مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ مﻼﮐ و ﻪﺸﯾﺪﻧا رد مﺎﺧ ﺐﺼﻌﺗ
) ﺐﺼﻌﺗ يﺎﻫروﺎﺑ ﻒﯿﺻﻮﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ دﻮﻟآ
ﺖﺳﺎﯿﺳ رد ﯽﺒﻫﺬﻣ مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﮥﻣﺎﻧ
ﯽﺳﻮﻃ ﮏﻠﻤﻟا (
ﻦﺴﺣ دﻮﻤﺤﻣ يدﺎﺑآ
و نﺎﺑز رﺎﯿﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا
نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺮﻤﺧ زﺎﻨﻬﺑ
نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ هﺎﮕﺸﻧاد ؛ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ
ﯽﺣﺮﻓ ﻪﻣﺮﺗ
سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺪﺷرا
نﺎﺑز و ﺑدا ﯿ تﺎ ﺳرﺎﻓ ﯽ
؛ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺪﻫاز ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ
هﺪﯿﮑﭼ ﺐﯿﺳآ ،عﻮﻧ و ﺲﻨﺟ ﺮﻫ زا ،ﺐﺼﻌﺗ ،ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﻧزارد رد نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ و هﺪﻧﺎﺳر يﺮﺸﺑ نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ةﺮﮑﯿﭘ ﺮﺑ يرﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻤﻧ رﺎﻨﮐ ﺮﺑ نآ زا ﺰﯿﻧ ﯽﻧاﺮﯾا .
ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ يدﺮﮑﯾور ﺎﺑ ﺎﺗ ﻢﯿﺘﺴﻫ نآ ﺮﺑ رﺎﺘﺴﺟ ﻦﯾا رد ار ﯽﺒﻫﺬﻣ تﺎﺒﺼﻌﺗ ﮥﻟﻮﻘﻣ ،ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ–
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺜﻧ ﺪﻨﻤﺷزرا و ﻪﯿﻟوا رﺎﺛآ زا ﯽﮑﯾ رد ﺧ ،نآ ﻒّﻟﺆﻣ ﮥﺸﯾﺪﻧا رد و ﻪﻣﺎﻧ
ﻢﯿﻨﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ،ﯽﺳﻮﻃ ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮ .
ﯽﻔﺳﻮﯾ مﻮﺣﺮﻣ ﻪﭽﻧآ ﺰﺟ ﻪﺑ ،بﺎﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮑﻧآ ﯽﻨﺘﻔﮔ )
1357 ( ﺖﺳﺎﯿﺳ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻦﻤﺿ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻠﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ،هدروآ ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳا هﺪﯿﺳﺮﻧ رﺎﺘﺴﺟ ﻦﯾا نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .
رد و ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ جوﺮﻣ و ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺪﯾﺪﺷ ﺐﺼﻌﺗ ياراد دﻮﺧ ،مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ يراﺰﺑا ﺮﻫ زا ،هار ﻦﯾا
ﺖﺳﺎﯿﺳ ور ﻦﯾا زا ؛ﺖﺳا هدﺮﺑ هﺮﻬﺑ ،ﻪﺘﺷاد رﺎﯿﺘﺧا رد رﺪﺘﻘﻣ و هزاوآﺮﭘ ﺮﯾزو ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و نﺎﯿﺑ ﺖﻣﺪﺧ رد ﻪﮑﻧآ زا ﺶﯿﺑ ،ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﻔﻟﺎﺨﻣ و نﻼﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯽﯾورﺎﯾور و مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﺒﻫﺬﻣ تﺎﺒﺼﻌﺗ نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﻣ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧاﺮﯾا و ﯽﻧﺎﺴﻧا بﺎﻧ تﺎﯿﻗﻼﺧا ﺞﯾوﺮﺗ ن
ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ لﺪﺑ شا .
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
: ﺎﻈﻧ ،نﺎﯿﻗﻮﺠﻠﺳ م
ﺖﺳﺎﯿﺳ ،ﮏﻠﻤﻟا ﺐﺼﻌﺗ ،ﺐﻫﺬﻣ ،ﻪﻣﺎﻧ
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
نﺎﺴﻧا ﺢﻠﺻ ﯽﮔﺪﻧز راﺮﻤﺘﺳا و دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻦﻃو و داﮋﻧ و ﻦﯾد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ مﺎﺧ تﺎﺒﺼﻌﺗ كﺮﺗ ﻪﺑ ،ﺰﯿﻣآ
) ﺖﯿﻠﻣ ( ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ شﺮﯾﺬﭘ و
ﺐﻫﺬﻣ نداد يﺮﺗﺮﺑ و ﯽﻨﯾد و ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺐﺼﻌﺗ هﮋﯾﻮﺑ ﺐﺼﻌﺗ ،يﺮﺸﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﺮﮑﻓ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺎﻣا ،ﺪﻧراد زﺎﯿﻧ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﯽﻧﺎﺒﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ دﻮﺟو رد ﻪﮐ ناﺮﮕﯾد ﺐﻫﺬﻣ ﺮﺑ دﻮﺧ ﯽﺧﺮﺑ
نﺎﺴﻧا ﺐﯿﺳآ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﺎﻫ اواﺮﻓ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﯽﻧ .
ود ،ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ رد
هرود ﮓﻨﺟ ﯽﻫﺎﮔ و ﯽﻨﯾد تﺎﺒﺼﻌﺗ زا ﻮﻠﻤﻣ ي يﺰﯾﺮﻧﻮﺧ و ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ نآ زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ :
نﻻﻮﻐﻣ زا ﺶﯿﭘ رد هﮋﯾﻮﺑ–
نﺎﯿﻗﻮﺠﻠﺳ ﺪﻬﻋ -
نﻻﻮﻐﻣ زا ﺲﭘ و ،ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﻊﻔﻧ ﻪﺑ نﺎﯾﻮﻔﺻ ﺪﻬﻋ رد هﮋﯾﻮﺑ–
- تارﺎﺴﺧ راﺬﮕﻫر ﻦﯾا زا و ﻊﯿﺸﺗ ﻞﻫا ﻊﻔﻧ ﻪﺑ
ﻪﺸﯾﺪﻧا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﺒﺟ ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﻨﻏ ي
ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻦﺘﻓر نﺎﯿﻣ زا ﺎﯾ و ﺪﯾﺪﺷ ﻒﯿﻌﻀﺗ،نآ ي
ﻪﯿﺣور يدﻮﺑﺎﻧ ،ﯽﻔﺴﻠﻓ ﺮﮑﻓ و ﻪﺒﻠﻏ و نﺎﯿﻧاﺮﯾا دﺰﻧ رد يروﻻد و ﻪﺳﺎﻤﺣ ي
ﯽﺑ نﻮﺧ ،ﺎﻬﻨﯾا رﺎﻨﮐ رد و ؛ﺖﺳا ﯽﺸﯾﺪﻧاﺮﺒﺟ و ﺮﺒﺟ ي -
ﺖﺨﯾر ﻦﯿﻣز ﺮﺑ ﻪﮐ يرﺎﯿﺴﺑ نﺎﻫﺎﻨﮔ و.
...
مﺎﻈﻧ ﺮﺼﻋ رد هﮋﯾﻮﺑ ،ﻢﺸﺷ و ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ رد ﺐﺼﻌﺗ ﮏﻠﻤﻟا
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ﯽﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ ﯽﻧاﺮﯾا ي
مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧو ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻢﮐﺎﺣ هزاوآﺮﭘ و ﺪﻨﻤﺸﻧاد ﺮﯾزو ،ﯽﺳﻮﻃ ﮏﻠﻤﻟا
ﻞﯿﺳ ﻦﯾا ﻪﮑﻠﺑ ،دﺮﮑﻧ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ،نﺎﯿﻗﻮﺠﻠﺳ ي
نﺎﯿﻨﺑ دﺮﺑ دﻮﺧ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ار وا ﻦﮐ .
ﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻧاواﺮﻓ ﺐﺼﻌﺗ ﺰﯿﻧ يو ﻞﻃﺎﺑ ﺮﺑ ار ﺐﻫاﺬﻣ و نﺎﯾدا ﺮﮕﯾد ناوﺮﯿﭘ و ﺖﺷاد ﺶﯾﻮﺧ ﺐﻫﺬﻣ ﻪ
ﯽﻣ زا ؛ﺖﺴﺟ هﺮﻬﺑ ،ﺖﺷاد رﺎﯿﺘﺧا رد ﺮﯾزو ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫراﺰﺑا مﺎﻤﺗ زا ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾا يﺎﻘﻟا و تﺎﺒﺛا هار رد ًﺎﻨﻤﺿ و ﺖﺴﻧاد
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺐﺼﻌﺗ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﻠﻤﺟ ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﺪﻨﻤﺷزرا رﺎﺛآ زا ،ﻪﻣﺎﻧ
ا ﯽﯾﻮﮕﻟا ﺖﺴﻧاﻮﺗ و ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ قﻼﺧا ز
ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻞﻫﺎﺴﺗ -
ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ياﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﻣ ﻪﺑ ،ﺪﺑﺎﯾ ﺖﺳد ،ﺖﺴﻫ ﻪﮐ ﻦﯾا زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ﻪﺑ و ﺪﻫد ﺶﯾﺎﻤﻧ ار ﯽﻧاﺮﯾا
دﻮﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﮕﯾد ناوﺮﯿﭘ و بﺎﺑرا .
ﻦﯾا رﺎﺘﺴﺟ ﯽﻣ ﻪﯾارا ﺶﺨﺑ ود رد دﻮﺷ
: ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺮﻈﻨﻣ ﻦﯾا زا،ﺖﺴﺨﻧ ﺶﺨﺑ رد
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻧ ﺧ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻖﯾدﺎﺼﻣ و ﺖﺧادﺮﭘ ﻢﯿﻫاﻮﺧ مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮ ﯽﻣ شﻼﺗ و دﺮﮐ ﻢﯿﻫاﻮﺧ جاﺮﺨﺘﺳا نآ زا ار ﺐﺼﻌﺗ يﺎﻫ
ﻢﯿﻨﮐ
ﺶﺳﺮﭘ ياﺮﺑ ﯽﺨﺳﺎﭘ دﻮﺷ ﺖﻓﺎﯾ ﻞﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
: مﺎﻈﻧ ﻪﺘﺷاد ﺐﺼﻌﺗ ﺐﻫﺬﻣ ﻦﯾا نﺎﮔرﺰﺑ و ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ ﺪﺣ ﻪﭼ ﺎﺗ ﮏﻠﻤﻟا
ﺖﺳ ﯽﻔﻨﻣ هﺎﮔﺪﯾد ،ﺮﮕﯾد ﺐﻫاﺬﻣ ﻪﺑ ﻪﺟاﻮﺧ هﺎﮔﺪﯾد ؟ﺖﺳا
٢
ﯾآ ؟ﺖﺒﺜﻣ ﺎﯾ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا ﺎ
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺟاﻮﺧ يﻮﺳ زا ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ سراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗ ﻪﺑ مود ﺶﺨﺑ ؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﻣﺎﻧ
ﯽﻣ ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ ﺲﯿﺳﺄﺗ ﺎﯾآ ﻪﮐ ﻦﯾا و دﻮﺷ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﺦﺳﺎﭘ نﺎﯾﺎﭘ رد و؟ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﺟاﻮﺧ ﺐﺼﻌﺗ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺎﻫ
ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﻫ .
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺚﺤﺑ
ﺐﺼﻌﺗ حﻼﻄﺻا و ﺖﻐﻟ رد
ﻪﺑ ﺖﻐﻟ رد ﺐﺼﻌﺗ ﯽﻨﻌﻣ
» ﺖﯾﺎﻤﺣ و يراﺪﻓﺮﻃ و يراﺪﺒﻧﺎﺟ ،ﺖﯿﺒﺼﻋ و ﺖﯿﻤﺣ .
ندﺮﮐ عﺎﻓد و ﺐﻫﺬﻣ و ﻦﯾد رد ندﻮﺑ رﻮﯿﻏ ﺖﺨﺳ
نآ زا « ) ،اﺪﺨﻫد 1373 : 5964 ( ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﻪﺘﻔﮔ ﺰﯿﻧ ﺪﻧا :»
و ﻪﻠﯿﺒﻗ ﻢﯾﺮﺣ زا دﺮﻣ ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ﺖﺳا ﺐﺼﻌﺗ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﻐﻟ رد ﺖﯿﺒﺼﻋ
ﺪﺷﻮﮑﺑ نﺎﻧآ يزوﺮﯿﭘ هار رد ﺖﯾﺪﺟ ﺎﺑ و ﺪﻨﮐ عﺎﻓد ﺶﯾﻮﺧ ﺖﻟود .
ﻪﻤﻠﮐ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ رﻮﺑﺰﻣ ي
» ﻪﺒﺼﻋ « ﯽﻣ و نﺎﮑﯾدﺰﻧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ عﺎﻓد ﺶﯾﻮﺧ هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا ﻢﯾﺮﺣ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺴﮐ نﺎﺸﯾا اﺮﯾز ،ﺪﻧا نﺎﺴﻧا يرﺪﭘ ناﺪﻧوﺎﺸﯾﻮﺧ ﺪﻨﻨﮐ
. ﻦﯾا قﺎﻘﺘﺷا زا
،ﻪﻤﻠﮐ
» ﺐﺼﻋ « و ﻂﺑر ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ
» ﻪﺑﺎﺼﻋ « ار ﺖﺑاﺮﻗ و ﻂﺑاور ﻦﯾا هﺮﺧﻻﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮑﺷآ لﺎﻌﻓا و تﺎﻔﺻ ﺪﻌﺑ و ﻪﻄﺑار ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﯿﺒﺼﻋ
هﺪﯿﻣﺎﻧ ﺪﻧا . هزرﺎﺒﻣ ﮏﯾ زا ﺖﺳا هدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﯿﺒﺼﻋ مﻼﺳا زا ﻞﺒﻗ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدﻮﺘﺳ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ و ﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا و ﻪﻧارﻮﮐرﻮﮐ ي
كﺮﺘﺸﻣ فﺪﻫ و زﺎﯿﻧ ياﺮﺑ ﻪﻧارﺎﮐزوﺎﺠﺗ .
ﺪﻧدﻮﻣﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا لﻮﻘﻨﻣ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا ﯽﺜﯾﺪﺣ و دﺮﮐ مﻮﮑﺤﻣ ار ﺖﯿﺒﺼﻋ عﻮﻧ ﻦﯾا مﻼﺳا :
ﺮﻫ
و ﺪﻨﮐ تﻮﻋد ﯽﺘﯿﺒﺼﻋ ﻪﺑ ﻪﮑﻧآ ﺖﺴﯿﻧ ﺎﻣ زا ،ﺪﮕﻨﺠﺑ ﯽﺘﯿﺒﺼﻋ هار رد
« ) ،ﺶﻨﻣدار 1382 : 20 .(
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻢﻬﻣ زا ﻪﯿﺒﺼﻋ ي ﺖﻔﮕﺷ و ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻊﺿو ار نآ نوﺪﻠﺧ ﻦﺑا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾﺮﺗ .
ﺄﺸﻨﻣ بﺎﺑ رد
ﺰﯿﻧ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺐﺴﺣ و ﺐﺴﻧ ،تﺮﻄﻓ ﺖﯿﺒﺼﻋ ﺄﺸﻨﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ نآ ﺮﺑ نوﺪﻠﺧ ﻦﺑا ﺖﯿﺒﺼﻋ
» ﻪﻄﺑار ﺖﯿﺒﺼﻋ و تﺮﻄﻓ ﻦﯿﺑ يا
ﻮﺟو ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﯽﻣ ﺲﭘ ،دراد د
ﻪﺸﯾر ناﻮﺗ ﺖﺴﺟ تﺮﻄﻓ ﻦﻄﺑ رد ار ﺖﯿﺒﺼﻋ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ
« ) نﺎﻤﻫ،ﺶﻨﻣدار :
40 ـ 38 .(
ءﻮﺳ ﺎﺑ ﺎﻫﺪﻌﺑ
ﺪﯾﺪﭘ ﺖﺷاد ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺐﻫﺬﻣ و ﻦﯾد ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﯿﺒﺼﻋ زا يﺪﯾﺪﺟ عﻮﻧ ،ﯽﻠﻫﺎﺟ يﺎﻫروﺎﺑ ﯽﺧﺮﺑ ﺎﺑ نآ ﻦﺘﺨﯿﻣآ و ﯽﻨﯾد تﺮﯿﻏ زا ﺖﺷادﺮﺑ و ﺪﻣآ ....
مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ لﺎﺳ رد ﯽﺳﻮﻃ ﮏﻠﻤﻟا
408 سﻮﻃ رد يﺮﺠﻫ دﻮﺸﮔ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ هﺪﯾد
. ﻦﺑ ﯽﻠﻋ شرﺪﭘ و دﻮﺑ ﻦﺴﺣ ﺶﻣﺎﻧ
دﻮﺑ سﻮﻃ نﺎﮔداز نﺎﻘﻫد زا و سﺎﺒﻋ ﻦﺑ قﺎﺤﺳا .
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻢﮑﺣ رد ناﺮﯾا رد ﻪﻘﺒﻃ ﻦﯾا )
،يﻮﻨﯿﻣ 1367 : 193 .(
ﺪﺷ لﻮﻐﺸﻣ نآﺮﻗ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ نارود نﺎﻤﻫ زا و ﺖﻓر ﺐﺘﮑﻣ ﻪﺑ ﯽﮐدﻮﮐرد ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ :»
نآﺮﻗ ﻆﻔﺣ زا ﯽﮕﻟﺎﺳ هدزﺎﯾ رد .
..
ﺪﯿﺠﻣ غرﺎﻓ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻞﯾﺎﻀﻓ بﺎﺴﺘﮐا و مﻮﻠﻋ ﻞﯿﺼﺤﺗ و اﻮﺘﻓ و سرد بﺎﺤﺻا ﺖﻣزﻼﻣ و ﺎﻤﻠﻋ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ار تﺎﻋﺎﺳ ﻪﺘﺴﺠﺧ تﺎﻗوا ﯽﻣﺎﻤﺗ هﺎﮕﻧآ
دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﻞﻣﺎﮐ ترﺎﻬﻣ ﯽﻌﻓﺎﺷ ﻪﻘﻓ رد و ﻪﺘﺸﮔ رﺎﮔزور يﻼﻀﻓ ﺪﻣآﺮﺳ ﯽﻧﺎﻣز كﺪﻧا ﻪﺑ ؛ﺖﺷاد فوﺮﺼﻣ
« ) ،ﺮﯿﻣﺪﻧاﻮﺧ 2535
:
150 .(
جﺎﺗ ار ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ هﺪﻧاﻮﺧ ﻦﯿﺗﺮﻀﺤﻟا
ﻧا ،ﯽﻗﻮﺠﻠﺳ هﺎﺸﮑﻠﻣ و نﻼﺳرا ﺐﻟا ﯽﻨﻌﯾ ،نﺎﻄﻠﺳ ود نﺎﻣز رد يو ﻪﮐ ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﺪ
زا 455 ﺎﺗ 485 ـﻫ . ﺖﺷاد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار ترازو ،ق .
» يارزو زا ار ﺲﮐ ﭻﯿﻫ و ﺪﻧدﺎﻬﻧ ﺐﻘﻟ ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﯽﺿر ،ﻪﻓﻼﺨﻟاراد زا ار وا
و نﻼﺳرا ﺐﻟا نﺎﻄﻠﺳ ترازو لﺎﺳ ﯽﺳ ﯽﻬﺟو ﻦﯾﺮﺗﻮﮑﯿﻧ ﺮﺑ ؛ﺪﻧدﻮﺑ هداﺪﻧ ﺐﻘﻟ ﺎﻔﻠﺧ جﺎﺗ ﻪﺑ و دﻮﻤﻧ ﺪﻠﻘﺗ ار هﺎﺸﮑﻠﻣ نﺎﻄﻠﺳ
-
ﺪﺷ رﻮﻬﺸﻣ ﻦﯿﺗﺮﻀﺤﻟا «
) ،ﯽﻠﯿﻘﻋ 1364 : 207 .(
مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﺖﺷاد رﺎﯿﺴﺑ ترﺪﻗ و ذﻮﻔﻧ ﻢﻫ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺮﻈﻧ زا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ذﻮﻔﻧ و ترﺪﻗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﮏﻠﻤﻟا
. ﻦّﻨﺴﺗ ﺐﻫﺬﻣ يو
وا ؛دﻮﺑ ﯽﻌﻓﺎﺷ وﺮﯿﭘ ﻪﻘﻓ رد و ﺖﺷاد
» ﻫز ماﺮﺘﺣا ﻖﯾﺮﻃ زا ﺰﯿﻧ و ﺖﺷاد دﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﺒﻫﺬﻣ حور ﺎﺑ ﺮﺸﻧ و ﺮﺸﺣ و ﺦﯾﺎﺸﻣ و ﺎﻤﻠﻋ و دﺎ
دﺮﮐ ﺐﺴﮐ ناواﺮﻓ ﺖﻤﺸﺣ و ذﻮﻔﻧ ﯽﻧﺎﺣور ﻞﻓﺎﺤﻣ رد ،نﺎﺸﯾا ﺎﺑ .
عﺎﻘﺑ ثاﺪﺣا و ﯽﺘﺳد هدﺎﺸﮔ و ﺶﺸﺨﺑ و ناﺪﻨﻤﺘﺴﻣ يﺮﯿﮕﺘﺳد
ﯽﻣ وا ﺖﯿﺜﯿﺣ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ فﺎﻗوا ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﺮﯿﺧ دوﺰﻓا
« ) ،ﯽﻔﺳﻮﯾ 1355 : 111 .(
ﻤﻋ مﺎﻤﺗ رد ،دﻮﺑ ﺐﺼﻌﺘﻣ تﺪﺸﺑ ﺐﻫﺬﻣ رد ﻪﮐ ﻪﺟاﻮﺧ و نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و ﯽﻀﻓار ،نﺎﺒﻫﺬﻣﺪﺑ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﺮ
...
ﺎﺑ و ﺖﺧادﺮﭘ
ﺪﺷ ﻪﺘﺸﮐ ﯽﻠﯿﻋﺎﻤﺳا نﺎﯿﯾاﺪﻓ زا ﯽﮑﯾ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺮﺧﻻﺎﺑ و ﺪﺷ ﺮﮕﯾد ﺐﻫاﺬﻣ ناوﺮﯿﭘ ﻪﺑ ﻢﺘﺳ و رازآ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾﻮﺧ تﺎﺒﺼﻌﺗ .
ﻪﺘﻔﮔ ﺪﻧا :
» ] لﺎﺳ نﺎﻀﻣر ﻢﻫد رد 485
يﺮﺠﻫ [ دﺮﮐ دﻮﻤﻧاو ﻦﯿﻨﭼ نﺎﯿﻓﻮﺻ سﺎﺒﻟ رد يدﺮﻣ نﺎﻫﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﯾدﺰﻧ رد ﻪﻀﯾﺮﻋ ﻪﮐ
و دراد يا
ﺖﺸﮐ ار وا درﺎﮐ بﺮﺿ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﮏﯾدﺰﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﻪﺑ «
) نﺎﻤﻫ ،ﯽﻔﺳﻮﯾ :
117 .(
مﺎﻈﻧ نﺎﻣز رد ﯽﻨﯾد عﺎﺿوا ﮏﻠﻤﻟا
:
ﻪﻤﯿﻧ هﮋﯾﻮﺑ رﺎﻬﭼ نﺮﻗ رد ﯽﻨﯾد عﺎﺿوا ﺐﻫاﺬﻣ ناوﺮﯿﭘ و بﺎﺑرا ﺎﺑ ﯽﻧﺎﻣﺎﺳ داﮋﻧ ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ رﺎﺘﻓر و ،نﺮﻗ ﻦﯾا ﺖﺴﺨﻧ ي
دﻮﺑ ﺪﻋﺎﺴﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﺴﻣ ﻦﯿﺑ نﺎﻧآ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﯿﻏ و نﺎﻤﻠ
، و ﻪﻌﯿﺷ و ﯽﻨﺳ ...
و ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ رد ﺎﻣا ،ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﻞﯾﺎﻗ ﯽﻧاﺪﻨﭼ توﺎﻔﺗ
ﺖﻓﺮﮔ تﺪﺷ ﯽﺒﻫﺬﻣ تﺎﺒﺼﻌﺗ و ﺪﺷ ﺮﮕﯾد ﻊﺿو نﺎﯿﻗﻮﺠﻠﺳ و يﻮﻧﺰﻏ نﺎﮐﺮﺗ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻂﻠﺴﺗ ﺎﺑ،ﻢﺸﺷ .
٣
مﺎﻈﻧ نﺎﻣز رد ﯽﻨﯾد عﺎﺿوا ﺎﻔﺻ دﺎﺘﺳا ﮏﻠﻤﻟا
) ﻢﺸﺷ و ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ (
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ار ﺪﻨﮐ
:
» ﻪﻤﯿﻧ ﻗ مود ي و ﻢﺠﻨﭘ نﺮ
هرود ﻢﺘﻔﻫ نﺮﻗ زﺎﻏآ ﺎﺗ ﻢﺸﺷ نﺮﻗ مﺎﻤﺗ دﻮﺑ ﻦﯿﺒﺼﻌﺘﻣ ﻪﺒﻠﻏ و ﺐﺼﻌﺗ ي
. يﺎﻫدرﻮﺧ و دز ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺒﺼﻌﺗ و ﯽﻨﯾد تﺎﻓﻼﺘﺧا تﺪﺷ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ و سراﺪﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﻦﯿﻧﻮﺧ ﯽﻨﯾد مﻮﻠﻋ ﺞﯾوﺮﺗ،ﻪﻧﺎﺒﺼﻌﺘﻣ يﺎﻫدرﻮﺧ و دز ﻦﻤﺿ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺐﻫاﺬﻣ يﺎﻫ
و ﯽﺒﻫﺬﻣ يﺎﻤﻠﻋ رﺎﻤﺷ ﺶﯾاﺰﻓا و و ﻪﻔﺴﻠﻓ ،ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ و ﯽﺳﺎﯿﺳ رﻮﻣا رد نﺎﺸﺘﻟﺎﺧد و نﺎﻧآ دﺎﺴﻓ و ﯽﺒﻫﺬﻣ يﺎﻤﻠﻋ ترﺪﻗ ،ﺎﻬﻘﻓ
ﺖﺳا ﯽﻠﻘﻋ مﻮﻠﻋ .
هرود هرود رﺎﮑﻓا يدازآ و ﺖﯾﺮﺣ يﺎﺟ و هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ نآ رد ﯽﻣﻼﺳا نﺪﻤﺗ طﺎﻄﺤﻧا ﯽﻧﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا يا ﻞﺒﻗ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺐﺼﻌﺗ و ﯽﮑﺸﺧ ار
« ) ،ﺎﻔﺻ 1352 : 136 .(
تﺎﺒﺼﻌﺗ ﻦﯾا ﯽﻧﺎﺑ و ﺮﮔزﺎﻏآ ﯽﻣ يﻮﻧﺰﻏ دﻮﻤﺤﻣ ار
و دﺮﮐ دﻮﺧ ﯽﺒﻫﺬﻣ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ رازآ ﻪﺑ عوﺮﺷ اﺪﺘﺑا ﻪﮐ دﻮﺑ وا ؛ﺪﻨﻧاد
ﯽﻣ ﮓﻨﭼ ﻪﺑ ﺎﺟ ﺮﻫ ار نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و نﺎﯿﻄﻣﺮﻗ ،نﺎﯿﻀﻓار ،ﻪﻔﺳﻼﻓ ،ﯽﻟﺰﺘﻌﻣ نﺎﻣﺎﻣا ﯽﻣ ،دروآ
ﻪﻤﻫ رد ﺖﺸﮕﻧا دﻮﺧ لﻮﻗ ﻪﺑ و ﺖﺸﮐ ي
ﯽﻣ ﯽﻄﻣﺮﻗ و دﻮﺑ هدﺮﮐ رد نﺎﻬﺟ ﯽﻣ رادﺮﺑ و ﺖﺴﺟ
دﺮﮐ . ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺘﺳﺎﯿﺳ دﻮﺑ ﻦﯾا ﻪﻠﯿﺳو
ﺪﺷ عوﺮﺷ يﻮﻧﺰﻏ داﮋﻧ كﺮﺗ نﺎﻣﻼﻏ ي .
دﻮﺧ ﺪﯾﺎﻘﻋ رد ﺐﺼﻌﺘﻣ و ﯽﻓاﺮﺧ ﯽﻣدﺮﻣ ،ﻊﺒﻃ ﯽﮔدﺎﺳ ﻢﮑﺣ ﻪﺑ و ،ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﺐﻫﺬﻣ ﻪﮐ كﺮﺗ ﻒﯾاﻮﻃ ﺮﮕﯾد و ﯽﻗﻮﺠﻠﺳ ناﺰﻏ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﺮﺑ ار رﺎﮐ و ﺪﻧدوﺰﻓا نآ تﺪﺷ و ﯽﺘﺨﺳ ﺮﺑ و ﺪﻧدﺮﮐ لﺎﺒﻧد ار ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻦﯾا ،ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻞﯿﮑﺸﺗ و ناﺮﯾا ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ زا ﺪﻌﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ هرود ياﺪﺘﺑا رد ﺰﺟ ار نآ ﺮﯿﻈﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺖﺨﺳ نﺎﻨﭼ دﻮﺧ هرود و ﯽﺒﻫﺬﻣ تﺎﺒﺼﻌﺗ ﺖﺨﺳ راودا زا ﻢﻫ نآ ﻪﮐ ،ﻪﯾﻮﻔﺻ ي
ي
ﯽﻤﻧ ناﺮﯾا ﯽﺨﯾرﺎﺗ راودا ﺮﮕﯾد رد ،ﺖﺳا ﻦﯿﻃﻼﺳ ﯽﺒﻫﺬﻣ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ نﺪﻨﮐ ﺖﺳﻮﭘ و ندﻮﻤﻧ ﻪﻌﻄﻗ ﻪﻌﻄﻗ و ندﺮﮐ ﻪﻠﺜﻣ ﺪﯾد ناﻮﺗ
. زا
هرود ﺎﺗ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ ﻣ ﻪﺑ و نﻻﻮﻐﻣ ي
ناﺮﯾا رد ار جاور و ترﺪﻗ لﺎﻤﮐ ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﺐﻫاﺬﻣ ،نﺎﯾﻮﻔﺻ مﺎﮕﻨﻫ ﺎﺗ ﺮﮕﯾد ﯽﯾﺎﻨﻌ
ﺖﺷاد . دﻮﺑ نﺎﻣز ﻦﯾا ياﺮﻣا و ﺐﻟﺎﻏ يﺎﻫ ﺖﻟود ﺐﻫﺬﻣ اﺮﯾز .
ﻞﻣﺎﺷ ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﻢﻬﻣ و ﯽﻠﺻا ﺐﻫﺬﻣ رﺎﻬﭼ ﺎﻋﻮﻤﺠﻣ هرود ﻦﯾا رد :
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣﻼﺳا ﮏﻟﺎﻤﻣ رد ﯽﻠﺒﻨﺣ و ﯽﻌﻓﺎﺷ ،ﯽﻔﻨﺣ ،ﯽﮑﻟﺎﻣ .
