ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
و ﺎﻨﻴﺑ نﺎﻳﺎﺘﻤﻫ ﺎﻬﻧآ ي
رﺎﺨﺘﻓا ﻦﺴﺣ ﺮﺘﻛد ﻲﻣﻮﺠﻧ ﻪﻴﺿﺮﻣ ﺮﺘﻛد ،*
،**
ﺮﺘﻛد ﺟ هداز ﻪﻳﺎﭙﻫﻮﻛ ﻞﻴﻠ ***
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ ناﺮـﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد ﺎﻬﻧآ يﺎﻨﻴﺑ نﺎﻳﺎﺘﻤﻫ ﺎﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ: ﺖـﺳا
شور . :
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 93
ﻧ
ﺶﻧاد زا ﺮﻔ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
) 18 و ﺮﺘﺧد 75 ﺮﺴﭘ ( 15 رد ﻞﻴﺼـﺤﺗ ﻪـﺑ لﻮﻐﺸـﻣ و ناﺮـﻬﺗ ﻦﻛﺎﺳ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻪﻟﺎﺳ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا نﺎﻛدﻮﻛ سراﺪﻣ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ هوﺮﮔ
ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺪـﻨﭼ ﻲﻓدﺎﺼـﺗ يﺮﻴﮔ زا يا
ﺘﺧد ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺳ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ سراﺪﻣ يدﺎﻋ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد بﺎﺨﺘﻧا ،ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ناﺮﺴﭘ ﺮﺑاﺮﺑ ود و ناﺮ
ﺪﻧﺪﺷ . هداد يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ ،ﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ ﻪﻨﻳﺎﻌﻣ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ .
،ﺎﻬﻴﺋﺎـﺳرﺎﻧ ﻲـﺧﺮﺑ ﻦﺘـﺷادﺮﺑ نﺎـﻴﻣ زا ياﺮﺑ ﺎﻤﻨﻫار ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳ
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺶﻳاﺰﻓا )
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ (
هزﺎﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﺶﻳاﺰﻓا و يا
) ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا (
ا ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ.
ﺎﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ:
هداد ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺖـﻴﻔﻴﻛ كﺮـﺤﺗ هزﻮﺣ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻟو دراﺪﻧ دﻮﺟو راد
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﮔﺪﻧز
ﺪﺷ هﺪﻳد راد .
ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻴﺑ ﺑ راد
ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﻮﺳ دا
ﺶﻧاد هوﺮﮔ رد ردﺎﻣ و رﺪﭘ ﻲﻨﻌﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺎﻨﻴﺑ نازﻮﻣآ
ﺶﻧاد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ راد دﻮﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﻪﺠﻴﺘﻧ. ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ : و ﻞﻤﺣ تﻼﻴﻬﺴﺗ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺘﻠﻣﺎﻛ ﻪﭼ ﺮﻫ ﺢﻴﺤﺼﺗ و ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﺺﻳﺎﻘﻧ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ و نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ صﺎﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺮﻓ ﻞﻘﻧ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻚﻤﻛ ﻞﻳﺎﺳو ﺪﺟ
،ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﺪﻳ ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ رد يﺮﺛﺆﻣ ﺶﻘﻧ
دراد ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ .
ﻩژاو ﺪﻴﻠآ ﺎه
: ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻢآ ،ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴآ نازﻮﻣﺁ ﺶﻧاد ،
ﻪﻣﺪﻘﻣ زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﺪﻨﭼ ﻲﻃ رد نﺎـﻬﺟ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا فﺪﻫ ﻚﻳ و ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﻲﺳﺎﺳا قﻮﻘﺣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ .
ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻪﺑ ندروآﺮـﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻣدآ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ــــــــ
ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ ،نﺎﻛدﻮﻛ ﺺﺼﺨﺘﻣ * ناﺮﻬﺗ
. ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،بﻼﻘﻧا خ ،ناﺮﻬﺗ .
**
ﻲﻜـﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸـﻧاد ،ناﺮـﻳا ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺺﺼﺨﺘﻣ .
،نﺎﺧرﺎﺘـﺳ خ ،ناﺮـﻬﺗ
ﺶﻳﺎﻴﻧ خ . ﻲﻜﺷﺰﭘرﺎﻴﺘﺳد***
ا ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺮﻳ
. ﺶﻳﺎﻴﻧ خ ،نﺎﺧرﺎﺘﺳ خ ،ناﺮﻬﺗ )
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ .(
1- quality of life
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ و ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ دﻮـﺧ 1
رﻮــﺧﺮﺑ تﺎــﻧﺎﻜﻣا ﻪــﺑ ﻲــﺳﺮﺘﺳد و ﺖــﺷاﺪﻬﺑ زا يراد
دراد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ )
1كرﺎﭘ
كرﺎﭘ و ، 1995 ( . هﺎﻓر ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ
ﻲﻫوﺮﮔ ﺎﻳ ﺺﺨﺷ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻧاور ،ﻲﻤﺴﺟ
ﻲﻣ كرد داﺮﻓا زا دﻮﺷ
) ،رﺎـﺨﺘﻓا ،ﺖﻳﺎـﺿر ،يدﺎﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ
،ﻲﺘﻣﻼــﺳ ،ﻲــﺷزﻮﻣآ يﺎﻬﺘــﺻﺮﻓ ،يدﺎﺼــﺘﻗا ﺖــﻴﻌﻗﻮﻣ
ﺖﻴﻗﻼﺧ ( ﺖﺴـﻧاد ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ار
) ﺎﺟ نﺎﻤﻫ .(
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ شﻼﺗ لﺎـﺳ زا ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ يﺮـﻴﮔ
1940
ﻲﻜﺴـﻔﻧرﺎﻛ ﺺﺧﺎـﺷ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﺎﺑ يدﻼﻴﻣ ياﺮـﺑ 2
ﻪـﻘﺒﻃ و ﻲﻧﺎﻃﺮﺳ نارﺎﻤﻴﺑ ﻂـﺳﻮﺗ ﺐـﻠﻗ دﺮـﻜﻠﻤﻋ يﺪـﻨﺑ
ﺖﺸـﮔ زﺎﻏآ كرﻮﻳﻮﻴﻧ ﺐﻠﻗ ﻦﻤﺠﻧا .
ﺶﺠﻨـﺳ ﻪـﻜﻧآ ﺎـﺑ
ﻛ ﺶـﺨﺑ زﻮـﻨﻫ ﻲﻟو دراد يﺪﻨﭼ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ صﺎﺼـﺘﺧا نآ ﻪـﺑ ﺎﻬﺸـﻫوﮋﭘ زا ﻲﻜﭼﻮﻛ .
) درﺎﭽﻳر ،3
1991 .(
ﻪـﺑ ﻲﻤﺴﺟ ناﻮﺗﺎﻧ داﺮﻓا ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ هزوﺮﻣا
ﻲـﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻲﻧاﻮﺗزﺎﺑ فﺪﻫ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ دور
) ﺮﮕﻨﻴﻟﻮـﺑ ،4
1991 .(
ﻢـﻛ و نﺎـﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ،ﻲﻤﺴـﺟ ناﻮﺗﺎﻧ داﺮﻓا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺴﻫ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑ ﺪﻨﺘ
. رد ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎـﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ شراﺰﮔ ﻪﺑ
لﺎــﺳ 1995 نﺎــﻬﺟ رد ﻲﻳﺎــﻨﻴﺑﺎﻧ عﻮﻴــﺷ 7
/ 0
% ﺖــﺳا
) نﻮﺴﻨﻴﻜﻳد ،5
1998 .(
ﺎﺗ يدازﻮﻧ ﻦﻴﻨﺳ رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ عﻮﻴﺷ
ﻲﮕﻟﺎﺳ هدرﺎﻬﭼ ،
8 ﺮﻔﻧ رد 10000 ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ و هدﻮﺑ ﺮﻔﻧ
ﻦﺳ رد ﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻳا ﻦﺳ 60
ﻲﮕﻟﺎﺳ
ﻪﺑ 44
ﻲـﻣ ﺮـﻔﻧ راﺰﻫ رد ﺪـﺳر
) ﻔﻠﻳﺎـﺗ
6سرﻮ
لﺮـﮕﻧ و ،7
1999 .(
يﺎﻬﻴﺳرﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد يدﺎﻳز
نارﺎـﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺖـﻛارﺎﺗﺎﻛ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﺟ ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا
) ،نﻮﺴــﻨﻴﻜﻳد 1998
.(
ﻦﻳﻮــﻟا اﻮﻠــﺳ ،8
ر
9ج لرﺎــﺧﻮﭘ و
10
) 1998 ( ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ
هوﺮـﮔ ﻪـﺳ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و
ﺖﻛارﺎﺗﺎﻛ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ 45
ﻲﻫوﺮﮔ ﺎﺑ ار ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻪﻟﺎﺳ
اﺮﻓا زا
ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ د .
ﻲـﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا نﺎـﻴﻣ يراد
ﻲﻳﺎــﻨﻴﺑ تﺪــﺣ و ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ ياراد داﺮــﻓا رد 11
ﺖــﺳد ﻪــﺑ ﺖــﻛارﺎﺗﺎﻛ نوﺪــﺑ داﺮــﻓا ﺰــﻴﻧ و ﺖــﻛارﺎﺗﺎﻛ
ﺪﻣآ
⋅. نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ناﺮﻳا رد
ﺎﺘﺒﺴـﻧ عﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺴﻴﻧ سﺮﺘﺳد رد ﻲﺸﻫوﮋﭘ “
نﺎﻬﺟ رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ يﻻﺎﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ندﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ و
ﮓﻨﻫﺮﻓ رد نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ رد ﻲـﺳرﺮﺑ ﻚﻳ مﺎﺠﻧا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﻪﺒﻨﺟ ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﺖـﻬﺟ رد ﻲﻣﺎـﮔ ﻪـﻌﻣﺎﺟ نﺎـﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ زا ﻲـﻫوﺮﮔ ﻲﮔﺪﻧز
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺎﻬﻧآ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و ﺢﻴﺤـﺻ يﺰـﻳر
ﺎـﻬﺘﺒﻗاﺮﻣ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ندﺮـﺑ ﻻﺎـﺑ ﻪـﻨﻴﻣز رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ماﺪﻗا ي
ﻲﻣ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻲــﺳرﺮﺑ ﻦــﻳا زا فﺪــﻫ ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ
ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ
ﺶﻧاد
ﺎﻬﻧآ يﺎﻨﻴﺑ نﺎﻳﺎﺘﻤﻫ ﺎﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
، طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ نﺎﻴﻣ نﺎـﻣز تﺪـﻣ ﺎـﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﺎﻬﻧآ ﺖﻴﺴﻨﺟ و ﻦﺳ ،ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ ،ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﺖﺳا هدﻮﺑ
.
