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد ﺖﺸﺗرز وﺮﯿﭘ نﺎﯿﺋﺎﮑﺳ زا يداﺪﻌﺗ ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ

ﯽﻣ بآ ﺮﯾز زا ﺮﺳ هزﺎﺗ ﻪﮐ ناﺮﯾا ﯽﻗﺮﺷ بﻮﻨﺟ ﻪﺑ رﺎﯿﺴﺑ تﺎﻤﯾﻼﻣﺎﻧ ﻞﻤﺤﺗ زا ﺲﭘ و ﺪﻧﻮﺷ ياﺮﺑ و هدروآرد تﺮﮐ خاﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد

ﯽﻣ چﻮﮐ ،دراد ار ﻪﻨﮑﺳ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺖﺳا ﺎﯿﻬﻣ ﺖﻧﻮﮑﺳ ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﻞﺑاز و ﯽﻧﻮﻨﮐ نﺎﺘﺴﯿﺳ ﺎﺠﻧآ رد و ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ

ﻪﻨﯿﺳ رد و ﺪﻨﻫد دﻮﺧ ي

نﺎﺘﺳاد و تاﺮﻃﺎﺧ ،ﺎﻫداﺪﯾور ،ثداﻮﺣ ﯽﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ نﺎﮔﺪﻨﯾآ ﻪﺑ و هدﻮﻤﻧ ﻆﻔﺣ ار يﺮﯿﻃﺎﺳا و ﻦﻬﮐ نارود يﺎﻫ

ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ نﺮﻗ رد ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺗ

ه ﻢﺠﻨﭘ و مرﺎﻬﭼ .

ش . ﯽﺳودﺮﻓ لد ﻦﯾا يور زا ﻪﯾﻮﮔ

ﻪﺑ ار ﺪﯾﺪﺟ ﻞﺑاز و نﺎﺘﺴﯿﺳ و هدﻮﻤﻧ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ندوﺮﺳ ﻪﺑ عوﺮﺷ ﺎﻫ و نﺎﺘﺴﮕﺳ ناﻮﻨﻋ

ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻌﻗاو نﺎﺑاز ﺪﯾﺎﻤﻧ

.

» ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺖﺸﺗرز ...

ﭗﺳﺎﺘﺸﮔ هﺎﺷدﺎﭘ ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ درﻮﻣ )

gashtasp (

ﻪﺷ ﮓﻨﮐ مﺎﻧ ﻪﺑ يژد رد نآ ﺖﺨﺘﯾﺎﭘ ﻪﮐ )

kangsah (

راﺮﻗ

هﺮﮕﻨﮐ زوﺮﻣا و ﻪﺘﺷاد ﻪﺷ

) kangarsah (

ﯽﻣ ﻦﯾد يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ ﺪﻨﭼ رد و ﺪﻨﯾﻮﮔ هﺪﮑﺸﺗآ دراد راﺮﻗ روآ

ﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ مﺎﻧ ﻪﺑ يژد رد ار دﻮﺧ ي

) baktaryya (

ﺮﺘﺧﺎﺑ و ) baxtar ( هﺮﺘﺨﻟﺎﺑ ﺎﯾ )

balxtara (

شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ عوﺮﺷ و هدﺎﻬﻧﺎﻨﺑ ،دراد راﺮﻗ ﻪﺷ ﮓﻨﮐ يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ ﺪﻨﭼ رد ﻪﮐ

هﺪﮑﺸﺗآ ،دﻮﻤﻧ دﻮﺧ ﻦﯾد ﺮﺘﮑﺑ ي

) baktara (

ﯽﻣ رﻮﻬﺸﻣ نﺎﻨﭼ ﺮﮔ

ﯽﻣ ﺎﺠﻧآ ﻪﺑ ﻢﺟﺎﻬﺗ ﻪﺑ راداو ار ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﻪﮐ دد ﺪﯾﺎﻤﻧ

...