ﺐﻫﺬﻣ ود ناﺮﯾا رد ﻪﻤﻫ زا ﺶﯿﺑ ﯽﻔﻨﺣ و ﯽﻌﻓﺎﺷ
ي
ﺖﺷاد جاور ﯽﻣﻼﺳا ﺐﻫاﺬﻣ مﺎﻤﺗ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﺮﮕﯾد ﺐﻫاﺬﻣ .
يارزو و هدﻮﺑ ﻪﻔﯿﻨﺣﻮﺑا مﺎﻣا ﺐﻫﺬﻣ ﺮﺑ ﯽﻗﻮﺠﻠﺳ ﻦﯿﻃﻼﺳ
ﯽﻣﺮﺑ نﺎﯿﻌﻓﺎﺷ و نﺎﯿﻔﻨﺣ نﺎﯿﻣ زا ار دﻮﺧ ﺪﻧﺪﯾﺰﮔ
).
كر : نﺎﻤﻫ ،ﺎﻔﺻ :
ﺺﺻ 40 - 137 .(
مﺎﻈﻧ رﻮﻬﺸﻣ يارزو زا ﯽﮑﯾ ﮏﻠﻤﻟا
ﻫﺬﻣ ﺮﺑ ﺰﯿﻧ نﺎﺒﻗﻮﺠﻠﺳ رد ﺐﻫﺬﻣ ﻦﯾا ندﺮﺘﺴﮔ رد ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺷاد ﺪﯾﺪﺷ ﺐﺼﻌﺗ دﻮﺧ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ و دﻮﺑ ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺐ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﻤﻧ راﺬﮔوﺮﻓ ﯽﺷﻼﺗ ﭻﯿﻫ زا ،ﯽﻧاﺮﯾا ي دﺮﮐ
.
ﯽﻣ ﻞﻃﺎﺑ ار ﯽﻔﻨﺣ زا ﺮﯿﻏ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺮﻫ ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ لﺎﻤﮐ ردو ،ﺎﻀﻗ زا و ﺖﺴﻧاد
ﺤﻧ ﻪﺑ ﺐﺼﻌﺗﺮﭘ رﺎﮔزور نآ رد ﺐﻫاﺬﻣ و قﺮﻓ داﺪﻌﺗ ،ﯽﺘﻔﮕﺷ دﻮﺑ دﺎﯾز ﺖﻔﮕﺷ يﻮ
. ﻪﻠﻤﺟ زا و ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺮﻬﺷ ﻪﮐ ﯽﺧﺮﺑ ،ﺎﻬﻧآ ي
نوﺰﻓ ناوﺮﯿﭘ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد و ،ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺗ
ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﯾز راﺮﻗ ﻪﺑ ،هﺪﺷ هرﺎﺷا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧ :
ﻪﯿﻨﻃﺎﺑ : ﯽﻣ نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺎﻬﻧ ﻪﻗﺮﻓ ﻦﯾا ﺮﺑ ﺖﻬﺟ نآ ﻪﺑ ار ﻢﺳا ﻦﯾا و ﻪﯿﻠﯿﻋﺎﻤﺳا ﺮﮕﯾد مﺎﻧ و نآﺮﻗ زا ار يﺰﯿﭼ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻔﮔ
ﺎﻇ ﺚﯾﺪﺣ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﺮﻫﺎﻇ ،ﺖﺳا ﯽﻨﻃﺎﺑ و يﺮﻫ
ﻪﮐ ﺪﻧزﺎﺳ ﻞﯿﻟد ار ﻪﯾآ ﻦﯾا و ﺰﻐﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﻦﻃﺎﺑ و ﺖﺳا ﺖﺳﻮﭘ ي
» ﻪُﻨﻃﺎﺑ بﺎﺑ ﻪَﻟ
باَﺬﻌْﻟا ﻪﻠﺒﻗ ﻦﻣ هُﺮﻫﺎَﻇوُﮥﻤﺣﱠﺮﻟا ﻪﯿﻓ «
) ،ﺪﯾﺪﺤﻟا 13 ( و يرﻮﺻ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﺮﻈﻧ رد ﺚﯾﺪﺣ و نآﺮﻗ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ نآ ﺮﺑ و ؛
ﯽﻣ هﻮﻠﺟ ﯽﻠﺟ ،ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻬﻧ ﻖﯾﺎﻘﺣ ﺮﺑ ﯽﺗارﺎﺷا و زﻮﻣر ار ﺎﻬﻧآ ﻼﻘﻋ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد ﻞﯾﺎﺴﻣ رد رﻮﻏ زا ﺶﻠﻘﻋ ﻪﮐ ﯽﺴﮐ و ﺪﻨﻧاد
ﯽﻣ ﺪﯿﻘﻣ ﯽﻋﺮﺷ ﻒﯿﻠﮑﺗ ﺮﯿﺠﻧز رد دﻮﺷ ﻊﻧﺎﻗ ﺮﻫاﻮﻇ ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ يراددﻮﺧ ﻦﻃاﻮﺑ و راﺮﺳا و ﯽﻧﺎﻬﻧ ﻦﻃﺎﺑ ﻢﻠﻋ ﻪﺑ ﯽﺴﮐ ﺮﮔا ﯽﻟو ﺪﻧﺎﻣ
ﯽﻣ ﻂﻗﺎﺳ وا زا ﻒﯿﻠﮑﺗ ﺪﺑﺎﯾ هار ددﺮﮔ
. ﺸﻣ و تﺎﻤﺣز زا و ﯽﻣ نآ تﺎﻘ
ﯽﻣ و ﺪﻫر ﻪﯾآ ﻦﯾا زا ﺪﻧواﺪﺧ ضﺮﻏ ﺪﻨﺘﻔﮔ
» ﻢﻬْﻨﻋ ﻊَﻀﯾو
ﻢِﻬﯿَﻠﻋ ﺖَﻧﺎَﮐ ﯽﺘﱠﻟا َلﺎَﻠْﻏَﺄْﻟاو ﻢﻫَﺮﺻِإ «
) ،فاﺮﻋا 157 ( هﺪﻧاﻮﺧ ﻢﺳا ﻦﯾا ﻪﺑ ار نﺎﺸﯾا قاﺮﻋ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ و ،ﺪﻧا نﺎﺸﯾا ﺪﻧا
) ،ﯽﻧﺎﯿﺘﺷآ لﺎﺒﻗا
1345 : 251 .(
مّﺮﺧ نﺎﻨﯾد : هژاو ود زا ﻪﻤﻠﮐ ﻦﯾا مﺮﺧ ي
) ﺪﻨﺴﭙﻟد و بﻮﺧ و ﯽﺷﻮﺧ (
ﻦﯾد و ) ﯽﺑﺮﻋ لﻮﻤﻌﻣ يﺎﻨﻌﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ (
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺐﯿﮐﺮﺗ
ﺖﺳا . ﻪﺘﻔﮔ ﻦﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﮐ ،مﻼﺳا عﺮﺷ ﻒﯿﻟﺎﮑﺗ زا ﯽﭽﯿﭘﺮﺳ ،تاﻮﻬﺷ ﺐﻠﻃ و تاﺬﻟ زا يوﺮﯿﭘ ﻪﺑ راداو ار مدﺮﻣ ،ﻪﻗﺮﻓ ﻦﯾا ﻞﻫا ﺪﻧا
ﯽﻣ نﺎﮔﺪﻨﺑ ﻦﺗ زا مﻼﺳا ﻦﯾد ﺪﯿﻗ و سﺎﺒﻟ ﺪﻧدﺮﮐ
. مﺮﺧ مﺎﻧ نﺎﯿﮐدﺰﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﺒﻘﻟ ﻦﯾد .ﭘ
ﻞﻫا ﺖﺸﺗدرز ﻦﯾد رد كدﺰﻣ ناوﺮﯿ
ﺪﻧﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ناوﺮﯿﺷﻮﻧا شﺮﺴﭘ و ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ دﺎﺒﻗ رﺎﮔزور رد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺣﺎﺑا .
و ماﺮﺣ ﺮﻫ و ﺪﻧدﺮﻤﺷ لﻼﺣ ار نﺎﻧز نﺎﻧآ رﻮﻬﺸﻣ ﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺪﻧﺪﯿﻧادﺮﮔ لﻼﺣ ار ﯽﻋﻮﻨﻤﻣ .
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻨﯾﺪﻣﺮﺧ و ﻪﯿﻣﺮﺧ ﺰﯿﻧ ﻪﻌﯿﺷ ةﻼﻏ زا ﯽﻀﻌﺑ ﻪﺑ )
نﺎﻤﻫ،ﯽﻧﺎﯿﺘﺷآ لﺎﺒﻗا :
286 .(
جراﻮﺧ :ﺟ ﻊﻤ
» ﻪﺟرﺎﺧ « ﺖﺳا ﺮﮕﺷرﻮﺷ و هﺪﻨﻨﮐ جوﺮﺧ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ .
ﺖﻋﺎﻃا زا ﻪﮐ هﺪﺷ قﻼﻃا ﯽﯾﺎﻫ هوﺮﮔ ﻪﺑ جراﻮﺧ،مﻼﺳا ﺦﯾرﺎﺗ رد
ﯽﻣ ﺮﻓﺎﮐ ار ﺎﻬﻧآ ﻪﮑﻠﺑ ،هﺪﺷ جرﺎﺧ نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﻤﮐﺎﺣ و نﺎﻣﺎﻣا ،ﺎﻔﻠﺧ ﺪﻧدﺮﻤﺷ
. ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﺎﻬﻧآ نﺎﮕﻨﻫﺎﺸﯿﭘ ﺮﻣا زﺎﻏآ رد ﺎﺻﻮﺼﺨﻣ
ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﺮﺑ ﻪﮐ )
ع ( نداد ﺖﯾﺎﺿر ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ، ﺪﻧدﺮﮐ جوﺮﺧ ،ﺖﯿﻤﮑﺣ ﻪﺑ نﺎﺸﯾا
. ﻪﮐ ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻧدﺮﮐ كﺮﺗ ار ﻪﯾوﺎﻌﻣ و وا
۴
و هدﺮﺑ ﻪﭼ ،ﺪﺷﺎﺑ رﺎﮐﺰﯿﻫﺮﭘ و لدﺎﻋ ﻪﮐ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ زا ﯽﺴﮐ ﺮﻫ ،ﺪﺷﺎﺑ وا ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ ﺮﮔا و ،دراﺪﻧ مﺎﻣا و ﻪﻔﯿﻠﺧ ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ﯽﻣ ،ﯽﺷﺮﻗ ﻪﭼ ﯽﻄﺒﻧ ﻪﭼ،هدازآ ﻪﭼ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ مﺎﻣا و ﺪﻨﮐ مﺎﯿﻗ ﺮﯿﺸﻤﺷ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﻨﺑ زا نﺎﺷﺮﺘﺸﯿﺑ و بﺮﻋ زا زﺎﻏآ رد جراﻮﺧ
ﻪﯿﻟوا تﺎﺣﻮﺘﻓ زا ﺪﻌﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻨﯿﺸﻧ ﻪﯾدﺎﺑ باﺮﻋا ًﺎﺒﻟﺎﻏ و ﻢﯿﻤﺗ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﯾﺰﮔ ﺖﻧﻮﮑﺳ هﺮﺼﺑ و ﻪﻓﻮﮐ رد ،مﻼﺳا ي
) ،ﯽﻤﻗ يﺮﻌﺷا
1371 : 9 ـ 218 .(
ﻪﯿﻀﻓار : ﻪﻗﺮﻓ ﻢﺳا اﺪﺘﺑا رد ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﯿﺴﺣ ﻦﺑ ﯽﻠﻋ ﻦﺑﺪﯾز بﺎﺤﺻا زا ﻪﮐ دﻮﺑ ﻪﻓﻮﮐ مدﺮﻣ زا يا
. ﭼ ﺮﻤﻋ و ﺮﮑﺑﻮﺑا ﻦﻌﻟ زا وا نﻮ
ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻀﻓار ﺖﻬﺟ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﻨﺘﻔﮔ كﺮﺗ ار وا ،دﺮﮐ يراددﻮﺧ .
ﺮﮕﯾد ﺪﯾد نﻮﭼ ،ﻪﯾﺮﯿﻐﻣ ﻪﻗﺮﻓ وﺮﺸﯿﭘ ﺪﯿﻌﺳ ﻦﺑ هﺮﯿﻐﻣ
يور وا زا نﺎﯿﻌﯿﺷ ﺪﯿﻣﺎﻧ ﻪﯿﻀﻓار ار نﺎﺸﯾا ،ﺪﻧﺪﺷ نادﺮﮔ
) ،يزار ﯽﻨﺴﺣ 1364
: 167 .(
هرﺎﺑرد رﻮﮑﺸﻣ ﯽﻣ ﻪﻗﺮﻓ ﻦﯾا هﺪﯿﻘﻋ ي
ﺪﯾﻮﮔ :
» ﯾﻮﮔ ﯽﻀﻓار ﺪ
: ﻪﯿﻠﻋ ﻞﯿﯾﺮﺒﺟ ﯽﻣ ﯽﻠﻋ ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﺎﺑ ار ﯽﺣو ،مﻼﺴﻟا
ﺪﻧﺎﺳر
دﺮﮐ ادا ﺖﻟﺎﺳر وا ﻞﺒﻗ زا ،ﯽﻔﻄﺼﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺑ دﺮﮐ لزﺎﻧ لوا ،دﻮﺑ ﺖﺸﻫ يو كرﺎﺒﻣ ﻦﺳ و دﻮﺑ ﮏﭼﻮﮐ لﺎﺳ رد نﻮﭼ و .
تﻮﺒﻧ ﺲﭘ
ﯽﻣ لﻮﺳر ﻪﺑ ﯽﻠﻋ و ﺪﺷﺎﺑ هدﻮﺑ ار ﯽﻠﻋ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﯽﻣ ادا ﻊﻤﺠﻣ رد لﻮﺳر و ﺖﺧﻮﻣآ
دﺮﮐ . ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ هﺎﮔ و ﻪﻔﯿﻇو تﻮﺒﻧ ﺪﻨﯾﻮﮔ
دﺮﮐ ﺎﻄﺧ ﻞﯿﯾﺮﺒﺟ دﻮﺑ ﯽﻠﻋ .
ﯽﻣ ﯽﻠﻋ ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﺎﺑ ار ﯽﺣو ﺪﯿﻧﺎﺳر ﺖﺴﯾﺎﺑ
. « ) ،رﻮﮑﺸﻣ 1347 : 60 .(
قﺮﻓ مﻮﻤﻋ ﻦّﻨﺴﺗ ﻞﻫا ﻪﺘﺒﻟا
هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻀﻓار ار ﻪﻌﯿﺷ ﺪﻧا
.
ﯽﻌﻓﺎﺷ : ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﺐﻫاﺬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺐﻫﺬﻣ ﺖﺳا ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﯽﻬﻘﻓ ي
. ﻫا و ﺚﯾﺪﺣ ﻞﻫا ﻪﻘﻓ ﻦﯿﺑ ﻊﻣﺎﺟ ﯽﻌﻓﺎﺷ مﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﻞ
ﻞﻣﺎﮐ ود نآ زا و يار و سﺎﯿﻗ ﺖﺳا ﺮﺗ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺐﻫﺬﻣ ﻦﯾا و مود نﺮﻗ رد ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا وﺮﻤﻠﻗ رد ﯽﻣﻼﺳا ﻪﻘﻓ ﻞﻣﺎﮑﺗ زا ﯽﻠﻣﺎﮐ ي
ﺖﺳا يﺮﺠﻫ .
ﻊﺿو ﯽﯾﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ و ﻂﺑاﻮﺿ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺚﯾﺪﺣ ياﺮﺑ و هدﺮﮐ ﻂﺒﺿ ار ﺚﯾدﺎﺣا ﻪﮐ هدﻮﺑ ﯽﻬﻘﻓ مﺎﻣا ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﯽﻌﻓﺎﺷ مﺎﻣا
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ .
ﯿﻗ ندﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ياﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ وا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ و نآﺮﻗ ﯽﻧﺎﻌﻣ ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ و رﺮﻘﻣ ﯽﻨﯾزاﻮﻣ ،مﺎﮑﺣا طﺎﺒﻨﺘﺳا رد ﯽﻬﻘﻓ سﺎ
دﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﯽﯾﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ و ﻂﯾاﺮﺷ ،ﻪﻘﻓ لﻮﺻا رد ﺚﯾﺪﺣ )
،ﯽﯾﺎﻀﻓ 1350 : 838 .(
ﻪﯿﮐدﺰﻣ : ﺪﻧدﺮﮐ رﻮﻬﻇ ناوﺮﯿﺷﻮﻧا رﺪﭘ ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ دﺎﺒﻗ رﺎﮔزور رد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ داﺪﻣﺎﺑ ﺮﺴﭘ كدﺰﻣ ناوﺮﯿﭘ نﺎﻧآ .
ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ ار دﺎﺒﻗ ،كدﺰﻣ
ﺧ دﻮﺧ ﺖﺸﮐ و دﺮﮐ ﺮﯿﮕﺘﺳد ار وا ﺖﺸﮔ هﺎﮔآ وا ﺪﯾﺎﻘﻋ ﺮﺑ ناوﺮﯿﺷﻮﻧا ﺎﻣا ﺪﻧاﻮ .
رد نﺎﯾﻮﻧﺎﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺪﯾﺎﻘﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،نﺎﯿﮐدﺰﻣ ﺪﯾﺎﻘﻋ
دﻮﺑ ﺮﺷ و ﺮﯿﺧ اﺪﺒﻣ و ﻞﺻا ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا .
رﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ كدﺰﻣ )
اﺪﺒﻣ ود نآ زا ﯽﮑﯾ (
ﯽﻣ ﻞﻤﻋ هدارا و ﺪﺼﻗ يور زا ﺪﻨﮐ
ﻋ فدﺎﺼﺗ و هﺎﺒﺘﺷا ﻖﯾﺮﻃ ﻪﺑ ﺖﻤﻠﻇ ﯽﻟو ﯽﻣ ﻞﻤ
ﺪﯾﺎﻤﻧ . ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻗﺮﻓ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﻌﺑ نﺎﯿﮐدﺰﻣ :
و ﻪﯿﻧﺎﻫﺎﻣ ،ﻪﯿﻤﻠﺴﻣﻮﺑا ،ﻪﯿﮐذﻮﮐ
ﻪﯿﮑﻣﺎﺟﺪﯿﭙﺳ )
نﺎﮕﻣﺎﺟ ﺪﯿﻔﺳ (
ﺪﻧﺪﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ )
،ﯽﻧﺎﺘﺳﺮﻬﺷ 1350
: 183 .(
ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا ﺐﻫﺬﻣ رد ﻪﺟاﻮﺧ ﺐﺼﻌﺗ
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ءارزﻮﻟارﺎﺛآي
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻦﯿﻨﭼ ار ﻪﺟاﻮﺧ ﺶﯾﻮﺧ بﺎﺘﮐ رد ﺪﻨﮐ
:
» مﺎﻈﻧ ﺬﻣ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ﺎﺑ دﻮﺑ يدﺮﻣ ﮏﻠﻤﻟا ﻪﺑ ﺪﻨﺒﯾﺎﭘ و ﯽﺒﻫ
ﺶﯾﻮﺧ تاﺪﻘﺘﻌﻣ .
ﯽﻣ شرﺎﻔﺳ ﻦﯾد يﺎﻤﻠﻋ ﺖﺷاﺪﮔرﺰﺑ و رﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ار ناﺪﻧزﺮﻓ و دﻮﺑ تدﺎﺒﻋ و ﺖﻋﺎﻃ ﻞﻫا دﺮﮐ
« ) ،ﯽﻠﯿﻘﻋ
1364 : 207 .(
ﻪﻄﺑار بﺎﺑ رد ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﺘﺷﻮﻧ مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ و ﯽﻟاﺰﻏ ي
ﺪﻧا :
» مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ رﻮﺑﺎﺸﯿﻧ ﯽﮑﯾدﺰﻧ رد ﯽﻟاﺰﻏ ﮏﻠﻤﻟا
هزاوآ ﻪﮐ ﯽﺳﻮﻃ ﻞﻀﻓ ي
ﺖﺳﻮﯿﭘ ،دﻮﺑ هﺪﯿﻨﺷ ار يو .
هﺮﻇﺎﻨﻣ دﻮﺧ ﺮﻀﺤﻣ رد و ﺖﺷاد ﯽﻣاﺮﮔ ار وا مﺪﻘﻣ ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ و وا نﺎﯿﻣ يا
ﺖﺸﮔ لﻮﺤﻣ وﺪﺑ داﺪﻐﺑ ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ رد ﺲﯾرﺪﺗ ﺐﺼﻨﻣ ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ﺖﺸﻫ و ﺪﺷ هﺎﮔآ ﺶﻠﻀﻓ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ و داد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺎﻬﻘﻓ «
) ،ﺎﻔﺻ
1352 ج ، 2 : 921 .(
ﺳ ﻞﻫا ﺐﻫاﺬﻣ زا ،ﯽﻌﻓﺎﺷ و ﯽﻔﻨﺣ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺟاﻮﺧ ﺮﻈﻧ رد
؛ﺪﻧراد يﺮﺗﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﺐﻫاﺬﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺖّﻨ
» ﻪﻤﻫ رد نﺎﻬﺟ ي
ﺪﺗا ﺖﺳار ﻖﯾﺮﻃ ﺮﺑ و ﺖﺳا ﮏﯿﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺐﻫﺬﻣ ود :
و ﺖﻋﺪﺑ و اﻮﻫ ﻪﻤﻫ ﺮﮕﯾد و ﺎﻬﯿﻠﻋ ﷲا ﻪﻤﺣر ،ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺮﮕﯾد و ﯽﻔﻨﺣ ﯽﮑﯾ
ﺖﺳا ﺖﻬﺒﺷ «
) ،ﯽﺳﻮﻃ 1358 : 115 .(
مﺎﻈﻧ ﯽﻣ ماﺮﺘﺣا ﺶﺒﻫﺬﻣ نﺎﮔرﺰﺑ و ﺎﻔﻠﺧ ﻪﺑ ﺶﯾﻮﺧ نﺎﺒﻫﺬﻣ ﻢﻫ ﺮﮕﯾد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏﻠﻤﻟا ﯽﻣ دﺎﯾ ﯽﮑﯿﻧ ﻪﺑ نﺎﻧآ زا و ﺖﺷاﺬﮔ
-
دﺮﮐ . ﺖﺳﺎﯿﺳ رد ﻪﺟاﻮﺧ ﻪﮐ ﺖّﻨﺳ ﻞﻫا نﺎﮔرﺰﺑ و ﺎﻔﻠﺧ ﻦﯾا ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻣ ،ﺖﺳا هدﺮﮐ دﺎﯾ نﺎﻧآ زا ﻪﻣﺎﻧ
و نﺎﻤﺜﻋ و ﺮﻤﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﯽﻠﻋ تﺮﻀﺣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )
ع ( دﺮﮐ هرﺎﺷا .
مﺎﻈﻧ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا ﯽﺜﯾدﺎﺣا ﮏﻠﻤﻟا )
ص ( نﺎﯿﺑ ،ﻊﺒﻨﻣ ﻞﻘﻧ نوﺪﺑ ،ﺎﻔﻠﺧ ﻦﯾا ﺖﻟﺰﻨﻣ و نﺄﺷ رد
هدﺮﮐ ﺖﺳا . ﯽﻣ ﻪﮐ نﺎﻨﭼ ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» ﻪﯿﻠﻋ ،ﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ ،مﻼﺴﻟا
: ﻦﻤﻓ ارﺎﻬﺻأ و ءارزو و ﺎﺑﺎﺤﺻأ ﯽﻟ ﻞﻌﺟ ﯽﻟﺎﻌﺗ و كرﺎﺒﺗ ﷲا نا
ﺎﻓﺮﺻﻻ و ﻻﺪﻋ ﻢﻬﻟ ﷲا ﻞﺒﻘﯾ ﻻ ﻦﯿﻌﻤﺟا ِسﺎﻨﻟا و ﷲا ﮥﻨﻌﻟ ﻪﯿﻠﻌﻓ ﻢﻬﺒﺳ .
ﯽﺳرﺎﭘ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ شا :
هداد ﯽﻧارﺎﯾ اﺮﻣ ﯽﻟﺎﻌﺗ ياﺪﺧ
نادﺎﻣاد و ناﺮﯾزو ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﻣ
نﺎﯿﻣدآ ﻪﻤﻫ ﺖﻨﻌﻟ و نﺎﮕﺘﺸﯾﺮﻓ ﺖﻨﻌﻟ رد و ياﺪﺧ ﺖﻨﻌﻟ رد وا ،ﺪﻫد مﺎﻨﺷد ار نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﺮﻫ ،ﺪﻧا
۵
نﺎﺸﯾا ﻪﺑﻮﺗ هﺎﻨﮔ ﻦﯾا رد ﺪﻨﻨﮐ ﻪﺑﻮﺗ ﺮﮔا و ﺪﻨﮑﻧ لﻮﺒﻗ نﺎﺸﯾا زا ﺪﻨﻨﮐ اﺪﻓ مﺎﻨﺷد ﺮﻬﺑ زا ﻪﮐ يﺰﯿﭼ ﭻﯿﻫ ،ﯽﻟﺎﻌﺗ ياﺪﺧ و ،ﺪﺷﺎﺑ دﺮﯾﺬﭙﻧ
« ) ،ﯽﺳﻮﻃ 1358 : 198 .(
ﻠﺧ ،ﺮﻤﻋ نﺄﺷ رد ﺮﮕﯾد ﯽﯾﺎﺟ رد ﺎﯾ ﻪﻔﯿ
ﯽﻣ ،مود ي ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» ﺖﻔﮔ ﺮﮐﻮﻟ ﯽﺿﺎﻗ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور ﷲا ﯽﺿر ،ﺮﻣﺎﻋ ﻦﺑ ﻪﺒﻘﻋ ﺪﻨﮐ
ﷲا لﻮﺳر َلﺎﻗ ،ﻪﻨﻋ )
ص :(
ﯽﺳرﺎﭘ ـ ِبﺎﻄﺨﻟا ﻦﺑ ﺮﻤﻋ َنﺎﮑﻟ ﯽﺒﻧ يﺪﻌﺑ َنﺎﮐ ﻮﻟ ﻪﯿﻠﻋ ،ﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﭼ شا
ﺖﻔﮔ ،مﻼﺴﻟا :
زا
يدﻮﺑ بﺎﻄﺧ ﺮﻤﻋ ،يدﻮﺑ يﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ ﺮﮔا ﻦﻣ ﺲﭘ «
) نﺎﻤﻫ : 198 .(
نﺎﺑز زا ﺎﯾ هرﺎﺑرد ار ﷲاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺮﺑﺎﺟ ﺖﯾاور ﺐﻄﺸﻣ
هدﻮﻣﺮﻓ ي ﻪﻔﯿﻠﺧ ،نﺎﻤﺜﻋ نﺄﺷ رد ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ي
نﺎﯿﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ،مﻮﺳ ي
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ :
» ﺖﻔﮔ ﺐﻄﺸﻣ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور لﺎﻗ ،ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ،ﷲاﺪﺒﻋ ﻦﺑ ﺮﺑﺎﺟ ﺪﻨﮐ
: ﯽﺒﻨﻟا ﯽﺗا )
ص ( ﺎﻬﯿﻠﻋ ﻞﺼﯾ ﻢﻠﻓ هزﺎﻨﺠﺑ .
ﺎﯾ اﻮﻟﺎﻗ
ﻫ ﯽﻠﻋﻻا ﺪﺣا ﯽﻠﻋ هﻮﻠﺼﻟا ﺖﮐﺮﺗ كﺎﻨﯾارﺎﻣ ﷲا لﻮﺳر اﺬ
. لﺎﻗ : ﷲا ﻪﻀﻐﺑا نﺎﻤﺜﻋ ﺾﻐﺒﯾ نﺎﮐ ﻪﻧا .
ﯽﺳرﺎﭘ ـ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ شا
هزﺎﻨﺟ لﻮﺳر ﺶﯿﭘ ﺪﻧدروآ يا )
ص ( دﺮﮑﻧ زﺎﻤﻧ وا ﺮﺑ ، .
ﺪﻨﺘﻔﮔ ﺶﻧارﺎﯾ :
ﻦﯾا ﻻا ﯽﺘﺷاﺬﮕﻧ هزﺎﻨﺟ زﺎﻤﻧ ﻪﮐ اﺮﺗ ﻢﯿﺘﻓﺎﯿﻧ ،ﷲا لﻮﺳر ﺎﯾ
هزﺎﻨﺟ . ﺖﻔﮔ : ﺖﺷاد ﻦﻤﺷد ار نﺎﻤﺜﻋ دﺮﻣ ﻦﯾا .
دراد ﻦﻤﺷد ار وا ،ﯽﻟﺎﻌﺗ ياﺪﺧ «
) نﺎﻤﻫ : 198 .(
ﯽﻠﻋ تﺮﻀﺣ هرﺎﺑرد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )
ع ( ﯽﻣ ، ﺪﺴﯾﻮﻧ :
» ﺖﻔﮔ ﺮﮐﻮﻟ ﯽﺿﺎﻗ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﻪﮐ ،ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ،ءادردﻮﺑا ﺪﻨﮐ
ﺖﻔﮔ ،ﻪﯿﻠﻋ ﷲا ناﻮﺿر ،ﺐﻟﺎﻃ ﯽﺑا ﻦﺑ ﯽﻠﻋ نﺄﺷ رد ،مﻼﺴﻟا ﻪﯿﻠﻋ :
رﺎﻨﻟا بﻼﮐ جراﻮﺨﻟا .
ﯽﺳرﺎﭘ ـ ﺮﺑ نﺎﯿﺟرﺎﺧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ شا
ﺪﻧا خزود نﺎﮕﺳ ﻮﺗ «
) نﺎﻤﻫ : 199 ( ﺑ هوﻼﻋ ﺖﺳﺎﯿﺳ رد ،ﻦﯾا ﺮ نﺎﻨﭼ ؛ﺖﺳا هدروآ ﻞﻘﻧ ﺎﻔﻠﺧ ﯽﮔرﺰﺑ و نﺄﺷ رد ﯽﯾﺎﻫ ﺖﯾﺎﮑﺣ ،ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻢﻠﻬﭼ ﻞﺼﻓ ﺐﻠﻄﻣ ندﺮﮐ ﻞﻣﺎﮐ ياﺮﺑ ﻪﮐ نﺎﯿﺑ بﺎﻄﺧ ﻦﺑ ﺮﻤﻋ يرﺎﮐﻮﮑﯿﻧ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﯽﺘﯾﺎﮑﺣ ،ﻪﻣﺎﻧ
) ،ﯽﺳﻮﻃ 1358 :
157 ( ر دﻮﺧ لاﻮﺣا نز و دﻮﺷ ﯽﻣ ﺎﯾﻮﺟ وا لاﻮﺣا زا و دور ﯽﻣ نز دﺰﻧ ﻪﺑ ﺮﻤﻋ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻪﻣادا رد ﺪﻫد ﯽﻣ حﺮﺷ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ا
.»
ﯽﻧز
ﺪﻧراد ﮏﻧﺎﺑ و ﺪﻨﯾﺮﮕﺑ ﯽﮕﻨﺳﺮﮔ زا ﻦﻣ ﻞﻔﻃ ود ﻪﮑﻧآ مﺮﺷ زا و ﻢﺘﺴﯿﻧ ردﺎﻗ ﺰﯿﭼ ﭻﯿﻫ ﺮﺑ و مراﺪﻧ ﮏﻠﻣ ياﺮﺳ ﻪﻨﯾﺪﻣ رد و ﻢﺸﯾورد ﻢﻨﮐ ﺮﯿﺳ ار نﺎﺸﯾا مراﺪﻧ يﺰﯿﭼ ﻦﻣ و .