شور ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ –
12يا و ﺖـﺳا
رد نآ 93
ﺶﻧاد ﺮﻔﻧ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
) ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﺪﺣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ
زا ﺮﺘﻤﻛ هﺪﺷ حﻼﺻا 200
( 20 ﺎﻨﻴﺑ ﻢﻛ و )
تﺪـﺣﺮﺜﻛاﺪﺣ
ﺘﻤﻛ هﺪﺷ حﻼﺻا ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ـ
40 زا ﺮ ( 20 ﻞﻣﺎـﺷ 18 و ﺮـﺘﺧد
75 ،ﺮﺴﭘ 15 ﻪـﺑ لﻮﻐﺸـﻣ و ناﺮـﻬﺗ ﻦﻛﺎﺳ ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻪﻟﺎﺳ
ﺎﻨﺜﺘـﺳا نﺎـﻛدﻮﻛ سراﺪﻣ رد ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺮﻬـﺷ نﺎـﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﻲﻳ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ناﺮﻬﺗ .
شور ﻪـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ هوﺮﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺪـﻨﭼ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔ
ﺶـﻧاد زا يا نازﻮـﻣآ
و ناﺮـﺘﺧد ﺮـﺑاﺮﺑ ﻪﺳ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ سراﺪﻣ يدﺎﻋ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ،ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ناﺮﺴﭘ ﺮﺑاﺮﺑ ود .
ﺮﺑ ا
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ي يﺮـﻴﮔ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ رد 4
، 5 و 12 ) ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻞﺤﻣ ﺎﺑ
1- Park 2- Karnofsky Index
3- Richard 4- Bullinger 5- Dickinson 6- Thylefors 7- Negrel 8- Ellwein 9- Selvaraj 10- Pokharel
11- visual acuity 12- descriptive comparative study
ﺶﻧاد ﺖﻧﻮﻜﺳ ،يدﺎﺼـﺘﻗا توﺎـﻔﺗ ﺰـﻴﻧ و ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا (
زا ﺖﺴـﺨﻧ
ود ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺮـﻫ رد هﺪـﺷ دﺎـﻳ ﻖﻃﺎـﻨﻣ يﺎﻬﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نﺎﻴﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﺳرﺪﻣ ﺮـﺑاﺮﺑ ﻪـﺳ داﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ ﺲﻨـﺟ ﺐﺴـﺣ ﺮﺑ ﻪﺳرﺪﻣ ﺮﻫ رد ﺶﻧاد
ﺮـﺘﺧد يﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﺶـﻧاد ﺮـﺑاﺮﺑ ود و نازﻮـﻣآ
بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻨﺳ هدر ﺮﻫ رد ﺮﺴﭘ يﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﺪﻧﺪﺷ .
ﺶﻧاد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﺘﻔﮔ ترﻮـﺻ رد ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﻦﻳﺪـﻟاو ﺖﻧﻮﻜﺳ ﻞﺤﻣ ندﻮﺑ و يﺮﮕﻳد ﺖﻴﻟﻮﻠﻌﻣ ﻦﺘﺷاد
ﻲﻣ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ زا ،ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ زا جرﺎﺧ ﺪﻧﺪـﺷ
.