زا ﺲﭘ

ﻪﻠﻤﺣ ﯽﺧﺎﺑ ﺎﺘﺳوا رد ﻪﮐ هﺮﺘﺨﻟﺎﺑ رد ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﺖﺸﺗرز نﺎﻨﻤﺷد ي )

(BAXY ناوﺮﯿﭘ و ناﺮﯾو ار هﺪﮑﺸﺗآ ،ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﺪﯿﻬﺷ هﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ

ﻞﺘﻗ ار وا ار دﻮﺧ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﯾدﺮﮔ راﺮﻓ ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﻪﮐ وا ناوﺮﯿﭘ زا ﯽﻌﻤﺟ ،ﺪﻧدﻮﻤﻧ مﺎﻋ ﺖﻧﻮﮑﺳ ﺎﺠﻧآ رد و هﺪﯿﻧﺎﺳر زوﺮﻣا ناﺮﯾا قﺮﺸﻣ ﻪﺑ

نآ زا ﻪﺘﺳد ﮏﯾ و هدﻮﻤﻧ ﻪﻨﯿﺳرﺎﭘ رد ﻪﮐ ﺎﻫ

) PARSINA (

ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز ترﺎﭘ مﺎﻧ ﻪﺑ و هدﻮﻤﻧ تﺮﺟﺎﻬﻣ قﺮﺸﻣ ﻪﺑ بﺮﻐﻣ زا ﺪﻧدﻮﻤﻧ

ﺎﻫ

) PARTA ( ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ ﻦﮐﺎﺳ ﻦﯿﻣز قﺮﺸﻣ رد ﺪﻧدﻮﺑ ﺖﺸﺗرز ﺐﻫﺬﻣ وﺮﯿﭘ ﻪﮐ ...

« ) ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود 1363

، 88 و 89 (

د ﻦﯾﺪﻟادﺎﻤﻋ ﯽﻣ ﺮﮐذ ناﺮﯾا ﯽﺑﺮﻏ لﺎﻤﺷ ار ﺎﻫﺎﮑﺳ ﯽﻧاﺮﻤﮑﺣ و ﺖﻧﻮﮑﺳ ّﻞﺤﻣ ﯽﻫﺎﺸﺘﻟو

ﺪﯾﺎﻤﻧ :

» ﻪﺑ و ﯽﺗﻮﭙﮕﺳ ﺎﯾ نﺎﺘﺴﮕﺳ مﺮﺧ فاﺮﻃا و نﺎﺘﺳﺮﻟ رد ﺎﻫﺎﮕﺳ ﻢﻠﺴﻣ رﻮﻃ

ﻪﺘﺷاد ﺖﻧﻮﮑﺳ دﺎﺑآ ﮓﻨﺳ رد شﻮﯾراد ﻪﮐ ﺪﻧا

ﻪﺘﺷﻮﻧ ي

نآ مﺎﻧ نﻮﺘﺴﯿﺑ ﺖﺳا هدﺮﺑ ار ﺎﻫ

« ) ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود 1363

، 85 (

ﺮﺑ ناﺮﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻢﯿﺴﻘﺗ نوﺪﯾﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ ناﺪﻧزﺮﻓ

ناﺮﯾا زﺮﻣ و ﺪﺣ ﻞﺑﺎﻗ يدرﻮﻣ ﺶﻧاﺪﻧزﺮﻓ ﻦﯿﺑ رد نآ ﻢﯿﺴﻘﺗ و نوﺪﯾﺮﻓ نﺎﻣز رد ﻦﯿﻣز

ثداﻮﺣ داﺪﯾور دوﺪﺣ و ﺪﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ

نﺎﺘﺳاد نﻻﻮﺟ ﺮﺘﺴﺑ و هدﻮﻤﻧ نﺎﯾﺎﻤﻧ ار ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﻪﻧﺎﺴﻓا و ﺎﻫ

ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ يدﺎﯾز دوﺪﺣ ﺎﺗ ار نآ يﺎﻫ ﺪﯾﺎﻤﻧ

:

نﺎﻬﻧ زا ﺪﯿﺸﮐ نوﺮﯿﺑ ﻮﭼ ﻪﺘﻔﻬﻧ

ﯽﮑﯾ ﻦﯿﭼ و كﺮﺗ ﯽﮑﯾ روﺎﺧ و مور

ﺪﯾﺮﮕﻨﺑ نورﺪﻧا ﻢﻠﺳ ﻪﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ

ﺪﯿﺸﮐﺮﺑ يﺮﮑﺸﻟ ﺎﺗ دﻮﻣﺮﻔﺑ

ﻦﯿﻣز نارﻮﺗ داد ار رﻮﺗ ﺮﮔد

ﺪﯿﺳر جﺮﯾا ﻪﺑ ﺖﺑﺎﯿﻧ ﻪﮕﻧآ ﺲﭘ

نارو هﺰﯿﻧ ﺖﺷد ﻢﻫ و ناﺮﯾا ﻢﻫ

نﺎﻬﺟ نوﺪﯾﺮﻓآ دﺮﮐ ﺶﺨﺑ ﻪﺳ ﻪﺑ

ناﺮﯾا نادﺮﮔ ﺖﺷد مﻮﺳ ﻦﯿﻣز

مور ﻪﻤﻫ ﺪﯾﺰﮔ ار وا ﺮﻣ روﺎﺧ و

ﺪﯿﺸﮐ رﺪﻧا روﺎﺧ يﻮﺳ نازاﺮﮔ ...

ﻦﯿﭼ و نﺎﮐﺮﺗ رﻻﺎﺳ دﺮﮐ ار و ..

ﺪﯾﺰﮔ ناﺮﯾا ﺮﻬﺷ رﺪﭘ ار وا ﺮﻣ

ناﺮﺳ جﺎﺗ و ﯽﻫﺎﺷ ﺖﺨﺗ نﺎﻤﻫ

)اﺑ تﺎﯿ 290 ﺎﺗ 300

، ص . 106 ج ، .1 (

ناﺮﯾا نادﺮُﮔ ﺖﺷد ناﺮﯾا ﻖﻃﺎﻨﻣ نﺎﻤﻫ ؛ﻦﯿﻣز

نارود رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯿﻣز ﻪﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﻞﺒﻗﺎﻣ

ﺖﯿﻌﻤﺟﺮﭘ ناﻮﻨﻋ ﻦﻣا و ﻦﯾﺮﺗ

طﺎﻘﻧ ﻦﯾﺮﺗ

ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ هدﻮﻤﻧ دﺎﻤﺘﻋا ﺎﺠﻧآ ﻪﺑ مدﺮﻣ و هﺪﺷ

هﺪﯾﺰﮔ ﯽﻨﮑﺳ ﺎﺠﻧآ رد و ﺪﻧا

.

٩

» هرﺎﻨﮐ ﺎﺗ زﺎﻘﻔﻗ زﺮﻣ زا نآ دوﺪﺣ ﻪﮐ زور نآ ناﺮﯾا خاﺮﻓ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﯾرد رﺎﻨﮐ رد ﻪﮐ هوﺎﺳ زا نآ قﺮﺸﻣ و زﺮﺒﻟا يﺎﻫ

ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ تﺮﮐ

ﺪﺣ ﺎﺗ و عوﺮﺷ هﻮﮐ دو

هرﺎﻨﮐ زا نآ ﯽﺑﻮﻨﺟ ﺪﺣ و نﺎﺘﺳﺮﻟ يﺎﻫ ﺮﯿﺒﮐ ي

هزﻮﺧ ﻪﺑ ﺎﺘﺳوا رد ﻪﮐ نﺎﺘﺳزﻮﺧ زا ﯽﺘﻤﺴﻗ و هﻮﮐ هدﻮﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﻪﻫ

هرﺎﻨﮐ و عوﺮﺷ نآ ﯽﺑﺮﻏ ﺖﻤﺴﻗ ﺎﺗ نآ يﺎﻫ

ﯽﻣ سﺮﮔاز تﺎﻋﺎﻔﺗرا ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺮﺼﻗ ياﺪﺘﺑا ﺎﺗ زﺎﻘﻔﻗ زا ﯽﺑﺮﻏ ﺖﻤﺴﻗ هﺪﯿﺳر

.