ﺮﺳ ﺮﺑ ار ﮓﯾد ﻦﯾا ﻦﻣ ﺪﻨﻫاﻮﺧ مﺎﻌﻃ و ﺪﻨﯾﺮﮕﺑ ﯽﮕﻨﺳﺮﮔ ﺖﻬﺟ زا نﺎﺸﯾا ﻪﮐ نﺎﻣز ﺮﻫ
ﯽﻣ و ﻢﻬﻧ ﺶﺗآ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﯿﺳر ﮓﯾد ﻦﯾا ﺎﻤﺷ نﺪﺷ راﺪﯿﺑ ﺖﻗو ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﯿﻨﮑﺑ ﯽﺑاﻮﺧ و ﺪﯿﺒﺴﺨﺑ ﺎﻤﺷ ﻢﯾﻮﮔ
.«
) نﺎﻤﻫ .(
زا ﺲﭘ ﺮﻤﻋ
ﯽﻣ ﻪﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻢﻠﺳا ﻦﺑ ﺪﯾز هاﺮﻤﻫ ،وا ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ياﺮﺑ ،نز ﺎﺑ ﻮﮕﺘﻔﮔ دور
. ﯽﻣ ﻢﻠﺳا ﻦﺑ ﺪﯾز ﺪﯾﻮﮔ
:»
ﻦﻣ ،ﺪﯿﺳر ﺶﯾﻮﺧ ﻪﻧﺎﺧ رد ﻪﺑ نﻮﭼ
ﻢﺘﺴﺸﻨﺑ ﻪﻧﺎﺧ رد ﺮﺑ .
ﺖﻓر رد وا .
ﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ ،دﻮﺑ ﯽﮕﻧرد ﻪﺘﻓﺮﮔ شود ﺮﺑ نﺎﺒﻧا ود
. ﺖﻔﮔ اﺮﻣ : زﺎﺑ هﺪﯿﺷﻮﭘﺮﺳ نآ ﮏﯾدﺰﻧ ﺎﺗ ور
ﻢﯾور « ﻢﺘﻔﮔ ﻦﻣ :»
مﺮﯿﮔ ﻦﻣ رﺎﺑ ﻦﯾا ﺎﺗ ،ﻪﻧ ﻦﻣ ندﺮﮔ ﺮﺑ ﺎﻬﻧﺎﺒﻧا ﻦﯾا ،ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﻦﺘﻓر ﻦﯾا زا ﺖﺴﯿﻧ هرﺎﭼ ﺮﮔا ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﺎﯾ «
ﺮﻤﻋ
ﺖﻔﮔ :»
؟دﺮﯿﮔﺮﺑ ﯽﮐ ﺮﻤﻋ ندﺮﮔ زا نﺎﻫﺎﻨﮔ رﺎﺑ ،يﺮﯿﮔﺮﺑ ﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﮔا ﺪﯾز ﺎﯾ «
ﻬﺘﻧا رد و ﯽﻣ ﺶﺸﺨﺑ ﺐﻠﻃ نز نآ زا ﺮﻤﻋ ،ﺎ و ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ ﺪﯾﻮﮔ :»
لﺎﺣ ﻪﮐ ﺪﻧاﺪﻧ ﺐﯿﻏ و دراﺪﻧ ﻞﺟوﺰﻋ ياﺪﺧ بﺎﺘﻋ و باﺬﻋ ﺖﻗﺎﻃ ﺮﻤﻋ ﻪﮐ ،رﺎﭙﺴﻣ ياﺪﺧ ﻪﺑ ار ﺮﻤﻋ ﺰﯿﻧ و ﻦﮐ ﯽﻣدﺮﻣ
ﻢﻫد ﺮﮕﯾد ﺎﺗ ﻦﮐ مﻮﻠﻌﻣ اﺮﻣ ﺪﻧﺎﻤﻧ نﻮﭼ رﻮﺨﺑ مدروآ ﻪﮐ ﻦﯾا ؛ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺲﮐ ﺮﻫ
« ) ،ﯽﺳﻮﻃ 1358 : 176 .(
ﮕﯾد ﺐﻫاﺬﻣ ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﻤﻧ ﺪﯿﯾﺎﺗ ار ﺮ
ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﺖﻤﺴﻗ ﺮﻫ رد و ﺖﺷاﺪﻧ نﺎﻧآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺘﺒﺜﻣ هﺎﮕﻧ ودﺮﮐ ﻪﻣﺎﻧ
ﯽﻣ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﮐ ﯽﻤﻧ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﮕﯾد رﺎﮑﻧا و در رد،ﺖﻓﺎﯾ
دﺮﮐ . ﻪﺘﺷﻮﻧ بﺎﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮐ نﺎﻨﭼ ﺪﻧا
:»
مﺎﻈﻧ دﻮﺧ تاﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﺑ ﮏﻠﻤﻟا
ﺖﺳﺪﻨﺑﺎﭘ ﺖﺨﺳ .
ﻮﺧ ﯽﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﺰﺟ ﻪﮐ بﺮﺸﻣ ﮓﻨﺗ و ﺐﺼﻌﺘﻣ ﺖﺳا يدﺮﻣ يو ﯽﻣ در و ﯽﻔﻧ ار ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ د
رد و ﺪﻨﮐ
ترازو مﺎﻘﻣ
، ﯽﻣ نآ رد ار ﺖﻠﻣ و ﮏﻠﻣ ﺖﺤﻠﺼﻣ و نﺎﯿﻌﯿﺷ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﯽﻣﻼﺳا ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﮕﯾد ناوﺮﯿﭘ ندﺮﮐ دﻮﺑﺎﻧ رد ﻪﮐ ﺪﻨﯿﺑ
ﺪﺷﻮﮑﺑ نﺎﯿﻠﯿﻋﺎﻤﺳا .
فﺪﻫ ﻦﯾا ﻪﺑ نﺪﯿﺳر و ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾا ندﺮﮐ ﺮﯾﺬﭘ ﻖﻘﺤﺗ هار رد ﻪﻟﺎﺳ ﯽﺳ ﺖﺳا ﯽﺷﻼﺗ ﺰﯿﻧ وا ﯽﻠﻤﻋ ﯽﮔﺪﻧز .
رد
ﻌﺗ ﺮﺼﻋ نآ ﯽﻣ ﯽﻫار ﻪﺑ ﺲﮐ ﺮﻫ و دﻮﺑ هﺪﻨﮑﻓا ﻪﯾﺎﺳ ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ ﺮﺑ ﺪﯾﺪﺷ ﺐﺼ
ﯽﻣ ﺎﻄﺧ ﺮﺑ ار ناﺮﮕﯾد و ﺖﻓر ﺖﺷاﺪﻨﭘ
«
)
،ﯽﻔﺳﻮﯾ 1355 : 121 .(
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻣ بﺎﺑ ﻦﯾا رد ار ﻪﺟاﻮﺧ تﺎﺒﺼﻌﺗ زا يا هرﺎﺷا ناﻮﺗ
دروآ راو : هرﺎﺑرد وا ﯽﻣ جراﻮﺧ ي ﺪﯾﻮﮔ
:
» ﻪﻤﻫ ﻪﺑ
هدﻮﺑ نﺎﯿﺟرﺎﺧ رﺎﮔزور مدآ رﺎﮔزور زا ؛ﺪﻧا
) ع ( نﻮﻨﮐﺎﺗ جوﺮﺧ هدﺮﮐ ﺎﻫ ﺮﺑ و نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺮﺑ ،ﺖﺳا نﺎﻬﺟ رد ﻪﮐ يرﻮﺸﮐ ﺮﻫ رد ﺪﻧا
ﻢﻬﯿﻠﻋ ناﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ مﻼﺴﻟا
. مﻮﺷ ﯽﻫوﺮﮔ ﭻﯿﻫ ﻞﻌﻓﺪﺑ و ﺮﺗرﺎﺴﻧﻮﮕﻧ و ﺮﺗ
ﯽﻣ ﺖﮑﻠﻤﻣ ﻦﯾا ﺪﺑ ﺎﻫراﻮﯾد ﺲﭘ زا ﻪﮐ ﺪﻨﯿﻧ مﻮﻗ ﻦﯾا زا ﺮﺗ -
ﯽﻣ ﻦﯾد دﺎﺴﻓ و ﺪﻨﻟﺎﮕﺳ هدﺎﻬﻧ زاوآ ﻪﺑ شﻮﮔ و ﺪﻨﯾﻮﺟ
ﻢﺸﭼ ﺮﺑ ﻢﺸﭼ و ﺪﻧا ﯽﮔدز
« ) ،ﯽﺳﻮﻃ 1358 : 227 ( ﺮﺗﺪﺑ ار جراﻮﺧ ﯽّﺘﺣ وا ؛
ﯽﻣ نﺎﻨﯾﺪﻣﺮﺧ و ﯽﻀﻓار زا ﯽﻣ ﻪﻌﯿﺷ يﻮﻋد ﻪﮐ ﺪﻧاد
ﯽﻣ نﺎﻤﻠﺴﻣ ار دﻮﺧ اﺮﻫﺎﻇ و ﺪﻨﻨﮐ و روﺮﺷ هوﺮﮔ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻧاد
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ مﻼﺳا ﻦﻤﺷد ار نﺎﻧآ و ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﻤﺤﻣ كﺎﭘ ﻦﯾد ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﯽﭘ رد و ﺪﻧا ناﺪﺴﻔﻣ ﺪﻨﮐ
:
» ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﺸﯾا دﺪﻣ و تﻮﻗ
ور زا ﺪﻧراﺬﮕﻧ ﯽﻗﺎﺑ ﭻﯿﻫ ﺖﻋﺪﺑ و ﻞﺘﻗ و دﺎﺴﻓ و ﺮﺷ زا ددﺮﮔ ﻦﮑﻤﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ و ،ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﯾﺪﻣﺮﺧ و ﺾﻓا .
ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يﻮﻋد لﻮﻗ ﻪﺑ
ﺪﻧراد ﺮﻓﺎﮐ ﻞﻌﻓ ،ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻦﮑﯿﻟ و ،ﺪﻨﻨﮐ .
مﻮﺷ نﺎﺸﯾا زا ﯽﻤﺼﺧ ﭻﯿﻫ ار ﺪﻧواﺪﺧ ﮏﻠﻣ و ،ﺖﺴﯿﻧ نﺎﺸﯾا زا ﺮﺘﺑ ﯽﻨﻤﺷد ﭻﯿﻫ و ﺮﺗ
ﻦﯾﺮﻔﻨﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﺗ « ) نﺎﻤﻫ .(
۶
ﻪﻣادا رد ﮕﻧ ﻦﯿﻤﻫ ي ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻢﮑﯾو ﻞﻬﭼ ﻞﺼﻓ رد ،ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﮕﯾد ﻪﺑ ﯽﻔﻨﻣ هﺎ
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻪﺟاﻮﺧ ،ﻪﻣﺎﻧ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﻪﮐ دراد
ﻢﻫ ﻪﺑ ار ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﺳا مزﻻ و دﺮﮐ رود دﻮﺧ زا ار ﺎﻬﻧآ ﺪﯾﺎﺑ و داد ﯽﻧاﻮﯾد ﻞﻤﻋ نﺎﺸﯿﮐﺪﺑ و نﺎﺒﻫﺬﻣﺪﺑ دﺮﮐ راﺬﮔاو دﻮﺧ نﺎﺒﻫﺬﻣ :
» ﻢﻫ وا ﻪﮐ يدﻮﻣﺮﻓ ﯽﺴﮐ ﻪﺑ ﻞﻐﺷ ،رﺎﮔزور ﻪﻤﻫ ﻪﺑ ﺎﺳرﺎﭘ و ﻞﯿﺻا و يدﻮﺑ وا دﺎﻘﺘﻋا ﻢﻫ و ﺐﻫﺬﻣ
يدﻮﺑ « ) نﺎﻤﻫ : 192 .(
ﺰﯿﻧ :
» وا زا ،يراﺪﺑﺎﮐر ﻪﺑ ﺎﯾ ﯽﺷاﺮﻓ ﻪﺑ ﺎﯾ ﯽﯾاﺪﺧﺪﮐ ﻪﺑ ،يﺪﻣآ ﯽﮐﺮﺗ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ رﺎﮔزور نآ رد ﯽﺴﮐ ﺮﮔا
ﯽﺘﻔﮔ ﺮﮔا ؟يراد ﺐﻫﺬﻣ ﻪﭼ و ﯽﺘﯾﻻو ماﺪﮐ زا و يﺮﻬﺷ ماﺪﮐ زا ﻮﺗ ﻪﮐ يﺪﻧﺪﯿﺳﺮﭘ :
ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺎﯾ ﯽﻔﻨﺣ و نﺎﺳاﺮﺧ زا و ما
روﺎﻣ ﯽﻌﯿﺷ ،ﯽﺘﻔﮔ ﺮﮔا و ؛يدﺮﮐ لﻮﺒﻗ ار وا ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻨﺳ ﻪﮐ يﺮﻬﺷ زا ﺎﯾ و مﺮﻬﻨﻟاء ير و ﻪﺑآ و نﺎﺷﺎﮐ و ﻢﻗ زا و ما
ار وا،ما
ﯽﺘﻔﮔ ،ﯽﺘﻓﺮﯾﺬﭙﻧ :
» ﻢﯾروﺮﭘ رﺎﻣ ﻪﻧ ﻢﯿﺸﮐ رﺎﻣ ﻪﮐ وﺮﺑ «
ﯽﺘﻔﮔ ،ﯽﺘﻓﺮﯾﺬﭙﻧ يﺪﯿﺸﮐ ﺶﯿﭘ ﺖﻤﻌﻧ و لﺎﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﭼ ﺮﮔا :
ﻪﺑ وﺮﺑ
ﯽﻣ اﺮﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا ،ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻧﺎﺧ رد ،ﯽﻫد
ﺸﻨﺑ ﺶﯾﻮﺧ ي ﯽﻣ و ﻦﯿ
رﻮﺧ . ﭗﻟا نﺎﻄﻠﺳ و لﺮﻐﻃ نﺎﻄﻠﺳ ﺮﮔا و ﻪﻧﻮﮔ ﭻﯿﻫ نﻼﺳرا
يﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ و يﺪﻧدﺮﮐ بﺎﺘﻋ وا ﺎﺑ ،ﺖﺳا هداد هار ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﻪﺑ ار ﯽﯿﻀﻓار ﯽﮐﺮﺗ ﺎﯾ ﺮﯿﻣا ﻪﮐ يﺪﻧﺪﯿﻨﺸﺑ
« ) نﺎﻤﻫ : 194 .(
ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﺮﯾزو بﺎﺼﺘﻧا و بﺎﺨﺘﻧا بﺎﺑرد ﺪﯾﻮﮔ
:
» كﺎﭘ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﯾزو ﺎﻣا ﯾ ﺐﻫﺬﻣ ﯽﻔﻨﺣ و دﺎﻘﺘﻋا ﻮﮑﯿﻧ و ﻦﯾد
ﺐﻫﺬﻣ ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺎ
هﺎﺷدﺎﭘ و ناد ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ و ﯽﻓﺎﮐ و هﺰﯿﮐﺎﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺳود
« ) نﺎﻤﻫ : 210 .(
مﺎﻈﻧ ﯽﻣ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻦﻤﺷد ار نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ ﮏﻠﻤﻟا ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻧآ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺖﻟﻼﺿ ﻪﺑ و ندﺮﮐ هاﺮﻤﮔ ﯽﭘ رد ﻪﮐ ﺪﻧاد
. نآ ﺮﺑ يو
ﯽﻣ جوﺮﺧ ﻪﮐ يﺮﻬﺷ ﺮﻫ رد نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﯿﻌﺒﺳ ،نﺎﯿﻠﯿﻋﺎﻤﺳا و ﺪﻧراد ﯽﺒﻘﻟو مﺎﻧ ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ هوﺮﮔ زا ار نﺎﯿﻄﻣاﺮﻗ و -
ﺪﻧاد .