ﺶﻧاد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ آ
ﻣ
ﺷ حﻼﺻا ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ ﺎﺑ يدﺎﻋ نازﻮ هﺪ
زا ﺮﺘﻤﻛ 40 20 رد ﻲـﻨﻫذ و ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻴﻟﻮﻠﻌﻣ ﻦﺘﺷاد ﺎﻳ و
ﻲﺳرﺮﺑ دراو ﺪﻧﺪﺸﻧ . ﺶﻧاد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نازﻮﻣآ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز دﻮﺧ ردﺎﻣ و رﺪﭘ ﺪﻧدﺮﻛ
. ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﻴﻧدﻮﻣزآ
ﺎـﺑ يﺰﻴﭼﺎﻧ توﺎﻔﺗ ﺮﻫاﻮﺧ و رداﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﺘﺷاد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺪﻧا
. هداد يروآدﺮﮔ ﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻪـﺑ طﻮ
ﻪﻣﺎﻨﺸــﺳﺮﭘ ﻂــﺳﻮﺗ ﻲﮔﺪــﻧز ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ
) ،ﻦﻳﻮــﻟا
ﺎــﺧﻮﭘ ،جاراﻮﻠــﺳ ر
،ل 1998 ﺮــﭽﻠﻓ ؛ ﻦﻳﻮــﻟا ،1
، 1998 ؛
ﺟ ﮓﻧﺎﻴﻟﺎﻴ ،ﺮﭽﻠﻓ ،2
1997 .(
رد و ﻪﻨﻴﻣز رﺎﻬﭼ :
زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ
دﻮﺧ ) ﺶﺳﺮﭘ رﺎﻬﭼ (
كﺮﺤﺗ ، )
ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﺳ (
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
) ﺶﺳﺮﭘ رﺎﻬﭼ (
ﻲﻨﻫذ و )
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺳ (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﺦـﺳﺎﭘ
ـﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﺮﻫ ﻪ
ﺮﮕﻧ سﺎـﻴﻘﻣ ترﻮـﺻ
تﺮـﻜﻴﻟ ﻲـﺷ ﻪـﺑ3
ﻪﻨﻳﺰﮔ رﺎﻬﭼ ترﻮﺻ
ﻲﻫدزﺎﻴﺘﻣا رﺎﻬﭼ ﺎﺗ ﻚﻳ زا يا 4
ﺪـﺷ .
يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ندﺮﻛ ﻊﻤﺟ ﺎﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 4
زﺎـﻴﺘﻣا هزﻮـﺣ
ﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻠﻛ ﻪ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﻦﻳﺮﺘﺸـﻴﺑ و ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ
ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ﻲﮔﺪــﻧز ﺖــﻴﻔﻴﻛ زﺎــﻴﺘﻣا 14
و 56 هدﻮــﺑ
ﺖﺳا . ﻪـﻨﻳﺎﻌﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﺪﺣ ﺶﺠﻨﺳ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻳﺎــﻨﻴﺑ سﺎﻨــﺷرﺎﻛ ﻂــﺳﻮﺗ زا يداﺪــﻌﺗ ياﺮــﺑ ﻲﺠﻨــﺳ ﻲ
ﺶﻧاد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ .
رﺎﺒﺘﻋا ،يﺮﻫﺎﻇ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ رﺎﺒﺘﻋا عاﻮﻧا ﺶﻴﭘ ،يﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﺑ
و هزﺎﺳ )
ﻞـﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﻂﺳﻮﺗ (
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺰﻴﻧ و )
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ (
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ
⋅.
هداد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ راﺰـﻓا مﺮـﻧ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ
رﺎـﻣآ ،SPSS
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ )
ﻪـﻠﻴﻣ يﺎـﻫرادﻮﻤﻧ و ﻲـﻧاواﺮﻓ لواﺪـﺟ يا
( و
ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ) آ ز يﺮﺘﻣارﺎﭘﺎﻧ يﺎﻬﻧﻮﻣ
، ،ﺲﻧﺎﻳراو ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺐﻳﺮﺿ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و
نﻮﻴﺳﺮﮔر
، ﻞـﻴﻠﺤﺗ ،ود ﻲﺧ نﻮﻣزآ
ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ كﺎﻫ ﺖﺴﭘ ﻞﻴﻠﺤﺗ و 5
(6
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﺷ .
ﻲـﺳرﺮﺑ زا ﺶﻴﭘ ﺎﻤﻨﻫار ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﺘﻔﮔ يور ﺮﺑ ﻲﻠﺻا 20
ﺶﻧاد آ ـﻣ ﺎﻧ زﻮ ﻪـﺳرﺪﻣ ﻪـﺳ رد ﺎـﻨﻴﺑ
ناﺮـﻬﺗ ﺮﻬـﺷ نﺎـﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا نﺎﻛدﻮﻛ )
ﻪـﺳرﺪﻣ ود
ﻪﻧاﺮﺘﺧد ﻪﺳرﺪﻣ ﻚﻳ و ﻪﻧاﺮﺴﭘ (
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺰﻴﻧ ﺎﻬﺨﺳﺎﭘ و هدﻮﺑ ﻞﻳﺮﺑ ﻂﺧ ﻪﺑ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻳﺮﺑ ﻂﺧ ﻪﺑ ﺪﺷ هداد
.