ﻓ و هدﻮﺑ نوﺪﯾﺮﻓ نﺎﻣز ناﺮﯾا فﺮﺼﺗ رد هرﺎﻨﮐ زا ﻪﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ نوﺪﯾﺮ

زا نآ ﯽﺑﻮﻨﺟ ﺪﺣ و ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺮﺼﻗ زﺮﻣ ﺎﺗ هوﺎﺳ و هﻮﮐ زﺮﺒﻟا ي

ﮓﻨﺟ رد ﻪﮐ هدﻮﻤﻧ جﺮﯾا ﺖﻤﺴﻗ ﻪﺘﺷاد داﺪﺘﻣا ناﺪﻤﻫ ﺎﺗ ﺰﻘﺳ و سوﺮﮔ و رﺎﺠﯿﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا هﺪﺷ عوﺮﺷ نﺎﺘﺳدﺮﮐ هرﺎﻨﮐ زا يﺪﻌﺑ يﺎﻫ

ي

ﻪﮐﺎﮐ فﺮﺼﺗ رد ﻪﮐ نﻮﺘﺴﯿﺑ ياﺪﺘﺑا ﺎﺗ زﺮﺒﻟا ﻓا فﺮﺼﺗ ﻪﺑ هدﻮﺑ ﺎﻫﺪﻧو

دﻮﺑ هﺪﻣآرد بﺎﯿﺳاﺮ .

داﺪﺘﻣا ﻪﯿﻣورا ﻪﭼﺎﯾرد ﯽﺑﺮﻏ ﺪﺣ زا ﻢﻠﺳ ﺖﻤﺴﻗ

ﺖﻤﺴﻗ و ﻪﺘﺷاد هﺎﺷ دوﺪﺣ ﺎﺗ دﺎﺤّﺗا زا ﺲﭘ رداﺮﺑ ود ،هداد ﻢﻠﺳ فﺮﺼﺗ ﻪﺑ ار ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺮﺼﻗ ﺖﺸﭘ ﺎﺗ قاﺮﻋ و ﻪﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﺸﻧدﺮﮐ يﺎﻫ

دﺎﺑآ

مﻼﺳا باﺮﺳ رد ﻪﮐ هﺪﺷ فّﺮﺼﺘﻣ ار بﺮﻏ ﯽﻣ ار جﺮﯾا رﻮﺗ و ﻢﻠﺳ بﺮﻏ دﺎﺑآ

ﻪﺸﻘﻧ ﻦﯾا ،ﺪﻨﺸﮐ ﻪﺠﯿﺘﻧ زا

نآ يﺎﻫدرﻮﺧﺮﺑ ي تﺎﺟرﺪﻨﻣ و ﺎﻫ

ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﺖﺳا مﻮﻠﻌﻣ ﯽﺑﻮﺧ

. ﯽﻀﻌﺑ ﻂﻘﻓ ﻞﺤﻣ ﯽﻣﺎﺳا رد ﺎﻫ

ﻞﺤﻣ ﯽﻤﯾﺪﻗ مﺎﻧ نﻮﭼ ﻪﮐ هﺪﺷ هﺎﺒﺘﺷا رﺎﭼد ﺎﻫ ﯽﻤﻧ ار ﺎﻫ

ﻪﺑﺎﺸﺗ ﺪﻨﺘﺧﺎﻨﺷ

ﺎﯾﺪﻧا هژاو ﺎﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ هژاو ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ هﺪﯾدﺮﮔ نﺎﯿﻨﯿﺸﯿﭘ ﯽﻫاﺮﻤﮔ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻤﺳا )

andiya (

ﻨﮐ ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ هرﺎ

لﺰﻗ هد