» هدﺮﮐ جوﺮﺧ ﻪﮐ ﯽﺘﻗو ﺮﻫ ﻪﺑ ،ار نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و ﻪﺑ ار نﺎﺸﯾا ﺖﻬﺟ ﻦﯾﺪﺑ ﯽﺘﯾﻻو و يﺮﻬﺷ ﺮﻫ ﻪﺑ و ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺒﻘﻟ و ﯽﻣﺎﻧ ،ﺪﻧا
ﯽﮑﯾ ﻪﻤﻫ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻦﮑﯿﻟو ؛ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﯽﻣﺎﻧ ﺪﻧا
. ﺳ راوﺰﺒﺳ و نﺎﺘﺳﺮﺒﻃ و نﺎﺷﺎﮐ و ﻢﻗ ﻪﺑ و ،ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﯽﻠﯿﻋﺎﻤﺳا ﺮﺼﻣ و ﺐﻠﺣ ﻪﺑ و ﯽﻌﺒ
و ﯽﮐرﺎﺒﻣ ﻪﻓﻮﮐ ﻪﺑ و ﯽﻄﻣﺮﻗ ﻦﯿﻧﺰﻏ و ﺮﻬﻨﻟااروﺎﻣ و داﺪﻐﺑ ﻪﺑ و ﺪﻨﻧاﻮﺧ ...
دﻮﺼﻘﻣ و ؛ﻦﯾا ﺪﻨﻧﺎﻣ و ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﯽﻤﯿﻠﻌﺗ ار ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ نﺎﺸﯾا
ﺪﻧزاﺪﻧا ﺖﻟﻼﺿ رد و ﺪﻨﻨﮐ هاﺮﻤﮔ ار ﻖﻠﺧ و ﺪﻧزاﺪﻧاﺮﺑ ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ نآ ﻪﻤﻫ نﺎﺸﯾا «
) نﺎﻤﻫ : 278 .(
مﺎﻈﻧ ﯽﻣ ﻪﯿﻨﯾﺪﻣﺮﺧ بﺎﺑ رد ﮏﻠﻤﻟا ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» هﺪﻋﺎﻗ ﺎﻣا ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺶﯾﻮﺧ يﺎﻬﻨﺗ زا ﺞﻧر ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﻪﻨﯾﺪﻣﺮﺧ ﺐﻫﺬﻣ ي ،ﺪﻧا
نﺎﻨﻤﺷد ﺎﺑ ندﺮﮐ دﺎﻬﺘﺟا و ﺞﺣ ندﺮﮐ و هزور ﻦﺘﻓﺮﮔ و ندراﺰﮔزﺎﻤﻧ و ندﺮﮐ مﺎﯿﻗ نﻮﭼ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻦﯾد يﺎﻫرﺎﮐ زا ﻪﭽﻧآ ﻪﭼ ﺮﻫ و ﺰﯿﻫﺮﭘ و ﺪﻫز ندروآ يﺎﺟ ﻪﺑ و ﺮﻤﺧ ﻦﺘﺷاد ماﺮﺣ و ﺖﺑﺎﻨﺟ ﻦﺘﺴﺷﺮﺳ و ﻞﺟوﺰﻋ ياﺪﺧ ندﻮﺑ رود نآ زا ﺖﺳا ﻪﻀﯾﺮﻓ
. و
يﻮﻔﻄﺼﻣ ﺖﻠﻣ هار ﻦﺘﻓﺮﮔ و ﯽﻨﯾد ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻪﺑ ﭻﯿﻫ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ هﺪﻨﯾﻮﺟ .
،ﺪﻧﻮﺷ ﻢﻬﺑ ﯽﺘﻋﺎﻤﺟ ﺎﯾ و ﺪﻧزﺎﺳ ﯽﻌﻤﺠﻣ ﻪﮐ هﺎﮔ ﺮﻫ و
ﺐﺣﺎﺻ ،ﻢﻠﺴﻣﻮﺑا ﻦﺘﺸﮐ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نآ نﺎﺸﯾا ﻦﺨﺳ ياﺪﺘﺑا هﺪﻨﺸﮐ ﺮﺑ ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻨﻌﻟ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ و ﺪﻧرﻮﺧ ﻎﯾرد ،ﻪﻟوﺪﻟا
و ،ﻢﻠﺴﻣﻮﺑا ي
ﻬﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻫد تاﻮﻠﺻ ﻢﻟﺎﻌﻟا ﯽﺘﻓ يزﺎﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﺎﻧاد كدﻮﮐ ار وا ﻪﮐ ﻢﻠﺴﻣﻮﺑا ﺮﺘﺧد ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺮﺴﭘ زوﺮﯿﻓ ﻦﺑ يﺪ
. مﻮﻠﻌﻣ ﺎﺠﻨﯾا زا
و ؛ﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑ نﻮﭼ ار مﻼﺳا ﺎﺗ ﺪﻨﻫاﻮﺧ نآ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ و ﺖﺳا ﯽﮑﯾ ﻪﺳ ﺮﻫ نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و نﺎﻨﯾﺪﻣﺮﺧ ،كدﺰﻣ ﺐﻫﺬﻣ ﻞﺻا ﻪﮐ ﺖﺸﮔ ﺳر لآ ﺖﺒﺤﻣ ﻪﺑ و يرﺎﮐﺰﯿﻫﺮﭘ و يﺪﻫاز و ﯽﯾﻮﮕﺘﺳار ﻪﺑ ار ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ تﻮﻗ نﻮﭼ ﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﺻ ار مدﺮﻣ ﺎﺗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﺑ لﻮ
ﻪﯿﻠﻋ ،ار ﺪﻤﺤﻣ ﻦﯾد و ار ﺪﻤﺤﻣ ﺖﻣا ﻪﮐ ﺪﻨﺷﻮﮐ نآ رد ،ﺪﻧدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ مدﺮﻣ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ و ؛ﺪﻧرآ نﺎﯾز ﻪﺑ و ﺪﻧزاﺪﻧاﺮﺑ ،مﻼﺴﻟا
ﻪﯿﻠﻋ ،ﺪﻤﺤﻣ ﺖﻣا ﺮﺑ ار ناﺮﻓﺎﮐ ار نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻤﺣر نآ زا ﺶﯿﺑ ،مﻼﺴﻟا
« ) نﺎﻤﻫ : 6 ـ 285 .(
ﭼ ﻞﺼﻓ رد ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻢﮑﯾ و ﻞﻬ
مﺎﻈﻧ،ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯿﺑ ﯽﺘﯾﺎﮑﺣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺮﮕﯾد نﺎﯾدا و ﺐﻫاﺬﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﯽﻔﻨﻣ هﺎﮔﺪﯾد ﮏﻠﻤﻟا
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ :
» ﻦﯾا دﻮﺑ ﯽﻨﻃﺎﺑ ﺺﺨﺷ ﻦﯾا نﻮﭼ و دﻮﺑ هدﺮﮐ بﺎﺨﺘﻧا يﺮﯿﺑد ﻪﺑ ار ﯽﯿﺤﯾ اﺪﺨﻫد مدرا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﺖﯾﺎﮑﺣ
ﺐﻟا نﺎﻄﻠﺳ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺧ ﻦﻤﺷد ار مدرا و ﺪﯾآ ﻢﺸﺧ ﻪﺑ نﻼﺳرا
دراﺪﻨﭙﺑ دﻮ .
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ار نﺎﺘﺳاد ﻪﺟاﻮﺧ ﺪﻨﮐ
:
» ﺐﻟا ،ﺪﯿﻬﺷ نﺎﻄﻠﺳ يزور ﺖﺳا هدروآ ﺶﯾﻮﺧ يﺮﯿﺑد ﻪﺑ ار ﯽﯿﺤﯾ اﺪﺨﻫد ،مدرا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﻧاﻮﻨﺷ نﺎﻨﭼ ار ،نﻼﺳرا
. ﺪﻣآ ﺶﺘﯿﻫاﺮﮐ
ﺖﺳا ﯽﻨﻃﺎﺑ اﺪﺨﻫد نآ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻔﮔ ﻪﭽﻧآ زا .
ﺖﻔﮔ ار مدرا هﺎﮔرﺎﺑ رد :
ﯽﮑﻠﻣ ﻢﺼﺧ و ﯽﻨﻣ ﻦﻤﺷد ﻮﺗ .
ﻓا ﻦﯿﻣز ﺮﺑ مدرا ﺖﻔﮔ ،دﺎﺘ
: يا
؟ﺖﺳا ﺚﯾﺪﺣ ﻪﭼ ﻦﯾا ﺪﻧواﺪﺧ .
..
ﺖﻔﮔ نﺎﻄﻠﺳ :
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ اﺮﻣ ﻦﻤﺷد اﺮﭼ ﯽﺘﺴﯿﻧ ﻦﻣ ﻦﻤﺷد ﺮﮔا
؟يا « ) نﺎﻤﻫ : 195 .(
ﺐﻟا راﺪﯾد ﻦﻤﺿ رد ﻪﺟاﻮﺧ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻪﻣادا رد ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻀﻓار ار دﻮﺧ اﺪﺨﻫد ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ،ﺮﯿﺑد ﯽﯿﺤﯾ اﺪﺨﻫد و نﻼﺳرا
-
ﯽﻣ رﺎﻬﻇا و ﺪﻨﮐ نﺎﺑز زا،ﺖﺴﯿﻧ ﯽﺒﺻﺎﻧ ﻪﮐ دراد
ﺐﻟا ﯽﻣ ﺪﺑ ﺐﻫاﺬﻣ زا ار ﯽﻨﻃﺎﺑ و ﯽﻀﻓار ﺐﻫﺬﻣ نﻼﺳرا ﺪﻧاد
. ﻪﺑ بﺎﻄﺧ رد و
ﯽﻣ ﯽﯿﺤﯾ اﺪﺨﻫد ﺪﯾﻮﮔ
:
» ﯽﻣ و ﯽﯿﻨﻃﺎﺑ ﻮﺗ ،كدﺮﻣ يا ﻪﻔﯿﻠﺧ ﯽﯾﻮﮔ
ﺖﺴﯿﻧ ﻖﺣ اﺪﺧ ي .
ﺖﻔﮔ : ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻨﻃﺎﺑ هﺪﻨﺑ ﺪﻧواﺪﺧ يا .
هﺪﻨﺑ
ﯽﻀﻓار ﯽﻨﻌﯾ ﺖﺳا ﯽﻋﺎﺷ .
ﺖﻔﮔ نﺎﻄﻠﺳ :
ﺐﻫﺬﻣ ﺮﭙﺳ ار وا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺒﻫﺬﻣ ﻮﮑﯿﻧ نﺎﻨﭼ ﺾﻓاور ﺐﻫﺬﻣ يدﺮﮐ ﯽﻨﻃﺎﺑ
. ﺪﺑ ﻦﯾا
ﺮﺗﺪﺑ ﺪﺑ زا نآ و ﺖﺳا .
هدﺮﻣ ﻢﯿﻧ وﺪﻧدﺎﻬﻧ كدﺮﻣ نآ رد بﻮﭼ ﺎﺗ دﻮﻣﺮﻓ ار نﺎﺷووﺎﭼ ﺪﻧدﺮﮐ نوﺮﯿﺑ ياﺮﺳ زا ار وا ي
« ) نﺎﻤﻫ : 196 .(
٧
ﺖﯿﺼﺨﺷ نﺎﺑز زا ﻢﻫ زﺎﺑ ﻪﺟاﻮﺧ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻦﯿﻤﻫ رد ﯽﻣ ﺐﻫاﺬﻣ ﺮﮕﯾد در و رﺎﮑﻧا ﻪﺑ نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ
دزادﺮﭘ . ﺐﻟا ﺮﻈﻧ نﻼﺳرا
ر ناﺮﺿﺎﺣ زا ﻦﺗ ود هرﺎﺑرد ا
ﯽﻣ ﯽﻨﻃﺎﺑ و ﯽﻀﻓار ﺐﻫﺬﻣ ي ﺪﺳﺮﭘ
:
» ﯽﻣ نﺎﻄﻠﺳ ﻆﻔﻟ ﺮﺑ ﻦﺨﺳ ﻦﯾا ﻪﮐ لﺎﺣ ﻦﯾا رد ﻪﺟاﻮﺧ ،ﺖﻓر
ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﮐﻮﻟ ﯽﺿﺎﻗ و ﺐﻄﺸﻣ مﺎﻣا .
ﺖﻔﮔ و دﺮﮐ نﺎﺸﯾا يﻮﺳ يور :
ﯽﻣ ﻦﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا رﺪﻧا ﺪﯿﯾﻮﮔ ﻪﭼ ﺪﻨﺘﻔﮔ ؟ﻢﯾﻮﮔ
: ﺪﻧواﺪﺧ
ﯽﻣ نآ ﻢﻟﺎﻋ ﺘﺒﻣ و نﺎﯿﻀﻓار ﯽﻨﻌﻣ رد ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ لﻮﺳر و ياﺪﺧ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
ﺖﻣذ ﻞﻫا و نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و نﺎﻋﺪ «
) نﺎﻤﻫ : 197 .(
ود ﻦﯾا
هرﺎﺑرد ﯽﺗﺎﯾآ و ﺚﯾدﺎﺣا ،ﺮﮐﻮﻟ ﯽﺿﺎﻗ و ﺐﻄﺸﻣ مﺎﻣا ﯽﻨﻌﯾ ﻦﺗ ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ﺐﻫاﺬﻣ ﻦﯾا رﺎﮑﻧا و در ي
ﺎﺑ ار ﺚﯾدﺎﺣا ﻦﯾا ﻪﺟاﻮﺧ ؛ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ﺮﮕﯾد ﺐﻫاﺬﻣ رﺎﮑﻧا فﺪﻫ ﯽﻤﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺚﯾﺪﺣ ياﺮﺑ يﺪﻨﺳ ﻪﮐ نآ لﺎﺣ ،ﺪﻨﮐ
ﺪﻫد . ﻄﺸﻣ مﺎﻣا نﺎﺑز زا ﻪﮐ نﺎﻨﭼ ﺖﯾاور ﺐ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ :
» ﯽﻣ سﺎﺒﻋ ﻦﺑ ﷲاﺪﺒﻋ ﻪﯿﻠﻋ ﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ يزور ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ار ﺐﻟﺎﻃ ﯽﺑا ﻦﺑ ﯽﻠﻋ ﺖﻔﮔ مﻼﺴﻟا :
ﺎﻣﻮﻗ ﺖﮐردا نا
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﭼ ﺮﺒﺧ ﻦﯾا ﯽﺳرﺎﭘ ـ نﻮﮐﺮﺸﻣ ﻢﻬﻧﺎﻓ ﻢﻬﻠﺘﻗﺎﻓ مﻼﺳﻻا نﻮﻈﻔﻠﯾ ﻪﻀﻓاﺮﻟﺎﻤﻬﻟ لﺎﻘﯾ ًﺰﺒﻧ ﻢﻬﻟ :
ﻪﮐ ار ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﺑﺎﯾرد ﺮﮔا
ﺖﺳا ﯽﺒﻘﻟ ار نﺎﺸﯾا ار ﻪﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﺑ ،ار نﺎﺸﯾا ﯽﺑﺎﯾرد نﻮﭼ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﺑ ﺖﺳد ار ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﺸﯾا ،ﺪﻨﯾﻮﮔ ﯽﻀﻓار ﺐﻘﻟ نآ و
ﺪﻨﻧاﺮﻓﺎﮐ نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ،ﯽﺸﮑﺑ «
) نﺎﻤﻫ : 197 .(
ﺖﺳد مﺮﺟ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻦﺘﺸﮐ موﺰﻟ و ﺾﻓاور ﺮﻔﮐ ﺮﺑ ﺖﺳا يزاﻮﺟ دﻮﺧ ﺚﯾﺪﺣ ﻦﯾا
ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ زا نﺪﯿﺸﮐ .