ﺘﻓﺎﻳ ﻪ ﺎه ﻪـﺑ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑ و نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ هوﺮﮔ ود رد ﺎﻫرﺪﭘ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻐﺷ
دازآرﺎﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ )
42 (%
ﺪـﻨﻣرﺎﻛ و )
46 ((%
ﺰـﻴﻧ و هدﻮـﺑ
ﻪﻧﺎﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد ناردﺎﻣ ﻞﻐﺷ يراد
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ناردﺎـــﻣ و ﺎﻫرﺪـــﭘ ﻲﻠﻴﺼـــﺤﺗ هدر ﻦﻳﺮـــﺘﻧاواﺮﻓ
ﺶــﻧاد درﻮــﻣ رد و ﻲﻳاﺪــﺘﺑا ﻊــﻄﻘﻣ ﺎــﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮــﻣآ
ﺶﻧاد نﺎﺘـﺳﺮﻴﺑد ﻊـﻄﻘﻣ ،ردﺎـﻣ و رﺪـﭘ ياﺮﺑ ﺎﻨﻴﺑ نازﻮﻣا
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﺎﻴﻣ نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو نﻮﻣزآ زا ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ هوﺮﮔ ود ن
ﻲـﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ناردﺎﻣ داﻮﺳ و ﺎﻫرﺪﭘ داﻮﺳ ناﺰﻴﻣ ﺮﻈﻧ راد
داد نﺎﺸﻧ . هوﺮـﮔ رد رﺪـﭘ داﻮـﺳ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
ﺶــﻧاد هوﺮــﮔ زا ﺶﻴــﺑ ﻲــﻠﻛ رﻮــﻃ ﻪــﺑ ﺎــﻨﻴﺑ نازﻮــﻣآ
ﺶﻧاد ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ )
018 / 0 p= ( ردﺎـﻣ داﻮـﺳ ناﺰـﻴﻣ و
ﺶﻧاد هوﺮﮔرد هوﺮـﮔ زا ﺶﻴـﺑ ﻲـﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻨﻴﺑ نازﻮﻣآ
اد ﺶﻧ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ )
007 / 0 p= ( دﻮﺑ .
1- Fletcher 2- Jialiang
3- Likert Scale 4- score
5- covariance analysis 6- post-hoc-analysis
لوﺪﺟ 1 - ﻊﻳزﻮﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻖﻠﻄﻣ تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﻴﻧدﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود ﻲﺒﺴﻧ و و
ﻦﻳﺪﻟاو تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ
هوﺮﮔ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ
نﺎﻳﺎﻨﻴﺑ
ﻦﻳﺪﻟاو رﺪﭘ
ردﺎﻣ
رﺪﭘ
ردﺎﻣ
داﻮﺳ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﺪﺻرد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد
داﻮﺴﻴﺑ 18
5
/ 20 19
9
/ 20 11
5
/ 5 18
9
/ 8
ﻲﻳاﺪﺘﺑا 24
3
/ 27 32
2
/ 35 31
5
/ 15 41
3
/ 20
ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار 16 2
/ 18 17
7
/ 18 56
28
59
2
/ 29
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد 21 9
/ 23 18
8
/ 19 57
5
/ 28 72
6
/ 35
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد 9 2
/ 10 5
5
/ 5 45
5
/ 22 12
9
/ 5
ﻊﻤﺟ 88
100
91
100
200
100
202
100
ﺸﻴﺑ
ﺶﻧاد رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘ يﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﺴـــﭘ ـــ ـــﺘﻤﻛ ﺮ ـ
ﺮ 70زا ﺎـــﺗ 20 20020 ) 5 / 24 (%
رد و
ﺶﻧاد ﺮﺘﺧد نازﻮﻣآ )
4 / 36 (%
ﺪـﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻦﻳﺮـﺘﻧاواﺮﻓ
ﺶـﻧاد رد ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﺪﺣ ناﺰﻴﻣ و ﺮﺴـﭘ يﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮـﻣآ
زا ﺮﺘﻤﻛﺮﺘﺧد 2070
20020 ﺎﺗ اﺰﮔ ر ﺖﺳا هﺪﺷ ش )
ﻧ رادﻮﻤ
1 (
.
رادﻮﻤﻧ 1 -
ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ هوﺮـﮔ رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ ﻲﺒﺴﻧ
ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد
رادﻮﻤﻧ ﻪﻜﻧﺎﻨﭽﻤﻫ 1
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﺪـﺣ ﺪـﻫد
زا ﺮــﺘﻤﻛ 2070
20020 ﺎــﺗ ﻦﻴــﺑ رد ار ﻲــﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎــﺑ
دراد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﻴﻧدﻮﻣزآ .
هزﻮـﺣ رد ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ يرﺎﻣآ يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ يﺎـﻫ
هوﺮﮔ ود رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﺎﻬﻴﻧدﻮﻣزآ
ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ
لوﺪﺟ رد 2
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﺒﺗر سﺎﻴﻘﻣ رد ﻲﮔﺪﻧز
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هوﺮﮔ ود رد يا ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺶـﻧاد زا ﻲﻤﻴﻧ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ياراد ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮـﻣآ
ز
ﺶﻧاد ﺖﺒﺴﻧ ﺰﻴﻧ و هدﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧ يﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮـﻣآ
ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻻﺎﺑ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ياراد “
ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﺶﻧاد ﺎﺑ ﻲﻣ ﺎﻨﻴﺑ نازﻮﻣآ ﺪﺷﺎﺑ
) دﻮﻤﻧ ا ر 2 (
.