ﯽﻣ ﺮﮕﯾد ﯽﯾﺎﺟ رد و ﻪﮐ دروآ
:
» ﺖﻔﮔ ﺮﮐﻮﻟ ﯽﺿﺎﻗ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور ﻪﯿﻠﻋ ،ﺖﻔﮔ ﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ ﻪﮐ ﻪﻣﺎﻣاﻮﺑا ﺪﻨﮐ
مﻼﺴﻟا :
ﻢﻫﻮﻠﺘﻗﺎﻓ ﻢﻫﻮﻤﺘﻘﯿﻟ اذﺎﻓ ﻪﻀﻓاﺮﻟا ﻢﻬﻟ لﺎﻘﯾ ﻪﺘﻓ نﺎﻣٌﺰﻟا ﺮﺧﺂﯿﻓ .
ﯽﺳرﺎﭘ ـ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ شا :
،ﺪﻨﯾآ راﺪﯾﺪﭘ ﯽﻫوﺮﮔ نﺎﻣز ﺮﺧآ رد
ﺪﯿﺸﮑﺑ ار نﺎﺸﯾا ﺪﯿﻨﯿﺒﺑ ﻪﮐ ﻪﮔﺮﻫ ،ﺪﻨﯾﻮﮔ ﯽﻀﻓار ار نﺎﺸﯾا «
) نﺎﻤﻫ : 197 .(
زا يﺮﮕﯾد ﺚﯾﺪﺣ رد ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ
) ص ( ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ار نﺎﯿﻀﻓار و نﺎﯾرﺪﻗ ،ﻪﺟاﻮﺧ ، ﺪﻨﮐ
:
» ﺖﻔﮔ ﺐﻄﺸﻣ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور -
ﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ ﻪﮐ ﺎﻤﻬﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ،ﺮﻤﻋ ﻦﺑ ﷲاﺪﺒﻋ و سﺎﺒﻋ ﻦﺑ ﷲاﺪﺒﻋ ﺪﻨﮐ )
ص ( ﺖﻔﮔ : ـ ﺐﯿﺼﻧ مﻼﺳﻻا ﯽﻓ ﻪﻀﻓاﺮﻠﻟﻻ و ﻪﯾرﺪﻘﻠﻟ ﺲﯿﻟ
ﯽﺳرﺎﭘ ﺒﯿﺼﻧ ﭻﯿﻫ ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ رد ار نﺎﯿﻀﻓار و نﺎﯾرﺪﻗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ شا ﺖﺴﯿﻧ ﯽ
« ) نﺎﻤﻫ : 199 ( ﯽﻣ و ؛ ﺪﯾاﺰﻓا :
» ﺖﻔﮔ ﺮﮐﻮﻟ ﯽﺿﺎﻗ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور ﻪﯿﻠﻋ ،ﺖﻔﮔ ﺮﺒﻣﺎﻐﯿﭘ ﻪﮐ ،ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ،ﺪﻌﺳ ﻦﺑ ﻞﻬﺳ ﺪﻨﮐ
مﻼﺴﻟا : و ﻢﻫودﻮﻌﺗﻼﻓ اﻮﺿﺮﻣ نا ﻪﻣﻻا هﺬﻫ سﻮﺠﻣ ﻪﯾرﺪﻘﻟا
ﻢﻫوﺪﻬﺸﺗ ﻼﻓ اﻮﺗﺎﻣ نا .
ﯽﺳرﺎﭘ ـ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ شا :
ﻦﻣ ﺖﻣا ناﺮﺒﮔ نﺎﯾرﺪﻗ ﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﺷ رﺎﻤﯿﺑ نﻮﭼ ،ﺪﻧا
ﺮﮔا و ﺪﯾوﺮﻣ نﺎﺸﯿﺳﺮﭘر
هزﺎﻨﺟ ﺮﺑ ﺪﻧﺮﯿﻤﺑ ﺪﯿﻨﮑﻣ زﺎﻤﻧ نﺎﺷ
. ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﺒﻫﺬﻣ يرﺪﻗ نﺎﯿﻀﻓار ﻪﻤﻫ و «
) نﺎﻤﻫ : 199 .(
مﺮﮐا لﻮﺳر زا ﯽﺘﯾﺎﮑﺣ رد )
ص ( ﯽﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ )
ع ( هرﺎﺑرد ﯽﻣ ﯽﺗﺎﺷرﺎﻔﺳ ﺾﻓاور ي نﺎﺸﻧ و ﺪﻨﻨﮐ
نآ ياﺮﺑ ار هوﺮﮔ ﻦﯾا يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺮﺑ تﺮﻀﺣ ﻧا و در رد ار دﻮﺧ ﯽﻔﻨﻣ هﺎﮔﺪﯾد ﻪﺟاﻮﺧ ،ﺪﻧرﺎﻤﺷ
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ نﺎﻧآ رﺎﮑ ﺪﻨﮐ
. ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﻪﻤﻠﺳ ما ﺖﯾاور ﻪﺑ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻦﯾا
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ دﻮﺷ :
» ﺖﻔﮔ ﺐﻄﺸﻣ :
ﯽﻣ ﺖﯾاور ﻪﻤﻠﺳ ما لﻮﺳر زا ﺪﻨﮐ
) ص ( ﻪﯿﻠﻋ ،لﻮﺳر يزور ﻪﮐ وا ﺮﺑ ﻪﻤﻃﺎﻓ و دﻮﺑ ﻦﻣ ﺶﯿﭘ ،مﻼﺴﻟا
ﮏﯾ ﯽﻠﻋ ﺎﺑ ﺪﻣآ ﺪﻨﺳﺮﭙﺑ و ﺪﻨﻨﯿﺒﺑ ار لﻮﺳر ﺎﺗ ،ﺎﺟ
. لﻮﺳر ) ص ( ﺖﻔﮔ و دروآﺮﺑ ﺮﺳ :
ﺗ دﺎﺑ ترﺎﺸﺑ ،ﯽﻠﻋ ﺎﯾ رد ﻮﺗ هوﺮﮔ و ﻮﺗ ﻪﮐ اﺮ
ﻪﻤﻠﮐ و ﺪﻨﯾآ نوﺮﯿﺑ ﻮﺗ ﯽﺘﺳود ﻪﺑ ﯽﻣﻮﻗ ﻮﺗ زا ﺲﭘ ﻦﮑﯿﻟو ؛ﺪﯿﺷﺎﺑ ﺖﺸﻬﺑ ﯽﻣ نﺎﺑز ﻪﺑ تدﺎﻬﺷ ي
ﯽﻣ نآﺮﻗ و ﺪﻨﯾﻮﮔ نﺎﺸﯾا و ﺪﻨﻧاﻮﺧ
ﺖﻔﮔ ﯽﻠﻋ ،ﺮﻓﺎﮐ ﯽﻨﻌﯾ ﺪﻧا كﺮﺸﻣ نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﻦﮐ دﺎﻬﺟ ،ﯽﺑﺎﯾرد ار نﺎﺸﯾا ﺮﮔا ،ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﺾﻓاور ار :
ﻪﭼ نﺎﺸﯾا ﺖﻣﻼﻋ ،ﷲا لﻮﺳر ﺎﯾ
ﻮﺳر ؟ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻔﮔ ل
: ﺪﻨﻨﮐ ﻦﻌﻃ ﻒﻠﺳ ﺮﺑ و ﺪﻨﻨﮑﻧ هزﺎﻨﺟ زﺎﻤﻧ و ﺪﻨﻨﮑﻧ ﺖﻋﺎﻤﺟ زﺎﻤﻧ و ﺪﻧﻮﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻨﯾدآ زﺎﻤﻧ ﻪﺑ «
) نﺎﻤﻫ : 199 .(
ﯽﻣ شرﺎﻔﺳ ﺖﻗو هﺎﺷدﺎﭘ ﻪﺑ ﻪﺟاﻮﺧ و ﺪﻨﮐ كﺎﭘ نﺎﺸﯾا دﻮﺟو زا ار دﻮﺧ ﺖﮑﻠﻤﻣ و دﻮﺑﺎﻧ ار نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و نﺎﯿﻀﻓار ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ ﺐﺟاو هﺎﺷدﺎﭘ ياﺮﺑ ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﺪﻧاد
:
» ا ﻪﮐ هﺎﮕﻧآ ﺮﻫ ﻪﻀﯾﺮﻓ يرﺎﮐ ﭻﯿﻫ ﺖﻗو هﺎﺷدﺎﭘ ﺮﺑ ،ﺪﻨﯾآ راﺪﯾﺪﭘ نﺎﺸﯾ
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺒﻧ نآ زا ﺮﺗ
و ﺪﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﻟود و ﺖﮑﻠﻤﻣ زا ﺎﺗ ،ﺪﻧادﺮﮔ ﯽﻟﺎﺧ و ﯽﻓﺎﺻ نﺎﺸﯾا زا ار ﺶﯾﻮﺧ ﺖﮑﻠﻤﻣ و دﺮﯿﮔﺮﺑ ﻦﯿﻣز ﺖﺸﭘ زا ار نﺎﺸﯾا ﺪﻨﮐ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز شﻮﺧ «
) نﺎﻤﻫ : 199 .(
مﺎﻈﻧ ،نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ و نﺎﯿﻀﻓار ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺮﻃ و رﺎﮑﻧا ﻪﺑ ﮏﻠﻤﻟا
هرﺎﺑرد ﻪﺟاﻮﺧ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺰﯿﻧ ﺮﺒﮔ و ﺎﺳﺮﺗ و دﻮﻬﺟ در و د ي
ﯽﻣ نﺎﯾدا ﻦﯾا ﺪﯾﻮﮔ
:
» ﻦﺘﺷﺎﻤﮔ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﺳ ﺮﺑ و ندﻮﻣﺮﻓ ﻞﻤﻋ ار ﺮﺒﮔ و ﺎﺳﺮﺗ و دﻮﻬﺟ ﺖﺳا ﯽﻬﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ «
) نﺎﻤﻫ : 200 ( و ؛
ﻪﺘﻔﮔ ﺖﺤﺻ و ﺐﻠﻄﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ كرد ياﺮﺑ ﺲﭙﺳ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ار ﺎﺳﺮﺗ ﺮﯿﺑد و ﯽﺳﻮﻣﻮﺑا زا ﯽﺘﯾﺎﮑﺣ ،ﺶﯾﻮﺧ ي
ﺪﻨﮐ :
»ا ﺮﻤﻋ ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣ
دﻮﺑ ﻪﺘﺴﺸﻧ ﺪﺠﺴﻣ رد ﻪﻨﯾﺪﻣ ﻪﺑ بﺎﻄﺧ .
ﯽﻣ ﻪﺿﺮﻋ نﺎﻬﻔﺻا بﺎﺴﺣو دﻮﺑ ﻪﺘﺴﺸﻧ يو ﺶﯿﭘ رد يﺮﻌﺷا ﯽﺳﻮﻣﻮﺑا ﯽﻄﺧ ﻪﺑ ،دﺮﮐ
ﺪﻧﺪﯾﺪﻨﺴﭙﺑ ﻪﻤﻫ ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،ﺖﺳرد ﯽﺑﺎﺴﺣ و ﻮﮑﯿﻧ .
ﺖﺳا ﻦﻣ ﺮﯿﺑد ﻂﺧ ﺖﻔﮔ ؟ﺖﺴﯿﮐ ﻂﺧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳﺮﭘ ﯽﺳﻮﻣ ﻮﺑا زا .
ﺪﻨﺘﻔﮔ
ﻢﯿﻨﯿﺒﺑ ار وا ﺎﻣ ﺎﺗ ﺪﯾآرد ﺎﺗ ﺖﺳﺮﻓ ﺲﮐ .
ﺖﻔﮔ : نﺪﻣآ ناﻮﺘﻧ ﺪﺠﺴﻣ رد .
ﺖﻔﮔ ،ﻪﻨﻋ ﷲا ﯽﺿر ،ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا :
وا ﺮﮕﻣ ؟ﮥﺑﺎﻨﺠﺑ أ
ﺖﺳﺎﺳﺮﺗ ﻪﮐ ،ﻪﻧ ؟ﺖﺳا ﺐﻨﺟ .
ﻪﭽﻧﺎﭙﺗ ﺮﻤﻋ ﺖﻔﮔ ﯽﺳﻮﻣﻮﺑا ﻪﮑﻧﺎﻨﭼ ،دز ﯽﺳﻮﻣ ﻮﺑا نار ﺮﺑ ﻢﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﺨﺳ يا
: ﻢﻧار ﻢﺘﺷاﺪﻨﭘ
ﺖﺴﮑﺸﺑ . ﺖﻔﮔ : هﺪﻧاﻮﺨﻧ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺎﺠﻨﯾا ،هﺰﻌﻟا بر نﺎﻣﺮﻓ و مﻼﮐ يا ﺪﯾﻮﮔ
: ﱠﻟاﺎﻬﯾَأﺎﯾ ءﺎﯿﻟوَﺄىرﺎﺼﱠﻨﻟا و دﻮﻬﯿْﻟا اوُﺬﺨﱠﺘَﺗﺎَﻟ اﻮُﻨﻣآ َﻦﯾﺬ
٨
ٍﺾﻌﺑ ءﺎﯿﻟوَأ ﻢﻬُﻀﻌﺑ )
،هﺪﺋﺎﻣ 51 .(
ﺖﻔﮔ ﯽﺳﻮﻣﻮﺑا :
ﺖﻓر زﺎﺑ ﻢﺠﻋ ﻪﺑ ﺎﺗ مداد يرﻮﺘﺳد و ار وا مدﺮﮐ لوﺰﻌﻣ ﺖﻋﺎﺳ نﺎﻤﻫ «
) نﺎﻤﻫ :
200 .(
ﺑ ﺮﻤﻋ بﺎﺑ رد ﯽﯾﺎﺟ رد ار نﻮﻤﻀﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﺎﺑ ﺖﯾﺎﮑﺣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﯿﺒﺷ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﻣ ﻞﻘﻧ دﻮﻬﺟ ﻞﻣﺎﻋ و بﺎﻄﺧ ﻦ
ﺪﻨﮐ :
» دﻮﺑ نﺎﻨﭽﻧآ و
دﻮﻬﺟ دﻮﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ،هﺮﺼﺑ و نﺎﺘﺳزﻮﺧ رد ﺎﺗ ﯽﺣاﻮﻧ نآ و رﺎﺒﻧا و ﻂﺳاو و داﺪﻐﺑ رد ،صﺎﻗو ﻦﺑ ﺪﻌﺳ مﺎﯾا رد ﻪﮐ .
ﻦﯾا نﺎﻣدﺮﻣ ﺮﮕﻣ و
ﻪﺼﻗ ،ﺪﺷ هدﺮﮐ دﺎﯾ ﻪﮐ ،ﺎﻫ ﺖﯿﺣﺎﻧ ﻟﺎﻨﺑ و ﺪﻧدﺮﮐ ﻢﻠﻈﺗ دﻮﻬﺟ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾا زا و ،ﺮﻤﻋ ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺷﻮﻧ يا
ﺪﻨﺘﻔﮔ و ﺪﻧﺪﯿ :
» ﻦﯾا
ﯽﻣ ﻖﺣﺎﻧ ﻪﺑ ار ﺎﻣ ،ﺖﻠﻣﺎﻌﻣ و ﻞﻤﻋ ﻪﻧﺎﻬﺑ ﻪﺑ دﺮﻣ ﯽﻣ فﺎﻔﺨﺘﺳا و اﺰﻬﺘﺳا ﺎﻣ ﺮﺑ و ﺪﻧﺎﺠﻧر
ﺪﻨﮐ . ﺪﯿﺳﺮﺑ ﺎﻣ ﺖﻗﺎﻃ .
ﺮﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ هرﺎﭼ ﺮﮔا
رﺎﻤﮔ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻣ ﺮﺳ .
ﻢﻫ ﺮﻬﺑ زا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺑ ﺎﻣ ﺮﺑ ﯽﻨﯾد
ﺪﯾﺎﻤﻨﻧ ﯽﺠﻧر و ﺪﻨﮑﻧ ﯽﻤﺳر .
زا يرﺎﺑ ،ﺪﻨﮐ ﻦﯾا فﻼﺧ ﻪﺑ ﺮﮔا ﺲﭘ
ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﺳود نﺪﯿﺸﮐ فﺎﻔﺨﺘﺳا و ﺞﻧر
يدﻮﻬﺟ زا ﻪﮐ ﻢﯾراد ﺮﺗ
« . ﺖﻔﮔ ،ﺪﻧاﻮﺧﺮﺑ ﻪﺼﻗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺮﻤﻋ ﻦﯿﻨﻣﺆﻤﻟاﺮﯿﻣا :»
ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﻬﺟ
؟ﺪﯾﻮﺟ ﯽﺗدﺎﯾز نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﺑ ﺰﯿﻧ ،ﺪﻨﮑﻧ ﺲﺑ ،ﺪﯾز ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ ﻦﯿﻣز ﺖﺸﭘ
« ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻗو رد ﻪﮐ صﺎﻗو ﺪﻌﺳ ﻪﺑ ﻦﺘﺸﺒﻧ دﻮﻣﺮﻓ يا
» نآ
يﺎﻣﺮﻓ ار ﯽﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ار ﻞﻤﻋ نآ و ﻦﮐ لوﺰﻌﻣ ار دﻮﻬﺟ
« ) ﻃ ،ﯽﺳﻮ 1358 : 207 .(
مﺎﻈﻧ ،مﻮﻠﻌﻣ راﺮﻗ زا ﻪﻗﺮﻓ ﺮﮕﯾد و ﯽﻌﯿﺷ يﺎﻬﻘﻓ ﺎﺑ ﯽﺘﺳردﺎﻧ رﺎﺘﻓر ﮏﻠﻤﻟا
ﺖﺳا ﻪﺘﺷادﺎﻫ .
رﺎﺘﻓر زا ﯽﺘﯾاور ﯽﻔﺳﻮﯾ مﻮﺣﺮﻣ
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ير رد ﯽﻌﯿﺷ يﺎﻬﻘﻓ ﺎﺑ ﻪﺟاﻮﺧ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺖﺳا ﻪﺟاﻮﺧ ﺐﺼﻌﺗ ي .
» هﺎﻘﺳ ،دﻮﺑ ﯽﻫﺎﺸﮑﻠﻣ ﻢﯾﺮﮐ ﺪﻬﻋ نﻮﭼ زﺎﺑ
مﺎﻈﻧ ،ﻪﺘﻤﺣر ﷲا ﺑا ﮏﻠﻤﻟا
هﺪﯿﻘﻋ ّﺮﺳ زا ﻖﺤﺳا ﻦﺑ ﯽﻠﻋ ﻦﺑ ﻦﺴﺣ ﯽﻠﻋﻮ ﺲﮐ ﺮﻫ ير رد و دﺮﮐ راﻮﺧ ار ﻪﻤﻫ ،دﻮﺑ هﺎﮔآ ﺎﻬﻨﯾا ي
باﺮﺗﻮﺑا ،ﻢﻟﺎﻋ ﯽﻠﻋ ،ﯽﮑﻣ ﯽﺗرﺎﯾز رﺪﯿﺣ ،ﯽﺘﻧﺎﻣا ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﻮﺑا ،ﻪﯾﻮﺑﺎﺑ ﺐﻟﺎﻃ ﻮﺑ ،ﻪﯾﻮﺑﺎﺑ ﺎﮑﺴﺣ نﻮﭼ ،يدﺮﮐ ﺎﻬﻨﯾا زا يﺪﻨﻤﺸﻧاد يﻮﻋد ر ﻪﻤﻫ ،نﺎﯿﻀﻓار زا ﺎﻬﻨﯾا ﺰﺟ و ﺮﮔرﺎﮕﻧ ﯽﻟﺎﻌﻤﻟاﻮﺑا ،ﯽﺘﺴﯾرود ﯽﺑ ،هدﺮﮐ ﻪﻨﻫﺮﺑ ﺎﻫﺮﺳ ﺪﻧدﺮﺑ ﺎﻫﺮﺒﻨﻣ ﺮﺑ ﺎﺗ دﻮﻣﺮﻔﺑ ا
فﺎﻔﺨﺘﺳا و ﯽﺘﻣﺮﺣ
ﯽﻣ ﯽﻣ و ﺪﻧدﺮﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻔﮔ
: ﯽﻣ ﺖﻨﻌﻟ ار مﻼﺳا نﺎﻘﺑﺎﺳ ،ﺪﯾا ﻦﯾد نﺎﻨﻤﺷد ﺎﻤﺷ نﺎﻤﯾا ،ﺖﺳا ناﺪﺤﻠﻣ رﺎﻌﺷ نﺎﺗرﺎﻌﺷ و ﺪﯿﻨﮐ
ﯽﻣ ﺮﮔا ﺎﺗ ؛ﺪﯾروﺎﯿﺑ ﯽﻣ نﺎﻤﯾا ﻪﻧ ﺮﮔا و ﺪﻨﺘﺳاﻮﺧ
ﯽﻣ راﺰﯿﺑ ﺾﻓر ﺖﻟﺎﻘﻣ زا و ﺪﻧدروآ ﺪﻧﺪﺷ
« ) ﺳﻮﯾ ،ﯽﻔ 1355 : 122 .(
رد ﻪﺟاﻮﺧ ﺖﺳﺎﯿﺳ
ﻪﻔﯿﻠﺧ ﺮﺑ ﺚﯿﻟ بﻮﻘﻌﯾ مﺎﯿﻗﻪﻣﺎﻧ ﯽﻣ نﺎﯿﻨﻃﺎﺑ نﺎﯿﻌﯿﺷ ﺎﺑ وا نﺪﺷ ﯽﮑﯾ ار داﺪﻐﺑ ي
ﺪﻧاد . رد ﯽﺘﺣ يو
ﯽﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺐﺼﻌﺗ ﻢﻫ دراﻮﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﯽﮕﻧر اﺮﺟﺎﻣ ﻪﺑ و دروآ
ﻢﮐ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺮﺘﺸﯿﺑ بﻮﻘﻌﯾ مﺎﯿﻗ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﻫد ﺮﺗ
و ﯽﻨﯾد ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽّﻠﻣ ﯽﺒﻫﺬﻣ
. ﯽﻣ ﻪﺟاﻮﺧ ﺪﯾﻮﮔ
:
» دﺮﮐ جوﺮﺧ داﺪﻐﺑ ﺮﻬﺷ زا ﺚﯿﻟ بﻮﻘﻌﯾ ...
نﺎﯿﻠﯿﻋﺎﻤﺳا ﺖﻌﯿﺑ رد ّﺮﺳ رد و
ﻪﻔﯿﻠﺧ ﺮﺑ و ،ﺪﻣآ دﺮﮐ ﺪﺑ لد داﺪﻐﺑ ي
...
ﺖﺳاﻮﺧ نﺎﻣز هﺎﻣ ود ﻪﻔﯿﻠﺧ .
ﯽﻤﻧ نﺎﻣز ﻪﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﻣآرﺪﻧا ﺐﺷ نﻮﭼ ،داد
وا هﺎﭙﺳ ناﺮﺳ ي
ﻪﮐ دﺎﺘﺳﺮﻓ ﺲﮐ ّﺮﺳ رد
» ﮑﯾ نﺎﯿﻌﯿﺷ ﺎﺑ و ،دﺮﮐ رﺎﮑﺷآ نﺎﯿﺼﻋ وا ﺎﻣ ﻒﻟﺎﺨﻣ و دراﺪﻧاﺮﺑ ﺎﻣ ﻪﻧﺎﺧ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﻣآ ناﺪﺑ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽ
ﺪﻧﺎﺸﻨﺑ ﺎﻣ يﺎﺟ ﻪﺑ ار
« ) ،ﯽﺳﻮﻃ 1358:15 .(
ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ سراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗو ﻪﺟاﻮﺧ
ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﯽﻨﻌﻣ وا تﺎﺒﺼﻌﺗ نﺎﻤﻫ ﺮﯿﺴﻣ رد و ،داد مﺎﺠﻧا ﻪﺟاﻮﺧ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﺳا ﯽﻨﯾد سراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗ،ﺪﻨﮐ
. ﻪﺟاﻮﺧ
و،ﯽﺘﮑﻠﻤﻣرﻮﻣا ﻖﺘﻓ و ﻖﺗر ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﺑ ﺖﺳد ،ﯽﺘﮑﻠﻤﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﯾﺎﺳو ﯽﻗﻼﺧا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻼﮑﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ شﻼﺗ
ﻢﻬﻣ و ﺪﻧرﻮﻬﺸﻣ ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ سراﺪﻣ ﻪﺑ و يو مﺎﻧ ﻪﺑ ﺦﯾرﺎﺗرد ﻪﮐ دز ﯽﺳراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗودﺎﺠﯾا ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺗ
،ﻞﺻﻮﻣ ،داﺪﻐﺑ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻬﻔﺻا و زاﺮﯿﺷ ،هﺮﺼﺑ ،نﺎﮔﺮﮔ،ﻞﻣآ،وﺮﻣ ،تاﺮﻫ ،ﺦﻠﺑ ،رﻮﺑﺎﺸﯿﻧ .
زا ار سراﺪﻣ ﻦﯾا ثاﺪﺣا
گرﺰﺑ ﻪﺟاﻮﺧ يﺎﻫرﺎﮐ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﺷﻮﻧ و ﻪﺘﺴﻧاد مﺎﻈﻧ ﺪﻧا
» ندﺮﮐ راﺮﻗﺮﺑ نآ و دروآ ﺪﯾﺪﭘ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺮﻣا رد يﺪﯾﺪﺟ مﺎﻈﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺴﮐ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻪﺟاﻮﺧ
نﺎﺳرﺪﻣ جرﺎﺨﻣ و ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺰﯿﻧ و دﻮﺑ نﺎﻤﻟﺎﻋ ﺐﻟﺎﻃ ياﺮﺑ ﻦﮑﺴﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﺐّﺗﺮﻣ يرّﺮﻘﻣ و ﻪﺒﺗار .
ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد
راﺪﻣ ﺎﻫ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ يﺰﻬﺠﻣ يزوﺮﻧﺎﺒﺷ س ﻢﻫاﺮﻓ نادﺮﮔﺎﺷ و نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻞﯿﺼﺤﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و لﺎﺑ غاﺮﻓ ﻞﯾﺎﺳو ﺎﻬﻧآ رد ﻪﮐ ﺖﻓر
دﻮﺑ
« ) ،ﯽﻔﺳﻮﯾ 1355 : 113 .(
هﺰﯿﮕﻧا بﺎﺑ رد ﻪﭼﺮﮔا نﺎﻬﺟ رد مﻮﻠﻋ شﺮﺘﺴﮔ رد ﺎﻬﻧآ ﺶﻘﻧ ﺰﯿﻧ و سراﺪﻣ ﻦﯾا ﺲﯿﺳﺄﺗ رد مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﺘﺳود ﻢﻠﻋ ي
ﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا ،دراﺪﻧ دﻮﺟو يﺪﯾدﺮﺗ مﻼﺳا ﯽﻤﻧ ﺮﻈ
ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺎﺑ سراﺪﻣ ﻦﯾا ﺲﯿﺳﺄﺗ ﻪﮐ ﺪﺳر سراﺪﻣ ﻦﯾا يراﺪﻬﮕﻧ و ﺖﺧﺎﺳ ﻪﮐ يدﺎﯾز يﺎﻫ
ﯽﻣ رﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ نﺎﺒﻟﺎﻃ و نﺎﺳرﺪﻣ هﺎﻓر ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﺪﺷﺎﺑ هدﻮﺑ رﺎﻨﮐ ﺮﺑ ﯽﺒﻫﺬﻣ تﺎﺒﺼﻌﺗ و ﺚﻋاﻮﺑ زا ،دروآ
. ﺲﯿﺳﺄﺗ ﺖﻠﻋ ﯽﯾﺎﺴﮐ
ﻤﺳا و نﺎﯿﻔﻨﺣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يو ﺐﺼﻌﺗ ار ﻪﺟاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﯿﻣﺎﻈﻧ ﯽﻣ ﯽﻤﻃﺎﻓ يﺎﻔﻠﺧ و ﻪﯿﻠﯿﻋﺎ
ﺪﻧاد :»
ﯽﻠﻣاﻮﻋ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻠﮐ ﻞﺻا ود هﺪﯿﯾاز ،هدﻮﻤﻧ راداو ﯽﺒﻫﺬﻣ سراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗ ﻪﺑ ار ﻪﺟاﻮﺧ ﻪﮐ .
ﻪﻗﻼﻋ و ﻪﺟﻮﺗ ﯽﮑﯾ ﻞﺟر ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﺻﺎﺧ ي
هﺪﯾد ﺎﺑ ار ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ﺮﻫ ًﻻﻮﺻا و ﻪﺘﺷاد ﯽﻨﯾد مﻮﻠﻋ ﻪﺑ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺐﺼﻌﺘﻣ ﯽﻣ ﯽﺒﻫﺬﻣ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﯾﺮﮕﻧ .
زا ﺪﯾﺪﺷ يراﺪﺒﻧﺎﺟ ﺮﮕﯾد
ﻪﻋﺎﺷا و ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﻘﯾﺮﻃ ي
ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ ﺐﺼﻌﺘﻣ و ﺖﺨﺳﺮﺳ ناوﺮﯿﭘ زا دﻮﺧ ﻪﮐ يﺮﻌﺷا ي .
ﺮﺑ ﯽﻟﺎﺣ رد ﮏﻠﻤﻟا مﺎﻈﻧ ﻪﺟاﻮﺧ
٩
ﺮﺛا رد ﯽﻌﻓﺎﺷ ﺐﻫﺬﻣ ناوﺮﯿﭘ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺳﺎﺒﻋ ﺖﻓﻼﺧ و ﯽﻗﻮﺠﻠﺳ ﺖﻟود رد ﯽﻬﻧ و ﺮﻣا ﺐﺣﺎﺻ و ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد تراﺪﺻ ﺐﺼﻨﻣ يﺮﯿﮕﺘﺨﺳ و تﺎﺒﺼﻌﺗ ﻤﻋ ،وا ﺐﻫﺬﻣ ﯽﻔﻨﺣ و ﻒﻠﺳ ﺮﯾزو يﺎﻫ
ﻪﺘﻔﺷآ و ﺖﺨﺳ ﻂﯾاﺮﺷ رد ،يرﺪﻨﮐ ﮏﻠﻤﻟاﺪﯿ ﯽﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ يا
-
ﺪﻧدﺮﺑ . ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺖﺑﺎﺑ ﻦﯾا زا ﻪﮐ ار ﯽﻔﻌﺿ ﻪﯿﻌﻓﺎﺷ سراﺪﻣ ﺲﯿﺳﺄﺗ ﺎﺑ و دﻮﻤﻧ مﺎﯿﻗ ﺶﯾﻮﺧ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺐﻫﺬﻣ يرﺎﯾ ﻪﺑ ًﻼﻤﻋ ﻪﺟاﻮﺧ
دﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ،دﻮﺑ نﺎﺒﻫﺬﻣ ﯽﻌﻓﺎﺷ
« ) ،ﯽﯾﺎﺴﮐ 1374 : 73 .(