رادﻮﻤﻧ 2 - ود رد ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻲﺒﺴﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ
0 5 10 15 20 25
<20-40 20-70
<20-200 20-
800 ﺖﺳد ﺖ
ﻛﺮﺣ رﻮﻧ ك
رد رﻮﻧ ك
ردمﺪﻋ
0 10 20 30 40 50 60
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻻﺎﺑ
ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ زﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺎﻨﻴﺑ زﻮﻣآ ﺶﻧاد
لوﺪﺟ 2 - ﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يرﺎﻣآ يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﮔﺪ
) ﻋﺎﻤﺘﺟا ،كﺮﺤﺗ ،دﻮﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻲﻨﻫذ و ﻲ
( ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد
هوﺮﮔ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ
نﺎﻳﺎﻨﻴﺑ
ﻪﺒﻨﺟ يﺎه ﺖﻴﻔﻴآ ﻲﮔﺪﻧز
يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ يرﺎﻣﺁ
زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ
دﻮﺧ كﺮﺤﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻨﻫذ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ
دﻮﺧ كﺮﺤﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻨﻫذ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 9
/ 15 9 / 10 4 / 12 4 / 10 9 / 15 6 / 11 9 / 11 5 / 10
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
47 / 0 55 / 1 72 / 2 78 / 1 53 / 0 86 / 0 33 / 2 67 / 1
لوﺪﺟ ﻪﻜﻧﺎﻨﭽﻤﻫ 2
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺪﻫد
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ )
و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ،كﺮـﺤﺗ ،دﻮـﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ
ﻲﻨﻫذ (
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد .
نﻮﻣزآ نﻮﺴﻛﺎﻜﻠﻳو نﺎﻴﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
ود ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
هوﺮﮔ
، زا ﺮﻈﻧ ﻪﺒﻨﺟ
ـﺧ زا ﺖـﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ،دﻮ
ﻲــﻨﻌﻣ توﺎــﻔﺗ ﻲــﻨﻫذ زا ﻲــﻟو ﺖــﺷاﺪﻧ دﻮــﺟو راد
ﻪﺒﻨﺟ ﺗ كﺮﺤ
،
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ هوﺮﮔ ود ﺪﻨﺘﺷاد راد
) 03 / 0 p= .(
نﺎﻤﻫ رادﻮﻤﻧ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ 2
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻧاد ﺪﻫد
نازﻮـﻣآ
ﺎﻣﻮﻤﻋ ﺎﻨﻴﺑوﺎﻨﻴﺑﺎﻧ “
ﻲﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ياراد ﺪﻨﺷﺎﺑ
.
نﺎﻴﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ نﺎـﻧز و نادﺮـﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ توﺎ يراد
ﺪﺸﻧ هﺪﻳد )
لوﺪﺟ 3 .(
ود رد ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻊﻳزﻮﺗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ فوﺮﮔﻮـﻤﻟﻮﻛ نﻮـﻣزآ ﻚـﻤﻛ ﻪـﺑ هوﺮﮔ –
فﻮﻧﺮﻴﻤـﺳا 1
ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ لﺎﻣﺮﻧ ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﺑ ﺖـﻴﻔﻴﻛ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﮔﺪﻧز ) تازﺎﻴﺘﻣا عﻮﻤﺠﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ 4
ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻪﺒﻨﺟ (
رد
ﺶـﻧاد هوﺮـﮔ رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﺪﺣ ﺮﻴﻐﺘﻣ و هوﺮﮔ ود نازﻮـﻣآ
ﺮﻳﺎــﺳ ﻊــﻳزﻮﺗ و ﺖــﺳا ﻚــﻳدﺰﻧ لﺎــﻣﺮﻧ ﻊــﻳزﻮﺗ ﻪــﺑﺎﻨﻴﺑﺎﻧ
ﻪـﺒﻨﺟ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يﺎﻬﻟﺎﺳ ،ﻦﺳ ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ توﺎـﻔﺗ يﺮﺘﻣارﺎـﭘﺎﻧ يﺎـﻬﻧﻮﻣزآ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻊﻳزﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻨﻌﻣ داد نﺎﺸﻧ راد .
.
ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ يﺎﻫ
نﺎﺸﻧ داد
نﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﻪﺒﻨﺟ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ود رد كﺮـﺤﺗ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ
ﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻨ
ﻲ راد
دراد دﻮـﺟو )
ﻪـﺒﻨﺟ
كﺮﺤﺗ
، 01 / P<0
؛
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺒﻨﺟ
، 05 / P<0 (
؛ ﺎـﺑ ﺎـﻣا
ﻻﺎﻤﺘﺣا ﻞﻣاﻮﻋ فﺬﺣ “
توﺎﻔﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد هﺪﻨﻨﻛ شوﺪﺨﻣ
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ
ﻮﻛ و ا ﺲﻧﺎﻳر ﻣ ﺪﺷ ﺺﺨﺸ
توﺎﻔﺗ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ
ﺤﺗ ﻪﺒﻨﺟ رد كﺮ
نﺎﻴﻣ
ﻲـﻨﻌﻣ هوﺮﮔ ود راد
ﺖﺳا ) 02 / p<0 (
⋅ .
ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﺪـﺣ ﺎـﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﻲــﻨﻌﻣ طﺎــﺒﺗرا راد
ﺖــﺷاد ) 326 / 0 r= ، 05 / p<0 ( و ﺎــﺑ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺸﮔﺮﺑ
هدﺎﺳ ﻲﻄﺧ 2
ﻲـﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا يرﺎـﻣآ راد
ﺖﺸﮔ نﺎﻳﺎﻤﻧ هﺪﺷ دﺎﻳ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود نﺎﻴﻣ .
ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻄﺑار ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد نازﻮﻣآ
ﻲـﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺎﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ود نﺎـﻴﻣ راد
ﺑ هﺪﺷ دﺎﻳ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪ
ﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳد .
ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻪـﻄﺑار ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺎﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﻦﺳ ﻲـﻤﻛ سﺎﻴﻘﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﺑ
سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﺒﺗر
يا ) ﺶﻴـﭘ ﻪﻛ ﻲﻫوﺮﮔ
زا 6 نآ زا ﺲــــﭘ ﺎﻳ ﻲﮕﻟﺎﺳ هﺪـﺷ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ
ﺪـﻧا ( ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺗرا ﻪﻛ ﺪﺷ
ﻲـﻨﻌﻣ طﺎﺒ
ﺪـﻣﺎﻴﻧ ﺖـﺳﺪﺑ ود نآ نﺎـﻴﻣ يراد .
رد ﻦﻳﺪـﻟاو ﺎـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز و ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻫ ﻴ ﭽ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود زا ﻚﻴ دﻮﺒﻧ راد
.
درﻮـﻣ هوﺮـﮔ ود رد ردﺎﻣ و رﺪﭘ داﻮﺳ ناﺰﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺳرﺮﺑ دﻮﺒﻧ راد
. رﺪﭘ داﻮﺳ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ و
ردﺎﻣ
ﺶﻧاد هوﺮﮔ رد نازﻮﻣآ
ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﺎﻨﻴﺑ ردﺎـﻣ و رﺪـﭘ زا
ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد )
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ 01
/ P<0 و
05 / P<0 .(
ﺮﻫ رد ﺖﻧﻮﻜﺳ ﻞﺤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺶﻧاد زا هوﺮﮔ ود نﻮـﻣزآ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نازﻮﻣآ
ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﻓﺮﻃ ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو ﺰﻴﻟﺎﻧآ .
ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻦﻴـﺑ
ﺶﻧاد هوﺮﮔ ود ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻧﻮﻜـﺳ ﻞﺤﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نازﻮﻣآ
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ يراد .
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﺒﻴﻘﻌﺗ نﻮﻣزآ
4 ﻖﻃﺎﻨﻣ و 5
و 12 ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ داد نﺎﺸﻧ راد
.
1- Kolmogorov-Smirnov Test
2- simple linear regression
ﺟ لوﺪ 3 - ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يرﺎﻣآ يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
هوﺮﮔ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ
نﺎﻳﺎﻨﻴﺑ
ﺲﻨﺟ
يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ يرﺎﻣآ
دﺮﻣ
نز
ودﺮﻫ
دﺮﻣ
نز
ودﺮﻫ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 4
/ 49 9
/ 49 5
/ 49 5
/ 50 7
/ 48 50
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
25 / 5 83
/ 3 5
4
/ 3 62
/ 3 54
/ 3
ﺚﺤﺑ
ﺶﻧاد زا ﻲﻤﻴﻧ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
) زﺎﻴﺘﻣا ياراد 48
ﺎﺗ 52
ﻲـﻤﻛ سﺎـﻴﻘﻣ رد (
، 25 % ياراد
و ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ 25
% ﻻﺎـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ياراد
هدﻮﺑ ﺪﻧا .
ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮـﻣآ
ﺒﺗر سﺎﻴﻘﻣ ﻪ
ﻻﺎـﺑ و ﻂـﺳﻮﺘﻣ ،ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ﺮﻫ رد يا
ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ “
ﺶـﻧاد رد ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺎـﻨﻴﺑ نازﻮـﻣآ
ﺪﻳدﺮﮔ دروآﺮﺑ .
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﺶﻧاد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪﺳر و ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎﺑ كﺮﺤﺗ هزﻮﺣ رد ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻨﻴﺑ راد
ﺶﻧاد ﺎﻣا ﻪﺘﺷاد ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ياراد ﺎﻨﻴﺑ نازﻮﻣآ
هدﻮﺑ ﺪﻧا . يﺎﻬﺘـﺷادﺮﺑ ﺎـﺑ ﺮﻳﺎـﻐﻣ يﺪﺣ ﺎﺗ ﺪﻳﺎﺷ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا
ﺪﺷﺎﺑ هدﻮﺑ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻲﻣﻮﻤﻋ .
ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ
ﺶﻧاد ﻪﻜﻧآ
هزﻮﺣ رد ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ دﻮـﺧ زا ﺖـﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ
)
نﺪﻴـﺷﻮﭘ سﺎﺒﻟ ،ندﺮﻛ مﺎﻤﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا (
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ، )
زا
ماﻮﻗا ﺎﺑ تﺮﺷﺎﻌﻣ و ﺎﻬﻳراداﺰﻋ و ﺎﻬﻨﺸﺟ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻠﻤﺟ نﺎﻜﻳدﺰﻧ و (
ﻲﻨﻫذ و ) ا ،ناﺮـﮕﻳد ﺮـﺑ يرﺎﺑﺮـﺳ سﺎﺴـﺣ
ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ دﺎﻤﺘﻋا نداد ﺖﺳد زا و ﻲﮔدﺮﺴﻓا (
ﻪـﻧﻮﮕﭽﻴﻫ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ
ﺶﻧاد ﺎﺑ راد
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺎﻨﻴﺑ نازﻮﻣآ ﺪﻧا
. نﺎـﻴﺑ ﻪـﺑ
ﺎـﺑ دﻮـﺧ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖـﻴﻔﻴﻛ زا ﺎﻬﻧآ ﻲﻨﻫذ ﺖﺷادﺮﺑ ﺮﮕﻳد و هدﻮﺒﻧ نﺎﺴﻜﻳ ﺎﻬﻧآ ﻲﮔﺪﻧز زا ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و مدﺮﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﭽﻧآ زا ﺮﺗﺮﺑ ﻪﻛ
ﻲﻣ نﺎﻤﮔ ﻲﻣ دور
ﺪﺷﺎﺑ .
زا ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﻤﻛ سﺎﻴﻘﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﺑ ور
ﻪﺒﺗر سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ يا
) زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻫوﺮﮔ 6
ﺲـﭘ و ﻲﮕﻟﺎﺳ
هﺪﺷ ﻼﺘﺒﻣ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ ﻪﺑ نآ زا ﺪﻧا
( ﺮـﻴﻐﺘﻣ ود نﺎـﻴﻣ طﺎـﺒﺗرا
ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳﺪﺑ راد
. ﺶﻧاد ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا نازﻮـﻣآ
ﻴﻛ ﺎﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺰﻴﻧ داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﺎﻬﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔ
. ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﺪـﺣ ﻪـﭼ ﺮـﻫ ﻪـﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا
ﺶﻧاد يﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮﻣآ
ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ .
ندﻮـﻤﻧ ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ شﻼﺗ ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا
دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﺲﺣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ .
رد ﻲﻳﺎــﻨﻴﺑﺎﻧ نﺎــﻣز ناﺮﮕﺸــﻫوﮋﭘ ﻲــﺧﺮﺑ هﺎﮔﺪــﻳد زا زا ﺶﻴﭘ يﺎﻬﻟﺎﺳ 6
ﻲـﻣ ﻲﮕﻟﺎﺳ نﺎـﻣز ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﺪـﻧاﻮﺗ
زا ﺲﭘ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ 6
توﺎﻔﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﻲﮕﻟﺎﺳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
دﻮﺷ :
1 - ﻲﻳﺎــﺠﺑﺎﺟ و كﺮــﺤﺗ ندﻮــﺑ ﻢــﻛ ﻞــﻴﻟد ﻪــﺑ
ﺶﻧاد
هداﻮﻧﺎـﺧ ﺎـﻨﻴﺑﺎﻧ نازﻮـﻣآ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴـﻣ و ﺎـﻫ
ﻼﻴﻬﺴـﺗ دﺎـﺠﻳا ﻪـﻨﻴﻣز رد يﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺶﺷﻮﻛ ت
نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ صﺎﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺮﻓ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ .
2 - ﻪﺑ و ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺎﺑ
ﻲـﻣ ﻦﻳﻮـﻧ ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ ﻚﻤﻛ راﺰﺑا يﺮﻴﮔرﺎﻛ ناﻮـﺗ
ﺮﺑ ار يﺮﺘﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يا
ﻢﻫاﺮﻓ هوﺮﮔ ﻦﻳا
دﻮﻤﻧ .
3 - نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ دﺎـﻌﺑا ﻪﻨﻴﻣز رد نﺎﻳﺎﻨﻴﺑﺎﻧ تاﺮﻈﻧ زا
دﻮﺷ يﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
Bullinger, M. (1991). Testing and evaluation quality of life measures for German clinical trials.
Controlled Clinical Trial. 12: 915-919.
Dickinson, C. (1998): Low vision principles and practice. USA: Saunders.
Ellwein, B., Selvaraj, S., & Pokharel, G. (1998).
Visual function and quality of life outcomes among cataract operated and unoperated in Nepal.
British Journal of Ophthalmology, 82, 606-610.
Fletcher, A., Ellwein, B. (1998). The Maduria intraocular lens study: visual functioning and quality of life outcomes. American Journal of Ophtalmology, 125, 26-35.
Jialiang, Z., Fletcher, E. (1997). Measurment of vision function and quality of life in patients with cataracts in Southern India. Archive of Ophthal- mology, 115, 767-774.
Park, J., & Park, K. (1995). Park’s textbook of prevention and social medicine, India: Banarsids.
Richard, A. (1991). The quality of life research, and care. Annals of Internal Medicine, 114, 695-696.
Thylefors, B., & Negrel, D. (1999). Global data on blindness. Bulletin of WHO, 73, 115-121.
